.

dsmysL ipqf aqy isWK ieiqhfs ivc rWl gWz

ipMRsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

isWK ieiqhfs df sB qoN vWzf duKFq hY ieh ik isWK ieiqhfs nUM aj ijs qrHF pysL kIqf jf irhf hY, anykF pWKF qo gurU ieiqhfs nUM ibnF GoKy-ibnF smJy bhuqf krky mWKI qy mWKI mfrn vrgI gWl bxI hoeI hY. isWK ieiqhfs Aupr koeI vI klm cWukx qoN pihlF sfnUM kuJ glF iDafn ivc rKxIaF aiq jLrUrI hn ijvyN:

0 gurU ieiqhfs-duinafvI rfijaF-mhfrfijaF, bfdsLfhF, zyhry dfrF, gWdIdfrF, jfgIrdfrF jF gurUzMmF df ieiqhfs nhIN ijs Aupr koeI vWkq jF iksy dy injI suBfv df pRBfv pY skdf hovy.

0 gurU nfnk pfqsLfh qoN dsmysL ipqf qIk-gurU kyvl ieko hI hY aqy Auh hY akfl purKI ielfhI-bRhmMzI igafn.– sfzy gurU, ds nhIN kyvl srUp, jfmyN aWQvf pfqsLfhIaF ds hn.

0 gurU nfnk pfqsLfh arMB qoN hI Aus ielfhI igafn df hI pRgt rUp sn. aMq Ausy hI rWbI aqy sdIvI sWcy igafn– nUM sfihb sIR gurU gRMQ sfihb jI dy srUp ivc sMsfr sfhmxy sdIv kfl vfsqy pRgt kIqf. ieh sLbd rUp ielfhI igafn, akfl purK df hI dUsrf nfm hY-Aus qoN iBMn nhIN.

0 gurU nfnk pfqsLfh dy pRkfsL bfry BWtf ny "afip nrfiexu klf Dfir jg mih prvirXAu ] inrMkfir afkfru joiq jg mMzil kirXAu" (pM1395) aqy pMcm ipqf ny ‘sB qy vzf siqguru nfnku ijin kl rfKI myrI. (pM:750) kih ky ies rWbI scfeI qy afp mohr lgfeI.

0 iksy hor vWzy sbUq dI loV nhIN ik apxy qoN bfd ijs vI isWK Aupr gurU nfnk pfqsLfh jF AunHF dy iksy jfnsLIn ny bKisLsL kIqI, Auh Ausy hI ielfhI gurU vflI avsQf nUM pRfpq hoieaf. bfkI dy nO srUp iesy hI sWc df pRgtfvf hn.

0 iehI kfrx hY ik gurbfxI igafn rfhIN pRgt sWcfeIaf hI "afid scu jugfdu scu] hY BI scu, nfnk hosI BI scu" (bfxI jpu) df pRqK srUp hn. ieWqnI agy vWD cuWkIaF ivigafnk KojF, gurbfxI dy ies ielfhI sWc qoN aWj vI hjLfrF sfl ipWCy KVIaF hn.

0 gurU nfnk pfqsLfh qoN ijhVf pRogrfm mnuWK mfqr vfsqy AulIikaf igaf, dWsF hI srUpF ivc AusdI lVIvfr pRpWkqf hoeI. sMsfrk GWtnfvF Aus lVI dI sMpUrnqf ivc rukfvt nf bx skdIaF sn aqy nf hI bx skIaF. gurU nfnk pfqsLfh ny hI apxy dsvyN srUp ivc Aus nUM afp hI sMpUrnqf vI bKsLI aqy sMsfr sfhmxy ‘gurU gRMQ sfihb’ dy rUp ivc ies sdIvI sWc nUM pRgt kIqf.

0 gurU nfnk pfqsLfh aqy klgIDr dsmysL ipqf gurU goibMd isMG jI iBMn iBMn nhIN, ijvyN ik aj gurU goibMd isMG jI nUM isWK ieiqhfs ivc iblkul vWKry qOr qy pysL kIqf jf irhf hY. jF iPr sMn 1469 (afgmn gurU nfnk pfqsLfh) aqy sMn 1699 (kul smF 230 sfl) nUM iblkul vWK-vWK rRUp ivc pysL kIqf jf irhf hY. jdik iehnF 230 sflF ivc dsmysL jI dy gurgWdI kfl dy vI 24 sfl sLfml hn-1675 qoN 1699.

