.

iek idRsL drbfr-ey-Kflsf 2003 df

(srdfrnI mnjIq kOr k[b[s[)

jnvrI 5, 2004

vflnt, kYlyPOrnIaf

JKVu JfgI mIhu vrsY] BI guru dyKx jfeI] 13]

smuMdu sfgru hovY bhu Kfrf] gurisKu lMiG gur pih jfeI] 14]

(aMg 757 sRI gurUu grMQ sfihb jI)

kuJ ajyhI hI mn dI avsQf sI gur sMgq dI, jo iKwcI clI af rhI sI afpxy dsLmysL ipqf df 337vF jnm Auqsv mnfAux leI . nf kohrf AunFH dI cfl nUM mwiTaF kr sikaf qy nf hI vrsdf TMZf pfxI gurU drsLnF qoN munkr kr sikaf .

ieh aTfrvF drbfr-ey-Kflsf sI jo ik hr sfl ieMtrnYsLnl ieMstIitAUt aOP gurmwq stwzIjL (afeI[ afeI[ jI[ aYs) vloN pwcI dsMbr nUM sRI gurU goibMd isMG jI dy jnm-Auqsv dI KusLI ivwc mnfieaf jfdF hY . ies sfl ies ivwc sMgqF dI igxqI afm sflF qoN sgoN vDyry sI BfvyN ik aMq dI vrKf ny awzI-cotI df jLor lfieaf hoieaf sI, iswK- sMgqF df guruU ipafr prKx leI . sMgqF ies mhfn drbfr ivc sLfml hox leI dUr dUr qoN cl ky afeIaF, ienHF ivwc sLfiml sn isLkfgo, syNt lUies, bOstn, torONto, iPnks, nOrQ qy sYNtrl kYlyPOrnIaf, lfs vygs, sYnzIafgo ieiqafd dIaF sMgqF .

 

aTfrF sfl pihly, rfq Br afeI[ jI[ aYs[ hfAUs ivwc pkdy brYwz-pkOiraF dI QF lY leI sI grm-grm CoilaF qy qfjLy pkdy BtUiraF ny . BFq- BFq dIaF imTfeIaF ivwc grm-grm jlybIaF sMgq df mn moh rhIaF sn. afeI[ afeI[ jI[ aYs[ dy pRbMDkF vloN bfrsL leI lgfey tYNt bhuq shfiek iswD hoey. lMgr syvf krn vfilaF df AuqsLfh dyK ky Bfrq dy ieiqhfsk gurduafiraF dy lMgr-hflF df idRsL awKF aWgy GuMmdf sI .

lMgr ivwcoN inkl ky guruU dy drbfr ivwc vVidaF iek anBuq sLFqI df aihsfs sI . guruU df drbfr bhumuwly bsqrF, mihkdy PuwlLF qy jg-mg krdIaF joqF nfl sijaf sI . jy mYN ies dI sjfvt krn vfly gur-syvkF dI gWl krn lLWgF qF mYnUM ieWk hor KUbsUrq pMny dI loV pvygI . vws ieh smJ lvo ik sMgqF ny hr PuwlL qy hr goty dI qfr ivwc afpxf ipafr qy sLrDf guMdI hoeI sI .

afsf-dI-vfr, jo BfeI amrjIq isMG qfn jI ny, srvx krvfeI, dy AuprMq, inwky-inwky bflF dIaF mDur afvfjLF ivwc kIrqn afrMB hoieaf . ies ivWc lwg pwg 250 bwicaF ny ihWsf ilaf . ihWsf lYx vfly bWcy sn – BfeI mrdfnf akYzmI dy, gurmwq skUl aOP kYlyPOrnIaf dy, bIbI BfnI klf kyNdr qoN, Auwjl dIdfr isMG mImorIal PfAUzysLn qoN, gurduafrf ibAunf pfrk, sYNtf aYnf, alhfmbrf, irvrsfeIz, lYNkrisLm, vYlI iWsK tYNpl qoN aqy afeI[ jI[ aYs[ Kflsf ikzjL jwQf .ijwQy gurmwq skUl aOP kYlyPOrnIaf dy bwicaF ny icwitaF bfjLF vfly dI khfxI "mYN ho prm purK ko dfsf" dy sLbd rfhIN dwsI, AuwQy afeI[ jI[ aYs[ Kflsf ikzjL dy jwQy ny "qUhI qUhI…[vfihgurU vfihgurU" dI Dun nfl Kflsf drbfr dI sMgq nUM rUhfnI sLFqI df aihsfs krvfieaf .ieh njLfrf dyK ky kOx kih skdf hY ik pwCm ivc pl rhy bwcy pMjfb dI DrqI dI KusLbU qoN jfxU nhIN .

