.

ipRM: igafnI surjIq isMG

    sLqfbdIaF hI sLqfbdIaF pr aWj dI sfzI hflq kI hY? kdy ‘Gr Gr aMdr Drmsfl sI’ pr aWjGr Gr ivc piqWqpuxf hI pWiqqpuxf’ hY. kOx hY iesdf ijLmyvfr? afiKr kOx kZygf ies msly df hWl? kI sfzy ajOky pRcfrkF jF pRbMDkF ivc ies dy vfsqy Xogqf hY? jy nhIN qF kI sfzI aWj dI pRcfr, pRbMD, gurduafrf, ividaf pRxflI nUM muV GoKn aqy iesnUM AultfAux-pltfAux dI loV nhIN? kI pMQ AudoN hI jfgygf jdoN isWKI srUp dy drsLn krn vfsqy sfnUM iksy sMgrflf ivc jfnf pvygf?

isWKI pRsfr dy-iqMny ipV KflI

isWKI vDy Puly qF ikvyN?

ipRNMsIpl igafnI surjIq isMG, isK imsLnrI, idWlI

ieWk swjx dy cyhry Aupr sohxI lflI dyK ky iek dUjy swjx kihx lgy, "srdfr sfihb dI syhq ikWqnI vWDIaf hY, cyhrf dwg dwg kr irhf hY". nfl hI Kloqy dUjy swjx ijhVy ik ieWk zfktr sn, jdoN AunHF ny dyiKaf qF bVy icMqq hoey. kihx lgy "ieh cyhry dI lflI, syhq dI insLfnI nhIN, blik blWz pRYsLr df ivgfV hY aqy ieh dsLf bVI icMqfjnk hY". jdoN gihrI njLr nfl dyiKaf jfvy qF lgBg aj iehI hflq sfzI iswK kOm dI hY.

mfieaf pKoN, kOm df jIvn sqr ies smyN bhuq AuWcf hY. anykF siqkfr jog iswK bVy-bVy AuWcy AuhidaF qy sLoBfiemfn hn. vwzy qoN vwzy DnfZ vI iswKF ivcoN hI imlxgy. sMsfrk sfDnF dI pRfpqI ivwc vI iswK iksy qoN ipCy nhIN. ivsLv df koeI Bfg aijhf nhIN ijwQy iswK nf puijaf hovy. iswKI pRcfr dI gwl kro qF gurduafry vI dunIaF dy hr kony ivwc sB qoN vwD aflIsLfn iblizMgF ivc hriek nvIN kfZ nfl suswijq hn. isKI pRcfr vI lihr vI isLKrF qy hY, iek jF dUjy ZMg nfl aj hr iek iswK bwcf, nOjuafn, iesqrI, pursL, iek iek pfisAuN nhIN, cfr-cfr, pMj-pMj pfisAuN isKI pRcfr ivwc sLfml hY. gurU dr vfsqy sLrDf df mukfblf vI aWj isWKF nfl koeI nhIN kr skdf aqy ieh gwl aj sfrf sMsfr mMn cukf hY.

isK qF hYn…pr isWKI alop hY-ieWqnf hox dy bfvjUd- gurU pfqsLfh dI 239 virHaF dI Gflxf qy mfno aWj isafhI iPr cukI hY. iswKF dy ivsLv pwDr qy ho rhy anMdkfrj, jMmx-mrn, KusLI-gmI, iqAuhfr aqy rOjLfnf dI ijLMdgI ivwc bRfhmxI rIqF-rsmF-ivsLvfs, hUVmwq, anmWq, durmWq aqy mnmqF isLKrF qy puj cukIaF hn. KMzy dI pfhul lYx dI loV hI muWk cukI hY. sLrfb df hwV, kysF-dfVHI dI byadbI df koeI aMq nhIN, kyvl ivrly hI gurbfxI jIvn vfly, hukmI bMdy idKfeI dyNdy hn. kysF bdly pUrI KoprI Auqrvf ky sLhId hox vflI kOm ivwc piqWq hox vfilaF dIaF aj kWqfrF lgIaF peIaF hn. isKI srUp hI mfnoM sMsfr ivcoN alop ho irhf hY, ikAuN?

