.

afsf kI vfr

gurmiq ivcfr drsLn aqy stIk

ipRMsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

slok mÚ 1 ] hAu ivic afieaf hAu ivic gieaf ] hAu ivic jMimaf hAu ivic muaf ] hAu ivic idqf hAu ivic lieaf ] hAu ivic Kitaf hAu ivic gieaf ] hAu ivic sicafru kUiVafru ] hAu ivic pfp puMn vIcfru ] hAu ivic nrik surig avqfru ] hAu ivic hsY hAu ivic rovY ] hAu ivic BrIaY hAu ivic DovY ] hAu ivic jfqI ijnsI KovY ] hAu ivic mUrKu hAu ivic isafxf ] moK mukiq kI sfr n jfxf ] hAu ivic mfieaf hAu ivic Cfieaf ] hAumY kir kir jMq Aupfieaf ] hAumY bUJY qf dru sUJY ] igafn ivhUxf kiQ kiQ lUJY ] nfnk hukmI ilKIaY lyKu ] jyhf vyKih qyhf vyKu ]1] (466)

pd arQ: hAu-mYN, jIv rfhIN jIvn dyx vfly akflpurKu nUM Bulky apxy srIr dI sImF ivchI bWJy hoxf Bfv afpxI ‘mYN’ qIk hI apxI vwKrI hsqI df iKafl, rwb nfloN vWK apxI awzrI hoNd df kfiem ho jfxf. gieaf- guaficaf, nuWksfn hoieaf. nrik surig avqfru-nrk jF surg ivc jnm lYxf, bhuq aAuKy jLlflq Bry jF iPLr sLfhI jIvn df hfsl hoxf. BrIaY- (apxI mY dy dfiery ivc rihMdy hoey) kIqy mfVy krmF kfrx mlIn hoieaf jIvn. DovY- (apxI mY dy dfiery ivc rihMdy hoey) kIqy cMgy qy propkfrI krmF kfrx pRgt qOr qy Aujlf aqy DrmI idKfeI dy irhf jIvn. jfqI ijnsI- jfq pfq df vWzf-Cotf px. sfr-smJ, soJI. Cfieaf-(mfieaf df) sfieaf, pRBfv. sUJY-pqf lg jfvy, idws jfvy. kiQ kiQ- afK afK ky. lUJY- luwJdf hY, iKwJdf hY, apxy afp nUM lUhMdf hY. hukim-(rwb dy) hukm ivc. lyKu-(ieh hAumY vflf) lyK, jIv dy aMdr bx rhy sMskfr ik mYN iek awzrI hsqI hF aqy myrI apxI koeI vWKrI hoNd hY, iPLr iesy pRBfv aDIn kIqy jf rhy sfry cMgy-mfVy kMMm. vyKih- (jIv) vyKdy hn, ijs vfqfvrx ivc rihMdy qy dyKdy hn. vyKu- idw®sL, sLkl, srUp, aWzrI hsqI, hAuN, jIaF dI socxI, rihxI aqy nIaq vI Ausy dfiery ivc hI iqafr hMudI hY. .

arQ- jd qfeIN jIv ‘hAu’ ivc hY, Bfv, rwb nfloN qy rwb dI kuWdrq nfloN apxI awzrI hsqI bxfeI bYTf hY, qd qfeIN (kdy) jgq ivc afAuNdf hY (kdy) jgq qoN jFdf hY. apxI iesy hAumy kfrx kdy jMmdf hY, kdy mrdf hY. jIv ies awzrI hoNd dI hwdbMdI ivc hI rih ky kdy (iksy loVvMd ƒ) dyNdf hY, kdy (afpxI loV ƒ pUrI krn leI iksy pfsoN) lYNdf jF mMgdf hY. iesy ‘mYN- mYN’ dy iKLafl ivc (ik ieh kMm ‘mYN’ krdf hF, hAu dy dfiery ivc hI bWJf) kdy Kwtdf kdy guaFdf hY.

