.

isMG Bojn

pRo: ieMdr isMG Gwgf

siqgurU sfihb jI ny pivwqr gurbfxI rfhIN jo AupdyÈ idqy, Auh srbdysI qy srbkflI hn. koeI ivcfr gurbfxI ivc aijhf nhIN imlygf jo iek mnuK dI ijMdgI nUM rfs afAuNdf hovy, qy dUjy nUM muafPk nf bYTdf hovy . imsfl leI vyKo gurU nfnk sfihb jI ny loV vkq AudfsIaF vyly pihlF gyrUey (BgvyN) bsqr pihny . ihmflf prbq vwl dI PyrI vkq, ikAuNik brPfnI ielfky dI Xfqrf krnI sI, cmVy dy sUt bUt iqafr krvfey, pihny . mwky vl dI Xfqrf vkq ‘‘nIl bsqr Dfry bnvfrI``, Bfv hfjI muslmfnF vflf pihrfvf pihn ilaf . hwQ ivc mjbUq zFg, moZy qy sfmfn vflf QYlf, invfj pVHn vflf muswlf (kpVf) afid . vfps prq ky ‘‘ pihr sMsfrI kpVy mMjI bYT kIaf avqfrf``, dy vfk muqfbk afm dunIafdfr igRsqI lokF vfly kpVy pf ley, qy mMjI qy ibrfjmfn ho ky sMgqF nUM AupdyÈ krn lg pey . iesy leI iswKF Aupr pMj kkfrF dI vrdI df DfrnI hoxf qF lfjmI hY, pr bfkI pihrfvy bfbq koeI pfbMdI nhIN hY . jy aijhI pfbMdI afied kr idwqI jfvy, qF dunIaF dy pOx pfxI muqfbk, mOsm anusfr, iswK leI jIvn bqIq krnf kiTn ho jfvygf . iesy qrF Kfx pIx qy, siqgurU jI ny koeI pfbMdI nhIN lfeI . hF niÈaF dI sKq mnfhI kIqI geI hY, ikAuNik ieh ijMdgI qbfh kr idMdy hn . Kfx pIx bfry sB qy lfgU hox vflf siqgurU jI df Purmfn hY-

aiDk suafd rog aiDkfeI, ibnu gur shj n pfieaf .. (1255)

gurbfxI nfl sbMDq aqy ieiqhfs bfry sYNkVy ivÈy axCohy pey hn . ijnF dI ivafiKaf leI axigxq ikqfbF ilKIaF jf skdIaF hn . imsfl leI - gurbfxI rcYqf BgqF mhFpurKF bfry qIh pusqkF, kfm, kRoD, loB moh hMkfr, irÈqy aqy aOrq dI brfbrI . Drm pRcfr bfry, iswK rfjnIqI bfry, dyÈ ivdyÈ ivcly iswKF dy msilaF bfry, sMsfr nUM gurbfxI kI sFJf AupdyÈ idMdI hY afid ? aPsos ik ies pfsy iksy ny Kycl nhIN kIqI . hF mfs bfry hwk aqy ivroD ivc krIb pMj pusqkF ilKIaF jf cukIaF hn . ieAuN pRqIq huMdf hY ik iswK smfj (nhIN iswK lyKk?) srIrI pwDr qoN Auwpr nhIN AuwT sikaf . iekIvIN sdI, kMipAUtrI juwg, dunIaF rfkt dI spIz nfl awgy vwD rhI hY, qy asIN hflI qk purfxy gwzy qy hI svfr hF . iswK pRcfrkF qoN puCy jfx vfly svfl BI bVy bOxy ijhy hI huMdy hn . iPr AuhnF dy juafb dyx vfly ikQoN gurmiq pVHky afey hn? Dfrmk aqy dunIafvIN ivwidaf iks pwDr dI hY? ieh pwK nF hI Coihaf jfvy qF ibhqr rhygf .

