.

nrk surg kI hY? (iksLq dUjI)

pRo: ieMdr isMG Gwgf

vfihgurU cMgI qrF jfxdf hY ik kOx mnwuK iks mfn apmfn df hkdfr hY. Aus nUM mukiq krnf hY jF afvfgvx ivc pfAuxf hY. iensfnIaq dy dusLmx pujfrIaF ny ieh pRcfr pUry jor nfl kIqf hoieaf sI, ik jo kuJ quhfzy kol hY jmIn Gr smyq pqnI aqy DIaF dy. Kud kfsLI dy Drm mMdr (?) ivKy pujky sLrDf nfl sIs Jukf idAu rfm nfm jpidaF afry nfl srIr do PfV krvf lvo… . qusIN ibnF rok surg jfAugy, sfzI grMtI hY. ijQy ibmfrI bhuq PYlI hovy vYd zfktr dI loV BI AuQy hI ijafdf hY. ies pfp krm df hYz kuaftr kfsLI ivKy sI ijQy ivDI pUrvk purfxk gMRQF ivcoN pRmfx Xfd krvf ky nvyN krm kFzI nOjvfn iqafr kIqy jFdy sn. sfry dysL nUM sdIaF qk by isr pYr dIaF khfxIaF rfhIN Drm df lybl lf ky gumrfh kIqf jFdf irhf hY. ieQy dI suDfeI vfsqy rwb jI ny kbIr jI nUM, rvIdfs jI nUM, kfsLI ivc hI pYdf kIqf. iehnF XoiDaF ny byKOP ho ky Brmjfl dy bKIey AuDyV idqy. llkfr ky afvfj idqI:

gj sfZy qY qY DoqIaf qIhry pfiein qg] glI ijnf jpmflIaF loty hQ inbg] Auey hir ky sMq n afKIaY bfnfrs ky Tg] 476

kFsI dy njdIk mMugyr dy asQfn qy mhfn prAupkfrI mhfqmf buwD jI ny srIr iqafigaf sI. buwD jI ny vydF dI Aucqf nUM bRfhmx dI pRDfngI nUM, aqy jfq pfq nUM krfrI cot mfrI sI. iesy gl df bdlf lYx vfsqy ijQy mhfqmf buwD jI nUM hor ZMgF nfl Cuitafieaf igaf, AuQy ieh BI kUV prcfr kIqf igaf ik jo ivakqI mghr (mMugyr) srIr iqafgdf hY, Auh nrkF ivc jFdf hY. iPr anyk jnm Koqy dI jUn pYNdf hY. kbIr jI Aumr dy afKrI ihwsy mMugyr jf bsy aqy aYlfn kr idqf ik rb df Bgq nyk jIvn bqIq krdf, ikqy BI srIr iqafgy iek smfn hY. aY sMsfr dy loko bury kMm krn vflf kFsI ivc mr ky BI nrkF df BfgI bxygf. myry vfsqy donoN hI kFsI qy muMgyr:brfbr hn.

ab khu rfm kvn giq morI] qjIly bnfrs miq BeI QorI] rhfAu] 326

sgl jnm isLv purI gvfieaf] mrqI bfr mrfhir AuiT afieaf]kfsI mrfhir sm bIcfrI… ]

kbIr jI ny grj ky aYlfn kIqf "aY bRfhmx qyrI ies Twg ividaf dI afvfj bhuqI dyr guMjdI nhIN rih skygI. jdoN ies df pfj AuGV igaf, iPr qyrf qy qyry:

ies Drm asQfn df kI bxygf? ikQy mUMh lukfAugy?