ijMnf icr jIv myr-qyr vflI ies hAumY dI hWd ivc PLisaf hY, (lokF dIaF njLrF ivc kdy) sWcf huMdf ‘qy kdy JUTf huMdf hY. jd qfeIN afpxy kfidr nfloN apxI aWz hoNd dy Brm ivc hY, qd qfeIN afpxy kIqy pfpF qy pMunF dI igxqI igxdf rihMdf hY (Bfv, ieh socdf hY ‘mY’ ieh Bly kMm kIqy hn, ‘mY’ ieh mfVy kMm kIqy hn) qy iesy vKRyvyN ivc rihx krky (rWb qoN apxI vWKrI hoNd mMnx krky) kdy nrkI jIvn hfsl krdf hY kdy sLfhI jIvn hfsl krdf hY Bfv-kdy Aus nUM pRBu vloN hI idRdRqf, ivkfrF, ivWBcfr qy guxfhF, jLlflq Biraf jnm imldf hY aqy kdy aYsLo afrfm nfl BrBUr jIvn.

sMsfr ivc ies nUM kdy bVIaF KusLIaF imldIaF hn qy kdy iesdf jIvn inrfsLf qy gLmF df Biraf huMdf hY. ies sfry df mUl AusdI ‘mYN’ vflI AusdI apxI pRBU qoN vWK hoNd hI huMdI hY. Bfv-apxy afp ƒ kdy suKI smJdf hY kdy duKI. rWb nfloN apxI hsqI vWK rWKx krky kdy Aus df mn pfpF dI mYl ivc ilWbV jFdf hY, kdy Auh afpxI hI hAumY vfly Audm afsry Aus mYl ƒ DoNdf vI hY. mflk qoN tuWtky afpxI vWK hoNd ivc gRisaf ieh jIv kdy jLfq-pfq dy iKaflF ivc pY ky, ieh iKafl kr ky ik mYN AuWcI jfq df hF qy dUjf myry qoN nIvI jfq df hY, ies qrHF afpxf afp guaf lYNdf hY.

gurU nfnk pfqsLfih PLurmFdy hn jIv ijsqrHF dy vfqfvrx ivc rihMdf hY Auhoo jyhI AusdI socxI vI bx jFdI hY. mnuWK ijs nIXq nfl dUijaF nfl vrqdf hY, Ausy qrHF dy Aus aMdr apxy sMskfr iekWTy ho ky Auho ijhf hI Aus df apxf vWKrf rUp vI GV dyNdy hn. Auho ijhI AusdI pRBu qoN vWK apxI hoNd bx jFdI hY; Auho ijhI AusdI ‘hAu’ bx jFdI hY.

"nfnk hukmI ilKIaY lyK" anusfr asl ivc Ausdy mn dI bnfvt (lyK vI) pRBu dy hukm vflI Kyz muqfbk hI bMxdI hY. Bfv-hryk jIv dI ieh vKo-vWK hsqI aqy vKo-vWKrI ‘hAu’ vI rb dy iesy hukm vfly nIXm ivchI bxdI hY. krqy pRBu df ieh aijhf inXm vrq irhf hY ik hryk mnuWK dy apxy krmF-sMskfrF anusfr hI, Ausdy afly duafly AunHF sMskfrF df jfl qixaf jfky Aus rWbI inXm anusfr mnuWK dI afpxI vWKrI suafrQ BrI hoNd bx jFdI hY .1.

gurmiq ivcfr drsLn- 1[ hAu- jIv mUl rUp ivckrqy df hI aMsL hY. pr jnm dy nfl hI apxy srIr dy BulyKy Auh aijhf AulJ jFdf hY ik Aus nUM afpxy asly dI soJI hI nhIN rih jFdI aqy mYN-myrf qy apxq dy dfiery ivc Pisaf apxI hoNd krqy qoN vKrI GV bYTdf hY. ieh vI BuWl jFdf hY ijs srIr nUM Auh apxf mMn ky ies mYN-hAumy vl vWD irhf hY ieh srIr vI qf Aus nUM krqfr ny hI GV ky idqf hY. drasl iesy hI socxI df nfm pRBU qoN ivCVxf jF ‘hAu’ dy gyVH ivc Psxf huMdf hY. ies hflq ivc puj cukf mnuWK apxI afqmk pCfx krx dI bjfey, sMsfr aqy sMsfrk pdfrQF vl hI AusdI dOV lg jFdI hY.