aMdr iswKI vfsqy jjLbf aqy sLrDf qF byaMq hY pr jIvn pKoN isWK, iswKI qoN lgBg KflI hMudy jf rhy hn, afiKr ikAuN? moty qOr qy ies ivsLy nMU smJx vfsqy sfnMU iswK Drm dy pRcfr pRbMD dy mUl iqMnF ipVF ivcoN lMGxf pvygf. qF hI pqf lgygf ik isWKI pRcfr dy awj ieh iqMny ipV KflI pey hn. sfzf awj df ieh iswKI pRcfr jF qy iswKI pRcfr hY hI nhIN aqy jy hY qF ieh pRcfr KuWd iswKI Aupr hI mfrU ho irhf hY qF iPr iswKI vDy PulygI kQoN? ieh iqMny ipV kI hn? afE! jLrf smJx df jWqn krIey :-

isKI pRcfr df pihlf ipV- aj iswKI pRcfr df pihlf ipV hY, sfzy gurduafry:- iehnF gurduafiraF ivwc moty qOr qy, do iDrF kMm kr rhIaF hn-pRbMDk aqy pRcfrk. bdiksmqI nfl aj sfzIaF iehnF donF iDrF Aupr koeI pMQk kuMzf nhIN. mUl rUp ivc gurduafry df ‘pRbMD sfDn hY aqy pRcfr mnorQ’. aj ieQy ‘mnorQ’, pUrI qrHF ‘sfDn’ dI muWTI ivwc hY. jy pRbMDk siqgurF dI ikRpf nfl Xog hY qF Xog pRcfrk nMU avsr imlygf. iesdy Ault, jy pRbMDk hI aXog hY qF pRcfrk vI AuhI AuGVygf ijhVf vwD qoN vwD cfplUs aqy iswKI pRcfr vfsqy nhIN blik afpxy hlvy mFzy dI icMqf ivwc hI hovy, dUjy bMny isKI df qF BFvyN[[[[[[.

awj iswK smfj ivwc ijWqnIaF vI ibprn (bRfhmxI) aqy anmqI rIqF pnp rhIaF hn, Auh ikDroN dUijaf dy Drm sQFnF qoN nhIN af rhIaF blik gurduafiraF rfhIN kIqy aqy svIkfry jf rhy pRcfr df hI istf hn. ikWny duWK dI gwl hY ik aWj dy Xug ivwc jdoN- ky[jI[, nrsrI dIaF klfsF vfsqy qF bI[eyz[ tIcr jLrUrI hY[[pr gurU nfnk dI isKI nMU pVHfAux, smJfAux aqy pRcfrx-pRsfrx vfsqy ividaf aqy isKI jIvn dI koeI loV hI nhIN. sfzy ajyhy pRcfrk vI hn jo do jmfqF vI nhIN pVyH, jF iPr kdy skUl dI sLkl vI nhIN dyKI. pRcfrk qoN Bfv hY, rfgI, ZfzI, kQfvfck, lYkcrfr, gRMQI isMG, syvfdfr afid.

iesy qrHF pRbMDk vIrF ivc ikho ijhI Xogqf aqy jIvn hoxf jrUrI hY ajyhf sfzy pfs koeI mfpzMz nhIN. duinafvI pWDr qy, mfmUlI qoN mfmUlI pRbMD adfry vfsqy qF pRbMDk jF mYnyjmYNt Auh hY ijs pfs ies leI izplomy-izWgrIaF aqy qjurby hn pr ieQy……??? bfkI rihMdI ksr coxF dy inXm ny pUrI kr rKI hY. Xogqf dy afDfr qy priKaf jfx vflf Drm, aj coxF dI gMdgI ivc zuwbf ipaf hY.

jykr tIcr hI inkMmf aqy aXog hY qF Auh hjLfrF ividafrQIaF dI ijMdgI nfl iKlvfV krygf. isK Drm df pRcfrk vI qF isK Drm df tIcr hI hY blik iesqoN vI vWD. Ausny qF jIvn iqafr krny hn. gurbfxI, mMqr rtx nhIN blik jIvn jfc hY. jy pRcfrk afp hI gurbfxI dy arQboD qoN korf hY aqy nf hI Ausdy afpxy aMdr gurbfxI jIvn hI hY, qF sMgq dI iqafrI krvfeygf ikvyN?

gurU pfqsLfh ny ies ivsLy vwl pUrf iDafn idwqf. gurU nfnk pfqsLfh lfhOr ivKy Cy mhIny itky jdoN qIk AuQoN dIaF sMgqf dI iqafrI dy Xog BfeI mnsuK nhIN imilaf, pfqsLfh ny aglf pVfa nhIN ilaf. qIjy pfqsLfh ny 22 mMjIaF aqy 52 pIVHy Qfpy. cOQy aqy pMjvy pfqsLfh ny msMd Bfv pRcfrk Qfpy sn. pRcfrk kdy vI afp huWdry aqy aXog nhIN sn huNdy. dsvyN pfqsLfh dy smyN jdoN jhjmsMdF ivc Gft afeI qF pfqsLfh ny ajyhy msMdf dy idliKcvyN srUp, lMmy dfVHy aqy glF ivc sohxIaF ikRpfnF df vI ilhfj nhIN kIqf. AuhnF df jo hsLr hoieaf, ieiqhfs sfKI hY. blik msMd pRQf hI smfpq kr idWqI. ajyhI krVI sjLf sMgqF ivcoN qF kdy iksy nMU nhIN imlI. kfrx pRcfrk dI rihxI krxI df pRBfv, hjLfrF dy jIvn pwDr nfl juiVaf huMdf hY. aj iesfeI, muslmfn pRcfrkF vfsqy qF noN qoN pMdrHF sfl dI tyRinMg df inXm hY pr asIN sB kuWJ Cwz cuwky hF.