pMdrF sfl dy kfkf anhd isMG dI hwz bIqI qkrIr sux ky mYnMU koeI sLwk nhIN ik awj vI sfzy ivWc ajyhIaF mfvF hn jo jnm vyly hI gurUu df ipafr guVqI ivwc bwicaF nUM Gol ky idMdIaF hn, jo mF-puWq dy ipafr dI gMZ Kohl ky, gurU-iswK dy ipafr dI gMZ nUM mjLbUq krdIaF hn . bIqIkf kOr qy gunIq kOr donoN BYxF ny afpxy ivcfr kivqfvF rfhIN rWKy, ijs rfhIN AunHF ny klgIaF vfly df isWK bwcIaF dI mOjLUdf smfijk Auwc pWDr leI sLukrfnf kIqf aqy gurUu goibMd isMG jI dI bytI ‘kOr’ hox df grB jLfihr kIqf . bwcI imhr kOr df Kfls rfg ivc sLbd sux ky mn gd gd kr AuiTaf . ieh sB df ishrf ienHF bwicaF dy mF-bfp dy isr qy hY jo gurU sfihb dI bKsLI hoeI syvf nUM iewny sMklp nfl inBf rhy hn .

ijvyN ijvyN idn afpxy jobn qy afieaf, bfirsL ny vI jLor PiVaf . lMgr asQfn ivwc pfxI igwty igwty af cuwkf sI aqy sMgqF vI lMgr qoN vyhly ho ky gur-drbfr ivwc phuMc cuwkIaF sn . Coty bwicaF drbfr dy afly-duafly bxIaF pOVIaF ivwc afpxy sfQIaF nfl Kyzx ivwc msq sn, mfpy ies mOky df lfB lY ky, aMqr-iDafn jo ky kIrqn df anMd mfx rhy sn .

koeI pMdrF rfgI isMGF ny kIrqn qy gurbfxI ivcfrF rfhIN sMgq nUM nfm nfl joiVaf . ieh rfgI jWQy sn – BfeI prnfm isMG jI aOrMgfbfd qoN, BfeI dljIq isMG jI qy BfeI mihMdr isMG jI gurduafrf nOrko qoN, BfeI sohn isMG jI rsIaf, BfeI rGubIr isMG jI gurduafrf alhFbrf qoN, BfeI arjn isMG jI inrmn nYnIqfl qoN, BfeI idlbfg isMG qy gulbfg isOG jI Bfrq qoN, BfeI amrjIq isMG jI qfn zYls qoN aqy srdfrnI gurpRIq dI agvfeI hyT afeI[ jI[ aYs[ kIrqnI jwQf . srdfr srvpRIq isOG jI (bOstn qoN) ny afpxy ivcfrF rfhIN sMgq nUM kIrqn sLuD rfgF ivWc gfAux dI pRyrxf idwqI .

sMgqF dy ipafry ‘pfpf’ afeI[ jI[ aYs[ cIP kYptn (irtfierz) kMvr hrBjn isMG jI ny afpxI josLIlI qy imWTI afvfjL ivwc hmysLf dI qrF gurU dy ipafr dI gwl qorI . AunFH ny Xfd idlfeI srvMsL-dfnI ipqf dI, kMizaF dI syjL ivCf ky, iewt df isrhfxf krky, sLmsLIr nUM sIny nfl lgf ky sOx vfly XoDf dI, AunFH gWl CyVI inwky-inwky sfihbjLfidaF dI jo jLulm qy jLbr df sfhmxf krdy hoey azol rhy, iswK Drm dI rwiKaf krdy hoey hsdy hsdy sLhId jo gey aqy afpxy dfdy "ihMd dI cfdr" dI pwg qy dfg nf lwgx idwqf . pfpf ny llkfiraf iswK kOm nUM, isWK ieiqhfs pVHx, isWKx qy isKfAux leI qF ik gurU dI gWl iesy qrF afAux vfly sflF ivwc cldI rvHy .

