.

iswK Drm nUM dyhDfrI gurU-zMmH vwloN ho rhI GuspYT qoN bcfE !

gursLrn isMG ksyl ‘knyzf’

iswK Drm iek aYsf Drm hY jo koeI vI Pokt krm-kFz aqy iksy iksm dy aMD-ivsLvfsF ivwc XkIn nhIN rwKdf . ies Drm dy isDFq anusfr hryk Auh vylf sLuB hY, ijs smyN mn ivwc pRmfqmf dI Xfd hY; pr awj ieMjL lgdf hY, ijvyN ieh inafrI kOm gurU dy isDFqF qoN avyslI huMdI jf rhI hY. iesy krky iswKF dI bhu-igxqI ivafh, mMgxI vrgy smfgmf jF koeI hor nvF kfr-ivhfr krn dI qrIk pwkI krn vfsqy koeI iksy dyhDfrI gurU-zMmH, zyrydfr bfby jF pMzq kolo tyvf lvfAux jF sLuB idhfVf puwCx vfsqy jf irhf hY. ienFH ivwc keI Auh guriswK vI sLfml hn, ijnFH ny KMzy bfty dI pfhul vI leI huMdI hY. ieh pMzqF qoN sLuB-asLuB idn-vfr pwuCdy aqy AuhnF kolo ng lY ky AuglF ivwc pfAuNdy hn; pr gurbfxI dy ies pivwqr sLbd ‘qy XkIn nhIN krdy:

sf vylf so mUrqu sf GVI so muhqu sPl hY myrI ijMduVIey ijqu hir myrf iciq afvy rfm]

jn nfnk nfmu iDafieaf myrI ijMduVIey jm kMkru nyiV n afvY rfm ]( m:4,pMnf 540)

ivcfrn vflI ieh gwl hY ik, iswKF nUM gurU sfihbfn ny sRI gurU gRMQ sfihb "sLbd gurU" joN sdIvI swc hY Aus dy lV lfieaf hY. awj vyKx ivwc afAudf hY ik hjLfrF dI igxqI ivwc gurmiq dy pRcfr df dfavf krn vfly pRcfrk dysL ivdysL ivwc iPr rhy hn; pr iPr vI ikAuN awj iswKF dI vwzI igxqI dyhDfrI gurU-zMmH vwl jf rhI hY ? ies smyN ijQy dyhDfrI gurU-zMmH vwloN sRI gurU gRMQ sfihb jI dI bfxI nUM afpxI mrjI dy arQ krky iswKF nUM afpxy nfl joVn df ieqrfj hY; AuQy sfnUM ieh vI pVcol krn dI aqI-jLrUrq hY ik iswK Drm df pRcfr krn df dfavf krn vfly "sLbd gurU" dy isDFq anusfr pRcfr kr vI rhy hn ? jy asIN iswKF ivwc dyhDfrI gurU-zMmH dy vwD rhy ruJfn nuM rokxf hY qF iswKI nUM pRPUlq huMdI vyKx dy cfhvfnF nUM mjLUdf ho rhy gurmiq pRcfr bfry GoK krnI pvygI .

sfnUM ies gwl df KLfs iKafl rwKxf cfhIdf hY ik iswK Drm ivwc dyh nUM kdI vI gurU nhIN mMinaf igaf. gurU sfihbfn ny afpxy jIvn kfl ivwc vI "sLbd gurU" df hI pRcfr kIqf hY:

pvn arMBu siqgur miq vylf ] sbdu gurU suriq Duin cylf ] (m: 1,pMnf 942)

sLbdu gur pIrf gihr gMBIrf ibnu sbdY jgu bAurfnM] ( m:1, pMnf 635 )

