.
is`K mwrg
< siqgur pRswid ]

gurmuiK ipAwry BweI swihb joigMdr isMG jI, jUn 19. 2000

vwihgurU jI kw ^wlsw [ vwihgurU jI kI &qih [

jUn mhIny dy spoksmYn dy 11 s&y qoN ipRM: AmrjIq isMG jI dw lyK piVHAw hY[ aunHW ny jo iliKAw hY auh pUrw scu nhIN hY[ ikrpw sihq dws dw au`qr vI Cwp dyxw qW jo spoksmYn dy pwTkW ny jy koeI Brm kbUilAw hovy, qW dUr ho sky[

ibrD AvsQw hox dy kwrn dws koloN koeI gl pVHn qo rih jwxI, vfI gl nhIN sI pr vfI hYrwnI qW ieh hY ik jvwn aumr ipRMsIpl swihb ny ausy lyK ivc ieh iliKAw ik, dws aus pusqk pRqI A`frI ikqwb ilK irhw hY, pqw nhIN iks kwrn nhIN goilAw ? 102 s&y vwly ijnHW bcnw vl aunHW ny dws dw iDAwn idvwieAw hY, aunHW bcnw dy hI ADwr qy qW dws "guriblws pwqSwhI 6 ' pusqk dI hr pMgqI nUM sRI gurU gRMQ swihb jI dI hzUrI ivc pyS kr irhw hY[

suihrdqw, inrp`Kqw Aqy KulHidlI nwl ivcwrIey ik, jy iksy dyS dw srbau`c inAwieADIS (Chief Justic of the Country) aus dyS dI smwjI Aqy kwnUMnI hwlq bwry, iksy gumnwm ilKwrI dI ilKI, purwxI jhI pusqk dw sMpwdk bx bhy, Aqy BUimkw ivc ieh not ilK dyvy ik, 'ies pusqk dI prK, dys dI kwnUMnI fMfwvlI (Penal Code) qy kr lYxI cwhIdI hY', qW kI, jIaUNdy vsnIkW dy dyS dy hr Gr ivcoN bVI zordwr Avwz nw auTdI ik, 'hy dys dI srbauc kwnUnI pdvI mwx rhy bhuq vfy jj swihb jIE ! quhwfy h`QW ivcoN lMGI hoeI iksy g`l dI jy kwnUMnI prK kwnUMn qoN AigAwnI lokW ny hI krnI hY, qy quhwnUM ies pdvI qy rihx dw kI h`k hY? "

hd ho geI ! ijQoN swry pMQ ny Dwrimk syDW lYxIAW hn, ijhVI pdvI bxI hI gurmiq AQvw gurUbwxI dI Su`Dqw bxweI r`Kx leI sI, auQoN sgoN aulty ArQW vwlIAW GurkIAW ? ikfI AjIb siQqI hY ? ijs kyNdrI jQydwrI ny 'Brosw dwn ' dI mMg krdy Aw rhy, dUly pMQ nUM A`j qk "mUlmMqR" pd dw ArQ vI nhIN smJwieAw, auh srbau~c jQydwrI ieh mMg kr rhI hY ik, sRI Akwl q`^q swihb vloN Cpy 'gur iblws pwqSwhI 6 ' dI hr g`l ijauN dI iqauN 's`c'u nw mMnxI, sgoN aus dI prK gurbwxI qy kr lYxI ? kI rhI srb au`c pdvI dI kdr kImq ?, Aqy kI bxy ies dUly pMQ dw? hoieAw ieh ik, aus not qoN sgoN pMQ ny-"vyKo jQydwr swihbwn dI inmrqw, auh qW AwpxI Apwr ivdvqw dw zrw vI mwx nhIN kr rhy" ieh pRBwv kbUl kr ilAw[ kI eyhI kwrn nhIN, jo jUn 1998 qoN DVw DV lokW idAW h`Qw ivc pu`j rhI ies pusqk bwry do FweI kRoV is`KW ivc A`j qweI koeI vI kuJ nhIN boilAw ? sgoN mwieAw augRwhx leI bxy hoey, rwgIAW FwfI aupdySkW leI cWdI ? suxw rhy huMdy hn ik gurU Amrdws jI dI GoVI gurU Amrdws jI nUM ieau l~Bx cVHI ijvy pqI brqw iesqRI Awpxy pqI nUM FMUfdI iPrdI hovy ?

l`Cydwr nvIAW khwxIAW h`QW ivc fwlrW dIAW, vylW krwaux vwilAW dIAW kqwrW lm-su-lMmIAW ? ikhVw f`ky pMQ dI mohr hyT CpI pusqk ivclI bkVvwh suxwauNidAW nUM ? CyqI Aw vVygw ^wlsw-pMQ muV ausy AMDyr ngrI ivc ijQoN siqgurU nwnk jI ny do sdIAW qoN v`D lMmI Gwlxw duAwrw k`F ky sMq sUrmw bxwieAw sI ?

snmwn Xog ipRMsIpl swihb jI dw ieauN ilKxw--

" is`K swihq dy keI p`K hn qy ies dw GyrW bhuq ivSwl hY[ is`K swihq dw muFlw somw

somw gurbwxI hY ijs dw mu`K ivSw AiDAwqimkqw hY[ is`K swihq dw dUjw rUp jnm

swKI swihq hY, ijs ivc gurU nwnk dyv jI dI S^SIAq nUM aujwgr kIqw igAw hY "

duKdweI hd q`k icMqw jnk hY[

is`K swihq dw muFlw qy Aw^rI somw kyvl gurbwxI hI hY[ jnm swKIAW nUM gurbwxI dy twkry qy ilAw KVw krnw gurmuKqweI nhIN hY[ jnm swKIAW ivclIAW khwxIAW vI jy gurbxI dy AwSy dy ault hn qW aus nUM kUV kbwV mMn ky dUr vgwh mwrn nwl hI ^wlsw jI dI hoNd nUM bcw skx vwlw au`dm mMinAW jwvygw[ gurbwxI smwjk Aqy prvwrk jIvn-jugq dw vI Anmol Aqy Amu`k ^zwnw hY[ (1)-mUrKy nwl nw luJIAY (2) bcnu kry qY iKsik jwie boly sBu kcw ] (3)-swkq sMig ivkrm kmwey ] dulB dyh KoeI AigAwnI jV ApuxI Awip aupwVI jIau ] (4)-Gr kI nwir iqAwgY AMDw ] pr nwrI isau GwlY DMDw ] jYsy isMblu dyiK sUAw ibgswnw ] AMq kI bwr mUAw lptwnw ]1](5)-igAwn ivhUxw gwvY gIq ] BuKy mulW Gry msIiq ] mKtU hoie kY kMn pVwey ] Pkru kry horu jwiq gvwey ] guru pIru sdwey mMgx jwie ] qw kY mUil n lgIAY pwie ] Gwil Kwie ikCu hQhu dyie ] nwnk rwhu pCwxih syie ]1] AjyhI hor byANq isiKAw nUM, kI, ipRM: AmrjIq iusMG swihb kyvl AiDAwqimkvwd hI kihxgy ? kI ieh vfmu`lI isiKAw GrogI AQvw smwjI izMdgI dw "lok suKIAw prlok suhylw" nhIN bxwauNdI jI ? jnmswKIAW, qy iblws, Awid isKI dy ivroDIAW ny, siqgurU jI dI S^SIAq nUM aujwgr krn leI nhIN, sgoN auh gurmiq ivroDI kwlK dw auh kUV-kbwV, siqugurU jI dy pwvn nwmxy mVHn leI, AQvw byAMq sUrjW-rUp mhwn "scu", sMswr leI bixAW rOsn-mInwr-rUp gur-S^SIAq nUM, lokW dIAW nzrW ivc dwgI bxw dyx dI Xojnw ADIn iqAwr kIqw igAw sI[ CyqI hI pMQ kol pu`j rhI pusqk pVHn qoN sp`St ho jwvygw, ik, auhI vYrIAW vwlw kMm hux, srb-au`c jQydwrI (nwl Droh kridAW f: AmrjIq isMG jI) ny kIqw hY[

gur iblws pwqSwhI 6 dy Ajy msW 4 AiDAwie vI pUry nhIN mu`ky ik, krIb 500 s&y dI pusqk bx geI hY [ lg-pg cwr BwgW ivc iqAwr ho rhI aus ivSwl pusqk dI ArMBk bynqI ivc hI BUmkw dy swry 111 si&AW ivcly loVINdy p`KW dI gurmiq prK, pUrI ivsQwr nwl ilKI geI hY[ kwhly pYx dI kI loV ? KUb iDAn nwl pVH ky ivsQwr nwl ilKxw ik, jy aus nwmurwd pusqk dw zihrIlw Asr zwiel krn leI siqgurU nwnk swihb jI dIAW imhrW dI vwV KVI nw ho skdI, qW pMQ dI mohr hyT CpI ieh pusqkRSSleI AnUpm suZqw ikvyN nw bx KloNdI ? pusqk CyqI hI spoks mYn Adwry rwhIN, pMQ dI syvw ivc pu`j rhI hY jI[

do mhIinAW qoN v`D smw hoieAw, f:AmrjIq isMG jI dI syvw ivc bynqI ilK ByjI sI ik, guriblws dy 819 s&y qy ilKy Anuswr, jy bIbI kOlW dw AslI nwm kmlw sI, qW kOlsr srovr iks kOlW dy nwm qy bixAW mMinAW igAw ? AQvw srovr dw nwm kOlsr iks ny kdoN riKAw ? pr koeI vI auqr nw Awaux dw kwrn Ajoky ipRM: AmrjIq isMG jI hI ilK Byjx[

gurmiq Anuswr jIvn Fwl lYx ivc siqgurU nwnk swihb jI dIAW s`drW lukIAW hoeIAW, mMn cu`ky gurmuKW dy crnW dI DUV--

dwsrw

gurb^S isMG kwlw A&Zwnw
 

<siqguur pRswid ]

pr hrnw loBu JUT inMd iev hI krq gudwrI ] imRg iqRsnw Aws imiQAw

mITI ieh tyk mnih swDwrI ] 1 ] swkq kI Awvrdw jwie ibRQwrI ]

jYsy kwgd ky Bwr mUsw tUik gvwvq kwim nhI gwvwrI ] rhwau ]  {682}

sqMbr 15 qoN hux AkqUbr 23 2000

fw:AmrjIq isMG ipRMsIpl gurU kWSI gurmiq ienstIicaUt qlvMfI swbo, swihb jIE, vwihgurU jI kw ^wlsw [ vwihgurU jI kI &qih ]

15 sqMbr 2000 dI ByjI p`qrkw dw au~qr Awp jI vloN nw Awaux dy kwrn, Awpxy ilKy Anuswr, quhwfI ausy lyKmwlw dy sbMD iv`c dws ny jo kuJ sMswr dI jwxkwrI leI Internetqy pwaux dy nwl dyS bdySW dI A^bwrW nUM Byjxw hY[ ies sB kuJ dI p`kI sMBwl, Awaux vwlIAW pIVHIAW dI jwxkwrI leI krnI hY[ ies mjbUrI dy kwrn; gurU sMgiq dI jwxkwrI-prvwngI leI kuJ hor zrUrI QuVW pUrIAW krnIAW peIAW hn[ pRYs ivc Byjx qoN pihlW ieh soDI hoeI ic`TI vI Awp jI dI syvw ivc, AQvw Awp jI dy sihXogI snmwnjog hsqIAW dI syvw ivc. ByjI jw rhI hY, ik, iksy sMBvqw k`cI g`l dI suDweI krvwauxI cwhn, qW dws h`QI bMnHI Zulwm hY[ mu`K qOr qy sB kuJ auhI hY jo pihlw 15 sqMbr 2000 dI ic`TI duAwrw quhwfy drbwr ivc hwzr ho c`kw hY, iPr vI, eyQy ilKy gey, guriblws pusqk ivcly keI nvy aup`drW vl vI JwqI mwr lYxI zrUrI hY:--