kFsI qy Duin AupjY Duin kFsI jfeI] kFsI PUtI pMizqf Duin khf smfeI] 857

siqgurU amrdfs sfihb jI ny Auprokq ivcfr dI pRoVqf kridaF ies df bdl BI sfzy snmuK rwiKaf hY. aY BfeI kFsI ivc Auqm kilafxkfrI AupdysL nhIN imldf. siqgurU dI srn afvo, ieQoN jIvn jfc pRfpq huMdI hY. vfk hY:

nf kFsI miq AupjY nf kFsI miq jfie] siqgur imilaY miq AupjY qF ieh soJ pfie]

gurU Gr dy AupdysL sdkf, bRfhmxI Drm asQfnF qy iswK jfxo Gtdy gey. (491)

nfl hI bRfhmxI rIqF tuwtx lgIaF. bRfhmx dI Aucqf df BI Bog pYx lg ipaf. gurU nfnk inrMkfrI jI qF ihMdU mq dy ikly kFsLI ivc, sMn lfhI afey sn. bfd ivc iswK pMQ dy siqkfrXog, DurMqr ivdvfn, BfeI sfihb gurdfs jI Drm prcfr krdy, anyk QfvF gurmiq df Cwtf idMdy, kFsLI jf DuMmF pfeIaF. AuQoN dy pMizaF ny ies vwD rhy ruJfn nUM vwzf Kqrf anuBv kIqf. AuhnF slfh krky, sB qoN igafnvfn pMizq, iniqaf nMd nUM Twl pfAux vfsqy, iswKF aqy siqgurU jI nUM shI Drm dI iswiKaf dyx vfsqy, pUrI iqafrI krvf ky aMimRqsr Byijaf. iniqafnMd ny siqgurU hir goibMd sfihb jI awgy bynqI kIqI, ik mYN bhuq kImqI AupdysL lY ky quhfzy drbfr ivc hfjr hoieaf hF. asIN mihsUs krdy hF ik quhfzy iswKF df purfqn gRMQF qoN Dfrmk igafn pRfpq krky kilafx hovy. Zol df pol Bry iekwT ivc Kohlx vfsqy pMizq nUM hr roj kQf krn dI afigaf dy idqI. iniqafnMd ny pMdrF ku idn gruV purfx dI kQf cMgy msfly lf ky suxfeI. isD krn lgf ik ies gRMQ dI dsI ivDI muqfbk, ikirafvF krn qy, iensfn mrx AuprMq surg ivc jFdf hY. Ault clx vflf nrkF ivc sVdf hY. iek iswK ny svfl kIqf: "iniqaf nMd jI * surg pujx vfsqy ikMny idn mhIny lgdy hn? "iek sfl lgdf hY. pr mYN qF awTF pihrF (24 GMty) ivc hI surg puwj skdf hF." iswK ny qoVf JfiVaf.

" mYN iek pihr ivc hI surg pujx dI smwrQf rKdf hF. iek hor jvfn boilaf. "pMizq jI * asIN sfry surgF nrkF nUM zuMGy toey ivc sut nwp idqf hY. sfzy siqgurU jI dy crn hI sfzy vfsqy surgF qoN ibhqr hn, qusIN jfE, sfzf smF ajfeI nf guvfE. iniqaf nMd bVf iCwQf ipaf, afKx lwgf, "siqgurU jIAu Krc leI kuJ rupY idE, mYN afpxy jvfn byty nUM kFsLI Byjxf hY, AuQoN hor Drm gRMQ lY ky CyqI muV afvygf. iPr mYN sfiraF dI qswlI krvf idaFgf. siqgurU jI ny mfieaf dy idqI. pMizq lgn sgn mhUrq soD ky pwqrI vfc ky apxy byty nUM ivdf krn lgf. agoN Koqf hINgdf sux ipaf. pMizq ny byyty nUM vfps moV ilaf, aKy sgn burf ho igaf. kwlH clf jfvIN. sfry iswKF Aus df cMgf mjfk Auzfieaf: aY pMizq, qyrf qF apxf hI, apxy gRMQF qy ivsLvfsL nhIN. qUM iek Koqy dy afKy puwqr nUM vfps moV ilaFdf. iPr qyry Drm gRMQF nfloN, qyry leI Koqy dI afKI ijafdf mhwqvpUrn hoeI. ieqnI sfrI glbfq nUM sux ky siqgurU jI ny BfeI gurdfs jI nUM afigaf kIqI ik qusIN iniqaf nUM smJfE, ieh iswK hux quhfzy PYlfey jfl ivc nhIN Pwsx lwgy.

