.

kI gurU jI isWKF nUM dyvqy bxfAuNdy sn jF cor?

Drm mnuwK nUM AuWcf-suwcf jIvn jIAux leI pRyrnf krdf hY. cMgy sdfcfrk gux isKFAuNdf hY. ijs iesqrI jF pursL ivc bhuq hI cMgy gux pYdf ho jfx, smfj ivc Aus nUM nyk iensfn kr ky jfixaF jFdf hY aijhy nyk iensfn nUM keI Bly pursL kih idMdy hn, "beI PlfnF pursL qF inrf dyvqf hY jF PlfnI bIbI qF inrI dyvI hI hY." gurU jI vI afpxy isWKF ivc aijhy sLuwB gux dyKxF cfhuMdy sn. jy kr isWK qnoN-mnoN gurU dI gwl mMn lvy qF iPr gurU vI afpxy isWK qy imhr dI ndr kr ky Aus nUM AuWcy-suwcy jIvn vflf Blf pursL (dyvqf) bxf idMdf hY aqy gurU jI nUM ies qrHF kridaF bhuqI dyr nhIN lgdI. ies df ijLkr afsf kI vfr ivc ieMj afAuNdf hY:

sloku mÚ 1 ] bilhfrI gur afpxy idAuhfVI sd vfr ] ijin mfxs qy dyvqy kIey krq n lfgI vfr ]1] {pMnf 462}

arQ :-mYN afpxy gurU qoN (iek) idn ivc sO vfrI sdky huMdf hF, ijs (gurU) ny mnuwKF qoN dyvqy bxf idwqy qy bxfAuNidaF (rqf) icr nfh lwgf .1.

suKmnI sfihb dI aTfrvIN astpdI ivc vI ies gwl nUM Kuwl ky ibafn kIqf hoieaf hY ik isWK ny kI krnf hY aqy iPr gurU Aus isWK leI kI kuwJ krdf hY.

koeI vI Drm, knUMn jF smfj corI nUM cMgf nhIN smJdf. cMgy mfqf ipqf muwZ qoN hI afpxy bwicaF nUM cMgI isWiKaf dyx dI koisLsL krdy hn, ijs ivc ik iksy dI koeI vI cIjL corI nf krn dI isWiKaf vI sLfml hY. tIcr vI skUlF ivc ies vfry isWiKaf idMdy rihMdy hn. mYnUM ieWQy iek CotI ijhI khfxI cyqy af geI, ijhVI ik qusIN keIaF ny pVHI suxI hovygI. iek mfqf afpxy Coty ijhy puwqr nUM bhuq hI lfz ipafr krdI huMdI sI. Aus bwcy nUM corI krn dI mfVI afdq pY geI. bwcf jdoN iksy dI koeI cIj curf ky Gr ilafAuNdf qF Aus dI mfqf bVI KusL huMdI sI aqy puwqr vI afpxI mF nfl lfz ipafr krdf. jdoN bwcf vwzf huMdf igaf qF Aus dI ieh corI krn afdq vI pwkdI geI. iek vfrI jdoN Auh corI krdf PiVaf igaf qF knUMn vloN Aus nUM lMmI jyl dI sjLf hoeI. jyl jfx qoN pihlF Aus ny afpxI mF nUM imlx dI ieWCf jLfihr kIqI. mF vI Aus nfl lfz ipafr krnf cfhuMdI sI. jdoN puwqr mF nUM imlx igaf qF mF ny afpxI mmqf aDIn lfz ipafr krn leI bfhvF Kol leIaF. mF nUM afs sI ik puwqr pihlF dI qrHF Guwt ky jwPI pfvygf. pr hoieaf ies dy Ault, puwqr ny jf ky lfz krn dI vjfey mF dy kMn qy joLr nfl dMdI vwZ idWqI. mF aqy hor vI sfry dyKx vfly hYrfn ik ieh kI hoieaf? jdoN Aus nUM puwiCaf igaf ik aYsf ikAuN kIqf hY? qF Aus ny AuWqr idWqf ik jdoN mYN Cotf sI qF myrI mF corI krn qy KusL huMdI sI, jy kr Auh Aus vyly mYnUM ies BYVy kMm qoN vrjdI aqy myry kMn iKcdI qF ieh myrI corI krn dI afdq nf pwkdI aqy nf hI mYnUM hux jyLl jfxF pYdf.