aj sfzy bhuqy pRcfrk sfKI pRmfx ivcoN jF hor do-cfr kwcIaF cIjF pVHky, cfr khfxIaF-cuWtkly sux-suxfky iesqoN vWD jy kr kuJ bolnf af igaf, vfjy qy do AuNglIaF aqy glf cl igaf qF pRcfrk, kQfvfck aqy rfgI isMG bx gey. jdoN iehI sWjx byisrpYr dIaF PrjI khfxIaF suxfAuNdy hn, kIrqn rfhIN bfxI df asLuD aqy byvWkq Aucfrx krdy hn qF sfhmxy bYTf aj df aYm[ ey,-zbl aYm[ey[ nOjuafn bwcf-bwcI gurduafry qoN hI afkI ho jFdf hY. ajyhI pRcfrI jf rhI by-isr pYr dI isKI, AunHF nMU jF qF isKI qoN bfgI kr dyNdI hY jF iPr AuhnF dI isKI kyvl iksy KusLI-gLWmI afid dy GrylU jF smfijk smyN dI loV bx ky rih jFdI hY. aMq jIvn pKoN iehI ivrfsq Auh Cwz jFdy hn, apxI aOlfd vfsqy vI.

aijhy vfqfvrx ivc ieh mMn lYxf ik isKI vDy PuwlygI, pxpygI, apxy afp nMU kyvl DoKf dyx dI gl hY. iesqrHF isKI pRcfr df ieh vwzf ipV, ijs nMU aWj dy smyN ivc asIN isKI pRcfr mMnI bYTy hF, isKI pRcfr qoN korf aqy KflI ipaf hY. ieh ieWk scfeI hY ik aj isKI pRcfr nMU bhuqI Zfa gurduafiraF ivcly pRbMD aqy pRcfr qoN hI lwg rhI hY. ajyhy iswKI pRcfr df dfierf ijwqnf vWzf huMdf aqy PYldf jf irhf hY, iswKI AuWqnI hI qyjLI nfl suMgVdI jf rhI hY. aWj ijWqnf zyhrfvfd, gurU zMm, nfsiqkqf, piqWqpuxf, Auprfmqf, aigafnqf, sLMky isK Drm ivc qyjLI nfl vwD rhy hn, iesdf muK kfrx ieh pihly ipV vflf AuKfV hI hY.

ies ivsLy Aupr ieh kyvl iek iesLfrf hY, vyrvy sihq smJx vfsqy iesy klm qoN "isK styj df siqkfr (48)" "gurduafiraF df mnorQ aqy asIN(28)" "svfs kImqI hn DMn pdfrQ nhI (23)" "pivqR gurduafiraF nMU aMnHI sLrDf qoN ikvyN bcfeIey (6)" afid gurmWq pfT pRfpq hn. ieh sfry pfT, kyvl lfgq mfqr Bytf qy sYNtr pfsoN AuplbD hn. pfTk jn vWzI igxqI ivc mMgvfAx aqy sMgqf ivc muPLq vMzx df AuWdm krn.

isKI pRcfr df dUjf ipV- ijs jIv nMU gurU pfqsLfh ny iswK pRvfr ivwc jnm idqf jF gurUdr nfl sFJ bKLsLI hY. ieh PrjL pMQ df hY ik Aus ivwc iswKI jIvn aqy vIcfrDfrf dI isMcfeI kry. aj hflq iblkul iesdy Ault hY, pMQ pfs aijhf koeI pRbMD hY hI nhIN. aWj dy sfzy isWKI pRcfr pRbMD dI phMuc kyvl Aus swjx qIk hY jo iksy ieWk jF dujy ZMg nfl afp iswKI jF gurduafry nfl juiVaf hY. jF iPLr ijs aMdr isK Drm dI koeI mYgjLIn-iltrycr pRfpq krn dI cfh hY.

