.

sMqF dy kOqk[[?

(Bfg pihlf, iksLq nM: 02)

BfeI suKivMdr isMG 'sBrf'

sMpRdfeI pRxflI

sRI gurU goibMd isMG sfihb jI

BfeI mnI isMG jI ÈhId bfbf dIp isMG jI ÈhId

BfeI dIvfn isMG jI BfeI guridafl isMG jI BfeI gurbÉÈ isMG jI --->

BfeI amr isMG jI BfeI sUrq isMG BfeI kOl isMG jI --->

BfeI rfm isMG jI BfeI gurdfs isMG jI BfeI jwsf isMG jI

pfeI cMdf isMG jI BfeI sMq isMG jI

BfeI hËfrf isMG sMq dXf isMG jI

zf: BfeI vIr isMG jI sMq Bgvfn isMG jI --->

sMq hrnfm isMG jI bydI sMq Pqy cMd jI (Èfh jIvxy vfly)---> sMq amIr isMG jI (glI sqo vflI, aMim:) --->

sMq sMgq isMG jI (Èfh jIvxy vfly) sMq ikrpfl isMG jI (glI sqo vflI, aMim:)

sMq ibÈn isMG jI (murfly vfly) sMq krqfr isMG (mfzl tfAUn, pitaflf) jI sMq mwKx isMG jI (awj klH)

sMq suMdr isMG jI (murfly vfly) sMq Bfg isMG jI (Twty itwby vfly)

sMq ig: gurbcn isMG jI ‘Éflsf’ (iBMzrF vfly) sMq jgq isMG jI (Twty itwby vfly)

sMq ig: krqfr isMG jI ‘Éflsf’ (jQf iBMzrF mihqf) sMq krqfr isMG jI (Twty itwby vfly)

sMq ig: jrnYl isMG jI ‘Éflsf’ (jQf iBMzrF mihqf)

lwKF ƒ aMimRq CkfAux vfilaF df muKI by-aMimRqIaf, dwso ieh Pqy cMd ikQoN af igaf? pihly 7 BfeI hn, ieh awTvF sMq ikQoN jMm ipaf?

 gurbfxI dy arQF dI sMpRdf cwlx dy kfrx

‘Kflsf jIvn’ dy pMnf 13 qoN 17 qk ieMJ iliKaf hY: gurbfxI dy arQF dI sMpRdf cwlx dy kfrx dsm pfqÈfh bcn kIqy, sB isMG gurbfxI ƒ soD ky, smJky, ivcfrky aqy icwq itkf ky piVHaf kro. ieh suxky BfeI dieaf isMG afid muKI isMGF ny bynqI bIqI, hy grIb invfj jI, arQF ibnF gurbfxI dI ÈuwDI aÈuwDI df pqf nhIN lwgdf. qF hËUr ny ikhf isMGo! sfzf iekrfr irhf, hux qF jMgF XuwDF df vkq hY, ivhly ho ky arQ pVHfvFgy.

jdoN klgIDr ipqf jI, srbMs vfr ky mukqsr sfihb tuwtI gMZ ky, sfbo kI qlvMzI afey qF isMGF ny bynqI kIqI hËUr, hux arQ pVHfAux dI ikrpf kro, qF hËUr ny ikhf qusIN DIrmwl dy pfs krqfrpur duafby ivc jfAu. pMjvyN pfqÈfh ny bfxI dI bIV rcI hY. Aus ivc nOvyN pfqÈfh dI bfxI ilKx vfsqy jgHf KflI CwzI hY, Auh srUp lY afvo. nfly gurbfxI pVHf dyeIey nfly arQ pVHf dyeIey. hukm mMn ky 25 isMG DIr mwl klo gey. DIr mwl ny AuWqr idwqf ik dsvyN pfqÈfh vI Auho srUp hn, kMToN Aucfr lYx. myry pfsoN vwizaF dI bÉiÈÈ ikAuN KoNhdy ho? ieh sux ky isMGF ny KflI vfps af ky bynqI kIqI ik DIr mwl ies pRkfr kihMdf hY.