afE hux afeIey Aus aslI gwl (sfKI) vwl ijhVI ik afm gurduafiraF ivc rfgI ZfzI bVy hI aMdfjL ivc sLrDf BfvnF nfl suxfAuNdy hn. ieh sfKI hY BfeI ibDI cMd dI rfq nUM GoVy AuDfl ky ilafAux dI. ieh isWK PulvfVI dy agsq 2004 dy aMk ivc pMnF 20-22 qy vI CpI hoeI hY. ieh GoiVaF vflI khfxI sfiraF ny hI suxI hoeI hY ies leI ieWQy sfrI duhrfAux dI loV nhIN, kuwJ lfeInF hI hUb-hU isWK PulvfVI ivcoN ilK irhf hF. "[[[ sLfhI mhwl qy dUjy mkfnF nUM jMdry mfr ky dUjf GoVf vI nTf ilafieaf. [[[GoVf gurU crnF ivc ilaf hfjLr kIqf. mhfrfjL ny BfeI jI nUM CfqI nfl lgfieaf qy Purmfieaf: ibDI cMd CInF, gur kf sInF." ieh gur ky sIny vflI gwl iek zyrfvfdI afm hI ikhf krdf sI sLfied iksy bYNk luwtx vwl iesLfrf krdI hovygI jF iPr iksy luwt-Koh nUM jLfiejL TihrfAux dI? jdoN mYnUM gurbfxI dy isDFq dI smJ afAux lwgI qF ieh khfxI (sfKI) glHy qoN hyTF nhIN sI AuqrdI ik bfxI kuwJ hor kihMdI hY aqy ieh sfKI kuwJ hor. gurbfxI qF ieh kihMdI hY:

DnfsrI mhlf 1 ] coru slfhy cIqu n BIjY ] jy bdI kry qf qsU n CIjY ] cor kI hfmf Bry n koie ] coru kIaf cMgf ikAu hoie ]1] suix mn aMDy kuqy kUiVafr ] ibnu boly bUJIaY sicafr ]1] rhfAu ] coru suafilAu coru isafxf ] Koty kf mulu eyku dugfxf ] jy sfiQ rKIaY dIjY rlfie ] jf prKIaY Kotf hoie jfie ]2] jYsf kry su qYsf pfvY ] afip bIij afpy hI KfvY ] jy vizafeIaf afpy Kfie ] jyhI suriq qyhY rfih jfie ]3] jy sAu kUVIaf kUVu kbfVu ] BfvY sBu afKAu sMsfru ] quDu BfvY aDI prvfxu ] nfnk jfxY jfxu sujfxu ]4]4]6] {pMnf 662}

arQ :—jy koeI cor (Aus hfkm dI ijs dy sfhmxy Aus df mukwdmf pysL hY) KLusLfmd kry qF Aus ƒ (ieh) XkIn nhIN bx skdf (ik ieh swcf hY), jy Auh cor (hfkm dI) bd-KLoeI kry qF BI Auh rqf Br nhIN Gfbrdf . koeI BI mnuwK iksy cor dy cMgy hox dI gvfhI nhIN dy skdf . jyhVf mnuwK (lokF dIaF njLrF ivc) cor mMinaf igaf, Auh (KLusLfmdF jF bd-KLoeIaF nfl hornF dy sfhmxy) cMgf nhIN bx skdf .1.

hy aMnHy lflcI qy JUTy mn ! (iDafn nfl) sux . swcf mnwuK ibnf boilaF hI pCfixaf jFdf hY .1.rhfAu.

cor ipaf sohxf bxy cqur bxy (pr afKLr Auh cor hI hY Aus dI kdr kImq nhIN pYNdI, ijvyN) Koty rupey df muwl do gMZy kOzF hI hY . jy Koty rupey ƒ (KiraF ivc) rwK dyeIey, (KiraF ivc) rlf dyeIey, qF BI jdoN Aus dI prK huMdI hY qdoN Auh Kotf hI ikhf jFdf hY .2.

mnuwK jYsf kMm krdf hY vYsf hI Aus df Pl pFdf hY . hr koeI afp (krmF dy bIj) bIj ky afp hI Pl KFdf hY . jy koeI mnuwK (hovy qF Kotf, pr) afpxIaF vizafeIaF dIaF ksmF cuwkI jfey (Aus df ieqbfr nhIN bx skdf, ikAuNik) mnuwK dI ijho ijhI mno-vfsnf hY Auho ijhy rsqy Auqy hI Auh qurdf hY .3.