ijhVf mnuK iksy vI kfrx mOjUudf iswKI pRcfr qoN do kdm ipCy clf igaf, pMQ df irsLqf Aus nfl rfqo rfq tuWt jFdf hY. sfzy iswKI pRcfr dI Aus qIk koeI phuMc rihMdI hI nhIN . iswKI pRcfr qy awj lg rhy kroVF-arbF aqy byaMq mnuKI qfkq dI sImF kyvl Aus qIk hI hY jo afp iswKI nfl sFJ rKx df cfhvfn hY.

iesqrHF ieh ipV-isK Drm dI Auh bMjr BUmI hY ijs df mUl isKI hY pr aWj isKI qoN pUrI qrHF kwt cuwkf hY. isKI pRcfr dy pihly ipV ivc ijs scfeI dI asF gl kIqI hY, Ausy hI Gft df iswtf hY ik aj sfzI ieh hirafvl jLmIn vI qyjLI nfl bMjr huMdI jf rhI hY. iesdy bfvjUd-pMQk afgU, pRbMDk aqy pRcfrk qwbkf GUk suwqf ipaf hY. ieWk Auh smF sI jdoN isKI jIvn dI KusLbU ny kroVF nMU iKicaf sI. gYrisK ilKfrI imrjLf aihmd kfdIafnI anusfr qF kyvl gurU nfnk pfqsLfh ny hI iqMn kroV lokfeI nUM isK Drm ivc pRvysL krvfieaf sI. pMQ qy jdoN BfrI BIVf df smF afieaf qF vI sfzI igxqI ivc inwq vfDf hoieaf. "mnUM sfzI dfqrI asIN mnMU dy soey, ijAuN ijAuN mnMU kwtdf asIN dUx svfey hoey" vflI gl sfzy Aupr lfgU hoeI. ieh ies vfsqy ik isKI pRcfr df pihlf ipV hrf sI. Aus vWkq kdy iksy supny ivc vI nhIN soicaf hovygf ik isKI dI BUmI kdy klrfTI vI ho skdI hY.

aWj sfzI hflq iesdy iblkul Ault hY. dUjIaF kOmF df soc pwDr qF ieh hY ik aj qoN sO sfl bfd Aus kOm df bwcf ikwQy KVf hovygf? AusdI plfinMg ajqoN hI sLurU ho jFdI hY pr DMn hn sfzI kOm dy mlfh…piqWqpuxf isLKrF qy hY, hor do-iqMn pIVHIaF bfd kOm df srUp vI bcygf jF nhIN-pr Auh afpxI hI zwPlI vjf rhy hn-afpxy dmgjy mfr rhy hn-afpxy hI soihly gf rhy hn. pRcfr pRbMD nMU GoKx leI AuNkf koeI iqafr nhIN. ivdysLF ivwc gurmwq pRcfr dy dOry smyN qF ieh duKFq hor vI AuGV ky sfhmxy afieaf, jdoN KulmKulf sfzy anykF vIr qy BYxF ieh hWT vI kr rhy hn ik ‘isWKI ivwc kysF vfly srUp dI koeI loV hI nhIN’. scfeI ieh hY ik awj ijWqny vI sfzy vIr qy BYxF piqWqpuxy vl vWD rhy hn. ieh AuhI hn ijnHF dy pUrvjF nyy kdy JolIaF twz ky, Gflxf Gfl ky, gurUdr qoN isKI pRfpq kIqI sI. jykr iksy pirvfr dfN iek mYNbr tuWt jfvy qF hfey qObf mwc jFdI hY. aj pMQk pirvfr ivcoN lKF hI tuwt rhy hn aqy pMQ kI kr irhf hY?

iehI hY isKI pRcfr df Auh dUjf ipVH jo iblkul KflI ipaf hY. "gurmiq aYjukysLn sYNtr, idwlI" ny ies pfsy iek mfVf ijhf AuWdm afrMiBaf hY. ieh pRfjYkt hY "Gr Gr ivc ibnF mMgy-mMgvfey pVHfeI vflf" cldf iPrdf svYcfilq gurmWq pRcfr-anykF hwQF rfhI . ‘ivsLybMD’ gurmWq pfT muPLq vMz aqy vMzvf ky" ies pfsy jMgI pwDr qy kMm krn dI loV hY. pUrf pRcfr pRbMD GoKxf aqy inXimq krnf pvygf, nhIN qF isKI df BivK aqI DuMdlf hY.