siqgurU jI dI ivcfrDfrf nUM AuprI njry nhIN gihrfeI ivc Auqr ky smJx df jqn krIey . mhFpurK nyk jIvn vfly Bgq rivdfs jfq pwKoN cmfr, mry pÈU Zox vfly . AuhnF bdbU mfrdy murdf pÈUaF dIaF KwlF Auqfrdy lokF dIaF juwqIaF bxfAuNdy, murdf pÈUaF dI rihMd KuUMhd, hwzIaF afid lyKy lfAux vfly . gurU nfnk sfihb jI nUM Auh nIc njr nhIN afey, ipafr klfvy ivwc ilaf, AuhnF dy bcnF (bfxI) nUM afpxI bfxI nfl Auqfrf krky ihwk nfl lf ilaf . Bgq sDnf jI jfnvr mfrky, mfs vycx df kMm krdy sn, mfs dI dukfn , lokF nUM mfs vycdy hox, qy Kud nf KFdy hovx? siqgurU jI ny ies ikwqy kfrn sDnf jI nfl koeI nPrq nhIN kIqI . siqkfr sihq AuhnF dI bfxI df Auqfrf krky sFB ilaf . bfbf ÈyK PrId jI, pwky muslmfn, hlfl kIqf mfs Kfx vfly, ÈrHf dy pfbMd, siqgurU jI nUM bhuq cMgy lgdy hn, AuhnF dI bfxI BI afpxy kol sFB leI . ÈyK BIKn jI pwky ÈrHeI muslmfn Auh BI siqgurU jI nfl ibrfjmfn hn . smF afAux qy iehnF dI pivwqr rcnf gurU gMRQ sfihb jI df aquwt aMg bx skI . sfeIN mIaF mIr jI, gurU Gr ivwc siqkfrXog hn . iewk pwky muslmfn hlfl kIqf mfs Kfx vfly qoN iswKF dy kyNdrI Drm asQfn dI nINh rKvfeI geI . pMjvyN nfnk ny byaMq siqkfr idwqf AuhnF nUM, dvYq rfeI mfqr BI nhIN . pYNdy Kfn CyvyN nfnk jI df nËry krm irhf, AuhnUM sfrIaF muslmfnI rIqF inBfAux dI pUrI afËfdI sI . muihsnPfnI CyvyN siqgurU jI df bhuq siqkfr krdf sI . siqgurU jI Aus nfl cMgy dosq vrgf ivhfr krdy sn . Bfrq df smrft akbr qy jhFgIr gurU Gr ivwc mfx pfAuNdy rhy hn . keI vfrI AuhnF vwloN gurU Gr nUM BytfvF BI arpx kIqIaF jFdIaF sn . ropV nyVy ipMz kotly df vfsI inhMg KF, nOvyN siqgurU jI df syvk sI . dsvyN pfqÈfh dI slfmqI vfsqy ies ny bVy kMm kIqy . inhMg KF dy puwqr dy ivafh vkq, dsm pfqÈfh keI idn ies dy Gr Tihry, iswKF dy jwQy smyq. BfeI jIvn isMG (jYqf jI) jI 1705 dsMbr ivwc, srsf iknfry jMg ivc sÉq ËKmI ho gey sn . inhMg KF dy Gr keI idn qwk iewQy hI ielfj krfANudy rhy, pRsfdf pfxI Ckdy rhy . Èwk pYx qy gsqI tolI nUM afpxf dfmfd dws ky jYqf jI dI jfn bcfeI . iesy pyRmI inhMg KF dy sky Bfxjy, nbI KF gnI KF dsm pfqÈfh jI nUM KqiraF ivcoN shI slfmq bcf ky lY gey sn . rfey kot ivKy ijQy siqgurU keI idn Tihry sn, Auh rfey klf inhMg KF df bihnoeI sI . siqgurU jI iehnF nfl ipafr Biraf slUk krdy rhy . pIr buwDU Èfh siqgurU jI df ainl syvk, apxy puwqrF aqy syvkF nUM vrHdI awg ivc Jok idMdf hY . siqgurU jI Aus nUM pwg vwt (awDI dsqfr df iehI Bfv hY) Brf bxf lYNdy hn, nPrq df ikqy nfmo inÈfn nhIN . nyk iensfn Èyr muhMmd KF, mlyrkotlf, siqgurU jI leI aqy sfry iswK jgq leI pUjf dI hwd qwk prvfn hY, ikAuN jo Ausny Ëulm dy ivruwD Ëordfr afvfË bulMd kIqI sI . Aus vwloN kIqy gey hor anyk Ëulm nËr aMdfj kr idwqy gey . ieh sfry aqy axigxq hor muslmfn gurU Gr ivwc siqkfr pfAuNdy rhy . awj dI isqm jrIPI vyKo ! mfs nf Kfx vflf iswK, mfs Kfx vfly iswK nUM nPrq BI krdf hY qy Aus nUM iswK BI nhIN smJdf . hY nf inrol nf smJI aqy DwkyÈfhI df vrqfrf?