2[ hAu ivic nrik surig avqfr- gurmiq mrx qoN bfd iksy bRfhmxI surg, nrk, ipqR lok, Drmrfm, icqWr gupq, ieMdrlok, jmlok afid dI hoNd nUM hI pRvfn nhIN krdI. iPLr Aus nrk- surg ivc jfx dI gl qF mrx qoN bfd hI dWsI jFdI hY. gurbfxI jykr QoVf iDafn dyky piVHaf jfvy qF ieQy nrk-surg ivc jnm (avqfr) lYx dI gl kIqI jf rhI hY. Auh vI iksy cMgy-mMdy krmF krky nhIN blik ‘hAumY’ kfrx. qF iPLr ieh surg nrk kI hn? smJx df ivsLf hY, jLfhrf qOr qy bhuqy mnuwK bVy DrmI aqy cMgy suBfa dy huMdy hn, anykF Drm krmF ivwc ruwJy huMdy hn. keI ivWBcfrI, rMg qmfisLaF mihPLlF afid ivchI lIn rihky apxf jIvn bVy GtIaf qrIky bqIq krdy hn. dUijaF nfl TwgIaF, Dwkf, jflsfjIaF AuhnF df jIvn huMdf hY. hor qF hor afiKr kWql-zfky vI qF mnuWK dy hI kMm hn.

ieh dovyN svY ivroDI jIvn, jykr siqgur ivhUxy rihky hAumY aDIn hI bqIq ho rhy hn qF XkInx mukq avsQf ienHF ‘coN iksy nUM vI pRfpq nhIN ho skdI. mUl rUp ivc jIvn dI soJI donF hflqF c iksy nUMM vI nhIN, PLrk hY kyvl jIvn rihxI df. ies leI ajyhy lokF df jnm-mrn vflf gyVH Kqm nhIN huMdf. ikAuNik jIvn soJI df ZMg qF siqgur ny bKsLxf sI. Auh siqgurU ijhVf, apxy nfl nhIN blik akflpurKu nfl joVx vflf aqy krqfr qoN iBMn nhIN. Bfv gurbfxI anusfr gurU aqy akflpurKu iBMn nhI. siqgurU qF pRBu df hI ivsLysL gux hY ijs dI pRfpqI qoN ibnF, mnuWK nUM jIvn muWkq dI avsQf pRfpq hI nhI ho skdI.

asIN rojLfnf dyKdy hF anykF KusLhflI Biraf jIvn bqIq kr rhy huMdy hn. AunHF kol mfiek pRfpqIaF dy vI aMbfr lgy huMdy hn. draslL ajyhy lok iek qrIky surg ivc hI jnmy qy jI rhy khy jf skdy hn. dUjy Auh, ijnHF nUM keI kfrxf krky apxI ijLMdgI ktxI qy inBfAuxI hI aAuKI huMdI hY. asl ivc AyunHF df jnm hI nrk ivc hoieaf, ikhf jf skdf hY. ieQy asIN ies scfeI nUM iek vfrI iPr duhrf dyxf cfhuMdy hFik donF dy jIvn ivckfr PLrk kyvl ieMnF huMdf hY ik DrmI aqy cMgy suBfa vfly jIvn kfrx ieknF nUM siqkfr BrpUr suKI jIvn imldf hY aqy dUijaF nUM dr-dr dI muhqfjI, TokrF aqy ijLlq BrI ijLMdgI. iek sLfhI TfT df jIvn bqIq krdf hY aqy dUjf duKF qklIPF df mfiraf. iehI hY asl ivc ajyhy lokF df surg aqy nrk ivc jnm lYxf.

iesy qrHF dUjIaF jUnIaF ivc vI vyK skdy hF, iek GoVf bfdsLfh dy qbyly dy suK Bogdf hY. dUjI GoVI suafrIaF ZoNdI aqy iPLr vI sfrf idn cfbukF KFdI hY, keI vfrI AusnUM Br pyt Bojn vI nsIb nhIN huMdf. iek kuqf kfrF-jhfjLF ivc sYrF krdf hY; dUjy nUM dury-dury huMdI hY. ajyhy kuWqy vI dyKx ivc afAuNdy hn ijhVy sVkF dy kMzy pey icWcVF qy KjlI nfl qVPL rhy huMdy hn. hYn qF Auh vI kuqy hI. ies qrHF ieh surg-nrk vflf jIvn hryk jUnI ivc dyiKaf jf skdf hY.

