.

kI pRo[ sfihb isMG jI ny dsm duafru df arQ glq kIqf hY ?

sMqbr dy ‘iswK ivrsf’ mYgjLIn ivwc pRo[ AudY isMG jI dI icwTI pVHI. ijs ivwc AunFH ny pRo[ sfihb isMG zI[ ilwt[ vwloN ‘dsm duafr’ df arQ idmfg kIqy nUM glq afiKaf hY. ieh sfrI icwTI pVH ky qy pRo[ sfihb isMG jI vwloN kIqy hor QFvF qy vI dsm duafr jF dsvF gupqu rKfieaf afidk sLbdF dI ivafiKaf pVHky myrI quC bwuDI ivwc kuJ ivcfr pYdf hoey hn; jo mYN pfTkF nfl sFJy kr irhf hF.

idmfg srIr dy Aus ihwsy nUM afKdy hF ijs rfhIN asIN socdy hF. BfvyN vyKx nUM isr dy aMdr ieh mfs df iek loQVf hY. ijvyN iksy mnuwK nUM vfr vfr smJfAux qy vI smJ nf lwgy qF awk ky afKIdf hY "qyrf idmfg nhI hY" afid. ieMjL lgdf hY ik "dsm duafr jF dsvF drvfjf" aiDafqmk soc ivcfr dI AucI avsQf df nFa hY. ies avsQf nUM brkrfr rwKx leI hr pl sfvDfn rihxf pYNdf hY. ies bfry Bgq kbIr jI PurmfAuNdy hn:

bfbf, ab n bsAu ieh gfAu ]

GrI GrI kf lyKf mfgY, kfieQu cyqU nfAu ]1] rhfAu ]( pMnf 1104 )

dsm duvfr jF dsvy drvfjy dI cfbI swcy gurU pfsoN imldI hY. sfzy cMgy Bfg hn ik sfzy pfs "sLbd gurU" sRI gurU gRMQ sfihb dy rUp ivwc brfjLmfn hn. ijvyN pfqsLfh PurmfAuNdy hn:

hir, jIAu guPf aMdir riK kY, vfjf pvxu vjfieaf ]

vjfieaf vfjf pAux, nAu duafry prgtu kIey, dsvf gupqu rKfieaf ]

gurduafrY lfie BfvnI, ieknf dsvf duafru idKfieaf ]

qh anyk rUp nfAu nv iniD, iqs df aMqu n jfeI pfieaf ]

khY nfnku, hir ipafrY, jIAu guPf aMdir riK kY, vfjf pvxu vjfieaf ]38]( m:3 pMnf )

arQ:—prmfqmf ny ijMd ƒ srIr-guPLf ivc itkf ky jIv ƒ bolx dI sLkqI idwqI . srIr ƒ bolx dI sLkqI idwqI, nwk kMn afidk nO krm-ieMdRIaF prqwK qOr qy bxfeIaF, dsvyN dr (idmfgL) ƒ lukvF rwiKaf .

pRBU ny ijnHF ƒ gurU dy dr qy apVf ky afpxy nfm dI srDf bKLsLI, AuhnF ƒ dsvF dr BI ivKf idwqf (AuhnF ƒ ismrn dI ivcfr-swiqaf BI dy idwqI jo afqmk afnMd df mUl hY) . Aus avsQf ivc mnuwK ƒ anykF rMgF rUpF ivc ivafpk pRBU df Auh nfm-rUpF nO KLjLfinaF df BMzfr BI pRfpq ho jFdf hY ijs df aMq nhIN pY skdf (jo kdy muwkdf nhIN) .

nfnk afKdf hY—ipafry pRBU ny ijMd ƒ srIr-guPLf ivc itkf ky jIv ƒ bolx dI sLkqI BI idwqI .38.

