.

afsf kI vfr

gurmiq ivcfr drsLn aqy stIk

ipRMsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

sloku mÚ 1] piV piV gzI ldIaih piV piV BrIaih sfQ]

piV piV byVI pfeIaY piV piV gzIaih Kfq]

pVIaih jyqy brs brs pVIaih jyqy mfs]

pVIaY jyqI afrjf pVIaih jyqy sfs]

nfnk lyKY iek gl horu hAumY JKxf JfK]1] (467)

pd arQ - ldIaih - lWdIaF jfx, (pusqkF pVH-pVH ky AuhnF nfl gWzIaF Br idWqIaF jfx). BrIaih - Br ley jfx. sfQ - ZyrF dy Zyr. BrIaih sfQ - ZyrF dy Zyr lf ley jfx. byVI pfeIaY - byVI Br leI jfey (AuhnF pVHIaF jf cuWkIaF poQIaF nfl). gzIaih - (jLmIn Kod ky) gWzy jf skx, pUry jf skx. Kfq - toey. jyqy brs - ijMny sfl hn, keI sfl. pVIaih jyqy brs brs - ijMny sfl pRBu ny ijLMdgI dy bKsLy hn, sfry dy sfry jykr pVH pVH ky hI gujLfry jfx. mfs - mhIny . jyqy mfs - ijLMdgI dy ijMny BI mhIny hn. pVIaY - pVH pVH ky hI ibqfey jfx. jyqI afrjf - ijMnI Aumr hY, sfrI Aumr. sfs- suafs.

lyKY - lyKy ivc, pRvfngI ivc, krqy dy inaF ivc. ieko hI gl - mnuWKf jnm df mksd, mnuWKf jIvn dI ieko iek sWcfeI. horu - mnuWKf jIvn dy aslI mksd nUM Bulf ky bfkI afhr pVHfeI jF Xqn, mnuKf jIvn dI sfrQkqf nUM ivsfr ky kIqy gey sfry Audm qy krm. JKxf JfK - JKF hI mfrnIaF hn, jIvn dI sMBfl nfl iehnF sB df koeI qfluk nhI., bfkI jUnIaF dI inafeI jIvn nUM by-mksd mukfAux vflI hI gl hY]1]

not: ‘pVIaY’ ivafkrx anusfr vrqmfn kfl, krm vfc (Passive Voice), an purK, iek-vcn hY . ‘pVIaih’ iesy df ‘bhu-vcn’ hY . ‘pVih’ vrqmfn kfl, krq®I vfc (Active Voice) hY . vDIk smJx leI vyKo ‘gurbfxI ivafkrx’ pRo: sfihb isMG jI.

arQ - jy eynIaF ijLafdf poQIaF pVH leIey, ijnHF nfl ik keI gWzIaF BrIaF jf skx; (AuhnF pVHIaF jf cukIaF) poQIaF dy ZyrF dy Zyr vI lf ley jfx.

jy eynIaF pusqkF pVH leIey, ijnHF nfl byVI vI BrI jf sky. (kyvl eynf hI nhIN blik AuhnF pVHIaF jf cuWkIaF pusqkF nfl) keI KWzy vI Kod-Kod ky pUr idwqy jfx.

eysy qrHF pusqkF nUM pVH pVH ky sflF dy sfl aqy mhIinaF dy mhIny vI Kqm kr idWqy jfx. (blik eyQoN qIk ik) pusqkF nUM pVH pVH ky sfrI Aumr aqy Aumr dy sfry dy sfry suafs vI ibqf idWqy jfx.