3. surg nrk aqy gurmiq- sfzy keI vIr ijhVy gurmiq dy isDFqF qoN vfkP vI huMdy hn, keI vfrI Auh vI socx lg pYNdy hn ik ieQy gurU sfihb iks surg-nrk dI gl smJf rhy hn. dUjyy Auh vI huMdy hn jo kihMdy hn dyKo jI bfxI ivc qF iliKaf hY "hAu ivic nrik surig avqfr" kI Auh iPr JUT hY? iDafn dyx dI gl hY ik Aus aKoqI nrk jF surg ivc phuMcx dI gl, moq qoN bfd dsI jFdI hY. jdik ieQy surg aqy nrk ivc jnm lYx dI gl khI jf rhI hY ijsdf kfrx vI disaf hY mnuWK dI afpxI hAumY. ieh nuWkqf ivsLysL iDafn mMgdf hY. AuMJ ieh pRkrx bfxI ivc bhuq QfvyN afieaf hY aqy iesy pRBfv ivc.

4[ "hAumY bUJY qf[[[[kiQ kiQ lUJY"- iewQy ‘igafn’ sLbd qoN Bfv hY mnuwK nUM afpxI hAumY bfry igafn aqy AusqoN CuWtkfry df Auprflf. koeI mnuwK jfihrf qOr qy ikMnf hI igafnvfn, pMizq aQvf soJIvfn hI ikAuN nf hovy iPLr vI asl igafn qF Aus nUM afpxI hAumY bfry soJI df hoxf sI, jo nhIN huMdf. jykr Aus nUM soJI hovy ik Auh qF krqy df aMsL hY aqy AyusdI afpxI koeI hoNd hY hI nhIN qF Gt qoN Gt afpxy mUl bfry qf sucyq rhy. iesdy Ault jIvn dy ies mUl igafn qoN ibnF AusdI hAumY qF Aus aMdr iksy vI pRkfr dy igafn kfrx, nfl hI nfl, vDdI hY, GtdI nhIN.

ajyhI hflq ivc gurdyv cyqfvnI idMdy hn ik ies qrHF dI avsQf ivcmnuWK df igafn hI Aus nUM ijvyN Aus aMdr hAumY nUM vWDf irhf huMdf hY. ies df nqIjf huMdf hY sMsfrk qOr qy igafnI, ivdvfn, pMizq huMdf hoieaf vI aMdroN apxy afp nUM lUMhdf rihMdf hY. bhuqf krky qF dUijaF qy afpxy igafn df vD pRBfv pfAux dy iPkr ivc hI mnuWK afpxy afp ivc luJdf iPLrdf hY. pRBU nfl iek-imk hox leI qF mnuWK aMdroN ‘hAumY’ qoN invfrx hI pihlI loV qy pihlI sLrq hY.

5[ "nfnk hukmI ilKIaY lyKu"- iewQy lyKF qoN Bfv bRfhmx mWq anusfr pRclq jF khy jFdy iksy aKOqI icWqr gupq vfly lyK jF iksmWq nhIN hn. blik gurU sfihb ies scfeI nUM idRV krvf rhy hn, jykr koeI mnuwK smJ bYTy ik mYnUM hux ‘hAumY’ bfry pUrI smJ af cuwkI hY aqy mYN ies qoN CuWtkfrf pf skdf hF qF ieh AusdI vWzI Buwl hY. scfeI ieh hY ik krqy dI bKisLsL df pfqr bxy ibnf ies hAumY qoN CuWtkfrf nhIN pfieaf jf skdf. ies bfry kuJ hor vyrvf arQF dy aMq ivc vI idqf jf cukf hY.

6[ "jyhf vyKih qyhf vyKu"-mnuwK dy ijs qrHF dy apxy sMskfr huMdy hn jF ijs vfqfvrx ivc rihMdf-pldf hY, Auho ijhI AusdI socxI aqy suBfa bx jFdf hY. iehI kfrx hY ik gurdyv ny gurbfxI rfhI bfr bfr ajyhI sMgq, ijwQy kyvl krqy dIaF hI bfqF-isPqF hox, sB qoN AuWqm dwisaf hY. ies qrHF iehI iek invyklf ZMg hY hAumY qoN Cutkfrf pfAux aqy apxy krmF-sMskfrF bfry sucyq rihx df. iehI ieko-iek ZMg hY, mnuWKf jIvn dI sMBfl df.

