.

kI gurdvfiraF ivc bfbf ivsLvkrmf jI df purb mnfAuxf jfiej hY?

srvjIq isMG

AuWqrI Bfrq ivc kwqk dI mwisaf qo agly idn aqy dwKxI Bfrq ivc mfG mhIny dy cfnxy pwK dI qrosLdI nMU mnfeI jFdI ivsLvkrmf jXMqI nMU mhfrfsLtr dy keI ihisaF ivc BfdoN dI mwisaf nMU vI mnfieaf jFdf hY ijs idn afKrI sLrfD huMdf hY. ijs nUM ihMdU Dfrimk sLbdfvlI ivc ipwqr ivsrjx df idn vI afiKaf jFdf hY. ivsLvkrmf jI df jnm idhfVf mnfAux dIaF qrIKF BfvyN vwK-vwK hn pr AunHF dI mUrqI aqy icwqr smwucy Bfrq ivc ieko ijhy imldy hn. AunHF dy kys aqy dfVHI icwtI huMdI hY. isr Auqy iek mukt susLoiBq huMdf hY. AunHF dy cfr hwQ huMdy hn. AunHF ny DoqI bMnHIN huMdI hY aqy swjf pYr Kwby gozy Auqy Diraf huMdf hY. AunHF dy gl ivc PulF dy hfr sjy huMdy hn aqy Auh Aucy afsx Auqy ibrfjmfn huMdy hn. icwty pwQr dI ies mUrqI Auqy Cqr aqy hyTly pfsy pYrF kol hMs pMCI huMdf hY. AunHF dy sjy Kwby pfsy jtF DfrI aqy mukt DfrI Auh dyvqy huMdy hn ijnHF nUM ivsLvkrmf jI ny sUrj dy iClV qoN hiQafr GVH ky idqy sn. ivsLvkrmf jI dI ipT ipCy gol gwdI aqy isr dy ipCy pRkfsL mMzl bxfieaf jFdf hY. ieh mUrqI BFvy nfisk dy ivsLvkrmf mMdr ivc sQfpq hovy Bfvy pitafly dy mMdr `c. sIsLy dy PrymF ivc jVy icqrF ivc vI ivsLvkfrmf jI df ieho hI rUp huMdf hY.

BfeI kfnH isMG nfBf ny mhfn kosL ivKy iliKaf hY:

ivÈÍkrmf:- sMsfr rcx vflf krqfr. irgvyd dy do mMqRF ivwc ivÈÍvkrmf df vrxn hY ik ies dy hr pfsy mUMh bfhF aqy pYr hn. sMsfr rcx vyly ieh afpxIaF bfhF qoN kMm lYdf hY ar ies nMU sfry lokF df igafn hY. 2 bRhmf. 3 iewk dyvqf, ijs nMU mhFBfrq aqy purfxF ivc dyviqaF df cIP ieMjnIar dwisaf hY. ieh kyvl dyviqaF dy mkfn hI nhI rcdf ikMqU dyviqaF dy sLsqRF asqRF nMU vI iehI bxfAudf hY. sQfpq Aupvyd, ijs ivwc dsœkfrI dy hunr dwsy hn, Auh iesy df ricaf hoieaf hY. mhfBfrq ivwc ies bfbq ieAuN iliKaf hY-"dyviqaF df piq, gihxy GVn vflf, vDIaf kfrIgr, ijs ny ik dyviqaF dy rQ bxfey hn, ijs dy hunr qy ipRQvI KVI hY aqy ijs dI sdIvI pUjf kIqI jfdI hY"

rfmfXx ivwc iliKaf hY ik ivsLÍkrmf awTvyN vfsu pRBfs df puqR lfvnmqI ( Xog-iswDf) dy pytoN hoieaf. ies dI puqRI sMjnf df ivafh sUrX nfl hoieaf sI, pr jd sMjnf sUrX df qyj shfr n skI, qF ivsLÍkrmf ny sUrX nMU afpxy Krfd qy cfVH ky Aus df awTvF Bfg iCwl idwqf, ijs qoN sUrX dI qpq km ho geI. sUrX dy iCwlV qoN ivsLÍkrmf ny ivsLnU df ckR, isLv df iqRsLUl, kfriqkyX dI brCI aqy hor keI dyviqaF dy sLsqR bxfey. jgMnfQ df buq BI iesy kfrIgr dI dsœkfrI df kmfl hY. ivsLÍkrmf dI pUjf df idn ihMdUmq dy gRMQF anusfr BfdoN dI sMkFRiq hY. (mhfn kosL pMnf 1095)