(iBMzrFvflI) tksfl sRI dmdmf sfihb, hËUr ny BfeI mnI isMG ƒ ilKfrI lf ky afpxI pivwqr rsnf qoN sfrf ‘sRI gurU gRMQ sfihb jI’ kMToN Aucfrn lwgy. svyry ilKfAuNdy aqy Èfm ƒ arQ pVHfAuNdy sn. 48 isMGF ƒ arQ pVHfey. ies pRkfr 9 mhIny 9 idn ivc ieh kfrj kIqf aqy sfrI bfxI nOvyN pfqÈfh jI dI bfxI smyN ÅÆ qoN aTfrh ds bIs qwk sMpUrn kIqI. iek lg mfqr df vI Prk siqgurF ny nhIN pfieaf.

sRI dsmyÈ ipqf jI qoN arQ sux ky, ieh sfry 48 isMG hI bRhm igafn pf ky, jIvn mukq qy ibdyh-mukq ho gey. iksy ƒ srIr df cyqf nf irhf. ieh vyK ky gurU jI ny BfeI mnI isMG ƒ afigaf kIqI ik BfeI sfihb qusIN dUjy isMGF vFg ibdyh mukq ho ky sB kuJ Cwzxf nhIN, sgoN syvf krnI hY.

(Kflsf jIvn pMnf 13 qoN 17)

bhuqy tksflI styjF qy ies qrHF ibafn krdy hn ik 48 isMGF ƒ gurbfxI dy arQ pVHfey qF 46 isMG sxdyhI AuWz AuWz ky swcKMz cly gey. ienHF dohF ƒ BfeI dIp isMG aqy BfeI mnI isMG ƒ hËUr ny PV ilaf qy ikhf qusIN syvf krnI hY qF iehnF dohF ny ikhf ik mhfrfj aYsI avsQf Pyr ikqy pqf nhIN imlxI hY ik nhIN.

ivcfr: gur Purmfn hY - ‘afgY jfiq rUpu n jfie..’’ (afsf m: 3) gurU jI kihMdy hn ik awgy dyhI nhIN jf skdI, jfiq vI nhIN jFdI. rwbI drgfh sUÉm hY, AuQy sQUl cIË nhIN jf skdI. ieh dyhF ikvyN Auz geIaF aqy isMGF ƒ gurbfxI aqy dsvyN pfqÈfh nfloN hor ikhVf swcKMz ipafrf sI? gur Purmfn hY,

jbu lgu min bYkuMT kI afis..

qb lgu hioe nhI crn invfsu.. (pMnf 325)

mftI mftI hoeI eyku.. (gurU gRMQ sfihb)

jy BfeI mnI isMG aqy BfeI dIp isMG jI ny swcKMz dI afs rwKI hoeI sI qF siqgur kihMdy crnF ivc invfs ho hI nhIN skdf. dsvY pfqÈfh qF BfeI mnI isMG, BfeI dIp isMG kih rhy hn kuJ hI smyN bfad gurU hukm dy Ault ieh sMq ikAuN aKvfAux lwgy? kI iehnF dI avsQf gurU dy pMj ipafiraF aqy BfeI dIp isMG, BfeI mnI isMG nfloN vwzI sI? gurU jI ienHF sfiraF ƒ ‘BfeI’ afK ky sMboDn krdy rhy. iPr vI gurU hukm dy Ault ieh sMq awKr tksflI sMqF dy nfvF nfl ikAuN lwgf?

qfqprj ieh hY ik ilKq Éflsf jIvn dy pMnf 17 dy Qwly vfly jo pihry hn ieh kyvl tksflI ikqfbF ivc hI hn. ieh hvflf iksy iek vI purfqn gRMQ ivc drj nhIN hY. dsvyN pfqÈfh ny Éflsf pMQ (gurU pMQ) sfijaf hY, koeI tksfl nhIN clfeI. bcn khy hn, ‘afigaf BeI akfl kI qbY clfieEu pMQ’ ikqy vI aYsf iliKaf nhIN imldf ik afigaf BeI akfl kI qbY clfieEu tmdmI tksfl. tksflIaF ny ieh sfrf kuJ mno GiVaf hY. ieh tksflI kihMdy hn ik do tksflF clfeIaF pr jo sMpRdfeI pRxflI ilKI iPrdy hn ies ivc iqMn tksflF ienHF ilKIaF hn, ijnHF ivc iek tksflI muKI ingurf hY, by-aMimRqIaf hY, Ausdf nF sMq Pqih cMd hY. ijs tksfl df muKI ingurf hY, Auh tksfl iswK pMQ df kI svfrygI? ieh tksflI ieh vI kihMdy hn ik sfzI tksfl BfeI dIp isMG qoN cldI hY pr ienHF dI ilKI sMpRdfeI pRxflI ivc ienHF dy sMqF dy nF BfeI mnI isMG dy Qwly afAuNdy hn. hËUr dsm pfqÈfh kihMdy, ‘Éflsf myro rUp hY Éfs’, ikqy nhIN ikhf ik tksflI myro rUp hY Kfs. iPr ieh tksflI kihMdy hn ik ieh tksflF hux qk sInf-b-sInf cwlIaF afAuNdIaF hn. jdoN igafnI gurbcn isMG ny (iehnF dI ilKq muqfbk) igafnI krqfr isMG ƒ iËMmyvfrI sONpI qF keI tksflIaF dy sIny pft gey. mfJy mflvy df svfl KVf kr idwqf. mflvy vfilaF ny bRhm igafnI khfAuNdy gurbcn isMG dy khy dIaF DwjIaF AuzfeIaF. sB jfxdy hn sInf pft igaf, pwg igafnI mohn isMG ƒ bMnH idwqI. igafnI krqfr isMG ƒ mfJy vfilaF pwg bMnH idwqI. koeI sInf iksy pfsy koeI sInf iksy pfsy qur igaf.