(afpxf ieqbfr jmfx leI clfk bx ky) BfvyN sfry sMsfr ƒ JUTIaF gwlF qy gwpF afKI jfey (pr, hy pRBU ! koeI mnuwK qYƒ DoKf nhIN dy skdf) . (hy pRBU ! jy idl df Krf hovy qF) iek iswDV mnuwK BI qYƒ psMd af jFdf hY, qyry dr qy kbUl ho jFdf hY .

hy nfnk ! Gt Gt dI jfxn vflf sujfn pRBU (sB kuJ) jfxdf hY .4.3.6.

cor jfr jUafr pIVy GfxIaY ] inMdk lfieqbfr imly hVvfxIaY ] gurmuiK sic smfie su drgh jfxIaY ]21] (pMnf 1287-1288)

corF ivBcfrIaF qy jUey-bfjL (afidk ivkfrIaF df ieAuN hfl huMdf hY ijvyN) kolH¨ ivc pIVy jf rhy hn; inMdkF qy cugLlKLorF ƒ (mfno, inMdf qy cugLlI dI) hQkVI vwjI hoeI hY (Bfv, ies BYVI vfdI ivcoN Auh afpxy afp ƒ kwZ nhIN skdy) .

pr jo mnuwK gurU dy snmuK hn Auh pRBU ivc lIn ho ky pRBU dI hjLUrI ivc afdr pFdy hn .21.

jdoN vI ieh sfKI pVHnI suxnI AudoN hI mn ivc vIcfrF df jvfr-Bftf AuWT KloxF, ik jy kr koeI sLrDfvfn GoVy gurU jI leI hI lY ky afieaf sI aqy (sfKI anusfr) gurU jI jfxI jfx sn ik sfzI Bytf ibDI cMd afpy hI lY afvygf qF iPr gurU jI ieh vI jfxdy hoxgy ik bfad ivc ies dI Kfqr jMg vI hovygI. jy kr jMg hI lVnI pYxI sI qF iPr gurU jI llkfr ky afpxy GoVy mMgdy, ibDI cMd qoN corIN AuDflx dI kI loV sI? ies qrHF dy vIcfrF ivc hI keI sfl lMG gey aqy ies df koeI vI qswlI bKsL jvfb nhIN sI lwB irhf. kuwJ sfl pihlF jdoN gurbKsL isMG kflf-aPgfnF ny gur iblfs pfqsLfhI CyvIN vfry pVHnF ilKxF sLurU kIqf qF iek idn tYlIPUn qy gwlbfq kridaF acfnk hI mYnUM ieh sfKI iPr Xfd af geI aqy Aus nUM puwiCaf ik ieh ibDI cMd vflI sfKI df iKafl rwKxF, sLfied ieh ies ivc hovy, mY ies dI aslIaq jfnxI cfhuMdf hF. Aus ny ikhf ik hYgI af, ieh ies qrHF ilKI hoeI hY. mYN ikhf ik bws, ijs aslIaq dI qlfsL mYN keI sflF qoN kr irhf sI Auh mYnUM iml geI hY aqy jy kr ieh ies qrHF ilKI hoeI hY qF iPr ies ikqfb df ilKfrI koeI isWK ihqYsLI nhIN ho skdf. bhuqy pfTkF ny ieh guriblfs ivclI ibDI cMd vflI sfKI ‘isWK mfrg’ qy pihlF pVH hI leI hovygI ikAuN ik mYN ies ikqfb nUM ieWk sfl qoN vI Aupr iksLqF ivc ‘isWK mfrg’ qy pf irhf hF. ijnHF ny hfly nhIN pVHI, lE jI Auh vI pVH lYx hux qy kr lYx afpxy mn dIaF qswlIaF:-

kfbloN afeI sMgiq ny siqgurU jI ƒ dwisaf ik, jd Auh lOhr pujy qF jMumy dI inmfjL pVHn leI sLfhjhfn afpxIaF PLOjF smyq sLihr ivc afieaf hoieaf sI. sfrI sMgiq vyKx leI rukI qF gurbKLsL rfie ny afiKaf ik JUTy sLfh df kI vyKxf clo swcy sLfh, afpxy siqgurU kol puwjIey. pr:-

qwdip sMgiq TfZ rhfeI . BFiq BFiq kI sYn idKfeI .