1- puls dy mihkmy ivcoN syvw mukq kIqw jwx dy kwrnw dI AslIXq jwx lYx dI loV qoN ibnw hI, "syvwmukiq" kIqy jwx qoN hI dws nUM vfw AprwDI mMn ky Agsq mhIny dy "sMq ispwhI" mwsk p`qr ivc qusW Awpxy ihrdy dw swVw ^Ub kiFAw ? 42 qo 46 S&y q`k Cpy Awp jI dy lyK (ijs dI Poto kwpI dy hI aulty pwsy ieh p`qrPrint kIqw jw irhw hY) dy au~qr ivc inmrqw sihq pRwrQnw hY ik, " AibnwSI scu ?" nwl juVy pUrn sMqoKI pulsIey "BgqW ?" dy mihkmy ivcoN syvw mukq hoieAw dws ijhw nIc mnu`K Awp jI dy bcnW nUM JUT dw pulMdw ikvyN ilK skdw hY ? dws dI hwlq qW scu muc hY hI ieho, ik-"mnu myrw dieAwl syqI iQru n rhY ] loBI kptI pwpI pwKMfI mwieAw AiDk lgY ]1]rhwau]" pr qusIN qW nw pulsIey rhy ho, Aqy nw dws vWg pMjW ivkwrW ivc gRsy mMd-krmI hI ho, iPr hYrwnI hY ik, Awp jI dI bolI As`iBX hox dy nwl p`ky kw&rW vwlI vI ikvyN bx geI ?

slok mÚ 1 ] kUVu boil murdwru Kwie ] AvrI no smJwvix jwie ]

muTw Awip muhwey swQY ] nwnk AYsw AwgU jwpY ] 1 ]

qusW qW Awpxy lyK dw audGwtn hI bVy by-dlIly, ArQhIn ku&r nwl kIqw hY[ dws dy lyK ny ZlqI nwl quhwfIAW duKdIAW qrbW AjyhIAW CyVIAW ik, qusI bONdl ky dws ivr`uD byQvw ku&r-rUp eynw zihr gl`Cxw ArMB kr id`qw ik, scweI jwx lYx dI su`D hI guAw bYTy ? quhwfy aus lyK dy mgroN jUn ivc quhuwfw lyK vI spoksmYn dy Amly ny Cwp id`qw sI [ ausy lyK dy auqr ivc jo lyK dws ny ByijAw sI, sgoN auh Cpxo rih igAw [ Swied s: joigMdr sMG jI nUM imilAw hI nw hovy ? so ros krn dw ArQ kI? auhI lyK Awp jI vl Aw rhy ies p`qr dy nwl hI (s&w 10-11) n`QI hY[ ghu nwl vwc lYxw jI[

2- 42 s&y dy pihly kwlm dy AMqly pYry qoNy dUjy kwlm dy pihly pYry dy AMq qk dy aUl-jlUl bwry:-

hy, bVy suLJy hoey ipMRNsIpl swihb jIE ! quhwfy leI ieh ikauN AxIAwlw qIr bx igAw ik, guriblws pusqk dws ny Awp nhI sI ^rIdI ? jy pMQ pRqI swvIN pIV vwly iksy gurmuiK s`jx ny quhwfI pusqk gurU gRMQ swihb jI dy dIbwx ivc pyS krn leI pucw id`qI, qW kI gunwh ho igAw jI ? dws ijhw syvw-mukq ZrIbVw bykwr bMdw ikMny smy ivc, ikMnw pVH skdw hY, ies bwry TIk TIk Anumwn lwaux leI qusW pihlW hI koeI aucycw XNMqr sWB riKAw hoieAw sI jI ? hr iek dlIl dI puStI ivc G`toG`t pMj qoN 15/ 20 gurU SbdW dy hvwilAW nwl ilKI jw rhI pusqk "guurUbwxI dI ksv`tI qy guriblws pwqSwhI 6" CyqI hI Awp jI dy pyS ho rhI hY[ guriblws ivc gurmiq dy ivprIq AQwh sm`gRI hox dy kwrn (kUV dI eyfI Brmwr hY ik scu inKyVidAW ^urdbIn vI Swied nkMmI is`D ho rhI hovy [ eyhI kwrn hY ik) quhwfI Apwr imhnq nwl CpI pusqk dy Akwr ij`fIAW lg-pg cwr BwgW vwlw pusqk sMgRh bx jwx dI Aws hY [ is`K jgq Awpy inrxw kr lvygw ik gurU swihbwn dw jIvn purwxk bRwhmxI rIqW ivc PisAw drswieAW hoieAw hY ik nhIN ? eyfy kwhly ikauN pY rhy ho, CyqI hI is`D ho jwvygw ik, ‘sc’ ikhVy p`lVy ivc hY[ ijMnw v`D gurmiq ivroDI BMfwr pRdwn krI jw rhy ho, aunW Bwr hor v`DI jw irhw hY[ gurmiq pRkws ivc Cpy lyK sxy, hyT auopr qusW 3 lyuK hor Cwp k`Fy hn [ ikqy pwTk ieh nw smJ lYx ik dws ny vwikAW hI gurmiq ivroDI koeI mnoklpq-JUT iliKA hoxw hY, jo cu`p ho bYTw hY[ 15 julweI qoN s^q ibmwr rihx auprMq ishq ny moVw KwDw hI hY, ik, ilKx bYT igAw hW [ qusW bVw sohxw bIj bIij ilAw hY, hux AnMd nwl P`l CkI jwieE, bUty igxn dw kI lwB ?

3- 42 s&y dy hI dUjy kwlm dy ArMB qoN 43 s&y dy pihly kwlm dy pihly pYry dy AMq ivcly ieh bcn-" ies krky ijQy ikqy vI koeI i^Awl gurmiq dy ivprIq nzr AwauNdw hovy auQy gurbwxI nUM AMqm ksv`tI vjoN mMn ky s`cu dI prK kr lYxI cwhIdI hY ikauNik swfy kol ismor ksv`tI gurbwxI dy rUp iv`c pRwpq hY" (BUmkw pMnw 201) quhwfy ausy lyK ivcoN hI hn ijs dy nw Cpx dw qusW jwx bu`J ky JUTw rOlw pwieAw hY[(nwl n~QI 10-11 sFy vwlw lyK ausy dw au`qr hY)

4- f: AmrjIq isMG jIE! quhwfw ieh &qvw inrsMdyh pUrn qOr qy s`cw hY ik is`K pMQ dw bhuqw nukswn auhI krdy hn jo pMQ ivc, bRwhmxI rIqW rlwaux vwly nvyN qoN nvyN msly KVy kr rhy hn [ vwikAw hI ienHW kutl lokW dw pUrw zor guris`KW nUM kyswDwrI ihMdU bxwaux qy l`gw hoieAw hY[ dws dI mjbUrI ieh hY ik dws aunHW kutl XojnwvW dw BrpUr ivroD krdw hoieAw lokW nUM gurmiq dI soJI krvwaux leI bcn-b`D ho cu`kw hY[ eyhI kwrn hY ik 14 rqnW dI prvwxgI-mohr hyT vMfI jw rhI pusqk guriblws pwqSwhI 6, jugo ju`g At`l siqgurU gRMQ swihb jI dy drbwr iv`c KloqI, bwhW KVIAW krky jo pukwrW kr rhI hY, ihrdy ivhdk, aunHW hI kUk-pukwrW dw ivsQwr ilKx ivc hI eyyfw ivSwl pusqk sMgRh iqAwr ho irhw hY[ dws dw ieh au`~dm aunHW leI inrsMdyh ‘mslw’ bx KloNdw hY ijnHW ny pMQ nUM RSS dI JolI ivc pwaux dw bIVw cuikAw hoieAw hY[ gurbwxI leI Aqy dws leI vrqy As`iBX bcnw dw vyrvw:-

(5)43 s&y qy auprly ih`sy dy dUjy qIjy kwlm ivcly Awp jI dy ieh bcn--

[A]ivroDI s`jx dI ibrqI aus ‘m`KI’ vrgI hY ijhVI cMdn dI sugMDI dw iqAwg krky gMdgI aupr bYTdI hY[ ieh aus iccVI vwlI hY ijhVI AMimRqmeI du`D nUM qj ky lhU cUsxw psMd krdI hY, aus ‘bgly’ smwn hY ijhVw mwnsrovr auqy jw ky vI hIry moqI cugx dI bjwie fMfW dI qwk ivc rihMdw hY[A]AijhI ibrqI dy kwrn aus ny guriblws ivcoN rqnW sm Amolk ivcwrW au~qy cwnxw pwaux dI QW gurmiq dy ivpRIq Awey kuJ ku AMSW nUM byloVw auCwlx dI kucyStw kIqI hY[[A]guriblws iek ieiqhwsk gRMQ hY, ijs dI mh`qqw ieiqhwsk p`K qoN hY isDWqk p`K qoN nhIN[ivroDI s`jx ny ieiqhwsk gRMQ nUM isDWqk gRMQ mMnx dI BwrI Bu`l kIqI hY, ijs krky aus dI AvsQw ‘muFoN Gu`QI fUmxI boly Awl pqwl’ vwlI bxI hoeI hY[ ieiqhwsk gRMQ qoN AsIN "bwbwxIAW khwxIAW" dw igAwn hwsl krnW hY qy isDWqk syD AsIN sRI guuurU gRMQ swihb jI qoN lYxI hY[ b`s ies nukqy nUM smJx qoN bZYr hI ivroDI s`jx ny auprokq vwvylw KVw kr id`qw hY" [

gurU kWSI gurmiq ieMstIicaUt qlvMfI swbo dy, hy vic`qr ipRMsIpl swihb, f: AmrjIq isMG jIE! auprokq [A]qoN[A]q`k dws nUM b^SS kIqIAW aupwdIAW bwry ivcwrW pVHn qo pihlW, ieh smJw lvo ik, (1) quhwfI ieh ik`fI vicqR lIlHw hY ik, iek pwsy qW qusI gurbwxI nUM ismor ksv`tI mMn ky, aurokq pYrw nMbr 3 ivc ieh &urmw rhy ho ik, " ijQy ikqy vI koeI i^Awl gurmiq dy ivprIq nzr AwauNdw hovy auQy gurbwxI nUM AMqm ksv`tI vjoN mMn ky s`cu dI prK kr lYxI cwhIdI hY" pr eyQy-"gurmiq dy ivpRIq Awey kuJ ku AMSW nUM byloVw auCwlx dI kucyStw kIqI hY" ilK mwirAw ?Ajyhw ilK ky, qusW gurmiq dy ivprIq i^AwlW nUM gurbwxI dI ksv`tI qy prKx vwlI AwpxI hI g`l qy kI, lkIr nhIN Pyr id`qI jI ?(2) au~pRokq lkIr qoN auqly bcnW qoN Awp jI dw Bwv, kI, ieh hY ik, quhwfy ieqihwsk ‘gRMQ, (ik. gur ieiqhws dw Gwq kr rhy)y ies guriblws nUM gurbwxI dI ksv`tI qy prKxw vfI Bu`l hY, AQvw AjyhI B`ul krn vwlw ‘Awl-pqwl bolx vwlI fUmxI’ hY ? jy, Ajyhw nhIN qW ienHW bcnW qoN quhwfw AMqrIv Bwv hor kI hY ?

