.

mfJy idaF 40 isMGF ny ibdfvf ikWQy iliKaf?

" mfry BuwK dy mFvF sLyr Eho vFgr igdVF GrF nUM nws afey"

60 ivaF dy lfgy cfgy jLdoN iewh irkfrz gurduafry qoN lfAUzspIkr qy vjdf suxIdf sI qF bVf cMgf lgdf sI. ikAuNik asIN qF bysmJ hI sF qy ijhnF nUM Aumr dy qkfjy nfl smJ afAUxI cfhIdI sI, AuhnF nUM hfly smJ afeI hI nhI sI. bfkI sRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI qF hfly vI GUk suqI peI hY qy jy ikDry iehnF kmytIaF nUM jF iehnF dy jwQydfrF nUM jfg KuldI vI hY qF sfnUM aMDivsLvfsL dI nINdy sulfAUx leI hI KuldI hY. sfnUM swc qoN dUr lYky jfx leI hI iewh sMsQf kMm kr rhI hY. nhI qF bfbf ivrsf isMG dy KrIdy hoey buDI-jIvI zf: rqn isMG jwgI horF dI kI mjfl sI ik AuWh Quwk ky cwtx dI koisLsL krdy qy iswK jgq nUM , "dsm gRMQ" guru goibMd isMG jI dI ikRq hY jLF nhI dy BMbl BUsy ivwc nf zfldy. jy Drm pRcfr kmytI ikDry vyly isr jfg pYNdI qF swB qoN AuprlI sqr vflf irkfrz 60 ivaF ivwc hI bMd ho jFdf. hux suafl pYdf hUMdf hY ik iewh irkfrz bMd ikAUN ho jLFdf? jvfb bVf hI sOKf hY. ijhVf iswK gurU vfsqy afpxI jfn qlI qy rwK ky anMdpur sfihb jLFdf hY AusnUM BuwK ikvNy qMg kr skdI hY? AuWh qF igaf hI mrn vfsqy hY. kI AuWh dunIaF dI sLhurq kmfAUx vfsqy anMdpur sfihb gey sn? kI AuWh iswK dunIaF dy suK arfm qy pYsf kmfAUx vfsqy anMdpur sfihb gey sn? AuWqr hY nhI.

jAu qAu pRym Kylx kf cfAu] isru Dir qlI glI myrI afAu] iequ mfrig pYru DrIjY] isru dIjY kfix n kIjY] skol vfrF qy vDIk] mhlf1]pMnf1412

guru nfnk sfihb dIaF iehnF pMgqIaF qy pihrf idMdy hoey jo lok qno mno iswK sjy hoey sn AuhnF nUM BuwK df duwK poh hI nhI skdf.

ipCly koeI 10-15 sflF qoN, jLdoN qoN iswK Drm bfry pVHn df sLOk mn ivwc jfigaf hY, qd qoN hI mn ivwc iKafl afAUNdf ik jy kr vfikaf hI BuwK dy duwK qoN qMg afky guru goibMd isMG jI dy isMGF ny anMdpur sfihb dy iklHy ivwc bydfvf iliKaf sI qF mfJy dy AuWh 40 isMG iklHy ivwcoN bfhr ikhVy rsqy inkl ky afpxy afpxy GrF nUM gey ikAUNik iklHy dy bfhr cfry pfsy qF hjfrF dI qYdfd ivwc POj bYTI hY. Auws vkq aYsf XU[ aYn[ E[ df koeI inXm qF huMdf hI nhI sI ik icwtf JMzf lhrf idE qy quhnUM kuwJ nhI ikhf jfvygf pr iPr vI AunHF nNUM kYd qF kIqf hI jfxf sI jy mfiraf nf vI jFdf qF.bfhr jfnI dusLmn ipCly koeI Cy mhIinaF qoN qfk ivwc bYTf hovy qy isrP 40 isMG bfhr afAux qy Auwh 200 iklomItr df pYNzf qih krky shI slfmq Gr phuMc jfx, dI gwl nUM mn mMndf nhI.