isKI pRcfr df qIjf ipV-(gYr isK smfj ivc pujxf) gYrisK BfrqI aqy ivdysLI ivdvfnF anusfr "kyvl isK Drm hI srb dysLI, srb kflI aqy pUry sMsfr dy mnuwKF df mUl Drm hY." ijhVf mnuK apxf jIvn ‘sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI’ dI isiKaf nMU arpx kr dyNdf hY, aMq Auh isK ho inWbVdf hY. ies Drm dI jLmIn sMpUrn mfnv smfj hY. ieh ieko iek sMsfr pwDr df ajyhf Drm hY ijs ivc pRvysL vfsqy kfly-gory, bRfhmx-sLUdr, iesqRI-purK, bwcf-ibrD, sB nMU ieko ijhf swdf hY. ihMdU, muslmfn, eIsfeI, XhUdI, pfrsI aQvf sMsfr dy iksy vI Drm df DfrxI koeI vI iesqrI jF pursL, ies ielfhI aqy rwbI Drm ivc pRvysL krn df hwkdfr hY. sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI mnuwKI jIvn leI Auh sdIvI asUl hn ijnHF dI loV sYNkVy vrHy pihlF vI AuWqnI sI aqy lKF vrHy bfd vI AuWqnI hI rhygI. ies jIvn jfc qoN ibnF qF, sfzy mnuwKf jIvn ivc cmk hI sMBv nhIN. iehI jIvn jfc, jIvn sPLlqf dI kuMjI hY. jINdy jIa ieh jIvn guxF nfl BrBUr hO jFdf hY. mOq qON bfd vI, mnuwK jnm-mrn dy gyV ivc nhIN pYNdf aqy pRBU ivc aByd ho jFdf hY.

pr aj kI ho irhf hY- aj sfzf iek vI aijhf pRcfr pRbMD nhIN jo gurduafry qoN bfhr, lokfeI qIk gurbfxI dI KusLbU nMU phMucf sky. gurU nfnk pfqsLfh ny jgMnnfQ purI, bnfrs, hrduafr, mwky-mdIny dy iekwTF aqy sumyr prbWq afid qy puj ky ies jIvn sWc nMU vMizaf sI. drKqF dI CF hyT bYT ky, roVF-kMizaflIaF BUmIaF qy cl ky, jMglF-bIafbfnF ivc KUMKfr dirMidaF ivcoN lMG ky, ies akfl purKI swc nMU afm mnuwK qIk phuMcfieaf sI. aj asIN ikwQy KVy hF? loV hY aijhy sulJy hoey isWKI jIvn jfc vfly pRcfrkF (bIbIaF qy vIrF) rfhIN cOkF mYdfnF ivc Klo ky, afzItoiramF rfhIN, ielYktrfink-tYknflojI, ieMtrnYt-iensYt aqy hor nvIn qoN nvIn mIzIaf vrqky, sMpUrx lokfeI qIk swc dI afvfj phuMcfAux dI.

gurduafrf sfihb dy aMdr, ijwQy sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI df pRkfsL hY AuQoN dI mirafdf hor hY, siqkfr dy ZMg hor hn. pr jdoN asF mYdfnF, coNkF aqy Kuly iekTF ivc, lokfeI nUM iswKI dy nyVy ilafAuxf hY, gurbfxI swc df sunyhf dyxf hY, vfjy qy AuNglI rKky sLbd df gfien krnf hY qF AuQy sfnMU KuwlI zuwlI mirafdf dI loV hY. koeI suxn vflf ruk igaf, Ausdy jOVy Auqrvfx dI loV nhIN, AusdI jyb ivwc koeI jgq-jUT hY AusdI icMqf n kro, Ausny isr Zwikaf hY jF nhIN iehnF glF nMU Bulky, bfxI dy sc df iZMZorf dyxf pvygf. iesqoN ielfvf awj dy Xug dy tYknIkwl mIzIaf dI vrqoN vI bVy inafry-sulJy aqy inXimq ZMg nfl krn dI loV hY.

ijhVy srIr AuQoN iqafrI krky, mnF ivwc bfxI df ipafr lYky ies soc dy pihrydfr bxngy, iswKI ivwc pRvysL krngy Auh sfzy qoN vwD drdI aqy ipafr vfly hoxgy. Auh qno, mno mnuKI srUp dI sMBfl krxgy. AhnF dIaF jybF ivwcoN qMbfkU afid jgq jUT afp inkl cukI hovygI. Auh afp joVy Aqfrky gurUdrbfr dIaF hfjLrIaF Brxgy. loV hY, pihlF lokfeI nMU ies Xog bxfieaf qF jfvy. gurbfxI dI KusLbU ieh sfry Gfty afp sfr lvygI. ies pfsy tur ky qF dyKIey.