0 asF ieh vI iDafn rKnf hY ik, gur-ieiqhfs kyvl AuhI hY jo gurbfxI dI ksvWtI qo pUrf Auqrdf hovy. bfkI kyvl rl-gWz hY ijs qo pMQ nUM sucyq ho ky clx dI loV hY. jF iPr imlfvtI GWtxfvF dI qih qIk pujx vfsqy hMs ibrqI mnuWKF dI loV hY. ajyhI hMs ibrqI vfsqy sMbMDq sWjxf aMdr gurbfxI dI soJI aqy gurbfxI jIvn hoxf vI jLrUrI hY.

0 gurU dr dIaF ivroDI qfkqF, gurU nfnk pfqsLfh dy smyN qoN hI apxy pr mfr rhIaF sn. dsmysL ipqf dy joqI joq smfAux dy smyN qIk iehnF bfhro qF hmly bhuq kIqy pr isWKI dy mjLbUq ikly aMdr dfKl hoxf qF dUr, iek surfK vI nhIN kr skIaF.

0 ivrODI qfkqF nUM sMn 1716, bfbf bMdf isMG dI sLhfdq qoN bfd isWK isDFq aqy ieiqhfs dI BMn qoV krn vfsqy KuWlf smF iml igaf. sfzy sfry ieiqhfsk gurduafiraF aqy isWKI rihxI-isDFq Aupr ieh, iek jF dUjy rUp ivc pUrI qrHF kfbj ho gey. ienHF ny sfzI rihxI ivc vI BrvIN rWl gWz kIqI.

0 aj qIk ies ivroDI hmly Aupr rok nhIN lg skI aqy hr smyN hmlf jfrI hY. isWK ny sLsqRF dIaF jMgF qF ijWqIaF hn pr klm dI jMg ivc gurbfxI jIvn qoN dUr ho jfx kfrn pUrI qrHF hfr KfDI hY aqy Kf vI irhf hY.

ieh gl sMsfr pWDr qy mMnI hoeI hY ik ijs kOm nUM Kqm krnf hovy Aus dy ieiqhfs ivc imlfvt kr dyvo, kOm apxy afp muWk jfvygI. aj isWK kOm nfl ies qoN vI bhuq vWD ho irhf hY. sfzy ieiqhfs ivc imlfvt vflI gl qF sLfied bhuq ipWCy rih geI hY-ieQy qF sfzf 230 sflF df ieiqhfs hI imtf ky hr iek gl nUM sLurU hI ivsfKI 1699 qoN kIqf igaf hY.

hux asIN muVdy hF afpxy asl nuWkqy vWl. vyrivaF ivc jfx vfsqy hor bhuq avsr hn. ieQy sfzI koisLsL hY QoVy qoN QoVy aqy aiq sMKyp aWKrF ivc afpxy ivrsy nfl juV skIey. kuJ glF ivsLysL iDafn mMgdIaF hn:

1[ isWK Drm df pRkfsL, gurU nfnk pfqsLfh dy afgmn qoN hY. ieh Drm sMpUrn mnuWK mfqr df mUl Drm hY. DrmF dI igxqI ivc kyvl vfDf krn vfsqy nhIN. "mfiraf iskf jgq ivc, nfnk inrml pMQ clfieaf" (Bf:gurdfs).

2[ isWK dy rUp ivc mnuWKI jIvn df ivkfs, gurbfxI igafn ivc pihly jfmyN qoN kIqf igaf. iesy ielfhI igafn nUM hI sfry mnuWK mfqr df ieko ieWk gurU hox dI gl smJfeI geI. srIrk gurUaF vflI gl pUrI qrHF nWkfr idWqI geI.

3 mnuWK nUM Aus dy ielfhI aqy sMpUrx kysfDfrI srUp ivc gurU nfnk pfqsLfh dy smyN qoN hI pRgt kIqf igaf. pRBu dI rjLf ivc clx vflf mnuWK, srUp dI kWt vWZ nhIN krdf. ajyhf mnuWK jogI, sMinafsI, nFgy, ibBUq DfrI, Bgq, sfD, sMq afid dy vfDU ByKF jF gurUzMmF afid ivc nhIN pYNdf.