dUsrf svfl iewh pYdf hUMdf hY ik guru sfihb qoN aYsf vr/ asIs pRfpq krn leI kI pihlF guru qoN bymuwK hoxf pvygf mqlb bydfvf ilK ky dyxf pvygf iPr guru sfihbfn vfsqy jLF iswKI vfsqy jfn dyxI pvygI iPr guru sfihb mukqI bKsLxgy? aYsIaF sLhIdIaF, ijhnF vrgI imsfl dunIaF dy qKqy qy ikDry nhI imldI qF guruU sfihbfn dy awKF dy sfhmxy hor iknHy hjLfrF isMGF ny idwqIaF hn AuhnF nUM guru sfihbF ny koeI asIs ikAUN nhI idwqI? ijs isMG nUM cmkOr dI gVI ivcoN inlx smyN guru sfihb afpxy hwQIN afpxy bsqr aqy ijgHf klgI pihnf ky bfhr inkly AuWs df nfm sMq isMG sI qy iews dI nuhfr vI guru goibMd isMG jI nfl imldI juldI hI sI AuWs nUM guru sfihbfn aYsf koeI vr/ asIs ikAUN nhI idwqf? sMq isMG df dUsrf sfQI sMgq isMG sI. ieh dovyN isMG agly idwn cmkOr dI gVI ivwc lVdy lVdy sLhId ho gey. kI gurU sfihbfn df ipafr iehnF isMGF nfl iksy hor nfloN Gwt hovygf .

iPr mn ivwc iewk hor iKafl afAuNdf hY ik gurU goibMd isMG jI ny iewh bdfvf sFB ky ikvyN rwiKaf? jdoN ky AuhnF dIaF afpxIaF rcnfvF jLF ihMdU-imQhfs dy Auqfry srsf ndI dI ByNt cVH gey. AuhnF dI mfqf gujrI qy dovyN Coty sfihb-jLfdy AuhnF qoN ivCV ky muglIaf srkfr dI qlvfr dI ByNt cVH gey. jo Dn dOlq sI Auh vI srsf ndI ivwc ruV igaf. afpxI jfn qoN vwD ipafry isMG srsf ndI ivwc kfl nUM ipafry ho gey. anMdpur sfihb qoN mukqsr qk kI gurU sfihbF kol sFBx leI bydfvf hI bicaf sI? kdI kdI styjL qoN tksflI isMGF dy mUMh qoN ieh vI suxn ivwc afieaf hY ik gurU sfihbF ny kmr-ksf hI iewQy af ky Koilaf sI. AuWh jfxI jfx sn. AuhnF nUM pqf sI ik bdfvy dI mukqsr loV pYxI hY. iews gwl qoN iewh svfl pYdf hUMdf hY ik kI gurU sfihb hr rojL nhfAuNdy nhI sn jLdoN ik hr iswK nUM svyry AuwT ky iesLnfn krn dI hdfieq hY. iewqhfs qoN nfvfkP iPrikaF ny afpxIaF afpxIaF khfxIaF GV leIaF qy asIN aMDivsLvfsL dI pwtI bMnI iehnF gol pwgF vfilaF dIaF JUTIaF khxIaF nUM swcIaF mMnx lwg pey ijhnF qoN awj ipCf CuzvfAUxf musLkl hI nhI lwg irhf blik nf mumikn jfpdf hY. iehnF gol pwgF vfilaF dI jy iews gwl qy iewqbfr kr vI lieaf jfvy ik gurU sfihb jfxI-jfx sn qF iPr iewk hor svfl pYdf hUMdf hY ik gurU goibMd isMG jI df hfly imsLn pUrf nhI sI hoieaf qy Aumr vI AuhnF dI koeI 43-44 sfl dI hI sI qF gurU sfihbfn nUM jmsLYd Kfn dy vfr qoN bcxf cfhIdf sI, afpxf imsLn pUrf krn leI.