gurU nfnk pfiqsLfh PLurmFdy hn: (jy kr ieqnIaF pVHfeIaF kr kr ky vI ies igafn nUM mnWuKf jnm dI aslIaq nUM smJx-apxfAux vfsqy, mnuWKf jnm dy Aus ieko-iek sfr nUM hI nhI buiJaf aqy ies qrHF mnuWKf jIvn dI sMBfl hI nhI kIqI (qF rWb dI drgfh ivc ies sfrI pVHfeI ivcoN kuJ vI) pRvfx nhI pYNdf. qFqy mnuWKf jIvn dI sMBfl vfly ieko hI mksd nUM Bulf ky kIqy bfkI ieh sfry Audm, pVHfeIaF kyvl afpxI hAumY nUM pWTy pfAuxf aqy JK mfrnf hI hY (ies qoN vWD hor kuJ nhIN]1]

gurmiq ivcfr drsLn: 1. "nfnk lyKY iek gl horu hAumY JKxf JfK" ies slok rfhIN gurdyv spWsLt kr rhy hn ik mnuwK rfhIN pVHfeI krn df iek mksd hY. Auh mksd hY ik pVHfeI kfrn AusdI vDI hoeI soJI qy igafn dI qfkq rfhIN, mnuWK krqy dIaF isPLqF nfl juVky, AusdIaF bKisLsF df pfqr bxy. ies qrHF ies rwbI soJI qy igafn nfl afpxy jIvn dI afqmk pKoN sMBfl kr sky. eyhI hY Auh ‘iewk gwl’ ijs dy leI mnuwK ny pVfHeI krnI hY aqy sMsfr ‘c igafnvfn bxky aAugxF qoN Cutkfrf pfAuxf aqy jIvn nUM sdfcfrk bxfAuxf hY.

iesdy Ault ies aslI mksd nUM Bulf ky kIqI sfrI pVHfeI jF vDIaf igafn mnuWK dy jIvn nUM kurfhy hI pfAuNdf hY. ies qrHF jykr igafn vDfAux df mUl qWq hI ies pVHfeI ivc nf hovy qF ieh sfrI pVHfeI mnuWK aMdr kyvl hAumY nUM vDfAuNdI hY. eysy hAumY qoN hI ies amuly jIvn aMdr iBaMkr aAugx afpxf rsqf bxf lYNdy hn. pRBu vloN hfsl ieh bhu muwlf jnm qbfh ho ky rih jFdf hY. ies qrHF ieh jIv krqy dI drgfh ivc vI mnjLUr nhI huMdf aqy iesdI sfrI kIqI pVHfeI aqy Aus Aupr Krc kIqf smf, lgfeI myhnq kyvl JK mfrn qul hI rih jFdy hn; ies qoN vD hor kuJ nhIN.

2. "nfnk lyKY iek gl"- ies slok ivcoN ies pMgqI vwl vDyry iDafn dyx dI loV hY. ieh pMgqI sfry slok df incoV aqy pfiqsLfh vwloN ies ivsLy Aupr PLYslf hY. pfiqsLfh spWsLt krdy hn ik pVHfeI aqy igafn pRfpqI df iewko hI mksd huMdf hY. ieh mksd huMdf hY, pVH ilK ky mnuwK aMdr jo soJI vDdI hY, Aus soJI rfhI mnuWKf jIvn aMdr ielfhI guxF df sMcfr krnf. Bfv jIvn aMdr afqmk jfgRqI pYdf krky, Aus ivwcoN aigafnqf df nfs krnf. ies qrHF krqy dIaF isPqF nfl juV ky jIvn nUM ielfhI guxF nfl BrpUr krnf; ijs qoN sMsfr ivwc vI mnuwK afpxy hryk ikWqy ivc guxvfn ho ky jIvy aqy jIvn AupRMq vI jnm-mrn dy gyV ivwcoN sdf vfsqy inkl ky, krqy ivc aByd ho jfvy. ies iekWly mksd qoN ibnf kIqI sfrI pVHfeI-ilKfeI aqy igafn pRfpqI, mnuwK BfvyN ijMnf cfhy pVH-ilK lvy, ieh kyvl JK mfrn dy quWl aqy hAumY df vfDf krnf hY.