7. hAu ivic mfieaf hAu ivic Cfieaf- mnuWK df suBfa hY, kuJ cMgf kry jF mfVf, Ausdy mn Aupr jo pihlf pRBfv Aukrdf hY-ieh ik ieh kMm ‘mYN’ kIqf hY jF ‘myry kfrn’ hoieaf hY. ieQoN qIk, jykr Auh BIK mMgx jF krjLf lYx-duafAux df krm vI krdf hY, qF vI smJdf hY ik kyvl mYN hI sF jo ‘ies ielfkY coN ieMnI iBiKaf kTI kr leI, koeI dUjf huMdf qF ieh sMBv hI nhIN sI’ afid. mnuWK lY qF irhf hY ‘krjLf’, iPr vI bVHkF hn ‘amuky koloN ieh krjLf kyvl mYN’ hI lY skdf sI’. hWd qF ieh ik iksy df kql krky jF jLulm-DWkf krky vI mihsUs krdf hY ik ‘PlF mnuWK nfl inptx leI kyvl mYN hI smRQ sI’. ies qrHF jykr koeI ienf hI smJ bYTy ik mYnUM qf hux ‘hAu’ bfry pUrI soJI ho geI hY aqy ies qoN hux mYN CuWtkfrf pf skdf hF’. spWsLt hoieaf ik mnuWK Pisaf qF iPr vI Ausy hI ‘mYN’ ‘hAumY’ dI jkV ivc hI huMdf hY. qFqy mnuWK dy jIvn df mfno iek-iek pl hAumY dI pkq ivc hI huMdf hY.

apxy mUl nUM smJx qoN bfd ardfsIaF bx ky, krqy dIaF bKisLsF df pfqr bx ky hI koeI ies hAumY vfly jfl ivcoN Cutkfrf pf skdf hY, AuNJ nhIN. jIvn dI ieh Aucqm avsQf siqgurU qy guru kI sMgq qoN ibnf sMBv hI nhIN.

mhlf 2 ] hAumY eyhf jfiq hY hAumY krm kmfih ] hAumY eyeI bMDnf iPir iPir jonI pfih ] hAumY ikQhu AUpjY ikqu sMjim ieh jfie ] hAumY eyho hukmu hY pieaY ikriq iPrfih ] hAumY dIrG rogu hY dfrU BI iesu mfih ] ikrpf kry jy afpxI qf gur kf sbdu kmfih ] nfnku khY suxhu jnhu iequ sMjim duK jfih ]2] (466)

pd arQ- jfiq- pCfx, kuWdrqI suBfa, lWKx. hAumY krm-hAumY aDIn kIqy kMm, Auh kMm ijnHF nfl ‘hAu’ bxI rhy. eyeI- ieho hI. bMDnf- jkV, pkV. ikqu sMjim- iks jugqI nfl, iks qrIky nfl. pieaY ikriq iPrfih- Ausy ikrq nUM muV muV pfAux leI jIv iPrdy hn, kIqy hoey krmF dy sMskfrF anusfr hI jIv muV AuhnF hI kMmF ƒ bfr bfr krn leI Auqfvly rihMdy hn. dIrG- lMmf, lMmf smF rihx vflf ijvyN iksy mfVI sMgq ivc pY ky jdoN iksy mnuWK ƒ sLrfb, qfsL, jUey, nfvl afid df JWs ho jFdf hY, qF Auh cskf hI Ausƒ bfr-bfr apxy vl iKcdf qy hor vDdf hY. iesyqrHF jykr iksynUM apxI vfh! vfh! jF cfplUsI krvfAux dI afdq, pYrIN hQ luafAux, mQy itkvfAux, ‘sMq jI mhfrfj’ aKvfAux df cskf jF iesyqrHF hor anykF cwsky; iPLr iehI csky mnuK leI dIrG rog bx jFdy hn; ies qrHF jo BI afdq iek vfrI bxdI hY qF afpxy afp lMmI hMudI jFdI hY. dfrU BI- ielfj vI hY Bfv hAumY lf-ielfj nhIN. iesu mfih- ies hAumY ivc, ies hAumY vflI ibmfrI df. dfrU BI iesu mfih-hAumY df ielfj vI hY, ieh ibmfrI lf-ielfj nhIN. iequ sMjim-ies juWgqI nfl, ies qrIky nfl.

arQ: hAumY’ df suBfAu iehI hY (Bfv-jy iek vfrI rb koloN apxI vKrI hoNd vflI afdq bx jfvy qF Aus df nqIjf huMdf hY ik jIv) Ausy kMm vl hI bfr-bfr iKcy jFdy hn, ijnHF nfl (hAumY vflI AusdI) ieh pRBu qoN vKrI hoNd hor pkI huMdI jFdI hY (pRBu qoN ivQ vDdI jFdI hY).

