.

ipRM: igafnI surjIq isMG

    dUjy pfqsLfh dy pMj sO sflf qy ivsLysL

    gurU aMgd sfihb

    ipRNMsIpl igafnI surjIq isMG, isK imsLnrI, idWlI

afgmn aqy pRIvfr- gurU aMgd pfqsLfh df afgmn 31 mfrc sMn 1504, mqy dI srF ijLlf iProjLpur (pMjfb) ivc hoieaf. ajkl ieh ielfkf ijLlf mukqsr ivc hY aqy iesdf nfm 'nFgy kI srF' hY. gurU aMgd sfihb jI dy ipqf jI df nfm bfbf PyrU ml jI aqy mfqf df nfm mfqf dieaf kOr sI. sMn 1519 ivc, afp jI df anMd krfj, sMGr ipMz invfsI BfeI dyvI cMd dI spuqRI (mfqf) KIvI jI nfl hoieaf. afp jI dy do spuqR bfbf dfqU jI, dfsU jI aqy do bwcIaF bIbI amro jI aqy bIbI anoKI jI sn. gurgWdI pRfpqI qIk afp jI df nfm 'lihxf' jI hI sI.

gurU aMgd pfqsLfh df mhfn jIvn "hukim mMinaY hovY prvfxu qf KsmY kf mhlu pfiesI" (pM:471) aqy "afpu gvfie syvf kry qf ikCu pfey mfnu ] nfnk ijs no lgf iqsu imlY lgf so prvfnu"(pM:474) dI iek ajyhI imsfl hY jo gurbfxI-gurU hukmF qy clx vfsqy, gurisK nMU afpxy jIvn aMdr hr smyN JfqI mfrn dI pRyrnf dyNdI hY.

jIvn qbdIl- ajyhy smyN jdoN bRfhmx vrg dI smfj Aupr BrvIN pwkV sI. afp jI ipqf purKI nIXm nfl hr sfl dyvI drsLn nMU jfieaf krdy sn. ipqf jI dy clfxy AuprMq afp jI, apxy jwQy dy afgU bx gey. vrx vMz anusfr afp jI qRyhx jfq dy KqRI aqy AWucI kul ivcoN sn. spsLt hY ik gurUdr qy afAux qoN pihlF, afp vrx vMz dy pWky mudeI aqy aKOqI sLUdr qF dUr, AunHF dy prCfvyN qoN vI nPrq krdy hoxgy. gurU nfnk pfqsLfh dI crx Coh ny afp jI dy jIvn nMU mnuKI ipafr, grIbF-loVvMdF dI syvf vfsqy pUrI qrHF qbdIl kr idwqf. isWK Drm ivc pRvysL AuprMq, pfqsLfh ny AunHF dy ihrdy nUM ibnF ivwqrkf vrx-jfq, mnuKI syvf dy jjLby nfl nko-nWk Br idqf. ies bfry isWK Drm ivc pRvysL qoN bfd dIaF kuJ imsflF ies pRkfr hn :-

(1) icWkV iBWjI pMz cukxI- afpjI KzUr sfihb qoN krqfrpur sfihb, gurdyv dy drsLnF nMU afey. Aus smyN gurUnfnk pfqsfh apxy muMjI dy KyqF ivcoN ndIx kwZ aqy kfimaF rfhIN kWZvf vI rhy hn. kfmy vI mOjUd sn. pr icWkV BrI muMjI dI pMz cuWkx vfsqy, hukm hoieaf lihxf jI nMU. ikWqnI gihrI Kyz sI pfqsLfh dI. iek qF BfeI lihxf jI AuWcI kul ivcoN sn; dUjf, iek amIr pRIvfr ivcoN sn. kpVy vI kImqI pfey hoey sn. prvfh nhIN kIqI, icwkV dI BrI pMz afpxy isr Aupr cuk leI. mfmUlI ijnHF vI AujLr nhIN kIqf. Gr phuMcy, mfqf sulKnI jI ieh dyKky bVy prysLfn hoey qF gurdyv nyy Byd Bry sLbdF ivc Purmfieaf 'sulWKxI! ieh icwkV dI pMz nhIN ijLmyNvfrI dI pMz hY; ieh icwkV nhIN kysr dy Cwty hn'.