(A) Awp jI dw ieh Purmwn--"ieiqhwsk gRMQ qoN AsIN "bwbwxIAW khwxIAW’ dw igAwn hwsl krnW hY qy isDWqk syD AsIN sRI guuurU gRMQ swihb jI qoN lYxI hY"[ (a) kI Awp jI dw Bwv ieh hY ik, gurbwxI dI ieh pwvn pMgqI-" logu jwnY iehu gIqu hY iehu qau bRhm bIcwr ]"{335} ivArQ hI hY ? kI, SRI guuurU gRMQ swihb bRhm dI soJI krw kyy bRhm ivcwr nwl joVn leI nhIN hn, sgo ieh qW isDWqk syDW dyx leI hI hn ? (A)"bwbwxIAW khwxIAw" pMgqI gurbwxI ivcoN vrqI hY[ jy quuhwfI bu`DI pUrI qrHW mlIn hoxo Ajy bcI hoeI hY, Aqy guru bwxI pRqI cyqnqw dw koeI AMS bicAw hoieAw hY qW, siqgurU jI dy aus pwvn &urmwn dy drSn krky ivcwr kr lYxI ik, kI, qusW ies pMgqI dI vrqoN AwpxI ivauNq Anuswr krn leI siqgurU jI dy pwvn slok ivcoN inKyV ky siqgurW dy bcnW dI Asl Bwvxw dI Gor Av`igAw qW nhIN kIqI ?N

slok mÚ 3 ] bwbwxIAw khwxIAw puq spuq kryin ] ij siqgur BwvY su mMin lYin syeI krm kryin ] jwie puChu isimRiq swsq ibAws suk nwrd bcn sB isRsit kryin ] scY lwey sic lgy sdw scu smwlyin ] nwnk Awey sy prvwxu Bey ij sgly kul qwryin ] 1 ]{952}

ilKwrI dI kutl-bolI iv`c ilKy ies guriblws ivc, kI, koeI iek vI AjyhI khwxI dw pqw ilK ky Byj skdy hY, jo mnu`K nUM pu`qr qoN spu`qr bxwaux dI Xogqw vwlI hoyvy jI? pr eyDr siqgurU gRMQ swihb dI bRhm nwl joV rhI hr iek khwxI (smJ ky Awpxw Awcrn aus Anuswr Fwl lYx vwly nUM) inrsMdyh puqr qoN spuqr bxw idMdI hY[

auprokq [A] qoN [A]ivcly bcn (gurbwxI qoN quhwfI AigAnqw dw Fol vjw rhy) Awp jI dy koJy BwSn dw sMKyp ijhw sp`StIkrn-(a) guriblws ivcly ku&r nUM qusW AMimRq mMinAw Aqy- (gurU r`Ky, Ajyhw ivcwr Awaux ligAW kohV ikauN n vrq igAw ?) gurUmiq nUM qusW gMd mnky dws nUM aus vl jwx vwlI m~KI iliKAw hY- (A) ku&r-rUp du`D C`f ky gurmiq-rUp lhUpIx vwlw ic`cV drswieAw hY (e) (guriblws rUp) mwnsrovr qy pu`j ky vI, (aus ivclI k`cI bwxI dy k`cy bolW)-rUp hIry moqIAW nUM C`f ky (gurmiq rUp) ffIAW Kwx vwlw bglw ilKx dw aupkwr vI qusW kIqw[

pqw nhIN Awp jI ikhVy iBAwnk soky ivc AMnHy hoieAW vWg gurmiq-rUp sdIvI hirAwvl ivcoN sdIvI Awqmk izMdgI vMf rhy AMimRq dw s`cw AnMd nhIN mwx skdy ? gurmuKW leI qW scu dw imlwvw AQvw sdIvI Awqmk jIvn dwqw AMimRq, kyvl AnUpm gurUbwxI hI hY--"vwhu vwhu bwxI scu hY sic imlwvw hoie ] nwnk vwhu vwhu kriqAw pRBu pwieAw krim prwpiq hoie ] 1 ]" guriblws dy swkq ilKwrI dI k`cI bolI-rUp mUqr(Urine)ivcoN m`CIAW PVn dy Xqn krn dw aupdyS ? auh vI quhwfy ijhy mu`K AiDAwpk dy muKVy ivcoN sVWd mwr quirAw ? iKmw krnw jI Awp jI dI hwlq ikqy ieh qW nhIN bx cukI-"sunI n jweI scu AMimRq kwQw ] rwir krq JUTI lig gwQw ] 1 ] rhwau ]"{376}-22 jy Awp jI dw mn Ajy pUrI qrHW murdwr hoxo bicAw hoieAw hY, qW kro drSn sRySt AMimRq nwl BrpUr gurU bwxI dy- "bwxI gurU gurU hY bwxI ivic bwxI AMimRqu swry ] guru bwxI khY syvku jnu mwnY prqiK gurU insqwry ] 5 ]" {982} Aqy ieh vI Xwd r`KIey ik-siqgurU ibnw hor kcI hY bwxI ] bwxI q kcI siqgurU bwJhu hor kcI bwxI ] khdy kcy suxdy kcy kcˆØI AwiK vKwxI ] hir hir inq krih rsnw kihAw kCU n jwxI ] icqu ijn kw ihir lieAw mwieAw bolin pey rvwxI ] khY nwnku siqgurU bwJhu hor kcI bwxI ] 24 ] (AnMd) ‘kcy’ dw ArQ JUTw qusIN jwxdy hI ho, guriblws dI bwxI k`cI Bwv JUTI hY[ aus nwl ie`k im`k hoey (siqgurW dy bcnW) quhwfyNotified liar (mus`dkw JUTy ? AQvw) kw&r hox ivc koeI sMdyh ?

6-A`gy nvW moV dy ky dws nUM kW (Crow) Aqy Awpxy JUT-vjUd nUM hMs drswaux leI qusW gurUbwxI ivcoN vrqI pMgqI dw moty A`KrW iv`c isrlyK -"hMsw syqI icqu aulwsih kukV dI EfwrI ]" id`qw hY[ isrjxhwr jI dw l`K l`K Dnvwd hovy, jy qusIN mun`K qoNN hMs bx ky iksy durwfy dyS nUM aufwrI mwr jwau, qW jo quhwnUM isiKAw dwqw smJx vwly Boly Bwly vidAwrQI, quhwfI kusMgiq ivc pY ky sMswr smuMdr ivc fu`bxo bc rihx-‘kbIr cwvl kwrxy quK kau muhlI lwie ] sMig kusMgI bYsqy qb pUCy Drm rwie ]2]’[ quhwfy cwhux nwl dws ‘kW’ jW ‘m`KI’ qW bxno irhw[ auNj kwdr jo vI bxw dyvy hr hwlq ivc dws, ausdw Sukr-guzwr rihxw is`K cu`kw hY[ aupRokq isrlyK qoN Agly Awp jI dy ieh bcn-

"KOj sMbMDI ivDIAW dI TIk sUJ-bUJ dI AxhoNd qy gurbilws dI ieiqhwsk mh`qw qoN Axjwx hox krky kuJ eyho ijhI

AvsQw hI ivroDI sjx dI hY ijs ny bZYr iksy ADwr dy hI is`KW dI isrmOr qy pRqIinD sMsQw SromxI gu: pR: kmytI dy

isr ku&r dw doS Awrop id`qw hY[ auh kwv SwsqR dy muFly q`qW qoN Anjwx hY ijs krky hI auh kivqw AMdr

vrqy gey pRqIk, ibMb AlMkwr dy kIqy gey prXogW nUM smJx ivc nwkwm irhw hY[ BwrqI kwv swsqr ivc sbd

dIAW iqMn prmuK SkqIAW svIkwr kIqIAW geIAW hn:-1- AiB`jw SkqI 2.l`Kxw jW lKSxw 3. ivAMjnw

Sbd dIAW ienHW iqMny SkqIAW nUM m`dy nzr r`K ky iksy kwiv-rcnw dy TIk ArQ kIqy jw skdy hn..":Awid SwsqrI bk-bk[ ijs guris~K nUM Awpxy siqgurU jI dy ienHW bcnW qy- "bhu swsqR bhu isimRqI pyKy srb FFoil ] pUjis nwhI hir hry nwnk nwm Amol ] 1 ]{265} ivSvwS AQvw SrDw nw bxI hovy, auhI bRwhmxI gRMQW dIAW AjyhIAW EtW lYNdw hY [ pMcm gurU ipqw jI dy ies sp~St &qvy auprMq ijhVw vI guris`K (zrUrI nhIN ik kyvl qusI hI, sgoN hor ijhVw vI) vyd-SwsqrW dI bwxI dw ip`TU bx bhy, ausny mwnsrovr dw hMs qW kI hoxw hY, inrsMdyh auh Ajyhw ‘igd’ zrUr bx irhw hY jo sdw aujwVIN su`ky ru``KW qy qwk leI inmoJUxw ijhw bYTw rihMdw hY, jW h`fo-roVy ivc pSUAW dIAW loQW duAwly DmwlW pw irhw huMdw hY?

7- S&w 43 qy ilKI sur^I nM:- 1- kI guru hirgoibMd swihb jI gurmiq ivroDI rsmw ivc gRsq sn ?

ies isrlyK qoN A`gy dohry cOpeIAW cOQy pusqk guriblws pwqSwhI 6-dy cOQy AiDAwie dy 215-16 s&y qoN leIAW drsweIAW hoeIAW hn[ ienHW swrIAW ivc ivKwvy vwlIAW gurmiq ivroDI krmkWfI bMdSW dw hI izkr hY[ ‘bwbwxIAW khwxIAW’ dI gl ilKx vwly hy Alokwr ipRMsIpl AmrjIq isMG jIE ! kI qusIN siqgur hirgoibMd swihb jI dy izMmy ieh doS mVH rhy ho ik auh Awpxy vf`ky siqgurW dy aupdyS nUM Bu`l gey hoey sn ? ik, jW auh gurmiq qoN bwZI ho cu`ky is`D kIqy jw rhy hn, jo pRBU dw Bjn igxy imQy simAW qy aucycIAW ivDIAw duAwrw krn l`g pey sn ? aunHW dy nwnw jI, qIsry siqgurU nwnk swihb dw ieh vfmu`lw aupdyS:-1-isrIrwgu mhlw 3 ] jy vylw vKqu vIcwrIAY qw ikqu vylw Bgiq hoie ] Anidnu nwmy riqAw scy scI soie ] ieku iqlu ipAwrw ivsrY Bgiq iknyhI hoie ] mnu qnu sIqlu swc isau swsu n ibrQw koie ]1] myry mn hir kw nwmu iDAwie ] swcI Bgiq qw QIAY jw hir vsY min Awie ]1]rhwau]{35} kI gurU hirgoibMd swihb jI, pMcm gurU ipqw jI dw aupdyS vI C`f cu`ky hoey sn? (2) Awsw mhlw 5 ] swic nwim myrw mnu lwgw ] logn isau myrw TwTw bwgw ] 1 ] bwhir sUqu sgl isau maulw ] Ailpqu rhau jYsy jl mih kaulw ] 1 ] rhwau ] muK kI bwq sgl isau krqw ] jIA sMig pRBu Apunw Drqw ] 2 ] dIis Awvq hY bhuqu BIhwlw ] sgl crn kI iehu mnu rwlw ] 3 ] nwnk jin guru pUrw pwieAw ] AMqir bwhir eyku idKwieAw ]4]3]54] {384}(3)-mÚ 5 ] nwnk siqguir ByitAY pUrI hovY jugiq ] hsMidAw KylMidAw pYnMidAw KwvMidAw ivcy hovY mukiq ]2]{522} krmkWfI bMdSW siqguru jI dy nwmxy nwl mVHn vwly gurmiq igAwn dy vYrI ies ilKwrI, qoN qW gur-pMQ nUM sgoN sucyq krnw hY ik jW, aus kw&r dw d`lw hI bx bYihxw sI ? pMcm pwqSwh jI dw aupdyS iDAwn nwl ivcwro qy inrxw kro ik , kI is`KI ivc krmkWfI bMdSW dI koeI QW gurmiq ivc nzrIN AwauxI siqgurW nUM mnzUr hY ? (4) -slok mÚ 5 ] qYfI bMdis mY koie n ifTw qU nwnk min Bwxw ] Goil GumweI iqsu imqR ivcoly jY imil kMqu pCwxw ] 1 ] {964} mirXwdw dy nwm hyT krm kWfI bMDnW nUM sWkl Bwv sMgl vI &urmwn kIqw hY[ gurU &urmwn ies pRkwr hY:-"byd kI puqRI isMimRiq BweI ] sWkl jyvrI lY hY AweI ] 1 ]" {329} hy mhWpurK ipRMsIpl swihb jIE ! ijhVIAW cOpeIAW quhwfy leI gurmiq bxIAW hoeIAW hn aunHW ivclI swrI gurmiq ivroDI mirXwdw aus 200 swl dy lMmy smy ivc cwlU kIqI geI sI jdoN swfy swry DrmAsQwn is`KI dy vYrI, audwsI, inrmly, mhMq-rUp ib`pR dy kbzy ivc rhy sn[ Asl ivc qusIN aunHW dI vkwlq krn qy hI swrw it`l lw rhy ho[