sRI gur khf miD iqh sYnf . kOn vsqu dyKI sm mYnf ]241]

arQ:-sMgiq qd vI KVI rhI aqy keI iksmF dI PLOj vyKI. siqgurU jI ny puiCaf ik, PLOj ivc koeI ajyhI cIjL vyKI ijhVI kfmdyv quwl suMdr hovy ?

qfrfsis puin bYn alfeI . doie asÙ gur aYs idKfeI .

rUp cfl idiK kfm ljfvY . jrqY jIn riv qyju rhfvY ]242]

arQ:-qfrf cMd ny disaf ik, gurU jI do GoVy ajyhy vyKy hn ik ijnHF dy rUp aqy cfl qoN kfmdyv vI sLrimMdf huMdf hY. Auqy pfeIaF sony dIaF kfTIaF df ajyhf pRkfsL hY ik sUrj df pRkfsL vI iPwkf pY jFdf hY.

GoiVaF dy nfm idlbfgL aqy gulbfgL dwisaf qy afiKaf ik sMgiq cfhy--"hfey ikqy ienHF GoiVaF qy swcy pfqsLfh sfzy siqgurU jI ciVHaf krn qF sfzy mnF ivc TMz vrqy? " prfey mfl qy ajyhI ieiCaf bxf lYx vflI sMgq kI, gurmuKF dI sI ik jF corI dy hfmIaF dI ? sdky jfeIey ilKfrI dI kutlqf qoN ?

kuJ idn rih ky jd sMgiq kfbl ƒ prq geI, qF siqguurU jI ny, iklHy ivcoN GoVy kwiZ ilafAux leI ibDI cMd dI syvf lf idwqI. Bfv, siqgurU jI ny afpxy mn ivc afeI kmjLorI gIdIaF vFg kfbl dI sMgiq qoN lukfeI rwKI ? pihlf GoVf GfeI bx ky aqy dUjf joqsLI bxky ijvyN ibDI cMd jI lY afey sn, Auh khfxI, prcfrkF, ZfzIaF koloN asF sfiraF ny keI vfrI suxI hoeI hY. pr ZfzI ieh suxfAuNdy rhy hn ik, dovyN GoVy kfbl dI sMgq siqgurU jI leI kfbloN lY ky afeI sI, ijnHF ƒ lhOr dy hfkm ny Koh ilaf sI. pr eyQy ilKfrI ny GoiVaF df mflk sLfhjhfn ƒ drsfieaf hY, aqy siqgurU jI corI krfAux vfly ?.

hor vI vwD duKdfeI, nvIaF gwlF:-

(A) lhOr dy sLfhI iklHy ivcoN, sLfh jhfn df GoVf corI Kohlky leI afAuNdy BfeI ibDIcMd ƒ vyK ky, siqgurU jI AuvyN hI (KLusLI nfl) AuWT KVy hoey ijvyN jIvn-bUtI df phfV cuwkI afAuNdy hnUMmfn ƒ vyK ky sRI rfm jI AuwT Kloqy sn. ibDI cMd crnI ipaf qF siqgrU jI ny Aus ƒ jwPI ivwc GuWt ilaf {aiDafie 19-335} kvI dy ktfKLsL Bry bcn-" sMq jno ! suxo kvI koloN (anoKI) gl. ijs (akflpurK) ƒ sfry dyvqy qy irKI munI lwBdy iPrdy hn, rfq idn ijs agMm agocr df iDafn Drdy hn, pr aMq nhIN sn pf sky, Aus pRBU jI ny kiljug ivc dyh Dfr leI hoeI hY, Aus ny (corI krky afey ibDI cMd ƒ) afpxy muKfribMd ivcoN ieh afiKaf ik, hy BfeI ibDI cMd ! qUM bhuq vzf Aupkfr kIqf hY, aqy afpxy aMg nfl lf ky Aus ƒ inhfl kr idwqf. (19/336) iPr GoVy dI aqy ibDI cMd dI isPLq aqy syvf sMBfl df vrxn. GoVy dy ivjog ivc sLfhjhfn dy bury hfl df ijLkr, aqy:-

