.

sLbd ivcfr:

"bfbf bolqy qy khf gey……["

afsf = ggn ngir iek bUMd n brKY, nfdu khf ju smfnf ]

pfrbRhm prmysur mfDo, prm hMsu ly isDfnf ]1]

bfbf bolqy qy khf gey dyhI ky sMig rhqy ]

suriq mfih jo inrqy krqy, kQf bfrqf khqy ]1] rhfAu ]

bjfvnhfro khf gieE, ijin iehu mMdru kInf ]

sfKI sbdu suriq nhI AupjY, iKMic qyju sBu lInf ]2]

sRvnn ibkl Bey sMig qyry, ieMdRI kf blu Qfkf ]

crn rhy kr Zrik pry hY, muKhu n inksY bfqf ]3]

Qfky pMc dUq sB qskr, afp afpxY BRmqy ]

Qfkf mnu kuMcr, Auru Qfkf, qyju sUqu Dir rmqy ]4]

imrqk Bey dsY bMd CUty, imqR BfeI sB Cory ]

khq kbIrf jo hir iDafvY, jIvq bMDn qory ]5]( pMnf 480 )

jdoN koeI iswK akfl clfxf kr jFdf hY qF Aus smyN keI pRcfrk swjx KLfs qOr qy ieh sLbd jLrUr pVHdy hn. ies df Bfv vI bhuqy pRcfrk ieh hI lYNdy hn ik Bgq kbIr jI ny ieh sLbd iksy akfl clfxf kr cuwky ivakqI dI imrqk dyhI nUM sMboDn krky Aucfiraf hY. keI pRcfrk vIr gurmiq PlsPy qoN anjfx hox krky jF jfxbuJ ky iswKF nUM krmkFzF qy aMD-ivsLvfsF ivwc PsfAux Kfqr keI qrFH dIaF mn-GVq kQf khfxIaF gurbfxI dy sLbdF nfl joVIaF ky sMgq nUM suxfAuNdy rihMdy hn. aijhy pRcfrk vIrF dIaF mn-GVq krfmfqI kQf khfxIaF afpF sfry qkrIbn hryk hI gurduafry jF Dfrimk smfgmf ivwc suxn dy afdI hI ho gey hF, aqy asIN Ausy nUM hI iswKI smJI jf rhy hF. iesy kfrn asIN kdI vI aijhy pRcfrkF nUM afp puCx dI juraq krn dI bjfey, sgoN jy koeI iswK vIr BYx ienHF qoN gurbfxI dy PlsPy anusfr jvfb puwCx df hONslf krdf hY qF bhuqy swjx Aus nUM kfmryz, srkfrIaf jF hor keI qrFH dy ieljLfm lf ky cuwp krvf dyNdy hn. iesy krky sfzf nvy Xug df jfixaf jFdf Drm hox dy bfvjUd vI, asIN AunFH hI krmkFzF qy aMD-ivsLvfsF ivwc Dws cuwky hF ijnFH ivwc purfxy Drmf dy pYrokfr Dwsy hoey hn. ies dy jumyvfr asIN Kud hF; ikAuNik asIN isrP pRcfrkF nUM suxn jF gurbfxI nUM igxqI imxqI nfl pfT krn qIkr hI sImq ho gey hF. sfzy ivwc gurbfxI nUM ivcfrn dI afdq iblkul hI nhIN hY. ies df sbUq BFvy mUrqI pUjf XfnI ik mno-klpq gurU sfihbfn dIaF Poto pUjxIaF jF suKwxf suwKxIaF afidk bhuq kuJ iswK-mrXfdf dy Ault krI jf rhy hF. ies krky ijnF icr iswK sRI gurU gRMQ sfihb jI nUM "sLbd gurU" dy rUp ivwc smJ ky gurbfxI dI ivcfr nhIN krdy AunFH icr iswK kdI vI aijhy pRcfrk vIrF dy Zwhy cwVn qoN bwc nhIN skdy. gurU sfihbfn sfnUM gurbfxI rfhIN vfr-vfr ivcfr krn df AupdysL dyNdy hn:

hir inrmlu aiq AUjlf ibnu gur pfieaf n jfie ]

pfTu pVY n bUJeI ByKI Brim Bulfie ]

gurmqI hir sdf pfieaf rsnf hir rsu smfie]( m:3[ pMnf 66 )