BfeI gurdfs jI dy kQn muqfbk, ‘kUV nf phuMcy sc no sO GfVq GVIey..’ tksflIaF ny JUT ƒ swc bxfAux dI ivarQ koiÈÈ kIqI hY aqy gurU pMQ ƒ KyrUM KyrUM krn vfsqy pUrf Xogdfn pfieaf hY. sMq ibÈn isMG jI murfly vfly, pMjF ipafiraF qoN aMimRq Cwk ky iqafr br iqafr hoey. gurbfxI pVHdy, Èbd ivc surq joVdy, gur mMqr, mUl mMqr df jfp krdy. pMzq qfrf isMG aqy pMzq sfDU isMG qoN jog mwq, purfx, ismrqIaF, ivafkrx afid keI gRMQ 9 sflF ivc pVHy qy ivcfry. (Kflsf jIvn pMnf 19)

ivcfr—ihMdU mwq dy gRMQ pVHy hox krky hI tksflI sMq, isrÌ 10 PIsdI iswK mwq df pRcfr aqy 90 PIsdI bRfhmxI mwq df pRcfr kr rhy hn. tksflI sMq ihMdU mwq dy qIrQF dI Xfqrf vI krdy rhy jdoN ik ‘gurU gRMQ sfihb jI’ qIrQF qy jf vwsx aqy qIrQF qy BRmx krn dI inKyDI kr rhy hn. dsm pfqÈfh ny vI afpxI bfxI aMdr anmqI Dfrimk afgUaF aqy anmqI gRMQF ivc ilKy Pokt krm kFzF dI inKyDI kIqI hoeI hY.

jy jy Bey pihl avqfrf.. afpu afpu iqn jfpu Aucfrf..

pRB doKI koeI n ibdfrf.. Drm krm ko rfhu n zfrf..

gur Purmfn hY—

‘‘qIrQ nfqf ikaf kry, mn mih mYlu gumfnu..’’ (pMnf 61)

ml hAumY DoqI ikvY n AuqrY jy sAu qIrQ nfie.. (pMnf 64)

ies sMbMD ivc 30 qoN vI vwD hor pRmfx ‘gurU gRMQ sfihb jI’ ivcoN idwqy jf skdy hn.

murfly afAuxf

‘Kflsf jIvn’ dy pMnf nM: 21 qy ilKdy hn: afp jI aMimRq vyly iek smyN hI phu Putfly qoN lY ky hr roË 2 GMty ‘sRI gurU gRMQ sfihb’ jI kQf kiraf krdy. iPr ividafrQIaF qoN dUr inrlyp ismrn Bjn ivc juVy rihMdy. hor iksy ivhfr ivc bhuq Gwt pYNdy. (Kflsf jIvn pMnf 21)

ivcfr—ivhlVF ƒ hor iksy ivhfr ivc pYx dI loV vI kI hY? ikRq krnf vMz Ckxf, ieh iksny krnf hY? ikRqI hox df ikqy iËkr qwk nhIN afieaf. gurU dy bol Bulf ky iksdf ismrn krdy rhy.

ijh igRhu bn smsr kIaf qy ivrly sMsfir..

jYsy jl mih kml inrfml murgfeI nY sfxY

ijAu kml rhY ivc pfxI hy.. (pMnf 938)