Bfv:—mfieaf dy pRBfv dy kfrn igafn-ieMd®y mnuwK ƒ mfiek pdfrQF vl hI BjfeI iPrdy hn . ieh rsqf cMgf hY jF mMdf—ieh ivcfr krn vflI swiqaf dwbI hI rihMdI hY . ijs mnuwK ƒ prmfqmf gurU dy dr qy apVFdf hY, Aus dI ivcfr-swiqaf jfg pYNdI hY . Auh mnuwK pRBU dy nfm ivc juVdf hY qy afqmk afnMd mfxdf hY .

gurU sfihb afKdy hn, ijhVf iensfn gurU dI dwsI syvf krky akfl purK df gulfm bx jFdf hY, Aus nUM koeI vI afpxf dusLmx nhIN idwsdf:

jb lgu hukmu n bUJqf qb hI lAu duKIaf ]

gur imil hukmu pCfixaf qb hI qy suKIaf ]3]

nf ko dusmnu doKIaf nfhI ko mMdf ]

gur kI syvf syvko nfnk KsmY bMdf ]4]( m: 5, pMnf 400)

hryk jIv dI soc ivcfr df kyNdr idmfg hI hY. ies ivwcoN hI rqn jvfhr vrgy ivcfr lwB pYNdy hn.ieh vwKrI gwl hY ik asIN afpxy Dfrimk gurU dI gwl nhIN mMndy afpxI mnmwq krdy hF . gurbfxI dI atl scfeI hY:

miq ivic rqn jvfhr mfixk jy iek gur kI isK suxI ]( jpu jI sfihb )

pRo[ AudY isMG jI, ieh dwsx dI Kycl krogy ik,

(1) kI koeI pfgl afdmI " dsm duafr" phuMc skdf hY ?

( 2 ) rwb nf kry jykr iksy "dsm duafr" phuMcy hoey mhfpurK dy isr ivwc swt lwgx dy kfrn Aus dI soc ivcfr krn dI sLkqI clI jfvy jF pfgl ho jfvy qF kI Auh "dsm duafr" hI rhygf ?

( 3 ) kI mnuwK "dsm duafr" idmfg qoN bgYr srIr dy iksy hor ihwsy ijvyN, hwQ, pYr, jIB afidk duafrf phuMc skdf hY ?

pRo: AudY isMG jI ny iliKaf hY "srjn PIs lY ky hr iksy df bryn Kol dyNdf hY", iPr dUsry pihry ivwc ilKdy hn " bryn dI qF zfktrI ikqfbF ivwc mUrq vI dyKI jf skdI hY. nfly bryn qF hY hI mfs df bixaf hoieaf, ijs nUM srjrI AuprMq Coihaf, toihaf aqy qoilaf qk jf skdf hY. ies krky bryn gupq nf hoieaf" afidk iliKaf hY.

pRo[ AudY isMG jI ny ijvyN idmfg (bryn) dI gwl kIqI hY, ievyN hI idl (hfrt) bfry vI kih skdy hF. ijvyN afm hI afKdy hn ik Plfxy afdmI df idl bVf kTor, idaflU, jF jflm hY. kI ieh swB kuJ srjn idl (hfrt) df AuprysLn krky ivKf skdf hY, jF iksy df suBfa bdl skdf hY ? nhIN kr skygf ikAuNik ieh sfrIaF soc ivcfr dIaF BfvnfvF hn; pr kihx nUM afpF idwl hI afKdy hF, jo iek mfs df loQVf hY.

jIB dI Audfhrx lY lvo, iesy qrFH jIB vI mfs hI hY. Aus nUM vI srjn qol, CUh qy toh skdf hY. jd afpF iksy dI afdq dI gwl krdy hF qF afKdy hF, Aus dI jIB (jubfn) imwTI, koVI, gusy vflI jF nfm jpx vflI hY . kI koeI srjn iksy dI jIB df AuprysLn krky Aus nUM isrP nfm jpx jF KrvI qoN ipafr vflI kr skdf hY ? koeI vI srjn nhIN kr skygf; ikAuNik jIB qF AuhI bolygI jo idmfg qoN inklI soc ivcfr dI avsQf hovygI. afm bolcfl leI sfry jIB (jubfn) hI afKdy hn. ievyN hI jd iksy vI ivsLy ‘qy soc ivcfr krn dI gwl huMdI hY qF Aus nUM idmfg nfl hI joVdy hn. so aiDafqmk soc ivcfr dI AuWcI avsQf nUM gurU sfihbfn ‘dsm duafr jF dsvF duafr afKdy hoxgy.iesy qrFH hI pRo[ sfihb isMG jI ny smJfAux vfsqy lPjL idmfg vriqaf hY . jo myrIy quC bwuDI anusfr gurbfxI dy sLbd pVH ky TIk jfpdf hY .