sfzf sfrf ieiqhfs sUrj vq rOÈn hY ik siqgurU sfihbfn Kud iÈkfr krdy rhy . jfnvrF nUM mfr suwtxf koeI ÈOk nhIN sI, aijhI smyN dI loV sI Aus qoN bfad iswK XoDy iÈkfr krdy rhy . mhIinaF bwDI qvy dI pwkI rotI nsIb nhIN huMdI sI . jo BI jMglI jIv hwQ afieaf BuMn ky Kf lYxf, iewk afm vrqfrf sI . mfDo dfs ny dsm pfqÈfh awgy iewk iÈkvf kIqf sI, ik myry pflqU jfnvr, ihrn bwkry iswKF ny Jtkf ley hn[[[[[[[[ieh bhuq vwzf pfp ho igaf . hux mYN ies Drm asQfn ivc BgqI ikvyN krFgf? jIv hwiqaf ho geI, aijhI apivwqr QF nfm ivc mn ikvyN itk skdf hY? siqgurU jI afKx lwgy, ‘‘ mfDo dfs hoÈ kr, jfg ! qyry zyry ivcly pflqU jfnvr mrn kfrn pfp ho igaf, pr Bfrq ivc vg rhIaF KUn dIaF ndIaF qYnUM nËr hI nhIN afeIaF? sfrI DrqI KUn nfl rMgI hoeI qYnUM nhIN idwsI? bwicaF buwiZaF bIbIaF df zuwilaf KUn qYnUM KUn hI pRqIq nhIN huMdf? lwKF lok ajfeIN mfr idwqy gey, Drm sQfn Zih ZyrI kr idwqy gey, qUM ies zyry dI pivwqrqf df Brm pflI bYTf hY? [[[[[[[mfDo dfs df ihrdf kMb AuiTaf, hwQ juV gey, siqgurU jI dy crnI Zih ipaf . siqgurU jI ny gurmiq pVHfeI, KMzy kI pfhul CkfeI, hiQafr pihnfey, iswKF df jrnYl Qfp ky nfm bMdf isMG rwKky, jflmF nUM soDx vfsqy pMjfb vl ivdf kr idqf .

agr nfsmJI kfrn jfnvr mfrn vfly pfp puMn dy cwkrivAU ivc Ps gey qF inkl nhIN skFgy . gOr kro! muslmfn lok sUr nUM Czky bfkI sB qrF df Kfx jog mfs Kf lYNdy hn . dunIaF df sB qoN vwzf duUjf Drm ieslfm hY . sfzy anyk Brf arb dyÈF ivc rojI kmfAux jFdy hn, hlfl mfs Kfx vfilaF dy aDIn . Ausy kmfeI ivcoN gurdvfry Bytf arpx krdy hn, ijs Bytf ivcoN awgy hor keIaF dIaF loVF pUrIaF huMdIaF hn . Ausy kmfeI ivcoN bwicaF dI pflxf krdy hn, iPr ikvyN afKIey ik ieh inrol sfkfhfrI hn? dUjy bMny gory lok sUr aqy gAU smyq sB qrF df mfs Kf lYNdy hn . mfs nUM nPrq krn vfly, lwKF rupY Krc krky anyk pfpV vyl ky, mfs KfixaF dy dyÈF vl nwsy cl jf rhy hn, smyq aKOqI sMqF bRhm igafnIaF dy . ivdyÈF ivc bhuq vwzy vwzy stor hn, ieko dukfn ivcoN hr qrF df smfn iml jFdf hY . AuhnF hI storF ivc bhuq iksm df mfs iqafr krky rwiKaf huMdf hY . keI QfeIN ijAuNdy kykVy mwCIaF afid BI rwKy huMdy hn, qurMq mfrky gfhk dy hvfly kr idMdy hn . sfzy mfs qoN nwk buwl cVfAux vfly vIr BI, iehnF storF ivcoN hI loVINdf smfn KrIddy hn . mfs Kfx vfly goiraF dy dyÈ ivc qF mfs ivroDIaF nUM jfxf hI nhIN cfhIdf . goiraF dy aDIn nOkrI qF kdy BI nhIN krnI cfhIdI . mfs Kfx vfly iesfeI lokF dI igxqI dunIaF ivc sB qoN ijafdf hY . mfs Kfx vfilaF hI dunIaF qy rfj kIqf hY . jy mfs Kfxf pfp hY qF iehnF lokF nUM ieh pfp ikAuN nhIN lgdf? iehnF mfs Kfx vfilaF ny hI ivigafn dIaF byaMq lwBqF lwBIaF hn . iehnF dI vrqoN BI iPr nhIN krnI cfhIdI mfs ivroDIaF nUM .