BfeI sfihb gurdfs jI ny iewk kibwq dI ivafiKaf sfiraF snmuwK rwKI: pMizq jI. ijvyN iek kIVI ruK qy lgy Pl qk pujx vfsqy bhuq hOlI turdI, dyr ivc phuMcdI hY, pr pMCI AuzfrI mfr ky Jwt Pl lfgy jf bYTdf hY. iek bYl gwzI lIhF ivc msI qurdI hY, GoVy qy asvfr mnwuK qyjI nfl ikqy dI ikqy inkl jFdf hY. srIr krky pYdl clxf aqI kTn hY, afqmf krky iensfn awK plkfry ivc dunIaf GuMm lYNdf hY. bws iesy qrF sfzy siqgurU jI ny ikrpf krky sfnUM bhuq awgy phuMcf idwqf hY. hux quhfzy gruV purfx aqy hor AupdysL sfzI qswlI nhIN krvf skdy. qusIN jfAu ikAuN smF ajfeI guafAuNdy ho. kibwq ieAuN hY:

jYsy cINtI kRm kRm kY ibrK cVY, pMCI Auiz jfie bYsy inkt hI Pl kY]

jYsy gfzI clI jfq lIkn mYN DIrj sY, Gory dAury jfie bfie dfhny sbl kY]

jYsy kos Br cl skIaY n pfiein ky afqmf cqur kMut Dfie afvY pl kY]

qYso lok byd Byd igafn Aunmfn pC, gMm gurcrn srn asQl kY] 404

gMgf dy qIrQ qy juVy vwzy iekwT sfhvy siqgurU nfnk sfihb jI df KyqF vl pfxI suwtxf, qy vwzy Brmjfl nUM qoV dyx dI Gtnf jgq ibiKafq hY. sfrI aslIaq nf smJ lokF dy agy prgt kr idwqI. aY Boly iensfno. Aupr disaf jf irhf surg nrk ikqy nhIN hY, nf hI iksy Kfs QfvyN quhfzy vzyry bYTy hoey hn. nf hI DrqI qoN Byijaf koeI pdfrQ AuWpr jf irhf hY.

ieh ivhlV, cflfk pujfrI, bhfinaF nfl quhfnUM luwt ky Kf rhy hn, bco. "hr gurU Gr ivc ijQy BI afsf kI vfr gfien kIqI jFdI hY, Ausy ivc ieh slok drj hY:

jo mohfkf Gru muhY Gru muih ipqrI dyie]

agY vsqu isÖfxIaY ipqrI cor kryie]

vZIaih hQ dlfl ky musPI ey kryie]

nfnk agY so imlY ij Kty Gfly dyie]

ies slok duafrf siqgurU Aus pfKMz nUM nsr kr rhy hn, ijs rfhIN byaMq lokF nUM lwuitaf jf irhf hY. jy mMn leIey ik iek cor apxy ipqrF nimq sLrfD krvf irhf hY. Aus ny hor koeI kMm qF krnf nhIN. bjurgF pRqI corI kIqy sfmfn ivwcoN hI dfn puMn krygf. corI dy mfl ivwcoN bRFhmx nUM dyvygf, Kuafvygf. ijs Gr ivwcoN pdfrQ corI kIqy gey sn, Aus Gr df vwzf bjurg BI (klpnf) surg ivwc bYTf hovygf. cor df vzyrf BI ieQy hI hY. jy bRfhmx rfhIN Byijaf sfmfn AuWpr pwujdf mMn leIey qF AuQy rih rhy bjurg ny afpxy GroN corI hoieaf sfmfn, Jwt pCfx ilaf. Aus cor ivruD Drmrfj kol isLkfieq jf kIqI. sfrI glbfq sux ky Drmrfj ny iensfP ieh kIqf, peI ijs ivcoly ny corI df mfl AuWpr pucfx ivwc muwK rol adf kIqf sI, Ausdy dovyN hwQ vwZ idqy jfx. ikAuNik ieQy bYTy bjLurg df koeI ksUr nhIN sI, AusnUM aYvyN pRysLfn hoxf ipaf. pr siqgurU jI prmfx duafrf dws ky, aKIr ivc apxI iswiKaf dy rhy hn. hy BfeI awgy quhfzIaF ByjIaF koeI vsqF nhIN jfxIaF. quhfzy vwloN kIqy nyk kMm, aqy vfihgurU dI sdf ihrdy ivc Xfd, iehI nfl inBygI.

