.

sMqF dy kOqk[[?

(Bfg pihlf, iksLq nM: 03)

BfeI suKivMdr isMG 'sBrf'

sMq igafnI gurbcn isMG Éflsf iBMzrFvfly

ihMdU mwq dy gRMQ pVHny

‘Kflsf jIvn’ pMnf 41 qy ilKdy hn: AudfsI sfDU mhMq lfl dfs pfsoN 13 sfl dI Aumr ivc sMsikRq pVHI aqy AunHF ny bVy ipafr nfl ienHF ƒ rmfiex, mhfBfrq aqy hor ihMdU Dfrimk gRMQF df aiDaYn krfieaf. Xog viÈÈt aqy hor vYidk gRMQ pVHy. (Kflsf jIvn, pMnf 41-42)

ivcfr—dyKo pMnf 10

Kflsf jIvn ivc awgy iliKaf hY ik sMq suMdr isMG ny isMG sBf lihr dOrfn pRcfr kIqf pr aslI GuMzI jo tksflI sMq gurjIq isMG gohfvr (jlMDr) ny KohlI hY Auh AusdI hwQ ilKq sfzy kol hY. Ausny bVf vDIaf ieMksfÌ kIqf hY ik dsvyN pfqÈfh dy joqI joq smfAux qoN bfad 1708 eIsvI qoN lY ky 1925 eIsvI qwk drbfr sfihb aMimRqsr aqy hor gurdvfiraF ivc tksflI mirXfdf cldI sI. iesdf mqlb bVf spwÈt hY, ijnHF mhMqF dIaF srkfr nfl sFJF sn, ÈrfbI kbfbI sn, gurdvfiraF dIaF golkF vrq ky aYÈ pRsqI krdy sn. ieh sfry mhMq tksflI sn, ijnHF ƒ morcy lf ky golIaF Kf ky, awg ivc sV ky, KUn zol ky isMG sBf lihr dy isMGF ny gurdvfiraF ivcoN kiZaf. gurdvfry afËfd krvfey. jF qF ies ‘Kflsf jIvn’ df ilKfrI JUTf hY jF tksflI sMq gurjIq isMG gohfvr (jlMDr) JUTf hY, ieh Auh afps ivc PYslf krn, myry kol sMq gurjIq isMG dI hwQ ilKq mOjUd hY. ieh swc hY ik pMQk rihq mirXfdf df iek vI afdyÈ awj qk tksflIaF ny afpxy zyry dy nyVy vI nhIN lwgx idwqf.

gurDfm Xfqrf, ismrn qy alOikk nËfrf, hirmMdr sfihb aMimRqsr, sMgrfxf sfihb, KzUr sfihb dy drÈn krky sRI goieMdvfl sfihb puwjy. ieQy cAurfsI kwtx ihwq sRI bfAulI sfihb ivc qy ivDI pUrvk ‘jpu jI’ sfihb dy 84 pfT, 84 vfrI sxy kysIN ieÈnfn krky kVfh pRÈfd krvf ky ardfis krny sRI gurU amrdfs jI dIaF KuÈIaF pRfpq kIqIaF. (Kflsf jIvn, pMnf 47)

ivcfr—iswKI aMdr qF jy iswK mn ibrqI krky swc qwq gurmiq nfl juV igaf qF vr hY, jy JUT ivc grk ho igaf qF srfp hY. ieQy ihMdU mwq vfly vrF-srfpF vfsqy iswKI aMdr koeI QF nhIN hY. jy bAulI ivc nhf ky 84 kwtI jFdI huMdI qF iPr siqgurF ƒ gurbfxI Aucfrx dI loV hI nhIN sI. sfry iswK AuQy jf ky ieÈnfn krI jFdy. ieh bAulI siqgurF ny bxfeI sI ik jo bRfhmx ny jfq pfq PYlfeI hY, suwc-iBwt, CUq-Cfq, vihm Brm afid pfey hn, sfry Aucy-nIvyN ieQy sFJy asQfn qy afky jl vrqx, ieÈnfn krn, ienHF dy aMdroN duibDf imty. qIrQ ieÈnfnF df qF QF-QF qy gurbfxI aMdr KMzn kIqf hoieaf hY. gurbfxI srovr aMdr afpxy mn ƒ ieÈnfn krfAuxf hY.