4[ isWK nUM pihly jfmyN qoN hI sMpUrx kysfDfrI srUp ivWc pRgt kIqf igaf sI. iesy qrHF kysF dI sMBfl-siqkfr vfsqy isWK kMGfDfrI aqy dsqfr DfrI vI gurU nfnk sfihb dy smyN qoN hI sI.

5[ bRfhmx vflf jIvn mfrg pihly jfmy qoN hI jMjU nf pfky pUrI qrHF iqafg idWqf sI. ikAuNik ieh srIrk pUjf df Drm sI. rWbI igafn rfhIN mnuWKf jIvn dI jfgRqI df Drm nhIN sI. pihly jfmy qoN isWK nUM kCihrf vI iesy sWc dI cyqfvnI sI ik ‘isWK ny bRfhmx dy mfrg qy nhIN clnf’. ikAuNik sfry dy sfry bRfhmxI sMskfr, ibnF sINqy kpVy pfky huMdy hn, pr kCihrf sINqy ibnF bxdf nhIN.

6[ crx pfhul lY ky isWK Drm ivWc pRvysL gurU nfnk sfihb dy smyN qoN hI sI. crx pfhul df mqlb vI "pUrn srUp ivc rihxf aqy jIvn Br gurbfxI gurU dI agvfeI df pRx hY". pMj ipafiraF qoN ‘KMzy dI pfhul’ df vI AuhI mqlb hY.

7 "jAu qAu pRym Kylx kf cfAu] isru Dir qlI glI myrI afAu] iequ mfrig pYru DrIjY] isru dIjY kfix n kIjY" (pM:1412 "hukim mMinaY hovY prvfxu qf KsmY kf mhlu pfiesI"(pM:471) aqy "qnu mnu Dnu sBu sAuip gur kAu hukim mMinaY pfeIaY" (pM:918) iswK dI ieh sfrI iqafrI pihly jfmyN qoN hI krvfeI geI sI.

8[ dsmysL ipqf ny ivsfKI 1699 nUM pMj ipafiraF dy rUp ivc ‘pMQ dI sfjnf’ kIqI. ieh pMQ dI sfjxf sI-‘iswK mfns dI gurbfxI jugq anusfr pMQ dI agvfeI, jo hux qIk iek gurU ivakqI rfhIN sI, hux sdIvkfl vfsqy pfhul pRfpq pMjF ipafiraF dy rUp ivc pMQ dy spurd kr idWqI geI.

9[ ‘pMQ’ rUp ienHF pMjF Aupr jo kuMzf lgfieaf igaf Auh sI-‘pUjf akfl purK kI…prcf sLbd kf…dIdfr Kflsy kf’…[. arQ hn-ienHF pMjF dy PYsly smUhk hoxy hn. iek akfl purK dy BX-siqkfr ivc rih ky inrol bfxI jugq anusfr aqy iswKI srUp-isWKI jIvn rihxI dy DfrnI sWjxF ny hI krny hn.

10[ ‘prcf sLbd kf-dIdfr Kflsy kf’ afpxy afp ivc ivafiKaf hY ik pMQk PLYsilaF vfsqy ‘pfhul pRfpq jIvn vfly aqy gurbfxI dy DurMDr ivdvfn pfhul pRfpq mnuWK hoxy jLrUrI hn. kyvl pfhul pRfpq (aMimRqDfrI) hoxf kfPI nhIN. iesdy nfl nfl AunHF pMjF df gurbfxI soJI jIvn dy pRpWk hoxf vI jLrUrI hY.

11[ ieiqhfs gvfh hY ‘gurU ky MpMMQ’ pMjF dI iqafrI vI smyN smyN dsmysL jI ny afp krvfeI. dfdU dI kWbr nUM qIr nfl klfm, pMjf dy hukm nfl cmkor dI gVHI df CWzxf, bfbf bMdf isMG bhfdur nUM pMjF dI kmfn ivc Byjxf, sMn 1708 ivc gurU gRMQ sfihb jI agy mWQf tykx qoN pihlF pMjF nUM qfibaf KVf krnf, iesy kVI ivc afAuNdy hn. ieh vI cyqy rhy—hr smyN pMj ipafry bdlvyN sn.