siqgurW nUM, ijnHW bRwhmxI rsmW dy DwrnI drswey jwx qy dws ny ikMqU kIqw sI, aunHW dw drSn bVy ivsQwr nwl Cp rhI pusqk-sMgRh ivc ho jwxw hY[ kwhly ikauN pYNdy ho, Awaux vwlIAW pIVIAW nUM sucyq krdw rihx vwlw bVw ivSwl ieiqhwsk irkwrf iqAwr ho irhw hY[ pVH ky inrxw kirau ik, isKI dw Gwq krI jw rhI ies pusqk nUM pMQ leI Anmol suZwq Qwpx vwly swry 14 AnUTy rqnw dw kI, bVy Awdr nwl nwm ilAw jwieAw krygw jI ?

surKI nM: 2--"kI bwbw bu`Fw jI Awm swDwrn mnu`K sn?" dws ny ieh iksy QW nhIN iliKAw ik bwbw buFw jI is`DV mnu`K sn[ isr qoN pYrW q`k gurU Gr dy inSkwm syvk, bwbw jI AnUpm guris`K sn[ pr aunHW nUM pu`qrW dy dwqy Aqy vr-srwp dyx vwly AMNqrjwmI ilKxw gurmiq ivryoDIAW dw krm hY[ aunHW nUM siqgrU jI dy AiDAwpk Qwpx vwlI g`l vI bnwvtI hY[ kI, JUT ilKx vI quhwfy pySy dw zrUrI ih`sw hY jI ?

surKI nM: 3--kI kvI ‘mwq ipqw ibn bwl n hoeI’] gurmiq isDWq dw ivroDI hY ?

quhwfy bcn--"ivroDI s`jx ny AwpxI bysmJI kwrn iek hor byloVy ivvwd nUM auCwlx dI kucyStw kIqI hY ik mMqR cUsx nwl hI gurU swihb jI dy prvwr ivc pYdwieS hoeI[ eyQy guriblws dy krqw ny "pvn" dw pRqIk vriqAw hY[ purwxw Anuswr ieh i^Awl hY ik Avqwr jW mhWpurK grB ivc nhIN AwauNdw ikMqU mwqw jI dy auudr ivc pOx dyvqw pRvyS krdw hY"[

SMky:-(1)AOLwd dI mMg pUrI krn leI kI, Awpxy mihlW nUM mMqR cUsn leI idMidAW siqgurU hir goibMd swihb nUM kI ilKwrI ny nhIN drswieAw hoieAw jI ? kho nhIN, qy iPr vyiKau Awpxw ichrw SISy ivc[

(2) kI. AsIN bRwmxI purwxw dy is`K hW jo ieh m`n leIey ik Avqwr jW mhWpurK grB ivc nhIN AwauNdw ?

(3) gurmiq qW paux dyvqy dI hoNd nUM mMndI hI nhIN qusIN ho ik aus nUM dUijAW dy QW, grB ivc vwVI iPrdy ho[o paux gurU pwxI ipqw" pMgqI ivc vI paux nUM ‘dyvqw’ nhIN sgoN ‘gurU’ iliKAw hY.qy gurU dw ArQ dyvqw iksy ivDI nwl nhIN bRx skdw[

(4) iPr bRwhmxI klpxw dI aupj iksy kiQq dyvqy bwry ieh ikvyN mMn ilAw jwvy ik, bRwhmxI su`cm dI pYdwieS auh vfw sUcwcwrI pOx dyvqw ho ky, loV pYx qy gMdgI dI bdbo nwl Bry grB kuMf ivc vI vV bihMdw sI ? (6) siqgurU jI dw ieh &urmwn "BMfhu hI BMfu aUpjY BMfY bwJu n koie ] nwnk BMfY bwhrw eyko scw soie ] (473} AvqwrW mhWpurKW smyq swry mnu`KW nUM grB dy rsqy hI sMswr iml skdw hY[

SMkw) Doctorate ifgrI dy mwlk hy ipRMSIpl f: AmrjIq isMG jIau ! syvw mukq ies nIc dy mn ivc SMkw aupijAw hY ik, guuurU kI kWSI ivcly gurmiq ienstIcIr dy muK AiDAwpk swihbW dI igxqI vI (bwbw dIp isMG jI qo lY ky) mhWpurKW ivc hI huMdI AweI hY[ so qusI vI inrsMdyh mhWpurK hI ho[ kI BLw, Awp jI dI pYdwieS vI "paux dyvqy" dy pRXogN nwl hI qW nhIN hoeI jI ?

(5) kI, purwxw ny grB leI ipqw dI ‘ibMd’ dI loV vI mukw id`qI hoeI hY[ qsIN qW pqw nhIN ikhVy puwx dw hvwlw ilK Byjo, pr siqgurU jI dy is`K leI gurbwxI dy ieh &urmwn srb-sRySt hn[ (a) swkq inrguixAwirAw Awpxw mUlu pCwxu ] rkqu ibMdu kw iehu qno AgnI pwis iprwxu ] pvxY kY vis dyhurI msqik scu nIswxu ] 5 ]{63} (A) ibMdu qy ijin ipMfu kIAw Agin kuMfn rhwieAw ] ds mws mwqw audir rwiKAw bhuir lwgI mwieAw ] 1 ]{481`} (e)-rkqu ibMdu kir inMimAw Agin audr mJwir ] aurD muKu kucIl ibklu nrik Goir gubwir ] {706} (s)-rkqu ibMdu kI mVI n hoqI imiq kImiq nhI pweI ] vrnu ByKu AsrUpu n jwpI ikau kir jwpis swcw ] nwnk nwim rqy bYrwgI ieb qb swco swcw ] 66 ] {945} (h)-mwq ipqw sMjoig aupwey rkqu ibMdu imil ipMfu kry ] AMqir grB auriD ilv lwgI so pRBu swry dwiq kry ] 1 ]{1143} gurmiq quhwnUM cu`BdI iks kwrn hY jI ? kI, qusI RSS dy p`ky vrkr qW nhIN bx cu`ky ?

gMBIr hyrw PyrI-ieh TIk hY ik, mwqw gMgw jI dy audr ivc pihlW paux dyvqw TihirAw drsw ky qusW pwTkW qoN AslIAq lukweI r`Kx dw ins&l Xqn kr ilAw hY[ pr mwqw dmodrI jI ny jd kiQq qOr qy siqgrU jI qo imilAW mMqR cUisAW sI[ EQy siqgurU nwnk swihb jI nUM qW sylI topI smyq hI grB ivc vws krdy Aqy jnmdy drswieAw hY jI? kI, aunHW idnW ivs quhwfw paux dyvqw ikqy Cu`tI qur igAw hoieAw sI jI ? iPr bwbw gurid`qw rUp sRI gurU nwnk swihb jI dy jnm nwl iQ`qW vwrW SgnW ApSgnW dI ivcwr nwl sylI topI Aqy ic`ty dwhVy smyq jnmy nhIN drswey gey ? drvwzy nwl AMb dy p`qr qy mOlI vI b`DI kI, nhIN drsweI geI ? gwxy-vjwauxy dwn puMn vDweIAW dw Adwn-prdwn kI ieh sB kuJ gurmiq sI ik jW p~kw bRwhmxvwd ? "jnmy kau vwjih vwDwey ] soihlVy AigAwnI gwey ]"-gurU SbdW dI KMfnw ? Bwv siqgurU jI dy pwvn vjUd nwl iBAwnk m^Ol? pr jdoN bIbI vIro rUp durgw cMifkw, BvwnI, SyrWvwlI vYSnodyvI dw jnm drswieAw qW auQy pihlW pauyx dyvqw Aw viVAw ? ienHW g`lW nUM lukweI r`Kx leI swrw zor iks Xojnw ADIn lweI jw rhy ho ipMRsIpl swihb jI ! sp`St ho irhw hY kI qusIRSS dy eyjMt jW aunHW dy mu`L ^rId lwly goly bx cu`kyy ho[ bwr bwr gurmiq dy QW purwxw dIAW ilKqW nUM sc mMnx dw zor ?

surKI nM: 4--ihMdU m`q dy dyviqAW nUM mwnqw jW qu`C idKwaux dI Bwvnw ? ies surKI qoN Agly quhwfy bcn--"ivroDI s`jx dw guriblws bwbq iek hor ieqrwz ieh hY ik ies ivc ihMdU dyvI dyviqAW nUM mwnq id`qI geI hY[ ibnwS``k ihMdU dyvI dyviqAW dy nwvW dI vrqoN hoeI hY[ pRMqU kyvl nwvW dw pRRXog krn qoN ieh Bwv nhI hY ik kvI dI ienHW dyviqAW pRqI koeI AwsQw hY] kvI wpxy kwl dy FMg qrIikAW nUM vrqoN ivc ilAw ky ihMdU miq dy dyviqAW nUM qu`C idKwauNdw hY ......Awid (vkwlq rUp bkVvwh)..." pr AslIAq sB quhwfy ienHW bcnw dy ault hY[ pVHo iDAwn nwl gMBIr audwhrxw:--

(1) kyvl nwvW dI vrqoN nhIN sgoN JUT nwl lyQU-pyQU ies gwQw dw SRI ghxyS hI durgw, BvwnI, pwrbqI, igrjw, vYSno dyvI iSvw, Aid nwvW vwlI cMifkWdI pUjw qoN hI kIqw hY :-

dohrw] ipRQm ismir sRI cMifkw vru dwqI suKdwn [mMgl krn iklivK hrn siB sMqn ky pRwn ]10] (AiD 1 pMnw 3)

hy AdBuq ipRMsIpl swihb jIE ! suihrdqW nUM mnu`Kqw leI jy Su`B gux mMndy ho qW Ku`lH ky ilKo ik durgW nUM vr rUp ASIrvwdw dyx vwlI, suKW dI dwqI, mMgl-kwrnI Bwv ^uSIAW dI b^SS krn vwlI, pwpW dw nws krn vwlI, (A`f A`f ByKW ivc pRgt ho rhy ?) swirAW sMqW dI pRwn-rUp Awsrw kih ky aus dw ismrn krn nwl kI, cMifkw nUM qu`C drswieAw igAw hY jI ? dyvI pUjn dy hor nmUny:--

dohrw] ipRQm crn bMdoN gurU, bhuir swrdw mweI [ bwl inY suin kir ikRpw morI kro shwie ]1] (AiD2 pMnw-24}

dohrw] swrdw mwqw ibml miq, bwrM bwr pRnwm [ gur jsu isMDu smwn hY, qulhw qumro nwmu ]2] (AiD:10 pM=423}

dohrq] nmo nmo sRI siqgurU, bhur swrdw mwie[ bcn gurU js ivGn hr, myrI kro shwie ]1] (AiD:12 pM:291] kI, dyvI nUM qu`C drswieAw igAw hY ik jW siqgurW dw QW AQvw pRBU dw isMGwsn mM`l rhI hY jI ? pr eyDr:-" qyry kvn kvn gux kih kih gwvw qU swihb guxI inDwnw ] qumrI mihmw brin n swkau qUM Twkur aUc Bgvwnw ] 1 ] mY hir hir nwmu Dr soeI ] ijau BwvY iqau rwKu myry swihb mY quJ ibnu Avru n koeI ] 1 ] rhwau ] mY qwxu dIbwxu qUhY myry suAwmI mY quDu AwgY Ardwis ] mY horu Qwau nwhI ijsu pih krau bynµqI myrw duKu suKu quJ hI pwis ] 2 ] ivcy DrqI ivcy pwxI ivic kwst Agin DrIjY ] bkrI isMGu iekqY Qwie rwKy mn hir jip BRmu Bau dUir kIjY ] 3 ] hir kI vifAweI dyKhu sMqhu hir inmwixAw mwxu dyvwey ] ijau DrqI crx qly qy aUpir AwvY iqau nwnk swD jnw jgqu Awix sBu pYrI pwey ] 4 ] 1 ] 12 ] {735}