(a) iPr pMjF siqgurF ƒ iDaf ky ibDIcMd ƒ QfpI idwqI aqy dUjf GoVf ilafAuxu leI qurMq qor idwqf.(19/357)

siqgurU nfnk sfihb jI dy AunHF pMj srUpF ƒ vI kutl ilKfrI ny, prfieaf hwk curf ilafAux dy aprfD ivc sLfml kr ilaf ijnHF df ilKqI AupdysL ies pRkfr hY:--

hku prfieaf nfnkf Ausu sUar Ausu gfie ] guru pIru hfmf qf Bry jf murdfru n Kfie ] glI iBsiq n jfeIaY CutY scu kmfie ] mfrx pfih hrfm mih hoie hlflu n jfie ] nfnk glI kUVIeI kUVo plY pfie ]2]{141}

jdoN dUjf GoVf lY ky ibDI cNMd jI afey qF ijvyN siqgurU jI ƒ (kIrqn nhIN sgoN) rfg rMg Buwl igaf aqy dOV ky ibDI cMd dy gl nfl jf cMbVy, aqy ijvyN dohF qoN iek rUp ho ky, siqgurU jI ibDI cMd dy ies vzy Aupkfr dy irxI huMdy drsfAyux df kvI ny Gor aprfD kIqf hY, ilKfrI dI afpxI bolI ivc gurU cylf dovyN cor ?:-

svwXf] Bfv iehY kib jfn lIXo, qb eyk hI rUp doAU idRstfey .

mfnhu afqm soN pRmfqm, Byd ibhfie imly hrKfey .

pRym sXfn qjY sgrI, ipiK rfm hƒ js aMk Drfey .

qoih irxI gur bYn khY, Aupkfr kIXo pir moih mhfey]443]

dohrf] ibDIcMd jo mFg ho so dyvoN ieh vfr .

kih ibDIaf qumrI mXf iewC pUr mm sfr]444]

hy ibDI cMd ! qyrI ikRpf nfl qF awj myrI sfrI ieiCaf pUrI ho geI hY, ies vfrI qF qUM jo mMgy AuhI dy idaFgy.444.

iPr gurU sfihb ny ieh puwC ilaf ik hy ibDIcMd suxf qF shI ik qUM ieh GoVy ilaFdy iks ZMg nfl hn:--

ibDI cMd vfc- 'qum sBu jfnqu hoie ajfnf . pUCq ho gur ikRpf inDfnf.'

krn krfAux vflf sB kuJ qUM afp hI qF hYN. axjfx bx ky myQoN kI puwCdy ho. kurbfn jfeIey gur iswK dI gl-bfq qoN.

nfsvMq pdfrQF bfry gurU bfxI df isDFq (1) " jo dIsY so sMig n gieE ] sfkqu mUVu lgy pic muieE ]" {pMnf-241} (2) ndrI afvY iqsu isAu mohu ] ikAu imlIaY pRB aibnfsI qoih ]{pMnf 801}-(3)-idRstAu kCu sMig n jfie mfnu iqafig mohf] {pMnf-1230}-afpxy ipqf gurdyv jI dy ies pfvn sLbd dI vI KMzxf ?:-

Kfk nUr krdM aflm dunIafie ] asmfn ijmI drKq afb pYdfieis Kudfie ]1] bMdy csm dIdM Pnfie ] dunˆØIaf murdfr KurdnI gfPl hvfie ] rhfAu ] gYbfn hYvfn hrfm kusqnI murdfr bKorfie ] idl kbj kbjf kfdro dojk sjfie ]2] vlI inafmiq ibrfdrf drbfr imlk Kfnfie ] jb ajrfeIlu bsqnI qb ic kfry ibdfie ]3] hvfl mflUmu krdM pfk alfh ] bugo nfnk ardfis pyis drvys bMdfh ]4]1]{723}

