.

mihmf sfDU sMg kI…

iswK Drm ivc sMgq df afpxf Kfs mhwqv hY. lwgdy cfry hr iek iswK nUM inqf pRqI sMgq krn df afdysL hY. mnuwK df mn sMgq dy asr CyqI kbUldf hY. mfVI sMgq BYVf jIvn prdfn krdI hY qy cMgI sMgq Auc pfey df jIvn prdfn krdI hY. sMgq df pRBfv psLU, pMCI qy bnfspqI qy vI pYNdf hY. isafxy kihMdy ny KLrbUjLy nUM KLrbUjLf dyK ky rMg PVdf hY. qoqy nUM qoqf sux ky bolx lwg pYNdf hY. isKfey hoey hfQI GoVy qy kuwqy mnuwK dy bhuq sfiraF kMmF ivc shfeI huMdy hn. cMdn dI sMgq krky bhuq sfrI bnfpqI cMdn vrgI hI mihk Cwzx lwg pYNdI hY. gwl kI smfj dI hr qrwkI df kfrn afpsI sMgq qy ivcfr vtFdrf hI vwzf kfrn mMinaf igaf hY. keI QFvF qy sMgq qF huMdI hY. pr afps ivc ivcfr iblkul nhIN imldy, sMgq krky vI afdmI KflI df KflI hI rih jFdf hY. sMgq ivcoN kuJ iml sky afpxy afp nUM pihlF KflI krnf peygf. hMkfr ivc kIqI hoeI sMgq sfnUM kuJ vI nhIN dy skdI .

iswKI ivc iek hor iKafl Gr kr igaf hY ik nfm DrIk sfDF dI kIqI hoeI sMgq sfzy kfrj rfs krdI hY. iehnF dI kIqI hoeI ardfs sfzy kfrobfr ivc vfDf krdI hY. gurbfxI dI afV ivc iehnF lokF ny ies gwl Auwqy jLor idwqf hY ik asIN hI sfD hF sfzI sMgq kIiqaF mnuwK df pfr Aqfrf ho skdf hY. afpUM bxy sfDF dI mhfnqf nhIN ieh qy gurbfxI igafn df mhwqv dwisaf igaf hY. afps ivc iml bYT ky gurbfxI igafn dI crcf rFhIN kuJ hfsl krn dI gwl kIqI geI hY. gurU igafn duafrf afeI qbdIlI df vyrvf ies pfvn sLbd ivc hyTF idwqf jFdf hY-----

ipMgul prbq pfir pry Kl cqur bkIqf ]

aMDuly iqRBvx sUiJaf gur Byit punIqf ]1]

mihmf sfDU sMg kI sunhu myry mIqf ]

mYlu KoeI koit aG inrml Bey cIqf ]rhfAu]1]

aYsI Bgiq goivMd kI hsqI jIqf ]

jo jo kIno afpno iqsu aBY dfnu dIqf ]2]

isMGu iblfeI hoie gieE iqRxu myru idKIqf ]

sRm krqy dm afZ kAu qy gnI DnIqf ] 3]

kvn vzfeI kih skAu byaMq gunIqf ]

kir ikrpf muih nfmu dyhu nfnk dr srIqf]4]

iblfvl mhlf 5] pMnf 809 ]

sfDU sMg df arQ coilaF vfly bfby nhIN hY ieh qy gurU vfsqy vriqaf igaf hY. mIqf-Auh imwqr siqsMgI jo igafn df pFDI hovy, vfsqy afieaf hY. inrml Bey cIqf-sLbd df iswKr imwQ ky aMdrUnI mYl qy kRoVF pfpF vflIaF socF qoN mukq hox df adrsL rwK idwqf hY.

mihmf sfDU sMg kI sunhu myry mIqf ]

mYlu KoeI kooit aG hry inrml Bey cIqf ]

cMgI jF mfVI soc dy aDfrq hI mnuwK ijLMdgI dI qor qurdf hY. kudrq df iek afpxf asUl hY ik hr vsqU by-qrqIbI vl nUM CyqI vwDdI hY. mnuwKI mn mfVI soc df asr bhuq jldI kbUldf hY. aprfD idsdf hY ies leI aprfD dI sfzy smfj ivc sjf hY pr pfp idwsdf nhIN ies leI ies dI sjf vI koeI nhIN hY. hr vyly BYVIaF goNdf guMddy rihxf qy ivkfrF nUM avfjLF mfrdy rihxf, qoN sucyq hox ies sLbd ivc swdf idwqf igaf hY. mihmf-mhfnqf iek qbdIlI df nF hY. sfDU-sMg, gurU gRMQ jI dy igafn nUM smJx df Auprflf krnf hY. ies pRkfsL duafrf aqimk guxF dy dusLmxF dI pihCfx krnI hY.