(2) moeI cUhI vflI GWtxf - iek vfrI Drmsfl df bUhf Koilaf qF agy moeI hoeI cUhI peI sI. bRfhmxI pRBfvF ivc qF ieh kMm cUhVy-cMimafrF df sI. pfqsLfh df pRogrfm qF, kl dI iqafrI vfsqy, BfeI lihxy dy aMdro vrx-jfq vfly kohV df mUl nfs krnf sI. iesLfrf hoieaf, cUhI cukI 'qy ibnF iZWl bfhr jfkyy suwt afey.

(3) gMdy nfly ivcoN ktorf kWZxf- gurU nfnk pfqsLfh iesLnfn krky prq rhy hn, kFsI df ktoOrf, gMdy bdbU Bry nfly ivwc jf izwgf. sfihbjLfidaF smyq sB ny kWZx qoN afnfkfnI kIqI. 'afp jI pfs ikhVf ktoiraF df Gftf hY'! sfiraF ny ktOry nMU AuQy hI Cwz dyx dI slfh idwwqI pr DMn hn BfeI lihxf jI- hukmI bMdy. kyvl iesLfry dI iZWl sI, Cfl mfrky ktorf kwZ ilaFdf. gurU dy hukmf ivwc, ikAuN-ikMqU nhIN kIqf jFdf, ieh gwl bfbf lihxf jI dI rwg rwg ivwc smf cuwkI sI. ipqf purKI dyvI drsLn jf-jf ky vI ijhVI AUc-nIc vflI gMZ inwq pwkI ho rhI sI, gurUdr qy pujky Ausdf qf bIj vI nfs ho cukf sI.

(4-5) aWDI rfq nUM kpVy Doky ilafAuxI aqy kWcI kMD- gurU dIaF rmjLF gurU hI jfxy. aWDI rfq df vWkq, kVfky dI TMz, hukm hoieaf ibafsf qoN kwpVy Do ky ilafAuxy hn. iesyqrHF iPr iek hor, awDI rfq-quPfnI bfrsL, kVfky dI TMz, Drmsfl dI kWcI kMD izwg peI. idn inkly vI ieh kMm ho skdf sI. vWsdI bfrsL ivc qF gfry vflI kWcI kMD qF cVH vI nhIN sI skdI-pr suafl qF sI "hukim mMinaY hovY prvfxu…" (pM:471) aqy "afpu gvfie syvf kry"(pM:474). ies ipCy qF koeI guWJI Kyz vrq rhI sI pr Aus Kyz nUM vI kyvl gurU hI jfxdf sI. suafl sI-afAux vfly smyN dIaF ijLMmyvfrIaF vfsqy pRwpk krn df. mn ivcoN mnuK smfj vfsqy Bry gey DobI, rfj, cUhVy, cimafr vfly ivwqkry nMU Do ky, pUrn iensfn bnfAux df. pr ies sfry df pqf qF ajy bfbf lihxf jI nUM vI nhIN sI. hukm dI hriek Kyz ivc sfihbjLfdy vI afnfkfnI kr gey, pUry Auqry bfbf lihxf jI.

(6) Dfnk rUp ivc bfbf nfnk- aj qF hwd hI ho geI jdoN gurU nfnk pfqsLfh ny scmuc hI Dfnk rUp Dfrn kr ilaf. sfhsIaF vFŐ hwQ ivc sotf, ipCy kuwqy lgf ley. ijhVf nyVy afAuNdf pfqsLfh zMzy nfl iptfeI df zrfvf dyNdy. BilaF BilaF isWdkIaF dy isWdk zol gey. sfry ipCy hWt gey aqy gurdyv kol iekWly rih cuky sn bfbf lihxf jI. aMq qIk sfbq rhy qF kyvl bfbf lihxf jI.

