.

"poQI prmysr kf Qfnu"] dy 400 sflf sMpfdnf idvs nUM smRpq

awj sfry iswK jgq ivc iehI gwl crcf df ivsLf hY ik asIN gurU gRMQ sfihb df 400 sflf pRkfsL idhfVf mnf rhy hF qy isDFq hIx kr idwqI geI sLRo[ gu[ pR[ kmytI qy bfkI dIaF pRbMDk kmytIaF vI iehI rt lfeI jf rhIaF hn. drasl idn idhfVy afAuNdy hn qy cly jFdy hn asIN afpxf mOjL mylf krky Kf pI ky Gr vfps prq pYNdy hF. sfzy pwly kuwJ nhI pYNdf qy pRbMDk cfhuMdy vI iehI kuwJ hn qF ik AunHF dIaF kursIaF kfiem rihx qy rotIaF nUM koeI Kqrf pYdf hI nf hovy. gurU sfihbfn df hukm hY: "aiq inrmlu gur sbd vIcfr] nfnk nfim svfrxhfr]4]4]43] {m:3, pMnf 361-362} pr iesdy qF sfnUM nyVy qyVy vI Zuwkx nhI idwqf jFdf.

1604 ivc jdoN gurU arjn dyv jI ny gurU gRMQ sfihb dI sMpfdnf kIqI qF ies df nfm AunHF afp poQI hI rwiKaf sI ijs dI gvfhI AunHF dI afpxI Aupr ilKI pMgqI BrdI hY. poQI lPjL gurU gRMQ sfihb ivc 10 vfrI afAuNdf hY qy ijs poQI, nUM ijLafdf qoN ijLafdf siqkfr dyx leI Dfrimk kmytIaF vDIaf qoN vDIaf lPjL vrqdIaF hn, qy gurU gRMQ sfihb jI aqy sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI ilKdIaF hn AunHF Dfrimk kmytIaF nUM sLfeId ies df igafn hI nf hovy ik gurU gRMQ sfihb ivc ‘gRMQ’ awKr iek vfrI vI nhI afAuNdf. myrf ieh ilKx ieh qoN Bfv hY ik pYr ivc rfry vflf awKr ‘gRMQ’ gurU gRMQ sfihb ivc nhI qy pUury rfry vflf awKr ‘grMQ’ isrP iek vfrI hI afAuNdf hY. ies qoN hor pihlF gurU bfby nfnk dyv jI bfry jo gwlF smfj ivc pRcwlq ho cuwkIaF sn AunHF dI gvfhI BfeI gurdfs jI afpxI pihlI vfr ivc Brdy hoey gurU sfihbfn dI bfxI, jo iksy sLkl ivc iekwTI kIqI hoeI sI, nUM iek vfr nhI do vfr ‘ikqfb’ ilKdy hn. "afsf hiQ ikqfb kiC kUjf bFg muswlf DfrI. puCin Koil ikqfb no ihMdU vzf ik muslmfnoeI?" vfr pihlI, pAuVI 32-33, BfeI gurdfs. ijs gRMQ nUM gurU arjn dyv jI ny BfeI gurdfs jI koloN ilKvfieaf sI Ausdf nfm poQI/ afid bIV pRcwlq hoieaf qy hOlI hOlI ieh nfm afid gRMQ ivc vt igaf. gurU goibMd isMG jI ny smyN dI prK pihcfx kridaF dyiKaf ik Kflsf hux afid gRMQ, ‘poQI prmysr kf Qfnu’ qoN agvfhI lYx jogf ho cuikaf hY ies krkyy dyhDfrI gurU dI hux loV nhI ikAuNik smyN dy nfl bdldy bdldy ikqy koeI gurU hI aYysf nf bx bhy jo Kflsy nUM iPr qoN ickV ivc zob dyvy ies krky AunHF ny 1708 eIsvI ivc ieh soicaf ik ies sony dI zlI ny qF sony dI zlI hI rihxf hY, smfjk AuQl-puQl nfl ies ivc koeI Prk nhI pYx vflf ies krky poQI/afid gRMQ nUM gur gwdI dy ky dyhDfrI pRQf nUM sdf vfsqy Kqm kr idwqf.

sfnUM hr moV qy sucyq hoxf pYxf hY ik asIN kI kI glq kr rhy hF qy hor iknHF kuwJ glq krn qoN bwcxf hY. gurU gRMQ sfihb nUM gur gwdI imilaF qF hflI 296 sfl hI bxdy hn. BfvyN ieh koeI igxqI imxqI dI hI glqI hY pr hY qF shI. aYsIaF glqIaF asIN sihbn hI krI jFdy hF. ijvyN:

1[ awj hr iswK sLrDf lPjL nUM ivsLvfsL qy qOr qy hI vrqdf hY jo ik gurU gRMQ sfihb dy isDFq muqfibk glq hY. Audfrhx dy qOr qy gurcrn isMG tOhVf df ibafn sI ik ipCly do iqMn sO sfl qoN kuwJ pRIvfr hirmMdr nUM kwcI lwsI nfl iesLnfn krvf rhy hn asIN AunHF dI sLrDf nUM Tys nhI phuMcfAuxf cfhuMdy. sLrDf mqlb ivsLvfsL. afE hux gurU gRMQ sfihb jI nUM puCIey ik quhfzf kI hukm hY. hir jn ky vz Bfg vzyry ijn hir hir srDf hir ipafs ] hir hir nfmu imlY iqRpqfsih imil sMgiq gux prgfis ]2]m4, pMnf 10] pRBU dy AuhnF syvkF dy bVy AuWcy Bfg hn ijnHF dy aMdr pRBU dy nfm vfsqy srDf hY, iKwc hY, ieCf hY . jdoN AuhnF nUµ prmfqmf df nfm pRfpq huMdf hY Auh (mfieaf dI iqRsLnf vloN) rwj jFdy hn, sfD sMgiq ivc iml ky (AuhnF dy aMdr Bly) gux pYdf huMdy hn .2. aMqrjfmI purK ibDfqy srDf mn kI pUry ] nfnk dfsu iehY suKu mfgY mo kAu kir sMqn kI DUry ]4]5] {m:5,pMnf 13} hy hryk dy idl dI jfxn vfly srb-ivafpk isrjnhfr! myry mn dI iewCf pUrI kr . dfs nfnk qYQoN iehI suK mMgdf hY ik mYƒ sMqF dy crnF dI DUV bxf dyh .4.5. vMngI mfqr ieh do AudfhrxF hn. bfkI sLrDf lPjL gurU gRMQ sfihb ivc 39 vfrI afAuNdf hY qy gurU sfihbfn ny ieh lPjL ieCf vfsqy vriqaf hY pr awj dI qrIky asIN ies lPjL dI vrqoN ivsLvfsL vfsqy krdy hF jo mUloN hI glq hY.

2[ guriblfs pfqsLfhI CyvIN ny gurU sfihbfn nUM cor ikhf, corI df mfl hjLm krdy ikhf, AunHF dy mihlF vfsqy ibDI cMd qoN kImqI kpVy qy gihxy gwty corI ikrvfey, 16 sflF dI kfjLI dI nfbflg DI nUM kwZ ky ilafAuNdy hoey idKfieaf, Dfrimk sQfn vI kOlF dy nfm qy asIN brdfsLq kr ilaf, gurU hrgoibMd jI nUM njLfiejL Aulfd vI ies ikqfb ny sfzy rUbrU kIqf. asIN ies jihr dI puVI nUM vI KMz ivc ilbiVaf hox krky hjLm kr gey qy sdf leI afqimk mOqy mr gey. sfzI mrI hoeI afqmf khfxIaF suxn ky hor awgy mr jfx leI hr dm qwqpr rihMdI hY. Kflsf jI jy sfzy gurU cor, zfkU, kuVIaF kwZ ky ilafAux vfly aXfsL sn qF kfjLI nUr muhMmd sfzy ikrdfr df ijLkr krdf krdf ieANU ikAuN ilKdf hY ik ieh kuqy bgfnI DI nUM afpxI bytI smJdy hn, prfeI aorq nUM mF krky swddy hn, mYdfny jMg ivcoN Bwjy jFdy dy ipCoN vfr nhI krdy afid. jy cyly cMgy sn qF gurU sfihb vI cMgy hI hoxgy? jy gurU cMgf hovy qF hI cyly cMgy bx skdy hn jF jy gurU mfVf hovy qF vI cyly cMgy bx skdy hn? afE hux puCIey gurU gMRQ sfihb nUM ik quhfzf kI Purmfx hY: mÚ 3 ] gurU ijnf kf aMDulf isK BI aMDy krm kryin ] Eie BfxY clin afpxY inq JUTo JUTu bolyin ] kUVu kusqu kmfvdy pr inMdf sdf kryin ] Eie afip zuby pr inMdkf sgly kul zoubyin ] nfnk ijqu Eie lfey iqqu lgy Auie bpuVy ikaf kryin ]2] {pMnf 951} gurU ijnf kf aMDulf cyly nfhI TfAu ] ibnu siqgur, nfAu n pfeIaY, ibnu nfvY ikaf suafAu ]m:1,pMnf 58] jy gurU cMgf hovy qF hI cyly cMgy bx skdy hn nhI qF "gurU ijnHF dy twpxy cyly jfx CVwp"] gur iblfs CyvIN qy ies qrHF dIaF hor Dfrimk pusqkF df JUT asIN hor iknHF icr brdfsLq krFgy?