12[ pfhul lY ky isWK Drm ivc pRvysL df nIXm gurU nfnk sfihb qoN hI cldf af irhf sI. ivsfKI 1699 nUM pMQ vfsqy ieh koeI nvIN gl nhIN sI. nvIN gl qF sI ‘crx pfhul’ nUM hmysLf-hmysLF vfsqy ‘KMzy dI pfhul’ ivc bdl dyxf, pRvysL krvfAux dI ijLmyNvfrI pMQ dy spurd kr idWqI, nfvF ivc isMG kOr dI ieksfrqf.

13[ ‘KMzy dI pfhul’ vfsqy ‘aMimRq Cwkxf’ lPLjL bhuq dyr bfd Bfv lgBg sMn 1970 qoN pRclq hoieaf. ieh ieiqhfsk imlfvt hY aqy sfzI lfprvfhI vI. asl lPjL ‘KMzy dI pfhul’ lYxf hI hY. iesdf mWksd hY bfxI aMimRq nUM CWkx vfsqy pRx lYxf. asl ivc ‘aMimRq CWkx’ dI ijLmyvfrI qF pfhul lYx qoN bfd hI afAuNdI hY. asIN qF pihlF hI mMn lYNdy hF ik asF aMimRq CWk ilaf hY?

14[ ‘crx pfhul’ rfhI, iswK Drm ivwc pRvysL krvfAux dI gl, hux qIk iek gurU ivakqI jF aiDkfrI sWjx dI sI. ivsfKI 1699 qoN ieh ijLmyvfrI ‘gurU ky pMQ’ pMj ipafiraF kol clI geI. hux iekWlf ‘KMzy kI pfhul’ nhIN dy skdf.

15[ dsmysL jI ny ivsfKI 1699 nUM pMjF ipafiraF agy smUhk mWQf Ausy qrHF tyikaf ijvyN gurbfxI agvfhI dI ijLmyvfrI gurU aMgd sfihb pfs afAux qy, AuhnF agy gurU nfnk pfqsLfh ny. gurU amrdfs jI kol afAux qy gurU aMgd pfqsLfh ny. iesy qrHF drjf bdrjf. pMQ vfsqy ieh koeI nvIN gl nhIN sI. "guir cyly rhrfis kIeI nfnik slfmiq QIvdY ] sih itkf idqosu jIvdY"] (pM:966)

16[ dsmysL ipqf, gurU nfnk pfqsLfh df hI dsvF srUp hn, iPr AuhnF ny pMjF koloN pfhul ikAu leI? ikAuNik, pfqsLfh ny jdoN ‘crx pfhul’ nUM ‘KMzy dI pfhul’ df sdIvI rUp pRdfn kIqf qF sfrI kOm nUM nvyN isirEN pfhul lYx vfsqy afp jI ny afp hI hukm kIqf. ies vfsqy ies nvyN ZMg df afrMB vI apxy afp qoN hI kIqf.

17 pihly pMjF vfsqy dsmysL jI ny bftf iekilaF hI iqafr kIqf aqy Ckfieaf vI iekilaF hI, ikAuN? ikAuNik pfqsLfh pihlF qoN hI kyvl pfhul pRfpq hI nhIN blik gurU vI sn.

18[ pMQ pihly pfqsLfh dy smyN qoN hI bkfiedf ‘pfhul’ pRfpq sI. iehI kfrx sI ik kyvl qrIkf bdlx qy pihlIaF pMkqf ivc hI 80,000 pRfxIaF ny ‘KMzy dI pfhul’ leI. sMsfr dy ieiqhfs ivc ieh kysfDfrIaF df sB qoN vWzf aqy pihlf ieWkT sI. iesy kfrn DrqI nUM ‘kysgVH sfihb’ df nfm pRfpq hoieaf.