aOnryrI avfrzjL dI rsm dy dOrfn, "BfeI mrdfnf ieMtrnYsLnl avfrz" BfeI amrjIq isMG jI qfn nUM idwqf igaf, jo ik sRI gurUu grMQ sfihb jI ivwc aDfrq rfgF ivwc kIrqn krky sMsfr nUM kIrqn nfl joVdy afey hn . "spYsLl syvf avfrzjL" nfl do prvfr srdfrnI sumIq kOr-srdfr guirMdrjIq isMG aqy srdfrnI guirMdr kOr-srdfr minMdr isMG horF nUM snmfinq kIqf igaf jo ik hr sfl drbfr-ey-Kflsf dI sjfvtF nUM afpxI sUJ qy sLrDf nfl inKfrdy rhy hn . "iswK ividaf dfn avfrzjL" idwqy gey iqMn bIbIaF srdfrnI hrBjn kOr amn (ipRsIpl, ibAunf pfrk pMjfbI skUl), srdfrnI ipRqpfl kOr, srdfrnI qlivMdr kOr nUM jo ik gurduafrf ibAunf pfrk ivKy ipCly ds sflF qoN bwicaF nUM pMjfbI skUl ivWc gurmuKI qy gurmwq ividaf isKf rhIaF hn . "ieMtrnYsLnl dsmysL avfrz" srdfr arjn ikRpfl isMG (ieMtrnYsLnl pRoPYsr aOP iswKiejLm ) jI dy prvfr nUM idwqf igaf, AunHF dy afeI[ afeI[ jI[ aYs[ XUQ kYNp mUvmYNt ivwc pfeI anmol syvf leI.

 

Kflsf drbfr dI smfpqI smUh kIrqnIaF dy sFJy sLbd kIrqn qy ismrn nfl hoeI jo ik sMgqF bVI by-svrI nfl ieMqjLfr kr rhIaF sn .ieh sLbd kIrqn afpxy-afp ivwc Audfhrx sI, iswK kOm ivwc vD rhy afpsI ipafr qy siqkfr dI .

ies mhfn dIvfn dI smfpqI hr sfl guruU mhfrfj jI dI hYlIkfptr duafrf ivdfiegI nfl huuMdI hY, pr bfrsL ny ies rIq nUM qoV ky iewk vfr iPr sfD sMgq dI sLrDf qy ipafr nUM ajmfieaf . gurU sfihbfn dI ivdfiegI leI sMgqF ny rsqy PuwlF dIaF rMg-brMgIaF pWqIaF nfl Zwk idwqy, ijs AuproN pihlF inwklI nMnHy- nMnHy bwicaF dy rUp ivwc guruU dI POjL, insLfn sfihb JlfAuNdI hoeI, KMzy-ikrpfnF cmkfAuNdI hoeI qy jYkfieaF dI gUMj nfl bwdlF dI gLrjL nUM mfq pfAuNdI hoeI. iPr sn, gurU dy ispfhI, suMdr bfxy ivwc gqkf Kyzdy hoey . gurU dy pMj-ipairaF dy pYr ijs PuwlF qy Cohy, guruU-sMgqF ny Aus Drq nUM cuMimaf qy PuwlF nUM cuwk ky sIs nfl lgfieaf . guruU mhfrfj jI dI suinihrI pflkI PuwlF dI vrKf aMdr, sMgqF dy vfihgurU vfihgurU dy jfp dy dOrfn, drbfr ivwcoN inkl ky kfr ivwc rvfnf hoeI . sMgq dIaF swjl aWKF AuNnFH dy guruU-ipafr aqy bYrfgmeI icwq df sbUq dy rhIaF sn .

hux jy mYN ies nUM mhfn dIvfn dI smfpqI afKF qF AunFH gur-syvkF nfl byiensfPI hovygI jo ik mfAUNtsYk aOzItorIam nUM ies dI muwZlI sLkl dyx leI iPr qoN syvf ivwc juwt gey . cfdrF qih krdy hoey, sjfvtF Auqfrdy hoey, PwulF nUM, rumfilaF nUM siqkfr nfl rwKdy hoey, mYnUM XkIn hY ik ieh pRym ivwc iBwjIaF rUhF soc rhIaF hoxgIaF ik AuWnIHvF drbfr-ey-Kflsf iknHF rMgF, iknHF PuwlLF qy iknHF bwqIaF ivwc sLsLoiBq kIqf jfvy .




.