pusqk ivc ilKfrI ny gurU hirgoibMd sfihb jI ƒ suKmnI sfihb dy inwqnymI keI QF drsfieaf hY] iPr kI, corI dy GoiVaF dI pRfpqI ho jfx dIaF KLusLIaF pRgtfAuNx smy Auh suKmnI sfihb jI df ieh Purmfn vI Buwl gey ?-

sMig n cflis qyrY Dnf ] qUM ikaf lptfvih mUrK mnf ] suq mIq kutMb aru binqf ] ien qy khhu qum kvn snfQf ] rfj rMg mfieaf ibsQfr ] ien qy khhu kvn Cutkfr ] asu hsqI rQ asvfrI ] JUTf zMPu JUTu pfsfrI ] ijin dIey iqsu buJY n ibgfnf ]nfmu ibsfir nfnk pCuqfnf ]5] {pMnf-288}

iek corI dy dUjf nfsvMq pdfrQ GoiVaF ƒ vyK ky ijvyN dI hflq ies nIc ilKfrI ny siqgurU jI dI icqrI hY, Aus qoN ieh smJxf kTn bx irhf hY, siqgurU jI, AupRokq gurmiq-isDFq ƒ Buwl gey sn ik, jF, gurbfxI dI AulMÕxf krn dy pUrny pf rhy sn ?

prfey GoVy hwQ lwg jfx qy siqgurU jI KLusLI nfl ibDI cMd ƒ afpxf sInf Qfpdy drsfAux dI ksr vI kutl ilKfrI ny pUrI kr leI:-kih sRI gur miK CInf gur sInf. ibDIcMd gur ky ris BInf.(19/446) afpxf sInf kihn AuprMq aqy hor keI qrHF dI kutl bolI vrq ky ilKfrI ny-" pvn Julfry mfieaf dyie ] hir ky Bgq sdf iQru syie ] hrK sog qy rhih inrfrf ] isr AUpir afip gurU rKvfrf ]2]{pMnf 801} AupdysL idRVH krf rhy siqgurU jI ƒ KLusLIaF pRgtfAuNdy drsfAux dy nfl, ibDI cMd jI ƒ, vrF duafrf ijvyN pysLfvr pwkf cor bixaf drsfieaf hoieaf hY. pr GoiVaF dI ieh KLusLI ijvy sLfhI hmly dy BY ivc bdl jFdI hY aqy ijvy siqgurU jI iksy surwiKaq QF dI Jwt-pwt dws pfAuNx leI iPLkr mMd hoey drsfey hn:-

sRI gur khf TOr as koeI . mo kO kho iblm qij soeI ]462] iPr Gor XuwD.

siqgurF imhr krn jy, pfTkF vloN AuqsLfh imilaf qF ieh kUkr, awzrI pusqk ivc swB kuwJ bVy ivsQfr nfl ilK ky smUh pMQ dy drbfr dI hfjLrI jLrUr Brygf. ijs pusqk ƒ pMQ dy srbrfhF ny "aduwqI syvf-guriblfs df sLuWD srUp-anUpm sugLfq-afid-muiK JUT ibBUKx sfrM ] ivKfvy dy Twg-sLbdF duafrf lfhyvMd iswD kIqf hoieaf hY, siqgurU jI nUM Bfieaf qF gurmuK pfTk Aus dy aslI rUp dy KulHy drsLn- "gurbfxI iesu jg mih cfnxu krim vsY min afey]1]" (pMnf-67)- "gurmqI Git cfnxf afnyru ibnfsix ](pMnf-949) guurU bfxI dy cfnxy ivc, kr lYxgy.

hor vI vwD duKdfeI Bfxf ?

gurU hir goibMNd sfihb jI dy snmfn jog mihl, gurU qygL bhfdr sfihb dI pUjX mfqf nfnkI jI, ibDI cMNd ƒ ieAuN kihMdy ilKfrI ny drsfey hoey hn-" gurU jI leI bfdsLfh dy GoVy lY afieaf hYN mYƒ iksy rfxI dy cMgy dusLfly hI ilaf dyh ":-sLfh asÙ gur ihiq aey, mm ihiq BUKn lXfie ] jr cUnI bygm suKd rMk n koie duKfie . .120. (aiDafie-20) [ibDI cMd ny, mlkf dy anmol dusLfilaF dy nfl byaMq gihxy vI corI krky, mfqf jI dy awgy ilaf Dry:-

ibDI cMd iqh njLr bcfie. lFG ibpfsf gur gun gfie ] afie mfq ko bMdn DfrI . BUKn afgy Dry apfrI ]131]

dohrf] idiK BUKn bhu mol ky jLr ng qyj apfr . mfq nfnkI bru dIXo hy suq prAukfr]132](aiDafie 20)

cOpeI] dXfisMDu jb mhlI afey. mfqf BUKn skl idKfey .