ieh hY iswKI pRcfr pRbMD df qIjf ipV aqy aWj pUrI qrHF KflI ipaf hY. ijs vwl iDafn idqy ibnF, iswKI agy vwD hI nhIN skdI. ieQy bVy sulJy, isKI jIvn vfly aqy qjLrbykfr pRcfrkF dI loV hY. cyqy rhy sMpUrx mfnvqf isKI dI ‘jLmIn’ hY, sfDsMgq ‘pODf’ aqy isKI Aus pODy nUM lgx vflf ‘Pl’.

awj kuJ qF ivcfrIey- iehI hn isKI pRcfr dy iqMny ipV jo pUrI qrHF KflI pey hn. iesdy vfsqy dUrdrsLI socnI aqy Audm dI loV hY, ijs qoN ibnF iswKI hor ipCy qF jf skdI hY iesdf agy vwDxf asMBv hY.

qIjf ipV[[gurU pfqsLfh dy smyN ivc- mUl rUp ivc ‘siqgurU qF sdf sdf’ hY ieQy kihx df Bfv kyvl ieqnf hY ik ‘pihlI pfqsLfhI qoN dsvIN pfqsLfhI dy jIvn kfl df smF’. gurU sfihbF dy jIvn kfl ivcoN pRcfr Kyqr dI kuJ Jwlk asI dy cuky hF. ies ivsLy nMU pUrI qrHF smJx vfsqy kuJ hor vyrvy dI loV hY.

pihly jfmyN ivc gurU nfnk pfqsLfh ny kul 19 rfgF ivc bfxI rcI. iehnF AuWnHIN rfgF ivcoN kyvl iek rfg dupihr df hY jdoN ik bfkI aTfrHF rfg svyr aqy sLfm dy hn. spWsLt hY ik pfqsLfh donF vWkqF dy siqsMgF rfhIN rwbI bfxI df pRvfh clfieaf krdy sn. Koj kIiqaF iek hor gl spWsLt ho jFdI hY pfqsLfh kyvl ieko hI sLbd df gfiex krdy aqy Ausy sLbd ivcly isDFq aqy ivcfrDfrf nMu pUrI qrHF spWsLt kIqf jFdf. aj dI qrHF kQf aqy kIrqn do vWKry vwKry ivsLy jF iesdy pRcfrk nhIN sn. smucI gurbfxI ivc kQf, kIrqn, ismrn, ieko hI arQ ivc afey hn.

AuMJ vI kfiv ZMg ivc Aucfrx kIqI geI gl pUrI qrHF spWsLt qF hI ho skdI hY jdoN Ausdy mUl arQ Bfv nUM vWK vWK Koilaf jfvy. aWj vI skUlF-kfiljF dI pVHfeI ivc, jdoN kivqf dy ivsLy nUM ilaf jFdf hY qF Ausdy ‘arQ’ ‘ivafiKaf’ ‘BfvarQ’ nMU vWK vWK ilaf jFdf hY. gurU pfqsLfh df vI bfxI vfsqy iehI qrIkf sI. ieh iblkul nhIN sI ik ieko smyN iqMn-cfr sLbdF df kIrqn kr ilaf, BfvyN sMgq nUM AunHF ivcoN iek vI spsLt nf hovy. kQf, dUjf sWjx kr irhf hY. nf hI rfgI vIrF df bfxI dy arQ-isDFq nfl kuJ lYxf dyxf hY aqy nf hI kQfvfckF dI hI koeI iqafrI jF aYjukysLn hY. sfnMU ies pfsy Aucycy iDafn dyn dI loV hY.

inWq nvyN pRcfr kyNdr pr aWj?- hor lvo, pihly, dUjy, qIjy, cOQy aMq dsvyN pfqsLfh qIk, hmysLF iewk qoN bfd iewk nvF pRcfr kyNdr kfiem kIqf jFdf irhf. krqfrpur, KzUr sfihb, goieMdvfl sfihb, cwk-rfmdfs (aj sRI aMimRqsr) AuprMq qrnqfrn, kIrqpur sfihb, bfbf bkflf, anMdpur sfihb, pONtf sfihb afid iesy lVI ivc aFAuNdy hn. vyKx dI gl hY ik pihly pfqsLfh qoN lYNky dsvyN pfqsLfh dy smyN qIk ies ielfhI Drm df pRcfr, iksy gurduafry dIaF iblizMgF qIk sIimq nhIN sI. gurU nfnk pfqsLfh qoN hI pRcfr df kyNdr sfrf sMsfr sI. blik ijQy vI koeI vwzf iekwT, mylf jF iqAuhfr hMudf, gurdyv AuQy hI pujdy. hrduafr, jgMnnfQ purI, vYsLno dyvI, pRXfg, kurUKyqr, bnfrs, mWkf mdInf, acl btflf iesy lVI ivc afAuNdy hn. pfqsLfh ienHF iekwTF df pUrf pUrf lfB, isKI dy pRsfr vfsqy AuTFdy. ikAuNik pfqsLfh ijs scy Drm df pRcfr kr rhy sn ieh Drm qF sfrI mfnvqf df hI mUl Drm sI. BuilaF nMU rfhy pfxf sI. ieWqnf hI nhIN gurU pfqsLfh ijwQy jFdy AuQy dIaF sMgqF vfsqy iek Xog pRcfrk vI nfl nfl Qfpdy. kdy vI sMgqF nMU byshfrf nf Cwzdy aqy nF hI koeI ivsLysL gurduafrf hI kfiem krdy. ijsdf spWsLt mqlb sI ik pRcfrk ny loV anusfr sMgqf ivc puj ky isKI pRcfr dI gl krnI hY, n ik Ausny Kud kyNdirq ho jfxf hY aqy sMgqF Aus kol pujx.