srIr dI mYl qF bfhroN nfiqaF dUr ho skdI ey pr aMdrlLI mYl, pfp qy ivkfr svwC, inrml igafn duafrf hI dUr ho skdy hn. gurbfxI ivcfr dI Gft krky BolI BflI sMgq nUM coilaF vfly bfby ieh aihsfs krfAux ivc sPl ho gey hn ik asIN sfD hF qy sfzI sMgq kIiqaF quhfzy kRoVF pfp dUr ho jFdy hn. bRhfmx dI bnF qy sfnUM idwqf hoieaf dfn qUhfnUM svrg ivc QF lY ky dyvygf. iehnF qukF ivc iksy mnuwK dI sMgq nhIN sgoN gurU gRMQ dI sMgq krky afpxy icq nUM pivwqr krn df ZMg qrIkf dwisaf igaf hY. ivkfrF dI mYl qy kRoVF pfp-mlIn socF qoN pivwqr icq qIk dy sPr dI gwl kIqI geI hY. inrml icq ikho jyhf ho jFdf hY, bfkI sLbd ivc KulHI ivcfr kIqI geI hY.

ipMgulf afdmI qur nhIN skdf, mUrK cMgI gwl nhIN krdf qy aMDf afdmI dyK nhIN skdf, pr ieh srIr dI avsQf dI gwl nhIN kIqI geI sgoN afqimk mry hoey guxF dI gwl kIqI geI hY. ikAuNik rhfAu dIaF qukF ivc inrml Bey cIqf df lwksL rwiKaf igaf hY. sfDn sfDU sMg df dwisaf igaf hY. iehnF df bdl gur Byit krky ibafinaf igaf hY.

ipMgul prbq pfir pry Kl cqur bkIqf ]

aMDuly iqRBvx sUiJaf gur Byit punIqf ]

gur Byt punIqf df arQ kyvl ieh nhIN ky gurduafry jf ky mwQf tyikaf, kVfh pRsLfd ilaf qy Gr nUM af gey. gur Byt-sfDU sMg df aMqrIv Bfv-gurU jI dI iswiKaf nUM smJxf qy jIvn ivc Zflx df afdrsL imwiQaf igaf hY. ipMgulf qur nhIN skdf, gurdyv jI df kQn hY phfV qy cVH skdf hY. mUrK isafxf ho skdf qy aMDy nUM soJI af skdI hY, sLrq iek hI rwKI hoeI ey gurU jI nUM imlky AuhnF dI slfh leI jfey. sfzI afpxI kmjLorI aY ijs duafrf gurbfxI nUM kyvl srIrk qwl qy hI vyiKaf jf irhf hY, jd ky gurbfxI cfnx rFhI asIN aMDrly ipMguly nUM dUr krnf hY. awKF qoN aMnyH dI gwl nhIN, aigafnqf dUr krky soJI prfpq kridaF mUrKpuxy dIaF afdqF Cwz, isafxy bx ky sPr qih krn df tIcf rwiKaf igaf hY. gurU arjn jI df slok sihsikRqI ivc ajyhf hI iek hor vfk hY, pr sLrq AuwQy vI Auh hI duhrfeI geI ey jo eywQy qjLvIj kIqI geI ey.

mskM BgnMq sYlM krdmM qrMq ppIlkh ]

sfgrM lGMiq ipgM qm prgfs aMDkh ]

sfD sMgyix ismrMq goibMd srix nfnk hir hir hry ]