Bfrq dy lok hjfrF sflF qk hr qrF df mfs KFdy rhy, smyq gAU mfs dy . irgvyd mMnU ismRqI, mhFBfrq, rmfiex afid ies gwl dy ilKqI sbUq hn . Xwg krn vkq gAU mfr ky mMqr pVidaF, Auh mfs iqafr kIqf jFdf sI . iPr pRÈfd rUp ivc sfiraF nUM vrqfieaf jFdf sI . ies nUM kihMdy sn ‘‘ gAU myyD Xwg`` . iesy qrF GoVf mfr ky jo Xwg kIqf jFdf sI Auh ‘‘aÈvmyD Xwg`` aKvfAuNdf sI . hor isqm vyKo mnuK nUM mfr ky Aus df mfs iqafr krky sfiraF nUM Kuafieaf jFdf sI ‘‘ nrmyD Xwg`` . aMgRyjI srkfr vwloN 21 nM: Dfrf rfhIN sMn 1845 ivc nr blI qy pfbMdI lfeI geI sI, pr ieh kfnUMn pUrI qrHF lfgU nhIN ho sikaf . awj qwk ihMdUaF dy byaMq mMdrF ivc kuwkV, ByzU, bwkry, Joty afid dI blI idqI jf rhI hY . awj qwk inwkIaF bflVIaF mMdrF nUM arpx kr idwqIaF jf rhIaF hn. aigafnqf dy cÈmy Auqfr ky kdI vyKxf, ijhnF vrqoN vflIaF cIjF nUM lMmy smyN qwk vrqoN Xog rwKxf huMdf hY, qF kI krIdf hY? tuwQ pystF, krImF, pfilÈF, pyNts, dvfeIaF, sfbxF, qyl afid ivwc pÈUaF dI crbI imlfeI jFdI hY . mnuwKF Auwpr dvfeI tYst krn qoN pihlF, pMCIaF, pÈUaF qy ajmfeI jFdI hY . ieh jIv bhuq sfry mr jFdy hn, nkfry, aMghIx ho jFdy hn . afpxy rihx leI mnuwK ny jgf bxfeI, jMgl kwty qy nfl jMglI jIv Kqm . ieh pfp iks nUM lwigaf? pYrI juwqI, bYltF, atYcI, kot, ZolkF joVIaF, sfrMgI afid sB pÈUaF dI Kwl qoN hI bxdy hn .