keI hjLfr sfl pihlF pwCmI eysLIaf dy iksy iKwqy ivwcoN plfien krky, afrIan lok Bfrq qy hmlfvr hoey. jyqU afrIanF ny, mUl vfsIaF nUM bVI byrihmI nfl kql kIqf. sYNkVy sflF qwk KuUM ryjI huMdI rhI, BfrqI swiBaqf pUrI qrHF nsLt kr idwqI geI. ies purfxI (aqI suMdr) swiBaqf dy bhuq sfry insLfn hVwpf mihMjodVo aqy AuWcf ipMz sMGol qoN pRfpq hoey hn. jyqU lokF sB kuJ afpxf lfgU krvf idwqf. dyvI dyvqy rIqI irvfj, pUjf arcnf qy nrk surg BI, ihwk dy qfx mMn lYx qy mjbUr kr idqf igaf.

bRfhmxf vwloN pRcfiraf igaf nrk surg ierfn dysL ivc awj qwk mOjUd hY. purfxy simaF ivwc ieh pUrbI prsIaf df iek BUKMz sI. iesy QF nUM ajkl ierfnIan pYrfzfeIj (surg) ikhf jFdf hY. ieh jgHf dymFbMd aYlburj prbq isMKlf ivwc hY. ksLmIr vFg ieh QF aqI suMdr rmxIk aqy mOsm pwKoN sdf iKwc df kyNdr rhI hY. vwzy amIrjLfdy aqy DnfT lok grmIaF ibqfAux ieQy hI jfieaf krdy sn. amIrF dy mn prcfvy leI AuQy sfrIaF inhmqF pRfpq sn. afrIaf hmlfvr iesy ielfky ivcoN AwuTky Bfrq vwl vwDy sn. ies surg bfry AuhnF nUM cMgI qrF pqf sI. iesy kfrn Bfrq ivwc jdoN koeI gRMQ ilKy gey qdoN Ausy ierfnI surg dI qrj dy surg df icwqr, BfrqI pOrfixk gMRQF ivc icwqr idwqf igaf. ierfnI surg ivwc jo mnprcfvy dy sfDn sn, lgBg Auh sfry, ieDrly gRMQF ivcoN pRgt ho rhy hn. AuhI sLrfb dy dOr, AuhI nfc sMgIq, AuhI gdrfey juafn awD kwjy mohxIaF dy srIr… . QoVyH Pyr bdl nfl ierfnI surg aqy BfrqI pOrfxk kQfvF df surg iewk dUjy qoN ivwCVy, inkly, jF nkl kIqI, prqIq huMdy hn. Bfv ijQy asIm sMsfrI KusLIaF hox AuhI surg mMinaf igaf. iesy df nfm surg bihsq bYkuMT jF pYrfzfeIjL hY.

ierfn ivwc hI dojK jF nrk nfm df asQfn BI hY. vrqmfn ierfn ivwc ies df nfm aXvrq hY (dojK) ieQy srIr lUh dyx vflI Duwp vrHdI hY. dUr qwk pIx vflf pfxI ikqy nhIN imldf. hiraflI df insLfn qwk nhIN. AujfV bIafbfn cfry bMny. smyN dy jfbrF vwloN apxy ivroDIaF nUM sbk isKfAux vfsqy sMglF ivc nrV ky, lMmf, smF kihr Zfhux vfsqy, ieQy suwitaf jFdf sI. cONh bMny mjLbUq AuWcIaF kMDF, duafly hiQafrbMd jrvfxy pihrydfr. kYdIaF nUM qVpfAux leI, srIr dy aMg grm qyl ivc pfey jFdy. srIr AuWqy AuWbldf qyl Aulwd dyxf, hwQ pYr kwt dyxy, awKF kwZ dyxIaF, jIB kwt dyxI, KfxF qF ikqy irhf pfxI qk pIx leI nf dyxF… . iPr ivlk rhy krfh rhy, dm qoV rhy lokF nUM vyK ky hfkm toilaF ny iKwlI AuzfxI, qVP rhy lokF kol srfbF pI ky KusLIaF mnfAuxIaF. aijhy KOPnfk qsIhy JwlidaF kuJ idnF jF mhIinaF ivwc kYdI dI mOq ho jfxI. DrqI AuWpr ies qoN iBafnk hor koeI nrk nhIN sI. iehI sI kuMBI nrk, dojK jF kuJ hor. afm iensfn ies df nfm suxky hI kMb AwuTdf sI. ieh dojK BI afrIan lokF df vyiKaf suixaf sI. iesy nrk nUM bdlvyN rUp ivwc bRfhmxI pOrfxk gRMQF rfhIN BfrqI siBaqf aMdr Tos idwqf igaf hY. ies dI pirBfsLf jF pysLkfrI ivwc nfmfqr aMqr ho skdf hY. ies df mUl somF jF ipCokV ieko hY.