(2) sRI gurU gRMQ swihb jI dy pihly pRkwS ausquv qy jd ik, (ilKwrI Anuswr) pMcm siqgurU nwnk swihb jI ny pwvn srovr dI kwr syvw vI ArMB krvw r`KI sI qW bwbw bu`Fw jI ny jd muK vwk ilAW qW Ajy pihlI quk "sMqw ky kwrij Awip KloieAw hir kMmu krwvix AwieAw rwm ]" pVHnI ArMB hI kIqI qW Bgq isMG dw SMkw nivrq kridAW BweI BweI mnI isMG jI dI zbwnI ilKwrI ny ieh iliKAw hoieAw hY ik aus vyly ivSnUM jI qy lCmI jI kwr syvw qy Aw l`gy sn qW siqgurU Arjn swihb jI ny pCwx ky aunHW dI ausqiq kIqI Aqy iPr ijvy ijvy ivSNnUM Bgvwn jI ny &rmwn kIqw, lCmI jI dy AqyN "ivSnUM hir" jI dy AsQwn, sRI drbwr swihb dy ivhVy ivc siqgurU jI ny bxvwey ? kho ik ieh JUT hY dy idau mOkw dws cOpeIAW Aqy AiDwie ilK Byjy[ Aqy ijs nUM AsI Akwl rUp hirI dw mMdr bxweI bYTy hW auh Asl ivc pMQk qOr qy ivSNnUM hir jI dw hI (hir) mMidr hY[ Sukr hY ik, isrmOr jQydwrI koloN, kutl-ilKq qy pRvwnI dI mohr luAw lYx vwlI ilKwrI dI AduqI s&lqw dw Ajy RSSnUM pUrw pqw nhIN l`gw, (A`vl qW pqw nhIN ieh pRvwngI igxI-imQI swzS dw hI nqIjw hovy ?) nhIN qW auh koeI nvW pMgw zrUr KVw kr lYNdy ? pr kI pqw iksy Xog smy dI aufIk kr rhy hox ? ieh ^qrw Ajy isr qy mMflw irhw[ suxo dwqwr jI dI icqwvnI-"dunIAw husIAwr bydwr jwgq musIAq hau ry BweI"]

(3) ieh pvn dyvqw, hvw AQvw paux, kwdr dy b`Jy hoey At`l inX`mW Anuswr rumkdI hYN [ hnyrI, iBAwnk qU&wn jW qbwhIAW mcw rhy ieh vwvroly, swry hvw AQvw paux dy A`f A`f rUpW qoN A`frw ienHW nUM ‘dyvqy’ GoSq krn vwly mwieAw DwrI lutyry hn, Aqy ienHW dI hoNd qy ivSvws r`K ky ienHW dI pUjw krn vwilAW nUM siqgrU jI ny AigAwnI, kurwhy pey BrmI mMinAw hY pr, gurmiq iensicIaUt dy mu`K AiDApk hox dy nwqy, kI, qusI is`D kr skdy ho ik, ipqw dy vIrj dy QW mwqw dy grB ivc kyvl kiQq paux dyvqy dw pRvyS krw ky, kdy vI iksy ju`g ivc mnu`KW dI pYdwieS krwaux dw DMdw KUb cldw irhw hY ? "Srm mgr hm ko nhIN AwqI" ?--

(4) ieh vI sp`St kr Byjxw ik, kI, paux dyvqy nUM qu~C is`D krn leI hI mwqw gMgw jI dy, AQvw gurpRvwr dIAW bwkI iesqRIAW dy grB ivc pRvyS krvwieAw igAw sI jI ? kI. ies dyvqy ny ilKwrI dI gwQw-GVq iv`c koeI G`t mh`qqw vlI Bumkw inBweI hY jI ? dyvI dyviqAW bwry siqgurU jI dy byANMq &qivAW sp`St ivcoN ienHW do audwhrxw bwry quhwfw kI ivcwr hY jI ?- (1)- jIvq ipqr n mwnY koaU mUeyN isrwD krwhI ] ipqr BI bpury khu ikau pwvih kaUAw kUkr KwhI ] 1 ] mo kau kuslu bqwvhu koeI ] kuslu kuslu krqy jgu ibnsY kuslu BI kYsy hoeI ] 1 ] rhwau ] mwtI ky kir dyvI dyvw iqsu AwgY jIau dyhI ] AYsy ipqr qumwry khIAih Awpn kihAw n lyhI ] 2 ] srjIau kwtih inrjIau pUjih AMq kwl kau BwrI ] rwm nwm kI giq nhI jwnI BY fUby sMswrI ] 3 ] dyvI dyvw pUjih folih pwrbRhm nhI jwnw ] khq kbIr Akulu nhI cyiqAw ibiKAw isau lptwnw ] 4 ] 1 ] 45 ] (2)- dyvI dyvw pUjIAY BweI ikAw mwgau ikAw dyih ] pwhxu nIir pKwlIAY BweI jl mih bufih qyih ] 6 ] gur ibnu AlKu n lKIAY BweI jgu bUfY piq Koie ] myry Twkur hwiQ vfweIAw BweI jY BwvY qY dyie ] 7 ] {638} pr ijhVy dyvqy siqguru jI dI nzr ivc iek Brm qoN v`D hor kuJ nhIN hn, ies guribls dy ilKwrI ny auhI JUT-dyvqy Ajyhy zrUrI pwqr drswey hoey hn ik, auh siqgurU jI dy slwhkwr bx ky keI QWeI aunHW dy shweI huMdy drswey hoey hn[ quhwfy kutl ilKwrI ny qW AMq ivc auhI dyvqy siqgurU jI leI jwn lyvw ^qry dy sUck bx Kloqy vI drswey hn? Bwv, siqguurU jI nUM sMswr qoN Jt-pt iqAwrI dw hukm suxw rhy huMdy hn? pVHo iDAwn nwl A`gy jo iliKAw hY:--

(5) DrqI mwqw dI &irAwd qy iSv, bRhmW nwrd Awd dyviqAW dw DrqI mwqw jI dy nwl KIr smuMdr ivc pu`j ky cqurBujI r`b A`gy &irAwdI hoxw Aqy aus dw pRgt ho ky mwqw gMgw dy Gr jnm lYx dw bcn, kI kyvl nwvW dI hI vrqoN nwl kiQq AwsmwnI SkqIAW nUM qu`C ivKwieAw igAw hY ik jW, klpxw dI aupj cqurBujI is`KW dw gurU Aw bixAw jI?

(6) pRsUq vwly kmry ivc Ajy mwqw jI ibrwjy hI sn ik nvjnmy bwlk rUp cqurBujI r`b jI mMjy qoN hyTW au~qr Awey sdw-isv, nwrd, dy nwl keI dyvI dyvqy, 52 bIr, lhU pIxIAW jognw Awid dI sBw lg geI, jognW vloN mnu`KI lhU pIx dI Bu`K pUrI krn leI iz`d kIqI jwx qy, swirAW ny Xu`D CyVn dI mMg kIqI, bwl rUp cqurBujI r`b jI ny nwrd nUM iSv jI dy gly ivc mnu`KI isrW dI mwlw pwaux leI AwiKAw, klHw dyvI nUM AwigAw hoeI ik auh cMdU dy Gr jnm jw lvy Aqy aup`dr KVw krI r`Ky, 52 bIrW nUM vI jnm lY ky jMgW ju`DW ivc pihry ivc rihx dI AigAw hoeI[ Bwv, jMgW ju~DW Aqy PswdW dy pRbNMD bwl aumrw qoN r`b jI Awp hI kr rhy sn ? kI ieh, nklI dyvI dyviqAW dw drbwr aunHW dI pRq`K hsqI dw Brm guAwaux leI sI ik jW aunHW nUM qu`C mwqR is`D krn leI? ies SBw qoN kwlw A&Zwnw ikhVI isiKAw lYxI Bu`l igAw sI jI? gurU Sbd dI Et vI kdy lY lYxI sI. hy bicAW nUM guris`K bxw rhy vfy swihb jIE [

(7) swihbzwdw jI dy mwqw (Smal Pox) inkl AweI [ jdoN zrW ku moVw ipAw qW BwvyN (sRI gurU gRMQ swihb jI dI sMpwdnw-isrjxw dw Ajy i^Awl qk vI nhIN sI quirAw pr, ilKwrI Anuswr pMcm pwqSwh jI ny byAMq kVHw pRSwd bVy kImqI rumwly Aqy byAMq mwieAw vwijAW dI GxGor nwl drbwr swihb jw Bytw kIqI ivSwl Bytw vwlI SrDw nwl kIqI ies Alokwr pUjw qoN (kMDW koTy rUp?){ sRI drbwr swihb jI dI imhr hoeI qy durgw bwgo bwg ho--"durgw BeI pRsMn" ? Awpxy h`QIN bxwey drbwr swihb dy koiTAW A`gy cVHq cVwvw kI, Asl ivc durgw dI pUjw sI ? kI, ieh swrw kuJ durgw nUM qu`C is`D krn leI kIqw jw irhw sI? is`KI nUM bRwhmx dI JolI ivc pwaux leI ikauN A`fIAW cu`k cu`k ky zor lweI jw rhy hO ipRMsIpl swihb jIE ?

(8) kI, C`tm pIr siqgurU hirgoibMd swihb jI dI zbwnI bIbI vIro jI dI mMgxI qy ivAwh iSv jI BolynwQ, mhyS jI nwl kIqw nhIN drswieAw hoieAw ? kI, iSv nUM qu`C drswaux leI Awpxw jvweI bxw lYxw zrUrI sI jI? vwh AnoKy ipRMsIpl swihb jI[ JUT dw eysy qrHW lV G`ut ky PVI r`Ko[ pihlw pRoPYsrI qoN ipRMsIpl bxy sI hux vfy vfy JUT ilKI jwau vweIscWslrI v`t qy peI hY[ A`j rwj vI sb`b nwl bRwhmxI JUT dw hI hY[ pMjy iGau ivc qy isr kVwhI ivc ikvyN nw pey ?

(9) bIbI vIro jI dI SwdI smy jwx bu`J ky jMg CyVn dI ivDI GVn leI nwrd dI iesqRI (ijs dw iBAwnk hulIAw vI id`qw hoieAw hY) nUM vriqAw igAw[ AwpxI iekloqI spu`qrI dI SwdI qy, ies qrHW jMg dw sb`b bxwauNdy siqgurU jI nUM drswaux vwlw Gor aup`dr ? iPr sw& inXq nwl ieh d`sx dI imhr kro ik, kI, siqgurU jI nwl hoey swirAW Xu`DW iv`c, BUq, pRyq, ipswc jognIAW Aid kiQq AwsmwnI blwvW, lhU mws CkdIAW, Aqy (ieMdr dyvqy dIAW) prIAW ShId hoey sUrimAW nwl SwdIAW rcwauNx ivc ruJIAW, -nhIN drsweIAW hoeIAw jI ? kI, dws dI ies kQn nUM iksy Ak`t dlIl nwl r`d kr skdy ho ik, ies Anhoxy JUT-Brm nUM sc dw rUp dyx leI hI ShId BweI mnI isMG jI dy pwvn nwmxy nUM vriqAw igAw hY ? kI, gurbilws ivcly Ajyhy swry bcn hIry moqI, mwxk hI hn ?