dUsry pfsy jdoN ik cmkOr sfihb dI gVI nUM Gyrf pfAux vflIaF POjLF vI mlyr kotly dIaF hI sn qy gurU sfihbfn nUM cmkOr dI gVI ivwcoN bfhr kwZx vfly, swB qoN vwD musLkl dy smyN ivwc kMm afAux vfly vI mlyr kotlf dIaF POjLF dy ispf-islfr (kmFzr), gurU sfihbF dy sLrDflU, gnI Kfn qy nbI Kfn hI sn. (AuhI pMnf 197) AuhnF ny gurU sfihb nUM POjI vrdI pihnf ky rfqo rfq mfCIvfVy kotlf inhMg Kfn kol surwiKawq phuMcfieaf qy idwn cVHn qoN pihlF pihlF iPr afpxIaF PojLF ivwc jf sLfml hoey. qn dy kpVy lIrF lIrF, pYrF ivwc Cfly qy iewt df isrhfxf lf ky sOx vflI gwl iehnF ZfzIaF ny iswK sMgqF dy Kun ivwc grmI ilafAux qy iPr notF dI vrKf leI hI clfeI hoeI hY. "imqR ipafry nUM hfl murIdF df kihxf" gIq vI asIN gurU goibMd isMG dy mUMh ivc aYvyN hI pfeI jf rhy hF jdoN ik ies gIq ivclI sfrI sLYlLI nUM smJx qoN pqf cwldf hY ik ieh gIq iksy sLrfbI kvfbI df iliKaf hoieaf hY. ies bfry crcf afpF iksy hor lyK ivc krFgy. ieQy pfTkF nUM ieh dwsxf hI jLrUrI hY ik jo bIV sB qoN pihlF BfeI mnI isMG vflI 1770 ivc ilKI dwsI jFdI hY aqy ies vyly gurpurvfsI rfjf gulfb isMG syTI jI dy Gr idwlI ivc hY, Aus ivc AupRokq "imqR ipafry" vflf gIq sLbd hjLfry vfly ds sLbdF smyq hY hI nhIN. dUsrI gwl ieh ik sfry dsm gRMQ ivc iek ieh hI aYsf slok hY ijhVf TyT pMjfbI ivc iliKaf hY hor sfry gRMQ dI bolI phfVI qy ibRj BfsLf hY.

drasl iewh TIk jfpdf hY ik jdoN gurU goibMd isMG jI dIny�kFgV qoN mukqsr vl afey qF iewh cflI isMG, ijhnF nUM gurU sfihbfn mukiqaF dI asIs/ vr idwqf, ijhnF df muKI Bfg isMG JbflIaf sI aqy iewko iewk aOrq jo iehnF dy nfl sI Auwh sI mfqf Bfgo, ijhVI iswKI ivwc nko nwk iBjI hoeI sI, gurU jI dy mfqf gujrI jI aqy sfihb jLfidaF dIaF sLhIdIaF bfry sux ky aPsos krn leI mfqm pursI Bytf krn leI afey sn. Bfg isMG Jbfl vfly srkfry drbfry asr rsUK rwKx vfly afdmI sn. aPsos krn qoN bfad iewh lwgy mugl aiDkfrIaF aqy gurU jI ivwckfr smJOqf krfAux dI gwl. (AuhI pMnf 161) qF gurU jI ny AuhnF nUM jLmfny dI srkfr/muglF dI srkfr dy lVIvfr jLulmF df cyqf krvfieaf. gurU arjn dyv jI qoN lY ky gurU hrgoibMd sfihb jI dI gvflIar dy iklHy keI sflF dI kYd df cyqf krvfieaf. gurU qygbhfdr sfihb dI sLhfdq df cyqf krvfieaf. Auws qoN bfad anMdpur sfihb dy iklHy dy Gyry df cyqf krvfieaf qy puiCaf ik qusIN iehnF jLulmF vyly ikwQy sI? gurU jI ny puiCaf, kI quhfnUM hux smJOqy afid dIaF gwlF kridaF sLrm nhI afAudI?