pqy dI gl ijhVI pfiqsLfh eyQy ies slok rfhIN smJf rhy hn Auh ieh hY ik sMsfr aMdr ijMnIaF vI TWgIaF, kqlo-gLfrq, ivqkry, Drm dy pVdy hyT lokfeI dI luWt-Koh, grIbF-mjLlUmF df KLuUn cUsxf, jhflqF, smgilMg, zkYqIaF, KVXMqr, jurm, smgilMg, jfhlsfjLIaF aqy hor hjLfrF sfmfjk burfeIaF anpVHF qoN vWD, pVHy-ilKy lokF dIaF hI kfrsqfnIaF huMdIaF hn. ies sfry ivc dosL pVHfeI df nhI blik pVHfeI krn dy asl mksd nUM buJy ibnf pVHfeI krnf hY. ies sfry df asl qy muWK kfrn eyhI huMdf hY, jdoN qIk mnuWK nUM mnuWKf jnm dI amulqf qy iesdy asly df hI igafn nhIN huMdf, AuqnI dyr mnuWK nUM pVHfeI dy ieko-iek mksd (iek gl) df pqf hI nhIN lg skdf. Aultf pVHfeI kfrn vD rhI soJI qy smJx dI qfkq dI kuvrqoN kfrn hI mnuWK aAugxF nfl BrpUr, kurfhy ipaf huMdf hY. inrf purf sMsfrk pVHfeIaF AusdI hAumY aqy jIvn bfry aigafnqf ivc vfDf hI krdIaF hn. ieh jIvn cWtI bDf qy JK mfrn quwl hI rihky byarQ bIq jFdf hY.

slok df ipCokV: sfihbF dy ies slok dy nfl purfqn smyN huMdy ‘sLfsqrarQF’ dy ipCokV vflI iek sfKI vI juVI hoeI hY. Bfrq ivwc kuJ smf pihlF irvfj sI, smy dy vwzy-vwzy mMny pRmMny ‘ivdvfn’, dUjy ‘ivdvfnF’ nfl ‘sLfsqrarQ’ vfsqy iek dUjy nUM cYilMj kiraf krdy sn. TIk eysy qrHF ijvyN awj pihlvfn, kusLqIaF leI dunIaf pDr qy cuxOqIaF idMdy hn. ies qrHF ijhVy ivdvfn ies sLfsqrarQ ivwc ijwq pRfpq kr lYNdy, Auh hfr Kfx vfly dUjy ivdvfn jF ivdvfnF dIaF sfrIaF pusqkF df BMzfr afpxy kbjLy ivc kr lYNdy. jdoN awgy vDdy qF afpxIaF aqy dUjy ivdvfnF qoN ijwq ‘c pRfpq kIqIaF sfrIaF pusqkF dy gwzy afid lwd ky nfl lY turdy. bhuqIaF ijwqIaF ieh pusqkF iksy ivdvfn dI vwzI ivdvqf df sbUq huMdIaF. ies qrHF jdoN hor aglf sLfsqrarQ huMdf qF iBMn-iBMn pusqkF nUM Kohl ky AuhnF ivwcoN hvfly idWqy jFdy.

ies sfrI Kyz nfl, AuhnF lokF dy inwjI jIvn ivwc koeI Aucqf nf afAuNdI, blik hor hMkfr hI vDdf hY. ies qrHF jIvn bfry swcy aqy afqmk pwKoN ieh gwl kyvl JK mfrn dy quWl hI rih jFdI hY. pVHfeI df asl mksd, vDI hoeI mfnsk soJI rfhI pRBU igafn dI sFJ pfAuxI huMdf hY, ijhVI ik pVHfeI dI iewko-iek vWzI loV huMdI hY. eysy qoN hI mnuWK dy jIvn aMdr afqmk bl, Auucqf aqy cMgy sMskfrF ny afAuxf huMdf hY pr ies sfry qoN axjfx ieh lok vFJy hI rih jFdy aqy jIvn kurfhy ipaf rihMdf hY.

ijLkr afAuNdf hY ik eysy sbMD ivwc ksLmIr ivKy gurU nfnk pfiqsLfh ny pMzq bRhmdfs dy suWqy hoey mn nUM jdoN jfgRq kIqf qF gurU pfqsLfh ny ieh slok Aus smy Aus pRQfie Aucfrx krky pVHfeI leI sdIvI qy ielfhI isDFq nUM pRgt kIqf. ies qrIky ies Gtnf nUM afDfr bxfky, ivwidaf pRfpqI dy ieko-iek mUl insLfny bfry sMsfr nUM sucyq kIqf.