3[ awj asIN bgYr socy smJy hI iewtF qy cUny dy bxy mkfn nUM hirmMdr svIkfr kr ilaf hY. Klfsf jI jfgo!! awj sfzy kol ividaf hY. Auh ividaf ijhVI pMizq ny hjLfrF sflF qoN afpxy vfsqy rfKvIN kr rwKI sI nUM vrqON ivc ilafE. gurU gRMQ nuM pVH ky dyKo cfnxf sfnUM afpxy afp hI hoxf hY. hirmMdr bfry ‘poQI prmysr kf Qfnu’ df kI Purmfn hY.

gur prsfdI vyKu qU hir mMdru qyrY nfil ] hir mMdru sbdy KojIaY hir nfmo lyhu smfil ]1] mn myry sbid rpY rMgu hoie ] scI Bgiq scf hir mMdru pRgtI sfcI soie ]1] rhfAu ] hir mMdru eyhu srIru hY igafin rqin prgtu hoie ] mnmuK mUlu n jfxnI mfxis hir mMdru n hoie ]2] hir mMdru hir jIAu sfijaf riKaf hukim svfir ] Duir lyKu iliKaf su kmfvxf koie n mytxhfru ]3] sbdu cIin suKu pfieaf scY nfie ipafr ] hir mMdru sbdy sohxf kMcnu kotu apfr ]4] hir mMdru eyhu jgqu hY gur ibnu GorMDfr ] dUjf BfAu kir pUjdy mnmuK aMD gvfr ]5] (m:3,pMnf 1346) gurU sihbfn ies sLrIr nUM, ies jgq nUM hirmMdr afKdy hn qy ieh hirmMdr bxdy AudoN hn jLdoN ienHF ivc igafn pRgt huMdf hY.

pAuVI ] hir mMdru soeI afKIaY ijQhu hir jfqf ] mfns dyh gur bcnI pfieaf sBu afqm rfmu pCfqf ] bfhir mUil n KojIaY Gr mfih ibDfqf ] mnmuK hir mMdr kI sfr n jfxnI iqnI jnmu gvfqf ] sB mih ieku vrqdf gur sbdI pfieaf jfeI ]12] {pMnf 953} arQ :—(AuNÖ qF sfry srIr "hir mMdru" Bfv, rwb dy rihx dy QF hn, pr asl ivc) AuhI srIr "hir mMdru" ikhf jfxf cfhIdf hY ijs ivc rwb pCfixaf jfey; (so, mnuwKf srIr ‘hir mMdru’ hY, ikAuNik) mnuwKf-srIr ivc gurU dy hukm qy qur ky rwb lwBdf hY, hr QF ivafpk joiq idwsdI hY. gurU gRMQ sfihb ivc 19 vfrI hir mMdr lPjL afAuNdf hY pr iek vfr vI iksy mkfn dI bfbq nhI vriqaf igaf. Kflsf jI pMizq dI cfl nUM smJo? awj pMizq ByKDfrI iswK dy rUp ivc quhfzI agvfeI kr irhf hY qy ies ivc swB qoN ijLafdf Xogdfn iBMzrF vfilaF sMqF/ mhfqmF df hY? dmdmI tksfl df hY. ieh lok sMsfrI jIvF nUM Twgx leI gurU goibMd isMG jI vloN sLurU krvfeI geI tksfl dwsdy hn jo ik 100% JUT hY. jy nhI qF svfl ieh pYdf huMdf hY ik kI gurU jI afp hI lokF nUM kurfhy pfAux vfsqy koeI tksfl sLurU krvfAuxgy? aKMz pfT df ijLafdf mhwqv dws ky ijLafdf AugrfhI kr lYxI kI TwgI nhI?