dUjy pfqsLfh df pRcfrk dOrf BfvyN Cotf sI, qIjy pfqsLfh df pRcfrk dOrf iPr bhuq lmF cOVf aqy vwzy vwzy iekWTF smyN ivsLysL sI. qIjy pfqsLfh ny pRcfr isWstm ivc nvF vfDf kIqf. 22 mMjIaF aqy 52 pIVHy kfiem kIqy pr gurduafry iPr vI kfiem nhIN kIqy. ikAuNik pRcfr gurduafiraF ivc kyNdirq ho ky nhIN sI ho skdf. gurduafiraF ivc qF AuhI pujygf ijs dI iek jF dUjy ZMg nfl isWKI nfl sFJ bx cukI hovygI. sMgq ny qF bfhroN lokfeI ivwcoN hI iqafr hoxf hY. afm lokfeI ijhVI apxy afp nMU ihMdU, muslmfn, jogI, sinafsI, sryvVy jF kuJ hor mMnI bYTI sI Aus kol qF pujky hI isWKI dI KusLbU phMucfAuxI pvygI. jy pRcfr jF pRcfrk afp hI kyNdriq ho igaf qF dUijaF qIk isKI ikvyN pujygI? iPr gurduafiraF ivc qF asIN pRbMD jF pRbMDk nMU dosL dy skdy hF ik sfzy qy vfDU pfbMdIaF lgFdy hn asIN sWc dI gl nUM Kulky nhIN kih skdy pr afm lokfeI qIk pujxf qF pRcfrk df apxf ivsLf hY. Auh vI pUrI qrHF muwkf ipaf hY. Xog aqy gurmWq pRpWk jIvn vfly imWT bolVy pRcfrkF nMU ies pfsy afp ivsLysL iDafn dyx dI loV hY.

qIjy pfqsLfh dIaF pRcfr PyrIaF df ijLkr cOQy pfqsLfh dI bfxI ivc AuGV ky afieaf hY. cOQy pfqsLfh dI pRcfr PyrI AuprMq pMjvyN pfqsLfh dI pRcfr PyrI qF nysLn iblzr dy rUp ivc sfhmxy afAuNdI hY. sRI gurU gRMQ sfihb jI dI sMpfdnf qoN ielfvf, aMimRqsr, qrnfqfrn sfihb, krqfrpur sfihb, bfAulI sfihb lfhOr afid isKI dy pRcfr kyNdr vI kfiem kIqy. CyvyN pfqsLfh ny kIrqpur sfihb afp vsfieaf pr ieQy vI kyNdirq nhIN hoey. hmysLF pRcfrk dOiraF Aupr hI rhy. sWqvyN pfqsLfh dy jIvn ivcoN vI iehI drsLn hMudy hn. aTvyN pfqsLfh vyly bhuqf smF bn hI nhIN sikaf. nfvyN pfqsLfh bfry Bwt vhIaF vI AugfhI BrdIaF hn ik gurgwdI dI pRfpqI qoN lgBg qIh sfl pihlF qoN hI aqy aMq sLhIdI smyN qIk pRcfr dOiraF qy hI rhy. blik gurU nfnk pfqsLfh qo bfd, nfvyN pfqsLfh rfhIN isKI pRcfr df dOrf sB qoN vwzf jfixaf jFdf hY. dsvyN pfqsLfh vyly ijWqnf vI smF pRfpq hoieaf, pfqsLfh anMdpur sfihb ivc sIimq hoky kdy nhIN bYTy. cmkOr sfihb dI gVHI, mukqsr dI Zfb, sfbo kI qlvMzI ivKy BfeI zwly kol, AuprMq dwKx sRI nFdyV sfihb pujxf afid pfqsLfh rfhI pihly kIqy jf cuky pRcfr dOiraF df hI iswtf sn.