19[ ieWko smyN 80,000 hjLfr pRfxIaF df kyvl ivcfr AuTdy kysfDfrI, kMGfDfrI, ikRpfnDfrI, kCihrfDfrI ho jfxf sMBv nhIN. nisLaF df iqafg suWqy isWD kdy sMBv nhIN. iesy qrHF mnuWK ivcfr AuTdy kysfDfrI nhI ho jFdf. kOm pihlF qoN bfkfiedf pfhul pRfpq (aMimRqDfrI) sI.

20[ 80,000 pRfxIaF nUM pfhul CWkfAuxf kyvl pMj ipafiraF dy ieWk jWQy dy vWs df nhIN sI. spWsLt hY ik sMgqF pihlF qoN hI inWqnymI aqy iqafr-br- iqafr sn. isrF dI mMg vyly inWqnymI jF kysfDfrI hoxf sLrq nhIN sI. iPr vI pihly inWqrx vfly pMjy isWK kysfDfrI aqy inWqnymI sn.

21[ pMQ pihly jfmyN qoN hI inWqnymI sI. pRBfqy- jpu , sLfmF vyly sodru (kyvl iek sLbd), rfq nUMN sOx smyN soihlf (kyvl iek sLbd). inWqnym df ieh nIXm gurU nfnk pfqsLfh dy smyN qoN hI sI.

22[ AupRMq pMjvyN pfqsLfh ny soihlf, sodru nUM Aucycy pMj aqy nON sLbdF nfl sMpUrxqf idWqI. AuNJ ieh sfry sLbd qF apxy-apxy rfgF ivc pihlF qoN hI mojUd sn. kyvl inWqnym vfsqy, spWsLt hY inWqnym df nIXm ivsfKI 1699 qoN lfgU nhIN hoieaf. bfxI qF isWK sMgqF df jIvn hY, kdy vI aWj vflI hflq nhIN sI.

23[ sMsfr dy ieiqhfs ivc pihlI vfrI hoieaf, jdoN iksy afgU nUM afpxI Aumq Aupr ieWqnf XkIn sI ik isWK gurU hukmF vfsqy ieWqny iqafr ho cuWky hn ik nMgI qlvfr dI Dfr qy isr mMgy qF Auh isr vI Byt krxgy. ieh acfnk nhIN sI, afiKr iehI iqafrI qF pihly jfmy qoN krvfeI geI sI. isWK vI, ies XkIn qy pUry Auqry. ieh qF isWKF df iemiqhfn sI.

24[ pMj qIk isr mMgy, pMjy inWqry. gurU ny hor isr mMgy hI nhIN. isWKF ny isr arpx krny qF bMd nhIN sn kIqy. kfsL! ik asF sMsfr nUM dsxf kI sI, pr asIN qF hor hI JWgiVaF ivc AulJ gey. ieimiqhfn df mqlb hI sfzI smJ ivc nhIN afieaf, afps ivc hI lVxf sLurU kr idWqf.

25[ "jAu qAu pRym Kylx kf cfAu ] isru Dir qlI glI myrI afAu ] iequ mfrig pYru DrIjY ] isru dIjY kfix n kIjY" (pM:1412) ieh sI Auh iqafrI ijhVI pihly jFmy qo hI krvfeI geI sI.

26[ pMQ CyvyN jfmyN qoN sLsqRDfrI vI ho cuWkf sI. Aus smyN dIaF cfr jMgF ies df sbUq hn. ivsfKI 1699 qoN pihlF isWK dWsvyN pfqsLfh dI kmfn hyT vI lgBg 12-13 jMgF lV cuWky sn. isr mMgx smyN BWgdV dIaF gWlF kyvl isWKI jIvn bfry aigafnqf aqy kpol klpxf hn.

27[ pMQ qF pihly jfmyN qoN hI pRgt kIqf jf cuWkf sI. ivsfKI 1699 nUM qF pMQ dI sfjnf hoeI sI. Bfv bfxI anusfr jugq vrqfAux dI srIrk ijLmyvfrI iek gurU ivakqI qoN pMQ rUp pfhul pRfpq smUihk pMjF qy pf dyxf."crx pfhul" nUM "KMzy dI pfhul" ivc hmysLf vfsqy bdl dyxf. mqlb AuhI sI jo pihly jfmyN qoN sI. nfvF aMdr isMG-kOr dy nfl ieksfrqf lY aFdI jo aj qIk nhIN sI. inwqnym df nIXm aqy cfr kkfr vI pihlF qoNN hI sn. kVy vflf iek nvF kkfr joiVaf.