afAu hux afpxy GrF aMdr BI JfqI mfr vyKIey . pihly simaF ivwc iewk aOrq keI keI bwicaF nUM jnm dy idaf krdI sI . awj kl iewk do bwicaF qoN vwD ikAuN jnm nhIN lYNdy ? PYmlI plfinMg . XfnI bwicaF nUM jnm lYx qoN rokx df ivigafnk ZMg . bwcy nUM jnm hI nf lYx dyxf, kI ieh mnuwKI kql vrgf aprfD nhIN? mfs dy ivroDI BYx Brf, rwb dI rjf jfxky bwicaF nUM jnm idMdy jfxgy? kdI socky qF vyKIey . iswK aKvfAux vfilaF ivwc iewk hor bVI iBafnk ibmfrI vbf vFg PYl cukI hY . grB ivc tYst krvf ky pqf lf lYxf, lVkf hY ik lVkI . jy pyt aMdr lVkI hY qF Kqm kr idE . bwjr pfp . `` qAuN ikAuN murgI mfry``, afK ky mfs df ivroD kIqf jFdf hY, pr dunIaF ivwc kdm rwKx qoN pihlF hI bfl kMinafvF nUM kucl idwqf jFdf hY . agr kbIr jI awj muV ky af jfx qF Èfied ies qrF afKx leI mjbUr ho jfx - ‘‘qAu ikAu lVkI mfry``? bRfhmx vwloN kUV pRcfiraf igaf ik mfs Kfx vflf nrkf ivwc goqy Kfvygf . dUjy pfsy sfry bRfhmxI gRMQ mfs Kfx dI hmfieq krdy hn . dyvqy afKy jf rhy sfry hI mfs KFdy hn . muslmfnF dy rfj ivc iehnF ny kuwt Kf ky mfs df ivroD ÈurU kIqf . iesy prQfie mlfr dI vfr ivwc gurU nfnk sfihb jI df iewk bhuq lMmf Èbd / slok hY . kuJ pMkqIaF hn- iesqRI purK inpjih mfshu, pfiqsfhu sulqfnf . jy Eie idsih nrik jFdy, qF AunH kf dfnun lYxf .. dyNdf nrik, surig lYNdy, dyKhu eyhu iDÕfxf .. afip n bUJY, lok buJfey, pFzy Krf isafxf .. (1290) siqgurU nfnk sfihb pfvn bcn duafrf smJf rhy hn ik hy pFzy (mnwuK leI ) iDafn nfl sux . aOrq mrd rfj mhfrfjy sfry iensfn, jIv, mfs qoN pYdf huMdy hn . iehnF amIrF vjIrF rfijaF qoN dfn dwCxf dy bhfny, aMn DMn lY ky Kf irhf hY . jy rfjy mfs Kfx krky nrkF ivwc jfxf mMn leIey, qF AuhnF qoN pUjf df Dfn lY ky qUM ikvyN surgF nUM clf jfvygf ? ies leI qYnUM AuhnF qoN rqf mfsf dfn nhIN lYxf cfhIdf . hy pFzy qyrf ieh DwkVpuxf nhIN cwlx lwgf . qUM Kud kuJ nhIN jfxdf, qy lokF nUM AupdyÈ krn cwl ipaf hY? kI mfs ivroDI iswKF ny iehnF gihrfeIaF qk soc ivcfr kIqI hY? kI sMsfr nfloN mfs dy vKryvyN kfrn nfVf qoiVaf jf skdf hY?

ijwQoN qwk gurbfxI ivwcoN awDy aDUry Èbd cuk ky prmfx idqy jFdy hn, Auh jfieË nhIN . ikAuNik pUrf Èbd piVHaF hI asl mËmUn sfhmxy afAuNdf hY . jy gurbfxI rfhIN jIv hwiqaf ivruwD prmfx dy ky aihMsf prmo Drm df koeI DfrnI bxn df Xqn kry qF nhIN bx skygf . iswK Èyr (isMG) hY, qy Èyr dI Kurfk sfry lok cMgI qrHF jfxdy hn . iswK ny gfqry ikrpfn pfeI hoeI hY, kyvl pUjf krn leI nhIN vrqoN leI hY . PslF qy sbjIaF qy, kIVy mfr dvfeIaF dI afm vrqoN kIqI jFdI hY . jy AuhnF jIvF nUM nf mfiraf jfvy, qF Auh sfrIaF PslF cwt jfxgy, mnuwK nUM BuwKf rihky mrnf pvygf . GrF ivc anyk kIVy kfZy, cUhy, itwzIaF afid pYdf ho jFdy hn, jy AuhnF nUM nf mfiraf jfvy, qF mnuwK leI kuJ nhIN bcygf . iPr BI jy iksy ivakqI df mn mfs Kfx leI rfËI nhIN qF koeI gwl nhIN, Auh nf Kfvy . lyikn mfs Kfx vfly nfl nPqr nf kry . gurbfxI qF mnuwKF nUM mfrn qoN BI rokdI hY, Bfv Ëulm iksy qy nhIN krnf . ihMdU mq dI iek prMprf df hvflf dy ky siqgurU jI smJfAuNdy hn- ‘‘ dfnM prf pUrbyx BUcM qy mhIp qy .. ibprIq bDMU mfrq lokh nfnk icrMkfl duK Bogqy .. (1356) Bfv (ihMdU mq muqfbk) dfn krn krky agly jnm ivwc cMgy ruqby, rfj imlK pRfpq ho jFdy hn . amIrI kfrn aYÈ vflI iËMdgI bqIq kridaF, akl nÈt ho jFdI hY . iPr AuhI afdmI mnuwKqf nUM anyk qrIky luwtxf pRyÈfn krnf, mfrnf ÈurU kr idMdy hn . iehnF pfp krmF kfrn iPr nrk ivwc jf izwgdy hn .