dUsry pfsy iswK kOm dI bhu-igxqI nUM ieh vI nhIN pqf ik iswK rihq mrXfdf anusfr "iswK kOx hY". afm qOr qy asIN hryk Aus afdmI nUM iswK smJdy hF ijhVy vI mrd aOrq dy nFa nfl "isMG, kOr" lwgf huMdf hY, pwg dfVI hovy jF Aus df ipCokV iswK Grfxy nfl irhf hovy. ies smyN Auh BfvyN dyhDfrI gurU-zMmH rfDf suafmI df Bgq, BfvyN nklI inrMkfrI, nfmDfrI (kUkf gurU-zMmH) jF rwb dI hoNd qoN hI munkr kfmryz hovy; asIN iswK hI smJ lYNdy hF. ieh dyhDfrI gurUaF dy pujfrI swjx jo vyKx nUM iswKI pihrfvy ivwc huMdy hn, ieh lok afpxI loV krky ivafh krvfAux vfsqy sRI gurU gRMQ sfihb dI god ivwc afAuxf mMn jFdy hn; pr ivafh qoN qurMq bfd iPr ‘igrgt’ vFgU rMg bdl ky afpxy dyhDfrI gurU dy gux gfAux lwg pYNdy hn. iswK pRvfrF dI iehnF gYr iswKF nfl irsLqydfrI hox krky ieh lok irsLqydfrI dy prBfv nfl AuhnF nUM vI afpxy dyhDfrI gurU vwl lY jFdy hn. ies vyly ies qrFH vI iswK Drm ivwc KuspYT ho rhI hY .

ajy QoVf hI smF pihlF bhuq sfiraF ny "nirMdr gryvfl" dy gurU-zMmH dI vIzIE ieMtrnYt rfhIN vyKI hY, ik ijhVy lok Aus dy cuMgl ivwc Pwsy sn AuhnF ivcoN bhuqy sfbq sUrq hn. keI qF pMj kkfrI vI rhy sn. vyKx nUM ieh lok iksy vI guriswK sLrDflU qoN Gwt nhIN lgdy hn; pr kI ieh lok qy ieMnHF df gurU, gurbfxI dIaF qukF gurU jI dy siqkfr vfsqy boldy sn ? aijhy hI pMjfb ivwc vI keI zyry hn. ijvyN: ipafrf Binafrf, afsLUqosL aqy srsy vflf swcf sOdf afid. ijnFH ny gurbfxI dI Gor byadbI aqy afpxI mrjLI anusfr gurbfxI dy arQ krky iswK kOm dy idwl vlUhMdry hn. iehnF dy cyly vI iswKI pihrfvy vfly hn; kI AunFH nUM vI iswK ikhf jf skdf hY ? iesy qrFH hI rfDf suafmI jF keI hor gurU–zMmH vfly hn. ieho ijihaF df rUp qy pihrfvf vyK ky hI iswK smJ lYxf vwzI Buwl hY; ijs qrFH afm krky smiJaf jf irhf hY.

pMQ pRvfinq iswK rihq mrXfdf ivwc spsLt iliKaF hY ik "iswK kOx hY" ies bfry hr iswK nUM jfxkfrI hoxI cfhIdI hY :

iswK dI qfrIPL: jo iesqrI jF pursL iek akfl purK, ds gurU sfihbfn ( sRI gurU nfnk dyv jI qoN lY ky sRI gurU goibMd isMG sfihb qk), sRI gurU gRMQ sfihb aqy ds gurU sfihbfn dI bfxI qy iswiKaf aqy dsmysL jI dy aMimRq Auwqy insLcf rwKdf hY aqy iksy hor Drm nUM nhIN mMndf, Auh iswK hY.

gurmiq dI rihxI :( A) iek akfl pruK qoN Cut iksy dyvI dyvqy dI AupfsnF nhIN krnI .

(a) afpxI mukqI df dfqf qy iesLt kyvl ds gurU sfihbfn, sRI gurU gRMQ sfihb aqy gurU sfihbfn dI bfxI nUM mMnxf.

2[anMd sMskfr :

( a ) iswK dI puqrI df ivafh iswK nfl hI hovy.