Bfg isMG jI JbflIey ny cuwp qoVidaF gurU jI nUM ikhf ik AuhnF dy vws ivwc nhI hY ik gurU jI qy hor sLrDf rwKx. gurU jI jvfb ivwc afKdy hn ik AuhnF nUM swidaF qF nhI sI igaf? qy nfl hI afK idwqf ik hux bydfvf ilK dyx. ijs qy Bfg isMG Jbfl qy hor cOhF pMjLF isMGF ny dsqKq kr idwqy bfkI pYNqIaF ny dsqKq nhI kIqy ( AuhI). rwb dI mrjI aYn AusI vkq gurU jI nUM Kbr imlI ik sLfhI PojLF qyjI nfl ipCf krdIaF iewDr af rhIaF hn. qd gurU jI ny mflvy ivwcoN iekwTIaF kIqIaF hoeIaF PojLF nUM afpxy itwly dy iewk pfsy morcy lfAux leI ikhf. iehI vylf sI jd mfqf Bfgo jI ny iehnF 40 isMGF nUM sLrimMidaF kIqf qy ikhf ik iews qrF gurU jI nUM sMkt dI GVI ivwc Cwz ky jfx nfl mfJy dI nmosLI hovygI. sfzf BfeIcfrf sfnUM sfzy twbrF smyq iqafg dyvygf. iews dy Pl srUp iehnF isMGF ny vI kmr-kwsy kws ley qy af rhIaF srkfrI POjLF df iehnF sfiraF ny zwt ky mukfblf kIqf. qIrF golIaF dI lVfeI qoN bfad qlvfr dI jMg sLurU hoeI. sUrj zubx qk ieh 40 dy 40 isMG gMBIr qrF jLKmI ho cuky sn jLF mfry jf cuky sn. iehnF 40 isMGF ivwcoN kyvl iqMn (rfie isMG, suMdr isMG aqy mhF isMG) aKIrly svfsF qy sn jdoN srkfrI POjF jMg df mYdfn Cwz ky jf cukIaF sn qF gurU jI iehnF kol phuMcy. mfqf Bfgo jI vI jLKmI peI hoeI sI. gurU jI sLhId ho cuwky aqy jLKmI isMGF nUM Audfricq nfl asIsF dI bKisLsL krdy krdy iehnF isMGF kol afey qF Aupr ilKy iqnF isMGF ny, iehnF ivwcoN iksy dy vI bydfvy Aupr dsqKq nhI sn, gurU jI awgy kyvl iehI bynqI kIqI ik bydfvf pfV idE aqy Buwl iKmf kr idE. gurU jI ny ievyN hI kIqf qy iehnF nUM mukqf df vrdfn pRdfn kIqf. gurU jI ny Auws asQfn qy eIsLr sr df nfm bdlky iehnF sLhId isKF dy mfx vjLoN mukqsr rwK idwqf. iehnF 40 isMGF ny bydfvf anMdpur idwqf sI KunfmIaF rihq nhI.

"hvflf ieqhfs c iswK zf: sMgq isMG dI iewh ikqfb iswK sMgqF nUM pVHn dI apIl"

iewk hor vIcfr ieh ik jy pfxI nf imlx dI vjHf kr ky jLmfny dI srkfr dIaF POjLF jldI hI lVfeI qoN bfad ipCFh nUM Bwj geIaF sn qF jLrUr sfl df grmI df pwK hovygf. mqlb jyT hfV df mhInf hovygf. ijs qrHF awj asIN mfGI dsMbr/jnvrI ivc mnfAuNdy hF ieh glq hY. iswK sMgqF ny ies idn nUM srb-sMmqI nfl dsMbr/jnvrI ivc mnfAux df kdoN PYslf kIqf kdy pVHn ivc nhI afieaf?

bfkI iswK Drm dy swB qoN vwzy PlfsPr BfeI kfhn isMG nfBf ny mhfn kosL dy pMnf nMbr 981 qy mukqy isrlyK hyT AunHF 40 iswKF dy nfm ilKy hn ijhVy cmkOr dI gVHI ivc sLhId hoey sn. Kqrfxy dI Zfb qy mflvy dIaF POjF qoN ielfvf, mhF isMG qy AunHF dy nfl dy 40 iswKF nUM, ijnHF nUM awj qk iswK kOm 40 mukqy mMndI af rhI hY, BfeI kfhn isMG nfBf isrP sLhId hI ilKdy hn. pr iesy hI mhfn kosL dy pMnf 980 qy mukqsr dy isrlyK hyT iPr mfJy dy 40 isMGF df ijLkr krky tuwtI iswKI gMZI hY qy klgIDr df ienHF hI sLhId isMGF nUM mukq pdvI bKsLx df ijLkr krdy hn. swc kI hY ies bfry ieh lyK jwQydfr akfl qKq, aMimRqsr sfihb, nUM vI Byijaf hf irhf hY. jy jwQydfr sfihb ny Auqr idwqf qF sMgqF nUM sUcq kr idwqf jfvygf.

gurcrn isMG (ijAUx vflf)

not:- zf: hrijMdr isMG idlgIr df ies ivsLy qy lyK pVHn leI ieWQy kilk kro jI.




.