gurgwdI pRfpqI- pfqsLfh ny CfqI nfl lgf ilaf. hukm kIqf "BfeI lihxf qUM lYxf hY aqy asF qYnUM dyxf hY. BfeI lihxf! mYN qYnMU apxy aMg qoN bxfieaf hY, qUM myrf hI aMg hY. awj qoN qMU lihxf nhIN, aMgd hYN" AuprMq gurbfxI df KjLfnf supurd krky nfl iek tWkf rK, cyly awgy mwQf tyk idqf. PLurmfn hY "guir cyly rhrfis kIeI nfnik slfmiq QIvdY ] sih itkf idqosu jIvdY ] 1 ] lhxy dI PyrfeIaY nfnkf dohI KtIaY ] joiq Ehf jugiq sfie sih kfieaf Pyir pltIaY…["(pM:966)

spurd kIqy gey gurbfxI dy ies KjLfny ivc gurU nfnk pfqsLfh dI apxI rcI hoeI bfxI aqy pRcfr doiraF (AudfsIaF) smyN, afp jI rfhIN pRvfn aqy iekqR kIqI pMdrHf BgqF dI bfxI df sMgRih vI sI. iesqrHF pfqsLfh ny, sMsfr ivc, iek nvIN rIq qorI, apxy hI cyly agy mwQf tyikaf aqy apxI ielfhI joq vflI bKisLsL BrpUr apxI hI ielfhI avsQf ivc lY aFdf. Aus smyN gurU nfnk pfqsLfh dI sMsfrk afXU sfZy 70 sfl sI aqy BfeI lihxf jI dI kyvl sfZy cOqI sfl. BfrqI sMsikRqI ivc ieh vI apxy afp ivc iek inklfb sI. bfbf lihxf jI sMn 1532 ivc gurU bfbf jI dy crxF ivc hfijLr hoey aqy swq sfl, isWKI dI kmfeI krky gurgwdI nMU pRfpq hoey. aj vflf ieh ijLkr isqMbr sMn 1539 df hY.

dIvy qoN dIvf- gurU aMgd sfihb df gurU nfnk pfqsLfh dy crxF ivc hfijr hoxf vI iek anoKI Kyz sI. Aus vwkq afpjI df nfm lihxf sI. afp jI ipqf purKI dukfndfrI krdy sn pr afp jI dI afdq kuJ GWt qoln dI sI. lgfqfr hr sfl dyvI dy drsLn vI afp jI dy ajyhy kmjLor suBfa nUM nf bdl sky. iek vfrI jdoN BfeI joDf nfm df iek gurU kf isWK, afp jI pfsoN kuJ sOdf lYx afieaf. Aus rfhIN Aucfrn kIqI jf rhIN gurbfxI qoN bhuq pRBfivq hoey. AunHF dy Joly ivc do buWkF afty dIaF hor pf idqIaF. vfDU aftf joDf jI ny ieh kihky vfips kwZ idqf ik 'myrf hWk qF mYnMU iml cukf hY, vfDU dUjy df hWk mYN nhIN lY skdf'. BfeI lihxf jI rih n sky aqy AunHF GWt qoln vflI sfrI scfeI vI ds idqI. qF vI jdoN BfeI joDf jI ny ikhf ik "BfvyN kuJ vI sI, qusIN qF apxy ihsfb nfl myrf hWk mYNnUM dy hI cuky sI, hux mYN Aus ihsfb ivc hor nhIN lY skdf. iksy df hWk Kfxf, ieh myry gurU df hukm nhIN" BfeI joDf jI df AuWcf suwcf afcrn, AunHF aMdr gurU hukmF vfsqy idRVqf aqy AunHF dy muKfribMd ivcoN cl irhf bfxI df pRvfh-BfeI lihxf jI dy mMn ivc gurU dr vfsqy qFG pYdf ho geI. nqIjf ies vfrI dyvI drsLnF nUM jFdy hoey rsqy ivc hI apxy jWQy qoN aWz hoky gurU drsLnF vfsqy krqfrpur sfihb nMU muV pey aqy AuQy vfsqy hI hoky rih gey. ieh ijLkr 1532 df hY.

gurgwdI kfl dIaF pRfpqIaF- gurU aMgd pfqsLfh ny apxy 13 sfl dy gurgwdI kfl dohrfn, pihly pfqsLfh rfhIN sQfpq gurbfxI aqy gurmiq isDFqF dI apxI kWQnI aqy krnIN rfhIN BrvIN ivafiKaf kIqI. gurbfxI rcnf ivwc afp jI dy kul 63 slok hn jo pMjvyN pfqsLfh ny gurU gRMQ sfihb jI dI sMpfdnF smyN vfrF ivwckfr drj kIqy. sWqy blvMz jI dI vfr, BWtF dy svyXY aqy BfeI gurdfs jI dI bfxI ivc vI afpjI dI dyx bfry BrvF ijLkr aFAuNdf hY.