mwCr df pwQr qoV skxf, kIVI df icwkV ivc qurnf, ipMguly df smuMdr pfr krnf qy aMDy nUM cfnx df prfpq hoxf gurU igafn df adBuq ikRsLmf mMinaf igaf hY. mwCr df pwQr qoVnf, ipMguly df phfV qy cVHnf jF smuMdr pfr krnf srIrk avsQFvF nhI hn. ieh qy sDfrn mn ivc afeI qbdIlI df agfj hY. jLrf ku ghu krky dyiKaf jfey qF KYbr dy diraF nUM bMd krnf ihdMusqfn leI phfV qy cVHnf, smuMdr pfr krnf qy pwQr qoVn dy brfbr sI. gurU nfnk jI dy drsfey rsqy qy clidaF KMzy dI phul lY ky sdIaF dI gulfmI df jUlf lfh KYbr dy diraF nUM sdf leI bMd krnf phfV dI tIsI qy cVHnf, smMdr pfr krn dy qul hY. Bfrq vfsI inrbl qy sfhs hIx ho cuwky sn. iehnF ivc iek nvIN rUh gurU gRMQ dI vIcfrDfrf ny PUkI hY. ipMguilaF, mwCrF vrgIaF kmjLor rUhF jbr jLulm df tfkrf krn dy smrwQ hoeIaF. kIVI df icwkV ivc qurnf jyhlF dIaF kfl koTVIaF kfly pfxIaF dIaF sjfvF ivcoN dI lMG ky jfxf qy srkfrF vloN idwqf hoieaf lflc icwkV qoN Gwt nhIN hY. krmkFz dI Gwup hnyrI ivcoN Aubr ky bfhr af jfxf aMDy nUM awKF imlx dy brfbr hY. ismrMq goibMd rwbI inXmfvlI nUM iDafn ivc ilaAuxf hY. aihmd sLfh abdflI vrgy hmlfvrF qoN DIaF BYxF nUM Cuzf lYxf hry Bry jIvn dI insLfnI hY. gurU nfnk sfihb jI dy iek bcn nfl swjx, kOzy, BuumIyey mlk Bfgo, iswDF jogIaF df jIvn hiraf Biraf ho igaf. awj hjLfrF aKMz pfT krf ky vI krqUq psLU kI Cwzx leI iqafr nhIN hF. mfDo dfs vYrfgI dI vYrfg-ivrwkq ivc rINg rhI ijLMdgI nUM nvyN iKaflF dI nvIN ijLMdgI dy ky bMdf isMG bhfdr qy iswK kOm df mhfn jrnYl Qfp ky pMjfb vl nUM qoiraf. ieh hY gurU sMgq dI mhfnqf qy krfmfq jo kIVI vrgy mnwuK nUM vI hfQI nfl lVf skx dI smrwQf rwKdI hY.

gurbfxI ivc kIVI inMmrqf dI vI ilKfiek hY jd ky hfQI hMkfr df icMn afieaf hY. gur-igafn ivc ieh sLkqI hY afpxy hMkfr nUM mfiraF inrBYqf dI pdvI aAuNdI hY. dUsrf bMd iek hor qbdIlI sfzy sfhmxy rwKdf hY.

aYsI Bgiq goivMd kI kIit hsqI jIqf ]

jo jo kIno afpno iqsu aBY dfnu dIqf ]

awj klH rMg brMgIaF BgqIaF bx geIaF hn. ijnFH aKOqI BgqIaF nUM gurmiq mfnqf nhIN dyNdI Auh Xog miq, svfh dI QF qy coilaF df siBwafcfr lMbIaF lMbIaF vMn svMnIaF mflf qy hwQF ivc iKwdo KMUZIaF PVI-BgqI krn df ZONg ricaf dwisa jf irhf hY. aYsI Bgiq goivMd kI-gurU jI dy igafn nUM ihrdy ivc vsfieaF inmrqf dy BfgIdfr bxnf hY. hfQI hMkfr qoN KihVf CzAuxf hY. ieh hI prmfqmf dI KusLI hY. zr qoN rihq dI Bfvnf vflI pdvI prfpq ho jFdI hY. sMgq krn df sMkyq kyvl ieqnf hI nhIN ky srIr krky bYT gey iswiKaf kuJ vI nf sgoN mn krky iKaflF nUM svIkfr krnf hY. qF hI inrBYqf vflf pd iml skdf hY. sMgq rFhIN jIvn dI cfl bdlidaF afqimk guxF df KjLfnf af jFdf hY. sLbd dy qIsry bMd ivc isMG, ibwlI, qIly prbq dy afey bdlfa dI crcf kIqI hY.

isMGu iblfeI hoie gieE iqRxu myru idKIqf ]

sRmu krqy dm afZ kAu qy gnI DnIqf ]