iPr hux ivcfrnf pvygf ik gurbfxI ivwc surg jF nrk iks qrHF df hY. surg Auh sQfn hY ijwQy nyk iensfn invfs krdy hn. gurmuiK jn vfihgurU dy nfm ivc sdf lIn rihMdy hn. Purmfn hY:

bYkuMT ngru jhF sMq vfsf] pRB crx kml ird mfih invfsf] 742

mukiq Bugiq jugiq qyrI syvf ijsu qUM afip krfieih]

qhF bYkuMT jhF kIrqn (hrIjs) qyrf qUM afpy srDf lfieih] 749

pfvn gurbfxI pukfr ky afK rhI hY, ik aY BfeI. nrk df BY aqy surg dI lflsf mukqI dI ieCf, mn ivwcoN iqafg idE. kI quhfnUM prmysLr dy pivwqr iensfP qy Brosf nhIN irhf? jy Brosf hY qF iPr qrly krn dI kI jLrUrq hY? Aus swcy drbfr ivwc AucI jfq bymfihnI hY. nf koeI irsLvq jF isPfrsL mMnI jfxI hY. amIr hoxf BI iksy lyKy ivwc nhIN pYxf. gur Purmfn hY:

agY jfiq n joru hY agY jIAu nvy] ijn kI lyKY piq pvY cMgy syeI kyie] 469

iswK leI gurU Purmfx hY ik jIvn nUM nykI dy rfh tor lYxf. prmfqmf nUM sdf ihrdy ivwc vsf ky rKxf, rjf ivc rfjI rihxf, iehI mukqI jF bYkuMT hY. vfk hY:

gur kI sfKI (isiKaf) aMimRq bfxI pIvq hI prvfxu Bieaf]

dr drsn kf pRIqmu hovY mukiq bYkuMT krY ikaf] 360

gurU iswiKaf ivcoN gihrfeI nfl iekfgr icq ho ky kyNdrI Bfv lwBx df jqn krIey, qF pqf lwgdf hY ik akfl purK nUM ivsfr dyxf hI rogF isr rog hY. afqmk mOq BI nfm nfloN tuwt jfx nUM hI afiKaf hY. Btkxf ivwc pY ky anyk ksLt Bogx df mUl kfrn BI pRmysLr nUM Bulf dyxf hI dwisaf hY. kuJ gur vfk ieAuN hn:

1[ pMQf pRym n jfxeI BUlI iPrY gvfir] nfnk hir ibsrfiekY pfAudy nrik aMDfafr] 1426

2[ nfmu ivsfir doK duK shIaY] hukm Bieaf clxf ikAuN rhIaY]

nrk kUp mih goqy KfvY ijAu jl qy bfhir mIny ry] 1028

3[ jb lgu min bYkuMT kI afs] qb lgu hoie nhI crn invfsu]

khu kbIr ieh krIaY kfih] sfD sMgiq bYkuMTY afih] 326

siqgurU jI dy AupkfrI isiKaf qy AupdysL muqfbk jIvn bqIq krn vfly purKF nUM PVn afAuxf qF ikqy irhf, Aultf jdoN Drm rfj (?) ny AuhnF nUM hukm dy ky gurmuK jn nUM pkV ilafAux vfsqy ikhf qF jmdUqF jihr Kf ky afqm hiqaf kr leI. pfvn bcn ieAuN hn:

siqgur afgY ardfis kir sfjn (vfihgurU) dyie imlfie]