mÚ 1] iliK iliK piVaf] qyqf kiVaf] bhu qIrQ Bivaf] qyqo livaf]

bhu ByK kIaf dyhI duKu dIaf] shu vy jIaf apxf kIaf]

aMnu n Kfieaf sfdu gvfieaf] bhu duKu pfieaf dUjf Bfieaf]

bsqR n pihrY] aihinis khrY] moin ivgUqf] ikAu jfgY gur ibnu sUqf]

pg Aupyqfxf] apxf kIaf kmfxf] alu mlu KfeI isir CfeI pfeI]

mUriK aMDY piq gvfeI] ivxu nfvY ikCu Qfie n pfeI]

rhY bybfxI mVI msfxI] aMDu n jfxY iPir pCuqfxI]

siqguru Byty so suKu pfey] hir kf nfmu mMin vsfey]

nfnk ndir kry so pfey] afs aMdysy qy inhkyvlu hAumY sbid jlfey]2] (467-68)

pd arQ - iliK iliK piVaf - (mnuWK ijMnI vD ivWidaf lYNdf jF pVHdf hY. qyqf - Auqnf hI. kiVaf - afkVdf hY, ahMkfrI ho jFdf hY. qyqo - Auqnf hI vDIk. livaf - (kF vFg) lAuN-lAuN krdf hY. sfiraF nUM kihMdf iPLrdf hY "mYN ieqny qIrQF dI Xfqrf kIqI hY. aqy mYN ieqny qIrQF dI Xfqrf kr leI hY." bhu ByK - jogI, sMinafsI, sMq, sfD, Bgq, nFgy, bYrfgI, zMmI gurU, ibBUq DfrI afid dy ByK. dyhI - srIr. shu - shfr. vy jIaf - hy jIv! aihinis - idn-rfq. aih - idn. inis - rfq. khrY - kihr Bogdf hY, duKI huMdf hY. sfdu - suafd. sfdu gvfieaf - suafd guaf lYNdf hY. (eyQy BojnF df) koeI luWqP nhIN lY skdf. dUjf - akfl purKu df lV CWzky, sMsfrk pdfrQF ivco qsWlI ZUMzxI, bnfvtI jIvn, keI qrHF dy afzMbr. Bfieaf - cMgf lgf. moin - monDfrI. ivgUqf -kurfhy ipaf hoieaf. pg - pYr, crn. Aupyqfxf - juWqI qoN ibnf, nMgy pYr. alu mlu - gMdIaF vsqF. isir - isr ivc. CfeI - suafh. mUriK - mUrK mnuWK ny. piq - ieWjLq. ivxu nfvY - pRBU dI isPLq slfh qo ibnf. Qfie n pfeI - QF nhIN pYNdf, (pRBu dI drgfh ‘c) kbUl nhIN hMudf, jIvn sPLl nhIN huMdf. bybfxI - jMglF bIafbfnF ivc. aMDu - aMnHf, mUrK mnuWK, aigafnqf ivc TokrF Kf irhf. siqguru Byty - (ijs mnuWK ƒ) sdf iQr rihx vflf gurU iml pey; afqmk igafn iml jfvy. so - Auh mnuWK. suKu pfey - jIvn df sWcf suKu, sdIvI afnMd, mn df itkf. hir kf nfmu - krqy dI isPLq slfh. mMin vsfey - mn ivc idRVH kr idMdf hY. ndir kry so pfey - ijs Aupr krqf afp bKisLsL kry. afs - afsLfvF. aMdysy - icMqfvF. afs aMdysy - afsLfvF icMqfvF vflI Btkxf ijhVI ik mnuWK df sfrI Aumr ipWCf nhI CWzdI. qy - qoN, AuhnF qoN. inhkyvlu - aCoh, inrlyp. sbid - sLbd duafrf, ielfhI soJI bKsL ky. hAumY sbid jlfey - afqmk igafn bKsL ky jIv dI hAumY nUM sfV idMdf hY.