gur Ìurmfn hY, ‘mn mYly siB ikCu mYlf qn DoqY mn hCf hoie..’ (pMnf 558) KulHI ivcfr vfsqy ies pusqk df pMnf 10 vyKo.

Kflsf jIvn df krqf awgy ilKdf hY-bÉiÈÈ Bry bcn khy, awgy qoN tksfl dI syvf qYƒ sONpxI hY. awgy vfsqy ‘jqu pfhfrf DIrju suinafr’ pUrn jqI rihxf. iPr sMq gurbcn isMG cmkOr sfihb cly gey. AuQy 40 idn bAulI sfihb ivc gl gl qwk jl ivc Klo ky ismrn kIqf qy iPr afpxy ipMz afKfVy af gey.

(Kflsf jIvn, pMnf 48)

ivcfr—hux dyKo sMq gurbcn isMG ƒ dsvyN pfqÈfh qy vI ieqbfr nhIN. dsm pfqÈfh qF aMimRqDfrI isMG ƒ ‘eykf nfrI jqI hoie’ kihMdy hn pr ieQy sMq krqfr isMG ƒ ikho ijhf jqI bnfAuxf cfhuMdy hn?

‘ibMd rfiK jAu qrIaY BfeI.

Kusry ikAu n prm giq pfeI.’

supny ibMd n dyeI Jrnf..

iqsu pfKMzI jrf n mrnf.. (pMnf 953)

iCa jqI mfieaf ky bMdf.. (pMnf 1160)

gurU df ikhf ieh sfrf kuJ Buwl igaf. ies sMq ƒ? aqy jl ivc KVy ho ky ismrn krny ieh ikhVI gurmiq hY? ieh qF sfrf bRfhmxI krmkFz hY jo gurbfxI ivc KMzn hY. ieh sMq sdf bRfhmxI krm kFzF df hI pRcfr krdy rhy hn.

ividaf pVHnI aqy ivÈyÈ jfp

awgy ‘Kflsf jIvn’ pMnf 49 qy ilKdy hn: afp ienHF ƒ BfeI gurdfs dIaF vfrF, kibq svwXy, BfeI nMdlfl jI dI rcnf, dsm sRI gurU gRMQ sfihb jI, sRI gurU pMQ pRkfÈ, sRI gur iblfs pf: CyvIN, dsvIN aqy hor pRmfxIk gRMQ arQmeI ivafiKaf krky Aucycy ghu aqy ipafr nfl pVHfey. ivcfr sfgr Xog vydFq, pMj dÈI moKÈ pMQ aqy hor gRMQF dy nfl nfl gur ieiqhfs df Kfs qOr qy aiDaYn krvfieaf. qkrIbn svf lwK jpujI sfihb dy pfT aqy 36 lwK mUl mMqr df jfp aqy byaMq vfihgurU mMqr df ismrn krvfieaf. (Éflsf jIvn, pMnf 49)

ivcfr—ieh aKOqI bRhmigafnI ieh hI dws jFdy ik dsm gRMQ ivcly qRIaf cirwqr (kok ÈfsqrF) qoN vI BYVI ilKq ilKI hoeI hY aqy gur iblfs pfqÈfhI CyvIN inrf bRfhmxvfdI krmkFz, JUT imiQhfs iksdf iliKaf hoieaf hY? ijhVIaF ilKqF ivȃ ƒ Aucf qy gurU rfmdfs sfihb aqy gurU arjn sfihb ƒ nINvF idKfAuNdIaF hn, sMq ny ienHF dI kQf ikvyN kr idwqI? AudoN bRhm igafn ikwDr AuWz igaf? ieQoN iswD ho igaf, ienHF aKOqI bRhm igafnIaF ny gurmiq dI Gor KMznf kIqI hY. awgy jo svf lwK pfT jpujI sfihb df kIqf iliKaf hY 36 lwK mUl mMqr df jfp. ieh igxqIaF kOx krdf irhf jy Auh afp igxqIaF krdf irhf qF jfp iPr igxqIaF df hoieaf ik jpujI sfihb df?