ieh BI ivcfr leIey ik kyvl mfs df iqafg krky kI DrmI bixaf jf skdf hY? hor bhuq sfry ivkfr ijvyN kfm kRoD loB moh hMkfr, dUeI dvYÈ afid KMB lf ky Auz jFdy hn? mfs Kfx vfly lok BI bVy imhnqI (iesfeI muslmfn) iemfndfr, hr qrF dy iensfnI guxF nfl BrpUr hn . kyvl mfs dI vrqoN kfrn nPrq krnI jfiej nhIN hY . dUjf pwK ivcfro! KIr Kfx vflf bRfhmx (ivrilaF nUM Cwz ky) bVf Ëflm hY . hwQIN ikrq nhIN krdf, dUijaF dI kmfeI qy pldf hY . lokF nUM kurfhy pfAuNdf hY luwt ky BI KFdf hY, pUjxXog BI bixaf bYTf hY . ivrilaF nUM Cwz ky, dukfndfr (bfxIaF) muMUgI dI dfl Kfx vflf, sOdf Gwt qoldf hY . imlfvt BI krdf hY, vD Bf BI lfAuNdf hY. jy koeI rupey ivafj qy lY lvy qF sB kuwJ luwt ky afpxy pyty pf lYNdf hY . mUMgI dI dfl Kfx vflf bhuq kTor icwq hY, rqf qrs nhIN krdf, iksy df vZFgf krn lwigaF .

lwgdf hY ik iswK smfj df bhuq ihwsf, hflI qwk srIrI ql qoN awgy socx dy smrwQ nhIN hoieaf . Kfx pIx pihnx qwk hI surq ny sPr qYh kIqf hY . gurbfxI ivcoN Awucqm ivcfrF pRfpq krky igafnvfn bxnf, jIvn ivcoN ivkfrF df Kfqmf krnf, asl mksd sI iswK df . koeI ivrlf pRymI hY ijs ny gurU gRMQ sfihb, arQF smyq ivcfr ky piVHaf hovy . bfkI qF rsm pUrqI kIqI jf rhI hY . mfs ivroDI BI AuhnF hI aOgxF ivwc zuwby vyKy jf skdy hn, ijnHF ivwc mfs Kfx vfly qfrIaF lf rhy hn . Ausy qrHF JgVy, isr pftxy, pwgF lwQxIaF, golkF dI durvrqoN krnI, sB bfdsqUr jfrI hY . ikMnf cMgf huMdf agr ies PjUl ijhy Jmyly df iqafg krky pMQ dI cVdI klf leI sfrQk Auprfly kIqy jFdy . siqgurU jI aslI vYÈnUM AusnUM mMndy hn, jo sfry ivkfrF df pUrn iqafg kr dyvy . vfk hY- so bYsno hY apr apfr.. khu nfnk ijn qjy ibkfr .. (199) jy mnuK ny burfeIaF qy kfbU nf pfieaf qF Auh ies ivkfrF dI juaflf ivc sVky suafh ho jfvygf Purmfn hY- hMs hyqu loBu kopu cfry ndIaF aig .. pvih dJih nfnkf qrIaY krmI lig ..(147)

ijnF bhfdrF df iswK ardfs ivc PKr nfl hr roj nfm pVdy hF, ijnF keI pIhVIaF jMglIN vfs kIqf, ijhnF dI bdOlq asIN rfj Bfg dy mflk bxy, Auh sfry iswK sUrmy mfs Kfx dy JgVy ivc kdI nhIN pey . nvfb kpUr isMG, jwsf isMG afhlUvflIaf, sR: cVq isMG, hrI isMG nlUaf, Èyry pMjfb mhfrfjf rxjIq isMG, Èfm isMG atfrI vflf, sfry hI mfs KFdy sn . pMQ pRvfnq ‘‘ iswK rihq mirafdf ivc `` kuwTf mfs Kfx dI mnfhI hY . inhMg isMGF dy COixaF ivc awj qk mfs dI afm vrqoN kIqI jFdI hY . apxy Gr ivc bwicaF nfl Dwkf, pqnI nUM iPtkfrF, mfqf ipqf df inrfdr krky mn aMdr dieaf aihMsf pYdf nhIN hoeI, bkrI df lylf kukVI df cUcf vyK dieaf df nftk bhuq QfvF qy huMdf vyiKaf jf skdf hY .