arQ - ijMnf vD koeI mnuWK ividaf pVH lYNdf hY, Auqnf hI Aus ƒ afpxI ividaf dI afkV (mfx-hMkfr) ho jFdI hY (qFqy jLrUrI nhIN ik rWb dy dr qy pRvfn hox leI bhuqI ivWidaf dI loV hY. loV hY qF ividaf pRfpqI dy mksd Bfv afqmk guxF dI).

ijMnI vD koeI qIrQF dI Xfqrf krdf hY, Auqnf hI kF vFÕ lAuN lAuN krdf iPLrdf hY (QF QF qy kihMdf iPrdf hY ik mY ieqny qIrQF qy iesLnfn kr afieaf hF. ies qrHF qIrQ XfqrfvF qy ibnf mksd pVHfeIaF mnuWK aMdr hMkfr df hI kfrn bxdIaF hn).

keI lok (dUijaF ƒ BrmfAux leI jogI, sMinafsI, sMq, sfD, Bgq, nFgy, bYrfgI, avDUq, bRhmcfrI, jpI, qpI afid dy anykF) ByK krdy hn. ies qrHF afpxy srIr ƒ (vfDU) ksLtF ivc pFdy hn. qF qy (aijhy lokF leI eyhI kihxf TIk hY ik) aY BfeI! afpxy kIqy df duWK Bog (ieh ByK Dfr-Dfr ky srIr ƒ byloVy duWK dyxy rWb dy dr qy kbUl nhI qy nf hI sWcy ielfhI Drm df mfrg hI hn).

(hor qWko, ijs ny) aMn Kfxf CWizaf, vrq rKy (Bfv afqmk jIvn df rsqf CWz ky BuiKaF rihx vflLf jF aMn iqafg ky vrqF vflf kMm cMgf lWgf; Aus ny BI apxI ijLMdgI nUM qlK hI bxfieaf. Aus ny afpxy loVINdy suafd Kqm kIqy aqy duWK vI shfr irhf hY.

"bhu duKu pfieaf dUjf Bfieaf" Bfv ijhVf mnuWK dfqF dyx vfly pRBU nUM qF BulfeI rKdf hY pr hr smy AusdIaF dfqF nUM Bogdf qy sMsfrk pRfpqIaF dy ipWCy hI dOVI iPLrdf hY, asl ivc aijhf mnuWK sdf (iqRsLnf Btkxf dI BWTI ivc hI sVdf qy luJdf) duKI rihMdf hY, AusnUM kdy vI mn dI sLFqI pRfpq nhI huMdI.

srIr qy kWpVy nhIN pfAuNdf, idn rfq kihrF dI srdI afid (qy hor duWK) shfr irhf hY. (eysy qrHF nuWkry lgf) cuWp vWtky mOn vrq DfrI rKdf hY (mnuWKf jIvn dy aslI rfh qoN) KuMiJaf ipaf, Blf dso (ies qrHF mfieaf dI nINd ivc) suWqf mnuWK (sdf iQr rihx vfly) gurU (afqmk igafn) qoN ibnf ikvyN jfg skdf hY?

pYrF qoN nMgf iPrdf (juWqI nhIN pFdf) aqy afpxI ies BuWl (kfrn jykr Ausdy pYrF ‘c koeI kWc, kMzf, ivsLtf, gMdgI, brPLIlI jF qpdI jLmIn afid) dy duWK sih irhf hY. drasl Auh afpxI kIqI kmfeI hI Kf irhf hY. nMgy pYr clx vflI jo krqUq kr irhf hY Esy df Pl hI qF Bog irhf hY.