iblkul shI qF Auh mhfpurK hI dws skdy hn jo ies avsQf ‘qy phuMcy hox; pr Auh sfzy vFgU rolf nhIN pfAuNdy . asIN AuhnF dy jIvn jIAux qoN mihsUs kr skdy hF. gurbfxI df Purmfn hY:

qij bfvy dfhny ibkfrf, hir pdu idRVu kir rhIaY ]

khu kbIr gUMgY guVu Kfieaf, pUCy qy ikaf khIaY ](pMnf 334)

afE! hux vyKdy hF, sRI gurU gRMQ sfihb dy kuJ hor sLbdF ivwc afey lPLj "dsm duafr jF dsvY duafr" bfry:

sMqhu qhf inrMjn rfmu hY ]

gur gim cInY ibrlf koie ]

qhF inrMjnu rmeIaf hoie ]1] rhfAu ]

arQ :—hy sMq jno ! mfieaf-rihq rfm Aus avsQf ivc (mnuwK dy mn ivc) vwssf hY, inrMjn sohxf rfm prgt huMdf hY, ijs avsQf nfl sFJ koeI ivrlf mnwuK siqgurU dI srn pY ky bxFdf hY .1.rhfAu

dsm duafrf, agm apfrf, prm purK kI GftI ]

AUpir hftu hft pir aflf, afly BIqir QfqI](Bgq bYxI jI pMnf 974)

aphMuc, byaMq qy prm purK pRBU dy prgt hox df itkfxf (mnuwKf srIr df idmfgL-rUp) dsvF bUhf hY; srIr dy Auqly ihwsy ivc (isr, mfno) iek hwt hY, Aus hwt ivc (idmfgL, mfno) iek aflf hY, ies afly dI rfhIN pRBU df pRkfsL huMdf hY .4

mfnku pfieE ry pfieE hir pUrf pfieaf Qf ]

moil amolu n pfieaf jfeI kir ikrpf gurU idvfieaf Qf ] rhfAu ]

aidstu agocru pfrbRhmu imil sfDU akQu kQfieaf Qf ]

anhd sbdu dsm duafir vijE qh aMimRq nfmu cuafieaf Qf ](m: 5, pMnf 1002)

 

arQ :—hy BfeI ! mYN moqI lwB ilaf hY, mYN pUrn prmfqmf lwB ilaf hY . hy BfeI ! ieh moqI bhuq amolk hY, iksy muwl qoN nhIN iml skdf . mYƒ qF ieh moqI gurU ny idvf idwqf hY .1.rhfAu. hy BfeI ! prmfqmf iehnF awKF nfl nhIN idwsdf, sfzy igafn-ieMid®aF dI phuMc qoN pry hY, Aus df mukMml srUr ibafn nhIN kIqf jf skdf . hy BfeI ! gurU ƒ iml ky mYN Aus dI isPLiq-sflfh krnI sLurU kr idwqI hY . hy BfeI ! myry idmfgL ivc hux hr vyly isPLiq-sflfh dI bfxI pRBfv pf rhI hY; myry aMdr hux hr vyly afqmk jIvn dyx vflf nfm-rs co irhf hY . ddf dyiK ju ibnsnhfrf ] js adyiK, qs rfiK ibcfrf ] dsvY duafir kuMcI jb dIjY ] qAu dieafl ko drsnu kIjY ]( Bgq kbIr jI, pMnf 341

arQ :—jo ieh sMsfr (iehnF awKF nfl) idws irhf hY, ieh sfrf nfsvMq hY, (hy BfeI !) qUM sdf pRBU ivc surq joV, jo (iehnF awKF nfl) idwsdf nhIN hY (Bfv, jo idwsdy iq®guxI sMsfr nfloN vwKrf BI hY) . pr, Aus idafl pRBU df dIdfr qdoN hI kIqf jf skdf hY, jdo (gurbfxI-rUp) kuMjI dsvyN duafr ivc lfeIey, (Bfv, jdoN mn ƒ siqgurU dI bfxI nfl joVIey)