gur Purmfn hY—

afsku eyhu n afKIaY ij lyKY vrqY soie.. (pMnf 474)

gxqY pRØBU n pfeIaY agxq sfcf soie..

dunIaF dIaF ieh gixq afid dIaF igxqIaF sfrIaF dIaF sfrIaF ijQy Éqm ho jFdIaF hn, gurU pRmfqmf dI gwl qF AuQoN ÈurU hI huMdI hY. ieh sMq ikhVIaF igxqIaF krdy rhy? aMqrXfmI siqgurU df ienHF igxqIaF nfl kI vfsqf? ieh igxqIaF vI ienHF ny bRfhmxI krm kFzF aDIn hI kIqIaF. gurmiq df ienHF igxqIaF nfl dUr df vI vfsqf nhIN.

Kflsf jIvn df krqf awgY ilKdf hY, ‘bfxI gurU gurU hY bfxI ivic bfxI aMimRq sfry.. gurubfxI khY syvku jnu mfnY prqiK gurU insqfry..’’ (pMnf 982) iehnF tksflIaF ƒ kI aiDkfr hY ik gurU dy r nfloN aONkV lfh dyx? ieh guru bfxI r ƒ aONkuV sfihq aqy gurU vwK bfxI vwK pVHnf hY, iekwTf nhIN.

mhFpurKF kQf sx ky bÉiÈs krnI

‘Kflsf jIvn ‘c ies qrHF iliKaf hY: jdoN dsqfr dyx vfsqy ikhf ilafAu! ienHF ƒ dsqfr dyeIey qF kuJ eIrKflU isMGF ny aMdroN dsqfr nf ilaf ky idwqI. mhFpurKF ny vfjy dI PulkfrI cuwk ky Kflsf jI dy AuWØqy rwK idwqI aqy sroN dy Puwl qoV ky sIs AuWØqy rwKy aqy bcn khy, ienHF PuwlF dI qrHF iKiVaf rhyNgf. qF dIvfn ivc hI iek isMG ny ikhf, qusIN sfrI JolI bwcy ƒ hI JfV idwqI hY. asIN ieMny icr dy aYvyN nfl qury iPrdy sI. koeI isMG eIrKf vwq kuJ boilaf, koeI kuJ boilaf aqy 14 isMG tksfl Cwz ky cly gey. mfJy mflvy df svfl pY igaf. mlveIaF ny igafnI mohn isMG ƒ pwg bMnH idwqI.

ivcfr—Bgq kbIr sfihb dy pfvn bol, ‘qb jfnogy jb AuGrygo pfj’. (pMnf 324) sInf-b-sInf dy dmgËy mfrn vfilaF df sInf burI qrHF pfitaf. dunIaF dy lokF ny dyiKaf. lMby lMby inqnym krn vfly, lMbIaF rihrfsF krn vfly, svf svf lwK jpujI sfihb aqy mUl mMqr dy pfT krn vfilaF ƒ eIrKf dI awg ivc mwcidaF vyiKaf, JUTIaF pwgF, jQydfrIaF df moh ienHF df kdy nf tuwtf, JUT dI kMD ienHF aMdr sdf bxI rhI. ijhVy aKOqI bRhmigafnI afpxf zyrf nf sMBfl sky, AunHF gurU pMQ df kI sMvfrnf sI. sMqF ny iehnF tksflIaF ƒ bRfhmxvfd qF isKf idwqf pr qwq gurmiq qoN kohF dUr kr idwqf. eIrKf krn vfilaF ƒ nvfb kpUr isMG vrgy sUrmy nËr nf afey ijnHF nvfbIaF ƒ vI juwqI dI nok qoN lMGf ky riKaf.