(cMgf suQrf qfjLf Bojn CWz ky) jUTf mYlLf KFdf hY aqy isr ivc suafh puaFdf hY. aigafnqf dIaF TohkrF Kf irhf nf smJ iensfn (eysy nUM hI apxf Drm mMndf hY ies qrHF) smfj ivc vI durkfiraf jFdf hY aqy (jIvn dy mksd nUM nf smJx krky) pRBU dI drgfh ivcoN vI Dikaf jFdf hY. jIvn brbfd krky muV jnmF dy gyV ivc pY jFdf hY.

aigafnqf dy hnyry ivc TohkrF Kf irhf (aMDu n jfxY) aMnHf hoieaf, nf smJ iensfn, (cMgy Bly smfj prvfr nUM CWzky) AujfVF, bIafbfnF, jMglF, mVHIaF, msfxF ‘c jfky rihMdf hY. (rWb dy sWcy Drm df rsqf) nhIN smJdf pr smf ivhfjx qoN bfd pCqFdf hY (Bfv amulf jnm guaf ky muV jnmF dy cWkr ivc PLsdf qy roNdf hY).

(iehnF afzMbrF qy aigafnqf ivcoN AuBr cuky) ijs mnuWK ƒ siqgurU (sdf iQr rihx vflf afqmk igafn) pRfpq ho jfvy qF (Auh mnuWK mn dI sLFqI qy itkf vflf sdIvI) suK mfxdf hY. aijhf (vzBfgI) rWb dI isPLq-slfh vflf sWcf gux afpxy ihrdy ivc idRVH kr lYNdf hY.

gurU nfnk pfiqsLfh PLYslf idMdy hn ik sdf iQr rihx vflf gurU (siqgurU) Esy ƒ hI imldf hY ijs Auqy dfqfr afp myhr dI njLr krdf hY. (aijhy sPLl jIvn aMdroN) sMsfr dIaF afsLfvF-iqRsLnfvF-icMqfvF vflI Btkxf muWk jFdI hY aqy iehnF qoN Aupr AuT ky, sdf iQr rihx vfly sLbd gurU dy igafn rfhIN afpxy aMdroN hAumY (vflI aWg) ƒ sfV idMdf hY]2]

gurmiq ivcfr drsLn: 1. siqguru Byty so suKu pfey- pRBU pRfpqI aqy jIvn sPlqf df ieko iewk ZMg hAumY rihq ho ky jINdy jIa krqy ivwc iewk-imwk ho jfxf hY. iesdy Ault mnuwK ny ijMny vI ZMg pRBU pRfpqI aQvf Drm krm dy afp imWQy hoey hn, ieh sfry aigafnqf aDIn pRBU qoN dUr krn vfly aqy hAumY nUM vDfAux vfly huMdy hn. iewQoN qIk ik ividaf pRfpqI dy asl mWksd nUM smJy ibnf, ijMnI vwD koeI ivwidaf pRfpq kr lYNdf hY, Aus dI hAumY AuqnI hI pRbl ho jFdI aqy Ausdy krm kyvl JWK mfrx quWl hI huMdy hn.

AupRokq slok aMdr ijMnIaF vI rihxIaF df pfqsLfh ny ijLkr kIqf hY, AuhnF nUM mnuwK apxy Drm-krm mMn ky kr irhf hY. aigafnqf-hAumY ivwc Pwisaf mnuwK vrq rK irhf hY, qIrQF dy drsLn-iesLnfnf dy cWkrF ‘c PLisaf ipaf hY. bhuqyry qrHF dy jogI, sMinafsI, sMq, sfD, Bgq, nFgy, bYrfgI afid dy ByK aqy qWp sfDnfvF krdf iPLrdf hY. swcy Drm dI soJI nf hox kfrx ieh sB krky iPLr vI swcf DrmIM nhIN bx skdf. iehnF ByKF kfrn duKI vI rihMdf hY ikAuNik keI vfrI Auh ienHF ByKF-krxIaF ivcoN inklnf vI cfhuNdf hY iPLr vI bx cukI BWl kfrn CWz vI nhIN skdf. iesy kfrn ijhVy ByKF nUM pWkVI bYTf hY, AunHF ivwcoN inkl vI nhIN skdf.