pMjfbI bfl boD- lgfqfr ivdysLI hmilaF aqy rfjgrdI kfrx Bfrq dIaF sfrIaF hI mUl BfsLfvF, lgBg Kqm ho cukIaF sn. sMsikRq Aupr bRfhmxF ny afpxf jwPf pwkf kIqf hoieaf sI. sMsikRq nUM Auh apxf hiQafr bxfky lokF dI BfrI lut-Ksut vfsqy vrq rhy sn. AuMJ vI sMsikRq, hux kdy lok BfsLf nhIN sI bx skdI. ieh pRcfr vI kIqf jf cukf sI, rWb nfl gwlbfq krn df rfh kyvl sMsikRq hI hY aqy BfrqI lok ies gl nUM sWc vI mMn cuky sn. iPLr sMsikRq dy pVHx-pVHfAux df hWk vI bRfhmx ny apxy pfs hI riKaf df sI. ies dy Ault muslmfnf df iehI pRcfr arbI-PfrsI vfsqy sI aqy Auh sMsikRq nUM kfiPLrF dI BfsLf pRcfrdy sn.

gurU nfnk pfqsLfh ny ijwQy krqy nfl lok BfsLf ivwc gl krnI isKfeI AuQy nfl hI bRfhmxF dy gLlby nMU vI cYlMj kIqf. gurbfxI df afDfr pMjfbI ilpI nMU hI bxfieaf. gurU aMgd pfqsLfh ny Bfrq dI ies sB qoN pRfcIn BfsLf pMjfbI vfsqy iek sFJI ilpI nUM qrqIb idwqI aqy iesnUM sMvfiraf. iesdy pRcfr pRsfr vfsqy pihlf 'bfl boD' ilKvfieaf. duK qF ieh hY ik ieh ieiqhfsk 'bfl boD' aj pMQ pfs mOjUd nhIN. pMjfbI vrxmflf, asl ivc Bfrq dI mr cukIaF BfsLfvF vfsqy, iek sFJI ilpI df kfiem krnf sI. gurU pfqsLfh rfhIN ies ilpI dI bFh pkV lYx kfrx, siqkfr vjoN, 'pMjfbI ilpI' df nfm vI 'gurmuKI ilpI' pRclq ho igaf- Bfv gurU pfqsLfh dy muKfribMd qoN Aucfrx kIqI hoeI.

gurmuKI ilWpI aqy pMjfbI BfsLf- BfsLf mfihrF dy muqfibk, pMjfbI Bfrq dI sBqoN purfnI BfsLf hY aqy mOjUdf gurmuKI dy awKr vI gurU pfqsLfh qoN pihlF mOjUd sn. gurbfxI aMdr kbIr sfihb dI ilKI pWtI aqy bfrHvI sdI ivclI PLrId jI dI sLbdfvlI ies dy vWzy sbUq hn. pfqsLfh ny ies ilpI nMU apxfieaf hI nhIN blik pRPulq aqy nIXmbwD vI kIqf. ieh ivsLysLqf kyvl gurmuKI ilpI ivc hI hY ik Bfrq dIaF byaMq BfsLfvF dI sLbdfvlI nMU, gurbfxI KjLfny ivc jog sQfn pRfpq hoieaf. ieko hI ilWpI ivc ieWqnIaF vWD BfsLfvF df iesqymfl, iPLr AunHF dI hI sLbdfvlI ivc, ieh gux iksy vI hor ilpI ivc sMBv nhIN sI.

BfsLf ivigafnIaF anusfr jy kr pMj sfl dI Aumr dy aMdr aMdr dunIaF Brdy iksy vI bcy nMU pMjfbI dI pYNqI awKrI pwkI krvf idqI jfvy qF Auh bWcf bfkI Aumr ivc, sMsfr Br dI hriek BfsLf boln dy smrQ ho jFdf hY. mYzIkl sfeINs anusfr bWcy dI vokl kfrz (boln dI nfVI) pMj sfl dI Aumr dy aMdr aMdr ijWqnIaF afvfjLF aqy awKrF vfsqy Kul jfvy, Aumr Br iPLr AusqoN vWD hor nhIN Kul skdI. gurU pfqsLfh ny gurmuKI dI pYNqI ivc lgBg hrpRkfr df Aucfrn sfnUM pUrf krky dy idqf hY. ieWqnI smRQf sMsfr dI iksy vI hor ilpI ivc hY hI nhIN. Bfrq dIaF bfkI BfsLfvF jF aMgryjLI afid qo ieh ihsfb lgFdy dyr nhIN lgdI. kfsL ik asIN gurmuKI dy ienHF AucqWm guxF nUM sMsfr sfhmxy pRgt kr skdy.