ibDI cMd kI krI bzfeI. hy pRB ieh ky bl aiDkfeI]136]

siqgurU jI ƒ bVy pRsMn icq hoey, BfeI ibDI cMd jI leI ieh bcn kihMdy cqur ilKfrI ny pihlF hI drsf ilaf hoieaf hY-

dohrf] ibDIey sm ko cor nih punf blI nih koie.

gursyvk qin min BXo pfCy hoie n hoie ]71 ]{aiDfie 20}

(guriblfs pfqsfhI CyvIN gurbfxI dI ksvwtI qy, dy ivcoN-lyKk gurbKsL isMG kflf aPgfnF)

gurmuK ipafry pfTk jIE, kI hfly vI koeI BulyKf hY ik ies sfKI anusfr gurU jI isWKF nUM jLrfiem pysLf (cor) bxn dI hwlf sLyrI dy rhy hn jF dyvqy bxn dI? ijnHF cOdF rqnF ny ies ikqfb dI pRsMsf kr ky (keIaF ny qF isrP pihlF ilKy hoey qy dsKLq hI kIqy sn), ies nUM gurU kI golk dy pYsy nfl Cpvf ky iewk aduwqI sugfq vjoN pysL kIqf hY kI AunHF dI socxI gurbfxI gurU dy pMQ nfl myl KFdI hY jF iPr jLrfiem pysLf lokF nfl? ijhVy aKOqI ivdvfn zfktr gurU kI inMdf vflIaF ilKqF dI pRsMsf kr ky kfly aPgfny dI ivroDqf krdy hn qF ik swc qy pVdf ipaf rhy, AunHF dI socxI iknF nfl myl KfdI hY? Xfd rhy ies qrHF dIaF ilKqF keI rsfilaF ivc afm hI CpdIaF rihMdIaF hn. iewk pfsy ihMd srkfr hY jo ik 1947 qoN bfad gupq srkUlysLnF rfhIN isWKF nUM jLrfiem pysLf krfr idMdI hY aqy dUsry pfsy dfVHIaF vfly kysfDfrI ihMdU bRfhmxF dy toly hn jo ik sfry isWKF nUM jLrfiem pysLf bxfAuxF cfhuMdy hn aqy jy kr koeI AunHF dI ienHF gwlF dI ivroDqf kry qF Aus nUM Auh afpxy ies toly qoN bfhr kwZ idMdy hn ijs nUM ik Auh BulyKf pfAux leI pMQ df nfm dy idMdy hn. afm jnqf qF sLrDf vflIaF nINd dIaF golIaF Kf ky GUk suwqI peI hoeI hY pr hYrfnI qF AunHF qy huMdI hY ijhVy ik imsLnrI ho ky gurbfxI nUM smJdy hoey vI Gysl vwtI rwKdy hn jF iPr zr dy mfry ienHF dI hF ivc hF imlfeI jFdy hn. ieh PYslf hux qusIN afp krnf hY ik gurU bfxI nUM smJ ky sicafr isWK bxn dI koisLsL krnI hY jF iPr ienHF toilaF dI aMD-ivsLvfsLI sLrDf vflI soc mgr lwg ky gurU inMdk bx ky jLrfiem pysLf soc apxfAuxIN hY?

slok mÚ 3 ] gurmuiK scY Bfvdy dir scY sicafr ] sfjn min afnµdu hY gur kf sbdu vIcfr ] aMqir sbdu vsfieaf, duKu kitaf, cfnxu kIaf krqfir ] nfnk rKxhfrf rKsI afpxI ikrpf Dfir ]1] {pMnf 549}

mwKx isMG puryvfl,

agsq 08, 2004[




.