"hAumY eyeI bMDnf iPir iPir jonI pfih" Bfv ies bx cukI pRBu qoN vKrI hoNd dI jkV df nqIjf iehI huMdf hY (ik ies hAumY dI jkV ivckIqy kMmF qoN bxy sMskfrF dI PfhI ivc PLsy jIv) muV muV jUnF ivcpYNdy hn.

(suqy hI pRsLn AuTdf hY ik jIv df) ieh azrI hsqI vflf Brm ikQoN pYdf huMdf hY aqy iks qrIky dUr ho skdf hY? (iesdf Auqr hY ik) ieh vI kfidr dy hukm dI hI Kyz hY ik jdoN jIv iek vfrI apxI hAumY qoN bx cukI krqy qoN afpxI vKrI sLKsIaq aDIn kMm krdf hY qF apxy kIqy kMmF qoN bxy sMskfrF muqfbk hI muV-muV AuhnF hI kMmF ƒ krn leI Auqfvlf rihMdf hY (Bfv, apxI bx cukI sLKLsIaq ƒ hI kfiem rKx vfly kMm krnf locdf hY).

(ies ivc vI sLWk nhIN ik) ieh hAumY bhuq lMmf rog hY, pr lf-ielfj vI nhIN. jy pRBU apxI imhr kr dyvy, qF jIv gurU dy sLbd dI kmfeI krdy hn. Bfv bfxI dI afigaf ivc afpxy jIvn dI sMBfl krdy hn. pfqsLfih PLurmFdy hn ik aY dunIaF dy loko! ies qrIky (jIvn aMdr sfry rogF nUM jnm dyx vfly ies hAumY vrgy dIrG rog vflf) duK vI dUr ho jFdf hY].2.

gurmiq ivcfr drsLn- 1[ dfrU BI iesu mfih- kuJ sWjx hT krdy hn ik ijvyN ‘hoimEpYiQk’ qoN ielfj krn vfly, iksy vI rog df ielfj krn leI Ausy hI rog nUM srIr aMdr hor vDfAuNdy hn. ies ipCy PfrmUlf vriqaf jFdf hY ik rog dI aiq krky Aus rog nUM srIr ivco hI kZ idqf jfvy. ies pDqI anusfr ieh apxy afp ivc hI Aus rog df ielfj huMdf hY. AunHF anusfr qF "ieQy gurU sfihb PrmFdy hn ik hAumY jdoN isLKrF qy pujdI hY qF Auh iksy kfrx apxy afp tut vI jFdI hY. ies qrHF hAumY df ielfj qF hAumY ivc hI hY".

asl ivc‘hAumY rog’ bfry ieh ivcfr inrmUl hY. anykF mnuwK aiq hAumY ivc jkVy hoey aMq iesy kfrn luJdy-Kpdy hI sMsfr nUM iqafg jFdy hn pr hAumY qF AuhnF aMdr aMqm suafs qIk isLKrF qy hI pujI huMdI hY. jykr AupRokq ivcfr nUM ‘hAumY rog’ bfry mMn ilaf jfvy qF Aus ielfj df aijhy mnuwKF leI kI lfB?

iPr ies qoN vzI gl ieh iDafn mMgdI hY ik iesy hI slok ivc pfqsLfih ny ‘ikqu sMjim’ vflI pMkqI ivc afp hI ies suafl nUM afrMB krky ‘iequ sMjim’ rfhIN Ausdf Auqr vI afp hI dy idqf hY. jykr scmuc, gurU sfihb ny hAumY df ielfj hAumY ivc hI disaf huMdf qF ieh ‘ikqu sMjim’ aqy ‘iequ sMjim’ vflI hAumY rog aqy iesdy ielfj vflI vKrI gl hI bfkI nf rih jFdI.