Gfil Kfie ikCu hQhu dy nfnku rfhu pCfxih syie.. (1245)

ienHF ikhVI bfxI dI kQf kIqI Aus bfxI ivc ieh bcn nhIN sn. ikhVI iekFq Bfldy sI? gurmuK mfieaf ivc AudfsI. kI ieh jogIaF vfsqy hukm kIqf gurU ny?

awgy kihMdy hn ik dsF pfqÈfhIaf ƒ kVfh pRÈfd df Bog lvfAuxf hY, ies leI byhf aftf dyg ivc nhIN pfAuxf. (Kflsf jIvn, pMnf 22)

ivcfr—gur Ìurmfn hY,

bRhmigafnI kf Bojn igafnu (pMnf 273)

siqnfmu hY hir Bog quhfry.. (pMnf 694)

sic Kfxf sic pYnxf:::.. (pMnf 69)

dsF pfqÈfhIaF dI afqimk joq, inrMkfr siqgurU gRMQ sfihb jI ƒ ikhVf aftf KuvfAuxf cfhuMdy hn.

ivic sMgiq hir pRB vsY jIAu.. (gurU gRMQ sfihb)

jy gurU dy iswKF ny, sMgq ny Ck ilaf qF gurU ny Ck ilaf. bRfhmx jo pwQr dIaF mUrqIaF ƒ Bog lvfAuNdf sI, Auho ijhy BogF df gurmiq ivc koeI ivDfn nhIN hY. ‘Qfl ivc iqn vsqU peIAu sq sMqoKu vIcfro..’ (pMnf 1429) koeI iswK afpxy ihrdy rUpI Qfl ivc swc, sMqoK aqy gurmiq ivcfrDfrf jo mOq qoN rihq kr dyx vflI hY, ieh rwbI guxF nfl Biraf ihrdy rUpI Qfl gurU awgy rwKy, ‘mn bycY siqgur kY pfis.. (pMnf 286) mn dy rfm lIaf hY mol..’ (pMnf 327) aYsy Bog lvfvy. gurU vI KuÈ qF iswK df vI hlq plq svr jfvygf. ijhVf aftf afKr ivÈtf ho jFdf hY, Ausƒ gurbfxI gurU ny kI krnf hY. Poky krm kFzF ƒ isK Drm ivc koeI QF nhIN hY. iswK rihq mirXfdf muqfbk kVfh pRÈfd dr pRvfn krfieaf jf skdf hY.

‘Kflsf jIvn’ pMnf 22 qy ilKdy hn: kihMdy iek vfrI sMqF ƒ gurdvfry dI golk igxn lf ilaf. igxdy rhy. iPr ro pey ik sMsfrI kMm ikAuN lfieaf hY. eynf smF Bjn qoN ibnF guËr igaf. AunHF idnF ivc afp awTIN pihrI 2 muwTF CoilaF dy dfxy aqy iek syr pfxI pI ky 23-23 GMty ismrn krdy. kyvl iek GMtf sONdy. (Kflsf jIvn, pMnf 22)

ivcfr—kI sMq ny gurbfxI ivcoN nhIN piVHaf, ‘hfQ pfAu kr kfm siB cIqu inrMjn nfl.’ kI ieh ismrn kyvl ivhlVF vfsqy hY? ‘Cozih aMn krih pfKMz n Auh suhfgx nf Auie rMz.’ (pMnf 873)

‘jg kAu bkqy dUDfDfrI gupqI Kfvih vitkf sfrI.’ (pMnf 873) ijhVI Auh kQf krdy sI, Aus ivc kdy ieh bcn nf afey? kI gurU dy sfry bcnF dI AulMGxf ienHF sMqF dy lyKF ivc ilKI hoeI sI ik jwt Kcrf Kudf ƒ lY gey cor, vflI khfvq swc kr rhy hn?

sMq suMdr isMG jI iBMzrFvfly

‘Kflsf jIvn’ pMnf 26 qy ilKdy hn: 9-10 sfl dI Aumr ivc aKMz pfTI bx gey aqy aMimRq Ck ky pUrn Kflsf swj gey. iek pMzq qoN sMsikRq pVHI, pMzq jvflf dfs AudfsI qoN gRMQ pVHy, igafnI Bgq rfm qoN bRhm ivwidaf gRihx kIqI.

ivcfr—TIk smJ afeI ik bRfhmxF qoN gRMQ pVHy, bRfhmxF qoN bRhm ivwidaf hfsl kIqI qF sfrI iËMdgI pRcfr vI qF bRfhmxI mwq df hI krnf sI qF Auh gurmiq isDFq qoN kohF dUr rhy. nfly kihMdy tksfl cwlI BfeI dIp isMG qoN qy pVHdy bRfhmxF kol rhy hn. jy bRhm ivwidaf bRfhmxF kol hY qF iPr BgqF ƒ gurUaF ƒ gurbfxI Aucfrx dI loV hI nhIN sI.