pAuVI ] nAu drvfjy kfieaf kotu hY dsvY gupqu rKIjY ] bjr kpft n KulnI gur sbid KulIjY ] anhd vfjy Duin vjdy gur sbid suxIjY ] iqqu Gt aMqir cfnxf kir Bgiq imlIjY ] sB mih eyku vrqdf ijin afpy rcn rcfeI ]15](m: 2, pMnf 954)

arQ :—srIr (mfno, iek) iklHf hY, ies dy nO golkF-rUp drvfjLy (prgt) hn, qy dsvF drvfjLf gupq rwiKaf hoieaf hY; (Aus dsvyN drvfjLy dy) kvfV bVy krVy hn KulHdy nhIN, KulHdy (kyvl) siqgurU dy sLbd dI rfhIN hn, (jdoN ieh krVy kvfV KulH jFdy hn qF, mfno,) iek-rs vfly vfjy vwj pYNdy hn jo siqgurU dy sLbd dI rfhIN suxIdy hn . (ijs ihrdy ivc ieh afnMd pYdf huMdf hY) Aus ihrdy ivc (igafn df) cfnx ho jFdf hY, pRBU dI BgqI kr ky Auh mnuwK pRBU ivc iml jFdf hY .

nAu Gr Qfpy QfpxhfrY ]dsvY vfsf alK apfrY ] sfier spq Bry jil inrmil gurmuiK mYlu n lfiedf ]( m: 1, pMnf 1036)

arQ-: bxfx dI qfkq rwKx vfly pRBU ny ies srIr dy nO Gr (krm ieMdy®) bxfey hn . dsvyN Gr (dsvyN duafr) ivc Aus aid®sLt qy byaMq pRBU dI irhYsL hY . (jIv mfieaf dy moh ivc Ps ky afpxy afp ƒ mlIn kr lYNdy hn, pr) jyhVf mnuwK gurU dy snmuK huMdf hY Aus dy pMjy igafn-ieMd®y Aus df mn Aus dI buwDI—ieh swqy hI srovr pRBU dy nfm dy pivq® jl nfl Bry rihMdy hn, ies vfsqy Aus ƒ mfieaf dI mYl nhIN lwgdI .2.

tIkfkfr: pRo[ sfihb isMG zI[ilwt

ies smyN Drm pRcfr ivwc vwD rhI ibpRwnvfdI soc nUM jo QoVI ijhI rok pY rhI hY, Aus ivwc pRo[ sfihb isMG jI vwloN kIqI sRI gurU gRMQ sfihb dI ivafiKaf df vwzf ihwsf hY. AuNJ ijhnF mhfpurKF, ivdvfnF qy pRcfrkF ny gurbfxI dy isDFqF anusfr pRcfr krky iswKF nUM pKMzvfd, vihmF-BrmF qy ivKfvy vfly krmkFzF krn qoN jfgrUk kIqf hY, afpxy zyry jF sMprdf nfl joVn dI bjfie "sLbd gurU" sRI gurU gRMQ sfihb nfl joiVaf hY, gurmiq df igafn dy ky iswKF nUM igafnvfn bxfieaf hY nf ik aigafnI qy aMDivsLvfsI, Auh sfry hI siqkfr Xog hn. Bgq kbIr jI df slok hY:

slok: kbIrf jhf igafnu qh Drmu hY, jhf JUTu qh pfpu ( pMnf 1372 )

pfTkF nUM inmrqf sihq bynqI hY, ik Auh vI gurbfxI anusfr afpxy apxy ivcfr ilKky Byjx ik AunFH dy iKafl anusfr "dsm duafr jF dsvF duafr" kI ho skdf hY . ies qrFH iek dUsry nfl ivcfr sFJy krky gurmiq pRqI jfxkfrI pRfpq krIey.

koeI gwlqI ho geI hovy qF mfP krnf.

gurU pMQ df dfs,

gursLrn isMG ksyl ‘ knyzf’




.