sRI hirgoibMdpur sfihb dy srovr dI syvf sMpUrn qy svf lwK jfpu sfihb df pfT

‘Kflsf jIvn’ pMnf 58 qy ilKdy hn: bfkI sfrI syvf Éflsf jI ny pUrn krvfeI aqy svf lwK jfpu sfihb df pfT scKMz vfsI mhF purKF dy sMklp krky eyQy rih ky jQy qoN krvfieaf.

(Éflsf jIvn, pMnf 58)

ivcfr—gurbfxI ƒ pVHnf, suxnf, smJxf, mMnxf aqy kmfAuxf gurmiq df ivDfn hY. igxqI imxqI dy pfTF vfsqy gurmiq ivc koeI QF nhIN. ipwCy KuwlHI ivcfr gurbfxI pRmfxF smyq kr afey hF.

inwqnym ‘c prpwk

‘Kflsf jIvn’ pMnf 61 qy ilKdy hn: jdoN koeI gurmuK kihMdf hY afp QoVHy idn kQf nf kro qF kihMdy BfeI. sfzI iËMdgI hI kQf afsry hY, mhFpurKF df hukm rUpI zMzf sfzy isr AuWpr hY. jdoN qk svfs hn qdoN qk siqgurU jI afp sfzy qoN syvf lY rhy hn qy lYNdy rihxgy. gurU dy crnF ivc ardfs hY ik mhFpurKF df hukm isr qoV inB jfvy. (Éflsf jIvn, pMnf 61)

ivcfr—iswK gurU df hY ik iksy mhFpurK df? ‘gurU nfnk dyv jI’ swcy pfqÈfh dy pRgt hox qoN pihlF sMqF dI qF koeI Gft nhIN sI. dsm pfqÈfh ny vI vwK vwK mqF dy sMqF ƒ lMby hwQIN ilaf. awKF mIt ky smfDIaF lfAux vfilaF, svfh mlx vfilaF, nFigaF aqy lMby coilaF vfilaF pwuTy ltkx vfilaF, DUxIaF qpfAux vfilaF, jl Dfry krn vfilaF ƒ cmigwdV afid keI kuJ ikhf hY. ‘gurU nfnk dyv jI’ afpxy afp vfsqy nfnku nIcu nfnku ivcfrf, nfnku sg afid awKr vrqy hn. pr ieQy qF gurU hukmF dy Ault pqf nhIN ikMny ku 1008 bRhmigafnIaF, sMq mhfrfj, hËUr iÈRmoxI sMq pUrn, sMpUrn bRhmigafnI bxy iPrdy hn jy sfry iswK gurU hukm mMn ky ‘BfeI’ bxy rihMdy qF iswK kOm dI ieh hflq nf hMudI jo hoeI hY. jy mhFpurKF ƒ Cwz ky gurU df hukm mMndy qF kdI vI ‘gurU gRMQ sfihb jI’’ df siqkfr nf Gtdf aqy nf hI koeI dyhDfrI gurU huMdf. Auprlf pihrf jo Éflsf jIvn ivc iliKaf hY. Aus ivc vfr vfr mhFpurKF df hukm ikhf jf irhf hY. sMqF df hukm isr qoV inBfAux dIaf ardfsF kIqIaF jf rhIaF hn. kI gurU dy hukm nfl tksflIaF df koeI sMbMD nhIN hY? 239 sfl iswK kOm ivc iek vI sMq nhIN sI sfry BfeI BfeI sn. Auh iswK ikhVy mhFpurK df hukm mMn ky qry. jy dsF gurUaF dy huMidaF iswKF ƒ iksy sMq dI loV nhIN peI qF Xfd rwiKE ‘‘DMn gurU gRMQ sfihb’’ dy huMidaF vI iksy sMq dI loV nhIN hY. sfrI gurmiq gurU kI bfxI ivc drsfeI idRVfeI hoeI hY. iksy hor dI isÌfrÈ dI loV nhIN hY.