‘ihMdU imiQhfs kosL’ ivc mhfn kosL vflI AupRokq vfrqf dy nfl ieh vI drj hY:

ieh sfiraF df ipqf, jnm dyx vflf, nfsL krn vflf, dyviqaF nMU AunFH dy nF pRdfn krdf hY aqy mrnhfrF dI smJ qo bfhr hY. irgvyd dI iek ircf anUsfr, "ivsLvkrmf ny, ijhVf Buvn df puwqr sI, srv myD (afm kurbfnI) nF dy Xwg ivc sB qoN pihlf sfry sMsfr nMU pysL kIqf aqy aKIr afpxI kurbfnI dy ky afpxy afp nMU Kqm kr ilaf. ies ny hI dyviqaF dy akfsLI rwQ bxfey sn. rfmfiex ivc iliKaf hY ik ies ny hI rfksLF leI lMkf sLihr bxfieaf sI aqy nl bfnr dI, ijs ny mhFdIp qoN lMkf qk rfm df pul bxfieaf sI, AuqpqI kIqI sI. ies dI isrjnf sLkqI nMU muK rKidaF hoieaF ies nMU keI vfrI pRjfpqI vI ikhf jfdf hY. ies nMU hor nfvF nfl vI swidaF jfdf hY, ikvy kfrU, ‘kfmf’; qkÙsLk, ‘qrKfx’, dyvvriDk, ‘dyviqaF nMU bxfAux vflf’; suDnÙvnÙ, `cMgf DDnusL rKx vflf’ vI ikhf jfdf hY. (pMnf 520)

ivsLvkrmf; ivsLv df hryk krm krn vflf'. iesy pirpyK ivc mhfBfrq ivKy ivsLvkrmf nUM iek vDIaf kfrIgr dwisaf igaf hY, ijhVf dyviqaF dy gihxy GVHn aqy rwQ bxfAux dI muhfrq rwKdf hY. Aus dI klf df hI kmfl hY ik DrqI itkI hoeI hY. iesy kfrn ivsLkrmf jI pUjnIk hn. kuJ gRMQF ivc ivsLvkrmf df hI dUjf nF qvsLtf disaf igaf hY. sB qoN vDIaf islpkfr hox kfrn Aus nUM pRjfpqI nF vI idqf igaf hY. Bgvfn ivsLvkrmf dy ienHF nfvF dI iBMnqf kfrn hI sLfied Bfrq dy awz awz ielfikaF ivc AunHF df jnm idhfVf mnfAux dIaf imqIaf ivc vI aMMqr njLr afAuNdf hY.

ihMdU sfihq ivc ivsLvkrmf jI dI pqnI df nF ivrocnf dyvI disaf igaf hY. Auh Bgq pRihlfd dI puwqrI sI aqy Aus df iek hor nfAuuN rcnf dyvI vI dwisaf jFdf hY. ieMj jfpdf hY ik pqI qy pqnI dI kfrj pRxflI dI ieko ijhI rucI kfrn ieh nf idqy gey sn. sMsfr dy Bly leI ienHF ny pMj puwqrF nUM jnm idqf. mnu dI sMqfn luhfr, mX dI aOlLfd qrKfx, qvsLtf dI sMqfn TiTafr, isLlpI dI sMqfn kiZXf jF slft, ijnHF nUM afm bolcfl ivc rfj imsqrI afiKaf jFdf hY aqy dYvJ dI aOlfd nMU suinafr afiKaf jfdf hY. iek hor imwQ anusfr Bgvfn rfm cMdr jI dy jrnYl nwl aqy nIl ijnHF ny smuMdr Aupr pwQrF df pul bxfieaf sI, vI iesy dyvqy dI Aulfd sn.

ihMdU imiQhfs kOsL ivc drj hY ky mnU vYvsvq, Xm aqy XmI (Xmunf ndI) sUrj dI aOlfd aQvf ivsLvkrmf dy dohqy aqy dohqI hn. ijhVf pRfxI jmnf ivc iesLnfn krdf hY Aus nMu jmF df koeI zr nhI rihMdf ikAuik jmnf Xmrfj dI BYx hY. Bfgvq purfx dI sfKI anusfr, arjn dI ivcolgI nfl jmnf ny ikRsLn nfl sLfdI kr leI sI aqy 10 kfky aqy iek kfkI nMu jnm idwqf sI.

