.


08/27/17
ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ

੨੭ ਅਗਸਤ ੨੦੧੭

ਇੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਪੱਤਰ ਲੇਖਕ ਵੀਰਾਂ/ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਨਾਮ

ਪਰਮ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਵੀਰ/ਭੈਣ ਜੀਓ,

ਗੁਰੂ ਫਤਹਿ ਪਰਵਾਨ ਹੋਵੇ॥ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਦੀ ਕਦਾਈਂ ਸਿੱਖ ਮਾਰਗ ਵੈਬਸਾਈਟ `ਤੇ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ‘ਤੁਹਾਡੇ ਪੱਤਰ, ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵੀ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ {ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ} ਇਹ ਮਿਲੀ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਲੋਂ ਜੋ ਤਾਰੀਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਮਨ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਖਰ ਇਹਨਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੋ ਕੀ ਗਿਆ ਹੈ? ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਗੁਰਮੱਤ ਦੀ ਹਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਜਦੋਂ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇਗੀ, ਸੱਭ ਭਰਮ ਭੁਲੇਖੇ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਮੈਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਗੁਰਮਤਿ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ, {ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਮਝਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ} ਕੋਈ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਕਿਰਪਾ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਇਹ ਨਿਰੋਲ ਝੂਠ ਹੈ ਤੇ ਕੋਰਾ ਝੂਠ ਹੈ। ਗੱਲ ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਕਦੀ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਹੁਣੇ ਹੀ ‘ਸਿੱਖ ਮਾਰਗ’ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦਾ ‘ਤੁਹਾਡੇ ਪੱਤਰ, ਕਵਿਤਾਵਾਂ’ ਵਾਲੀ ਸਾਈਟ ਖੋਹਲ ਕੇ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਖੈਰ!

ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਪੜ੍ਹੇ ਹਨ, ਕਿੰਨੇ ਨਹੀਂ, ਮੈਂਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ। ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਵੀ ਪੜ੍ਹੇ ਹੋਵੋ। ਪਰ ਏਨਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵਹਿਣ ਵਿੱਚ ਵਹੀ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ਜਿੱਥੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਨਿਕਲਣਾਂ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਜਾਂ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ‘ਭੇਡ ਚਾਲ’ ਵਾਂਗ ਕਬੀਰ ਜਿਹੁ ਮਾਰਗਿ ਪੰਡਿਤ ਗਏ ਪਾਛੈ ਪਰੀ ਬਹੀਰ॥ ੧੩੭੩॥’ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਹੈ। ਏਨੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਸਮਝ ਗਏ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਨਹੀਂ? ਜੇ ਨਹੀਂ ਸਮਝੇ ਤਾਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਸਮਝ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ‘ਦੇਖਾ ਦੇਖੀ ਸਭ ਕਰੈ ਮਨਮੁਖਿ ਬੂਝਿ ਨ ਪਾਇ॥ ੨੮॥’ ਭਾਵ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਮਨਮੁਖ ਬੰਦੇ ‘ਵੇਖਾ ਸੇਖੀ’ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੁਰਮਖਿ ਨਹੀਂ, ਕਿਓਂ ਕਿ ‘ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੇ ਤਿਸੁ ਸਭ ਕਿਛੁ ਸੁਝੈ॥ ੧੪੧੮॥ ਜੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹੀ ਕੁੱਝ ਸੁੱਝਦਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸੁੱਝਣ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਸਿੱਖ ਮਾਰਗ ਵੈਬਸਾਈਟ `ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ "ਤੁਹਾਡੇ ਪੱਤਰ ਜਾਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ…’ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਉਹ ਗੌਰ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਤਾਰੀਕਾਂ ਕਿਵੇਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ? ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਰੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਮਹੀਨਾਂ, ਫਿਰ ਸੰਨ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਇਸ ਤਾਰੀਕ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਿਸ ਨੇ ਇਹ ਪਿਰਤ ਪਾਈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਮਹੀਨਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਤਾਰੀਕ। ਆਪਣੇ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣੇ ਵੀ ਵੇਖ ਲਓ, ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਮ ਜਾਂ ਤਾਰੀਕਾਂ ਲਿਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪ ਵੇਖ ਲੈਣ।

ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ੮/੧੩ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਲਿਆ ਜਾਵੇ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ੧੩ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ੮ ਤਾਰੀਕ। ਕਦੀ ਇੰਞ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੈ? ੮//੧੭ ਦਾ ਕੀ ਭਾਵ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਕਿ ੬ਵੇਂ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ੮ ਤਾਰੀਕ, ਪਰ ਪੁਰਾਣੀ ਤਾਰੀਕ ਦਾ ਮੈਟਰ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਿਓਂ? ਅੱਗੇ ੭ ਤਾਰੀਕ ੩੦ਵੇਂ ਮਹੀਨੇ ਦੀ। ਕਿੰਨਾਂ ਵੱਡਾ ਭੁਲੇਖਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਸਿਸਟਮ ਰਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਿਹਾ? ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਜਾਓਗੇ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਆਖਰ ਏਦਾਂ ਲਿਖ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਣਾਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ? ਸਮਝ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ।

ਮੈਂ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਏਨਾਂ ਹੀ ਸਮਝ ਸਕਿਆ ਹਾਂ, ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੁੱਧ ਬੁੱਧ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਦੂਜਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਮਨਮੁੱਖ ਹੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਗਰ ਲੱਗ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਬਦਲਨਾਂ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੌਮ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨੀਆਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ। ਫਿਰ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ‘ਪੜਣਾ ਗੁੜਣਾ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਕਾਰ ਹੈ॥ ੬੫੦॥’ ਇਹ ਵੀ ਇੱਕ ਕਾਰ ਵਿਹਾਰ ਹੈ ਤੇ ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਾ ਵਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਰਦਾ ਵੀ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ। ਮੈਂਨੂੰ ਜੋ ਪੀੜਾ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ, ਲਿਖ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਸੋਚਣਾਂ ਸਮਝਣਾਂ ਵੀਚਾਰ ਕਰਨਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕੰਮ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਸੀਂ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਾਂ, ਜਾਂ ਮਨਮੁਖ? ਕੀ ਅਸੀਂ ਬਹੀਰ {ਭੀੜ} ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ਜਾਂ ਕੀ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾਂ ਮਾਨਸਕਿ ਸੰਤੁਲਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਗਵਾ ਬੈਠੇ?

ਜੇ ਕਿਸੇ ਵੀਰ ਭੈਣ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀਚਾਰ ਮਾੜੇ ਲੱਗਣ ਤਾਂ ਉਹ ਗਾਲਾਂ ਹੀ ਕੱਢ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਮਾੜਾ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ‘ਆਪਨ ਆਪੁ ਬੀਚਾਰਿ’ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਸੋਚ ਲੈਣੀ। ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਲੇਖਕ/ਪਰਚਾਰਕ ਕਿਸ ਮਾਨਸਕਿਤਾ ਦੇ ਰੋਗੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ? ਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾਂ ਤਾਣਾਂ ਚਾਣਾਂ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਕਿ ਆਪ ਨ ਵਸੀਂ ਸਹੁਰੇ, ਲੋਕੀਂ ਮਤੀ ਦੇਹ। ਰੋਸੁ ਨ ਕਾਹੂ ਸੰਗ ਕਰਹੁ…॥ ੨੫੯॥ ਏਨੀ ਬੇਨਤੀ ਪਰਵਾਨ ਕਰਨੀ।

ਦਾਸਨ ਦਾਸ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ

(ਸ: ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਤੁਹਾਡੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿੱਚ ਸੋਚ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਜਬਾਤ ਭਾਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਹੁਣ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਪਿੰਡ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚਣੀ ਹਾਲੇ ਵੀ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੈਦ ਹੋਈ ਲਗਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਦਾ ਰਾਗ ਅਲਾਪਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦਾਦੇ ਪੜਦਾਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਉਹੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹੋਵੇ ਭਾਵੇਂ ਗਲਤ ਹੀ। ਸਗਰਾਂਦ, ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ, ਮੱਸਿਆ, ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀਆਂ ਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਦੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਰਾਗ ਅਲਾਪਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਤਰੀਕਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਕੋਈ ਇੱਕ ਸਟੈਂਡਰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਨੇਡਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ। ਕਨੇਡਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਪਰ ਕਈ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਹੀ ਗੂਗਲ ਤੇ ਭਾਲ ਕੇ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੇਠਾਂ ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਨਮੂਨਾ ਪੇਸ਼ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਡੇਟ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕੌਮਨ ਸੈਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਕਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡਾਂ ਤੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਐਕਸਪਾਇਰੀ ਡੇਟ ਚਾਰ ਹਿੰਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਥੇ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈ ਸਾਲ। ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜੇ 11/12 ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕੀ ਸਮਝੋਂਗੇ? ਲੱਖਾਂ ਹੀ ਲੋਕ ਹਰ ਰੋਜ ਔਨਲਾਈਨ ਇਹਨਾ ਕਾਰਡਾਂ ਰਾਹੀਂ ਖਰੀਦਾ-ਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾ ਹਿੰਦਸਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਭਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ‘ਸਿੱਖ ਮਾਰਗ’ ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਤਾਰੀਕਾਂ ਕਨੇਡਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਿਯਮਾ ਅਨੁਸਾਰ ਠੀਕ ਹਨ। ‘ਸਿੱਖ ਮਾਰਗ’ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ ਜਾਂ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੈ। ਇਸ ਆਪਣੀ ਸੌੜੀ ਸੋਚਣੀ ਖੂਹ ਦੇ ਡੱਡੂ ਵਾਲੀ ਸੋਚਣੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੋ-ਸੰਪਾਦਕ)

Noting the Date in the US
The United States has a rather unique way of writing the date that is imitated in very few other countries (although Canada and Belize do also use the form).

In America, the date is formally written in month/day/year form.

Noting the Date in Europe
Europeans write the date in a different way and the accepted standards are changing. The format used depends on the country.

In much of Europe, the date is written out in day/month/year format, also known as “little endian form.” Thus, July 4, 2011 would actually be known as 4/7/11 in short numerical notation.
Many countries have adopted the ISO standard of year-month-day. For example, 2015-3-30.
Although officially Sweden uses the ISO standard, some continue to use date/month year or date/month 'last two numbers of the year. For example, 30/3 2015 or 30/3 '15.


08/27/17
ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ

ਗ਼ਰੀਬੜੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਲੈਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ : ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ
ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰੇ ਤੇ ਸਾਰੇ ਡੇਰੇ ਸੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ : ਕੋਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ
ਸੌਦਾ ਸਾਧ ਦੇ ਬਲਾਤਕਾਰ ਮਾਮਲੇ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ : ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ
ਨਿਊਯਾਰਕ 27 ਅਗਸਤ
ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈ ਸਿੱਖ ਕੋਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਈਸਟ ਕੋਸਟ ਨੇ ਅੱਜ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਗ਼ਰੀਬੜੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਲੈਣ ਵਿਚ ਨਾਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਝੂਠੇ ਸੌਦੇ ਵਰਗੇ ਡੇਰਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖ ਅਕੀਦਿਆਂ ਤੇ ਸਿੱਖ ਲਿਬਾਸ ਨੂੰ ਤਿਲਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਬਾਦਲਕਿਆਂ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਹੇਠ ਚਲ ਰਹੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਅਜੋਕਾ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਸਨਾਤਨੀ ਰਵਾਇਤਾਂ ਵੱਲ ਭੇਜਣ ਲਈ ਹੀ ਰੋਲ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ ਅਸਲ ਵਿਚ ਚਾਹੀਦਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਅਸਲ ਮਨੋਰਥ ਕਿ 'ਰੰਘਰੇਟੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬੇਟਿਆਂ' ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਿੱਕ ਨਾਲ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਤੇ 'ਬੇਗਮ ਪੁਰਾ' ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਇਹ ਬਿਆਨ ਅੱਜ ਸਿੱਖ ਕੋਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਈਸਟ ਕੋਸਟ ਦੇ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਸ. ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ।
ਸਿੱਖ ਕੋਆਰਡੀਨੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ ਸ. ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ, ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਾਈਨਹਿੱਲ, ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਮਾਂਗਟ ਅਤੇ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਓ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਬਰੂਦ ਦੇ ਢੇਰ ਤੇ ਆ ਕੇ ਖੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਸਲ ਵਿਚ ਸੌਦਾ ਸਾਧ 'ਤੇ ਉਸੇ ਦੇ ਡੇਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਧਵੀਆਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਕੀਤੀ ਤੇ ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸੌਦਾ ਸਾਧ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨਾਲ ਦੂਰ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਇੰਜ ਭਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਮੜ੍ਹ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸ. ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਝੂਠੇ ਸੌਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਰੂਦ ਦੇ ਢੇਰ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੌਦਾ ਸਾਧ ਦੇ ਇਸ ਕੇਸ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਇਸ ਜੱਜ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋ ਬੀਬੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਦੋਸ਼ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਤਾਂ ਮਾਨਯੋਗ ਜੱਜ ਨੇ ਸੱਚੋ ਸੱਚ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾ ਕੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨ ਤੇ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਬਚ ਕੇ ਰਹਿਣ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਅਨਸਰ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿਚ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦੰਗੇ ਭੜਕ ਜਾਣ, ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਹੁਣ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਬੜੀ ਪਰਖ ਦੀ ਘੜੀ ਹੈ।
ਜਾਰੀ ਕਰਤਾ
ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਕੋਆਰਡੀਨੇਟਰ


08/27/17
ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ

ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਜਿਹੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇ ਜੋ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਇੱਕਠਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਖਰਚ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਕੇ ਬਾਕੀ ਪੈਸਾ ਗੋਲਮਾਲ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆ ਹਨ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਜਾਰਾਂ ਹੀ ਐਨ ਜੀ ਓ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਗਈਆਂ ਹਨ
ਮਾਨਯੋਗ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਡੇਰੇ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਤੋੜ ਫੋੜ ਦੇ ਲਈ ਡੇਰੇ ਦੀ ਪਰੋਪਰਟੀ ਨੂੰ ਜਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਕਦਮ ਹੈ। ਡੇਰੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਆਪ ਹੀ ਰੱਜ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਤਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਭਲਾਈ ਲਈ ਬਾਬਾ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਅੰਬੈਸਡਰ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਤਾਜਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਬਾਦ ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸੋਚਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਅਜੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਛੋਟੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਣਗਿਣਤ ਹੀ ਧਾਰਮਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਘੱਟ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਖੁੱਦ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਜਿਆਦਾ ਲਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਜਾਰਾਂ ਹੀ ਐਨ ਜੀ ਓ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਖੁਦ ਦੀ ਭਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਂ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਾਕੀਆਂ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਨਕਮਟੈਕਸ ਦੀ ਛੂਟ ਲੈ ਕੇ ਭਗਤਾਂ ਤੋਂ ਅਣਗਿਣਤ ਦਾਨ ਇੱਕਠਾ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਦਾਨ ਦਾ ਪੈਸਾ ਜਨਤਾ ਦੀ ਭਲਾਈ ਤੇ ਘੱਟ ਖਰਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਕੁੱਝ ਖਾਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਅਜਿਹਾ ਪੈਸਾ ਵੀ ਆਪਣੀ ਭਲਾਈ ਤੇ ਲਗਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਹੋਗੇ ਜੋ ਦਾਨ ਦਾ ਪੈਸਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁਰੇਜ ਨਹੀ ਕਰਦੇ। ਜਦੋਂਕਿ ਦਾਨ ਦਾ ਪੈਸਾ ਖਾਣਾ ਮਹਾਪਾਪ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਹਜਾਰਾ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਐਨ ਜੀ ਓ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀ ਜਿਹੜੇ ਦਾਨ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਇੱਕਠਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਖਰਚ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਕੁੱਝ ਖਾਸ ‘ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ’ ਦੀਆਂ ਕੋਠੀਆਂ ਜਰੂਰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖੜੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹਤੱਵ ਦਸਿੱਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਾਨ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕੀ ਕੁਪਾਤਰ ਨੂੰ।
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਸਪਸਟ ਕਰੇਂ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮ ਸਹੀ ਢੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤਾਕਿ ਦਾਨ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਹੀ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਂ ਤਾਂ ਜੋ ਪੈਸੇ ਸਹੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਤਰ ਕੋਲੋ ਪਹੁੰਚੇ ਨਾ ਕਿ ਕੁਪਾਤਰ ਕੋਲ।
ਲੇਖਕ
ਅਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ


08/20/17
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

ਗੁਰਬਾਣੀ ਇਸੁ ਜਗ ਮਹਿ ਚਾਨਣੁ–੩੪

ਪੰਜ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰਿਆਂ ਚੋਂ ਨੱਕ (ਨਾਸਿਕਾ) ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

ਨੱਕ ਦੀ ਸੰਗਿਆ ਨਾਸਿਕਾ ਅਤੇ ਨਾਕ ਹੈ। ਨੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਨਾਸਿਕਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ। ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਨਾਕ ਭਾਵ ਨਕਾ ਨਕ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ। ਨਾਕੁ-ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਸਿਉਂਕਿ ਦਾ ਬਣਿਆਂ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਢੇਰ। ਨੱਕ ਬਾਰੇ ਗੁਗਲ ਦਾ ਹਵਾਲਾ-ਨੱਕ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ।ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਉਪਰ ਅਤੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਉਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਣੀ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਘੱਟ ਵੱਧ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ ਨੱਕ ਛੋਟਾ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਨੱਕ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ੫੦ ਲੱਖ ਸੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਨੱਕ ਦਸ ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ੧੮ ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਉੱਮਰ ਮਗਰੋਂ ਇਸ ਦਾ ਵੱਧਣਾ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨੱਕ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦਾ ਹੀ ਯੰਤਰ ਨਹੀਂ ਇਹ ਸਵਾਦ ਪਰਖਣ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਲਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਅਤੇ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦਾ ਜਰੀਆ ਵੀ ਹੈ। ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਸੁੰਘਣ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਸਾਹ ਲੈਣ ਵੇਲੇ ਖੁਸ਼ਕ ਅਤੇ ਗਰਮ ਹਵਾ ਨੂੰ ਨਮੀ ਅਤੇ ਸਰਦੀ ਵਿੱਚ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਨਿੱਘੀ ਬਣਾ ਕੇ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਨੱਕ ਹੀ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨੱਕ ਅੰਦਰਲੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗਰੀਸ ਰਾਹੀਂ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਨੱਕ ਵਿਚਲੇ ਵਾਲ ਬਾਹਰਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ-ਘੱਟੇ ਨੂੰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਦੁੱਖ-ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਨੱਕ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਰੋਂਦਾ ਹੈ। ਨੱਕ, ਗਲਾ, ਕੰਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਨੱਕ ਨਜਲੇ ਰਾਹੀਂ ਦਿਮਾਗੀ ਗੰਦਗੀ ਵੀ ਸਾਫ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨੱਕ ਦੀਆਂ ੧੪ ਕਿਸਮਾਂ ਮੰਨੀਆ ਗਈਆਂ ਨੇ ਜਿਵੇਂ ਗੋਲ, ਮੋਟਾ, ਉਭਰਿਆ, ਪਿਚਕਿਆ, ਲੰਮਾ, ਤਿੱਖਾ, ਇਕਹਿਰਾ, ਤਰਾਸ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਫਿੱਡਾ ਆਦਿ।

ਨੱਕ ਬਾਰੇ ਮਿੱਥਾਂ-ਨੱਕ ਦੇ ਨਿੱਛ ਮਾਰਨਾ ਬਦਸ਼ਗਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਮਾਇਣ ਮੁਤਾਬਿਕ ਲਛਮਣ ਵੱਲੋਂ ਸਰੂਪਨਖਾ ਦਾ ਨੱਕ ਕੱਟਣਾ। ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਦੇ ਨੱਕ ਨੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਕੇ ਯੂਰਪ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰੋਮਨ ਸੱਭਿਅਤਾ ਵਿੱਚ ਲੰਮੇ ਨੱਕ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਬੜਾ ਸਤਿਕਾਰ ਸੀ। ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਲੌਂਗ, ਨੱਥ, ਕੋਕਾ, ਮਛਲੀ, ਤੀਲੀ, ਮੇਖ-ਮੁਰਕੀ ਆਦਿ ਗਹਿਣੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨੋਟ-ਗੁਰਮਤਿ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਕੰਨ ਛੇਦਣੇ ਮਨਾ ਹਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਾਲਮ ਮੁਗਲ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਆਈਆਂ ਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪਛਾਣ ਵਾਸਤੇ ਨੱਕ ਤੇ ਕੰਨ ਵਿੰਨ੍ਹ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਫਲਾਣੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੇ ਹਰਮ ਲਈ ਤੇ ਫਲਾਣੀ ਵਜੀਰਾਂ ਤੇ ਹੋਰ ਅਹਿਲਕਾਰਾਂ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਸੀ।  ਨੱਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁਹਾਵਰੇ-ਨੱਕ ਨਕੇਲ ਪਾਉਣਾ, ਨੱਕ 'ਤੇ ਮੱਖੀ ਨਾ ਬੈਠਣ ਦੇਣਾ, ਨੱਕ ਨਾਲ ਲਕੀਰਾਂ ਕੱਢਣੀਆਂ, ਨਾਸੀਂ ਧੂੰਆਂ ਦੇਣਾ, ਨੱਕ ਨਾ ਰਹਿਣਾ, ਨੱਕ ਰੱਖਣਾ, ਨੱਕ ਵੱਢਣਾ, ਨੱਕ ਵੱਟਣਾ, ਨੱਕ ਮਰੋੜਨਾ, ਨੱਕ ਥੱਲੇ ਨਾ ਲਿਆਉਣਾ ਅਤੇ ਨੱਕ ਚਾੜ੍ਹਨਾ ਆਦਿ।

ਨੱਕ ਬਾਰੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਫੁਰਮਾਨ-ਨੱਕ ਸੁਹੱਪਣ ਦਾ ਵੀ ਅੰਗ ਹੈ-ਤੇਰੇ ਭੰਕੇ ਲੋਇਣ ਦੰਤ ਰਸਾਲਾ॥ ਸੋਹਣੇ ਨਕ ਜਿਨ ਲੰਬੜੇ ਵਾਲਾ॥ (੫੬੭) ਨਾਮ ਹੀਣ ਭਾਵ ਨੇਮ ਤੋੜਨ ਵਾਲੇ ਨਕਟੇ (ਬੇਸ਼ਰਮ) ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਵਾਰ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕਰਵਾ ਕੇ ਖੁਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ-ਨਾਮਹੀਣ ਫਿਰਹਿ ਸੇ ਨਕਟੇ॥ ਤਿਨ ਘਸਿ ਘਸਿ ਨਕ ਵਢਾਇਆ॥(੮੮੨) ਰੱਬ ਦੇ ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਮਨੁੱਖ ਨੱਕ ਵੱਡੇ ਹੀ ਹਨ-ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਨਕਟੇ ਨਕ ਕੀਕ॥(੧੩੩੬) ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਰਜ਼ਾ ਦੀ ਨਕੇਲ ਜੋ ਖਸਮ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਹੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਿਆਂ ਸੁਭਾਉ, ਧੱਕੇ ਦੇ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ-ਨਕਿ ਨਥ ਖਸਮ ਹਥ ਕਿਰਤੁ ਧਕੇ ਦੇ॥ (੬੫੩) ਭਾ. ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਦੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਭਾਣੇ ਦੀ ਨਕੇਲ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅੰਦੇਸੇ ਮਿਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ-ਗੁਰ ਸਿੱਖ ਨਕ ਨਕੇਲ ਮਿਟੈ ਅੰਦੇਸਿਆ॥(ਵਾਰ-੩ ਪੌੜੀ-੯) ਨੱਕ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਰੱਜਦਾ ਨਹੀਂ, ਕਦੇ ਵਾਸ਼ਨਾ ਅਤੇ ਕਦੇ ਦੁਰਗੰਧ ਲੈਂਦਾ ਹੈ-ਨਕ ਨ ਰਜਾ ਵਾਸੁ ਲੈ ਦੁਰਗੰਧ ਸੁਵਾਸੇ॥(ਵਾਰ-੨੭/ਪੌੜੀ-੯) ਨਾਸਕਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਵਾਸ਼ਨਾ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ-ਨਾਸਕਾ ਬਿਹੂੰਨ ਬਾਸ ਬਾਸਨਾ ਨ ਲੀਜੀਐ॥ (ਕਬਿਤ-੫੩੩) ਜਿਵੇਂ ਰਸਨਾਂ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰ ਕੇ, ਰਾਗ ਨਾਦ ਦਾ ਸਵਾਦ ਸੁਰਤ ਨੂੰ ਬਿਨੈ ਕਰਦੀ ਤਿਵੇਂ ਨੱਕ (ਨਾਸਕਾ) ਗੁਰ-ਚਰਨ ਕਮਲਾਂ ਦੀ ਸੁਗੰਧੀ ਲੈ ਲੈ ਕੇ, ਆਤਮ ਸੁਗੰਧੀ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸੁਰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ-ਰਸਨਾ ਸਬਦੁ ਰਾਗ ਨਾਦ ਸਵਾਦੁ ਬਿਨਤੀ ਕੈ, ਨਾਸਕਾ ਸੁਗੰਧਿ ਸਨਬੰਧ ਸਮਝਾਵਈ॥(ਕਬਿਤ-੬੨੦)

ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

5104325827


08/20/17
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ

"ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਰੀਸੈ ਹੋਰਿ ਕਚੁ ਪਿਚੁ ਬੋਲਦੇ ਸੇ ਕੂੜਿਆਰ ਕੂੜੇ ਝੜਿ ਪੜੀਐ ॥"

ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਹੈ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੋਰ ਕੱਚੇ ਪਿੱਲਿਆਂ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਬਾਣੀ ਤੋਂ ਕੋਈ ਅਗਵਾਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ। "ਲੋਗਨ ਰਾਮੁ ਖਿਲਉਨਾ ਜਾਨਾਂ"। ਰਾਮ ਦਾ ਗਿਆਨ ਕੋਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਹਰ ਕੋਈ ਰਚਨਾ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸ਼ਰੀਕ ਬਣ ਬੈਠੇ। ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜੋ ਹਨ ਉਹ ਤਾਂ ਕੱਚੇ ਪਿੱਲੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੋਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ। ਨਿਰਾ ਦਿਖਾਵਾ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਫੁਰਮਾਣ ਹੈ :

ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ ਸਤਿ ਸਰੂਪੁ ਹੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਣੀਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਰੀਸੈ ਹੋਰਿ ਕੱਚ ਪਿੱਚ ਬੋਲਦੇ ਸੇ ਕੂੜਿਆਰ ਕੂੜੇ ਝੜਿ ਪੜੀਐ ॥
ਓਨਾ ਅੰਦਰਿ ਹੋਰੁ ਮੁਖਿ ਹੋਰੁ ਹੈ ਬਿਖੁ ਮਾਇਆ ਨੋ ਝਖਿ ਮਰਦੇ ਕੜੀਐ ॥


ਅਫਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ੩੫ ਮਹਾ ਪੁਰਖਾਂ ਦੀ 'ਧੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ' ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਦੀ ਸਾਰੀ ਬਾਣੀ ਸ਼ਬਦ ਸਰੂਪ ਗੁਰੂ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਪੱਲਾ ਛੱਡ ਕੇ ਭਗੌਤੀ ਦੁਰਗਾ ਮਹਾਕਾਲ ਕਾਲਕਾ ਦਾ ਪੱਲਾ ਫੜ ਕੇ ਬੈਠੇ, ਨਿਤਾ ਪ੍ਰਤੀ ਇੰਨਾਂ ਨੂੰ ਅਰਾਧ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਕੀ ਇਹ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਰੀਸ ਨਹੀਂ?