pRBu ny mnuWK nUM jLbfn idwqI hY, mUrK iensfn mon vrqF dy cwkrF ‘c PWs jFdf hY. pYrF nUM juwqI dI loV hY pr nMgy pYr kdy brPoN TMzI jmIn Aupr aqy kdy sVdI-bldI jLmIn Aupr duKI huMdf hY; kdy kMzf, kwc, ivsLtf afid lg jfx krky apxI mUrKqf df Pl Bogdf hY. krqfr ny sohxf pRvfr, pRvfrk-smfjk afrfm bKsLy hn pr apxy PrjF qoN Bwj ky jMglF-ibafbfnF ‘c jf bYTdf hY, iesy df nqIjf bhuqf krky kukrmF-jurmF df vI isLkfr ho jFdf hY.

aGoVI mWq vfly qF apxy mWq ivwc pRvysL krn smyN isr ‘c suafh puafAuNdy hn aqy ivsLtf df syvn krdy hn. ies qrHF lokF dIaF njLrF ‘c apxI Kyh-KWbVI vI AuzvfAuNdy hn. drasl ieh sfry krm, Drm krm nhIN hn, blik aigafnqf vWs kIqy jf rhy aqy iqafgx jog krm hn.

2. nfnk ndir kry so pfey- akflpurKu afp hI bKsLsL kry qF hI ieh GUk suWqI isWK kOm jfg sky. duWK qF ies gwl df hY ik dUsiraF nUM qF kI jgfxf sI, gurbfxI pRcfr dI Gft kfrx aj KuWd iswKF nUM hI dyK lvo! ieWk ieWk krky sfry hI AupRokq krm iswKF aqy isWK pRvfrF ivwc hI pRbWl hn. krvf cOQ, pUrnmfsLI afid dy vrq iswK GrF ivwc hn, mon DfrI iswK afgU bxy bYTy hn, pYroN nMgy ‘qy cflIhy kwtx vfilaF df vI pMQ ‘c Gftf nhIN. inrmly, AudfsI, sMq, sfD, mhfrfj jI afid lMmy coly, lMmIaF-lMmIaF mflf pfAux vfly jF gol pWgF vfly bfby dy dUjy ByKI, aj isWK kOm nUM GuMx dI qrHF KfeI jf rhy hn. gurbfxI igafn ‘c afky gurbfxI ivruD ienHF krmF bfry smucy qOr qy isWK kOm nUM vwzf sucyq hox dI loV hY.

pAuVI] Bgq qyrY min Bfvdy dir sohin kIriq gfvdy]

nfnk krmf bfhry dir Zoa n lhnÙI Dfvdy]

ieik mUlu n buJinÙ afpxf axhodf afpu gxfiedy]

hAu ZfZIkf nIc jfiq hoir Auqm jfiq sdfiedy]

iqnÙ mMgf ij quJY iDafiedy]9] (468)

pd arQ: Bgq- ieQy ByKI BgqF dI gl nhIN, kyvl Auh lok ijhVy kyvl aqy kyvl krqy dy rMg ivc rMgy rihMdy hn. qyyry min- (hy pRBu) qyry mn ivc dir- (qyry) dr AuWqy. kIriq- soBf, vizafeI. krmf bfhry- pRBu qON tuWty hoey, bKisLsL ivhIx. Zoa- afsrf. lhnÙI- pRfpq nhIN kr skdy. Dfvdy- BWtkdy iPrdy hn. ieik- keI jIv. mUlu- muWZ, apxy jIvn dI aslIaq, pRBU. axhodf- asl ‘c ijhVy gux aMdr hYx hI nhIN. afp- apxy afp ƒ. gxfiedy- vWzf jWqlFdy hn. hAu- mYN. ZfZIkf- mfVf ijhf ZfZI (ijvyN GWt qoN Gitkf, inWkf ijhf GVf, vizafeIaF krn vflf, vfr gfAux vflf, BWt. . nIc jfiq- nIvIN jLfq vflf. hoir- hor lok. Auqm jfiq- AuWcI jLfq vfly.

arQ: (hy pRBU!) qYƒ afpxy mn ivc (kyvl AuhI) Bgq ipafry lgdy hn, jo kyvl qyry rMg ivc hI rMgy rihMdy hn, (aqy ajyhy Bgq hI) qyry dr AuWqy soBf vI pFdy hn.

gurU nfnk pfqsLfh PLurmFdy hn ik pRBu qoN tuWWty hoey, bKisLsL ivhIx mnuWK (jIvn Br) BWtkdy rihNdy hn. (ajyhy lokF nUM) pRBU dy dr qy ZoeI nhIN imldI.

iek Auh vI hn ijhVy apxy asly pRBu ƒ nhIN smJdy, (apxy aMdr rWbI guxF dI pUMjI) hox qoN ibnf hI apxy afp ƒ vWzf jqlFdy hn.