(c) anmq vfilaF df ivafh ‘anMd’ rIqI nfl nhIN ho skdf.

kuJ smF pihlF sRI akfl qKq sfihb vwloN hukmnfmf jfrI krky iswKF nUM sucyq kIqf igaf hY, ik sRI gurU gRMQ sfihb jI dy srUp df pRkfsL pfrtIaF vfly hflF jF hotlF ivwc nf kIqf jfvy. ieh TIk hY, ijQy gurU sfihb df mrXfdf anusfr siqkfr nhIN sI huMdf Aus nUM roikaf igaf hY; pr keI jgfH ies hukmnfmy df lfB dyhDfrI gurU-zMm vfly lY rhy hn. ies gwl df sbUq ieh hY, myrf dosq iek ivafh qy aMimRqsr igaf sI. Aus ny dwisaf ik hfl ivwc jdoN cfh pI leI qF mYNnUM vI ijQy anMd kfrj dI rsm hoxI sI AuQy lY gey. Auh rfDf suafmIaF df zyrf sI (doburjI dy lfgy). AuhnF iek kmry ivwc sRI gurU gRMQ sfihb jI dI bIV rwKI hY. ies nfl iek qF AuhnF nUM iswKF dI kmfeI iml rhI hY, dUjy AuQy iswKF dy jfx nfl iswK isDFqF qoN anjfx CyqI hI AuhnF dy ies pKMzI pRcfr ivwc Pws jFdy hn ik, "vyKo jI, asIN vI sRI gurU gRMQ sfihb dI bfxI hI pVHdy hF". jd ik ieh sfrf iswKF nUM BrmfAux df hI qrIkf hY. Auh gurbfxI dy mqlb afpxI mrjLI anusfr kwZdy hn, ijnFH nfl Auh afpxy afp nUM gurU aKvf skx. ijvyN ies sLbd dy arQ kIqy hn.

pfTkF dI jfxkfrI leI igafnI pRqfp isMG jI vwloN ilwKI ikqfb "rfDf suafmI mq drpx" ivwcoN iek sLbd vwl iswKF df iDafn idvfAuNdf cfhuMdf hF:

"sfr bcn ivwc hI rfDf suafmI nfm nUM sLbd suriq ibafn kIqf igaf hY. Aus leI kbIr sfihb df ieh bcn pysL kIqf igaf hY:

kbIr Dfrf agMm kI, siqgur deI lKfie.

Ault qfih sumrn kro, svfmI sMg imlfie.

Bfv: agMm dI Dfrf siqgurU ny dws idwqI hY. Aus Dfrf nUM Aultf ky ‘rfDf’ bxf lAu aqy Aus nfl suafmI imlf ky ‘rfDf suafmI’ df jfp kro.

ieh gwl bVI polI, hfso-hIxI qy by-dlIlI hY.jy ‘Dfrf’ df arQ ‘rfDf’ huMdf qF kbIr sfihb ny KLud afpxI bfxI ivwc ‘rfDf suafmI’ sLbd ikAuN nf vriqaf ? AunFH dy cfr sO sfl bfad ‘Dfrf’ nUM Aultf ky rfDf bnfAux dI ikAuN loV pY geI" ?(hvflf: rfDf mq drpx, pMnf 20 )

hor jfxkfrI leI pVoH ipMglvfVy dy bfnI Bgq pUrn isMG jI vwloN pRkfsLq kIqI ikqfb, " rfDf suafmI bfibaF dy kfly lyK" .

ies smyN jrUrI hY ik sRI akfl qKq sfihb, sLRo: gu: pR: kmytI qy pMQ drdI iswK Drm ivwc dyhDfrI gurU-zMmH vwloN ho rhI GuspYT nUM rokx df koeI Auprflf krn. iswKF df vI PLrj hY, ik Auh QoVI ijhI shUlq vyK ky gurduafry dI bjfey, iksy dUsry Drm vfilaF dy zyry ivwc jf ky anMd kfrj dI rsm nf krn.