gurvfk hY:

siqgur bcn, bcn hY siqgur pfDr mukiq jnfvYgo.. (1309)

nfnku sMq sMq hir eyko

gurbfxI aMdr sfD, sMq awKr gurU vfsqy vrqy hn. sMqn bhuvcn sqsMgIaF vfsqy vriqaf hY jo iekwTy bYT ky gurbfxI, gurU pRmfqmf dI isÌq slfh krdy hn. cODrF dy BuwiKaF, ivhlVF, mfieaf dyy BuwiKaF pUjf krvfAux dy BuwiKaF, gurU aqy iswK dy gurmiq swc mfrg dy rsqy dy roVy bxky sMq khf ky iswK kOm nfl bhuq DoKf kIqf hY. jy BfeI dieaf isMG ‘BfeI’ khf ky isr vfr ky iswK kOm dI inwGr syvf kr skdy sI qF igafnI gurbcn isMG ny ‘BfeI’ ikAuN nhIN khfieaf? BfeI mnI isMG jI bMd bMd ktf ky BfeI khf skdy hn qF igafnI krqfr isMG ny BfeI ikAuN nhIN khfieaf? kI iehnF dI avsQf BfeI dieaf isMG, BfeI mnI isMG nfloN AuWpr sI? tksflI jvfb dyx.

isMGF df afdr aqy syvf

Éflsf jIvn ivc awgy iliKaf hY: afpxy afp ƒ sfrI Aumr mwQf nhIN itkfieaf. jykr koeI acncyq mwQf tykx df Xqn krdf qF bVI BfrI qfVnf krdy. (Éflsf jIvn pMnf 62)

ivcfr—kfrn kI? mwQf ies krky nhIN itkfieaf ikAuNik bRfhmxvfdI Dfrimk krmkFzF aDIn ieh Dfrnf bxI hoeI hY ik jy koeI iksy ƒ mwQf tyk dyvy qF agly dI ÈkqI Gt jFdI hY. Auh mwQf tykx vflf, mwQf itkfAux vfly dI qfkq iKwc ky lY jFdf hY. mwQf itkfAuxf gurU df hukm nhIN hY, sMq, awKr afpxy nfm nfl lfAuxf vI gurU df hukm nhIN hY. jy Auh gurU dy hukm dy Ault cwl ky bRhm igafnI Éflsy khf skdy sn qF mwQy vI itkf skdy hn. bRfhmxI krmkFz dy aDIn hox krky AuhnF mwQf nhIN itkfieaf ik koeI AuhnF df kIqf jp qp iKwc ky nf lY jfvy. jy ieh kfrn nf huMdf qF ËrUr mwQy itkfAuNdy. vYsy mYN afp Éud AuhnF ƒ mwQy tykidaF aqy itkfAuNidaF ƒ dyiKaf hY.

Éflsf jIvn ivc awgy cwl ky iliKaf hY ik sMq aMimRq CkfAuNdy sI.

ivcfr—ijhVy tksflI pwg dy bdly eIrKflU tksfl Cwz ky cly gey sI, kI Auh aMimRqDfrI nhIN sI? kI Auh inwqnymI nhIN sI? kI Auh pfT nhIN sI krdy? kI AuhnF ƒ gurbfxI kMT nhIN sI? aKy Auh gurbfxI df bVf siqkfr krdy sI. gurU hukm Ault, dfs bxn dI bjfey, iswK, isMG bxn dI bjfey sMq bRhm igafnI bx ky rih gey kI ieh gurbfxI df siqkfr hY? gurbfxI df aslI siqkfr gurU df hukm mMnxf hY.