ml aKfVy kfiem krny- gurU aMgd sfihb ny ml aKfiVaf df afrMB krky isWKF ivwc iek hor nvIN cyqnqf jgfeI. spsLt hY ik afqmk qor qy blvfn hox dy nfl-nfl srIr df blvfn honf vI mnuK ivwc afqm ivsLvfs nUM jnm dyNdf hY. iesqoN Drm pRcfr-pRsfr aqy dusLt suDfr-sMGfr dI dlyrI aqy ihMmq pYdf hMudI hY. awj hr iek gurduafry dy nfl nfl sMgqF vfsqy ml-dMgl aKfVy hoxy cfhIdy sn. pr isKI dI ies mhfn sMsQf qoN asIN iblkul avysly ho cuky hF. asl ivc kusLqIaF qF hriek gurisWK dy jIvn df ihWsf hoxIaF jLrUrI sn. iesdy Ault jy aj ikWDry iksy gurisK nMU dysL jF sMsfr pwDr qy kusLqIaF df sLONk jfg vI AuTdf hY qF AusnMU Ausqfd Auh imldy hn ijnHF df pihlf afdysL hI srUp nMU iqafgx vfsqy huMdf hY. AunHF anusfr ieh srUp, ml-dMgl vfly rsqy qy vwDx ivc rukfvt hY. aj sMsfr pWDr dy anykF hI pihlvfn, mUloN qF isWK hn pr AunHF kol isWKI srUp bfkI nhIN. kfsL! gurU aMgd pfqsLfh rfhIN afrMB kIqI geI ies sMsQf dI mhfnqf nUM asF smiJaf aqy sMBfilaF huMdf.

jnmsfKI prMprf df arMB- gurU aMgd pfqsLfh ny gurbfxI dy nfl nfl gur ieiqhfs dI sMBfl vfsqy jnmsfKI ilKx df irvfj vI arMiBaf. gurdyv ny, gurU nfnk pfqsLfh dI jnmsfKI ilKvfeI jo awj sfzy kol pRfpq nhIN. mfrkIt ivwc nklI jnm sfKIaF dy Zyr lgy pey hn ijnHF ivwc 25 qoN 575 qIk sfKIaF drj hn. AunHF sfKIaF ivc anykF sfKIaF Auh hn, ijhVIaF ik kyvl isWKI dy srUp nUM ivgfVn vfsqy bdnIXqI nfl ilKIaF geIaF hn, sfnMU sucyq hox dI loV hY. ienHF jnmsfKIaF ivcoN iek hY 'BfeI bfly vflI jnm sfKI'. iesy jnm sfKI dy afDfr qy kvI sMqoK isMG jI ny ''sUrj pRkfsL'' dI rcnf kIqI. jdoNik KojF dy afDfr qy sfbq ho cukf hY ik 'BfeI bflf' koeI ieiqhfsk ivakqI hY hI nhIN. ieQy hI bs nhIN, ies jnmsfKI Aupr jo ilKx df sMn ipaf hY. Aus sMn dy ilKx ivc lgBg do sO sflF dI hyrf PyrI hY. iPr vI Koj dy nukqy qoN ies rcnF ivcoN kfPI ieiqhfsk msflf pRfpq ho skdf hY. pMQ nMU ies pfsy iDafn dyn dI loV hY.