isMGu df kMm isLkfr Kylxf qy sfhmxy afey isLkfr nUM pMjf mfr ky mfr dyxf huMdf hY. ibwlI nUM inafxy vI cwukI iPrdy hn, kdy iksy nUM Jpt nhIN mfrdI pr KyldI qy ieh vI isLkfr aY iPr vI afdmI dy njLdIk hY. sLyr hMkfr qy ibwlI nUM inMmrqf df pRqIk mMinaf gieaf hY. qIlf CotI qy phfV bhuq vwzI qfkq mMnI geI hY. bysmJI krky kOzI kOzI leI muQfjI huMdI sI, awj Auh hI guxf dy Dn nfl amIr bx gey hn. gurU jI dy aMgmI igafn duafrf hMkfr inMmRqf ivc qbdIl ho igaf hY. grIbI suBfa ivc ivcridaF prbq vrgf mjLbUq ierfdf, vwzI qfkq duK suK ivc nf zolx smrwQf af jFdI hY. awDI 2 kOzI leI hyrf PyrI JUT vwZI lYx leI Dwky Kfx vflf, sbr isdk, sMqoK qy hr vyly rwijaf hoieaf amIr idwsx lwg pYNdf hY. nfm Dn aqimk guxF nfl BrpUr ho jFdf hY. gurU dI sMgq krn nfl afdmI dy iKaflF ivc BrvIN qbdIlI af jFdI hY. isMG df aDfr jLulm krnf, dm afZ kAu iksy df hwk Kfx leI imhnq krnf suBfa dy do pwK hn. inrml Bey cIqf krn df adrsL qih kIqf igaf hY. iqRx grIbI inMmRqf ivc itk ky afqimk guxF nfl amIr ho jFdf hY. jLulm qy krwpsLn dI mYl lwgI hoeI hY. hwz BMnvIN imhnq qoN ibnF kIqI hoeI kmfeI ivc aksr ivkfr jnm lYNdy hn. ieh vI iek prkfr dI mYl lwgI hoeI hY. gurU qF iek inrflf jIvn dyx dy Xqn ivc hY. dm afZ ko-imhnq mjLdUrI krnI mfVI gwl nhI hY. awDI awDI kOzI leI qrly lYxy-isMG-jLulm krn dy suBfa ivc dyKx df Xqn kIiqaF ieMj mihsUs huMdf ey ijvyN koeI afdmI iksy ahudy qy lwigaf hoieaf hY. kMm krn dI Aus nUM qnKfh iml rhI hY pr Klkq dy kMm krn leI AuhnF pfsoN vfDU pYsy vsUl krny qrly qy jLulm krn dy qul hY. ieh smJ gur igafn dI sMgq kIiqaF hI iml skdI hY. sMgq ivcoN imly guxF dI vizafeI nhIN kIqI jf skdI. imwTVf vfk awgy drj hY—

kvn vzfeI kih skAu byaMq gunIqf ]

kir ikrpf muih nfmu dyhu nfnk dr srIqf]

sMgq ivcoN kuJ prfpq krn ihq afpxy mn dy BFzy nUM KflI krnf peygf, Bry hoey mn ivc kuJ vI nhIN pfieaf jf skdf. asIN mwQf qF jLrUr tykdy hF pr gurU dI mq nUM gRihx df bhuqf Auprflf nhIN kIqf jFdf. ijLMdgI nUM sFv pwDrf rwKx leI sMjm, DIrj, ipafr, imTfs qy Bfivk-eykqf afidk guxF dI BrpUr loV hY. guxF dI vfkPIaq igafn dy ivcoN huMdI hY. imlvrqn, sFJIvflqf, BfeIcfrk sFJ dI sUJ afpsI ivcfr vtFdry qoN ijLafdf imldI hY. gunIqf-guxF dy mflk-prmfqmf nUM pAux leI, dr srIqf afpxy afp nUM pUrI qrHF smrpq krn df insLfnf imwiQaf hY. nfm-kudrqI inXmfvlI nUM apnAux ikhf igaf ey. iekwlf afdmI pusqk pVygf qF AusnUM ijLafdf smJ nhIN afeygI, pr jy Ausy hI pusqk nUM rlL ky piVaf jfey qF aOKy qoN aOwKy sLbd dI smJ af skdI hY. rlL bYT ky rwbI guxF dI ivcfr krn df nF siq sgMq hY. iswKI ivDfn anusfr gurU gRMQ jI dy sLbd dI ivcfr krn nUM hI sgMq df drjf idwqf igaf hY. kir ikrpf ik hr vyly sUJvfn lokF df imlfp huMidaF, nyk guxF nfl sFJ hmysLF bxI rhy.

ies sLbd ivc coilaF vfilaF bfibaF dI sMgq krn dI nhIN sgoN sLbd dI sMgq krn df adysL rwiKaf igaf hY. icwq nUM inrml krn df iehI iek sOKf sfDn mMinaf igaf hY.

aMdir kptu sdf duKu hY mnmuK iDafnu n lfgY ]

duK ivic kfr kmfvxI duKu vrqY duKu afgY ]

krmI siqguru BytIaY qf sic nfim ilvlfgY ]

nfnk shjy suKu hoie aMdrhu Brmu BAu BfgY ]

slok m[ 3 pMnf851 ]




.