28[ ieh kihxf glq hY ik KMzy dI pfhul ley ibnF vI sfry isWK hI hn aqy pfhul lY ky koeI isWK qoN isMG jF Kflsf sWjdf hY. drasl pfhul DfrI hoxf hr iek isWK vfsqy pihly pfqsLfh qoN hI jLrUrI sI. gurU gRMQ sfihb jI dI isWiKaf agy afpxy jIvn nUM sONpy ibnF koeI mnmqIaf, isWK aKvfAux df hWk hI nhIN rKdf. aj bhuiqaF df pfhul hIx hoxf, pMQ dI aDogqI df sUck hY. isMG jF Kflsf vWK vWK nhIN. isMG-nFvF ivc qbdIlI kfrx hY aqy Kflsf ‘guxvfck’.

29[ aj asIN pfhul vflI lkIr dy tutx df hI KuimafjLf Bog rhy hF-pihlF kOm inWqnym qoN tutI. inWqnym qoN geI qF bfxI qoN dUr hoeI, iPLr bfxI jIvn qoN. AupRMq sLrfbF aqy ivWBcfr ivc zuWbdI geI, hux srUp qoN vI jf rhI hY. afiKr iehI qF ivroDI cfhuMdf sI. ijLmyvfr kOx? ijLmyvfr sI sfzf pfhul hIx ho jfxf.

30[ drasl Kflsy df mqlb hI ÃÄ vfly jIvn df rfhI bx jfxf hY, aqy ‘gurpRsfid’ qoN ibnF ieh sMBv hI nhIN. bfxI anusfr jIvn jIAux df nfm hI ‘Kflsf’ jIvn hY. iehI sMklp gurU nfnk pfqsLfh ny pihly jfmy qoN sMsfr nUM idWqf sI. ivsfKI 1699 nUM ieh nvIN gl nhIN sI."khu kbIr jn Bey Kflsy pRym Bgiq ijh jfnI" (pM:655). aj qF ies iKqfb nfl isWK nUM invfijaf igaf sI.

31[ jdoN sMsfr sfhmxy gurU vloN, pMQ dy rUp ivc iesdf pRgtfvf kIqf igaf, qF sfnUM bolf pRfpq hoieaf "vfihgurU jI kf Kflsf] vfihgurU jI kI Pqih]" Drm qF sfzf pihlF vI ‘iswK’ sI aqy hux vI. Kflsf qF sfnUM iKqfb sI jo gurUU jI ny sfzI sPlqf qoN KusL ho ky sfnUMM bKisLaf.

32[ Cy akqUbr sMn 1708-gurgWdI bfxI nUM nhIN blik bfxI dy srUp ‘gurU gRMQ sfihb’ jI nUM pRfpq hoeI. bfxI qF pihly jfmyN qoN hI sfzf gurU sI. srIr qF bfxI dI jugq vrqAux vfsqy sdf qoN bfxI dI qfibaf hI sI.

33[ ieh qF dsvyN nfnk df sfzy Aupr mhfn Aupkfr sI-pMj ipafiraF nUM qfibaf KVy krky bfxI dy srUp ‘gurU gRMQ sfihb’ jI nUM gurgwdI df sNopxf. asl ivc ieh bfxI srUp dI sMpUrxqf df aYlfn sI qfik bfxI dy ies srUp ivc koeI vfDf-Gftf nf kr sky.

34[ bfxI dy gurU hox bfry PYslf qF bfxI ivc hI hjLfrF vfrI mOjUd hY. bfxI sLbd rUp ivc hr smyN afid kfl qoN hI sfry bRhmMz ivc aqy jLry jLry ivc mOjUd hY. blik iehI sLbd rUp igafn, akfl purK dy pRgtfvy df dUjf nfm hY, Aus qoNN iBMn nhIN. aWKrF rfhIN qF pfqsLfh ny mnuWKqf dy kilafn vfsqy ies nUM pRgt kIqf. vYsy ‘sLbd’ nUM apxy afp ivc awKrF dI loV nhIN.