slok: iqRsnf dfDI jil mueI jil jil kry pukfr]

siqgur sIql jy imlY iPir jlY n dUjI vfr ]

nfnk ivxu nfvY inrBAu ko nhI ijcr sbid n kry vIcfru ]( m: 3, pMnf 587)

afE, pMQ dy mhfn ivdvfn pRo: sfihb isMG zI[ ilt[ dy ies sLbd bfry ivcfr qy ivafiKaf jfxdy hF, ik Bgq kbIr jI df ieh Aucfiraf sLbd iksy pRfxI dy akfl clfxf kr jfx ipCNo Aus dI imrqk dyh nUM sMboDn kIqf hY, jF ik ijAuNdy ivakqI ivwcoN mr cuwky ivkfrF ( kfm, kroD, loB, moh, hMkfr ) nUM sMboDn kIqf hY:

not :—ies sLbd df arQ krn lwigaF keI tIkfkfr swjx ilKdy hn ik kbIr jI afpxy iek imwqr prm hMs jogI ƒ imlx gey . awgy Aus ƒ kfl-vws hoieaf vyK ky ieh sLbd Aucfiraf . ipwCy gAuVI rfg ivc BI asI kbIr jI df sLbd nM: 52 vyK afey hF . Aus sMbMDI BI keI tIkfkfrF ny ieAuN hI iliKaf hY ik afpxy aksr imlx-hfry iek gUVHy imwqr jogI dy kuJ aiDk icr imlxoN KuMJx qy afp hI Bgq jI Aus dy afsLRm qy gey . pr AuQy phMuc ky acncyq hI afp ƒ pqf lwgf ik jogI jI qF clfxf kr gey hn . qF Aus smy ipafry imwqr dy ivCoVy aMdr dRvy, qy ieh sLbd afp ny Aucfiraf sI .

pr gAuVI rfg dy sLbdF dy arQ krn vyly asI vyK afey hF ik Aus sLbd nM: 52 dy nfl iksy jogI dy mrn dI khfxI joVn dI loV nhIN pYNdI . nfh hI aijhI koeI khfxI sLbd dy nfl ZukdI hI hY . jy gAuVI rfg vflf sLbd iksy jogI dy mrn smy hI Aucfiraf hMudf, aqy Aus smy kbIr jI ƒ ieh iKLafl pYdf hoieaf hMudf ik Aus srIr ivc bolx vflf jIvfqmf ikwQy clf igaf, qF ieh nhIN sI ho skdf ik ieh ‘sMsf’ kbIr jI ƒ hr rojL hI lgf rihMdf . ijnHF dy afpxy prm-snyhI swky-sodry mr jFdy hn; Auh BI smf pYx qy Buwl jFdy hn, pr ieqny AuWcy bRhm-igafnI kbIr jI ƒ Aus jogI dy mrn qy hr rojL ikAuN ‘sMsf’ rihxf sI ? Aus sLbd dy ‘rhfAu’ ivc kbIr jI ilKdy hn :—

qfgf qUtf, ggnu ibnis gieaf, qyrf bolq khf smfeI ]

eyh sMsf mo kAu anidnu ibafpY, mo kAu ko n khY smJfeI ]

Aus sLbd ivc asI ilK afey hF ik AuWQy mn dI Aus qbdIlI df ijLkr kIqf igaf hY jo "ilv lfig rhI hY" dI brkq nfl pYdf hMudI hY .

hux Aus ‘rhfAu’ dIaF qukF ƒ ies afsf rfg vfly sLbd dy ‘rhfAu’ nfl tfkrf kr ky vyKo; ilKdy hn :—

bfbf bolqy qy khf gey ] dyhI ky sMig rhqy ]

suriq mfih jo inrqy krqy, kQf bfrqf khqy ]rhfAu]

"qyrf bolq khf smfeI" aqy "bolqy qy khf gey ] dyhI ky sMig rhqy ]" dohF ivc iewko hI iKLafl sfPL idws irhf hY . pihly ivc afKdy hn ik ‘myr-qyr’ bolx vflf mn muwk igaf hY . dUjy ivc afKdy hn ik jo sdf srIr dIaF hI gwlF krdf sI Auh ikqy qur igaf hY .