afm iswKF nUM ies gwl df sLfied pqf nhIN hY, ik jd koeI iswK iksy dyhDfrI gur-zMmH vfly nUM gurU Dfrn kr lYNdf hY, qF iPr Auh iswK nhIN rihMdf. vyKx ivwc bhuq afAuNdf hY ijhVy swjx iswK pRvfrF ivwcoN dyhDfrI gurU-zMmH vwl cly gey hn, Auh gurduafry dy lMgr hfl ivwc afm hI vyKI dy hn; AuNJ afpxy bxfey nvyN dyhDfrI gurU kol ‘siqsMg’ krn jFdy hn.

ies smyN lwgI pYsy dI doV ivwc keI iswK pRvfr ivdysLF ivwc jfx dI KLfhsL jF pYsy dI cmk vyK ky dyhDfrI gurU-zMmH nUM mMnx vfilaF nfl iswKI pihrfvf qy ipCokV ivwc iswK pRvfr hox df bhfnf bxf ky afpxy DI, puqr dI sLfdI AuhnF pRvfrF ivwc kr rhy hn. ies qrFH ijQy Auh gurU vwloN bymwuK huMdy hn, AuQy iswK kOm df vI vwzf nuksfn krdy hn. ijs dI dyKf-dyKI hor iswK vI dyhDfrI gurU-zMmH dy sLrDflU bxdy jf rhy hn. ieh vI iswK Drm ivwc GUspYT df muwK kfrn hY.

sfzf iehnF dyhDfrI gurU-zMmH vfilaF dI ivroDqf krn df muwK kfrn sRI gurU gRMQ sfihb jI dI bfxI nUM curf ky, iPr Aus dy gwlq arQ krky iswKF nUM hI gumrfh krn df dosL hY. jykr ieh gurU-zMmH vfly eynHI hI akfl purK dI soJI vfly hn qF afp bfxI df Aucfrn krn aqy afpxy cyilaF nUM Aus df pfT pVHfAux.

iswK Drm nUM bydfvf dy ky dyhDfrI gurU-zMmH vwl jfx vfly swjxo ! iek gwl jLrUr Xfd rwKIE, iswK Drm dI inafrI hoNd dI iqafrI krn vfsqy gurU sfihbfn ny lgpg 239 sfl lfey hn; ijs ivwc AuhnF afpxy jIvn ivwc sKq Gflxf GflIaF aqy loV pYx qy afpxIaF aqy afpxy pRvfr dIaF sLhIdIaF vI idwqIaF . jo vI isiKaf AuhnF ny iswKF nUM idwqI, Auh afpxy ipMzy qy pihlF afp hMzfeI ; iesy krky hI gurU sfihbfn nUM kihxI qy krnI dy sUry ikhf jFdf hY. ies smyN swB qo vwD mnuwKqf dy Bly leI sfdf aqy pivwqr isDFqF vflf sRI gurU gRMQ sfihb jI hY jo ky " sLbd gurU" sfzy pfs mOjUd hY. jykr Aus pivwqr bfxI dy afsLy anusfr afpxy jIvn nUM Zflky vI quhfnUM mn dI sLfqI nhIN imlI qF iPr iksy dyhDfrI gurU-zMmH kolo vI nhIN imlygI ? qusIN ies mhfn Drm nUM Cwz ky ies dy doKIaF df sfQ dy rhy ho; pr Xfd rwKIE ! aYsL pRsq dyhDfrI gurU-zMmH vfly gurU kolo svfey inrfsLqf dy quhfnUM kuJ vI nhIN imlygf.

sRI gurU gRMQ sfihb jI nUM gurU mMnx vfly hr iswK df PrjL bxdf hY, ik Auh dyhDfrI gurU-zMmH vfilaF dIaF mn BrmfAU cflF qoN afp sucyq rhy aqy hornF iswKF nUM vI iehnF dIaF momo TwgxIaF gwlF qoN jfgrUk kry; qF hI asIN afpxIaF afAux vflIaF pusLqF nUM "sLbd gurU" dI ivcfrDfrf smJf ky iswK Drm ivwc ho rhI dyhDfrI gurU-zMmH vwloN GuspYT qoN bcf skdy hF.

myry ilwKy sLbdF nfl iksy df idl dwuiKaf hovy qF mfPL krnf.




.