gurU kf lMgr, sMpUrx sMsQf dy rUp ivc- gurU nfnk pfqsLfh rfhIN sFJI sMgq qoN bfd, 'scy sOdy' dI GWtxf rfhIN sFJy lMgr dI pRQf df arMB vI kr idqf igaf sI. Bfrq ivwc pRclq vrxvMz-jfqpfq aqy CUaf-CUq Aupr ieh kfrI cot sI. sfry AUc-nIc dyy BulyKy Kqm ho jFdy hn jdoN iensfn sFJI sMMgq ivwc bYTky siqsMg krdf hY, imlky lMgr iqafr krdf, vrqfAuNdf aqy sFJI pMkq ivwc bYTky Cwkdf hY. hjLfrhF sflF qoN Ausdy mMn aMdr pWky kIqy jf cuky suwc iBwt, coNky-kfrF dy BulyKy KMB lfky AuWz jFdy hn. iehI nhIN, gurU kIaF sMgqf ivwc puwjx vfilaF nMU ipwCy cONky cuwly dI icMqf vI nhIN rihMdI aqy byiPLkr hOky gurUdr dIaF hfjLrIaF Br skdIaF hn. ieQy hI bs nhIN lMgVy-lUly-apfhj aqy loVvMdF nMU BuKy pyt qVwPdy sOxf nhIN pYNdf. Auh apxI Audr pUrqI vfsqy iksy dy mohqfj nhIN rih jFdy. siqsMg ivc hfjLrIaF Brky gurU dI gl sunx dy Xog vI bxdy hn aqy insLMg lMgr vI Cwkdy hn.

gurU aMgd pfqsLfh ny pihly pfqsLfh rfhIN arMB kIqI jf cukI ies lMgr dI pRQf nMU bfkfiedf sMsQf df rUp idwqf. gurUdr dI ies anoKI, nvIN aqy invyklI dyx qoN ijWQy jfq aiBmfnI inwq aAuKy ho rhy sn, gurU aMgd pfqsLfh dy lMgrF ivc iGAu-KIrF vrqf ky lokfeI ivc iesdI iKwc hor vI vDf idqI. spsLt kIqf ik ijQy mnuK vfsqy AuWqm afqmk Kurfk gurbfxI hY AuQy nfl hI, inrog srIr vfsqy, AuWqm srIirk Kurfk vI AuWqnI hI jLrUrI hY. PLurmfn hY "lµgru clY gur sbid" aqy "lµgir dAuliq vMzIaY rsu aMimRqu KIir iGaflI ] gurisKf ky muK Aujly mnmuK QIey prflI]"(pM:967)

iesqrI purK dI brfbrI- "blvMz KIvI nyk jn ijsu bhuqI CfAu pqRflI ] lµgir dAuliq vMzIaY rsu aMimRqu KIir iGaflI]" (pM:967) lMgr dI sMsQf mfqf KIvI jI dy supurd krky gurU aMgd pfqsLfh ny isWKI pRcfr dI lihr ivwc bIbIaF nMU vI awgy ilaFdf. pihly pfqsLfh rfhIN pRgt kIqy gey mrd 'qy iesqrI dy brfbrI vfly isDFq nMU krnI df rUp bKisLaf. iesqrHF lMmy smyN qoN bnfeI gey pursL pRDfn smfj dI glq socxI Aupr ieh iewk hor vwzf vfr sI. pRqK rUp ivc, gurU nfnk pfqsLfh ny mfqf sulKxI jI aqy byby nfnkI jI nMU siqkfr dyky iPLr gurbfxI rcnf rfhIN iesdf jo bfnHx bWinaf sI. dUjy pfqsLfh rfhIN, ieh Ausy df pRkt rUp sI.

goieMdvfl sfihb vsfAuxf- goieky kol anykF ipMzF dI DrqI sI. Auh DrqI, ijs bfry ieh ivsLvfs pwk cukf sI ik ies DrqI qy BUqF df vfsf hY. idny mkfn bxdy hn aqy rfqIN ZWT jFdy hn. goiekf mMn cukf sI ik ieh DrqI kdy nhIN vs skdI. goiekf, gurU aMgd pfqsLfh dI sLrx ivwc afieaf . krqfrpur sfihb aqy KzUr sfihb nMU vsf ky, isWKI pRcfr vfsqy inWq nvyN ngrF dy vsfAux df rfh gurUnfnk pfqsLfh ny qoiraf sI. gurU aMgd pfqsLfh ny nf hI qF kyvl Aus BUqF vfly vihm nMU hI qoiVaf blik AuQy goibMdvfl dI pivwqR ngrI kfiem krky isWKI pRcfr df qIjf kyNdr sQfpq kr idqf. ies nUM vsfAux dI syvf bfbf (gurU) amrdfs jI pfsoN leI geI. iesqrHF lokfeI ivwc iek ivsLvfs hor idRV ho igaf ik ijWQy gurbfxI df vfsf hovy, AuQy BUq pRyq nyVy nhIN af skdyy. bfd ivc iesy ngr nUM goieMdvfl ikhf jfx lgf.