36[ ieh kihxf gLlq hY ik ivsfKI 1699 qIk isWK ihMdU hI sn-isWK kysfDfrI nhIN sn-pfhulDfrI nhIN sn. ieh kihxf vI gLlq hY ik pfhul lYky koeI isMG jF Kflsf sWjdf hY aqy pfhul ibnF hr koeI isWK hI huMdf hY afid. AupRokq vyrvf pVHky sfnUM ienHF gWlF bfry apxI aigafnqf dI smJ af jfxI cfhIdI hY.

37[ cldy vyrvy anusfr, ieh iDafn puaf dyxf vI jLrUrI smJdy hF ik gurU nfnk sfihb dy smyN qoN vrqy jf rhy ‘crx pfhul’ df mqlb kdy vI crx Do ky ipafAuxf nhIN sI. ‘crxpfhul’ dy arQ vI bfxI ivcoN hI lYxy hn-bfxI dy crxF nfl joVxf Bfv bfxI afigaf ivc jIvn jIAux df pRx. pYr Doky ipafAux vflIaF glF gurbfxI ksvWtI qy kdy vI pUrIaF nhIN AuqrdIaF.

ies sMbMD ivc hor vyrvy vfsqy gurmWq pfT nM: 92, 63, 67-20, 14 nMbrvfr "nfnk aMimRqu eyku hY[[" "ivsfKI 1469" "lyKf joKf iqMn sO sflf" "KMzy dI pfhul-iek pRx" aqy "KMzy kI pfhul sMbDI sLMikaF dy AuWqr" afid gurmWq pfT gu: aY: sYNtr idWlI pfsoN mMgvf ky pVHo aqy gurmWq pRsfr ihWq sMgqF ivc vMzky ienHF df pUrf pUrf lfB pRfpq kro jI. ieWQy sfzf mWksd kyvl QoVy qoN QoVy sLbdF ivc, pMQ nUM Ausdy ivrsy nfl joVxf hY, aqy isWK ieiqhfs ivc kIqI geI BrvIN rl-gWz bfry kuJ iesLfrf dyxf aqy pMQ nUM sucyq krnf hY.

buWD mWq ‘qy AuhI kdm isWK mWq vl-afE jLrf jfgIey!!! buWD mWq df jnm Bfrq ivc eIsvI sMn qoN 600 sfl pihlF hoieaf. mhfrfjf asLok ‘qy hrsLvrDn smyN ieh Bfrq df rfjsI Drm vI bx cuWkf sI. Bfrq ivc hI pYdf hoey pRvfx cVHY ies Drm nUM lgfqfr qyrHF-cOdf sO sfl apxIaF jVHF Bfrq ivc jmfAux df pUrf pUrf mOkf imilaf ‘qy cMgf vWiDaf-Puilaf. iehI nhI ivdysLF ivc vI ies dy iBWksLU rfjsI pWDr qy Byjy gey. Ausy df nqIjf hY ik aj vI lMkf, brmf, iqWbq, cIn, jfpfn, QfeIlYNz, isMGfpur, jrmn afid ies dy kyNdr hn. ies sfry dy Ault apxI hI jnm BUmI Bfrq ivcoN ies dIaF jVHF hI puWtIaF jf cuWkIaF hn ikAuN? iesdIaF Bfrq ivcoN jVHF kWtx vflI koeI hor sLkqI nhIN, bRfhmxI soc hI sI, ijsdf apxf koeI dlIl isDFq nhIN. iesdf pUrx afDfr hI vihm-sihm-krmkFz, aMD ivsLvfs, vrxvfd aqy anHI-sLrDf hn. ieQy qF sfrf rsqf hI rWb df BulyKf dyky sMpUrx sLrIr pUjf df hY. iehI kfrx hY ik ies socxI nUM koeI vI dlIlL ivsLvfs jF sWcI-sLRrDf-soJI vflI gl hI rfs nhIN aAuNdI.