(10) kI ieh s`c nhIN ik jvweI bxwey gey BolynwQ (iSvSMBU) smyq bwkI dyviqAW nUM Aqy (kiQqI 52 bIrW nUM J`t-pt jnm lY lYx dI AwigAw vI bwlk-rUp swihbzwdw hir goibMd swihb jI ny Awp hI d`qI sI? kI, ieh swrw kuJ dyvI dyviqAW nUM qu`C is`D krn leI hI kIqw jw irhw sI jI ?

(11) {kiQq qOr qy, sUrj nwl AwpxI bytI ‘AMjxw’ ivAwhux auprMq AwpxI aus pu`qrI dI Skwieq qy sUrj-jvweI dI qpS Gtwaux leI aus nUM Krwd qy cwV ilAw Aqy ausdw ATvW Bwg iCl dyx vwly (kiQq)-} Bgvwn ivSÍkrmw jI kolo siqgurU jI ny sRI hirgoibMd pur Sihr Aqy aus ivclIAW msIqW bxvweIAW drsw ky, kI, bRwhmxI klpxw dI aupj aus kiQq Bgvwn ivSkrmw nUM quu`C bxwieAw ik, jW siqgurU jI nUM ausdw irxI huMdy drswieAw hY? kI, Bgvwn ivSkrmw dI pUjw dy irvwj nUM gurmiq bxwaux dw s&l Xqn nhIN kIqw hoieAw ? vYnkUvr (kYnyfw) ivcly rwmgVIAW dy gurUduAry Bgvwn ivSkrmw jI dw jnm idn mnwieAw jWdw dws ny Awp vyiKAw hY [ suixAw hY hor vI keI QweIN eyhI irvwj pRclq hY[

(12) kiQq qOr qy murdw gaU jIaUNdI krn dw kOqk:-ilKwrI Anuswr kIrqpur swihb dIAW phwVIAW ivc kuJ gurisK iSkwr Kyf rhuy sn ik, dyviqAW dI d`lI, DrqI mW, gaU dw rUp Dwr ky iSkwrI is`KW dI golI dI mwr ivc Aw ky murdw bx geI[ swirAW dyviqAW ny phwVIAW dw rUp Dwr ilAw Aqy is`KW nUM jw PiVAw ik gaU mwqw nUM surjIq kro nhIN quhwfI KYr nhIN[ is`KW ny bwbw gurid`qw jI kol &irAwd jw kIqI[ aunHW ny Aw ky gaU nUM AwiKAw ‘au`T mwqw (pKMf nw kr qy) qW DrqI mwqw au~T bYTI[ phwVIey-rUp dyviqAW ny siqgurU jI nUM jw BVkwieAw ik, bwbw gurid`qw jI ny AwpxI krwmwq dy zor qy mrI hoeI gaU muV surjIq kr id`qI hY[ siqgurU jI ny r`bI hukm dI aulM|xw mMn ky bwbw jI nUM JwiVAw qw aunHW gaU dy v`ty Awpxw srIr iqAwg id`qw [ ies mn-GVq gwQw duAwrw ilKwrI ny smr`Q siqgurU jI dI hsqI nwl bVw koJw T`Tw kIqw, hY ik auh (siqgurU jI) qW dyviqAW dI AQvw DrqI mwqw dI kutlqw nUM smJx jogy vI nhIN sn[ AjweIN Awpxy hoxhwr spu`qr dI moq dw sb`b bx gey ? ipRMsIpl AmrjIq isMG jIE ! kI, dyviqAW ny aultw siqgurU jI nUM hI q`uC nwN bxw idqw jI ?

(13) ilKwrI ny purwxw dI ies gwQw nUM vI, gurmiq dw ih`sw bxw ilAw hY ik smuMdr irVkx qy 14 rqnw ivcoN ivSnUM hir jI dy h`Q l`gy pMjW rqnw ivcoN inklI l`CmI dyvI nUM ivSnUM Bgvwn jI ny AwpxI sdIvI pqnI Qwp ilAw sI[ kutl ilKwrI ieh ilKxo nhIN au~ikAw ik, Awpxy AzlI pqI sRI hirgoibd swihb-rUp cqurBujI nwl sMswrI SwdI krn leI dmodrI-rUp lCmI hI AvqwrI hoey sn ? gurieqvws dy hr moV qy purxk rMg ? AsIN p`ky ihMdU? kI, ilK skdy ho ik dws dw ieh qo^lw inrmUl hY ?

(14) dyviqAW dw AMqm pr bVw Gwqk vwr-bRhmw, iSv, ivSnUM kubyr, sUrj, cMd, brun, qy hor dyvqy kIrqpur ivKy siqgurU jI dI hzUrI ivc Awey[ siqgurU jI Nny aunHW nUM bVy Awdr nwl ibTwieA[ swry dyvI dyviqAW ny siqgurU jI dI ausqiq (dy rUp ivc Gor inMidAw) kIqI[ "hy AgMm Agocr Apwr pRBU jdoN vI qUM (Awpxy spu`qr dI Gwqk ?) DrqI dI pukwr suxI qUM sMqw dI riKAw leI Aqy pwpIAW dy nws leI AwieAw, qUMhI m~C bxky sMKwsur koloN vyd Kohy, iPr qUM hI smuMdr irVkx (dI mDwxI hyT gwry ivc mUDy mUMh D`sky phwV rUp mDwxI dy rgVy sihx) leI kCU bixAw, qUM hI (mn) mohnI (ieqrI dw) rUp Dwr ky dYNqW nUM moh ilAw qy rqnw dI vMf smy 14 (ivcoN pMj rqn qusW Awp mwT lYx dI D`ky SwhI) kIqI, qy dYNqW koloN dyviqAW leI AMimRq Koh ilAw dYNqW nUM Srwb dy id`qI [ iPr quM iBAwnk dwVHW vwlw sUr bixAW qy ihrxwkS dYNq koloN DrqI CufweI (ies AnUpm bhwdrI kwrn DrqI mohq ho geI aus qoN BUmwsur pYdw kIqw, iPr qUM hI ikRSn rUp ho ky Awpxy aus byty BUmwsur koloN 16100 rwjkumwrIAW (AwpxIAW nohW) jw KohIAW qy Awpuxy Gr pw leIAW, Aqy swrIAW ivco 10/10 kwky qy 1/1 kMinAW pYdw kIqI) iPr jlMDr dYNq koloN iSv dI riKAw leI qUM jlMDr dYNq dw rUp Dwr ky DoKy nwl aus dI pqIvrqw pwk dwmn iesqRI dw sq BMg jw kIqw [ qUM hI kMn dI mYl ivcoN mD kYtB dYMq pYdw kr ley Aqy iPr aunHW Apxy sky byitAW nwl pMj hzwr (5000) swl jMg krky (DoKy nwl aunHW dI jwn leI[)

auhI dyvqy ijhVy Ajy huxy hI siqgurU jI nUM AgMm Apwr prmwqmw kih ky vifAw rhy sn, Jt hI AKW Pyr bYTy Aqy siqgurU jI nUM sMswr qoN Jt pt iqAwrI dw hukm dy rhy hn[ AKy, eyQy qUM bQyry koqk kr ley hn[ hux CyqI kro qy A`gy cl ky dsvyN rUp leI iqAwrIAW kr [ Doctorate dI ifgrI mwTI bYTy ipAwry ipRMsIpl AmrjIq isMG jIE! kI, ieh gwQw dyviqAW nUM qu`C is`D kr rhI hY, ik jW siqgurU jI nUM bybsI dI siQqI iv`c Psy drsw ky aunHW dw mOjU aufwieAw igAw hY ?

(15) guurU nwnk swihb jI dI guirAweI nwl bVw koJw m^OL ilKwrI dI nIcqw dI is^r:--

ijs vyly quhwfy ’qu`C’ dyvI dyviqAW ny siqgrW nUM CyqI sMswr C`f qurn dw hukm suxwieAw qW AKy, siqgurU jI nUM g`dI sOpx leI jwnSIn cuxn dw cyqw AieAw[ " auie BwinAW" " jI pwqSwh"- "hir rwey ik`Qy eI ?" "scy pwSwh qVky dy bZIcy ivc bYTy au`cI au~cI roeI jw rhy hn[ A`j qW aunHW ny lMgr vI nhIN CikAw" [ "cl auQy hI c`l imlIey"[ A`gy vyiKAW qW swihb zwdw hrI rwey jI ny h`Q ivc Pu`l PiVAw au`cI sur ivc ivrlwp kr rhy hn--‘hwey Pu`l mr igAw, hwey Pu`l mr igAw’ [ "kI g`l hY hrI rwey" ? jI myry jwmy nwl Coh ky Pu`l mr igAw hY[ ‘hwey Pu`l mr igAw‘[ gurU jI ny Gr ilAw ky BweI Bwny qoN Jt guirAweI dw iqlk lvw id`qw [ AKy eyfy nrm ihrdy vwlw gurU msW hI l`Bw hY ? Bwv ieh, ik swihbzwdw jI nUM eyQy qk vI igAwn nhIN sI ik cMby dy Pu`l qW iKV ky in`q ikrdy rihMdy hn[ iksy Pu`l dI Awpxy bUty qoN v`KrI jwn qW huMdI hI nhIN[ bUtw hrw qy P`ulw dw kI Gwtw ? dUjI cot guirAweI dI hwso-hIxI cox-ivDI qy[ hrI rwey jI aus dwdw siqguru jI dy poqy Aqy aus ipqw dy spu`qr sn, ijnHW nUM in`q iSkwr qy ciVAW nUM ilKwrI ny Awp drswieAw hoieAw hY[ inq pSU pMCIAW dw Gwq huMdw vyK ky qW Afol rhy pr Pu`L t`ut igAw qW ivrlwp krdy lMgr Ckxw vI Bu`l bYTy ? AMimRq vyly qo dupihr qk bYT ky a~cI sur ivc rONdy ~ivrlwp krdy rihxw vwly nUM qw isAwxw is`K mMn lYxw vI muSkl bx jWdw hY, pr eyQy eyhI AYb guirAeI leI TIk mMn ilAw igAw ? ilKwrI ny siqgurU nwnk jI dI guirAweI nUM koJw T`Tw krnw sI so kr ilAw [ luk-Cup ky vwr krn nUM bhwdrI imQ bYTy, gMdIAW gwhlW dI brKw kridAw, cMgy Bly gurisK dI pq lwhux ligAw gurU drbwr dw vI ilhwz nw krn vwly AxK hIn, ASrDk ho cuikAW is`KW ivcoN, ros ikhVw kry ? vwh ipRsIpl swihb vwh, bVy vDIAw (JUT) iblws nUM hIirAW moqIAW nwl BirAw mwnsrovr kih rhy ho ?{hor bVy kuJ qoN ieh kyvl vMngI mwq hI pyS ho irhw hY jI}

surKI nM:5-‘kI kvI "joiq Ehw jugiq swie sih kwieAw Pyir pltIAY" dw KMfn krdw hY ?