qIjy pfqsLfh smyN 22 mMjIaF 52 pIVHy, cOQy aqy pMjvyN pfqsLfh vyly msMd pRQf ijhVI dsvyN pfqsLfh qIk kfiem rhI. ieh sB isWKI dy cldy iPrdy pRcfrk sn koeI kyNdr Qfp ky nhIN sn bYTy rihdy. iPr CyvyN pfqsLfh dy smyN vI iBMn-iBMn pRcfrk Qfpy gey. ieh vwKrI gl hY ik ajoky ivWgVy hoey pRcfr pRMbD kfrx AuhnF ivcoN keIaF dy vfirs apxIaF apxIaF gwdIaf kfiem krky bYTy hn aqy apxy bjLurgF dy nfm dy cYk kYsL krvf rhy hn. blik keIN hflqF ivc pMQk jQybMdI nMU KyrMU KyrMU krn df kfrx vI bny hoey hn pr iehnF gWdIdfrF df CyvyN pfqsLfh qo bfd dsvyN pfqsLfh qIk ikwDry vI koeI ijLkr nhIN. mUl rUp ivc gurU drbfr vloN, ieh gWdIaF nhIN blik pRcfrk hI Qfpy jFdy sn.

ies sfry ivsLy nMU rosLnI ivc ilafAux df kyvl ieko hI kfrx hY ies swc nMU smJxf ik pMjvyN pfqsLfh dy vyly qoN drbfr sfihb aMimRqsr, qrnqfrn sfihb afid nvyN kyNdr qF kfiem kIqy gey, pr isWKI dy pRcfr nMu ienHF ivc kdy vI kyNidRq nhIN kIqf igaf. pRcfr df kyNdr hmysLF smUcI mfnvqf hI rhI. dsvyN jfmyN AuprMq asIN apxI ieh mUl pirpftI hI mukf idqI. isKI pRcfr-ajyhf ivsLf nhIN ijsnMU kyvl kuJ iblizNgF qIk sIimq krky, isKI nUM PYlfieaf-pRcfiraf jf skdf hY. ies vfsqy gurU pfqsLfh dy smyN qoN hI sfnMU syD lYxI pvygI.

qIjy ipV dy pRcfrk aqy pRbMDk-iek hor gl ieh hY ik ies qIjy ipV vfly pRcfr ZMg ivc koeI pRbMDkI rukfvt vI nhIN. ieWqnf jLrUrI hY bfhr dy Kuly pRcfr kyNdrf ivc mOjUdf gurduafry ivclf pRcfr qy siqkfr ZMg nhIN cl skygf. ieQy qF iek Kyqr ivc, pUrf smF kyvl ieko hI pRcfrk hovygf. hF! tyk lYx vfsqy sfjLF nMU, ivWc ivWc[ dUjy sWjxF rfhIN vriqaf jf skdf hY. Xog pRcfrk apxf apxf mMc kfiem krky, smyN smyN nfl afpsI qOr qy-apxf apxf pRcfr Kyqr adl bdl krdy rihx qF ieh hor vI vWDIaf gl hY. Xog pRcfrk qo Bfv hY-pRcfrk imwT bolVf, gurbfxI soJI aqy jIvn vflf, pfhulDfrI, ajOky tYknIkl-ielYktrfink mIzIey df pUrf pUrf lfB AuTfAux Xog hovy. sMbMiDq ielfkf, dysL-sQfn AuQoN dI lokfeI dy rihn sihn, cfl clx, suBfa socnI dI pUrI jfxkfrI rKdf hovy. ijnHF DrmF dy lokF ivc ivcwr irhf hY AunHF DrmF dI qulnfqmk stWzI aqy sMsfirk ividaf ivc vI inpuMn hovy. iPr ajyhy pRcfrk swjx afps ivc ivcfr-ivtFdry leI sFJf mMc vI rKdy hox qF jo AunHF rfhIN pRcfiraf jf irhf gurmwq jIvn iek dUjy dI kft n kr irhf hovy. ajyhy pRcfr isWstm vfsqy aWj sfnMU sMsfr pWDr dy aMgryjLI BfsLf ivc inpMn bulfry iqafr krn dI vI vwzI loV hY. afE! hux qF jfgIey. 013s96.4s030

Including this Gurmat Lesson

"isWKI pRsfr dy-iqMny ipV KflI" gurmat Lesson No 13

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- per hundred copies. (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/Storey Lajpat Nagar-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315

web site- www.gurbaniguru.com




.