ਭਲਿਓ ਡਾਲੀ {ਟਾਹਣੀ} ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ "ਮੂਲ" ਨਾਲ ਜੁੜੋ। ਗੁਰੂ-ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਟਾਹਣੀ ਨਾਲ ਜੁੜੋਗੇ ਤੇ ਛਾਈ {ਸੁਆਹ} ਹੀ ਹੱਥ ਆਵੇਗੀ।

ਮੂਲ ਛੋਡਿ ਡਾਲੀ ਲਗੇ ਕਿਆ ਪਾਵਹਿ ਛਾਈ ॥

ਸੋ ਭਲਿਓ ! ਭਗੌਤੀ ਦੁਰਗਾ-ਮਹਾਕਾਲ-ਕਾਲਕਾ ਦਾ ਪੱਲਾ ਛੱਡ ਕੇ 'ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੋ ਜੋ ਪੂਰਨ ਗੁਰੂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਘਾਟ ਨਹੀਂ।

ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ


08/20/17
ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ

ਪ੍ਰਗਟ ਗੁਰਾਂ ਕੀ ਦੇਹ ?


ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰਵਾਉਣ ਤੇ ਲਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਦੇਹ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ , ਸਿੱਖ ਬੁੱਤ ਜਾ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇਹ ਨਹੀਂ ਪਰ ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਹਨ, ਗਿਆਨ ਗੁਰੂ ਹਨ|

ਇਨੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਰਦਾਸ ਦੇ ਬਾਦ ਇਹੀ ਦੋਹਰਾ ਸੁਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਹਰ ਇਕ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ-

ਆਗਿਆ ਭਈ ਅਕਾਲ ਕੀ ਤਬੀ ਚਲਾਯੋ ਪੰਥ, ਸਭ ਸਿਖਨ ਕੋ ਹੁਕਮ ਹੈ ਗੁਰੂ ਮਾਨਯੋ ਗ੍ਰੰਥ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਜੀ ਮਾਨਯੋ ਪ੍ਰਗਟ ਗੁਰਾਂ ਕੀ ਦੇਹ, ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਮਿਲਬੋ ਚਹੈ ਖੋਜ ਸ਼ਬਦ ਮੇਂ ਲੇਹ…

ਇਸ ਦੋਹਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਬਾਦ ਇਹ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਦੇਹ ਹੀ ਮੰਨੇਗਾ ਜਦਕਿ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ| ਇਹ ਤਾ ਸਿਰਫ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀ ਗਈ ਹੈ|

ਪਿਛੋਕੜ੍ਹ :- ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਗਰੰਥ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਇਸ ਦੋਹਰੇ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ “‘ਪ੍ਰਗਟ ਗੁਰਾਂ ਕੀ ਦੇਹ’ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਕੇ ਹੀ ਗੁਰਮਤਿ ਤੋਂ ਬਿਪ੍ਰੀਤ ਸਾਰਾ ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ| ਕੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਹੱਕ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ “ਗੁਰੂ ਮਾਨਿਓ ਗਰੰਥ ਨੂੰ” ਪ੍ਰਗਟ ਗੁਰਾਂ ਕੀ ਦੇਹ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦੇ ਸਕੇ | ਜੇ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਦੋਹਰਾ ਕਿਵੇਂ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਲਤ ਹੋਇਆ|

ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਦੋਹਰਾ ਗਿ; ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਭਾਈ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਰਹਿਤਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੋਹਰਾ ਇਸ ਤਰਾਂ ਲਿਖਿਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ

ਆਗਿਆ ਭਈ ਅਕਾਲ ਕੀ ਤਬੈ ਚਲਾਯੋ ਪੰਥ, ਸਭ ਸਿਖਨ ਕੋ ਹੁਕਮ ਹੈ ਗੁਰੂ ਮਾਨਯੋ ਗ੍ਰੰਥ।
ਗੁਰੂ ਖਾਲਸਾ ਮਾਨਯੋ ਪ੍ਰਗਟ ਗੁਰਾਂ ਕੀ ਦੇਹ, ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਮਿਲਬੋ ਚਹੈ ਖੋਜ ਸ਼ਬਦ ਮੇਂ ਲੇਹ

ਗਿ: ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਦੋਹਰਾ ਇਸ ਦੀ ਨਕਲ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਜੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦੀ ਸੋਚ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਜਗਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ| ਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਰੀਤਾਂ ਜੋ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹੀ ਅਸੀ ਅੰਨੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਹਨ| ਕਦ ਬਦਲੇਗਾ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਦਾ ਮਿਆਰ?


08/20/17
ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਵਾਸਨ, ਐਡਵੋਕੇਟ

1947 ਦਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਬਟਵਾਰੇ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਘੋਖਿਆ ਜਾਵੇ
ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਵਾਸਨ, ਐਡਵੋਕੇਟ

1947 ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋਕੀਂ ਇਸ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਦੀਆਂ ਉਡੀਕਾ ਪਏ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਦਿਹਾੜਾ ਦਿਵਾਲੀ, ਦੁਸਿਰਾ, ਵਿਸਾਖ ਅਤੇ ਈਦ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਲਵਾਈ ਮਿਠਾਇੀਆਂ ਬਨਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਪ੍ਰੈਸ ਵਾਲੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੇ ਸਾਂ ਅਤੇ ਮਹਾਤਮਾਂ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹ ਨਾਹਰਾ ਵੀ ਲਗਾ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਹਿੰਦੁਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਰਾਜ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਰਾਮ ਰਾਜ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਪਰ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਹੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਦਿਨ ਅਚਾਨਕ ਪਤਾ ਲਗਾ ਕਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੋ ਹਿਸਿਆ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼ਰਾਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਖਿਤੇ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ਉਤੇ ਵੰਡੀਆਂ ਪਾਕੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂਕਿ ਇਸ ਖਿਤੇ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਹੀ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਝਗੜਾ ਚਲਦਾ ਰਵੇ ਅਤੇ ਕਦੀ ਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਵੀ ਆਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕੀਂ ਇਹ ਆਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪ ਨਹੀਂ ਆਈ ਬਲਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਲੜਾਈਆਂ ਕਾਰਨ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਕਤ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਜਿਤ ਕਰਾਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਗਾ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਜਿਤ ਸਮਝਕੇ ਵੁਹ ਇਸ ਮੁਲਕ ਦਾ ਬਟਵਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਗ ਪਏ ਸਨ ਅਤੇ ਰਾਜਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਹ ਝਗੜਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਕ ਲਕੀਰ ਪਾਕੇ ਇਹ ਆਖ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆ ਦਾ ਹੈ। ਬਸ ਫਿਰ ਕੀ ਸੀ, ਜਿਹੜੇ ਲੋਕੀਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਹੀ ਲੋਕੀਂ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਲਗ ਪਏ। ਲਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਿਤਨੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਉਜਾੜਾ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਗਰ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਮਿਥਿਹਾਸ ਦੇ ਵਰਕੇ ਫਰੋਲੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਤਨੀ ਵਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਅਜ ਤਕ ਕਦੀ ਵੀ ਇਤਨੇ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਕਤਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਤਨਾ ਵਡਾ ਉਜਾੜਾ ਹੀ ਕਦੀ ਹੋਇਆ ਸੀੇ ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਘਟਣਾ ਹੈ ਜਦ ਇਤਨੀ ਵਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਂਣ ਦਾ ਮੋਕਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਗਿਆ।
ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਿਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸ ਬਟਵਾਰੇ ਦੀ ਕਦੀ ਬਾਹਰ ਖਬਰ ਹੀ ਕਢੀ ਗਈ ਸੀ। ਲੋਕੀਂ ਬੜੀ ਮੌਜ ਨਾਲ ਇਕਠੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਗਰ ਇਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਵੀ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਕਠੀ ਹੀ ਲੜੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਗਰ ਕੁਝ ਰਾਜਸੀ ਲੋਕੀਂ ਇਹ ਸਮਝੀ ਬੈਠੇ ਸਨ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਆਪ ਨਹੀਂ ਸਨ ਜਾ ਰਹੇ ਬਲਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਤਾ ਇਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝੀ ਬੈਠੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲੁਟ ਦਾ ਮਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪੋ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਲੈਣ ਦਾ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਡੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗ਼ਲਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਅਗਰ ਨਿਕੀਆਂ ਨਿਕੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ ਵੀ ਗਹੀਆਂ ਸਨ ਤਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਵੀ ਸਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਲਾਠੀਆਂ ਵੀ ਖਾਧੀਆਂ ਸਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਾਲੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਵੀ ਭੁਗਤੀ ਸੀ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀਆ ਉਤੇ ਵੀ ਟੰਗਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਗਲਾਂ ਵੀ ਸਾਡੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਹਿਸਾ ਹਨ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਉਡਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੋਪਾਨਾਲ ਵੀ ਉਡਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਤੰਗ ਆਕੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਐਕਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰਾਜਸੀ ਲੋਕੀਂ ਆਪ ਹੀ ਬੈਠਕੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਬੈਠੇ ਸਨ ਕਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦਾ ਬਟਵਾਰਾ ਕਰ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੀ 14 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਛਾਤੀ ਉਤੇ ਲਕੀਰ ਮਾਰਕੇ ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹਿਸਾ ਵਖਰਾ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸੁਤੇ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਉਤੇ ਕਹਿਰ ਵਰਤ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗਲਤੀ ਕਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਜਿਤਨਾ ਕਹਿਰ ਇਸ ਬਟਵਾਰੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਸੀ ਉਤਨਾ ਕਹਿਰ ਪਹਿਲਾ ਕਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵਰਤਿਆ। ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਇਕ ਸਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਜ਼ਾਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਏ ਬਲਕਿ ਰਾਜ ਪਲਟਾ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸਰਾਪੇ ਹੋਏ ਦੇਸ਼ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਅਜ ਤਕ ਆਪੋ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਤੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕੇ ਅਤੇ ਅਜ ਤਕ ਕਦੀ ਸਿਧੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਬਣ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਦੀ ਅਸਿਧੀਆਂ ਲੜਾਈਆ ਚਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜ ਤਕ ਅਗਰ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਅਸਿਧੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਉਤਨੇ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁਕਾ ਹੈ ਜਿਤਨੇ ਬਟਵਾਰੇ ਦੇ ਵਕਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਅੱਜ ਇਹ ਗਲਾਂ ਵੀ ਪਰਤਖ ਹਨ ਕਿ 1947 ਦੇ ਬਟਵਾਰੇ ਦਾ ਸਹੀ ਸਹੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਜ ਤਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿਸੇ ਇਤਿਹਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੇ ਨਹੀਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਿਤਨੇ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿਤਨੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿਧਵਾਹ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਕਿਤਨੇ ਬਚੇ ਯਤੀਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਕਿਤਨੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਲੁਟੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਤਨੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਧਰਮ ਬਦਲ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਿਤਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਲੁਟੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਤਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਸਾੜੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਿਤਨਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਰਫਿਊਜੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਬਟਵਾਰੇ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਦਰਜਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦਾ ਦਾ ਦਾਰਜਾ ਦੇਕੇ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਗਿਆ।
ਕੁਲ ਮਿਲਾਕੇ ਇਹ ਬਅਵਾਰਾ ਅਚਾਨਿਕ ਆਈ ਰਬੀ ਆਫਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਲਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਆਪਸੀ ਝਗੜਾ ਸੀ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਨਾ ਹੋਦ ਕਾਰਣ ਇਹ ਬਟਵਾਰੇ ਦੀ ਗਲ ਤੋਰ ਦਿਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਬਟਵਾਰੇ ਨੂੰ ਮਨੁਖਤਾ ਵਿਰੁਧ ਇਕ ਵਡਾ ਜੁਰਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਕੇ ਮੁਜਰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਟੈਹਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਯੋਗ ਅਦਾਲਤਾ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਕੇ ਮੁਜਰਮਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਸੁਨਾਉਣ। ਅਗਰ ਕੋਈ ਮੁਜਰਮ ਹੁਣ ਜਿਉਂਦਾ ਨਹੀਂ ਵੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਮੁਕਦਮਾ ਚਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਐਸੇ ਫੈਸਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਗਰ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਕਜਕੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਡ ਕਰ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸਾਡੇ ਉਤੇ ਜਿਹੜਾ ਸਰਾਪਾ ਦਾ ਬੋਝ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਉਤਰ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀਂ ਵੀ ਇਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਦਿਹਾੜੇ ਦਿਵਾਲੀ, ; ਲੋਹੜੀ, ਵਿਸਾਖੀ, ਦੁਸਿਹਰਾ ਅਤੇ ਈਦ ਦੀ ਤਰ੍ਹਂਾਂ ਮਨਾਉਣ ਲਗ ਪਈਏ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਗਿਆ ਦਿਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਘਾਟਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ ਖਾਨਾਪੁਰੀ ਹੁਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਤਨੀ ਵਡੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚੋਂ ਗਾਇਬ ਕਰ ਦੇਣਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਬੇਇਸਾਫੀ ਦੀ ਗਲ ਹੈ।
101-ਸੀ ਵਿਕਾਸ ਕਲੋਨੀ, ਪਟਿਆਲਾ-ਪੰਜਾਬ-ਭਾਰਤ-147001


08/13/17
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

ਗੁਰਬਾਣੀ ਇਸੁ ਜਗ ਮਹਿ ਚਾਨਣੁ–੩੩

ਪੰਜ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰਿਆਂ ਚੋਂ ਕੰਨਾਂ (ਸ੍ਰਵਣਾਂ) ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

ਕੰਨ ਸੁਣਨ ਵਾਸਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੋਹਫਾ ਹਨ। ਇਨਹਾਂ ਦੀ ਮਹਾਤਤਾ ਤਾਂ ਨਾਂ ਸੁਣ ਸੱਕਣ ਵਾਲੇ ਬੋਲੇ ਹੀ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਨ ਦੀ ਸੰਗਿਆ ਕ੍ਰਣ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰੂਪ ਕਰਨ, ਕਾਂਨ, ਸ਼੍ਰਵਣ ਆਦਿਕ ਹਨ। ਕੰਨ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਨੇ ਇੱਕ ਸੱਜੇ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਖੱਬੇ। ਕੰਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਸ੍ਰਵਣ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਪਚਾਉਣਾ ਹੈ। ਕੰਨ ਸਰੀਰ ਦਾ ਉਹ ਇੰਦ੍ਰਾ ਹਨ ਜੋ ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਸੂਹ ਕੱਢਣ ਤੇ ਫੜਨ। ਇਹ ਅਵਾਜ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਫੜਦੇ ਸਗੋਂ ਸੰਤੁਲਨ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਦਸ਼ਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਕੰਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ ਬਡਾਰੀ, ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਤੇ ਅੰਦਰਲਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਹਰੀ ਹਿੱਸੇ ਰਾਹੀਂ ਅਵਾਜ਼ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਕੰਨ ਦੇ ਪਰਦੇ ਤੇ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੰਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਿੱਕੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਵਧਾ ਕੇ, ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਪੰਹੁਚਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਰੰਗਾਂ ਕੌਕਲੀਆ ਵਿੱਚ ਪਏ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਗਦੀਆਂ ਨੇ, ਨਰਵ ਸੈੱਲਾਂ 'ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਵਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸਿਗਨਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ, ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਸੁਨੇਹਾ ਪੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾਸ ਨੇ ਗੁਗਲ ਤੋਂ ਲਈ ਹੈ।

ਕੰਨ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸੁਣਨ ਦਾ ਜਰੀਆ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਕਰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸੁਣਨਾ ਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਨਾ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ, ਚੰਗਾ ਸੰਗੀਤ, ਚੰਗੀ ਕਥਾ ਅਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਾਗੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਵਰਨਾ ਮਨੋ ਕਲਪਿਤ ਕਥਾ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਲਚਰ ਗੀਤ ਸੰਗੀਤ, ਚੁਗਲੀ ਨਿੰਦਿਆ ਤੇ ਊਟ ਪਟਾਂਗ ਸੁਣਨ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੋ ਜਿੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦੈ ਓਥੇ ਕੰਨਾਂ ਦੀ ਫਿਜੀਕਲ ਦੇਖ ਭਾਲ ਵੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਲੇ ਜਾਂ ਸੂਈਆਂ ਨਹੀਂ ਮਾਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਬਹੁਤਾ ਲਾਊਡ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਖਾਜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਫ ਕਰਕੇ, ਥੋੜਾ ਸਰੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਲਗਾਓ ਜੇ ਜਿਆਦਾ ਤਕਲੀਫ ਜਾਂ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਆਵੇ ਤਾਂ ਨੀਮਾਂ ਹਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਨਾਲੋਂ ਮਾਹਰ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਵੈਦ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 

ਕੰਨਾਂ (ਸ੍ਰਵਣਾਂ) ਪ੍ਰਤੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਉਪਦੇਸ਼-ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਜੋ ਬਣਤਰ ਕੰਨਾਂ ਦੀ ਬਣਾਈ ਉਹ ਵਿਗਾੜਨੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦੀ ਭਾਵ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਮਖੱਟੂ (ਹੱਡ ਹਰਾਮੀ) ਹੀ ਕੰਨ ਪੜਾਉਂਦੇ ਹਨ-ਮਖਟੂ ਹੋਇ ਕੈ ਕੰਨ ਪੜਾਏ॥ (੧੨੪੬) ਰਾਜੇ ਤੇ ਜੋਗੀ ਵੀ ਕੰਨ ਪੜਾਂਦੇ ਸਨ-ਰੋਵਹਿ ਰਾਜੇ ਕੰਨ ਪੜਾਏ॥ ਘਰਿ ਘਰਿ ਮਾਗਹਿ ਭੀਖਿਆ ਜਾਇ॥(੯੫੪) ਉਸਤਤ ਨਿੰਦਾ ਸੁਣਨ ਕਰਕੇ ਕੰਨ ਪੂਜਨਯੋਗ ਨਹੀਂ-ਉਚੇ ਕੰਨ ਨ ਪੂਜੀਅਨਿ ਉਸਤਤਿ ਨਿੰਦਾ ਭਲੀ ਭਲੇਰੀ॥(ਭਾ.ਗੁ) ਸ੍ਰਵਣਾਂ ਨਾਲ ਸੱਚ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਹੀ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ-ਏ ਸ੍ਰਵਣਹੁ ਮੇਰਿਹੋ ਸਾਚੈ ਸੁਨਣੈ ਨੋ ਪਠਾਏ॥ ਸਾਚੈ ਸੁਨਣੈ ਨੋ ਪਠਾਏ ਸਰੀਰਿ ਲਾਏ ਸੁਣਹੁ ਸਤਿ ਬਾਣੀ॥(੯੨੨) ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਥਾ ਹੀ ਸੁਣਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ-ਸ੍ਰਵਨ ਸੁਨੀਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਥਾ॥(੩੮੬) ਜਿੱਥੇ ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਕਥਾ ਨਹੀਂ ਸੁਨੀ ਜਾਂਦੀ ਉਹ ਘਰ ਮਾਨੋ ਭਾਰੀ ਜੰਗਲ ਸਮਾਨ ਹਨ-ਜਹਾ ਸ੍ਰਵਨ ਹਰਿ ਕਥਾ ਨ ਸੁਣੀਐ ਤਹ ਮਹਾਂ ਭਇਆਨ ਉਦਿਆਨਦ॥(੧੨੦੪) ਪਰਾਈ ਨਿੰਦਿਆ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਕੰਨ ਵਿਅਰਥ ਹਨ-ਮਿਥਿਆ ਸ੍ਰਵਨ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਸੁਨਹਿ॥(੨੬੯) ੨੭ਵੀਂ ਵਾਰ ਦੀ ੧੦ਵੀਂ ਪੌੜੀ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕੰਨ ਜੋ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਹੀ ਸੁਣਦੈ ਉਹ ਧ੍ਰਿਗ ਹਨ-ਧ੍ਰਿਗ ਸਰਵਣਿ ਉਪਦੇਸ ਵਿਣੁ ਸੁਣਿ ਸੁਰਤਿ ਨ ਧਰਣੀ।(ਭਾ.ਗੁ) 
ਅਜੋਕੀ ਬਹੁਤੀ ਲੋਕਾਈ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਅੰਨ੍ਹੀ ਹੋਈਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਾਲੇ ਨਾਦ ਹੀ ਸੁਣਦੀ ਆ। ਕੰਨ ਅਜਿਹਾ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਸਤ ਹਨ-ਬਿਖੇ ਨਾਦ ਕਰਨ ਸੁਣਿ ਭੀਨਾ॥ ਹਰਿ ਜਸੁ ਸੁਣਤ ਆਲਸੁ ਮਨਿ ਕੀਨਾ॥(੭੩੯) ਸੁਣਨ ਦੇ ਮਾੜੇ ਰਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਗਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮਿਰਗ ਨੂੰ ਘੰਡੇ ਹੇੜੇ ਦਾ ਨਾਦ ਸੁਣਨ ਕਰਕੇ ਮਸਤ ਪਏ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਦਬੋਚ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਵੈਂ ਹੀ ਮਾੜਾ ਤੇ ਲਚਰ ਸੁਣਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਦਬੋਚ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ ਚੰਗਾ ਹੀ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਪੜ੍ਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਉਹ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰੇ ਕੰਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸੁਣ ਸੁਣ ਗਿਆਨ ਮਾਰਗ ਪਰਮਾਰਥ ਦੇ ਰਾਹੇ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ-ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਅੰਧੇ ਪਾਵਹਿ ਰਾਹੁ॥(ਜਪੁਜੀ) ਜਦ ਪੜਾਈ ਲਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਓਦੋਂ ਲੋਕ ਸੁਣ ਸੁਣ ਯਾਦ ਕਰ ਕਰ ਹੀ ਜੀਵਨ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਨੂੰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਵੱਲੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸ਼ੂਦਰ, ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸੁਣ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਕਦੇ, ਉਨਾਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ 'ਚ ਸਿੱਕਾ ਢਾਲ ਕੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਮਾਈ ਭਾਈ ਨੂੰ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸੁਣਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਰੱਬੀ ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸੋ ਸਾਨੂੰ ਕੰਨਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਹਰ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਵਾਲਾ ਹੀ ਸੁਣਨਾ ਅਤੇ ਕਰਨ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਰੱਖਣੇ ਅਤੇ ਕੰਨਾਂ ਦੀ ਲੁੜੀਂਦੀ ਦੇਖ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ (5104325827)


08/13/17
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ

ਗੁਰੂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕੱਟੜ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾ ਵਿਚ ਪਰਪੱਕ ਹਨ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਮੋੜਦੇ -
ਕੀ ਹੈ ਕੱਟੜਤਾ ਅਤੇ ਪਰਪੱਕਤਾ ????

ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਲਫ਼ਜ ਅਸੀ ਬਹੁਤਾਤ ਵਾਰ ਸੁਣੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸੀ ਇਸ ਦੇ ਸਹੀ ਮਾਇਨਿਆ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਮਰਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਉਮਰ ਮੁਤਾਬਿਕ ਭਰਾ, ਵੀਰ, ਬੱਚਾ, ਪਿਤਾ ਬਾਪ ਸਮਾਨ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਦੱਸੋ ਕੀ ਉਹ ਔਰਤ ਇੱਥੇ ਕੱਟੜ ਹੈ ਜਾਂ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਪਰਪੱਕ ਹੈ ਪਤੀ ਬਰਤਾ ਸਿਧਾਂਤ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਿਰ ਅਸੀ 'ਇਕਾ ਬਾਣੀ ਇਕੁ ਗੁਰੁ ਇਕੋ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਿ' ਗੁਰੂ ਸਿਧਾਂਤਾ ਵਿੱਚ ਪਰਪੱਕ ਗੁਰੂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟੜ ਆਖ ਕੇ ਕਿਉਂ ਨਿਵਾਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਇਕੋ ਇਕ 'ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ 'ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਨਿਰੋਲ ਬਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਕੱਟੜ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾ ਵਿਚ ਪਰਪੱਕ।
ਇੰਨਾ ਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੋ ਅਸਮਰੱਥ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਲੋਭ ਲਾਲਚਾਂ ਦੇ ਲਈ ਹਰ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਗਲਾ ਘੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਸੁਆਰਥੀ ਲੋਕ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੀ ਇਹ ਤਾਂ ਕੱਟੜ ਨੇ ਇਹ ਤਾਂ ਕੱਟੜ ਚਲਦੇ ਹਨ, ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਪਰਪੱਕਤਾ ਤੇ ਕੱਟੜਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਫਰਕ ਹੁੰਦਾ।
ਕੱਟੜਤਾ ਉਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤੱਤ ਨਾ ਹੋਵੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਗੋ ਕਿਸੇ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੀ ਹੋਵੇ ਪਰ ਉਸ ਉਪਰ ਅੜੀ ਕਰਕੇ ਬੈਠ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬੰਦਾ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋ ਬਣਾਏ ਕਿਸੇ ਗਲਤ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਜੋਰ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਉਪਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਉਸਨੂੰ ਕੱਟੜਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੇ ਨਿਯਮ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਰਪੱਕ ਹੋਣ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੱਕ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਨੂੰ ਕੱਟੜਤਾ ਨਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਣਗਿਣਤ ਬੇਅੰਤ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਅਸੀ ਕੱਟੜ ਕਹਾਂਗੇ ਜੋ ਚੰਗੇ ਨਿਯਮ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣ ਕਰਦਿਆਂ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਗਏ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਤਾਕੀਦ ਕਰ ਗਏ ਕਿ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਪਾਲਣਾਂ ਕਰਦਿਆਂ ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਵੀ ਲੁਹਾਣਾ ਪੈ ਜਾਏ ਤਾਂ ਪਿਛਾਂਹ ਨਹੀ ਹਟਣਾ।
ਜਉ ਤਉ ਪ੍ਰੇਮ ਖੇਲਣ ਕਾ ਚਾਉ ॥ ਸਿਰੁ ਧਰਿ ਤਲੀ ਗਲੀ ਮੇਰੀ ਆਉ ॥ ਇਤੁ ਮਾਰਗਿ ਪੈਰੁ ਧਰੀਜੈ ॥ ਸਿਰੁ ਦੀਜੈ ਕਾਣਿ ਨ ਕੀਜੈ ॥

ਓਇ ਭਲਿਓ ਗੁਰੂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕੱਟੜ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾ ਵਿਚ ਪਰਪੱਕ ਹਨ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਮੋੜਦੇ ਭਾਵੈਂ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਗਿਆ ਜਿੰਨੇ ਮਰਜੀ ਉਨਾਂ ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋਵਣ ਅਤੇ ਕੱਟੜ ਉਹ ਹਨ ਜੋ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਨਾਲ ਅਪਣੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੌਮ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ


08/13/17
ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੌਰ 'ਹਰਿਆਓ'

(ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ)
ਗੁਲਾਮਾਂ ਦਾ ਸਰਦਾਰ
ਥਾਣੇਦਾਰ ਹਾਕਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡ ਮਾਜਰੀ ਦੇ ਅਗਾਹਵਧੂ ਤੇ ਸਬਜੀਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ਤੇ ਆਏ ਕਿਸਾਨ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਲੋਂ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਪਹਿਚਾਉਣ ਦੀ ਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਥਾਣੇਦਾਰ ਪਿੰਡ ਮਾਜਰੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਕਿਸਾਨ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਘਰ ਪੁੱਛਿਆ। ਪਤਾ ਦੱਸਣ ਵਾਲੇ ਨੇ ਚਿੱਟੀ ਤਿੰਨ ਮੰਜਲੀ ਕੋਠੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ। ਥਾਣੇਦਾਰ ਹੈਰਾਨ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਇੰਨਾ ਅਮੀਰ…! ਸੋਚਦਿਆਂ-ਸੋਚਦਿਆਂ ਗੱਡੀ ਗੇਟ ਅੱਗੇ ਜਾ ਖੜੀ ਕੀਤੀ। ਅੰਦਰ ਏ.ਸੀ. ਰੂਮ 'ਚ ਮਹਿੰਗੇ ਸੋਫ਼ੇ 'ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੇ ਸ਼ਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਬੁਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ। ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ।
"ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੁੱਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕੋਠੀ 'ਤੇ ਸ਼ਾਨੋ-ਸ਼ੌਕਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਫਿਰ ਕੀ ਚਮਤਕਾਰ ਹੋਇਆ?", ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਪੁੱਛਿਆ।
"ਆਓ ਦਿਖਾਵਾਂ", ਕਹਿ ਕੇ ਕਿਸਾਨ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵੱਲ ਲੈ ਤੁਰਿਆ। ਖੇਤ ਵਿੱਚ 40-50 ਦੇ ਕਰੀਬ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸਿਰ ਸੁੱਟ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਕੋਈ ਸਬਜੀਆਂ ਤੋੜ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕੋਈ ਛਾਂਟ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਕੋਈ ਸਬਜੀਆਂ ਥੈਲਿਆਂ 'ਚ ਭਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
"ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਮਦਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖ਼ਰਚ ਵੀ ਤਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਦਿਹਾੜੀ ਵੀ ਤਾਂ ਮਹਿੰਗੀ ਐ", ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ।
"ਨਹੀਂ…ਨਹੀਂ ਥਾਣੇਦਾਰ ਜੀ, ਇਹੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਭੇਤ ਐ। ਜੇਕਰ ਖ਼ਰਚਾ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਆਮਦਨੀ ਹੁੰਦੀ । ਆਪਣੀ ਪਹੁੰਚ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਨਸ਼ੇ-ਪਤੇ ਤੇ ਸਾਰੇ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਐ। ਜੇਕਰ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ ਤਾਂ ਹੀ ਨਸ਼ਾ ਮਿਲੂ। ਨਸ਼ਾ ਕਿਹੜਾ ਆਪਾਂ ਪੈਸੇ ਲਾ ਕੇ ਖ੍ਰੀਦਣਾ ਐ, ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਉਠਣੀ ਬੈਠਣੀ ਐ। ਵੋਟਾਂ ਵੇਲੇ ਆਪਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸਾਰ ਦਿੰਨੇ ਆਂ, ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੇਰੇ ਤੇ ਕਿਰਪਾ ਕਰਦੇ ਹਨ", ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁੱਛਾਂ ਨੂੰ ਵੱਟ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ। ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਦਿਹਾੜੇ 'ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਕਿਸਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇੱਕ ਅਗਾਹਵਧੂ ਕਿਸਾਨ ਦਾ……ਜਾਂ ਗੁਲਾਮਾਂ ਦੇ ਸਰਦਾਰ ਦਾ! ਥਾਣੇਦਾਰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਵੱਲ ਗਹੁ ਨਾਲ ਤੱਕਣ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੇ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਭਾਲ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।

- ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਕੌਰ 'ਹਰਿਆਓ'
ਉੱਭਾਵਾਲ, ਸੰਗਰੂਰ
+91-8427405492


08/13/17
ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਸਪੁਰਾ

ਨਵੰਬਰ ੧੯੮੪ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਸਾਫ ਸਬੰਧੀ ਸਪੈਸਲ ਇੰਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਟੀਮ ਹੋਵੇ ਗਠਨ.
ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮੁਆਵਜੇ ਦੇ ਨਾਲ਼-ਨਾਲ਼ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜਾਵਾਂ ਮਿਲਣ: ਗਿਆਸਪੁਰਾ, ਘੋਲ਼ੀਆ ।
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ () ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਤਾਲਮੇਲ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਵਕੀਲਾਂ ਦੀ ਸਾਝੀ ਬੈਠਕ ਮੋਹਾਲ਼ੀ ਵਿਖੇ ਇੰਜੀ. ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਸਪੁਰਾ ਤੇ ਭਾਈ ਦਰਸਨ ਸਿੰਘ ਘੋਲ਼ੀਆ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਈ । ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ, ਗੁੜਗਾਉਂ, ਪਟੌਦੀ, ਮਹਿੰਦਰਗੜ੍ਹ, ਗੁੜਾ ਕਨੀਨਾ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਨਾਲ਼ ਸਬੰਧਿਤ ਪੀੜਤ ਹਾਜ਼ਿਰ ਹੋਏ । ਪੀੜਤਾਂ ਵਲੋਂ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵੀਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੀ ਖੱਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨਵੰਬਰ ੧੯੮੪ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੱਚਾ ਇੰਨਸਾਫ ਦੇਣ ਅਤੇ ਦੋਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖਤ ਸਜਾਵਾਂ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰਕੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੀ । ਨਵੰਬਰ ੧੯੮੪ ਦੌਰਾਨ ਸਮੁੱਚੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ 'ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ' ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ੩੨ ਮਾਸੂਮ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ੯੭ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਜਲਾ ਕੇ ਰਾਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਗੁੜਗਾਉਂ ਵਿੱਚ ੩੦ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਹੋਇਆਂ ਤੇ ੩੦੦ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਅਤੇ ਪਟੌਦੀ ਵਿੱਚ ੧੭ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ੪੭ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ । ਇਹਨਾਂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਰੀਦਾਬਾਦ, ਰੋਹਤਕ, ਗੁੜਾ, ਕਨੀਨਾ ਆਦਿ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕੋਹ-ਕੋਹ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ । ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਸੰਪਤੀ ਜਲਾ ਕੇ ਰਾਖ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ । ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸੈਕੜੇ ਏਕੜ ਜਮੀਨਾ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਾਜਾਇਜ ਕਬਜੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ ।ਜਮੀਨਾ ਜਾਇਦਾਦਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਿੱਖ ਅੱਜ ਦੋ ਵਖਤ ਦੀ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਮੁਹਤਾਜ ਹੋ ਕੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੁਆਵਜੇ ਦੀ ਭੀਖ ਮੰਗ ਰਹੇ ਹਨ । ਸਰਕਾਰਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਨੰਬਰ ਦੇ ਸਹਿਰੀ ਮੰਨਦੀਆਂ ਹਨ ਏਸ ਲਈ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਸਾਫ ਦੇਣ ਲਈ ਰਾਜੀ ਨਹੀਂ ਹਨ । ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖਤ ਸਜਾਵਾਂ ਦਿਲਵਾਉਣ । ਦੋਹਾਂ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੀ ਖੱਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਜੇ ਇੰਨਸਾਫ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਨਵੰਬਰ ੧੯੮੪ ਨੂੰ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸਪੈਸਲ ਇੰਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਟੀਮ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰੇ ਤਾਂ ਹੋ ਪੂਰੇ ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਸਚਾਈ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਸਕੇ ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਸਾਫ ਮਿਲ਼ੇ ।
ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਗ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਲੋਂ ਸੁਝਾਏ ਮੁਆਵਜੇ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਤੇ ਨਵੰਬਰ ੧੯੮੪ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ੩੨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਵਿਆਜ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ । ਏਸ ਸਬੰਧੀ ਸਾਰੇ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਐਡਵੋਕੇਟ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦਲ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਰਿੱਟ ਪਾਉਣ ਦਾ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ । ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਚੈਨ ਨਾਲ਼ ਨਾ ਬੈਠਣਗੇ ਨਾਂ ਹੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੈਠਣ ਦੇਣਗੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਮਿਲ਼ ਜਾਂਦਾ । ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ਼ ਬਾਪੂ ਉੱਤਮ ਸਿੰਘ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ, ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ, ਗੁੱਡੀ ਦੇਵੀ, ਫੌਜੀ ਜਵਾਨ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਕੰਵਲਦੀਪ ਕੌਰ, ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੀੜਤ ਹਾਜਿਰ ਸਨ ।

*************************************************************************************
ਨਵੰਬਰ 1984 ਨੂੰ ਵਾਪਰਿਆ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਕਲੰਕ:- ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਸਹਿਬਾਨ।
ਇੰਜੀ. ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਸਪੁਰਾ ਤੇ ਭਾਈ ਦਰਸਨ ਸਿੰਘ ਘੋਲ਼ੀਆ ਦੁਆਰਾ ਇੰਨਸਾਫ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਸਲਾਹੁਣਯੋਗ ਹੈ।
ਲੁਧਿਆਣਾ () ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਸਹਿਬਾਨ ਨਾਲ਼ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਤਾਲਮੇਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਇੰਜੀ. ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਸਪੁਰਾ ਤੇ ਭਾਈ ਦਰਸਨ ਸਿੰਘ ਘੋਲੀਆ ਦੀ ਨਿਜੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਭੇਂਟ ਵਾਰਤਾ ਹੋਈ ਇਸ ਭੇਂਟ ਵਾਰਤ ਦੌਰਾਨ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਤਾਲਮੇਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਕੀਤੇ 79 ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਸਿੰਘ ਸਹਿਬਾਨ ਨਾਲ਼ ਸਾਝਾ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਹਿਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਪੂਰੇ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 26 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੀ ਕੋਈ ਉੱਘ-ਸੁੱਘ ਹੀ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣ ਦਿੱਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਵਲੋਂ 2011 ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਏਸ ਕੇਸ ਦੀ ਪੈਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਏਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 3 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਧਾਂ ਨਾਲ਼ ਪਟਕਾ-ਪਟਕਾ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਵਹਿਸੀ ਭੀੜ ਨੇ 70 ਸਾਲ ਦੇ ਬਜੁਰਗ ਤੱਕ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਖਸਿਆ। ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਜਵਾਨ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੋ ਪਿੰਡ ਪਨਾਹ ਲੈਣ ਪੁੱਜਾ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਫੌਜੀ ਵਰਦੀ ਪਾਈ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜਿੰਦਾ ਜਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾ ਸਦਕਾ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ 22. 6 ਕਰੋੜ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ 32 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਨਸੀਬ ਹੋਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਵਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਉੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਰਿੱਟ ਪਾ ਕੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਵਲੋਂ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਨੋਟਿਸ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੀ ਅਗਲੀ ਤਰੀਕ 26 ਸਤੰਬਰ ਹੈ।
ਉਹਨਾਂ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2011 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇਹ ਮਸਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਲੋਂ ਏਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਯਾਦਗਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਯਾਦਗਾਰ ਨੂੰ ਉਸਾਰਨ ਲਈ 2013 ਵਿੱਚ ਮਤਾ ਨੰ 584 ਮਿਤੀ 05/08/2013 ਵੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਉਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਦਿੱਲੀ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਬਣਾਈ ਸੱਚ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਤੇ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਕਮੇਟੀ ਵਲੋਂ ਨਹੀਂ ਲਿਖੇ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਸਾਡੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵੀ ਆਪ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰੋ।
ਪੰਜਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਵਲੋਂ ਇਸ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਕਾਰੇ ਸਬੰਧੀ ਵਿਸਥਾਰਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਸੁਣ ਭਾਵੁਕ ਹੁੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੂਰੇ ਦੇ ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਜਲ਼ਾ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਅੱਧ ਜਲੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦੇਣਾ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਕਲੰਕ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜਾ ਤਾਂ ਮਿਲ਼ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਇੰਨਸਾਫ ਮਿਲਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਏਸ ਲਈ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਬੰਧਿਤ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਤੇ ਸਖਤ ਤੋਂ ਸਖਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇ। ਉਹਨਾਂ ਕਿ ਜੀਹਨਾਂ ਨੇ ਜੋ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਉਹ ਵਾਅਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਭਾਵੇਂ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸੱਚ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖਣ ਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਤਾਲਮੇਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਇੰਜੀ. ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿਆਸਪੁਰਾ ਤੇ ਭਾਈ ਦਰਸਨ ਸਿੰਘ ਘੋਲ਼ੀਆ ਦੀ ਸਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਕੰਮ ਇਹਨਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾ ਨੇ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ ਉਹ ਵੱਡੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾ ਨੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀਆਂ। ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਮੁਆਵਜਾ ਦਿਲਵਾਇਆ ਓਨਾ ਮੁਆਵਜਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿਲਵਾ ਸਕਿਆਂ ਅਤੇ ਹੁਣ ਏਹਨਾਂ ਵਲੋਂ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਡਟਣਾ ਕਾਬਲੇ ਤਾਰੀਫ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਸਮੂੰਹ ਨਾਨਕ ਨਾਲ ਲੇਵਾ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਹੋਦ ਚਿੱਲੜ ਤਾਲਮੇਲ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਏਸ ਨਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਵੱਧ ਵੱਧ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ।


08/06/17
ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ

ਦੁਬਿਧਾ ਚੂਕੈ ਤਾਂ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣੁ।…. ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਇਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ ਦਸਮ ਗਰੰਥ, ਲਾਈ ਲੱਗ ਨਾ ਬਣੋ, ਜਾਗੋ ਤੇ ਆਪਣਾ ਮੂਲ ਪਛਾਣੋ!
ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਇਹ ਸੁਣਦੇ ਆਏ ਹਾਂ ਕਿ ਪੰਜ ਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦੁਬਿਧਾ ਵਿਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਸੁਣਦੇ ਸੀ ਇਕ ਪੰਜ ਬਾਣੀਆਂ ਓਹਨਾ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹਨ ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਦੇ( ਖੰਡੇ ਬਾਟੇ ਦੇ ਪਾਹੁਲ) ਲੈਂਦੇ ਹਨ|
ਇਕ ਆਮ ਸਿੱਖ ਵਾਂਗ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਹ ਹੀ ਵਿਚਾਰ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਫਾਲਤੂ ਦੇ ਝਮੇਲਿਆਂ ਤੋਂ ਕੀ ਲੈਣਾ ਗੁਰੂ ਘਰ ਜਾਓ, ਕੀਰਤਨ ਕਥਾ ਸੁਣੋ, ਲੰਗਰ ਛਕੋ ਤੇ ਘਰ ਆ ਜਾਓ| ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿਚ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਦੀਆਂ ਕੁਛ ਝਲਕੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਫਿਰ ਵੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ| ਕੁਛ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾ ਭਾਈ ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਘੱਗਾ ਜੀ ਦੀ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖ ਕੇ ਇਸ ਗਰੰਥ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਜਗਿਆਸਾ ਹੋਈ|
youtube ਤੇ ਜਦੋ “ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਅਸਲੀਅਤ” ਲਭਿਆ ਤਾਂ ਅਨੇਕਾਂ ਵੀਡੀਓ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਮਿਲੀਆਂ| ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਜੀ , ਸ. ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਜਿਉਣਵਾਲਾ ਜੀ, ਗਿਆਨੀ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਜਾਚਕ ਜੀ , ਬੀਬੀ ਜੁਗਰਾਜ ਕੌਰ ਜੀ , ਡਾ. ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ ਜੀ ਆਦਿਕ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਇਸ ਗਰੰਥ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ| ਗੂਗਲ ਤੇ ਜਦੋ ਲੱਭਿਆ ਤਾ ਗਿਆਨੀ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਦਾ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਰਪਣ (ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਨਿਰਣੈ) ਅਤੇ ਸ. ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਜੱਗੀ ਦਾ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਕ੍ਰਤਿਤ੍ਵ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ| ਘਰ ਪਈਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚੋ ਸ. ਗੁਰਬਖ਼ਸ਼ ਸਿੰਘ ਕਾਲਾ ਅਫਗਾਨਾ ਜੀ ਦੀ (ਬਿਪਰਨ ਕੀ ਰੀਤ ਤੋਂ ਸੱਚ ਦਾ ਮਾਰਗ ਭਾਗ 10) ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ| ਕਈ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜੋ ਦਸਮ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਬੋਲਦੇ ਹਨ, ਉਦਾਹਰਣ ਦੀ ਤੌਰ ਤੇ ਸ. ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਪਦਮ, ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਮਸਕੀਨ ਜੀ ।
ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਬਾਰੇ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਖੌਤੀ ਚੌਪਈ ਜੋ ਅਸੀ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ, ਇਸੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ| ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬਹੁਤ ਸੋਝੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਸਿੱਖ ਵੀ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਹ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਪਤਸ਼ਾਹ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ| ਬੌਧਿਕ ਪੱਧਰ ਏਨਾ ਉਚਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ , ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵਾਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ, ਕੀ ਜਾਪੁ, ਸਵਈਏ ਜੋ ਨਿਤਨੇਮ ਦੀ ਬਾਣੀਆਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ, ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ਆ ਜਾਂ ਨਹੀਂ| ਕੁਛ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖ ਨਿਊਜ਼ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ
intellectual ਰਿਐਲਿਟੀ ਚੈੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਵੀ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਕਿਥੋਂ ਆਇਆ ਤੇ ਸਵਈਏ ਕਿਥੋਂ ਆਏ|
ਪਰ ਜਿਹੜੇ ਵੀਰ ਭੈਣ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਟਿਕੇ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੀ ਬਾਣੀ ਹੈ, ਓਹਨਾ ਲਈ ਕੁੱਝ ਸਵਾਲ:-
1. ਕੀ ਜਾਪੁ, ਚੌਪਈ,ਸਵਈਏ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਬਾਣੀ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਰਹਿਤ ਮਰਿਯਾਦਾ ਵਿਚ ਅੰਕਿਤ ਹੈ?
2. ਕੀ ਇਸ ਲਈ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਸ਼ਹੀਦ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ?
3. ਕੀ ਡੇਰਾ, ਸੰਪ੍ਰਦਾ ਜਾਂ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਕੇ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹੋ ?
4. ਜਾਂ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਅੰਨੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਅਧੀਨ?
ਮੰਨਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੁਛ ਵੀ ਹੋਵੇ ਪਰ ਕੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਅਸੀ ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ “ ਸਭ ਸਿਖਨ ਕੋ ਹੁਕਮ ਹੈ ਗੁਰੂ ਮਾਨਿਯੋ ਗਰੰਥ” ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ?
ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ, ਕੀ ਦਸਮ ਗਰੰਥ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਸਾਨੂੰ ਲਾਈ ਲੱਗ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਬਲਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਇਸ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਖੁਦ ਨਿਰਣੈ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਦੁੱਧ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਆਪੇ ਹੋ ਜਾਣਾ ਹੈ |
ਇਕ ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਹੁਕਮ “ਸਭ ਸਿੱਖਨ ਕੋ ਹੁਕਮ ਹੈ ਗੁਰੂ ਮਾਨਯੋ ਗਰੰਥ” ਹੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ|
ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਮੁਆਫ਼ ਜੀ
ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ


08/06/17
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

ਰਕਸ਼ਾਬੰਧਨ (ਰੱਖੜੀ) ਔਰਤ ਲਈ, ਮਰਦ-ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ

ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ (5104325827)


ਰੱਖੜੀ-ਹਿੰਦੂਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਡੋਰਾ, ਰਖਸ਼ਾਬੰਧਨ, ਰਕਸ਼ਾਸੂਤ੍ਰ ਜੋ ਸਾਵਣ ਸੁਦੀ 15 ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੈਣ ਭਾਈ ਦੇ ਹੱਥ ਅਤੇ ਪਰੋਹਿਤ ਯਜਮਾਨ ਦੇ ਹੱਥ ਬਨ੍ਹ ਕੇ, ਧੰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ (ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼) ਰੱਖੜੀ ਜਾਂ ਰਕਸ਼ਾਬੰਧਨ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰੀਤ, ਹਿੰਦੂਆਂ ਖ਼ਾਸ ਕਰ, ਹਿੰਦੂ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰਸਮ ਪੁਰਾਣੀ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੇ ਕਹੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤਾਂ, ਮਰਦ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ, ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਧੰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਣ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅਬਦਾਲੀ ਜਦੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤਾਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ ਤਾਂ ਹਿੰਦੂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਤੇ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਨੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਸਗੋਂ ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੇ ਕੜੇ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਪਾਨਾਂ ਵਾਲੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸੈਂਕੜੇ ਹਿੰਦੂ ਲੜਕੀਆਂ, ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਬਚਾ ਕੇ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਘਰੋ ਘਰੀ ਪਹੁੰਚਾਈਆਂ। ਓਧਰ ਰੱਖੜੀ ਬਨ੍ਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਕਰਤੂਤ ਦੇਖੋ! ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਘਰੀਂ ਨਾਂ ਵੜਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ ਕਰਕੇ ਭਿੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੀ ਅਖੌਤੀ ਰੱਖੜੀ ਦੀ ਰਸਮ ਇਹ ਹੀ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕਿਤੇ ਬਦਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ ਤਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਤਾਂ ਕੀ ਸਗੋਂ ਜੇ ਕੋਈ ਬਹਾਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਛੱਡਣ ਆਵੇ, ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਭਿੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਹਿ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਵੀਆਂ ਦੀ ਤੌਹੀਨ ਕਰਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਨਾਂ ਵੜਨ ਦਿਉ?

ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਅਨੇਕਾਂ ਫੋਕੇ ਅਤੇ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਰਸਮਾਂ ਰੀਤਾਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਭਰਵਾਂ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ-ਜਾਲਉ ਐਸੀ ਰੀਤਿ ਜਿਤੁ ਮੈ ਪਿਆਰਾ ਵੀਸਰੈ॥ ਨਾਨਕ ਸਾਈ ਭਲੀ ਪਰੀਤਿ ਜਿਤੁ ਸਾਹਿਬ ਸੇਤੀ ਪਤਿ ਰਹੈ ॥੨॥(੫੯੦)ਇਸ ਲਈ ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੜੀ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਫੋਕੀ ਰਸਮ ਪ੍ਰਵਾਣ ਨਹੀਂ। ਗੁਰੂ ਸਹਿਬਾਨਾਂ ਅਤੇ ਰੱਬੀ ਭਗਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁੱਟਾਂ ਤੇ ਭੈਣਾਂ ਤੋਂ ਕਦੀ ਰੱਖੜੀ ਨਹੀਂ ਬੰਨ੍ਹਵਾਈ ਫਿਰ ਅੱਜੋਕੇ ਬਹੁਤੇ ਅਖੌਤੀ ਸਿੱਖ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮ ਵਾਲੀਆਂ ਰੱਖੜੀਆਂ ਕਿਉਂ ਬੰਨਵਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਉੱਤਰ, ਇੱਕ ਤਾਂ ਅਜੋਕੇ ਬਹੁਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰ ਸਿਧਾਂਤਾਂ (ਗੁਰਬਾਣੀ ਵੀਚਾਰ) ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਦੂਜਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਟਾਈਪ ਲਿਖਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਆਰਟਿਸਟਾਂ ਨੇ, ਸਿੱਖ ਇਤਹਾਸ ਨੂੰ ਮਿਥਿਹਾਸ ਨਾਲ ਮਿਲਗੋਭਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕੁਝ ਹਿੰਦੂਵਾਦੀ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ, ਭੈਣ ਨਾਨਕੀ ਤੋਂ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਵਾਉਣ ਦੀ ਝੂਠੀ ਕਹਾਣੀ ਘੜ ਕੇ, ਮਨੋ ਕਲਪਿਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਾਂ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ, ਇਸ ਫੋਕੀ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮ ਰੱਖੜੀ ਰਾਹੀਂ, ਨੀਮ-ਹਿੰਦੂ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸੱਕੇ। ਗੁਰੂਆਂ ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਗੁੱਟਾਂ ਤੇ ਔਰਤ ਭੈਣਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਬੰਨ੍ਹਾਉਂਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੰਗ ਬਰੰਗੀਆਂ ਦਿਲ ਖਿਚਵੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਛਾਪਣਾ, ਇਸੇ ਹੀ ਬੇਈਮਾਨੀ ਅਤੇ ਕੁਟਲ-ਨੀਤੀ ਦੀ ਕੜੀ ਹੈ। ਗੁਰਮੱਤੀ ਸਿੱਖ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀ ਕਰਮਕਾਂਡੀ, ਫੋਕੀ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਰੱਖੜੀ ਦੀ ਰਸਮੀ ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਯਕੀਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ। ਸਿੱਖ ਦਾ ਤਾਂ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਹੈ-ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਰਾਖਾ ਸਭਨੀ ਥਾਈ ਤਾ ਭਉ ਕੇਹਾ ਕਾੜਾ ਜੀਉ॥੧॥(੧੦੩) ਰਖਵਾਲਾ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਇ ਭਗਤਨ ਕੀ ਰਾਸਿ॥੧॥(੮੧੬)ਸਿੱਖ ਸਮੁੱਚੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਵਾਂ, ਛੋਟੀਆਂ ਨੂੰ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀਆਂ ਨੂੰ ਭੈਣਾਂ ਸਮਝਦਾ ਅਤੇ ਔਖੇ ਵੇਲੇ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਆਪਣੀ ਵਿਤ ਅਨੁਸਾਰ ਧੀਆਂ-ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੱਖ ਰੱਖਿਆ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪਰ ਅਜੋਕੇ ਬਹੁਤੇ ਡੇਰਾਵਾਦੀ, ਅਗਿਆਨੀ, ਭਰਮੀ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਸਿਧਾਤਾਂ ਜਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਭਾਵ ਅਰਥਾਂ ਤੋਂ ਕੋਰੇ ਸਿੱਖ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮਾਂ ਰੀਤਾਂ ਅਤੇ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਾ ਦੇਖੀ ਇਤਨੇ ਫਸ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਤੇ ਨਕਲ ਜਾਂ ਘੋੜੇ ਅਤੇ ਗਧੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਉਹ ਹਰੇਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮ ਜਾਂ ਤਿਉਹਾਰ ਨੂੰ ਬੜੀ ਸਾਨੋ ਸ਼ੌਕਤ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਤਿਲਕ ਲਾਉਣੇ, ਸੰਧੂਰੀ ਧਾਗੇ ਡੋਰੀਆਂ ਗੁੱਟਾਂ ਤੇ ਬੰਨਣੀਆਂ, ਪਾਠਾਂ ਨਾਲ ਜੋਤਾਂ, ਨਰੇਲ ਅਤੇ ਕੁੰਭ ਘੜੇ ਕੈਨੀਆਂ ਰੱਖਣੀਆਂ, ਮੱਸਿਆ, ਪੁੰਨਿਆ, ਪੰਚਕਾਂ, ਸੰਗ੍ਰਾਂਦਾਂ ਆਦਿਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮਾਂ ਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸਗੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗੱਜ ਵੱਜ ਕੇ ਮਨਾਉਣੇ, ਤੇਲ ਚੋਣਾਂ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਹਿਬ ਦੇ ਪੀਹੜੇ, ਪਾਲਕੀ, ਚੌਰ ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਖੜੀਆਂ, ਰੰਗ ਬਰੰਗੇ ਧਾਗੇ ਮੌਲੀਆਂ ਬੰਨਣਾਂ, ਦਿਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ, ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਹਰ ਨੁਕਰ ਵਿਖੇ ਦੀਵੇ, ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਜਗਾ-ਜਗਾ ਕੇ ਪੂਰਾ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੀ ਮੰਦਰਨੁਮਾ ਬਣਾ ਦੇਣਾ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਰੋਧੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਨਾ, ਇਸੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀਕਰਣ ਕੜੀ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਦੱਸੋ! ਨਲਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹੱਥੀਆਂ, ਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਟੇਰਿੰਗਾਂ, ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰੱਖੜੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹੀ ਜਾਣਾ ਕਿਹੜੀ ਭੈਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਵਾਲਾ ਕਰਮ ਹੈ? ਰੱਖੜੀ ਜਿਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਸਮ ਹੈ ਅੱਜ ਉਸੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਬਚਾਉਣੀ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਣੀ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਬਲਾਤਕਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਏ ਦਿਨ ਲੁੱਟੀ ਜਾ ਰਹੀ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਥਾਂ ਨਫਰਤਾਂ ਪਾਲੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਗੁੱਟਾਂ ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਕਮ, ਪੁਲਿਸੀਏ, ਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਵੀ ਇਜ਼ਤਾਂ ਲੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਗੁੰਡਿਆਂ ਦਾ ਸਾਥ ਸ਼ਰੇਆਮ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਛੱਡ, ਬਾਕੀ ਬਹੁਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੜੀ ਵਾਲੀ ਫੋਕੀ ਰਸਮ ਨਹੀਂ, ਕੀ ਓਥੇ ਭਰਾ, ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ? ਕੀ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਖਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ? ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਓਥੇ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਮਝਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸੋ ਭਰਾਵੋ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸਮਝੋ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੱਖੜੀ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਰਸਮਾਂ ਪ੍ਰੋਹਿਤਾਂ, ਪੁਜਾਰੀਆਂ, ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਅਤੇ ਕੁਟਲ ਨੀਤੀਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸਰੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਲੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਮਨ ਭਾਉਂਦਾ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਨਤਾ ਧਰਮ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਠੱਗਾਂ ਦੇ ਭਰਮ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ੀ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਰਾ ਸੋਚੋ! ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਭਰਾ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਭੈਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਚਲੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਰਸਮ ਹੈ ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾਉਣ ਪਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਫੋਕੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ ਵਰਜਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਕ, ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ੀ ਅਤੇ ਲਾਈਲੱਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸਗੋਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ, ਗਿਆਨਵੇਤਾ ਅਤੇ ਬਿਬੇਕ ਬੁੱਧੀ ਨਾਲ ਖੋਟੇ ਖਰੇ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਭਰਮਾਂ ਤੋਂ ਸਦਾ ਬਚਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਕੜਾ ਪਹਿਨਾਇਆ, ਇਸ ਲਈ ਸਿੱਖ ਦਾ ਹੱਥ ’ਚ ਕੜਾ ਪਾ ਕੇ, ਨਾਲ ਹੀ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਣਾ, ਗੁਰੂ ਹੁਕਮ ਦੀ ਤੌਹੀਨ ਹੈ, ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਿੱਖ ਨਕਲੀ, ਜਾਅਲੀ, ਦੰਭੀ, ਪਾਖੰਡੀ ਅਤੇ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ੀ ਹੈ। ਸੋ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੋਚੋ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰੋ ਕਿ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲਾ ਕੇਸਾਧਾਰੀ ਸਿੱਖ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਤਾਂ ਹੈ ਪਰ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਸਿੱਖ ਬੀਬੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗੂਣੇ ਲਾਲਚ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ, ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮ ਰੱਖੜੀ ਜੋ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦੇਣਾਂ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਗੁਰੂਆਂ ਭਗਤਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਵਿਤਰ ਦਿਹਾੜਿਆਂ ‘ਤੇ, ਲੋੜਵੰਦ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਿਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਦਦ ਕਰਕੇ, ਹੌਂਸਲਾ ਅਫਜਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸੰਗਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚਾਰਦੇ ਅਤੇ ਧਾਰਦੇ ਹੋਏ-ਗੁਰ ਸਿਖਾ ਇਕੋ ਪਿਆਰੁ ਗੁਰ ਮਿਤਾ ਪੁਤਾ ਭਾਈਆ॥ (੬੪੮) ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਚਹੀਦਾ ਹੈ।

ਭੈਣੋਂ! ਆਪਣਾ ਰਾਖਾ ਸਦਾ ਕਰਤੇ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਜੋ ਸਭ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ-ਰਾਖਾ ਏਕੁ ਹਮਾਰਾ ਸੁਆਮੀ॥(੧੧੩੬) ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਖਸ਼ੀ ਸਪ੍ਰਿਟ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਆਪ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਬਲਾ ਕਹਿ ਦਬਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਨੂੰ, ਗੁਰ ਸ਼ਬਦ ਗਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਬਖਸ਼, ਸਬਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕੀ ਫੌਜ ਖਾਲਸਾ ਸਾਜ, ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਬਖਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਾਜੀ ਨਿਵਾਜੀ ਖਾਲਸਾ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ, ਰੱਖੜੀ ਵਰਗੀਆਂ, ਫੋਕੇ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਦੇ ਭਰਮ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਕੇ ਗੁਲਾਮ ਬਿਰਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮਾਂ ਨੂੰ, ਗੁਰੂ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਸ਼ਤਰਾਂ ਨਾਲ ਕੱਟ-ਕੱਟ ਕੇ ਸਦਾ ਲਈ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿਓ। ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸੁੰਦਰ ਵਿਹੜੇ ਅਤੇ ਸੁਹਾਵਣੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਫੋਕੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਦਾ ਕੂੜਾ ਕਰਕਟ ਗੁਰੂ ਗਿਆਨ ਦੀ ਬੁਹਾਰੀ ਨਾਲ ਹਰ ਵੇਲੇ ਸਾਫ ਰੱਖੋ।

ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ, ਰਾਗੀਆਂ, ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ, ਢਾਡੀਆਂ, ਕਵੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਫੋਕੀਆਂ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਰੋਧੀ ਰਸਮਾਂ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਕੇ, ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਸੋਮੇਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਦੇ ਫੈਲਾਏ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਅਤੇ ਫੋਕੀਆਂ ਰੀਤਾਂ, ਰਸਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾ ਕੇ ਸਾਫ ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵੰਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਚੋਂ ਐਸੇ ਗੁਰੂ ਗਿਆਨ ਦੇ ਸੋਮੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟ ਪੈਣ ਤਾਂ ਰੱਖੜੀ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਅਨੇਕਾਂ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਫੋਕੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਦੀ ਗਰਦਸ਼ ਤੋਂ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਨੂੰ ਸਾਫ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਜੇ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਰਸਮ ਰੱਖੜੀ, ਜੋ ਔਰਤ ਲਈ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਵਿਦਿਆ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਵੀ ਦਿਓ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਾਕ ਜਿਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਔਰਤ-ਮਰਦ ਦੀ ਬਰਬਰਤਾ ਦਾ ਡੰਕਾ ਵਜਾਇਆ, ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵਿਤ ਅਨੁਸਾਰ ਲੀੜਾ ਕਪੜਾ, ਰੁਪਿਆ ਪੈਸਾ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਰਹਿਬਰ ਬਾਬਾ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦੇਣ ਅਤੇ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤ ਯਾਦਗਾਰੀ ਉਪਹਾਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ।


07/30/17
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

ਗੁਰਬਾਣੀ ਇਸੁ ਜਗ ਮਹਿ ਚਾਨਣੁ–੩੨

ਪੰਜ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰਿਆਂ ਚੋਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

ਅੱਖਾਂ, ਨੈਣ, ਦੀਦੇ, ਨੇਤ੍ਰ, ਜੋਤ ਅਤੇ ਚਸ਼ਮੇ ਆਦਿਕ ਸਮਰਥਕ ਹਨ। ਨੇਤ੍ਰ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਹਨ ਇੱਕ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਦੂਜੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨੇਤ੍ਰ ਹਨ। ਸਰੀਰਕ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦਿਸਦੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਪਤੀ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾਂ ਦਿਸਦਾ ਹੈ-ਨਾਨਕ ਸੇ ਅਖੜੀਆਂ ਬਿਅੰਨਿ ਜਿੰਨੀ ਡਿਸੰਦੋ ਮਾ ਪਿਰੀ॥(੫੭੮) ਅੱਖਾਂ ਉਹ ਚਸ਼ਮੇਂ ਨੇ ਜੋ ਚਾਨਣ ਵਿਖਾਂਉਂਦੇ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੇਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨੇਤ੍ਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਕੁਝ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਅੱਖਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਰੀਬ ਹਰੇਕ ਸਰੀਰਧਾਰੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਅੱਖਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਰੱਬੀ ਦਾਤ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਵੇਖਣ ਵਾਚਣ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਗ੍ਰੰਥ ਅਤੇ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਰੰਗ ਬਰੰਗੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇਤ੍ਰਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅਸੀਂ ਮੰਜਲ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਮੰਦਾ ਵੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਵੇਖਾਂਗੇ ਤੇ ਲਾਭ, ਮੰਦਾ ਵੇਖਾਂਗੇ ਤਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਅੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਕਈ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵੀ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਅੱਖ ਲੱਗਣੀ, ਅੱਖ ਲੜਨੀ, ਅੱਖ ਮਟੱਕੇ ਹੋਣਾ, ਅੱਖਾਂ ਮੀਚਣਾ, ਮੈਲੀ ਅੱਖ, ਬਾਜ ਅੱਖ, ਅੱਖ ਰੱਖਣਾ, ਅੱਖੀਂ ਵੱਸਣਾ, ਅਖਾਂ ਲਾਉਣੀਆਂ, ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨੀਆਂ, ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਨਚਾਉਣਾ, ਅੱਖ ਮਾਰਨਾ, ਅੱਖ ਝਮੱਕਾ, ਅੱਖੋਂ ਓਹਲੇ ਹੋਣਾ, ਅੱਖਾਂ ਭਰਨਾ, ਅੱਖਾਂ ਮੀਟਣਾ, ਕੈਹਰੀ ਅਖੇ ਦੇਖਣਾ, ਇੱਕ ਅੱਖ ਨਾਲ ਦੇਖਣਾ, ਅੱਖ ਦੀ ਸ਼ਰਮ, ਮੂੰਹ ਖਾਂਦਾ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਸ਼ਰਮਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਦਿਕ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਰੰਗ ਬਰੰਗੇ ਤਮਾਸ਼ੇ ਅਤੇ ਸੀਨ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਜਾਣ ਲਈ ਡੰਗੋਰੀ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਆਸਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕੋਈ ਗ੍ਰੰਥ ਜਾਂ ਪੁਸਤਕ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਕਈ ਦਿਕਤਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਅੱਖਾਂ ਜਾਂ ਨੇਤ੍ਰਾਂ ਬਾਰੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਚੋਂ ਵਿਚਾਰਦੇ ਹਾਂ-ਏਤ੍ਰਹੁ ਮੇਰਿਹੋ ਹਰਿ ਤੁਮ ਮਹਿ ਜਤਿ ਧਰੀ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਦੇਖਹੁ ਕੋਈ॥ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਦੇਖਹੁ ਕੋਈ ਨਦਰੀ ਹਰਿ ਨਿਹਾਲਿਆ॥ ਏਹੁ ਵਿਸੁ ਸੰਸਾਰੁ ਤੁਮ ਦੇਖਦੇ ਏਹੁ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਹਰਿ ਰੂਪੁ ਨਦਰੀ ਆਇਆ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਬੁਝਿਆ ਜਾ ਵੇਖਾ ਹਰਿ ਇਕੁ ਹੈ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ॥ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਏਹਿ ਨੇਤ੍ਰ ਅੰਧ ਸੇ ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਦਿਬ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਹੋਈ॥ (੯੨੨) ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਸੁਖ ਮਿਲਦਾ ਹੈ-ਨੇਤ੍ਰਹੁ ਪੇਖਿ ਦਰਸੁ ਸੁਖੁ ਹੋਇ॥(੨੯੦) ਉਹ ਨੇਤ੍ਰ ਹੀ ਚੰਗੇ ਤੇ ਪ੍ਰਵਾਣ ਹਨ ਜੋ ਸਾਧੂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ-ਤੇ ਨੇਤ੍ਰ ਭਲੇ ਪਰਵਾਣੁ ਹਹਿ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦੜੀਏ ਜੋ ਸਾਧੂ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦੇਖਹਿ ਰਾਮ॥(੫੪੦) ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਪਰਾਇਆ ਰੂਪ ਨਹੀਂ ਤੱਕਣਾ-ਪਰ ਤ੍ਰਿਅ ਰੂਪੁ ਨ ਪੇਖੈ ਨੇਤ੍ਰ॥(੨੭੫) ਨਿਰਾ ਗਾਉਣ, ਸੁਣਨ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਮੀਚਣ ਨਾਲ ਪਰਮਪਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਿੰਨਾਂ ਚਿਰ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸ਼ ਲੈ, ਉਸ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ-ਗਾਏਂ ਸੁਨੇ ਆਂਖੇ ਮੀਚੈ ਪਾਈਐ ਨ ਪਰਮਪਦੁ ਗੁਰ ਉਪਦੇਸੁ ਗਹਿ ਜਉ ਲਉ ਨ ਕਮਾਈਐ॥੪੩੯॥(ਭਾ.ਗੁ) ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਂਦੇ ਨੇ ਕਿ-ਦੇਖਿ ਪਰਾਈਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਮਾਵਾਂ, ਧੀਆਂ ਭੈਣਾ ਜਾਣੈ॥ (ਭਾ.ਗੁ) ਅੱਖਾਂ ਮੀਟ ਕੇ ਕਿਸੇ ਭੇਖੀ ਸਾਧ-ਸੰਤ, ਅਖੌਤੀ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ, ਡੇਰੇਦਾਰ ਠੱਗ ਜਾਂ ਸੰਪ੍ਰਦਾਈ ਲੰਬੇ ਚੋਲਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮਗਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਗੁਰੂ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਪਰ ਅਜੋਕੇ ਸਾਧੜੇ ਤੇ ਡੇਰੇਦਾਰ ਭਗਵੇ ਗਿਆਨੀ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਜਪਣ ਦਾ ਢੌਂਗ ਕਰਦੇ ਹਨ-ਗੁਣ ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ ਭਲੀ ਬਾਣਿ॥ ਤੁਮ ਹੋਹੁ ਸੁਜਾਖੇ ਲੇਹੁ ਪਛਾਣਿ॥(੧੧੯੦) ਸੁਜਾਖਾ ਔਜੜੇ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ-ਹੋਇ ਸੁਜਾਖਾ ਨਾਨਕਾ ਸੋ ਕਿਉ ਉਜੜਿ ਪਾਇ॥(੯੫੫) ਸੋ ਇਸ ਗਿਆਨ ਇੰਦ੍ਰੇ ਦੀ ਸੁਜੋਗ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਫਾਇਦਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗਿਆਨ ਨੇਤ੍ਰਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਗੁਰੂ ਵੈਦ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ-ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ ਗੁਰਿ ਦੀਆ ਅਗਿਆਨ ਅੰਧੇਰ ਬਿਨਾਸੁ॥(੨੯੫) ਵੈਸੇ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦੇਖ ਭਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਨੀਮਾਂ ਹਕੀਮਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਹਰ ਰੋਜ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਠਡੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛੱਟੇ ਮਾਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਅਤੇ ਹਰਿਆਵਲ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਸੈਰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਤਿਅੰਤ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਮਾਹਰ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਕੇ ਹੀ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।


07/30/17
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ

"ਸਪੁ ਪਿੜਾਈ ਪਾਈਐ ਬਿਖੁ ਅੰਤਰਿ ਮਨਿ ਰੋਸੁ ॥"

ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਵਹਿਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਕੇ ਸੱਪ ਨੂੰ ਪਟਾਰੀ ਵਿਚ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਡੰਗਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕੇਵਲ ਕੁਝ ਸਮੇ ਦਾ ਵਹਿਮ ਹੋਂਦਾ ਹੈ, ਸੱਪ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਦੇਰ ਹੋਂਦੀ ਹੈ ਉਹ ਪਲਟ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸੁਭਾਅ ਮੁਤਾਬਿਕ ਵਰਤਾਉ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਬਸ ਇੱਦਾ ਹੀ ਕੇਵਲ ਦੇਹ ਦਾ ਸਿੰਗਾਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੁਧਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਜਦ ਤੱਕ ਮਨ ਦੀ ਮਤ ਨਾ ਤਿਆਗੇ। ਨਹੀਂ ਤਾ ਅੰਦਰੋਂ ਉਹ ਹੀ ਜ਼ਹਿਰ ਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਅੱਜ ਲੋੜ ਹੈ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਭੇਖੀਆ ਦੀ ਘੋਖ ਕਰਨ ਦੀ। ਇਹ ਜੋ ਹੱਥ ਜੋੜ ਜੋੜ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੇਵਾਦਾਰ/ਜਥੇਦਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਨਾਗ ਹਨ, ਜੋ ਬੇਗਾਨਿਆ ਦੀ ਬੀਨ ਉਤੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ।

ਸੱਚ ਰੂਪੀ ਧਰਮ ਦਾ ਇਹਨਾਂ ਜਲੂਸ ਕੱਢਣ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ।

ਬਾਪੂ ਨਾਨਕ ਵੀ ਅੱਜ ਹੈਰਾਨ ਹੋਂਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਗੁਰਮਤਿ ਦਾ ਮਾਰਗ ਕੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਵਕਾਓ ਲੋਕ ਕੀ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ 'ਤੇ ਉਪਰੋਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਹਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਲਸ ਪੁਣੇ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਖੰਡ ਸਮਝ ਖਾਈ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਸਵਾਲ ਅੱਜ ਫਿਰ ਉਹ ਹੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਖੜਾ ਹੋਇਆ ਹੈ …
ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਰਾਜੇ ਕਾਸਾਈ ਧਰਮੁ ਪੰਖ ਕਰਿ ਉਡਰਿਆ ॥ ਕੂੜੁ ਅਮਾਵਸ ਸਚੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀਸੈ ਨਾਹੀ ਕਹ ਚੜਿਆ ॥ ਹਉ ਭਾਲਿ ਵਿਕੁੰਨੀ ਹੋਈ ॥ ਆਧੇਰੈ ਰਾਹੁ ਨ ਕੋਈ ॥ ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਦੁਖੁ ਰੋਈ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਕਿਨਿ ਬਿਧਿ ਗਤਿ ਹੋਈ ॥੧॥ {ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੧੪੫}

ਝੂਠ ਦੀ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਨੇ ਸੱਚ ਦਾ ਚੰਦਰਮਾ ਅੱਜ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹਨੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਕੇਵਲ ਭਟਕਣਾ ਹੀ ਪੱਲੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਰਾਹ ਤਾਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਪਰ ਜਦ ਅਸੀਂ ਮੰਨਾਗੇ ਨਹੀਂ ਤਦ ਤੱਕ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਹਾਵੀ ਰਹੇਗੀ।

ਸੋ ਬਚਾਉ ਦਾ ਜੋ ਰਾਹ ਹੈ ਉਸਤੇ ਚਲਕੇ ਹੀ ਕੌਮ ਦਾ ਬਚਾਉ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹਾਂ … ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਾਹ ਦਸਦੀ ਹੈ …
ਕਲਿ ਕੀਰਤਿ ਪਰਗਟੁ ਚਾਨਣੁ ਸੰਸਾਰਿ ॥ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੋਈ ਉਤਰੈ ਪਾਰਿ ॥ ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਦੇਵੈ ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਤਨੁ ਸੋ ਲੇਵੈ ॥ {ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੧੫੪}

ਸੋ ਭਾਈ ਅਗਿਆਨਤਾ ਵਿਚ ਜੇ ਨਿਕਲਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਖੁਦ ਸਾਂਝ ਪਾਵੋ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਕੋਲ ਬੈਠੋ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦੱਸਿਆ ਰਸਤਾ ਇਖਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਇਹਨਾਂ ਨਾਗਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ ਤੇ ਖੁਦ ਬਚੋ ਨਾਲੇ ਕੌਮ ਨੂੰ ਬਚਾਓ।

ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ.


ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਜੁਲਾਈ 23 ਨੂੰ ਛਪੇ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਲੇਖ, ‘ਨਾਮ ਜਪੀਏ ਕਿਵੇਂ’ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਬਾਰੇ ਪੁਛਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਹਨਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਂ ਮਿਲਣ ਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇਗਾ। ਇਹ ਲੇਖ ਪੀ. ਡੀ. ਐੱਫ. ਫਾਈਲ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।


07/30/17
ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ

ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਉੱਜਵਲ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਸਿੱਖ ਬੀਬੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪੱਖ ਤੋਂ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਲੋੜ :- ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ

ਮੇਰੀਆਂ ਮਾਤਾਵਾਂ, ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਗੱਲ ਚੰਗੀ ਨਾ ਲਗੇ ਤੇ ਮੈ ਮਾਫੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ |

ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਿਛ ਲੱਗੂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ| ਕਿਸੇ ਉਸਾਰੂ ਕੰਮ ਤੋਂ ਜਾਂ ਅਗਾਂਹ ਵਧੂ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ| ਪਰ ਜੋ ਕੰਮ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਦਾ ਪੱਧਰ ਨੀਵਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਣ ਓਹਨਾ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਵਿਚ ਹੀ ਭਲਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ|
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਸਿੱਖ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਅੱਜ ਅੱਜ ਲਕੀਰ ਦਾ ਫ਼ਕੀਰ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ| ਦੋ ਚਾਰ ਲੋਕ ਜਦ ਆਪਸ ਵਿਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਗਿਆਨ ਦੀ ਗੱਲ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਕੋਲੋਂ ਹੀ ਸੁਣਨ ਲਈ ਮਿਲੇ ਪਰ ਹਾਂ ਕਰਮਕਾਂਡ, ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸ , ਵਹਿਮ ਭ੍ਰਮ ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਲਿਸਟ ਬਹੁਤ ਲੰਬੀ ਹੈ, ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਤਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ| ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਜਾਣੇ ਅਣਜਾਣੇ ਇਸ ਭੇਡ ਚਾਲ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ| ਅੱਜ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਬੇੜਾ ਗਰਕ ਹੋਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਡਾ ਕਾਰਨ ਇਹੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਸੋਚ ਹੈ|

ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸੁੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਅਸੀਂ ਵਹਿਮਾਂ ਭਰਮਾਂ, ਕਰਮ ਕਾਂਡ ਅਤੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ| ਇਹਨਾਂ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ 70% ਮਾਨਤਾ ਬੀਬੀਆਂ ਵਲੋਂ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ| ਜਦ ਵੀ ਦੋ ਚਾਰ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚ ਡੇਰੇ, ਮੜ੍ਹੀਆਂ, ਜਠੇਰੇ , ਜੰਤਰ ਮੰਤਰ, ਨਗ, ਧਾਗੇ ਆਦਿਕ ਦੀ ਗੱਲ ਜਿਆਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਸ ਦੇਖਾ ਦੇਖੀ ਅਸੀ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਪਿਛੇ ਤੁਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ |
ਇਸ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਸੋਚ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਉੱਠਣ ਲਈ ਰੋਸ਼ਨੀ ਕੇਵਲ ਤੇ ਕੇਵਲ 35 ਮਹਾਪੁਰਖਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਸੋਮੇ ਧੰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ||

ਮੜ੍ਹੀ ਪੂਜਣ ਬਾਰੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ :-
ਦੁਬਿਧਾ ਨ ਪੜਉ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਹੋਰੁ ਨ ਪੂਜਉ ਮੜੈ ਮਸਾਣਿ ਨ ਜਾਈ ॥

ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ- ਨਿਰਜਿੰਦ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਲਾਭ? ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਬਾਰੇ ਕਬੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ :-
ਪਾਖਾਨ ਗਢਿ ਕੈ ਮੂਰਤਿ ਕੀਨ੍ਹ੍ਹੀ ਦੇ ਕੈ ਛਾਤੀ ਪਾਉ ॥
ਜੇ ਏਹ ਮੂਰਤਿ ਸਾਚੀ ਹੈ ਤਉ ਗੜ੍ਹਣਹਾਰੇ ਖਾਉ ॥


ਵਰਤ ਰੱਖਣਾ - ਕਿਸੇ ਮਨੋਕਾਮਨਾ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਜਾਂ ਪਤੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਲਈ ਇਸਤਰੀਆਂ ਵਰਤ
ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ
ਛੋਡਹਿ ਅੰਨੁ ਕਰਹਿ ਪਾਖੰਡ ਨਾ ਸੋਹਾਗਨਿ ਨਾ ਉਹ ਰੰਡ ||

ਅੰਨੁ ਨ ਖਾਇਆ ਸਾਦੁ ਗਵਾਇਆ|| ਬਹੁ ਦੁਖ ਪਾਇਆ ਦੂਜਾ ਭਾਇਆ ||
ਅੰਨੁ ਨ ਖਾਹਿ ਦੇਹੀ ਦੁਖੁ ਦੀਜੈ ॥ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨਹੀ ਥੀਜੈ ॥


ਸ਼ਰਾਧ, ਜਠੇਰੇ:- ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਪੰਜ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਲੰਗਰ
ਛਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਜਠੇਰਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਘਿਓ ਦੁੱਧ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗਲਤ ਹੈ
ਜੀਵਤ ਪਿਤਰ ਨ ਮਾਨੈ ਕੋਊ ਮੂਏਂ ਸਿਰਾਧ ਕਰਾਹੀ ॥
ਪਿਤਰ ਭੀ ਬਪੁਰੇ ਕਹੁ ਕਿਉ ਪਾਵਹਿ ਕਊਆ ਕੂਕਰ ਖਾਹੀ ॥

ਪਾਠਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ, ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਪਾਠ (ਮਾਲਾ ਫੇਰਨੀ) :- ਲਗਭਗ 90% ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਅਖੰਡ ਪਾਠ, ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਪਾਠ, ਤੇ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਾਠ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਜੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਂਝੇ ਰਹੇ
ੜਿ ਪੜਿ ਗਡੀ ਲਦੀਅਹਿ ਪੜਿ ਪੜਿ ਭਰੀਅਹਿ ਸਾਥ||
ਪੜਿ ਪੜਿ ਬੇੜੀ ਪਾਈਐ ਪੜਿ ਪੜਿ ਗਡੀਅਹਿ ਖਾਤ ||
ਪੜੀਅਹਿ ਜੇਤੇ ਬਰਸ ਬਰਸ ਪੜੀਅਹਿ ਜੇਤੇ ਮਾਸ ||
ਪੜੀਐ ਜੇਤੀ ਆਰਜਾ ਪੜੀਅਹਿ ਜੇਤੇ ਸਾਸ ||
ਨਾਨਕ ਲੇਖੈ ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਹਉਮੈ ਝਖਣਾ ਝਾਖ||


ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ, ਮੱਸਿਆ ਨਹਾਉਣਾ, ਸਰੋਵਰ ਜਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਮਝ ਕੇ ਪੀਣਾ, ਘਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਦੇਣਾ, ਧਾਗੇ ਤਵੀਤ ਕਰਨਾ ,ਚਲੀਏ ਸੁੱਖਣਾ ਜਠੇਰੇ ਮੰਨਣਾ, ਆਦਿਕ |
ਕਰਮ ਧਰਮ ਪਾਖੰਡ ਜੋ ਦੀਸਹਿ ਤਿਨ ਜਮੁ ਜਾਗਾਤੀ ਲੂਟੈ ॥

ਡੇਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਾਧਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਦੇਹਧਾਰੀ ਗੁਰੂ ਬਾਰੇ:-
ਖਸਮੁ ਛੋਡਿ ਦੂਜੈ ਲਗੇ ਡੁਬੇ ਸੇ ਵਣਜਾਰਿਆ||

ਨੰਗੇ ਪੈਰ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਜਾਣਾ, ਨੱਕ ਰਗੜਨਾ, ਚੋਲੇ ਪਾਉਣੇ ਜਾਂ ਹੋਰ ਭੇਖੀ ਬਸਤ੍ਰ - ਸਤਿਗੁਰ ਜੀ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਹ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਦੇਣ ਨਾਲ ਕੂੜ ਦੀ ਕੰਧ ਟੁੱਟ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ
ਪਗ ਉਪੇਤਾਣਾ|| ਆਪਣਾ ਕੀਆ ਕਮਾਣਾ||
ਬਹੁ ਭੇਖ ਕੀਆ ਦੇਹੀ ਦੁਖੁ ਦੀਆ ਸਹੁ ਵੇ ਜੀਆ ਅਪਣਾ ਕੀਆ ॥

ਤੀਰਥ ਇਸ਼ਨਾਨ,ਪੂਜਾ ਪਾਠ, ਤਪ ਅਤੇ ਦਾਨ :- ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿਸਾ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ, ਪੂਜਾ ਪਾਠਾਂ ਅਤੇ ਦਾਨ ਪੁੰਨ ਕਰਨ ਵਿਚ ਹੀ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਪੁੰਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ
ਤੀਰਥੁ ਤਪੁ ਦਇਆ ਦਤੁ ਦਾਨੁ ॥ ਜੇ ਕੋ ਪਾਵੈ ਤਿਲ ਕਾ ਮਾਨੁ ॥

ਵਹਿਮ ਭਰਮ :- ਛਿੱਕ , ਪੌਣ, ਬਿੱਲੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਕੱਟਣਾ, ਨਿੰਬੂ ਮਿਰਚਾਂ ਟੰਗਣੀਆਂ, ਕੱਚ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ, ਤੇਲ ਚੋਣਾਂ ,ਚੜ੍ਹਦੇ ਲਹਿੰਦੇ ਦੀ ਵਿਚਾਰ, ਮੰਗਲ,ਵੀਰ, ਸ਼ਨੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰ, ਨਜ਼ਰ ਲੱਗਣੀ, ਹੱਥ ਹੌਲਾ ਕਰਾਉਣਾ, ਮੰਗਲੀਕ, ਟੇਵੇ ਮਿਲਾਉਣਾ ਆਦਿਕ |
ਮਨਮੁਖ ਸਦਾ ਕੂੜਿਆਰ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣਿਆ ||

ਸ਼ਰਧਾ :- ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੌੜੀਆਂ ਨੂੰ ਮੱਥਾ, ਨਿਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਮੱਥਾ, ਜੋੜ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਮੱਥਾ, ਪੀੜ੍ਹਾ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣਾ, ਚਰਨ ਧੂੜ ਮੱਥੇ ਨੂੰ ਲਾਉਣਾ, ਆਰਤੀ ਸਮੇਂ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੇ ਫੁਲਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਕਰਨਾ, ਜੋਤ ਜਗਾਉਣਾ, ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਸਮੇਂ ਕੁੰਭ ਨਾਰੀਅਲ ਆਦਿਕ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਅਸੀਂ ਸ਼ਰਧਾ ਵੱਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਦਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੈ
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕੋ ਮਗੁ ਨ ਜਾਣੈ ਅੰਧੇ ਠਉਰ ਨ ਕਾਈ ॥
ਹਰਿ ਸੁਖਦਾਤਾ ਮਨਿ ਨਹੀਂ ਵਸਿਆ ਅੰਤ ਗਇਆ ਪਛੁਤਾਈ ||

ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਉਪਰ ਉੱਠਣ ਲਈ ਹਰ ਇਕ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਾਂਹੀ ਗਿਆਨਵਾਨ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਤੇ ਗਿਆਨ ਕੇਵਲ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ|


ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ :- ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਜਾਂ ਪੂਰੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਵਲੋਂ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਚ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਸਾਖੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸਾਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ|

ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਮੁਆਫ ਕਰਨਾ ਜੀ


07/30/17
ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀਆ

ਕੀ ਬਰਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਉਣੀਆਂ ਜਾਇਜ਼ ਹਨ ...???
ਜਿਹੜੇ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ 1850 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸੰਤਾ, ਮਹੰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਬਰਸੀ ਮਨਾਉਣੀਆਂ ਜਾਇਜ ਹਨ, ਕਿਉਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ।
ਨਾਮੁ ਰਹਿਓ ਸਾਧੂ ਰਹਿਓ ਰਹਿਓ ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦੁ ॥ ( 1429)
ਉਹ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੱਕ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਜੀ, ਭਾਈ ਭਗੀਰਥ ਜੀ, ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ, ਭਾਈ ਪਾਰੋ ਜੀ, ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ, ਭਾਈ ਮੰਝ ਜੀ, ਭਾਈ ਤਿਲਕਾ ਜੀ ਆਦਿ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਬ੍ਰਹਮਗਿਆਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਤਕ ਪੁਹੰਚੇ ਹੋਏ ਮਹਾਨ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਬਰਸੀਆਂ ਕਿਉ ਨਹੀਂ ਮਨਾਈਆ ਗਈਆਂ ??
ਕਿ ਤੁਸੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸਿਆਣੇ ਹੋ ਗਏ ਹੋ ਜਾਂ ਫਿਰ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਬੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਮਹਾਨ ਤੇ ਵੱਡੇ ਹਨ ??
ਜਾ ਫਿਰ ਤੁਸੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ, ਮਹਾਨ ਮਰਜੀਵੜੇ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲੋਂ ਤੋੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਬਾਬਿਆਂ ਵਿਚ ਉਲਜਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ??
ਜੇ ਬਰਸੀਆਂ ਮਨਾਉਣਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸੱਚਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।
ਤਾਂ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ, ਭਗਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਬਰਸੀਆਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ??
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਨਹੀ ਕਰਦੇ ??
ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਨਹੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ?
ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਮਨਾ ਤੋਂ ਭੁਲਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ??
ਬਰਸੀਆਂ ਮਨਾਉਣ ਪਿੱਛੇ ਕੁਝ ਸਵਾਰਥੀ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜੋ ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ।
* ਜੋ ਵੀ ਬਾਬਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗੱਦੀ ਤੇ ਬੈਠਦਾ ਹੈ,ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਬਾਬੇ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ੇ ਰਹਿਣ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਬਰਸੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਇਕੱਠ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
* ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਨਹੀ ਮਿਲੀ ਹੁੰਦੀ, ਉਹ ਵੀ ਜਦੋਂ ਆਪਣਾ ਵੱਖਰਾ ਡੇਰਾ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਬਾਬੇ ਦੀ ਬਰਸੀ ਮਨਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਉਸਦੇ ਡੇਰੇ ਵੀ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਨੇ।
* ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਗੱਦੀ ਤੇ ਬੈਠੇ ਬਾਬੇ ਦਾ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀ ਹੁੰਦਾ, ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਬਾਬੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਪੂਜੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ। ਇਸ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਪਹਿਲੇ ਬਾਬੇ ਦੀ ਬਰਸੀ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
* ਕਿਸੇ ਦੀ ਕਰਨੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀ, ਹਰ ਬੰਦਾ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਅਮਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਬਾਬਾ ਪਹਿਲੇ ਬਾਬੇ ਦੀ ਬਰਸੀ ਮਨਾਉਣ ਨੂੰ ਮਹੱਤਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾ ਕਿ ਮੇਰੇ ਮਰਨ ਤਾਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰੀਆਂ ਵੀ ਬਰਸੀਆਂ ਮਨਾਈਆਂ ਜਾਣ ।
* ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਮਾਇਆ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨੀ। ਸਾਡੇ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸਾਧ ਬਾਣੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰ ਰਹੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਨੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਬਾਬੇ ਦੀਆਂ ਬਰਸੀਆਂ ਤੇ ਦਿਲ ਖੋਲ ਕੇ ਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਨੇ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਤੇ ਸੰਪਟ ਪਾਠ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਨੇ।
ਬਾਬੇ ਜਿੰਨਾਂ ਪੈਸਾ ਬਰਸੀਆਂ ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਉਸਤੋਂ ਦੁਗੱਣਾ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਮਨਮੱਤੀ ਕਰਮਕਾਂਡ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਸਿੱਖ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸਿਆਣੇ ਹੋ ਰਹੇ ਨੇ, ਹੁਣ ਪਾਖੰਡੀਆਂ ਦੇ ਚੁੰਗਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾ ਚਿਰ ਨਹੀ ਰਹਿਣਗੇ।
ਸਿੱਖ ਵੀਰਾਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਬਰਸੀਆਂ ਮਨਾਉਣ ਵਰਗੇ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਸੁਨਹਿਰਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੰਗੇ ਸਕੂਲ ਕਾਲਜ ਖੋਲੋ ਜਿੱਥੇ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਯੋਗ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਜਾਂ ਘੱਟ ਫੀਸਾਂ ਤੇ ਪੜਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਹਸਪਤਾਲ ਖੋਲੋ । ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਪ੍ਰਸਾਰ ਤੇ ਲਾਓ। ਸਿਕਲੀਗਰ ਵਣਜਾਰੇ ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਹੀ ਸਿੱਖ ਭਰਾ ਹਨ, ਆਰਥਿਕ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰੋ।
ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀਆ 88722-19051


07/23/17
ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ

ਸ. ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ
ਸ. ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ,
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ, ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹਿ।

ਆਪ ਦੀ ਇਕ ਲਿਖਤ (21 ਜੁਲਾਈ) ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੇ ਦੋ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ( ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ) ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ ਸ. ਸਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਸ. ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸ. ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਕੌਣ ਹਨ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰਨੀ ਜੀ। ਰਹੀ ਗੱਲ ਤੁਹਾਡੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ! ਇਸ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ ਨਹੀ ਹੈ। ਜਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੂਹਾਨੂੰ, ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਉਹੋ ਜਿਹੀ ਬੋਲੀ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖ ਅਤੇ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹੋ।
ਤੁਹਾਡੀ ਲਿਖਤ ਦਾ ਸਬੰਧਿਤ ਹਿੱਸਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਪੇਸਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਨਹੀ ਪੜਿਆ।
ATTENTION BLUE TURBANED COMRADE PUREWAL IS PLAYING THE LAST GAMBLE OF HIS LIFE: Part:1
-------------------------------------------------------------
Mr.Sarabjit Singh Sacramento, Satpal Singh Purewal, Iqbal Singh and other for you to respond:
Your Calendar God has given Fake Dates Of Ascension of Guru Nanak Dev Ji and Accession (Gurgaddi Diwas of Guru Angad Dev Ji as follows in his plagiarised version of Indian National Saka Calendar, encased in the sacred name of Guru Nanak Dev Ji:
(1)Date of Ascension(Joti-Jot) of Guru Nanak Dev Ji:22nd September.
(2)Date of Accession(Gurgadi) of Guru Angad Dev Ji:18th September.

Now see the date of Ascension of Guru Nanak Dev Ji, recorded in an old Codex of Guru Granth Sahib(Har Sudi 2,1762Bk/ June 12,1705CE), recorded in Bikrami Samvat:Asu Vadi 10,1596Bk/September 7 1539CE.This calculation is according to Purewal's Jantari 500 Years.(Copies of Relevant pages of Guru Granth Sahib and Purewal's Jantari 500 Years enclosed).
Bhai Gurdas clearly states:"Thapia Lenina jivandia ", but wonders of wonders your magician has fixed imaginary dates of both the events, not available in any historical record. Historically Guru Nanak Dev JI'S Ascension took place on September 7,1539CE and surprisingly he installs Guru Angad as his successor 11 days after his Joti-Joti Divas.

ਸ. ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਆਪ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਗਲਤ ਹਨ। ਆਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ।
ਤੁਸੀਂ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ,
“Asu Vadi 10,1596Bk/September 7 1539CE” ਹੈ। (1539 ਈ:, ਸੀ: ਈ: ਨਹੀ ਜੂਲੀਅਨ ਹੈ) ਮੈਂ ਵੀ ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ। ਸ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈ 500 ਸਾਲਾਂ ਜੰਤਰੀ ਦੇ ਪੰਨੇ ਦੀ ਆਪ ਨੇ ਫ਼ੋਟੋ ਵੀ ਭੇਜੀ ਹੈ ਉਸ ਉਪਰ ਵੀ ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10 ਦੇ ਨਾਲ 7 ਸਤੰਬਰ (ਜੂਲੀਅਨ) ਹੀ ਛਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰ! ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਥੇ 8 ਅੱਸੂ ਵੀ ਛਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਜੇ ਆਪ ਨੇ ਪੜੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਗਲਤ ਬਿਆਨੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਨੀ ਪੈਣੀ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ, “ਤਿੱਥਾਂ ਨੂੰ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਅੰਗਰੇਜੀ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ”। ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10, 1596 ਬਿ: ਮੁਤਾਬਕ, ੮ ਅੱਸੂ, 7 ਸਤੰਬਰ (ਜੂਲੀਅਨ) ਸੀ। ਕੈਲੰਡਰ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ 8 ਅੱਸੂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ 8 ਅੱਸੂ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ। ਜੋ ਕੇ ਹਰ ਸਾਲ 22 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਸ. ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੁਕਤੇ ਦੀ ਸਮਝ ਨਹੀ ਆਈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ 7 ਸਤੰਬਰ ਜੂਲੀਅਨ ਤੋਂ 22 ਸਤੰਬਰ ਗਰੈਗੋਰੀਅਨ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਮਈ 2003 ਦੇ ਸੰਤ ਸਿਪਾਹੀ ਵਿਚ ਪੰਨਾ 23 ਤੇ ਛਪੇ ਇਕ ਲੇਖ ਵਿਚ ਵੀ ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਹੀ ਗੱਲ ਲਿਖੀ ਸੀ , ਉਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਲਿਖ ਚੁਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਮੈਂ ਫਰਵਰੀ 2015 ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਫੇਰ ਬੇਹੀ ਕੜੀ `ਚ ਉਬਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਤਾਈ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10 ਮੁਤਾਬਕ 22 ਸਤੰਬਰ ਜੂਲੀਅਨ ਸਮਝ ਕੇ ਹੀ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦਾ ਅੰਨਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਜੇ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10 ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਇਹ 23 ਅੱਸੂ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜੋ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਵਿੱਚ 23 ਅੱਸੂ/7 ਅਕਤੂਬਰ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਤੂਹਾਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਮੋਸ਼ੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ। ਪਰ ਆਪ ਨੇ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਹੀ ਨਹੀ ਦਿੱਤਾ। ਮੇਰਾ ਇਹ ਲੇਖ ਅੱਜ ਵੀ ਸਿੱਖ ਮਾਰਗ ਤੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂ ਸਕਦਾ ਹੈ।
http://www.sikhmarg.com/2015/0208-calendar-vivad.html


ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਅੱਸੂ ਵਦੀ 5 / 4 ਅੱਸੂ ਹੈ। ਇਹ 4 ਅੱਸੂ ਹੀ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਆਵੇਗੀ। ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਧਾਰਨ ਨੁਕਤਾ, “ਤਿੱਥਾਂ ਨੂੰ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਅੰਗਰੇਜੀ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਖ ਰਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ” ਸਮਝ ਨਹੀ ਆਇਆ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਬੁਝ ਕੇ, ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਲਈ ਝੂਠ ਲਿਖ ਅਤੇ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹੋ?

ਆਪਣੇ 22 ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਲੇਖ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ਹੁਣ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਦੇ ਕਾਮਰੇਡ ਸਮਰਥਕ ਹੁਣ ਦੱਸਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ: (1) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ 7 ਸਤੰਬਰ 1539 ਈ: ਨੂੰ ਜੋਤੀ-ਜੋਤਿ ਸਮਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇਣ ਲਈ 14 ਜੂਨ 1539 ਈ: ਨੂੰ ਮੁੜ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ?”
ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਜੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਕ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਾਂ? ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰੋ ਜੀ ਕਿ 14 ਜੂਨ ਪਹਿਲਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ 7 ਸਤੰਬਰ? ਜੇ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ 14 ਜੂਨ 1539 ਈ: (ਜੂਲੀਅਨ) ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ 7 ਸਤੰਬਰ 1539 ਈ: (ਜੂਲੀਅਨ) ਨੂੰ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਏ ਸਨ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਮੁੜ ਧਰਤੀ ਤੇ ਆਉਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ?
ਆਪ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹੋ,
“Historically Guru Nanak Dev JI'S Ascension took place on September 7,1539CE and surprisingly he installs Guru Angad as his successor 11 days after his Joti-Joti Divas”।
ਸ. ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜੂਲੀਅਨ ਅਤੇ ਗਰੈਗੋਰੀਅਨ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਫਰਕ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਵੀ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋ! 7 ਸਤੰਬਰ 1539 ਈ: ਇਹ ਜੂਲੀਅਨ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਹੈ। 18 ਸਤੰਬਰ ਗਰੈਗੋਰੀਅਨ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਅੱਸੂ ਵਦੀ 5 / 4 ਅੱਸੂ ਮੁਤਾਬਕ 3 ਸਤੰਬਰ ਜੂਲੀਅਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ (7 ਸਤੰਬਰ ਜੂਲੀਅਨ) ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਦੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿਚ ਇਹ ਤਾਰੀਖ , 4 ਅੱਸੂ/ 18 ਸਤੰਬਰ (ਗਰੈਗੋਰੀਅਨ) ਦਰਜ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ 8 ਅੱਸੂ/ 22 ਸਤੰਬਰ (ਗਰੈਗੋਰੀਅਨ) ਦਰਜ ਹੈ।
ਸ. ਅਨੁਰਾਗ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਾਲ ਮੈਨੂੰ ਲਿਖਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੂਲੀਅਨ ਅਤੇ ਗਰੈਗੋਰੀਅਨ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਫਰਕ ਦੀ ਤਾਂ ਸਮਝ ਹੈ ਨਹੀਂ, ਤੁਸੀਂ ਅਲੋਚਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਸ. ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਪੁਰੇਵਾਲ ਦੀ। ਧੰਨ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ਅਤੇ ਧੰਨ ਹਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿਦਵਾਨ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ।
ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ
7 ਸਾਵਣ 549 ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ (7/22/2017)


07/23/17
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ

ਨਾਮ ਜਪੋ - ਕਿਰਤ ਕਰੋ - ਵੰਡ ਛਕੋ
-------------------------
ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਤੋਂ ਵਾਕਿਫ ਨਾ ਹੋਵੋ। ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਜਾਂਣਦਾ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਆਉ ਇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸਟੀ ਵਿਚ ਸਮਝਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰੀਏ।

ਨਾਮ ਜਪੋ -
ਅਕਸਰ ਵੇਖਣ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਅੱਖਰ ਦੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਰਟਨ ਨੂੰ ਨਾਮ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ 'ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤੇ ਕਰਨਾ ਹੀ ਅਸਲ ਵਿਚ 'ਨਾਮ ਹੈ। ਇਕਲੇ ਇਕ ਅੱਖਰ ਦੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਰਟਨ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਖਰੀ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੀ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਨਾਮੁ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਇਹ ਹੈ ਕੇ …
ਜੇਹਾ ਡਿਠਾ ਮੈ ਤੇਹੋ ਕਹਿਆ ॥ ਤਿਸੁ ਰਸੁ ਆਇਆ ਜਿਨਿ ਭੇਦੁ ਲਹਿਆ ॥
{ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੯੭}

ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਦਿਆਲੂ ਆਖਿਆ ਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦਿਆਲਤਾ ਵੇਖ ਦਿਆਲੂ ਆਖਿਆ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਗੋਬਿੰਦ ਆਖਿਆ ਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਾਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਗੋ-ਬਿੰਦ ਆਖਿਆ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਪਾਲੂ ਆਖਿਆ ਤਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਕ੍ਰਿਪਾਲੂ ਆਖਿਆ।
ਇਸ ਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੇ ਨਾਮੁ ਬਾਰੇ ਆਖ ਦਿੱਤਾ
ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਣੀ ਨਾਮੁ ਹੈ ਨਾਮੁ ਰਿਦੈ ਵਸਾਈ ॥
{ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੧੨੩੯}


ਸਾਰੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਸਲ ਵਿਚ ਨਾਮੁ ਹੈ।

ਕਿਰਤ ਕਰੋ -
ਕਿਰਤ ਕਰੋ ਦੇ ਅੱਖਰੀ ਅਰਥ ਹਨ ਕੰਮ ਕਰਨਾ, ਕਾਜ ਕਰਨਾ ।
ਹੁਣ ਇਥੇ ਲੋੜ ਹੈ ਕਾਜ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਕਿਉ ਕੇ ਕਾਜ ਤਾ ਵਿਕਰਮੀ ਵਾਲਾ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਕਰਮੀ ਵਾਲਾ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਸੌਖੇ ਲਵਜਾ ਵਿਚ ਚੋਰ ਦੀ ਚੋਰੀ ਕਰਨਾ ਵੀ ਤਾ ਉਸਦਾ ਕਾਜ ਹੈ।
ਸੋ ਆਉ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛਦੇ ਹਾਂ ਕੇ ਕਿਹੜੀ ਕਿਰਤ ਕਰਨੀ ਹੈ
ਸੇਵ ਕੀਤੀ ਸੰਤੋਖੀਈ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹੀ ਸਚੋ ਸਚੁ ਧਿਆਇਆ ॥ ਓਨ੍ਹ੍ਹੀ ਮੰਦੈ ਪੈਰੁ ਨ ਰਖਿਓ ਕਰਿ ਸੁਕ੍ਰਿਤੁ ਧਰਮੁ ਕਮਾਇਆ ॥
{ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੪੬੬}


ਦਰਅਸਲ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ "ਸੁਕ੍ਰਿਤ" ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਪਿੱਛੇ ਸੁਕਰਮ ਖੜਾ ਹੋਂਦਾ ਹੈ।

ਵੰਡ ਛਕੋ -
ਵੰਡ ਛਕੋ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਵੰਡ ਕੇ ਛਕਣਾ, ਪਰ ਵੰਡ ਛਕਣ ਦਾ ਸਬੰਧ ਦਸਵੰਦ ਨਾਲ ਜਿਆਦਾ ਜੋੜ ਕੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਥੇ ਇਕ ਗੱਲ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕੇ ਜੋ ਕਮਾਈ ਅਸੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਭਾਵ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਭਿਆਸ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਕਮਾਈ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਗੇ ਵੰਡਣਾ ਬਹੁਤ ਲਾਜਮੀ ਹੈ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ
ਗੁਣਾ ਕਾ ਹੋਵੈ ਵਾਸੁਲਾ ਕਢਿ ਵਾਸੁ ਲਈਜੈ ॥ ਜੇ ਗੁਣ ਹੋਵਨ੍ਹ੍ਹਿ ਸਾਜਨਾ ਮਿਲਿ ਸਾਝ ਕਰੀਜੈ ॥ ਸਾਝ ਕਰੀਜੈ ਗੁਣਹ ਕੇਰੀ ਛੋਡਿ ਅਵਗਣ ਚਲੀਐ ॥ ਪਹਿਰੇ ਪਟੰਬਰ ਕਰਿ ਅਡੰਬਰ ਆਪਣਾ ਪਿੜੁ ਮਲੀਐ ॥ ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਬਹੀਐ ਭਲਾ ਕਹੀਐ ਝੋਲਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ॥ ਗੁਣਾ ਕਾ ਹੋਵੈ ਵਾਸੁਲਾ ਕਢਿ ਵਾਸੁ ਲਈਜੈ ॥
{ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੭੬੫}

ਖਾਵਹਿ ਖਰਚਹਿ ਰਲਿ ਮਿਲਿ ਭਾਈ ॥ ਤੋਟਿ ਨ ਅਾਵੈ ਵਧਦੋ ਜਾਈ ॥
{ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੧੮੬}


ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ


07/23/17
ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਟਿੱਬਾ

ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਨਾ ਕਰੋ

ਹਰ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਜਾਂ ਲਿਖਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲਣ ਪਿੱਛੋਂ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਮਲੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਵਿੱਚ ਅਥਾਹ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਰ ਨੂੰ ਸੁਨਨ ਦਾ ਮਾਦਾ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂਆਂ ਕੋਲ ਨਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਅਮੀਰ ਖਾਨ, ਸ਼ਾਹਰੁਖ਼ ਖਾਨ, ਕਨ੍ਹਈਆ ਕੁਮਾਰ ਜਾਂ ਗੁਰਮੇਹਰ ਕੌਰ ਆਦਿ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਉੱਭਰਦੇ ਹਰੇ ਹਨ। 18 ਜੁਲਾਈ 2017 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਸਾਂਸਦ ਰਾਜ ਸਭਾ ਅੰਦਰ ਬਸਪਾ ਮੁਖੀ ਬੀਬੀ ਮਾਇਆਵਤੀ ਵੱਲੋਂ ਦੇਸ ਦੀ 33 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਸੋਂ ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਜਾਤੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਸਮੇਂ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਦੇ ਸਾਂਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਹੂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰਾਂ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਭਾਜਪਾ ਸਾਂਸਦ ਅਤੇ ਮੰਤਰੀ ਵਿਰੋਧੀ ਅਵਾਜਾ ਨੂੰ ਸੁਨਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਲਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੀਬੀ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਵਤੀਰਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀ ਹੋਇਆ ਸਗੋਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਊਨਾ ਕਾਂਡ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਅੰਦਰ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੰਗ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਸੋਚ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸਾਂਸਦ ਦਿਆਸੰਕਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਸਦਨ ਅੰਦਰ ਅਪਸ਼ਬਦ ਕਹਿ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਰਚਾ ਦਰਜ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੀਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮਾਇਆਵਤੀ ਉਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸੱਬੀਰਪੁਰ ਵਿਖੇ 50 ਦਲਿਤ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਘਰ ਫੂਕਣ ਉਪਰੰਤ ਜੁਲਮ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸਦਨ ਅੰਦਰ ਰੱਖ ਰਹੀ ਸੀ ਪਰ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਕੇ ਸਭਾ ਦੇ ਉਪ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਬੀਬੀ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਰੁਕਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਦਕਿ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ । ਇਸ ਬਹਿਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗਭਗ 10 ਮਿੰਟ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ , ਜਦਕਿ ਇੰਨੇ ਟਾਈਮ ਵਿੱਚ ਮਾਇਆਵਤੀ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਮਾਇਆਵਤੀ ਵੱਲੋਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਸਭਾਪਤੀ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਪੇਜ ਦੇ ਭੇਜੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਸਪਾ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਰੂਲ 267 ਤਹਿਤ ਦਲਿਤ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਸਦਨ ਅੰਦਰ ਬਹਿਸ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਰਾਜ ਸਭਾ ਅੰਦਰ ਕਿਸੇ ਨੋਟਿਸ ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਜਾਂ ਨਿਯਮ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਰੂਲ ਬੁੱਕ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਦਰਜ ਨਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੇਸ ਦੀ ਸੰਸਦ ਕੋਲ ਦੇਸ ਦੀ 33 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਲਿਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਨਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅੰਦਾਜਾ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਦਲਿਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ? ਦੇਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਦਲਿਤ ਉਮੀਦਵਾਰ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਦਾ ਨਾਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਹਿਤੈਸ਼ੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਦਲਿਤਾਂ ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦਾ ਟਾਈਮ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਦੇਸ ਦੀ 33 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਲਿਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਾਇਆਵਤੀ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲੈਂਦੀ, ਉਸਨੂੰ ਨਾ ਰੋਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਪਰਲੋ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਣ ਲੱਗੀ। ਹਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਂਸਦ ਦੇਸ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਤਾਂ ਹੋਰ ਕਿੱਥੇ ਕਰੇਗਾ। ਦੇਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੂਬੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ ਦੀ ਚਾਰ ਵਾਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਸ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਮੁਖੀ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਵਰਤਾਰਾ ਤੋਂ ਤੰਗ ਹੋ ਕੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਬਸਪਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦਾ ਕੋਈ ਲੁਕਵਾਂ ਸਿਆਸੀ ਏਜੰਡਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸਤ ਅਨੁਸਾਰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਆਸੀ ਸਟੰਟ ਕਹਿ ਕੇ ਛੁਟਿਆਇਆ ਨਹੀ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਫ਼ਰਾਖ਼-ਦਿਲੀ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਸਟੇਟਸਮੈਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਵੱਖ ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੱਖ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦਲਿਤਾਂ ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਚੁੱਕਣਾ ਇਕੱਲੇ ਦਲਿਤ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਆਗੂ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ ਦੀ ਵਸੋਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀਆਂ ਦੁੱਖਾਂ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪੰਚਾਇਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਸੰਜੀਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਆਗੂ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਿਤੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਘਾਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਡਟਵਾਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਦੇਸ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਰਵਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਸਰਮਸਾਰ ਨਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
-ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਟਿੱਬਾ
ਸੰਪਰਕ -92179 -71379


07/16/17
ਤੱਤ ਗੁਰਮਤਿ ਪਰਿਵਾਰ

ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਕਵਿਤਾ ਰਾਹੀਂ ਨੰਗਾ ਹੋਇਆ ‘ਕਾਮਰੇਡੀ ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ’।
ਸਿੱਖ ਫਿਰਕੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਫਿਰ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਸੇਧ ਤੋਂ ਭਟਕਿਆ।

ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਸੋਚ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਵਿਤਾ ਜਿਥੇ ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਝਲਕਾਰਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਫੈਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਭਰਮਜਾਲ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਰਕਸੀਵਾਦੀ ਸੱਜਣ ਰੱਬ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਹਨ ਅਤੇ ਐਸੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਮੁੱਢਲਾ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇ ਕੋਈ ਨਾਸਤਿਕ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਉਸ ਦਾ ਇਸ ਲਈ ਹੀ ਨਿੱਜੀ ਵਿਰੋਧ ਜ਼ਾਇਜ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
‘ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ’ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਨ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਰਬਪੱਖੀ ਲੁੱਟ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਲਈ ਹੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪਾਦਰੀ, ਮੌਲਵੀ, ਪੰਡਿਤ ਤੇ ਭਾਈ ਆਦਿ ਸਾਰੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਨਾਸਤਿਕ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ‘ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ’ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਿੰਤਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਗਲੀ ਪੜਚੋਲ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ‘ਕਾਮਰੇਡੀ ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ’ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕਾਫੀ ਸਾਫ ਹੋ ਜਾਏਗੀ।
ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ ਇਕ ਬਹੁ-ਆਯਾਮੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਹੈ। ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਅਤੇ ਅੰਧ-ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਵਿਚ ਉਲਝਾ ਕੇ ਲੁੱਟ ਕਰਨਾ ਇਸਦਾ ਇਕ ਆਯਾਮ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇਕ ਦੂਜਾ ਤੇ ਮੁੱਖ ਆਯਾਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਇਖਲਾਕੀ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਕਾਲਪਨਿਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਅਵਤਾਰਾਂ, ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਆਪਣੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਸਟੀਫਾਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਫਿਰਕੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੜਚੋਲ ਕੇ ਵੇਖ ਲਵੋ, ਇਹ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਸਪਸ਼ਟ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ। ਈਸਾਈ ਮੱਤ ਦੀ ਧਰਮ-ਪੁਸਤਕਾਂ ਬਾਰੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਕਈਂ ਬਦਲਾਵ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਕਈਂ ਗੱਲਾਂ ਅਸ਼ਲੀਲ਼ ਸਨ ਜਾਂ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ ਤੇ ਰੱਦ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਹਿੰਦੂ ਮੱਤ ਵਿਚਲੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਅਸ਼ਲੀਲ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਇਖਲਾਕੀ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿਚ ਆਮ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਲਾਮ ਵਿਚ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਬਹੁ-ਪਤਨੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਜ਼ਾਇਜ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਪੈਗੰਬਰ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਆਹ ਕੀਤੇ ਹੋਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੱਤਾਂ ਦੇ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਵਲੋਂ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀ ਲਿਖਿਆ ਕੁਝ ਵੀ ਹੁਣ ਉਪਲਬਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸੋ ਇਹ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਵੈਸੇ ਹੀ ਸਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਜੈਸਾ ਇਹਨਾਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਾਪਦਾ ਇਵੇਂ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੇ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਐਸੀਆਂ ਗੈਰ-ਇਖਲਾਕੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੋੜ ਦਿਤੀਆਂ ਹਨ । ਸਿੱਖ ਫਿਰਕਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵੀਨ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਫਿਰਕਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਢ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੱਤ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀਵਾਦੀ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ ੫੦੦ ਸਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਉਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੋੜ ਦਿਤੀਆਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਇਖਲਾਕੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਕੌੜਾ ਦੀ ਬਹੁ-ਚਰਚਿਤ ਪੁਸਤਕ ‘’ਤੇ ਸਿੱਖ ਵੀ ਨਿਗਲਿਆ ਗਿਆ’ ਵਿਚ ਭਾਈ ਬਾਲੇ ਵਾਲੀ ਇਕ ਜਨਮਸਾਖੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿਤਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦੀ ਬੇਟੀ ਨਾਲ ਸੰਭੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਖੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੬ਵੀਂ ਵਿਚ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਕਈਂ ਗੈਰ-ਇਖਲਾਕੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੋੜੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਛੇਵੇਂ ਅਤੇ ਦਸਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਬਹੁ-ਪਤਨੀ ਪ੍ਰਥਾ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਹੈ। ਕੁਝ ਨਾਨਕ ਸਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਪਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦਸਦੀਆਂ ਵੀ ਲਿਖਤਾਂ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਵਿਚ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਖੌਤੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚਲੀ ਇਕ ਕਹਾਨੀ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਕੋਠੇ ਤੇ ਜਾਕੇ ਵੇਸਵਾ ਕੋਲੋਂ ਮੰਤਰ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਕਹਾਨੀ ਨੂੰ ਕਈਂ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਹਿਮਾਇਤੀ ਵਿਦਵਾਨ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀ ਆਪ-ਬੀਤੀ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਵੀ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਸਾਡੀ ਵਿਚਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸੀ ‘ਕਾਮਰੇਡੀ ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ’ ਦੀ ਰੁਚੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ-ਤਰੀਨ ਮਿਸਾਲ ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਦੀ ਵਿਵਾਦਿਤ ਕਵਿਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੱਜਣ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤਾਤ ਸਿੱਖ ਫਿਰਕੇ ਵਿਚਲੀਆਂ ਮਨਮੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਉਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਸੁਚੇਤ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਖਲਾਕ ਵਿਚ ਸ਼ਰਾਬਨੋਸ਼ੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਕਈਂ ਇਖਲਾਕੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਜ਼ਾਤਰੀਨ ਕਵਿਤਾ “ਮੈਂ ਤੇ ਨਾਨਕ’ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜਣ ਦੀ ਕੁ-ਚੇਸ਼ਟਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬੇਸ਼ਕ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ ‘ਤੇ ਸਿੱਖ ਫਿਰਕੇ ਵਿਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਲਤ ਮਾਨਤਾ ਦੀ ਰੱਜ-ਰੱਜ ਆਲੋਚਣਾ ਕਰੇ, ਕੋਈ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸੁਚੇਤ ਸਿੱਖ ਇਸ ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਪਰ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਇਖਲਾਕੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡੰਕੇ ਦੀ ਚੋਟ ‘ਤੇ ਰੱਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਬੇਸ਼ਕ ‘ਪੁਜਾਰੀਵਾਦੀ’ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਹੇਠ ਕੀਤੀ ‘ਸਾਹਿਤਕ ਬੇਈਮਾਨੀ’ ਹੈ। ਕੀ ਕਿਸੇ ਬੇਈਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਵਲੋਂ ‘ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ’ ਦਾ ਦਮ ਭਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹਕੀਕਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦਾ ਸ਼ੋਕ ਹੋਵੇਗਾ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਪੈੱਗ ਲਾਉਂਦਾ ਵਿਖਾ ਦਿਤਾ। ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਿਜ਼ਾਮ ਖਿਲਾਫ ਜਾ ਕੇ ‘ਸਿਰਗੁੰਮ’ ਹੁੰਦਾ ਦਰਸਾ ਦਿਤਾ। ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਦੇ ਸਮੇਂ ਇਕ ਦੋ ਪੈਗ ਘੱਟ ਰਹਿ ਗਏ ਹੋਣੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੋਠੇ ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਜਾਂ ਸਿਰਗਟ ਦੇ ਸੂਟੇ ਲਾਉਂਦਾ ਵੀ ਕਲਪਿਤ ਕਰ ਦਿੰਦਾ? ਆਪਣੇ ਗੈਰ-ਇਖਲਾਕੀ ਕਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਰਹਿਬਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਣ ਦੀ ਪੁਜਾਰੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਗਿਰਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਫੇਰ ਉਹ ਭਾਂਵੇਂ ਨਾਸਤਕ ਸੱਜਣ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਖੌਤੀ ਵਿਚੋਲਿਆਂ ਵਿਚ। ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਦੀ ਇਸ ਲਿਖਤ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਾਮਰੇਡੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਸ ਇਖਲਾਕੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਯਾਦ ਇਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਤਾਜ਼ਾ ਕਰ ਦਿਤੀ, ਜੋ ਦਾਅਵਾ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਝੰਡਾ-ਬਰਦਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ, ਜਿਸਨੇ ਖਾੜਕੁਵਾਦ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰੀ ਤੰਤਰ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ਰੇਆਮ ਹੁੰਦੇ ਆਮ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਦਮਨ ਦਾ ਕਦੇ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਗੱਗ ਦਾ ਸਿੱਖ ਫਿਰਕੇ ਵਲੋਂ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਨਾਨਕ ਸੇਧ ਤੋਂ ਭਟਕਿਆ
ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇ ਗੱਗ ਵਲੋਂ ਜੋੜੀਆਂ ਗੈਰ-ਇਖਲਾਕੀ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੁਚੇਤ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਨ ਤਾਂ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਅਕਸਰ ਦੁੱਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪੁਜਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਹੰਡਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਐਸੇ ਸੱਜਣ ਦੁਖੀ ਹਿਰਦੇ ਨਾਲ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਦੀ ਗਾਲਾਂ ਦੀ ਬੌਛਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ/ਪ੍ਰਚਾਰਕ/ਸੁਧਾਰਕ ਨਾਲ ਮਾਰ-ਕੁੱਟ/ਕਤਲੇਆਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ‘ਵੱਡੇ ਧਰਮੀ’ ਹੋਣ ਦਾ ਭਰਮ ਪਾਲਦੇ ਸਿਖਾਂ ਸਮੇਤ ਹਰ ਫਿਰਕੇ ਵਿਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਗੱਗ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਸੁਚੇਤ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਨਾਨਕ ਫਲਸਫੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਨੂੰ ਧਾਰਾ ‘੨੯੫-ਏ’ (ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼) ਹੇਠ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਏ ਜਾਣ ਨੂੰ ਇਹ ਸੱਜਣ ਸਹੀ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਈਸਾਈ ਬੀਬੀ ਵਲੋਂ ‘ਗੁਰਬਾਣੀ’ ਦੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਗਲਤ ਅਰਥਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਅਨੇਕਾਂ ਸੱਜਣਾਂ ਨੇ ਉਸ ਖਿਲਾਫ ਇਹੀ ਧਾਰਾ ਵਰਤਣ ਦੀ ਮੰਗ ਲਗਾਤਾਰ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਭਟਕੀ ਹੋਈ, ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਰੋਧੀ, ਪਹੁੰਚ ਹੈ।
ਤੱਤ ਗੁਰਮਤਿ ਪਰਿਵਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈਂ ਵਾਰ ਕਹਿ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਫੇਰ ਇਹ ਹਕੀਕਤ ਖੁੱਲ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ ‘੨੯੫-ਏ’ ‘ਬੋਲਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ’ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕ ਦਾ ਨੰਗਾ-ਚਿੱਟਾ ਵਿਰੋਧ ਹੈ। ਇਸ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚੋਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਜਿਤਨੀ ਜਲਦੀ ਅੰਦੋਲਣ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਉਤਨਾ ਅੱਛਾ ਹੈ। ਇਸ ਧਾਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਸਾਣੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਸ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਇਕ ‘ਕਾਲਾ ਬਾਬ’ ਕਿਹਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਖਾਸਕਰ ਜਿਹੜੇ ਸਿੱਖ ਇਸ ਧਾਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਛੋਟੀ-ਵੱਡੀ ਆਲੋਚਣਾ ਤੇ ਕਰਨ ਦੀ ਵਾਰ ਵਾਰ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੂਰਖਤਾ ਤੇ ਤਰਸ ਅਤੇ ਅਫਸੋਸ ਤੋਂ ਸਿਵਾ ਹੋਰ ਕੀਤਾ ਕੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਉਹ ਇਹ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰਨਾਂ ਫਿਰਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ/ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦਾ ਨੰਗਾ-ਚਿੱਟਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਨਮੱਤਾਂ ਦੀ ਐਸੀ ਖੰਡਨਮਈ ਆਲੋਚਣਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਇਹ ਖੰਡਨ ਬੇਸ਼ਕ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਗਰ ਕਲ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੁਕਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ‘ਧਾਰਾ ੨੯੫ ਏ’ ਦਾ ਕੇਸ ਲੈ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਕਾਨੂੰਨਨ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਖੜੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਹੱਲ ਫੋਕੇ ਜੈਕਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਾ। ਸੋ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਫਿਰਕਿਆਂ ਦੇ ਸੁਚੇਤ ਸੱਜਣਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚੋਂ ‘ਧਾਰਾ ੨੯੫-ਏ’ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਆੰਦੋਲਣ ਚਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਹਲਕੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਆਲੋਚਣਾ/ਨਿੰਦਾ ਆਦਿ ਦੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਕੀਤਾ ਕੀ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਦੀ ਸੇਧ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ‘ਸੰਵਾਦ ਕਲਾ’ ਤੋਂ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨਾਲ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਢੁਕਵਾਂ ਜਵਾਬ ਦਿਤਾ ਨਾ ਕਿ ਅਜੌੇਕੇ ‘ਵੱਡੇ ਸਿਖਾਂ’ ਵਾਂਗੂ ਆਲੋਚਕ ਦੀ ਮਾਂ-ਭੈਣ ਇਕ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਕੁੱਤੇਖਾਣੀ ਕਰ ਕੇ। ਸਾਡੇ ਕੌਲ ਅੱਜ ਦੇ ਜਮਾਨੇ ਵਿਚ ਮੀਡੀਆ ਰੂਪੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਥਿਆਰ ਹੈ। ਸੋ ਬਜਾਇ ਉਸ ਆਲੋਚਕ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਜਾਂ ਮਾਰ-ਕੁੱਟ ਦੀ ਥਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਉਸਾਰੂ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਦਾ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਸਾਡਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੌਲ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹਨ। ਫੇਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਆਲੋਚਕ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਝੂਠ ਅਤੇ ਕਪਟ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਈਸਾਈ ਬੀਬੀ ਅਤੇ ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਐਸਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਨਾਨਕ ਸੇਧ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਮਿਸਾਲ ਬਣ ਜਾਣੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਹੋਰ ਫਿਰਕਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਮਾਰਗ-ਦਰਸ਼ਕ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਧਮਕੀਆਂ/ਡਰਾਵਿਆਂ/ਧੌਂਸਾਂ ਵਿਖਾ ਕੇ ਮਾਫੀ ਮੰਗਵਾ ਲੈਣ ਨੂੰ ਹੀ ਹਾਲੀਂ ਸਿੱਖੀ ਮੰਨੀ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਸੇਧ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਸਿਰਫ ਂਾ ਨਾਂ ਵਰਤਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖ ਫਿਰਕੇ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਵਿਚਾਰਨ ਯੋਗ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਆਲੋਚਕ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਹਰ ਛੋਟੀ ਵੱਡੀ ਆਲੋਚਣਾ ਆਦਿ ਤੇ ਉਹ ਆਸਮਾਨ ਸਿਰ ਤੇ ਉਠਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਉਪਰ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ‘ਪੰਥਕ ਲਿਖਤਾਂ/ਗ੍ਰੰਥਾਂ’ ਵਿਚ ਨਾਨਕ ਸਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਬਦ-ਇਖਲਾਕ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਮਸਾਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ‘ਸ਼ਰਧਾ’ ਨੂੰ ਚੋਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ? ਬਲਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ/ਲਿਖਤਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ/ਕਥਾ ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਰਦਵਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ‘ਸ਼ਰਧਾ’ ਨਾਲ ਸੁਣਦੇ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਉਹ ਐਸੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤਕ ਦਲੇਰੀ ਵਿਖਾਉਣ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤੁਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਣਗੇ?
ਅੰਤ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਗੱਗ ਜਿਹੇ ਸੱਜਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵੀਰੋ! ਜੇ ਤੁਸੀ ਸਚਮੁੱਚ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸਾਰੂ ਆਲੋਚਣਾ ਦਾ ਮਿਆਰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਇਨਕਲਾਬੀ ਲੇਖਕ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਅਵਾਰਾ ਦੀ ਆਲੋਣਨਾਤਮਕ ਕਵਿਤਾਵਾਂ (ਖਾਸਕਰ ‘ਰੱਬ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨੂੰ’) ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅਗਰ ਤੂਸੀ ਫਿਰਕੂਆਂ ਵਾਂਗ ਮਨ ਵਿਚ ਫਿਰਕਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫਰਤ ਪਾਲ ਕੇ ਲਿਖੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਕਲਮ ਉਸ ‘ਸਾਹਿਤਕ ਬੇਈਮਾਨੀ ਅਤੇ ਬਦ-ਇਖਲਾਕੀ’ ਦੇ ਗਲਤ ਰਾਹ ਤੇ ਪੈ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮਿਸਾਲ ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਕਵਿਤਾ ਹੈ।

ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਨਿਮਰਤਾ ਸਹਿਤ
ਤੱਤ ਗੁਰਮਤਿ ਪਰਿਵਾਰ
੧੪ ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੭ ਈਸਵੀ


ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ 13 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਕਾਲਾ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਅਤੇ ਜੁੰਮੇਵਾਰ ਕੌਣ? ਦਾ ਪੋਸਟਰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਲਿਕ ਕਰੋ।


07/16/17
ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀਆ

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰੇ ਘਟਾਉਣੇ ਜਰੂਰੀ....

ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਸਖੀ ਸਰਵਰੀਆਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰੋ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕਿ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਜਾਤਪਾਤ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਲਿਤ ਲੋਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਧਰਮ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸੀ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਜਾਤਪਾਤ ਦਾ ਵਿਤਕਰਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਦਕਾ ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲੱਗ ਪਏ।


ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਬੰਦਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਬੜਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਤੇ ਜਾਤੀ ਟਿਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਨਹੀ, ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਖਾਨਦਾਨ ਨੂੰ ਨੌਲਦੇ ਹਾਂ(ਮਾੜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾ) ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਮਾੜੇ ਬੋਲ ਸੁਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਭੈਣਾਂ ਭਰਾਵਾਂ, ਜੰਮਣ ਵਾਲੇ ਮਾਂ ਬਾਪ ਤੇ ਬਾਕੀ ਰਿਸਤੇਦਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਨਹੀ ਸੁਣ ਸਕਦਾ। ਇਹੋ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।


ਪਿੱਛਲੇ 150 ਕੋ ਸਾਲ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਤਪਾਤ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਿਤਕਰੇ ਤੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਜਾਤਪਾਤ ਅਧਾਰਿਤ ਕੜਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੰਡ ਕੁਝ 1900 ਦੇ ਲਾਗੇ ਬੰਨੇ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ।
ਬਜੁਰਗ ਦੱਸਦੇ ਨੇ ਕਿ ਥੋਡ਼ਾ ਕੁ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਵੀ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਵੱਖਰੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਤਕਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਫਰਕ ਪਿਆ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਦਾ ਬੀਜ ਨਾਸ਼ ਨਹੀ ਹੋਇਆ । ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਵਿਤਕਰੇ ਹੋ ਰਹੇ ਨੇ। ਜਿਸਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਮਿਸਾਲ ਪਿੰਡ ਜੀਉਣਵਾਲਾ ਫਰੀਦਕੋਟ ਵਿੱਚ ਵੀਰ ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਹੈ।


ਜਿਹਡ਼ੇ ਦਲਿਤ ਲੋਕ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਨੇ ਜਾਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਛੱਡਦੇ ਜਾਂ ਰਹੇ ਨੇ ਜਾਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਧਰਮ ਤੋਂ ਅਵੇਸਲੇ ਹੋਏ ਬੈਠੇ ਨੇ, ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਰੀਬ 150 ਸਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋ ਰਹੇ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਦੇ ਝੰਬੇ ਹੋਏ ਨੇ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਤੋਂ ਮੋਹ ਭੰਗ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਕੁ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਕਿਸੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਂ ਸਚਮੁਚ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਦਾ ਦਰਦ ਹੰਡਾਇਆ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਜਰਨਲ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਬਣਦਾ ਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਨਹੀ ਦੇਣਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਦਲਿਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਡੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁਡ਼ ਗਏ ਤੇ ਕੁਝ ਜੁਡ਼ ਰਹੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਵਾਂ ਧਰਮ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਲਿਆ ਤੇ ਕੁਝ ਇਸਾਈ ਬਣ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਕੁਝ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ।
(ਮੈ ਇਹ ਨਹੀ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਡੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਇਸਾਈ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜਾਤਪਾਤ ਦੇ ਵਿਤਕਰੇ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਨੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਰਨਲ ਕੈਟਾਗਿਰੀ ਦੇ ਵੀ ਨੇ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈਗੇ ਨੇ।)
ਨਾਲੇ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਲਿਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਲੋਕ ਚੰਗਾ ਪੜ ਲਿਖ ਕੇ ਚੰਗੇ ਸਰਕਾਰੀ ਤੇ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਲੈ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ। ਕਈਆਂ ਕੋਲ ਆਪਣੀਆਂ ਜਮੀਨਾਂ ਨੇ, ਕਈ ਨੇ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਤੇ ਕਈਆਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਕਾਜ ਚਲਾ ਲਏ ਨੇ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਡਾਲਰ ਪੌਡ ਤੇ ਯੂਰੋ ਆਦਿ ਕਮਾ ਰਹੇ ਨੇ। ਹੁਣ ਉਹ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਉੁੱਚੀਆਂ ਜਾਤਾਂ ਵਾਲਿਆ ਦਾ ਰੋਹਬ ਹੋਰ ਨਹੀ ਸਹਿਣਗੇ। ਜਾਤੀ ਟਿਪਣੀਆਂ ਨਹੀ ਸੁਣਨਗੇ।


ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ ਦੀ ਕਿਤਾਬ "ਮੇਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਲੈਕਚਰ" ਦੇ ਲੇਖ "ਸਭ ਤੇ ਵੱਡਾ ਸਤਿਗੁਰ ਨਾਨਕ " ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਗਤ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਜਾਤਪਾਤ ਦਾ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਉੱਚ ਜਾਤੀਆਂ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਅਸਰ ਨਹੀ ਹੋਇਆ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਚ ਜਾਤੀ ਖੱਤਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਚੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਜਾਤ ਪਾਤ ਦੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸੰਗਤ ਤੇ ਪੰਗਤ ਦੀ ਉਹ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆ ਜਿੱਥੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਜਾਤਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਅਾਤਮਿਕ ਤੇ ਸਰੀਰਿਕ ਭੋਜਨ ਛੱਕਦੇ ਨੇ।


ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਸਹੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਰਨਲ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਵੀਰ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਗਿਆਨ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਆਮ ਲੋਕ ਜਾਤਪਾਤ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਤੇ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ (ਜਿਹਡ਼ੇ ਬੀੜੀਆਂ ਸਿਗਰਟਾਂ ਸ਼ਰਾਬ ਆਦਿ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਭੈਡ਼ੀਆਂ ਵਾਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੇ ਨੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਨਸ਼ੇ ਤੇ ਹੋਰ ਗਲਤ ਰਾਹ ਤੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਮੂੰਹ ਲਾਉਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀ ਕਰਦਾ, ਚਾਹੇ ਗਲਤ ਬੰਦਾ ਉਚ ਜਾਤੀ ਦਾ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ) ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਮਿਲਵਰਤਣ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ। ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਵੀਰ ਦਲਿਤ ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ਵੰਡ ਰਹੇ ਨੇ।


ਇਹ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਅਜੇ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਮੈਂ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸੀਤਲ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਪੰਥ ਦਾ ਦਰਦ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਪੰਥ ਦੇ ਇਸਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਰੂੰ ਖੇਰੂੰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਰਹੇ ਸਾਰੇ ਜਰਨਲ ਵੀਰਾਂ ਭੈਣਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿਚੋਂ ਜਾਤੀ ਵਿਤਕਰਿਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਸਚਮੁਚ ਹੀ ਕੌਮ ਦਾ ਦਰਦ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਹੀ ਪਵੇਗੀ, ਸਿਰਫ ਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਹੀ ਬਹਾਲ ਨਹੀ ਕਰਵਾਉਣਾ, ਦਲਿਤ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨਿਆਵੀ ਵਿਦਿਆ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾ ਰਾਧਾ ਸੁਆਮੀ, ਨੂਰਮਹਿਲੀਏ, ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਤੇ ਭਨਿਆਰੇ ਵਾਲੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਸਾਡੀ ਗਿਣਤੀ ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਜਿੰਨੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਜੇ ਇਸਾਈ ਧਰਮ ਵੀ ਆਪਣਾ ਜਾਲ ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਛਾਉਂਦਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਫੇਰ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਰੱਬ ਹੀ ਰਾਖਾ।


ਜਿਹੜੇ ਸੋਚਦੇ ਨੇ ਕਿ ਦਲਿਤ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਜਾਣ ਦਿਉ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਅਜਨਾਲਾ ਤੇ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਏਰੀਏ ਦੇ ਜਰਨਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸਾਈ ਬਣ ਗਏ ਨੇ ਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਜਰਨਲ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਭੈਣਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਨਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰ ਰਹੇ ਹਨ।


ਜਾਤਪਾਤ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਗੜੁਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਆ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜਾਤਪਾਤ ਦੇ ਕੋਹਡ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਇਸਾਈਸਤਾਨ ਬਣ ਜਾਣਾ ਏ, ਜਿਹਡ਼ੇ ਤੁਸੀਂ ਆਕੜੇ ਫਿਰਦੇ ਹੋ ਨਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਦਮ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਸੰਭਲ ਜਾਉ ਅਜੇ ਵੀ ਵੇਲਾ ਹੈ, ਨਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਖੋਹਲੀਆਂ ਪੈਣੀਆਂ।
ਸਾਨੂੰ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਇਹ ਬੋਲ ਭੁਲਣੇ ਨਹੀ ਚਾਹੀਦੇ,,
"ਜਾਤਿ ਕਾ ਗਰਬੁ ਨਾ ਕਰਿ ਮੂਰਖ ਗਵਾਰਾ॥
ਇਸੁ ਗਰਬ ਤੇ ਚਲਹਿ ਬਹੁਤੁ ਵਿਕਾਰਾ ॥" ਮ:੩-1127



ਸਾਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੇ, ਇਸਾਈ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂ,ਮੁਸਲਿਮ, ਸਿੱਖ, ਜੈਨੀ, ਬੋਧੀ ਆਦਿ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰੀ ਫਿਰਦੇ ਨੇ। ਗਰੁੱਪ ਬਣਾ ਕਿ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ।
ਅਸੀਂ ਤੇ ਚੌਕੀਦਾਰ ਹਾਂ, ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਹੈ ਹੋਕਾ ਦੇਣਾ।
ਅੱਗੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮਰਜ਼ੀ ।

ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰੀਆ 88722-19051


07/16/17
ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਟਿੱਬਾ

ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ 370 ਬਾਰੇ ਅਹਿਮ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੂਬਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਰਬਉੱਚ ਅਦਾਲਤ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਵੀ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਬੰਧੀ ਸੀਮਤ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ, ਵਿੱਤ, ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਭਾਗ ਸਬੰਧੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਐਸੰਬਲੀ ਉਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਕੋਲ ਹਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੂਬੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 370 ਕਾਰਣ ਹੈ, ਜੋ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅੰਦਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਧਾਰਾ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਇਸ ਧਾਰਾ ਦੀ ਚਰਚਾ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਘ ਅਤੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਧਿਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਗੂ ਇਸ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੇ ਆਗੂ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਉਮਰ ਅਬਦੁੱਲਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 370 ਕਰਕੇ ਹੀ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਸਬੰਧੀ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸਮੇਂ ਅਖੰਡ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੇਸੀ ਰਿਆਸਤਾਂ ਸਨ ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ। ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਿਆਸਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਜਾ ਨੁਕਤਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਮੁਸਲਿਮ ਵਸੋਂ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਵਸੋਂ 77 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦ ਰਿਆਸਤ ਵਜੋਂ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਆਜ਼ਾਦ ਹਸਤੀ ਰਹੇਗਾ। ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਜਿਉਂ ਦੀ ਤਿਉਂ ਰੱਖੇਗਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਸੜਕੀ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਕੋਈ ਬੰਦਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਰਾਜਾ ਦੇ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਬਗ਼ਾਵਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਦੀ ਫ਼ੌਜੀ ਸਕਤੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਪਰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਤੇ ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਿਆਸਤ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦੇ ਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 370 ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਪਰ ਇਹ ਧਾਰਾ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਧਾਰਾ ਦੀ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਧਾਰਾ ਤਹਿਤ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਕੋਲ ਦੋਹਰੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਭਾਰਤ ਦੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਾਜ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਨਹੀਂ ਖ਼ਰੀਦ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਉਦਯੋਗ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਆਪਣਾ ਖ਼ੁਦ ਦਾ ਕੌਮੀ ਝੰਡਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਧਾਰਾ ਕਾਰਣ ਹੀ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਛੇ ਸਾਲ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਰਾਜਾਂ ਅੰਦਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਟਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਲੜਕੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰਾਜ ਦੇ ਲੜਕੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਲੜਕੀ ਦੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਰੱਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਲੜਕੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੜਕੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਲੜਕੀ ਦੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਵੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲਾੜਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਾਗਰਿਕ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 360 ਅਧੀਨ ਵਿੱਤੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਧਾਰਾ 356 ਅਧੀਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਾਗੁ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਵਜੀਰ ਏ ਆਲ੍ਹਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਹਿਮ ਕਾਨੂੰਨ ਆਰ. ਟੀ. ਆਈ (ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ), ਆਰ. ਟੀ. ਈ. (ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ) ਅਤੇ ਕੈਗ ਆਦਿ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਲਾਗੁ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਵੀ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਟਿੱਬਾ
ਸੰਪਰਕ 9217971379


07/09/17
ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਿਸ਼ਨਰੀ

ਗੁਰਬਾਣੀ ਇਸੁ ਜਗ ਮਹਿ ਚਾਨਣੁ–੩੧

ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਚਾਨਣ ਵਿੱਚ "ਹੰਕਾਰ" ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ

ਹੰਕਾਰ, ਅਹੰਕਾਰ, ਹਉਮੈ, ਮਾਨ, ਗੁਮਾਨ, ਅਭਿਮਾਨ, ਗਰਬ, ਅਹੰ, ਅਹੰਮੇਉ, ਅਹੰਬੁਧ ਅਤੇ ਖ਼ੁਦੀ ਅਹੰਕਾਰ ਦੇ ਸਮਾਨਾਰਥਕ ਹਨ। ਹੰਕਾਰ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਔਗੁਣ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।  ਇਕ ਹੰਕਾਰੀ ਮਨੁੱਖ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਖੁੱਲ੍ਹ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਬੁਰੇ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ। ਵਿਰਲਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਮੰਨੇ ਗਏ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ, ਰਿਸ਼ੀ ਮੁਨੀ, ਰਾਜੇ, ਮਹਾਂਰਾਜੇ ਵੀ ਇਸ ਹੰਕਾਰ ਦੀ ਮਾਰ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸੱਕੇ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਸਾਮਰਾਜ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਗਏ-ਬਡੇ ਬਡੇ ਅਹੰਕਾਰੀਆ ਨਾਨਕ ਗਰਬਿ ਗਲੇ॥(੨੭੯)

ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਹਰ ਕੰਮ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਹੰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਉਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇ ਇੱਕ ਬੈਲ ਗੱਡੀ ਥੱਲੇ ਤੁਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਕੁੱਤਾ ਜਾਂ ਕੋਈ ਜਾਨਵਰ ਇਹ ਸੋਚੇ ਕਿ ਬੈਲ ਗੱਡੀ ਮੈਂ ਹੀ ਖਿੱਚ ਜਾਂ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭੁਲੇਖਾ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਹੈ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਹੰਕਾਰੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਮੈਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਪਰ ਜਿਉਂ ਹੀ ਇਨਸਾਨ ਇਹ ਭੇਦ ਜਾਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਹੰਕਾਰ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਅਹੰਕਾਰ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ ਕਿ-ਹੇ ਜਨਮ ਮਰਣ ਮੂਲੰ ਅਹੰਕਾਰੰ ਪਾਪਾਤਮਾ॥ ਮਿਤ੍ਰੰ ਤਜੰਤਿ ਸਤ੍ਰੰ ਦ੍ਰਿੜੰਤਿ ਅਨਿਕ ਮਾਯਾ ਬਿਸ੍ਤੀਰਨਹ॥ ਆਵੰਤ ਜਾਵੰਤ ਥਕੰਤ ਜੀਆ ਦੁਖ ਸੁਖ ਬਹੁ ਭੋਗਣਹ॥ ਭ੍ਰਮ ਭਯਾਨ ਉਦਿਆਨ ਰਮਣੰ ਮਹਾ ਬਿਕਟ ਅਸਾਧ ਰੋਗਣਹ॥ ਬੈਦ੍ਯ੍ਯੰ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਆਰਾਧਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰੇ॥ ੪੯॥ (੧੩੫੮) ਭਾਵ ਹੇ ਪਾਪੀ ਅਹੰਕਾਰ! ਤੂੰ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਹੈਂ। ਸੰਸਾਰਕ ਮਾਇਆ ਰਾਹੀਂ ਤੂੰ ਮਿੱਤ੍ਰਾਂ ਛੱਡ, ਵੈਰੀ ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਾਈ ਜਾਂਦਾ ਹੈਂ। ਤੇਰੇ ਵੱਸ ਵਿੱਚ ਹੋ ਕੇ ਜੀਵ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੇ ਗੇੜ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ ਅਨੇਕਾਂ ਦੁਖ ਸੁਖ ਭੋਗਦੇ ਹਨ। ਭਟਕਣਾ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ, ਮਾਨੋ, ਡਰਾਉਣੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘਦੇ, ਭਿਆਨਕ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੇ ਨਾਨਕ! ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਵੈਦ ਨੂੰ ਹਰ ਵੇਲੇ ਸਿਮਰ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਰੋਗ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨੁਖ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਹਉਮੈ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੀਰਘ ਰੋਗ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ-ਹਉਮੈ ਦੀਰਘ ਰੋਗੁ ਹੈ ਦਾਰੂ ਭੀ ਇਸੁ ਮਾਹਿ॥ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਕਮਾਹਿ॥ਨਾਨਕੁ ਕਹੈ ਸੁਣਹੁ ਜਨਹੁ ਇਤੁ ਸੰਜਮਿ ਦੁਖ ਜਾਇ॥੨॥(੪੬੬)
ਬਾਕੀ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੱਕ ਰੋਗ ਭਾਰੂ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਮ ਦਾ ਹਾਥੀ, ਜੀਭ ਦਾ ਮੱਛੀ, ਕੰਨ ਦਾ ਮ੍ਰਿਗ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਰੋਗ ਪਤੰਗੇ ਨੂੰ ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਪੰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਸਤ ਹੈ-ਮ੍ਰਿਗ ਮੀਨ ਭ੍ਰਿੰਗ ਪਤੰਗ ਕੁੰਚਰ ਏਕ ਦੋਖ ਬਿਨਾਸ॥ ਪੰਚ ਦੋਖ ਅਸਾਧ ਜਾ ਮਹਿ ਤਾਂ ਕੀ ਕੇਤਕ ਆਸ॥੧॥(੪੮੬) ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੰਕਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੱਕ ਦੋਖ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਿਨਾਸ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਮਨੁਖ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਾਧੇ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜੇ ਦੋਖ ਹਨ ਉਸ ਦੇ ਬਚਣ ਦੀ ਕਿਥੋਂ ਤੱਕ ਆਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੰਕਾਰ ਰੱਬ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭਾਂਉਂਦਾ-ਹਰਿ ਜੀਉ ਅਹੰਕਾਰੁ ਨ ਭਾਵਈ ਵੇਦ ਕੂਕਿ ਸੁਣਾਵਹਿ॥(੧੦੮੯) ਹੰਕਾਰੀ ਸਦਾ ਮਾਰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ-ਹੰਕਾਰਿਆ ਸੋ ਮਾਰਿਆ (ਕਹਾਵਤ)

ਗੁਰਸਿਖ ਸਵੈਮਾਨੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਅਭਿਮਾਨੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਸਵੈਮਾਣਤਾ ਨਾਲ ਇਹ ਹੀ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦਾ ਹੈ-ਹਾਰਿ ਪਰਿਓ ਸੁਆਮੀ ਕੈ ਦੁਆਰੈ ਦੀਜੈ ਬੁਧਿ ਬਿਬੇਕਾ॥ ਰਹਾਉ॥ (੬੪੧) ਗੁਰਸਿੱਖ ਨੇ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਵੈਮਾਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣਾ ਹੈ। ਹੰਕਾਰ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਬੁਰਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਹੰਕਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਦੇਖੋ! ਜੇ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਹੰਕਾਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤੈ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਲੋੜ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਬਾਕੀ ਕਾਂਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ ਅਤੇ ਮੋਹ ਵੀ ਆਤਮਿਕ ਤੇ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੰਕਾਰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਤਮਿਕ ਤੇ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਹਾਈ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਜੇ ਆਪਾਂ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕੀ, ਤਾਂ ਡੂੰਘੀ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲੇਗਾ ਕਿ ਹੰਕਾਰ ਸਿਰਫ ਹਉਂਮੈ ਬਿਰਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਇਹ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣਾ, ਤਾਕਤਵਰ, ਦਿਮਾਗੀ, ਕਾਰੋਬਾਰੀ, ਚੰਗਾ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਦਿਕ ਹਾਂ, ਉਸ  ਵੇਲੇ ਮੈਂ-ਮੇਰੀ ਹਉਂਮੈ-ਹੰਕਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਭਾਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੰਕਾਰੀ ਮਨੁੱਖ ਜੀਂਦਾ ਮੁਰਦਾ ਹੈ-ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਕੁਲੀਨ ਚਤੁਰ ਮੁਖਿ ਙਿਆਨੀ ਧੰਨਵੰਤ॥ ਮਿਰਤਕ ਕਹੀਅਹਿ ਨਾਨਕਾ ਜਿਹ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨਹੀ ਭਗਵੰਤ॥(੨੫੩) ਅਜਿਹਾ ਹੰਕਾਰ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਮੂੰਹ ਗਲ ਹੀ ਨਾ ਕਰਨ-ਸੁਣਨ ਦੇਵੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹੋਂ ਕੁੱਝ ਐਸਾ ਬੋਲੇ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁੱਖ ਦੇਵੇ। ਮਤਲਵ ਜਦ ਆਪਣੇ ਆਪ ‘ਤੇ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁਮਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਖਿੱਧ ਜਾਣੇ ਤਾਂ ਹੰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੀ ਸਿਆਣੇ ਸਮਝਦੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਗਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਗੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ? ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗਲ ਨੂੰ ਨਖਿੱਧ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕਰਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ‘ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਆਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਹੰਕਾਰੀ ਵਤੀਰੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤੇ ਟੁੱਟਣਗੇ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ। ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਹੰਕਾਰ ‘ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਬਹੁਤ ਹਨ। ਸਵੈਮਾਣਤਾ ਸਾਨੂੰ ਉੱਦਮ ਦਾ ਬਲ ਬਖਸ਼ਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਔਖੇ ਤੋਂ ਔਖਾ ਕੰਮ ਵੀ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਅ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ੁੱਧ ਅਹੰਕਾਰ ਸਵੈਮਾਨ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਹੰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਅਸੀਂ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਵੈਮਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਮਤਲਵ ਕਿ ਆਪਣਾ ਆਤਮ ਬਲ ਵਧਾ, ਵਿਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਯੋਗ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਮਾਜ ਭਲੇ ਲਈ ਵਰਤੀਏ। ਜਰਾ ਸੋਚੋ! ਅਸੀਂ ਵਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਣਾਈ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਉਸ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਰਤ ਸਕੀਏ। ਜਦ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰਲੀ ਸਵੈਮਾਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਛਾਣਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਯੋਗ ਵਰਤੋਂ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਤਦ ਅਸੀਂ ਵਿਕਾਰਾਂ ਅਧੀਨ ਹੋ ਪੁੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਜੇਕਰ ਪੰਜਾਂ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਵੈਮਾਨਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਕਾਜ ਸਵਾਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਇੱਕ ਰਥ ਅਤੇ ਪੰਜ ਕਾਂਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੋਭ, ਮੋਹ ਤੇ ਹੰਕਾਰ ਇਸ ਦੇ ਘੋੜੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਘਰ ਬਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਜੰਗਲੀਂ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਗੁਰ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ-ਦੇਸੁ ਛੋਡਿ ਪਰਦੇਸਹਿ ਧਾਇਆ॥ ਪੰਚ ਚੰਡਾਲ ਨਾਲੇ ਲੈ ਆਇਆ॥(੧੩੪੮) ਧਿਆਨ ਦਿਉ! ਜੇ ਘੋੜੇ ਹੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਰਥ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲੇਗਾ? ਜੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਥਰੇ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾਂਮ ਪਾ ਲਈ ਜਾਏ ਤਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਲੁਗਾਂਮ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਦਾ ਅੰਕੁਰ ਲਗਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਫਰ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਰੂਪੀ ਰਥ ਵਧੀਆ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਨੇ ਕਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਰਕ ਵਾਧੇ, ਕ੍ਰੋਧ ਨੂੰ ਅਣਖ, ਲੋਭ ਨੂੰ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਵਾਲੀ ਤਰੱਕੀ, ਮੋਹ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਵੈਮਾਣਤਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ, ਸੰਸਾਰਕ ਵਾਧਾ, ਪਿਆਰ, ਅਣਖ, ਨਿਮਰਤਾ, ਆਪਣੀ ਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ, ਮੋਹ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਸਮੁੱਚੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਕੇ, ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਭਲਿਆਈ ਕਰਦੇ ਆਪਣਾ ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ ਸਫਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸੋ ਪੰਜ ਵਿਸ਼ੇ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਲੁਗਾਂਮ ਅਤੇ ਕਰਤੇ ਦੀ ਮਿਹਰ ਦੇ ਚਾਬਕਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਬੂ ਰੱਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੀ ਪੰਜਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਲੜੀਵਾਰ ਵਿਸਥਾਰਥ ਵਿਆਖਿਆ।


07/09/17
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ

ਅਖੌਤੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਰੱਬ ਮਹਾਂ ਕ੍ਰੋਧੀ, ਨਿਰਬਲ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ :
---------------------------
---------------------------
'ਜਿਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਰੱਬ ਹੀ ਮਹਾਂ ਕ੍ਰੋਧੀ, ਨਿਰਬਲ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ ਉਹ ਅਪਣੇ ਭਗਤਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਬੀਰ ਰਸ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ'
ਅੱਜ ਜਿਹੜੇ ਅਖੌਤੀ ਆਗੂ ਜਿਸ ਅਖੌਤੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਜੋਰਾਂ ਸ਼ੋਰਾਂ ਤੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਸ ਦਾ ਰੱਬ ਮਹਾਂ ਕ੍ਰੋਧੀ, ਡਰਪੋਕ, ਭੰਗ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪਸੀਨਾ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਹਾਂਕਾਲ ਨਾਂ ਦੇ ਰੱਬ ਜੀ ਨੂੰ ਅਸਿਧੁਜ, ਖੜਗਕੇਤ, ਅਸਿਕੇਤ, ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ, ਲੋਗਨ ਕੇ ਰਾਜਾ, ਜਗਤ ਕੇ ਈਸਾ, ਸਭ ਰਾਜਨ ਕੇ ਰਾਜਾ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਕਵੀ ਰਾਮ ਸਿਆਮ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਦਾ ਰੱਬ ਮਹਾਕਾਲ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨਿਰਬਲ ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ ਕਿ, ਜਿੰਨੇ ਦੈਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹੇ ਹੋਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮਹਾਂ ਕਾਲ ਰੱਬ ਜੀ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਮਹਾਂਕਾਲ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਤੋਂ ਪਕੜ ਕੇ ਧਰਤੀ ਤੇ ਪਟਕਾ ਪਟਕਾ ਕੇ ਮਾਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਨਹੀਂ ਮਰਦੇ ਜਦ ਇਹ ਮਹਾਂਕਾਲ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਥੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਆਧਿ ਬਿਆਧਿ ਰੋਗ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਤਾਪ ਦੈਂਤਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਬੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੁਅੰ ਸਬਦ ਅਸਿਧੁਜਹਿ ਉਚਾਰਾ । ਤਿਹ ਤੇ ਆਧਿ ਬ੍‍ਯਾਧਿ ਬਪੁ ਧਾਰਾ । ਸੀਤ ਜਵਰ ਅਰ ਉਸਨ ਤਾਪ ਭਨੇ । ਛਈ ਰੋਗ ਅਰ ਸੰਨਯਪਾ੍‍ਤ ਗਨ ।੨੩੪।
ਬੇਨਤੀ ਚੌਪਈ ਦਾ ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਂਕਾਲ ਰੱਬ ਜੀ ਇੰਨੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਮੈਂ (ਕਵੀ) ਉਸ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦੇਣ ਲਗਾਂ ਤਾਂ ਡਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਲਿਖਣ ਲਗਿਆ ਕਿਤੇ ਗ੍ਰੰਥ ਵੱਡਾ ਨਾ ਹੋ ਜਾਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਅਖੌਤੀ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ ਮਹਾਂਕਾਲ ਜੀ ਨੇ ਦੈਂਤਾਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਿਸ ਗ੍ਰੰਥ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਆਪ ਗੁਰਆਈ ਬਖਸ਼ ਗਏ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿਚ ਰੱਬ ਦਾ ਸਰੂਪ ਮਿਠ ਬੋਲੜਾ, ਨਿਰਭਉ, ਨਿਰਵੈਰ, ਸੈਭੰ, ਅਤੇ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਵੈਰੀ ਨਹੀਂ ਫਿਰ ਉਸਦਾ ਝਗੜਾ ਕਿਸ ਨਾਲ?
ਓਇ ਭਲਿਓ ਹੁਣ ਫੈਸਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਹੈ ਤੁਸੀ ਕਿਸ ਗ੍ਰੰਥ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਜਿਸ ਦਾ ਰੱਬ ਮਹਾਂ ਕ੍ਰੋਧੀ, ਨਿਰਬਲ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਸ਼ਤ੍ਰੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣ ਚੁਣ ਕੇ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨਾਲ ਜਿਸ ਵਿਚ ਰੱਬ ਦਾ ਸਰੂਪ ਮਿੱਠ ਬੋਲੜਾ, ਨਿਰਭਉ, ਨਿਰਵੈਰ, ਸੈਭੰ, ਅਤੇ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਵੈਰੀ ਨਹੀਂ।
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ


07/09/17
ਲਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੰਭੀਰ

ਨਿਰਾ ਸ਼ਕਲੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਓ ਅਕਲੋ ਵੀ ਸਿੱਖ ਬਣੀਏ


ਗੁਰਬਾਣੀ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਹੀ ਸਿੱਖ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਜੋ ਕੇ ਵਲ ਸਿੱਖੀ ਸਰੂਪ ਰੱਖੇ ਪਰ ਅਕਲੋ ਖਾਲ਼ੀ ਹੋਵੇ ਉਸਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਨੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ,ਇਸ ਪ੍ਰਥਾਏ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ,ਮਹਾਂਦੇਵ,ਵਡਭਾਗ ਸਿੰਘ,ਜਾਂ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਨੇ,ਪਰ ਪ੍ਰਵਾਨਤਾ ਕੇਵਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੋ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਜਾਮਾਂ ਪਹਿਨਾਂ ਗਏ। ਸ਼੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੂੰ ਪਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਬਾਬੇ ਨੇ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾਂ ਪਸੰਦ ਆ ਗਿਆ ਭਲਾ ਕਿਉ?

ਕਿਉਕਿ ਸਿੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਉਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਆਈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜ਼ੋਰ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਬਿਲਡਿੰਗਾਂ ਬਣਾਉਣ ਉਤੇ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ,ਜਾਂ ਆਪਸੀ ਝਗੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਪਏ ਆਂ,ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਾਡੀ ਇਸੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਅੱਜ ਇਸਾਈ ਲੋਕ ਜਾਂ ਆਰ ਐਸ ਐਸ ਲੈ ਜਾ ਰਹੀ ਆ,ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗਲਤ ਅਰਥ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿਗਾੜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ,ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਜਾਂ ਵਿਦਵਾਨ ਇਸ ਸਭ ਨੂੰ ਦੇਖ ਚਿੰਤਤ ਨੇ।ਪਰ ਹੈਰਾਨੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਆ ਕਿ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਦੇ ਬਾਬੇ ਬੋਹੜ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨਿਕੰਮੇ ਲੀਡਰ ਅੱਜ ਵੀ ਘੂਕ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਆ,ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਾਦਲ ਦੇ ਨਾਲ ਰਾਜਸੀ ਧਰਨਿਆਂ ਚ ਬੈਠਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦਾ ਅਖੌਤੀ ਮੁਖੀ ਧੁੰਮਾਂ ਬਾਦਲ ਦੀ ਚੁਮਚਾਗਿਰੀ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਅੱਡੀ ਚੋਟੀ ਦਾ ਜ਼ੋਰ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਕਿਤੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਆਗੂ ਗਲ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਦੀ ਚੁੰਨੀ ਪਾਕੇ ਜਗਰਾਤੇ ਚ ਭੇਟਾਂ ਗਾਕੇ ਮਾਤਾ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਫਿਰ ਵੀ ਕੌਮ ਦੇ ਆਗੂ ਕਹਿਲਾਉਦੇ ਆ।

ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦਾ ਹਾਲ ਅੱਜ ਕੱਲ ਇਹ ਬਣ ਗਿਆਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗਿਣਤੀ ਵਧਾਉਣ ਤੇ ਲੱਗੇ ਆ,ਤਾਹੀ ਮੰਦਰਾਂ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਹੁਣ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਚ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਏ ਆ,ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਣੇ ਆਂ ਕਿ ਕਿੰਨਾਂ ਜੱਬਲਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹੀਰੇ ਰਤਨ ਦੇ ਗਿਆਂ ਇਹ ਤਾਂ ਕਮਲੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਚ ਲਤਾੜੀ ਬੈਠੇ ਆ......