sfjn imilaY suKu pfieaf. jmduq mUey ibKu Kfey] 55

sLfqr pujfrIaF vloN nrkF dy zrfvy qy surgF dy JUTy lfry lf ky ihMdU gRMQF df shfrf lY ky, Boly lokF nUM sdIaF qy byrihmI nfl luwitaf jf irhf hY. gurvfk:

 puMn pfpu sBu byid idRVfieaf gurmuiK aMimRq pIjY hy] 1050

 sfsqR byd pfp puMn vIcfr] nrik surig iPir iPir aAuqfr] 385

ihMdU mwq dy sB qoN vwzy qIrQ pRfg rfj (ielfhfbfd) qy jf ky mfG mhIny dI sMkrFq dy pivqr idn iesLnfn kry. rupey sony cFdI dfn kry. jmIn aqy hor sB kuJ jo pwly hY, dfn kr dyvy. iPr pujfrIaF vloN mMqr pVHn AupRMq rfmnfm jpdf hoieaf mnuwK (Drm gRMQF muqfbk) afpxf srIr afry nfl gylI vFg doPfV krvf lvy. qF BI koeI pRfpqI nhIN ho skygI, ieh rfh hI lwutyiraF ny toiraf hY. gurvfk:

mkr pRfig dfnu bhu kIaf srIru dIAu aD kfit]

ibnu hirnfm ko mukiq n pfvY bhu kMcnu dIjY kit kit] 986

iswK pMQ kol igafn df sUrj sLRI gurU gRMQ sfihb agvfeI vfsqy sdf aMg sMg hY. ijMdgI ijAux df shI ZMg, ivigafnk qrIky, sfzy snmuK prgt hY. jnm qoN lY ky mrn qwk aqI suKflf rfh siqgurU jI ny bKisLsL kIqf hY. aPsos ik Kflsf pMQ iekIvIN sdI dy kMipAutrI Xuwg ivwc BI aigafnqf dy hnyry ivwc Btk irhf hY. ikrpf dy dfqy siqgurU jI ny ivkfrF qoN rihq, guxF nfl BrpUr jIvn bxfAux leI hukm kIqf hY. jdoN jIvn gurbfxI prfiex ho igaf qF nrk df zr nhIN rhygf, surg dI iewCf Kqm ho jfvygI. gurvfk:

sUrj ikrix imly jl kf jlu hUaf rfm] joqI joiq rlI sMpUrn QIaf rfm… 846

smfj nUM lgIaF anyk prkfr dIaF jokF ny, Boly lokF df sdIaF qoN KUn pIqf hY. iehnF afpxI iewCf dy Bgvfnf (?) dI isrjxf kIqI. klpq prmysr nUM pRfpq krn dIaF lwKF ivDIaF dI GfVq GV ky prclq kIqI. ies sRyxI dy mhF nfiek bRfhmx ny afpxy afp nUM srb skqImfn, qy srbAuc Gosq kIqf. jy cfhy qF prm rfm bRfhmx, KqrIaF dIaF iewkI kwulF df nfs kr skdf hY. jy cfhy qF sudfmy dy rUp ivwc jf ky BI ikRsLn df rfj lY skdf hY. jy cfhy qF hrIsL cMdr rfjy df rfj dfn ivc lY ky, Aus nUM prvfr smyq KflI hwQ mihlF ivcoN Dwkf dy ky kZ skdf hY. dr dr dI BIK mMgx qy mjdUrI krn leI mjbUr kr skdf hY. jy bRfhmx cfhy qF DrmI rfjy bil qoN sfrf rfj prqfp Koh ky Aus nUM kKoN hOlf kr skdf hY. jy afpxI qy af jfvy qF iBRgU bRfhmx dy rUp ivc Bgvfn (?) ivsLnUM dy, ibnF kfrn isMGfsx qy bYTf vyK ky, CfqI ivwc lwq mfr skdf hY. agoN Bgvfn ivsLnUM nUM sLrfp dy ky duK Bogx, rfm cMdr dy rUp ivc, jnm idvf skdf hY. iBRgU vwloN mfrI lwq kfrn rfm cMdr dI CfqI qy jnm smyN hI pYr df insLfn AuWkiraf hoieaf sI. jo bRfhmx BgvfnF nUM pYdf kr skdf hY, (?) AuhnF nUM sLrfp dy skdf hY. Blf afm jnqf jnfrdn AusdI supr sLkqI agy iks bfg dI mUlI hY? ies nfXfb hsqI bRfhmx vwloN sdIaF qoN anyk ivDIaF nfl mnuKqf nUM gumrfh kIqf igaf hY qy luwt ky KfDf BI igaf hY. ieh jy cfhy qF buwD mwq vrgy mhfn Drm df srb nfsL kr skdf hY. iek hjfr sfl qk dysL nUM gulfmI dIaF jMjIrF ivc kYd krvf skdf hY. jfqpfq dIaF vMzIaF puaf ky mnuKqf ivc nPrq pYdf kr skdf hY. ijMdgI df sohxf qy koml awD aOrq nUM vfsLnf pUrqI leI iKzOxf, kfmxI, dyvdfsI, jogxI, nfgxI qy vysLvf bxf skdf hY. gAU nUM mF afK ky puUjf df ZoNg BI krdf hY qy Aus df mfs BI suafd lf lf ky KFdf irhf hY… .