gurU nfnk sfihb jI mwky dI pRcfr PyrI leI cl pey . koeI gYr muslmfn, hfjIaF df ByK Dfrn krky nmfËF adf kridaF hI hwj leI jf skdf sI . so siqgurU jI ny hfËIaF vfly nIly vsqr pihn ley . hwQ ivwc sotf pkV ilaf, smfn vflf QYlf moZy qy ltkf ilaf . nmfË vkq vrqoN ivc afAux vflf kpVf (muswlf) BI nfl lY ilaf . muslmfn hfËIaF dy iek kfPly ivc Èfml ho gey . jdoN muslmfn nmfË adf krdy sn, qF siqgurU jI ienkfr nhIN kr skdy sn, ik mYN nmfË adf nhIN krFgf . nmfË BI Kudf dI bMdgI df iek ZMg hY . afm lokIN iehnF kfPly vfly lokF df bVf siqkfr krdy sn . iehnF dI qnoN mnNo syvf krnI apxf Dfrmk Prj jfxdy sn . Aus lMmy sPr ivc siqgurU jI nUM do sfl qoN vD smF gujfrnf ipaf . ieh BI Xfd rhy, ik AuhnF ielfikaF, dyÈF ivc koeI ihMdU iswK qdoN nhIN sI, jo siqgurU jI leI alwg Bojn df pRbMD kr idMdf . sfDfrn ijhI gl hY ieMny lMmy smyN vfsqy pfxI pRsfdf nfl bMn lYxf asMBv sI . kI ieh mMn ilaf jfvy ik gurU jI ny Kfxf KfDf hI nhIN, ieMnf smF ?

muslmfn lok hfËIaF dy kfPilaF nUM rfq vkq, smrQf muqfbk pMj pMj ds ds nUM apxy GrF ivc iljf ky, syvf krdy sn . ieÈnfn, bsqr, sPfeI rsqy leI Kfx pIx leI kuJ dyxf, pMun (svfb ) jfxdy sn . mfs Kfxf muslmfnF ivc Dfrmk qOr qy pRvfn hY . jdoN ÈrDflU GrF ivc iehnF hfËIaF nUM Kfxf prosdy sn, qF sfry iewkTy bYT ky Kfxf KFdy sn . ies vkq Kfxy ivc mfs df Èfiml hoxf afm gl hY . qy Auh mfs jo hlfl qrIky nfl iqafr kIqf jFdf sI . zUMGfeI qk socIey . kI Aus vkq siqgurU nfnk sfihb ieh gwl kih skdy sn, ik mYN mfs nhIN KfvFgf? mYN muslmfn nhIN hF . ies leI hlfl kIqf mfs qF iblkul nhIN KfvFgf . ies qrF afKxf iswDf mOq nUM swdf dyx qwul hY . ijs mksd leI siqgurU jI, lMmy pYzy leI cly sn, iPr Auh pUrf nhIN hoxf sI . jy gurU nfnk sfihb loV vkq muslmfnF nfl bYT ky mfs vflf Kfxf Kf skdy hn, qF awj dy mfs ivroDI ies dlIl df kI juafb dyxgy? BfeI mrdfnf jI siqgurU jI nfl pMjfh sfl qoN vwD smF irhf sI, kI siqgurU jI Aus nfl BrfvF (BfeI) vrgf ipafr Biraf vrqf nhIN krdy hoxgy ? Aus nUM alwg BFzy cukx leI rwKx leI mjbUr krdy hoxgy? iPr bynqI hY ik iehnF vfDU JmyilaF qoN iknfrf hI kIqf cMgf hY . gurbfxI arQF smyq pVIey sfry ÈMky afpy hI dUr ho jfxgy .

(sMpfdkI not:- mfs Kfxf jF nf Kfxf ieh koeI gurmiq nhIN hY aqy nf hI asIN ies Jmyly ivc pYxF cfhuMdy hF. ies leI asIN isWK-mfrg qy ies dy hwk ivc aqy ivroD ivc lyK Cfpx qoN guryjL krdy hF. ies lyK nUM Cfpx df sfzf mksd gurmiq dy shI pwK nUM Aujfgr krnf hY qF ik mfs Kfx vfly aqy nf Kfx vfly iek dUjy nfl nPrq nf krn aqy afpxf smF PjUl bihs ivc brbfd nf krn.)




.