ienF hI nhIN ies qoN pihly slok ivc"hAu ivic mfieaf hAu ivic Cfieaf" rfhIN aqy AuNJ vI bfxI ivc pfqsLfih anykF QfeIN mnuWK nUM sucyq kIqf hY. bfr bfr cyqf iDafn puafieaf hY ik ‘hAu jF hAumY’ qF hY hI ajyhf iBafnk rog jo mnuWK dy jIvn ivc jnm dy nfl hI apxI jgHf bxf lYNdf hY. ies ivsLy nUM hor vyrvy nfl smJx leI iesy hI pAuVI nfl sMbMDq ies qoN pihlF afieaf slok "hAu ivic afieaf hAu ivic gieaf" hor vI vDyry shfeI ho skdf hY. iPLr ieh koeI sMsfrk rog vI nhIN ijsdf ielfj hoimAupYiQk jF iksy hor sMsfrk pWDqI ny krnf hY. ieh qF afqmk rog hY aqy hryk afqmk rog df ielfj, afqmk jfgRqI Bfv siqgurU qoN ibnF sMBv hI nhIN. ies qoN vzI gl, jykr mnuWK nUM akflpurKu aQvf siqgurU dI bKisLsL nfl afqmk arogqf pRfpq ho jfvy qF ajyhy jIAuVy Aupr sMsfrk jF srIrk rog qF vYsy hI lgBg byasr ho jFdy hn.

ies ivsLy Aupr hux drsLn krdy hF pRoPLysr sfihb isMG jI dy-afp dy lPLjLF ivc: "sLbd ‘BI’ ijs sLbd dy nfl vriqaf jFdf hY, Aucfrn ivc qy arQ ivc Aus AuqyhI jLor dyeIdf hY. ies AuprlI quk ivc sLbd ‘dfrU’ ƒ bfkI sLbdF nfloN vDIk jLor dy ky pVHnf hY. iesqrHF pfT krn dy nfl hI ies df arQ BI apny afp hI KulH jFdf hY. keI swjx pfT vyly sLbd ‘iesu’ AuWqy jLor dyNdy hn, ijs df istf inkldf hY ik arQ krn vyly aOJVy pY jfeIdf hY, ikAuNik vDIk iDafn sLbd ‘iesu’ vl rihMdf hY. iehI kfrn hY ik keI swjx ies quk df arQ krn vyly puCdy hn ik ‘ies hAumY dy ivc hI dfrU iks qrHF hY’ (gu:gR:sf:drpx Bfg qIjf)

pAuVI ] syv kIqI sMqoKIeˆØI ijnÙI sco scu iDafieaf ] EnÙI mMdY pYru n riKE kir suik®qu Drmu kmfieaf ] EnÙI dunIaf qoVy bMDnf aMnu pfxI QoVf Kfieaf ] qUM bKsIsI aglf inq dyvih cVih svfieaf ] vizafeI vzf pfieaf ] 7 ] (466-67)

pd arQ- syv kIqI- (kyvl) AuhI jIAuVy Aus krqy dI rjLf ivc jIvn jIa skdy hn. sMqoKIeˆØI- sMqoKI mnuWKF ny. sco scu- inrol sdf iQr vflf akflpurKu. iDafieaf- (pRBU dy) rMg ivc rMgy hoey jIAuVy sdf AusdIaF vizafeIaF hI gfAuNdy hn. EnÙI- AunHF sMqoKI mnuWKF ny, ajyhI AucI avsQf nUM pRfpq pRBu ipafry. mMdY- mMdy QF qy, GWtIaf jIvn rihnI ‘c. suik®qu- Bly kMm krky, sdf mnuWK mfqr dI BlfeI vfly kMm. Drmu kmfieaf- (scy rWbI) Drm anusfr apxf jIvn bqIq krdy hn. dunIaf qoVy bMDnf-sMsfr dy sfry mfiek bMDn, dunIaf dy DMiDaF ivc KWcq krn vflI mfieaf moh dI jLMjIr. aMnu pfxI QoVf Kfieaf- AunHF df Kfx pIx cWsikaF KLfqr nhIN blik srIrk loV leI hI huMdf hY. qUM- hy akflpurKu. bKsIsI- bKLisLsLF krn vflf, sfrIaF dfqF dyx vflf. aglf- vzf ibnF puWCy bKisLsLF krn vflf pRmfqmf. inq-hr smyN. dyvih- (hy hrI!) qUµ jIvF ƒ dfqF dyNdf hYN. cVih- qUµ cVHdf hYN, qUµ vDdf hYN. svfieaf- bhuq, vDIk. vizafeI- (ies qrHF) krqy pRBu dIaF isPLqF vizafeIaF kr ky. vzf- sB qoN vzf akflpurKu. pfieaf- AunHF sMqoKI purKF ny Aus pRBu nUM pf ilaf huMdf hY.7.