‘‘gur kf bcnu bsY jIa nfly..

jl nhI zUby qskr nhI lyvih Bfih n sfkY jfly..’’(679)

sMq ibÈn isMG, sMq gurbcn isMG sdf hI mËHbI isMGF ƒ aMimRq vwK CkfAuNdy rhy kI ieh gurbfxI df siqkfr sI ik byadbI? kyvl mwQf tykxf hI siqkfr nhIN hY, mwQf qF cor, Twg, blYkIey, notf aqy votF dy vpfrI vI tykdy hn.

quDno invx mMnxu qyrf nfAu.. (pMnf 878)

hy gurU jI quhfnUM inAUxf kI hY? quhfzy bcn ƒ isr mwQy mMnxf ieh bcn mMnxf hI mwQf tykxf hY. iehI siqkfr hY. hor kihMdy bRfhmxF vflI suwc iBwt vI tksfl ivc bhuq hY. Auh qF pqf hIhY.

Éflsf jI dI pMQ ƒ dyx

‘‘sRI gurU gRMQ sfihb jI’’ dsm gurU gRMQ, BfeI gurdfs jI dIaF vfrF qy kibq svwXy, BfeI nMd lfl jI dIaF ÊËlF, sRI gurU pMQ pRkfÈ, gur iblfs pf: CyvIN qy dsvIN mihmf pRkfÈ sRI nfnk pRkfÈ, sUrj pRkfÈ aqy CotIaF pusqkF pRboD cMdr nftk, ivcfr sfgr, ibrqI pRBfkr, moKÈ pMQ afidk arQF smyq cMgI qrHF isMGF ƒ pVHfAuNdy. (Éflsf jIvn pMnf 64-65)

ivcfr—DMn gurU gRMQ sfihb jI’’ qoN ibnHF bfkIaF ivcoN awDy gRMQ bRfhmxvfdI ikiraf krm, krmkFzF nfl sMbMD rwKdy hn. ieh pVHy hox krky hI tksfl 10% gurmiq aqy 90% bRfhmxI mwqF df pRcfr krdI rhI aqy kr rhI hY. koeI tksflI, dsm gRMQ ivcly qRIaf cirwqrF dI kQf afpxy Gr pirvfr ivc bih ky arQF smyq suxf dyvy asIN dsm gRMQ dI sfrI bfxI ƒ dsm gRMQ bfxI mMn lvFgy. nhIN qF::::. awgy keIaF ƒ ikhf awj qk iksy nhIN suxfeI.

‘‘kUV TgI guJI n rhY mulMmf pfju lih jfie.’’ (gurU gRMQ sfihb)

afp jI qoN vrosfey byaMq gurmuK ihMdusqfn Br ivc gurU ky qÉq sfihb aqy byaMq gurduafiraF ivc isMG sfihb, gRMQI isMG lwgy hoey hn. bhuq sfry igafnI, kQf vfck bxfey.

(Éflsf jIvn pMnf 65)