hux lvo ies sLbd df bMd nM: 2 :—

"bjfvnhfro khf gieE, ijin iehu mMdru kInf ]"

ijnHF tIkfkfrF ny sLbd nfl iksy jogI dy mrn dI khfxI joV idwqI hY, AuhnF lPLjL "mMdru" df arQ sihjy hI "srIr" kr idwqf hY ik ijs afqmf ny ieh srIr bxf rwiKaf sI Auh ies ivcoN clf igaf hY . pr iesy afsf rfg ivc kbIr jI df sLbd nM: 28 pVH ky vyKIey . ilKdy hn :

jAu mY rUp kIey bhuqyry, ab Puin rUpu n hoeI ]

qfgf qMqu sfju sB Qfkf, rfm nfm bis hoeI ]1]

ab moih nfcno n afvY ] myrf mnu, mMdrIaf n bjfvY ]1]rhfAu]

kfm ko®D mfieaf lY jfrI, iq®snf gfgir PUtI ]

kfm colnf Bieaf hY purfnf, gieaf Brmu, sBu CUtI ]2]

srb BUq eykY kir jfinaf, cUkY bfd ibbfdf ]

kih kbIr mY pUrf pfieaf, Bey rfm prsfdf ]3]( pMnf 483 )

ies sLbd nMM: 28 dI ‘rhfAu’ vflI quk ƒ iDafn nfl pVHo :—

"myrf mnu mMdrIaf n bjfvY ]"

iewQy "mMdrIaf" AuhI cIjL hY ijs ƒ sLbd nM: 18 dy bMd nM: 2 ivc "mMdru" afiKaf hY . lPLjL "mMdrIaf" dy nfl ieh BI sfPL afiKaf hY ik "ab moih nfcno n afvY ." nwcx dy nfl iksy ZolkI df ijLkr hY . mfieaf dy hwQF AuWqy nwcxf muwk igaf hY, moh dI ZolkI vwjxI bMd ho geI . lPLjL ‘mFdl’, ‘mMdr’, ‘mMdrIaf’—ieh sfry ieko hI lPLjL dy vKo-vwK srUp hn . ‘mFdl’ df arQ hY ‘Zol’ .

bMd nM: 2 ivc BI "bjfvnhfro" aqy "mMdru" df ijLkr hY . dohF sLbdF ivc sFJf iKLafl hY ik mn ny mfieaf dy hwQF AuWqy nwcxf Cwz ky moh dI ZolkI vjfxI bMd kr idwqI hY .

ieh sfrI ivcfr qoN iehI nqIjf inkldf hY ik ies sLbd ivc jogI dy mrn qy koeI aPsos afidk nhIN kIqf igaf . gAuVI rfg dy sLbd nM: 52 aqy afsf rfg dy sLbd nM: 28 vFg, iewQy BI mn dI suDrI hoeI hflq df ijLkr hY .

not :—ijs avsQf df ijLkr sfry sLbd ivc kIqf igaf hY, Aus ƒ smuwcy qOr qy aKLIrlI quk ivc ieAuN ibafn kIqf hY "jIvq bMDn qory" .

arQ :—hy BfeI ! (hir-ismrn dI brkq nfl qyry aMdr acrj qbdIlI pYdf ho geI hY) qyry Auh bol-bulfry ikwQy gey jo sdf srIr sMbMDI hI rihMdy sn ? kdy (Auh smf sI jdoN) qyrIaF sfrIaF gwlF-bfqF srIrk moh bfry hI sn, qyry mn ivc mfiek Purny hI nfc krdy sn—Auh sB ikqy lop hI ho gey hn .1.rhfAu.

hy bfbf ! srIrk moh afidk df Auh rOlf ikwQy igaf (jo hr vyly qyry mn ivc itikaf rihMdf sI) ? hux qF qyry mn ivc koeI iewk Purnf BI nhIN AuTdf . (ieh sB imhr) Aus pfrbRhm prmysLr mfDo prm hMs (dI hY ijs) ny mn dy ieh sfry mfiek sLor nfs kr idwqy hn .1.