ivroDI s`jx jI qoN bilhwrI jwxw cwhId hY, ijnHW nUM guriblws dy pwT dOrwn ieh smJ nhIN AeI ik

guriblws dI rcnw dw mUl kwrn gurbwxI dw auprokq isDWq bixAw ijs dw izkr gRMQ AMdr ieauN imldw hY:-

pMj ipAwly pMj pIr......swrI pauuVI BweI gurdws jI dI ilKq hY pr, f: swihb ies nUM gurbwxI kih rhy hn[ iPr ilKwrI dIAW AMdrUnI ilKqw nUM A`g lweIey jd bwbw lihxw jI qoN pMcm siqgurU jI q`k qurI Aw rhI joiq jugq dy QW, KIr smuMdr ivcoN is`Dw cqurBujI hI bwlpMj ipAly pMj pIrwrI rUp "hirgoibMd’ Aw bixAW, Aqy SwdI vI smuMdr ivcoN mwTI hoeI "lCmI" dyvI nwl hI kIqw drswieAw hoieAw hY[ iPr ijs siqguru jI dI igAwn-joiq AgWh qoN AgWh qurI Aw ky gurU aupdyS clwieAw jw irhw sI -{gurU isKu isKu gurU hY eyko gur aupdysu clwey ] rwm nwm mMqu ihrdY dyvY nwnk imlxu suBwey ]8] {444} DuroN guirAweI dy mwlk bx ky Awey aus kyvl mwqr siqgurU nwnk swihb jI nUM qW sgoN do vwrI gurU hirgoibMd swihb dy Gr (sylI tpI icty dwVHy smyq) puqr rUp ivc jnm lYNdy drswieAw hoieAw hY["joiq Ehw jugiq swie sih kwieAw Pyir pltIAY" vwly gurU &urmwn dw Bog pY cu`kw hox ivc Ajy koeI ksr bwkI hY jI ?

hy AdBuq fwktr swihb jI, pqw nhIN quhwfw jnm ikho ijhy mhUrq ivc hoieAw hY jo qusI bRhmxI kutlqw dI vkwlq iqAwg hI nhI rhy[ dws dI smJ vwikAw hI iD`Rkwr Xog hY ijs ny siqgurW dy bcnw dI prvwh nw krky quhwfy ijhy swkq nwl p`qr ivhwr bwxw ilAw-swkq sMgu n kIjeI ipAwry jy kw pwir vswie ] ijsu imilAY hir ivsrY ipAwry suo muih kwlY auiT jwie ] mnmuiK FoeI nh imlY ipAwry drgh imlY sjwie ] jo gur myil svwirAw ipAwry iqnw pUrI pwie ] 5 ] {641] Aqy- kbIr swkq sMgu n kIjIAY dUrih jweIAY Bwig ] bwsnu kwro prsIAY qau kCu lwgY dwgu ] 131 ] {1371}

surKI nM: 6- kI sRI gurU hir goibMd swihb jI moh dy bMDn ivc s`n ?

kwbU Aw igAw hW, quhwfw swrw kUVw sWBy ibnw hux Cutkwrw ik`Qy ?-(1) siqgurU jI jd sRI Akwlq^q swihb smwDI AsiQq suMKmnI swihb dy pwT ivc mGn sn qW Acwnk auhI AKMf smwDI iks dy moh dI Apwr iK`c dy kwrn CweIN-mweIN ho geI, ilKwrI ny Awp drsweI hY ? (2) bIbI kolW dw moh eyfw pRb`l rUp Dwr Kloqw ik kyvl cwr AstpdIAW iv`cy C`f ky, zmIn qy lyt rhI, kOlW jI dy Gr Jt pt jw pu`jx vwlI PurqI. kI, bVy qIbr moh-iK`c dI sUck nhI ?(3) bIbI kolW dw AMqm smW nyVy jwx ky, keI mIlW qoN GoVw BjweI jw pu`jxw, kI moh qo ibnw sI ? (4) (kiQq) bIbI kOlW dI mOq qy bhuq roNdy kI siqgurU jI nUM nhIN drswieAw hoieAw jI ? (5) "kbIr sMq mUey ikAw roeIAY jo Apuny igRih jwie ] rovhu swkq bwpury ju hwtY hwt ibkwie ]" 16 ] gurU-bwxI dy hukmW dy ivr`uD kI bwbw bu`Fw jI dy idhWq qy siqgurU jI nUM roNdy kI, nhIN drswieAw hoieAw jI ? hux qusIN d`so ik, pMj vkwrW ivcly moh dI Skl ikho ijhI huMdI h ?Y

1) (a)bhu pRkwrI gurmiq ivroDI Brm- srovrW dy AQvw baulI swihb dy jl nwl kIqy ieSnwnw qoN keI pRkwr dy Pl pRwpq hox d Brosw bxwieAw hoieAw hY ? (A)keI qrHW idAW AswQnw dI pUjw qoN cwry pdwrQw rUp Pl imlx dy Brm p`ky kIqy hoey hn [ (e)AwkwS qoN PulW dI brKw Aqy Awkws bwxI qoN vrW dI pRwpqI AQvw AkwS bwxI syDW dI b^SS krdI drsweI hoeI hY[ (s)swihbzwdw rUp cqurBujI r`b jI, mwqw gMgw jI dy pyt qoN pRgt hox dy mhUrqI p`K, inC`qr SuB gRh ikRSnp`K keI qrHW dy Sgun ApSgun, mhUrqW dy cMgy mwVy hox dy Brm, iek qoN v`D QweIN ? (h) s`uKxw krnIAW, kMDW koiTAW dIAW pirkRmw krnIAW (hwlWik pirkRmW Sbd gurbwxI ivc hY hI nhI, ieh pKMf inrol bRwhmxI dyx hY[) m`Qy rgVny, du`K BMjnI byrI hyT aucycy ieSnwn qoN duKW klySW dw nws hox dw Brm p`kw krn leI gurU hirgoibMd isMG jI nUM keI srovrW ivc Aqy aucycy qOr qy byrI hyTly jl ivc ieSnwn krdy drswieAw hY[

(k) gurU sr vwlI byrI dw drSn mwqr suKmnI swihb dy pwT nwloN v`D P`ldwiek, krIr dw ik`lw PlW dw dwqw Awid hor keI pRkwr dIAW bRwhmxI BrmW gRsIAW Gply-bwzIAW-

(2)kI, sp mwr ky aus nUM rwjw rUp ivc Asmwnw nUM jWdw drswaux vwlI gwQw gurmiq dy AnkUl hY ? quhwfy krkMvlw duAwrw mus`dkw hoeI, ies g`p qoN smwjk isiKAw kI imldI hY ? (3)bRwhmx duAwrw dhI ivc sMKIAW pw ky swihzwdw jI nUM zihr dyx dw Xqn[ swihzwdw jI dw roxw cI^xw [ bRwhmx nUM zihr dy ipAwly smyq siqgurU jI dI hzUrI ivc ilAWdw igAw[ siqgurU jI ny ipsqy ku`uqy nUM dhI Kwx leI hukm kIqw[ ku`qy ny puiCAw ies dhI ivc kI doS hY ? siqgurU jI nUM sw& sw& scu kihMdy nhIN drswieA sgo auh k`qy nUM ieauN kihMdy drsw id`qw- "swihzwdw ies dhI nUM nhINKWdw "[ A`go ku`qy ny siqgurU jI nUM d`isAw ik, sihzwdw ikvyN Kwvy ? ies ivc qW zihr hY[ Bwv dhIN ivcly zihr dw pqw siqgurU jI nUM nhI sI l`g sikAw pr ku`qw jwxdw sI ? (kI ilKwrI ny ieh is`D kIqw hY ik siqgurU jI nwlo aunHW dw qW ku`qw vI isAwxw sI....?) iPr vI siqgurU jI ny ku`qy nUM dhI Ck lYx leI pRyirAw]

(4)kUkro bwcu- "mr ky mYN quhwfy crnw nwlo ivCuVnw nhIN cwhuMdw" [ siqgurU jI--"qUM qW sgoN vfy BwgW vwlw hY ikauNik i`j`Qy mYN jwxw hY qUM pihlW hI auQy pu`j irhw hYN[ kI iLKwrI dw ivAMg ieh nhI hY ik, ShIdW dy isrqwj ShIdI auprMq auQy hI gey sn ij`Qy aunHW dw ku`qw igAw sI? ilKwrI dw Bwv jy kuJ hor hY qW sMpwdk jI hI smJw dyx? ku`qy leI ibbwn AkwS qoN AwieAw qy auh aus qy cVH ky bYkuMT dy rwh ipAw ? aus dy imrqk srIr nUM kImqI k`Pn pw ky dbw id`qw[ kI, ieh swrI krm-ikirAw gurmiq-ieiqhws hY ik, jW is`KI nwl kIqw iGxwvxw T`Tw hY ?

(5)SRI goieMd vwl swihb bxI bOlI dIAW pOVIAW 84 ies leI bxweIAW sn ik. aunHW qy jpu swihb dy 84 pwT krn nwl 84 l`K jUn qoN Cutkwrw iml jWdw hY ? kI ieh vI gurmiq dy AnkUl hI hY jI? kdy kr vyKxw dI cwrw sOKy pwrauqwry dw jI?

(6)poQIAW lYx gieAW baulI swihb ivc ieSnwn krn gey qW sRI gurU Amrdws jI ny pRgt ho ky sRI gurU Arjn dyv jI nUM mohn dI is&iq krn leI AwiKAw[ jy joqI joiq smwaux dy mgroN vI Awpxy snbMDIAW cyilAW nwloN moh nhIN sn qoV sky Aqy DrqI AwkwS ivckwr Btkdy rhy qW ies gurU Sbd dw kI bicAw --"sUrj ikrix imly jl kw jlu hUAw rwm ] joqI joiq rlI sMpUrnu QIAw rwm ] bRhmu dIsY bRhmu suxIAY eyku eyku vKwxIAY ] Awqm pswrw krxhwrw pRB ibnw nhI jwxIAY ] Awip krqw Awip Bugqw Awip kwrxu kIAw ] ibnvMiq nwnk syeI jwxih ijn@I hir rsu pIAw ]4]{846} dirAw smuMdr ivc iml ky jd AwpxI pCwx guAw cu`kw sI, ikrx sUrj dw hI Bwg bx geI qW aunHW dI A`frI hoNd ikvy pRgt ho geI ? ik, ieh sB kuJ AigAwnIAW nUM BrmI bxw ky lu`tx dy kwry nhIN hn jI ?

(7)BweI mnI isMG jI dI jbwnI AKvwieAw hoieAw hY ik, siqgurW ny bwbw mohn jI dI is&q ivc bwxI rcI hY, iqMnw bMdW ivc "ibnvMq nwnk"Aqy cOQy ivc "nwnk Alwey" vrq ky gurbwxI hox dw Brm p`kw kIqw hoieAw hY[ qusW sMpwdk jIE ! AOKy l&zW dy ArQ qW ilKy hn pr aus bwxI bwry k`cI hox dw koeI not nw dy ky, kI ilKwrI dI aus kivqw nUM gurbwxI nw bxw id`qw jI ? kI, ies iGrxq cwl duAwrw qusW pwTkW leI bVw qkVw Brm-jwl nw vCw id`qw jI ? (jd sbMDq QW AslIAq sp`St nw kIqI jwvy qW pusqk dI iksy nu`kry ilKy iksy not dw kI lwB ?)