(pr iesdy Ault ijhVy sWcmuWc hI pRBu dy rMg ivc rMgy hoey) pRBu Bgq huMdy hn Auh hr smyN iehI ardfs krdy hn ik hy pRBU! mYN nIvIN jfq vflf (qyry dr df) iek mfVf ijhf ZfZI hF jdik dUjy qF (apxy afp ƒ) Auqm jfq vfly aKvFdy hn.

scy pRBu Bgq kyvl AuhnF df hI sfQ mMgdy hn ijhVy sdf Aus dy rMg ivc hI rMgy rihMdy hn ]9]

pAuVI aqy slokF dI afpsI sFJ - pAuVI ivc pCfx krvfeI geI hY ik iek swcy Bgq aqy ByKI Bgq dy jIvn ivc kI PLrk huMdf hY. ijhVy jIAUVy sWcmuWc hI jIvn rihxI krky Bgq huMdy hn AuhnF nUM kyvl pRBU ipafiraF dI sMgq hI cMgI lgdI hY. AuhnF dy jIvn ivc itkf aqy inrmfxqf isKrF dI huMdI hY. dUjy pfsy ByKI Bgq, hAumY dy Bry hoey, guxhIx aqy aAuguxF nfl BrpUr huMdy hoey vI afpxy afp nUM guxvfn jqlfAuNdy hn.

sMbMDq slokF ivc vI sfPL kIqf hY ik pRBU dy dr qy pRvfn hox leI mnuWK nUM afzMbrF qy ByKF dI loV nhI. EQy qF kyvl hAumY rihq hoxf jrUrI hY. slokF ivwc qmfm AuhnF lokF dI pCfx vI krvfeI hY jo lokF Bfxy bVy DrmI jF Bgq huMdy hn; asl ivwc aigafnI, nfsmJ, mUrK aqy pRBU dy dr qoN Btky hoey huMdy hn. kyvl eynf hI nhIN, slok ivc qF ivwidaf pRfpqI df mksd hI swcy igafn dI pRfpqI rfhIN jIvn aMdroN hAumY df invfrn aqy pRBU ipafrf bxnf dwisaf hY. eysy qrHF mksd hIx ividaf kyvl hAumY nUM hI pWTy pfAuxf qy JK mfrnf hI huMdf hY.

pAuVI ivcly ieh lPLjL "hoir Auqm jfiq sdfiedy" vI slokF ivc idWqI syD, "iliK iliK piVaf] qyqf kiVaf]" aqy ies qoN pihly slok dy ivsLy "nfnk lyKY iek gl horu hAumY JKxf JfK]" nfl imlfky dyKo, dovyN pfsy ivsLf ieko hI hY aqy Auh hY "lyKY iek gl" vfly mksd qoN ibnf ividaf dI pRfpqI. aijhIaF sMsfrk pRfpqIaF dI lflsf qoN pYdf hox vflI iqRsLnf-Btkxf qoN hI Drm dy pVdy hyT TWgIaF, iGxfAuxy aprfD, iBaMkr aAugx, KVXMqr, jurm afid; ieh sB, asl mksd ivhIx ividaf dI hI Aupj hn. eyhI hY amuly mnuWKf jIvn nUM byarQ krnf aqy ijLMdgI Br JK mfrnf. mnuWKf jnm dI sPLlqf bfry aigafnqf hI mnuWK dI hAumY-lflsf nUM jnm idMdI aqy kurfhy pfAuNdI hY.

(not:- igafnI sMqoK isMG jI afstRylIaf df ies pAuVI dy spYilMg cYWk krn leI DMnvfd)




.