arQ- ijhVy sMqoKI mnuWK sdf iQr rihx vfly aibnfsLI pRBU dy rMg ivc rMgy rihky, Aus dIaF vizafeIaF hI gfAuNdy hn; (kyvl) AuhI jIAuVy Aus krqy dI rjLf ivc jIvn jIa skdy hn.

ajyhI AucI avsQf dy mfilk, sMqoKI jIvn vfly pRBu ipafry; GtIaf jIvn rihxI ivc nhIN ivcrdy (mMd krmI nhIN huMdy); sdf dUijaF dI BlfeI vfly kMm hI krdy hn; ies qrHF Auh sdf (scy rWbI) Drm anusfr apxf jIvn bqIq krdy hn Bfv AunHF dy jIvn df clx hI AunHf rfhI scy rbI Drm dI kmfeI huMdf hY.

dunIaf dy DMiDaF ivc Kcq krn vfly mfiek moh aqy sMsfrk rsF vflI jLMjIr AuhnF ny qoV idqI huMdI hY. AunHF df Kfxf-pIxf vI QoVf huMdf hY Bfv AunHF df Kfx pIx csikaF leI nhIN blik srIrk inrbfh leI huMdf hY.

"hy pRBU! qUµ bVIaF bKLsLsLF krn vflf hYN, qUM jIvF ƒ sdf AunHF qoN ibnF puCy AunHf rfhI ibnf mMgy (aglf, apxy afp hI) dfqF bKLsLdf hYN". pRBu ipafry (sMqoKI mnuWK) qF ies qrHF pRBU dIaF isPLqF gfAuNdy, jIvn df anMd mfxdy hoey AusdI isPLq slfh rfhIN hI pRBU ƒ pRfpq vI kr lYNdy hn .7.

gurmiq ivcfr drsLn- "EnÙI mMdY pYru n riKE kir suik®qu Drmu kmfieaf"- ies pMkqI rfhI pfqsLfih smJfAuNdy hn ik ijhVy sMqoKI mnuWK krqy dy rMg ivc rMgy rihMdyy hn, AuhnF df jIvn scmuwc hI itkfa vflf bx jFdf hY. AuhnF dy ihrdy ivc krqy dy guxF df vfsf ho jfx krky AuhnF df jIvn hI sicafrf bx jFdf hY. AuhnF nUM cMgy aKvfAux jF bxn vfsqy Aucyrf Audm jF imhnq vI nhI krnI pYdI, ieh qF AuhnF dy suBfa df gux bx jFdf hY. dUjy lokF anusfr jykr AuhnF dI kQnI jF krnI, iksy kfrn mfVI vI mihsUs huMdI hovy qF vI ies ivwc aijhy sicafry mnuwKF df dosL nhI huMdf, blik Auh vI kudrqI hI huMdI hY AunHF dI suBfvk kmjLorI dI Aupj nhIN.

pAuVI aqy slokF dI afpsI sFJ: ies pAuVI ivc gurdyv ny hAumY rihq gurmuK sWjxF dy jIvn dI bVI AuWcI-sucI Jlk drsfeI hY. jIvn dI sPlqf dI tIsI qy jIv qF hI puWj skdf hY jdoN Aus dy jIvn aMdroN hAumY vflI bdbU muk jFdI hY. iesy qrHF slokF rfhIN hAumY df rUp, mnuWKf jIvn ivc hAumY df arMB, AusqoN Cutkfry df ZMg aqy jgq dy mnuWKF ivc Aus hAumY df pRBfv ‘qy ivafpkqf df pRgtfvf kIqf qy sucyq kIqf hY-qfik iensfn, mnuWKf jnm dI pRfpqI df shI rfh pCfx sky. ieh sPLlqf dy isLKr df hI dUjf nF hY ‘sMqoKI jIvn’ ijsdI qsvIr pAuVI ivc iKcI geI hY.7.




.