(8)vfwlI qoN AMimRq sr jwx smy mwqw gMgw jI hIirAW jVq rQ ivc Asvwr drswey hn, sRI goieMdvwloN poQIAW leI hIirAW jVq pwlkI vrqI geI[ eyfI Swn vwlw jlvw Swied iksy ivrly rwjy dy krmw ivc hI huMdw hovy,? gurU Gr dI AmIrI dI prdrSnI qW hr QW zorW qy kIqI hY pr jdoN s`qy blvMf dI BYx dI swdI qy mwieAw dyx dI g`l qurI qW svyry Awax vwly pUjw dy Dwn dI Jwk ? kI, ieh gurmiq hY ik, jW siqgurU jI dI in`jI inrwdrI ? Drmswl dI, Bwv pUjw dI Awmdn qy Jwk r`Kx bwry BweI gurdws jI[ vwr 35 ivcoN:--

ijPu imrj;d; ihMdUa" gPU m;s aK;ju . muslm;N; sUarhu sPugMd ivAju .

shur; Qir j;v;XIaE p;NI mdr;ju . sh; n K;XI cUhx; m;iXA muht;ju .

ijPu imWE mKI mrE itsu hoiX ak;ju . itPu wrms;l dI Z;k hE ivhu KMDU p;ju . 12 .

(9)-kI kwrn hY ik, dwqU jI dI l`q v`jx aprMq siqgurU jI ny vI auhI bcn boly jo hzwrW swl pihlW ilKy pdm purwx ivc iBRgU dI lq v`jx qy ivSnUM jI ny boly sn ? kI, QW QW qoN eyhI is`D nhI ho irhw ik gurU-pMQ nUM bRwhmxI rMg ivc rMigAw jw irhw hY?

(10)-kI, KfUr swihb vwlw krIr dw ik`lw cwr pdwrQW dw dwqw nhI drswieAw hoieAw ?

(11) ipAwry f: AmrjIq isMG jIE ! kI quhwfI sMpwdnw dw mwx pRwpq krI bYTI pusqk ivc ilKwrI ny ieh kQw nhI ilKI hoeI, ik, BweI ib`DI cMd jI iksy dIAW 50/60 mhIAW curweI Awaudw sI ik, KojIAW dI vwrH vI nyVy Aw pujI qW ib~DI cMd colHw swihb ivKy BweI AdlI dI SrnI jw ipAw [ aus ny siqgurU Arjn swihb dI shwieqw cwhI qW aunHW dI ikRpw nwl, kwlIAW qo swrIAW mJIN bUrIAW bx geIAW[ KojI Aqy mwlk SrimMdyy ho ky vwps muV gey[ ieh Fu`cr fwihAW jWdw hY ik, ibDI cMd qoN corI Cufwaux leI ieh cmqkwr hoieAw sI[ pr jy vwikAw ieh cmkwr hI sI, qW mJIAW ausy smy vwrsW dy hvwly iks kwrn nw kr idqIAW geIAW[ iliKAW qW ieh hY ik, sgoN vr iml igAw ik, ib`DI cMd dw h`Q l`gidAW hI qwly KulH jwieAw krgy[(sgoN corI dw ’ik`qw’ hor vI sihl bxw id`qw ?) .

hy Alokwr prMsIpl swihb jIE ! kI ieh scu nhIN ik (Bog) iblws dw cwqr ilKwrI, hr moV qy gurmiq dw isDWq qbwh krI quirAw Aw irhw hY[ ies khwxI qoN siqgurU nwnk swihb jI dy ies gurU Sbd d ArQ kI bicAw jI ?--

DnwsrI mhlw 1 ] coru slwhy cIqu n BIjY] jy bdI kry qw qsU n CIjY ] cor kI hwmw Bry n koie coru kIAw cMgw ikau hoie ]1] suix mn AMDy kuqy kUiVAwr ] ibnu boly bUJIAY sicAwr ] 1 ] rhwau ] coru suAwilau coru isAwxw ] Koty kw mulu eyku dugwxw ] jy swiQ rKIAY dIjY rlwie ] jw prKIAY Kotw hoie jwie ] 2 ] jYsw kry su qYsw pwvY ] Awip bIij Awpy hI KwvY ] jy vifAweIAw Awpy Kwie ] jyhI suriq qyhY rwih jwie ] 3 ] jy sau kUVIAw kUVu kbwVu ] BwvY sBu AwKau sMswru ] quDu BwvY ADI prvwxu ] nwnk jwxY jwxu sujwxu ] 4 ] 4 ] 6 ] {663}

(not:-BeI gurdws jI ny 11vIN vwr dI 13vIN pauVI qoN 30vIN pauVI q`k iCAWN pwqSwhIAW dy inktvrqI guris`KW dy nwm ilKy hn[ "BweI AdlI" dw nwm nhI iml sikAw[ qusW sMpwdkW ny bVI lMmI cOVI KojW krn dI Gwlxw GwlI hoeI hY, ieh BweI AdlI ienHW purqn bRwhmxw dIAW ilKqW ivc ik`Qo Aw viVAw sI jI ?

(12)ShId BweI mnI isMG jI d zbwnI kvI ilKdw hY-‘sMgiq ko BeI KuDXw BwrI’ Bwv siqgurU nwnk swihb jI dI sMgiq nUM bVI Bu`K l`gI qW jd Bu`K dy kwrn auh GrW nUM prqn l`gy siqgurU jI ny ik`kr qy cVH ky hlUxw dyx leI ikhw[ pr jd. sRIcMd, lKmIdws dovyN byty khy nw l`gy qW siqgurU dw ieSwrw smJ ky bwbw lihxw jI J`t ik`kr qy jw cVHy Aqy:-

dIXo hlUxw Aiq blu lweI [ ie`Cq Bojn prw qb AweI ]71[

ijh jYsI ie`Cw qb krI [ iqh Bojn qYsw kr prI [

ikn hU cwcl AOr kVwh [ mws pRswdu dwl ikn cwhw ]172]

Bojn krq iqRpiq siB Bey [ jnu imjmwnI ik~kr key [

kwmDynu jn rUp suhweI [ gur nwnk gQ lKI nw jweI ]173]

Bwv, jd bwbw lihxw jI ny swry zor nwl ik`kr nUM hlUixAW qW sMgiq ivco ijs dI jo ie`Cw sI auhI Bojn imlxw ArMB ho igAw[ iksy nUM cwvl qy kVHw iksy leI ’mws pRSwd’ Aqy iksy ny dwl cwhI =-(aunHI idnI cwh dw, Bwv Tea qW iksy nUM pqw hI nhI sI)[{172-73} (mn psMd) Bojn C`k ky swirAW dI iqRpqI ho geI, (mwno gurU-sMgiq dI syvw iksy is`K ny nhIN sgoN) gurU sMgiq dI prwhuxcwrI ik`kr kr rhI sI[ siqguurU nwnk jI dI lIlHw jwxI nhIN jw skdI, ik`kr qW mwno surgW dI guaU (kwmDyn) vWg suBwiemwn ho rhI sI]173]

aucycy iDAwn dI mMg kr rhIAW jodVIAW--isrmOr jQydwrI dy pRsMsW p`qrW dI CW hyT CpI Aqy pMQ dI srb au~c sMsQw dy Awpxy Cwpy Kwny ivc Cp ky pRkwSq kIqI geI, Aqy CyvI pwqSwhI jI dy 400 swlw Awgmn idvs qy pMQ ivc suZwq vjoN vMfI jw rhI ies BwgWvwlI pusqk ivc (a) kVwh nwl nhIN sgoN,pRSwd’ pd aucycy qOr qy ‘mws’ nwl iliKAw hoieAw hY[ swry q`QW nUM mu`K r`KidAW, inrsMdyh sp~St ho irhw hY ik. sMgiq ivc mws nUM pRSwd vjoN CkwieAw jwxw siqguru nwnk swihb jI dy smy qoN ArMB ho cu`kw sI[

mMg- hy fw: AmrjIq isMG jIE ! kI oqusIN BweI swihb ig: joigMdr isMG jI rwmpurqlvwVw nUM AwpxI pusqk-"qau ikau murgI mwrY" vwps lYx dI slwh dy skdy ho ? qwlvwVw jI ny guriblw sI leI pRsMsw p`qr ilK ky ies dI hr ilKq nwl sihmqI pRgt kr leI qW ieh pMQ pRvwnq ies pusqk dy ivpRIq ivcwr ilkxy aunHW nUM sohbdy nhI hn] guirisK dubwjrw ikauN hovy[ jy Ajyhw nw kIqw igAw qW aunHW swry prsMsw p`qrW ny m^Ol bx ky rih jwxw hY[ qlveVw ijhw sUJven mhWpurK do byVIAW ivc pYr ikauN r`Ky [jy dws dw ieh ivcwr gurmiq ivroDI hY qW qusIN dws nUM TIk gurmiq-syDW b^SS kr idau[

(13) ipCy ijhy sMq ispwhI qo iksy ny puiCAw sI ik SwmIN jd siqgurU jI dw suKAwsx AMdr krw id`qw jwx qy

drbwr ivc pey (srUp qoN) ^wlI pIhVw swihb A`gy m`Qw tykxw cwhIdw hY ik nhIN ? kYptn swihb dw au~qr sI "nhI" swfw gurU pIhVw swihb nhIN hY"[ pr guriblws dy ilKwrI ny siqgrW dI iksy vI icqwvnI dI prvwh nw kridAW, siqgurW nUM pihly gurU swihbwn dy AsQwnW kol p`jx smy pYrW qoN nMgy qurdy, A`f A`f keI AsQnw dI nMgy pYrIN pirkRmW krdy, m`Qw rgVdy, mMgW mMgdy (gurmiq ivroDI krmW ivc gRsq),siqgurW nUM iks XojnW ADIn drswieAw hoieAw hY ? {Nnot=(1) ‘pirkRmw’ Sbd gurbwxI dw nhIN sgoN bRwhxI gRMQW dw hY[(2) -"pg aupyqwxw ] Apxw kIAw kmwxw ]" siqgurU nwnk jI dw &urmwn}

(14) ijs iesqRI zwqI bwry siqgurU nwnk swihb jI ny kyvl-"so ikau mMdw AwKIAY ijqu jMmih rwjwn ]" hI bcn nhIN khy sgoN icrW qoN ilqwVI jw rhI ies iesqRI dw mwx siqkwr hor vI dUxw cOxw kridAw gurU bwxI ivc keI QweIN ‘mweI’ ‘mwie’ Sbd vriqAw hY[ eyQo q`k ik -"iesu jg mih purKu eyku hY hor sglI nwir sbweI ]" &urmw ky mnu`K nUM iesqRI dI p`Dr qy ilAw KVw kIqw[ eyDr ijs gur iblws nUM 14 rqnW ny pMQk pRrvwngI bKSS kIqI hoeI hY, aus dy ilKwrI ny CyvyN siqgurU nwnk swihb jI dI zbwnI, smUh iesqRI zwqI nUM "nrkW dI iKVkI" AKvw ky iesqRI koloN sdw leI dUr rihx dww aupdyS idvwieAw hoieAw hY[

(15)Awp jI dy ieiqhwsk gRMQ, ies guriblws dy kutl ilKwrI leI siqgurU qyZbhwdr swihb jI dI ShIdI dw swkw iek mKOl ? pUrw vyrvw A`fry jodVI p`qr ivc bwrgwih AwlI ivc hwzr hox leI ies p`qr dy nwl hI n`QI kIqw igAw hY jI[

gurmiq Anuswr jIvn bqIq kr rhy gurmuik ipAwirAW dI crn DUV, syD p`qr dI aufIk ivc dwsrw:--

gurb^S isMG kwlw A&Zwnw
Copy to- (A)Singh Sahib Giani Joigndr Singh Ji Vedanqi Jathedar Sri ALKAL TAKHAT SAHIB AMRITSAR
(B) Singh Sahib Pro: Manjit Singh sahib JATHEDAR TAKHT SRI KES GARH SAHIB ANAN DPUR JEE
(C) Singh Sahib Giani Keval Singh jee. Jathedar TAKHAT SRI DAMDAMA SAHIB TALWANDI SABO

Miling Address- 11442- 86/A Avenue Delta. B.C. V4C-2Y8 C ANADA

m:2] so ikau AMDw AwKIAY ij hukmhu AMDw hoie ]

nwnk hukm n buJeI AMDw khIAY soie ] 3 ]{955}

.