jfq aiBmfnI qpf-rWb dI krnI, kuJ smF KzUr sfihb ivc bfrsL n hoeI. AuQoN dy hI isLv nfQ nfm dy iek ZoNgI pr msLhUr qpy ny, ieh gl AuzfeI ik gurUdr ny cUMik vydF-sLfsqrF dIaF rIqF nMU qoVky sfry lokF dI jfqpfq Kqm kr irhf hY. iek pMkq ivwc lMgr Cwkf ky lokF df Drm BRsLt kr idqf hY-iksy dyvI dyvqy nUM nhIN mMxdf afid. iesy krky ies ielfky qy Bgvfn dI kRopI hoeI hY. Ausny lokF nMu KUb BVkfieaf ik bfrsL qF hI hovygI, jykr gurU aMgd jI nMU KzUr sfihb ivcoN kwiZaf jfvy qF .

sLfqI dy pMuj gurU pfqsLfh ny, rjLf ivc qF dKl nhIN idqf, pr ipMz Cwzky afp hI cly gey. bfrsL iPr vI n hoeI, ijsqoN lokF ivc hun qpy ivruD guWsy dI lihr sI. ikAuNik rojLfnf dy siqsMgF kfrx lokF aMdr qF gurUdr df bhuq siqkfr vI sI. Auh jfky gurU pfqsLfh dI crxI ZwTy aqy afpxI Bul bKsLvfeI. bynqI krky, siqkfr sihq gurU jI nUM vfips KzUr lY afey. kudrq dI krnI pfqsLfh dy vfips afAux bfd acfnk hI KUb vrsLf arMB ho geI. gl qF pRBu dI rjLf ivc rihx dI sI. ies nfl qpy dy pfKMz df pfj Aukf hI AuGV igaf. hux qF lokF dI kropI df insLfnf qpf sI. gusfey lokF ny qWpy nUM PLVky GsItnf sLurU kr idqf. ikAuNik iesy dI apxI KuMns kfrx, pfqsLfh ielfky nUM CWzky gey sn. ijs kfrx rojLfnf dy siqsMg vI bMd ho gey sn aqy AunHF koloNN gurUdr dI byadbI vI hoeI sI. lOkF ny AusnMU ieWqnf GsIitaf ik GsIt GsIt ky hI Kqm kr idwqf. qpy nMU apxI krnI df Pl iml igaf.

humfXMU nMU soJI bKsLI- humfXMU, sLyrsLfh sUrI qoN BFj Kf ky doiVaf- rsqy jFidaF KzUr sfihb, gurU sfihb dI sLrx ivwc afAux df ivcfr bxf ilaf. soicaf-awlf qflf dy drvysL hn sLfied kuJ duaf kr dyx. ijs vWkq humfXUM apxy sLfhI dsqy sihq, gurdyv kol pujf qF pfqsLfh ml-aKfVy ivwc ruJy hoey sn; humfXMU vwl ivsLysL iDafn nf idwqf. humfXMU hMkfr ivwc qwmqmf AuiTaf. ies ivc Ausny afpxI byiejLqI mihsUs kIqI aqy pfqsLfh qy vfr krn leI qlvfr kwZ leI. sLFq suBf pfqsLfh ny Purmfieaf "humfXMU! sLyrsLfh sfhmxy qyrI ieh qlvfr ikQy clI geI sI? ijhVI awj qUM PkIrF Aupr AulfrI iPrdf hYN". bfdsLfh, sLrmsLfr hoieaf aqy crxF qy izwgky apxI Bul bKLsLuvfeI.