4[ awj asIN gurU gRMQ sfihb qoN tuty hox krky aMimRqsr sLihr nfl juVy hoey hF. ijQy iesLnfn krn qoN bfad hr sMsfrI jIv afpxf kilafx smJdf hY qy iswKI df dusLmx cfhuMdf vI iehI sI ik iswK, iswK isDFq nfloN qoV ley jfx. jy ieh bfxf pf vI lYx qF kI hrjL hY lvfAuNdy qF ieh itky hI hn, krvfAuNdy qF ieh rmfiex dy pfT hI hn. koeI jLmfnf sI boDIaF nUM ihMdU Drm dy rKvfilaF ny mfr mfr ky ihMdusqfn ivcoN Kqm kIqf. pr aorMgjLyb vyly srkfrI qOOr qrIkf ieh apxfieaf igaf ik iksy kOm nUM Kqm krnf hY qF AusnUM syD dyx vfly nUM Kqm kr idE. ies krky hI ksLmIrI pMizqF nUM Kqm krn dy srkfrI aYlfn nfmy sn. afm ihMdU nUM nhI mfiraf igaf. iehI qrIkf gurU sihbfn dy akfl clfxf krn qoN PorI/ Jwt bfad qy awj mOky dI srkfr ny apxfieaf hoieaf hY ik iswKF dI soc Kqm kr idE. asIN afqimk mOqy mry hoey vI afpxy afp nUM gurU dy swcy sucy iswK aKvfAuNdy hF. Kflsf jI hux jfgx df vylf af cuikaf hY. vyKo ienHF kurIqIaF bfry gurU sihbfn df kI Purmfn hY: aink jlf jy DovY dyhI ] mYlu n AuqrY suDu n qyhI ]2] siqguru ByitE sdf ik®pfl ] hir ismir ismir kfitaf BAu kfl ]pMnf 200]jyqy ry qIrQ nfey ahMbuiD mYlu lfey Gr ko Tfkuru ieku iqlu n mfnY ]pMnf 687] sgl asRm kIny mnUaf nh pqIny ibbykhIn dyhI Doey ] koeI pfeIaY ry purKu ibDfqf pfrbRhm kY rMig rfqf myry mn kI durmiq mlu Koey ]5] {pMnf 687}afsf ] aMqir mYlu jy qIrQ nfvY, iqsu bYkuMT n jfnF ] lok pqIxy kCU n hovY, nfhI rfmu aXfnf ]1] pUjhu rfmu eyku hI dyvf ] sfcf nfvxu, gur kI syvf ]1] rhfAu ] jl kY mjin jy giq hovY, inq inq myNzuk nfvih ] jYsy myNzuk qYsy Eie nr, iPir iPir jonI afvih ]2]Bgq kbIr pMnf 484] ieh sfry slok qIrQ iesLnfn krn df ivroD krdy hn pr sfnUM awj dy gurduafry qoN pRcfr suxn nUM iehI imldf hY BfeI aMimRqsr sfihb dy drsLn iesLnfn nfl hI koeI quhfnUM lfB iml skdf hY jo iswK isDFq dy iblkul Ault kMm krdf hY qy iswK mfrU soc nUM BfAuNdf vI iehI hY.

gurdyv qIrQu aMimRq srovru gur igafn mjnu aprMprf ] gurdyv krqf siB pfp hrqf gurdyv piqq pivq krf ] gurdyv afid jugfid jugu jugu gurdyv mMqu hir jip AuDrf ] gurmuiK vzBfgI vzBfgy ijn hir hir nfmu aDfry ] hir hir aMimRqu hir rsu pfvih gurmiq Bgiq BMzfry ]2]pMnf 250] ijn drsnu siqgur sqpurK n pfieaf qy BfghIx jim mfry ] sy kUkr sUkr grDB pvih grB jonI diX mfry mhf hiqafry ]3]pMnf 493] guru sfgru aMimRqsru jo ieCy so Plu pfey ] nfmu pdfrQu amru hY ihrdY mMin vsfey ] gur syvf sdf suKu hY ijs no hukmu mnfey ]7]m:1,pMnf 1011] sbid mrY soeI jnu pUrf ] siqguru afiK suxfey sUrf ] kfieaf aMdir aMimRqsru sfcf mnu pIvY Bfie suBfeI hy ]4] {m:3, pMnf 1045-1046}

gurbfxI muqfibk qF gurU hI aMimRqsr/ aMimRq df srovr hY. sfnUM afqimk mOqy mrn vfilaF muqfibk qF asIN aMimRqsr sLihr nfl hI juVnf sI. ies sLihr df nfm ‘gurU kf cwk’ qoN bdl ky aMimRqsr pRcwlq krn df mqlb hI ieh inkldf hY ik iswK gurU nfloN tut ky iewtF dy bxy qy gMd nfl Bry sLihr nfl juV jfvy. soeI hoieaf.

gurU pMQ dy syvk,

isMG sBf ieMntrnYsLnl brYNptn.

gurcrn isMG ( ijAux vflf)




.