(srIrk moh dy Auh Purny ikwQy rih skdy hn ? hux qF Auh mn hI nhIN irhf ijs mn ny srIrk moh dI ieh ZolkI bxfeI hoeI sI . mfiek moh dI ZolkI ƒ) vjfx vflf Auh mn hI ikqy lop ho igaf hY . (pfrbRhm prmysr ny mn df Auh pihlf) qyj-pRqfp hI iKwc ilaf hY, mn ivc hux Auh pihlI gwl pihlf bol pihlf Purnf ikqy pYdf hI nhIN hMudf .2.

hy BfeI ! qyry Auh kMn ikwQy gey jo pihlF srIrk moh ivc Psy hoey sdf ivafkul rihMdy sn ? qyrI kfm-cysLtf df jLor BI ruk igaf hY . qyry nfh Auh pYr hn, nfh Auh hwQ hn jo dyh-awiDafs dI dOV-Bwj ivc rihMdy sn . qyry mUMh qoN BI hux srIrk moh dIaF gwlF nhIN inkldIaF hn .3.

kfmfidk qyry pMjy vYrI hfr cuky hn, Auh sfry cor afpo afpxI Btkxf qoN ht gey hn (ikAuNik ijs mn df) qyj qy afsrf lY ky (ieh pMjy kfmfidk) dOV-Bwj krdy sn Auh mn-hfQI hI nhIN irhf, Auh ihrdf hI nhIN irhf .4.

(hy BfeI ! hir ismrn dI brkq nfl) qyry dsy hI ieMd®y srIrk moh vloN mr cuky hn, srIrk moh vloN ajLfd ho gey hn, iehnF ny afsf iq®sLnf afidk afpxy sfry swjx-imwqr BI Cwz idwqy hn .

kbIr afKdf hY—jo jo BI mnuwK prmfqmf ƒ ismrdf hY Auh jIAUNdf hI (dunIaf dI ikrq-kfr krdf hoieaf hI, ies qrHF) srIrk moh dy bMDn qoV lYNdf hY .

iswK Drm dy vfrsF nUM poR: sfihb isMG jI vrgy Dfrimk ivdvfnF nUM Xfd rwKxf cfhIdf hY, ijnFH swdkf awj asIN kuJ iswK isDFq nUM smJx dI koisLsL kr rhy hF. ienFH vwloN kIqI gurbfxI dI ivafiKaf sdkf hI awj sfzy imsLnrI pRcfrk vIr iswKI nUM bcfAux leI jdo-jLihd kr rhy hn; nhI qF gurmiq isDFq qoN anjfx jF iswK doKI qfkqF dy eyjMt iswKI Bys ivwc pRcfrkF df rUp Dfrky sRI gurU gRMQ sfihb, gurU sfihbfn qy iswK ieiqhfs suxfAux dI bjfey ihMdU Drm dy mMny jFdy avqfrF dy ikwsy khfxIaF hI suxfAuNdy rihMdy hn. iswK Drm dI vwKrI pihcfn dy huMidaF hoieaF vI iswKF nUM ‘ lv-kusL’ dI aOlfd afKdy hn. afs hY ik imsLnrI pRcfrk iesy qrFH " sLbd gurU" df pRcfr krky iswKF nUM gurU sfihbfn dy PlsPy pRqI jfgrUk krdy rihxgy.

gurbfxI df idwloN siqkfr krn vfly smUMh iswKF nUM inmrqf sihq bynqI hY, ik afpxy Dfrimk kfr-ivhfr krn smyN sRI akfl qKq qoN pRvfinq "iswK rihq mrXfdf" anusfr kiraf krn. ies ivwc jy koeI gurbfxI jF smyN anusfr soD krn dI jLrUrq jfpdI hY qF Aus pRqI afpxy ivcfr ies nfl sMbMDq ivdvfnF nUM Byjxy cfhIdy hn. jykr hryk iswK afpxI mq anusfr iswK mrXfdf bxfAux lwg ipaf, ijvyN ies smyN hY qF iswK pMQ dI cVHdI klf bfry ikvNy afs rwKI jf skdI hY. iswKI ivwc af cuwky inGfr df iek muwK kfrn ieh vI hY. pMQk mrXfdf mMnx nfl krmkFzF qy aMD-ivsLvfsF ivwc pfAux vfilaF dy cuMgl ivwc ijQy nhIN PsFgy, AuQy hryk jgfH ieko ijhy Dfrimk sMskfr hoxgy, ijs nfl sfrf pMQ iewkTf hovygf.

akfl purK iswKF nUM gurbfxI afp pVHn, ivcfrn qy pMQk mrXfdf anusfr afpxy Dfrimk kfr-ivhfr krn dI bubyk-buDI bKLsLy .

Buwl cuwk leI mfP krnf.

gurU pMQ df dfs,

gursLrn isMG ksyl

eyjLYks




.