joqI joq smfAuxf aqy gurgWdI sOMpxf- gurU aMgd pfqsLfh df 13 sfl df gurgwdI kfl anykF jIvn syDF, isWKI pRcfr aqy pRsfr nfl BrpUr hY. ieh qF kyvl kuJ sMkyq hn. pfqsLfh ny 29 mfrc sMn 1552 nUM, gurbfxI KjLfny rfhIN gurgWdI dI ijLMmyvfrI, apxy ainMn isWK bfbf amrdfs jI nUM sONp ky joqI joq smf gey. Aus vWkq afp jI dI sMsfirk afXU kyvl 48 sfl sI aqy bfbf amrdfs jI dI afXU 84 vrHy sI. kWcy ilKfrIaF-pRcfrkF rfhIN lgfqfr ieh ilKdy qy pRcfrdy jfxf ik gurWgdI sONpxf smyN nfrIal riKaf aqy iqlk lgfieaf jFdf sI-iblkul inrmUl aqy gurbfxI isDFq dy Ault glF hn. sfnUM ies pRkfr dy pRcfr qoN sucyq rihx dI loV hY.

kI PLrk pYNdf hY, sB cldf hY- gurU aMgd pfqsLfh dI jIvn Jlk, isWK dy 'hukmI bMdf' hox vfsqy apxy afp ivc iek imsfl hY. nMgI qlvfr dI Dfr vfly ieimiqhfn ivcoNN pfs hon vflf ieh hukmI bMdf aqy gurU kf isWK-aj iks nIvIN Kwz ivc izwg cukf hY, koeI CupI hoeI gl nhIN. gurbfxI dI afigaf ivc apxy afp nMU smrpx krky aj vI ieh akfl purK dI Ausy hI bKisLsL df pfqr aqy gurU dI prqIq df vfirs bx skdf hY. pr hukmI bMdf bxy ibnf nhIN.

aj iewk iewk ivprn dI rIq aqy hUVmWq, gurduafiraF dI iewk iewk iewt nfl apxf irsLqf joV cukI hY. pRcfrk dIaF rgF ivc DWs cukI hY, pRbMDk df iemfn bx cukI hY. Gr ivc mfqf ipqf dI sLfn bx cukI hY. AusqoN bfd gurU sfzy kyvl bfhrly pihrfvy qy prqIq ikvyN kry? aj pUrI pnIrI, isWKI vl ipwT krI KloqI hY-ies vfsqy nhIN ik isWKI AusnMU cMgI nhIN lgdI jF iPr isWKI qoN AusnMU aYlrjI hY. blik ies vfsqy ik cOvI GMitaf dI afpxI ijMdgI ivc pRcfrk, pRbMDk, gurduafrf styj, BfeI sfihbfn, gRMQI isMG, mfqf ipqf aqy sMbMDIaF dy rUp ivc jo kuJ asIN pnIrI nMU dy rhy hF Aus ivc 'nf hI qF isWKI hY aqy nf hI gurU df BYa'. bfxI gurU df hukmI bMdf hox vflf sfzf gux, aj sfzy ivcoN alop ho cukf hY. sfzy kol hn sMBflIaF hoeIaF ivprn dIaf rIqF. ienHF hI anmqI-mnmqI aqy hUVmqI rIqF ivcoN jnm lY rhy hn sfzy kyvl ieko hI ipafry ijhy sfzy apxy GVy hoey kuJ sLbd …['ies nfl kI Prk pYNdf hY'…… 'sB cldf hY'… 'lokfcfrI/brfdrI/ smfj nUM vI qF vyKxf hY'…afid. gurU dy hukmI bMdy vflf, nMgI qlvfr dI Dfr hyToN pfs hox vflf sfzf suBfa aj sfzy aMdroN pUrI qrHF alop ho cukf hY. iehI kfrx hY ik aj isWK kOm pUrn rsfql vl jf rhI hY. sLfied hI sMBl skIey.

kyvl iesy ieko hI sur ivc 'kI PLrk pYNdf hY' aj isWKI vflf rom sV irhf hy, pr nIrU rUpI pMQ bMsrI vjf irhf . gurisKo afE! gurbfxI afigaf ivc jfgIey aqy gurU dy ivsLvfs dy vfirs bxIey. GWt qoN GWt gurU aMgd pfqsLfh dy jIvn ivcoN ieqnI qF syD lY lvIey. 053s91.4s030

Including this Gurmat Lesson

"gurU aMgd sfihb" gurmat Lesson No 53

For all the Gurmat Lessons written by 'Principal Giani Surjit Singh' Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within 'Guru Ki Sangat' with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- per hundred copies. (+P&P.Extra) From 'Gurmat Education Centre, Delhi', Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315

web site- www.gurbaniguru.com




.