afiKr kI hoieaf buWD Drm nfl-ijhVf Drm ieQy jMimaf[ pRvfx cWiVHaf, rfj-pft df mflk bixaf. ivdysLF ivc aWj vI iesdIaf jVHF pfqfl qIk gihrIaF hn, pr apxI jnm BUmI ivc lgBg iesdf bIj hI nfs ho cuWkf hY. ieiqhfsk gihrfeI ivc jfvIey qF ies sWc nUM pihcfxdy dyr nhIN lgdI. ieQy ies nUM inglx vflf koeI hor nhIN blik bRfhmxvfd df KIr smuMdr hI sI.

aWTvIN sLWqfbdI dy arMB ivc afid sLMkrfcfiraf hoieaf. buWD mWq Aupr kfm-sfm-dfm dMz nfl pfisAuN bRfhmxI kutlnIqI dy qfbV qoV hmly kIqy gey. boDIaF dy vWzy vWzy DrmsQfn kbjLy ivc krky AunHF dy rUp-ieiqhfs-nfm bdl idWqy jF sfV idWqy gey. rih cuWky bhuqy DrmsQfnF dy nfl apxy DrmsQfn KVy krky AunHF nUM JWgiVaF ivc AulJf idWwqf igaf. lWKF boDIaF df kqlyafm hoieaf jF jfn bcfAux vfsqy dysL Cwzx vfsqy mjbUr ho gey. jLfihrf qOr qy mhfqmf buWD dy vWzy AupfsLk qy pRsLMsk vI bx bYTy kyvl Aus ivcfrDfrf nUM nysqo nfbUd krn vfsqy. mhfqmf buWD nUM ivsLnUM df dWsvF avqfr GosLq krky AusdIaF mUrqIaF nUM mMdrF ivc itkfa idWqf igaf. AunHF dI rihq mirafdf aqy ieiqhfs ivc BrvIN rWl-gWZ kIqI geI. afbfdIaF ivc bcy-Kucy boDIaF vfsqy rWl-gWZ sihq boDI iltRycr pRclq kIqf igaf. afm bODIaF nUM bRfhmxI rMg ivc rMgx ivc koeI kWsr nhIN rihx idWqI. iesy qrHF ijs Coty mOty Drm jF ivcfrDfrf ny isr cuWikaf Aus df vI iehI hsLr hoieaf.

aj isWK Drm nfl kI ho irhf hY?- ‘nfnk dIaF mWJIaF myrf Kyq AujfV geIaF hn’ ies qrHF ieh hrkqF qF gurUnfnk sfihb dy pRkfsL nfl hI arMB ho cuWkIaF sn. iPLr vI dsvy pfqsLfh qIk isWKI dy mjLbUq ikly ivc ieh qfkqF surfK vI nf kr skIaF. ieh kfrf sMn 1516 bfbf bMdf isMG bhfdur qoN bfd sLurU hoieaf. vyrvy vfsqy gurmWq pfT nM: 77 ‘gurbfxI qoN PLfslf’ pRfpq hY. ies qrHF aj isWKF df ieiqhfs, iesdy pRcfrk, pRbMDk, gurduafry, kIrqn drbfr, sLqfbdIaF, zyrHfvfd, ilKfrI qy ilKqF pUrI qrHF bRhmxI pWkV ivc rMgy pey hn. idn dIvIN isWKF df kqlyafm ajy kl dI gl hY. isWKF dIaF jfiedfdF luWtIaF-sfVIaF geINaF. jfnF bcfx vfsqy anykF isWK ivdysLF vWl dOVx nUM mjbUr ho gey. ikaf KUb! hjLfrF dy kfiqlF aqy arbF dI qbfhI vfsqy iek vI muljLm nhIN. isWKF Aupr vI Ausdf ieh vfr kfm-dfm-sfm hr pfisAuN ho irhf hY? Kflsf jI! ivcfro qy soco, kI AuhI hWiQafr aj isWKF Aupr nhIN vrqy jf rhy? isWKF df ksUr kyvl ieWqnf hY ik Auh gurbfxI bKsLy inafrypx ivc jIAUxf cfhuMdy hn, sLKsI pUjf nUM mnjLUr nhIN krdy pr bRfhmxvfd nUM ieh sB mnjLUr nhIN 075s0..3s040

Including this Gurmat Lesson No 75

dsmysL ipqf aqy isWK ieiqhfs ivc rWl gWz

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808

web site- www.gurbaniguru.com




.