dyviqaF dy dysL ivc ivsLvkrmf jXMqI idhfVy sfry kfrIgr afpxf kMmkfj bMd rKdy hn. mjdUrF nMU Aus idn dI CuwtI huMdI hY. mflkF vlo mjdUrF nUM imTfeI, kwpVy aqy BFzy afid vI vMzy jFdy hn. sPfeI df ivsyLsL Audwm kIqf jFdf hY ijs nMU sMd-rfj vI ikhf jfdf hY. ivsLvkrmf mMdrF ivc ivsLvkrmf jI dI mUrqI dy iesLnfn AuupRMq hvn Xwg vI kIqy jFdy hn aqy sLoBf Xfqrf vI kwZIaF jfdIaf hn. srkfrF vI ies idhfVy qy rfj pwDrI smfgm krdIaF hn aqy isafsq dfnF vlo vI votF nMU muK rwK ky gRftF dyx dy aYlfn kIqy jFdy hn.

ivÈvkrmf jI df jnm idn mnfAuxf AuhnHF nMU qF mubfrk hY jo ies dy isDFq nMU mMndy hn. awj ieh dyK ky hYrfnI huMdI hY ik gurduaFiraF ivc ies dyvqy dy purb mnfey jfxy vI sLurU ho gey hn. suKmxI sfihb jI dy pfT, afsf kI vfr df kIrqn, aKMz pfT, hPLqf-hPLqF pRBfq PyrIaF dy nfl-nfl sRI gurU gRMQ sfihb jI dI Cwqr-Cfieaf hyT ngr kIrqn dIaF KLbrF vI aKLbfrf ivc CpIaF hn. gurUu gRMQ sfihb jI nMU afpxf gurU mMnx vfilaF vlo ivÈvkrmf jI dy jnm idn gurduafiraF ivc mnfAux df kI sMbMD? iswK rihq mrXfdf ivc drj hY, ‘gurduafry ivc koeI mUrqI-pUjf jF hor gurimq dy ivruWD koeI rIqI jF sMskfr nf hovy, nf hI koeI anmq df iqAuhfr mnfieaf jfvy’.

kI asI swc dy drbfr ivc ajyhy mnoklpq dyvqy df purb mnf ky koeI Buwl qF nhI kr rhy? kI ieho ijhIaF BulF kfrn hI awj sfzy pwly inrfsLf qf nhI pY rhI? kI asI ibwpR vlo PYlfey mwkV jfl ivc qF nhI Pws rhy? kI iksy ny ieh soicaf hY ik ivÈÍvkrmf jI vloN ijs Krfd qy DrqI hjfrF guxF vwzy awg dy goÜy (sUrj) nMU Krfidaf igaf sI Aus Krfd nMU iks DrqI qy rwiKaf igaf sI? sUrj dy awTvy ihwsy df bUrf ikNMnf hovygf?

iek pfsy qF sMsfr rcx vflf sfiraF df ipqf, jnm dyx vflf, nfsL krn vflF ivÈvkrmf hY ijs dy hr pfsy mUMh bfhF aqy pYr hn aqy dUjy pfsy sdIvI swc gurU gRMQ sfihb jI dI bfxI df Purmfn hY

rUpu n ryK n rMgu ikCu iqRhu gux qy pRBu iBMn] (283)

jdhu afpy Qftu kIaf bih krqY qdhu puiC n syvku bIaf ]

qdhu ikaf ko lyvY ikaf ko dyvY jF avru n dUjf kIaf ] (551)

ieh sfrf azMbr isafsI lIzrF vlo votF KLfqr, gRMQIaF aqy rfgIaF-ZfzIaF vlo notF KLfqr, pRbMDkF vloN golk df iZwz Brn leI aqy sMgq vloN aMnI sLrDf vws kIqf jFdf hYY.

lfK azMbr bhuqu ibsQfrf ] nfm ibnf JUTy pfsfrf ]÷](240)

aMq ivc, akfl purK awgy ardfs bynqI krdy hf ik gurU nfnk dy imsLn nMU puwTf gyVf dyx vfilaF nMU, aMnI sLrDf vws, gurU gRMQ sfihb jI awgy mfieaf qy duinafvI vsqF Byt krky isrP rsmI qOr qy mwQf tykx dI bjfey ies ivc ilKy sdIvI swc nMU pVnH aqy smJx dI ibbyk buwDI dI bKLisLsL kro jI.

ipafry ien ibiD imlxu n jfeI mY kIey krm anykf ]

hfir pirE suafmI kY duafrY dIjY buiD ibbykf ] rhfAu ] (pMnf 641)




.