ਮਾਰਗਿ ਮੋਤੀ ਬੀਥਰੇ ਅੰਧਾ ਨਿਕਸਿਓ ਆਇ।।

ਜੋਤਿ ਬਿਨਾ ਜਗਦੀਸ ਕੀ ਜਗਤੁ ਉਲੰਗੇ ਜਾਇ।।


ਮੈਂ ਤਾਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਆਹੀ ਕਹਾਂਗਾ ਭਾਈ ਨਿਰਾ ਪੁਰਾ ਸ਼ਕਲੋ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉ ਅਸੀਂ ਸਭ ਅਕਲੋ ਵੀ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੇ ਸਿੱਖ ਬਣੀਏ।ਸੁੰਦਰ ਦੁਮਾਲੇ ਸਜਾਉ ਭਾਵੇਂ ਲੱਖ ਵਾਰੀ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਸੁੰਦਰ ਦੁਮਾਲਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਆ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਤੂੜੀ ਨਾਲ ਭਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵੀਰੋ ਆਪਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਭਰੀਏ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਆਹ ਗੱਲ ਜਰੂਰ ਨੋਟ ਕਰ ਲਿਓ,,

ਗੁਰਮਤਿ ਸੁਨ ਕਛੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਉਪਜਿਓ

ਪਸੁ ਜਿਉ ਉਦਰੁ ਭਰਉ।।

ਹੇ ਭਾਈ ਗੁਰੂ ਦੀ ਮਤਿ ਸੁਣਕੇ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕੁਝ ਭੀ ਸੂਝ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਮੈਂ ਪਸ਼ੂ ਵਾਂਗ ਨਿੱਤ ਆਪਣਾਂ ਢਿੱਡ ਭਰ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ।

ਕੁਝ ਪੱਲੇ ਪਿਆ ਵੀਰੋ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ? ਕੀਰਤਨ ਬਹੁਤ ਕੀਤਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਰਨ ਤੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਾ ਛੱਡੀ,ਕੀਰਤਨ ਕਰਦਿਆਂ ਸਿਮਰਨ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਚੀਕਾਂ ਵੀ ਪੂਰੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ,ਕਥਾ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਿਆਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਮੇਰੀ ਕਥਾ ਸੁਣਨ ਲਈ ਰੂਹਾਂ (ਭੂਤ) ਆਉਦੀਆਂ।(ਮਸਕੀਨ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ) ਅਖੌਤੀ ਸੰਤਾਂ ਮਹੰਤਾਂ ਦੇ ਡੇਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਕੌਲਾਂ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਜੋੜਦੇ ਰਹੇ।ਕਦੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਗੱਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਦੱਸੀ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਧੜਾ ਧੜ ਇਸਾਈ ਨਾਂ ਬਣਦੇ। ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮਾਇਨੇ ਚ ਸਮਝ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕੇ,ਜਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਤਰਾਂ ਕਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।ਧਰਮ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਚ ਰਾਜਸੀ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਡੇ ਲੀਡਰਾਂ ਚ ਭਰਪੂਰ ਆ ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਰਹੀ ਆ,ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੋਇਆ ਤੇ ਹੋ ਹੁਣ ਵੀ ਬਹੁਤ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅਖੀਰ ਚ ਮੈਂ ਬੇਨਤੀ ਕਰਾਂ ਵੀਰੋ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਸਭ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਤੱਕ ਨਾਂ ਸਾਡੀ ਏਕਤਾ ਹੋਣੀ ਆਂ ਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਸਾਡੇ ਤੇ ਬਾਹਰੀ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਬੰਦ ਹੋਣੇ ਆਂ......ਭੁੱਲ ਚੁੱਕ ਖਿਮਾ ਕਰਨੀ

ਲਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗੰਭੀਰ

(ਕਥਾਵਾਚਕ)


07/09/17
ਹਰਪਾਲ.ਸਿੰਘ.ਫਿਰੋਜਪੁਰੀਆ

ਜੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹੀਦ ਵਾਲੇ ਇਸਾਈ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਰਾਹ ਤੇ ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵਾਲੇ ਅਸੀਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀ ??


ਗਿਆਨੀ ਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ "ਈਸਾਈ ਕੌਮ ਦੇ ਬਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਜ਼ਰਤ ਮਸੀਹ ਕੋਈ ਧਨੀ ਅਤੇ ਆਲਮ ਨਹੀਂ ਸਨ । ਅਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਗਿਰਦ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨੇ ਵਾਲੇ ਮਣੁਏ ਅਤੇ ਟਿੱਡੀਆਂ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਗਰੀਬ ਆਦਮੀ ਸਨ । ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਇਸ ਕੌਮ ਦੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਕੱਪਡ਼ਾ ਤੱਕ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਅਕਲ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਜਿਸ ਤੇ ਉਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਕੱਚੇ ਚਮੜੇ ਕੱਪਡ਼ੇ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪਿੰਡੇ ਪਰ ਲਪੇਟਦੇ ਸਨ । ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪੋਚੇ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਢੱਕਦੇ ਸਨ । ਖਾਣੇ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਕੱਚੇ ਮਾਸ ਅਤੇ ਭੁੰਨੇ ਹੋਏ ਆਲੂ ਖਾ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਪ੍ੰਤੂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਦਕੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਨੇ ਐਥੋਂ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਸਮੱਰਥਾ ਦਿਖਾਈ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸੁਭਾਗ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।" ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਹਰ ਸਮੇਂ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ ਵਿਚਰਦੇ ਨੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਨੇ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੇ ਉਹ ਸਿਰਫ ਬਾਇਬਲ ਤੇ ਯਿਸੂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀਆਂ ਨੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਹੱਤਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਪੋਪ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ, ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਆਲਮ ਫਾਜਲ ਲੋਕ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਵਾਂਗ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰ ਕੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਘਾਲਣਾ ਦੀ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸੰਤ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਸੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ
ਮਦਰ ਟਰੇਸਾ ਸਵਰਗ ਜਿਹੀ ਧਰਤੀ ਛੱਡ, ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਨਰਕ ਜਿਹੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜੀਅ ਰਹੇ, ਗਰੀਬ ਤੇ ਬਿਮਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ।ਲੂਲੇ ਪਿੰਗਲਿਆਂ ਤੇ ਬਿਮਾਰਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਖਾਣਾ ਪਾਉਂਦੀ ਰਹੀ।
ਉਸ ਦੇ ਮਰਨ ਤੋਂ 19 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਤ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਉਸਨੂੰ ਸੰਤ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਦੇਣ ਦੀ ਵੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਾਡੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਚਾਰ ਚੇਲੇ ਜੁਡ਼ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਜਿਸਨੂੰ ਦੋ ਚਾਰ ਨਾਸਮਝ ਲੋਕ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਦੇਂਦੇ ਨੇ, ਜਿੰਨੂ ਵਾਜੇ ਦੇ ਚਾਰ ਕੱਚੀਆਂ ਧਾਰਨਾਂ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨਾ ਆ ਜਾਵੇ , ਜਿਹਨੂੰ ਬਿਨਾ ਸਿਰ ਪੈਰ ਤੋਂ ਕਰਾਮਾਤੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਉਣੀਆਂ ਆ ਜਾਣ, ਉਹੋ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੰਗ ਦਾ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੰਮਾ ਚੋਲਾ ਪਾ ਕੇ ਕਾਰਡਾਂ ਤੇ ਇਸਤਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਤ ਲਿਖਵਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਮਰ ਗਏ ਸੰਤ ਦੀ ਗੱਦੀ ਤੇ ਬਹਿਣ ਵਾਲਾ(ਚੰਗਾ ਮਾੜਾ)ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਮਰਜ਼ੀ ਹੋਵੇ, ਧਰਮ ਦੀ ਘਾਲਣਾ ਘਾਲੇ ਬਗੈਰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਤ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟ ਕੇ ਨਵੇ ਸੰਤ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਉਂਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਨੇ, ਕਈ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਪਿੱਛੋਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਜਣੇ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਗੱਦੀ ਦੇ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਖੜੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਨਹੀ ਮਿਲੀ ਉਹ ਆਪਣਾ ਨਵਾਂ ਡੇਰਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਨੇ, ਫਿਰ ਥੋਡ਼ੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਗੱਦੀ ਨਹੀ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਸੰਤ ਜੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ।
ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰਨੀ, ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਨਾਲ ਗੜਵਈ ਰੱਖਣੇ ਪੈਂਦੇ ਨੇ।
ਕਈ ਲੋਕ ਨਾਸਮਝ ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਸਾਧੇ ਜਿਹੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜੀੳਂਦਿਆਂ ਜਾ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਤ ਬ੍ਰਹਮਗਿਆਨੀ ਦੀ ਪਦਵੀ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜ ਦੇਂਦੇ ਨੇ। ਅੱਜ ਕਲ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਸੰਤ ਵੀ ਉਭਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਜਿੰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮ ਦੀ ਭਗਤੀ ਆ, ਆਹੋ ਪਿਛਲਾ ਜਨਮ ਕਿਹਡ਼ਾ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੇਖਣ ਜਾਣਾ । ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਕਾਂ ਦੀ ਕਦੋਂ ਸਮਝ ਆਵੇਗੀ।
1. ਹਿਰਦੈ ਜਿਨੑ ਕੈ ਕਪਟੁ ਵਸੈ ਬਾਹਰਹੁ ਸੰਤ ਕਹਾਹਿ ॥
ਮਹਲਾ ੩ , ੪੯੧
2. ਆਪਸ ਕਉ ਜੋ ਭਲਾ ਕਹਾਵੈ ॥
ਤਿਸਹਿ ਭਲਾਈ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵੈ ॥
( ਸੰਤ ਮਤਲਬ ਭਲਾ ਆਦਮੀ )
3.ਮਾਨੁਖ ਕੀ ਟੇਕ ਬ੍ਰਿਥੀ ਸਭ ਜਾਨੁ ॥
ਦੇਵਨ ਕਉ ਏਕੈ ਭਗਵਾਨ ॥
ਗਉਡ਼ੀ ਸੁਖਮਨੀ ਮ: ੫, ੨੭੮

ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਸ਼ਰਧਾ,ਸਮਾਂ ਤੇ ਪੈਸਾ ਜੀਉਂਦੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਬਣਵਾੳਂਣ, ਮਹਿਗੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਦੇਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਰੱਖੇ ਗਏ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲ ਬਣਾਉਣ ,ਹੋਰ ਐਸ਼ੋ ਅਰਾਮ ਦੇ ਸਾਧਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਤੇ ਮਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਤੇ ਬਰਸੀਆਂ ਮਨਾਉਣ ਤੇ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਰਹੀ ਏ। ਜੇ ਕੱਲੇ ਇਹਨਾਂ ਸੰਤਾਂ ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਖਰਚੇ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਰਕਮ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾ ਬਜਟ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਣੀ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਸਾਈ ਆਪਣੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਪੜਾ ਰਹੇ ਨੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਖੜੇ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਤੇ ਇੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਾਈ ਬਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਉੱਚੀਆਂ ਪੜਾਈਆਂ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਨੇ, (ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਚੰਗੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਪੋਸਟਾਂ ਤੇ ਇਸਾਈ ਹੋਣਗੇ) ਲੋੜਵੰਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਟੀ, ਕਪਡ਼ਾ ,ਮਕਾਨ ਤੇ ਦਵਾ ਦਾਰੂ ਦੇ ਰਹੇ ਨੇ।
ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਟੇਜਾਂ ਤੇ ਰੌਲਾ ਪਾ ਰਹੇ ਨੇ, ਇਸਾਈਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸਾਈ ਬਣਾਉਂਣ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਘੜ ਰਹੇ ਨੇ, ਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਨਹੀ ਸਾਂਭਿਆ ਜਾਂਦਾ । ਕਿਉਂ ??
ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਹੋ ਕਹਾਂਗਾ ਕਿ ਜੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤ ਸਾਂਭਣ ਤੋਂ ਵਿਹਲ ਮਿਲੇਗਾ ਤਾਂ ਕੌਮ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣਗੇ।


ਹਰਪਾਲ.ਸਿੰਘ.ਫਿਰੋਜਪੁਰੀਆ


07/09/17
ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੱਟ

ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ
ਸੀਬੋ
ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਰੋਲਾ ਸੀ ਕਿ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਦਵਾਈ ਖਾ ਲਈ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ । ਕੁੱਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ ਹਵੇਲੀ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਪਈ ਸੀ । ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਦਵਾਈ ਪੀਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੀਬੋ ਦੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਅਚਾਨਕ ਪਈ ਕਾਂਵਾਂ ਰੋਲ਼ੀ ਨੇ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ । ਸੀਬੋ ਵੀ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੀ ਜਿਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਇਹਨਾਂ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜ ਗਿਆ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਜੀਰੀ ਨੂੰ ਸਪਰੇ ਕਰਦੇ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਚੜ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਹੋਰ ਸੀਰੀ ਰੱਖ ਲਵਾਂਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਗ਼ਰੀਬ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਅੱਜ ਸੀਬੋ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ”ਸਰਦਾਰ ਜੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਜਿਵੇਂ ਦੂਸਰਾ ਸੀਰੀ ਖ਼ਰੀਦ ਲਿਆ ਸੀ ਹੁਣ ਪੁੱਤਰ ਵੀ ਖ਼ਰੀਦ ਲੈਣਾ”।
ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭੱਟ, ਪਿੰਡ:- ਬਿਸਨਗੜ੍ਹ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ:- ਸੰਗਰੂਰ, 09914062205


07/02/17
ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ/ਮਿੰਟੂ ਬਰਾੜ

ਇਹ ਹਨ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਉੱਪਲ।
ਸੰਨ 2008 ਵਿਚ ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪਰਥ ਵਿਚ ਸਾਲਾਨਾ ਸਿੱਖ ਖੇਡਾਂ ਸਨ। ਮੈਂ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਖੇੜਾ ਸਿਡਨੀ ਤੋਂ ਫਲਾਈਟ ਅਤੇ ਚਰਨਾਮਤ ਸਿੰਘ ਮੈਲਬੋਰਨ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਪਰਥ ਏਅਰ ਪੋਰਟ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਪਸ ਵਿਚ ਅਗਲੇ ਦਿਨਾ ਦੀਆਂ ਸਲਾਹਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ। ਮੈਂ ਚਰਨਾਮਤ ਭਾਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਮੈਂਟਰੀ ਦੌਰਾਨ ਤੁਸੀਂ ਅਨਾਊਂਸਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਉੱਪਲ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕੌਣ ਹਨ। ਮੈਂ ਸੰਖੇਪ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਉਹ ਸ਼ਖ਼ਸ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਫੌਂਟ ਬਣਾ ਕੇ ਟਾਈਪ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫ਼ਲੌਪੀ ਡਿਸਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੋਰਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡਾ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਮੈਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਮੈਚ ਵਿਚ ਚਰਨਾਮਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਕੇ ਅਨਾਊਂਸਮੈਂਟ ਕੀਤੀ ਕਿ ਅਮਨਦੀਪ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਗਰਾਊਂਡ ਦੇ ਲਾਗੇ ਖੜੇ ਸੋਨਾਲੀਕਾ ਟਰੈਕਟਰ ਕੋਲ ਆ ਜਾਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਰਵਾਰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਤਸੁਕ ਹੋ ਕੇ ਤੁਰ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਪਰਵਾਰ ਇਸ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਜਾਣਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਲਾਗੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ ਹਮ ਉਮਰ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਬੁਲਾਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁੰਨੂਮਜਾਰੇ (ਸਾਡਾ ਪਿੰਡ) ਵਾਲਾ ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਡਾ ਭਤੀਜਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਤੂੰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈਂ। ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਹੋਈ। ਆਂਟੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਨਵਤੇਜ ਉੱਪਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹਨ ਤੇਰੇ ਅੰਕਲ ਬਲਵੰਤ। ਸੁਣਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਝੁਣਝੁਣੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਹ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਵਾਲੇ ਉੱਪਲ ਅੰਕਲ ਤਾਂ ਨਹੀਂ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਂ ਪੱਖੀ ਸਿਰ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਦੁਬਾਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੇਖੋ ਰੰਗ ਕਰਤਾਰ ਦੇ, ਲੱਭਣਾ ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਲੱਭ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਰਹੇ ਹੋ! ਮੈਂ ਚਰਨਾਮਤ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਭਾਜੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦੱਸਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੀ ਹੱਦ ਨਾ ਰਹੀ।

ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਹੀ ਅੰਕਲ ਆਂਟੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਗਏ। ਕਾਰ ਵਿਚੋਂ ਉੱਤਰਦੇ ਸਾਰ ਹੀ ਜਾਮਣਾ ਦਾ ਦਰਖ਼ਤ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਰੱਜ ਕੇ ਜਾਮਣਾ ਖਾਧੀਆਂ, ਫਿਰ ਅੰਕਲ ਨੇ ਬੈਕ ਯਾਰਡ(ਗਾਰਡਨ) ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਬੰਬੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਲ਼ੇ-ਦੁਆਲੇ ਲੱਗੇ ਅਨੇਕ ਫਲ ਫਰੂਟ ਦੇਖ ਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸਾਫ਼ਟਵੇਅਰ ਦੀ ਗੱਲ।

"1986 ਜਾਂ 87 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮਨ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਾਂਗ ਕਿਉਂ ਨਾ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਨਵੀਨ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿਚ ਅੰਕਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਭਾਸ਼ਾ ਡੌਸ
(DOS), ਅਸੈਂਬਲੀ, ਬੇਸਿਕ, ਟਰਬੋ-ਬੇਸਿਕ ਅਤੇ ਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿੱਖੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁੱਝ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਫੌਂਟ ਛਾਪਣ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਸਨ ਪਰ ਇਸ ਕਾਰਜ ਵਾਸਤੇ ਸਕਰੀਨ ਫੌਂਟ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ। ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਮ ਫੌਂਟ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਉਪਰੰਤ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਐਡੀਟਰ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ। ਫੌਂਟ ਵਿਚ ਲਾਗਾ-ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਦੋਂ ਅੱਖਰ ਟਾਈਪ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਮਾਤਰਾ ਟਾਈਪ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾ ਅੱਖਰ ਮਿਟ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇੱਕ ਫੰਕਸ਼ਨ ਐਕਸ.ੳ.ਆਰ (XOR) ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਔਖੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ ਫੌਂਟ ਅਤੇ ਐਡੀਟਰ ਦੋਵੇਂ ਤਿਆਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਅੱਖਰਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸਰਚ ਦਾ ਇੰਜਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ ਇਸ ਸਾਰੇ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਟਰਬੋ-ਬੇਸਿਕ (Turbo Basic) ਵਿਚ ਕੰਮਪਾਈਲ ਕਰ ਕੇ ਇੱਕ ਐਕਸੀ(.exe) ਫਾਈਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਉੱਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਲਈ ਤਕਰੀਬਨ ਅੱਠ ਸਾਲ ਲੱਗੇ।"

"ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਅਸੀਂ ਦੋਨਾਂ ਜੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਟਾਈਪਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ। ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਗੁਰਮੁਖਾਂ ਨੇ ਟਾਈਪਿੰਗ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਘਰ ਦੇ ਇੱਕ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਜਿਸ ਦਾ ਵੀ ਸਮਾ ਲੱਗਦਾ, ਆ ਕੇ ਟਾਈਪ ਕਰਦਾ।"

ਨਵਤੇਜ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਵਾਸਤੇ ਉਹ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਗਏ। ਨਵਾਂ ਸਾਧਨ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਬਹੁਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਪੰਕਤੀ ਦੇ ਅੱਖਰ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾਵਾਂ ਗਿਣ ਕੇ ਫਿਰ ਟਾਈਪ ਹੋਈ ਪੰਕਤੀ ਨਾਲ ਮੇਲਦੇ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰਾ ਖਰੜਾ
1.44mb ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਫ਼ਲੌਪੀ ਡਿਸਕਾਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ।

ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੜਾ ਮਾਨ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਮਨ ਵਿਚ ਇੱਕ ਡਰ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਇਸ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਤੀ ਕੀ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਝ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਣੀ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦੇਣ। ਕੁੱਝ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰਿਆਂ ਉਪਰੰਤ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਉਹ ਜਹਾਜ਼ ਫੜ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਟੌਹੜਾ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਗਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਹਿਲੀ ਮਿਲਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਹੀ ਹੋਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਅਤੇ ਰਹਿਣੀ ਸਹਿਣੀ ਬੜੀ ਸਾਦਾ ਸੀ ਪਰ ਟੌਹੜਾ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਾਰ ਅਤੇ ਡਰਾਈਵਰ ਦੇ ਕੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੋਲ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਭੇਜਿਆ। ਪ੍ਰੋ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਦੇਖਿਆ ਪਰਖਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਟੌਹੜਾ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰ ਕੇ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੱਸਣਗੇ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਆਇਆ ਕਿ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਉੱਦਮ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਅਤੇ ਉਪਰੰਤ ਸਰੋਪੇ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਗੱਲ ਸੰਨ 1993 ਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਉੱਦਮ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਲਾਹਿਆ ਗਿਆ। ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਹਨਾਂ ਡਿਸਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਸ. ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਉਹ ਟੋਰਾਂਟੋ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰ ਕੇ ਕਾਰ ਪਾਰਕ ਵਿਚ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ;
"ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਬਾਣੀ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ"

"ਉਹ ਕਿਵੇਂ?"
"ਤੁਸੀਂ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਡਿਸਕਾਂ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਿਸ ਤਰਾਂ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਸੰਤੋਖਣਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ? ਰਹਿਤ ਮਰਿਆਦਾ ਕੀ ਹੈ? ਸੁੱਚਮ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਖਿਆਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ?" ਇੱਕ ਹੀ ਸਾਹ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਸਵਾਲ ਦਾਗ਼ ਦਿੱਤੇ।
"ਦੇਖੋ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ, ਡਿਸਕ ਵਿਚ ਬਾਣੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੂਖਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਇਲੈਕਟਰੌਨ ਪੱਧਰ ਤੇ, ਜੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਮਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਚਾਲੂ ਕਰ ਕੇ ਫਿਰ ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਇਹ ਇਲੈਕਟਰੌਨ ਅੱਖਰ ਬਣ ਕੇ ਬਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਾਣੀ ਦਾ ਪਾਸਾਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸੁੱਚਮ, ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਵੀ ਸਾਧਨ ਬਣ ਜਾਣਗੇ"। ਮੇਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਸੀ ਠਰਮੇ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
ਉਹ ਸਿੰਘ "ਮੈਂ ਨਾ ਮਾਨੋ" ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੱਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਗੱਲ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਵੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਤਲਖ਼ੀ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ।
"ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਤੂੰ ਪੁੱਛ ਲਿਆ ਪਰ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਤੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਕਿਤਨਾ ਕੁ ਨੇੜੇ ਏ?"
"ਮੈਨੂੰ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਪਉੜੀਆਂ ਮੂੰਹ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਆਉਂਦੀਆਂ" ਉਸ ਨੇ ਵੀ ਤਲਖ਼ੀ ਵਿਚ ਕਿਹਾ।
"ਅੱਛਾ, ਲੈ ਜਵਾਬ ਤੂੰ ਆਪ ਹੀ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਟਾਇਲਟ ਜਾਨਾਂ, ਉਦੋਂ ਪੰਜ ਪਉੜੀਆਂ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖਦਾ? ਉਦੋਂ ਨੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੁੰਦੀ? ਤੇਰੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿਚ ਵੀ ਤਾਂ ਨਿਉਰੋਨ ਇਲੈਕਟਰੌਨ ਪੱਧਰ ਤੇ ਚੱਲਦੇ ਹਨ।"
ਸਾਡੇ ਸੁਰ ਉੱਚੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸਾਥੀ ਵੀ ਏਨੇ ਨੂੰ ਆ ਗਏ ਸੀ। ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਫੜਾ ਕੇ ਕਾਰ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਉਸ ਸਿੰਘ ਵੱਲ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਤੜ ਕੇ ਬੋਲਿਆ;
"ਦੇਖ ਸਿੰਘਾ, ਬਹੁਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੋਈ ਫ਼ੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਦਿਸਦਾ। ਹੁਣ ਐਦਾਂ ਕਰਦੇ ਆਂ ਕਿ ਆਪਾਂ ਦੋਵੇਂ ਇੱਥੇ ਹੀ ਘਸੁੰਨ-ਮੁੱਕੀ ਤੇ ਗੁੱਥਮਗੁੱਥਾ ਹੋ ਲੈ ਨੇ ਆ। ਜਿਹੜਾ ਢਹਿ ਗਿਆ, ਉਹ ਗ਼ਲਤ ਦੂਜਾ ਸਹੀ।"
ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਠੰਢੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, "ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਨ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਵਕਤ ਖ਼ਰਾਬ ਨਾ ਕਰੋ, ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਮਹਾਨ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਤਾਂ ਆਦਤ ਹੀ ਪੈ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਗੁਰੂ ਘਰ ਆਵੇ, ਉਸ ਦੇ ਗਲ ਇਸ ਨੇ ਪੈਣਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ" ਅਤੇ ਉਹ ਬਾਂਹ ਫੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਕਾਰ ਤੱਕ ਛੱਡ ਆਏ।

ਸ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ ਪਿੰਡ ਗੱਦੋਵਾਲੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚ 1978 ਵਿਚ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਬਤੌਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਚੀਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਵਜੋਂ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਏ। ਆਪਣੇ ਸੁਫਨੇ ਨੂੰ ਸੱਚ ਕਰਨ ਲਈ ਹੁਣ ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲਾਗੇ ਤਕਰੀਬਨ 900 ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਤਕਰੀਬਨ 35 ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਲ੍ਹਾਂ ਬੱਸਾਂ 33 ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਬੱਚੇ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਪੂੰਜੀ ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵੀ ਖ਼ਰਚ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਕੂਲ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਲਜ ਵੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।



{ਨੋਟ:- ਪਿਛਲੇ ਹੋਰ ਪੱਤਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਐਰੋ (ਤੀਰ) ਨੂੰ ਕਲਿਕ ਕਰੋ ਜਾਂ ਉਪਰ ਪੰਨੇ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ ਜੀ}


.