mnwuKqf nUM byaMq iksm dy bMDnF qoN afjfd krvf ky, iswDy inrMkfr nfl joVn afey prAupkfrI siqgurU jI ny, isry df akwt PYslf suxf idwqf. aY Boly loko, mq koeI ies KusL PihmI ivwc sB kwuJ gvf lvy ik mYN dfn dy ky, qIrQI iesLnfn krky, jF aijhy Poky krmkFz krky, qr jfvFgf. prmysLr dy dr qy smUlcy jIvn dI prK hoxI hY. kyvl prK dI ksvwtI qy Kry Auqrn vfly prvfn kIqy jfxgy. KoitaF nUM Kry bxfAux vfsqy dubfrf dubfrf BwTI ivc qfieaf jFdf rhygf. anyk jnmF dy duKF ivwcoN gujrnf pY skdf hY. pfvn gurvfk hn:

 jh krxI qh pUrI miq] krxI bfJhu Gty Git] 25

 muUlu miq prvfxf eyho nfnk afiK suxfey] krxI Aupir hoie qpfvsu jy ko khY khfey]1238

Drm dy Auqm aqy pivwqr nfm nUM, klMkq kr rhy ltyrf sLRyxI dy lokF leI, siqgurU iek vwzf cYilMj lY ky sMsfr qy afey sn. ijvyN ijvyN AuhnF dI ivcfrDfrf df PYlfa hovygf, JUT qy pfKMz dIaF dukfnF nUM jMdry vwj jfxgy. iehnF lokF nUM BI afm iensfnF vFg imhnq mjdUrI krky, rotI KfxI pvygI. gurbfxI dI afKrI pMkqI aqy sfrMsL ilK ky sMkocdy hF.
aY pfpI pfKMzI JUTy gurU bx bYTy iensfn * qyrI mF dI guwq (isr dy kys) ikAuN nf muMn idqI jfvy ? (glq isiKaf dyx vfly mF vrgy gurU qoN Bfv hY ) ijs dI isiKaf BrmF qoN mukq nhIN kr skdI. hy mUV mnuK qUM Kud qF cONh bydF dI glq isiKaf krky ruiVaf hI sI, afpxy syvkF nUM BI lY zuwibaf. AuhnF df ksUr iehI sI ik Auh kptI aqy Kudgrj bMdy nUM afpxf rihbr mMn bYTy. vfk hn:

kbIr mfie mUMzAu iqh gurU BI jfqy Brmn jfie]

afp zuby chu byd mih cyly dIey bhfie] 1369

siqgurU nfnk sfihb jI nUM anMq vfr nmskfr hY, ijnHF dI ikrpf sdkf mnuwKqf nUM nvIN rOsLnI pRfpq hoeI. aigafnqf Bry hnyHry rfhF ivc BtkidaF nUM gfzI rfhy tor idwqf. brbfd hMuidaF nUM jIvn dfn bKsL idwqf. DMn gurU nfnk sfihb jI.




.