ivcfru—suxy hn bQyry tksflI bRfhmxvfdI mwqF nfl BrIaF sfKIaF suxfAux vfly. gurmiq iswDFqF ƒ KMzn krn vfly aqy afpxy mn dIaF mwqF df pRcfr krn vfly bVy iPrdy hn ieQy. isafsI afgUaF dI jyb ivcoN inkilaf vydFqI jQydfr bixaf hY. Ausdy jQydfr huMidaF jo jhfn dI mnmiq hY. Auh ÈRomxI kmytI aqy zyrydfr sfD, rfjnIqk kr rhy hn. Ausdy jQydfr huMidaF, akfl qÉq qy glq PYsly ho rhy hn. bhuq vwzf iqRskfr ‘‘DMn gurU gRMQ sfihb jI’’ dy srUp dukfnF ‘qy ivk rhy hn. dyhDfrI gurU zMmH, piqqpuxf, cfry pfsy PYilaf hoieaf hY. jQydfr mUMh qk vI nhIN KolHdf. kI ieho ijhy pYdf kIqy tksfl ny? hYWz gRMQI pUrn isMG lwgf hY. bRfhmxI mwqF df pVHfieaf isMGF ƒ lv-kuÈ dI aOlfd dws irhf hY. kQf ivc krfmfqI aqy gurmiq iswDFq ƒ KMzn krn vflIaF khfxIaF suxfAuNdf hY. afr:aYs:aYs: jo iswKF dI duÈmx hY AusdIaF mIitMgF dI pRDfngI iesny Éud kIqI hY. ÌotoaF smyq sbUq sfzy kol hn. kQf kridaF gurmiq dI gwl iesdy mUMhoN Buwl ky vI nhIN inkldI. kI ieho ijhy isMG sfihb pYdf kIqy tksfl ny? hor vI aYsy hI pYdf kIqy hoxgy ikAuNik dfl bx geI df pqf lfAuxf hovy qF kyvl iek dfxf hI toh ky dyKIdf hY sfry dfxy vfrI vfrI tohx dI loV nhIN pYNdI.

awgy ‘Kflsf jIvn’ pMnf 67 qy ilKdy hn: gurbfxI pfT drÈn ijs ivc sRI gurU gRMQ sfihb’’ jI dy kiTn pfTF df inrnf kIqf hY. ÈuwD pfT krn vfsqy iek alOikk pusqkhY.

ivcfru—ieh pusqk asIN pVHI hY. ies ivc pfT smyN awDk lf idwqy hn pr kihMdf ibMdI koloN ikqy nhIN lfAuxI. jy pfT krn smyN awDk boilaf jf skdf hY qF ibMdI ikAuN nhIN? krIb 2000 ibMdy ‘‘gurU gRMQ sfihb’’ ivc lwgy hn pr awDk qF ikqy iek vI nhIN hY. ieh duwq Aucfrn. nfskI Aucfrn krny ËrUrI hn pr tksflI aYsf nhIN krdy. gurbfxI pfT drÈn ivc iliKaf hY:

‘‘lfK krorI bMDunu prY.. (gEuVI suKmnI) (pMnf 264)

koeI tksflI sfry ‘‘gurU gRMQ sfihb’’ jI aMdr ikqy vI Du vflf bMDn iliKaf idKfvy. ijsdf arQ bMDn kwtxy bxdf hovy. ikqy nhIN hY. bMDnu nu ho skdf hY bMDn mukqf ho skdf hY. pr Du vflf bMDn sfry srUp ivc ikqy nhIN hY. ies qrHF hor vI pfT tksfl vfly glq krdy hn.

awKIN izwTI Gtnf Xfd af geI hY. sfzy nyVy ipMz mfVI gOV isMG inwqnmy sMiQaf vfsqy kYNp lwgf jo S. G. P. C. ny lfieaf. ieh cfr idnF df kYNp sI asIN sfry idn hfËrI BrI pihly idn ÈRRomxI kmytI ivc qnKfhIaf mulfjm tksflI hYWz gRMQI gu: ipplI sfihb aMimRqsr ny jpujI sfihb dI sMiQaf krvfeI. asIN zfierI ‘qy AusdIaF glqIaF not krI gey. jdoN jpujI sfihb df Bog ipaf qF asIN ikhf ik sfzy svflF df jvfb Auh tksflI Kud dyvy ijsny sMiQaf krvfeI hY. tksflI ƒ iek vI jvfb nf afieaf Auh sfry jvfb BfeI anUp isMG hYWz pRcfrk ny idwqy. tksflI cuwp krky bYTf irhf agly idn sMiQaf dyx nf afieaf. jo ieh PYsly ho cuwky hn ik tksflI pfT Êlq hY.




.