Buwl gey bcn:

jb lg Kflsf rhY inafrf..

qb lg qyj dIAu mY sfrf..

jb Kflsf rl iml jfeI..

qb Kflsy kf qyj Gt jfeI..

jb ieh ghY ibprn kI rIq..

mY n krAu ienkI pRqIq..

siqgur kihMdy hn jd ieh iswK anmqF nfl rl iml jfxgy, iehnF df qyj Gt jfvygf, jd ieh iswK ho ky bRfhmxF vflIaF rIqF krngy, mYN ienHF dI pRqIq nhIN krFgf. vfikaf hI qyj Gt igaf. ijMØny vI sMq awj qk hoey hn 90 PIsdI bRfhmxI rIqF df pRcfr krdy rhy hn. ienHF afgUaF df ÌrË bxdf sI, gurmiq isDFq dI Koj krky gurmiq df pRcfr krnf. guriswKI dI PulvfVI ƒ iehnF vDfAuxf, PYlfAuxf sI pr ienHF ny PulvfVI ƒ pYrF Qwly mDoilaf. awj ipMz dy ivc gurdvfry qF 20 vI lwB jfxgy pr ipMz ivc gurmiq df DfrnI iek isMG vI lwBxf aOKf hoieaf ipaf hY.

cfnxI ‘coN aMimRq rs coxf

‘Kflsf jIvn’ pMnf 28 qy ilKdy hn: iek vfr sMq kQf kr rhy sn, sMgqF sux rhIaF sn, Aupr cfnxI lwgI hoeI sI. pRqwK dyviqaF df imwTf rs vwzI cfnxI ivcoN cox lwgf. Aupr bwdl nhIN sI. cfnxI qy vyiKaf, do iqMn buwk Auh dyv rs jmHF hoieaf sI. ciKaf jo imwTf sI. (Kflsf jIvn, pMnf28)

ivcfr—gur Purmfx hY,

dyvI dyvf siB mUl hY mfieaf.. (pMnf 129)

dyvI dyvf pUjIaY BfeI ikaf mfgAu ikaf dyih.. (pMnf 637)

so sMqF ny gurU hukm dy Ault lokF dy isrF ivc aYsf dyv rs DUiVaf ik iswK awj qk bRfhmxI krm kFzF ƒ hI iswKI mMnI bYTy hn. ieh dyx hY ienHF mhfn hsqIaF dI.

iek isMG ƒ alOikk nËfrf

ies ivc iek pfglpuxy nfl sMbMD rwKdI khfxI ilKI hY. gurmiq ivc aYsf koeI ivDfn nhIN hY.

isMGF ƒ kMDF ‘coN jfp suxfAuxf

sMq ƒ afp ƒ gurU gRMQ sfihb ivcoN gurmiq nf lwBI, ieQy vI Aus gurU hukm df KMzn kr idwqf. ‘imilaf hoie n vICVy jy hovY imilaf..’ Drm qF inwjI sfDnf qy KVHf hY, ijsny kmfieaf hY, Aus kol hY, hF pRyrnf leI jf skdI hY. sMgq kIqI jf skdI hY pr sMq ny ‘hoin nËIik Kudfie dy Byq n iksy dyx.. gur hukm ƒ qoV ky afp Dwky nfl isMGF ƒ kMDF ivcoN mUl mMqr aqy qÉiqaF ivcoN gur mMqr suxfieaf. aYsf ZONg ricaf aqy iliKaf hY ik isMGF ƒ keI idn afpxy srIrF dI vI suwD n rhI. iPr keI idn bfad AunHF isMGF ƒ srIrF dI suwD hoeI. guriswKI qF isrF df vfpfr hY. ieh jfdU dI Kyz nhIN hY. gurU hukm dy Ault pYdf hoey ienHF sMqF ny iswKI ƒ jfdU dI Kyz bxf ky rK idwqf hY.

jq sq ivc pUry rihxf. (Kflsf jIvn, pMnf 32)

ieQy sMqF dI afpsI eIrKf dI iek khfxI ilKI hY, jy gurU hukmF dy Ault cwl ky afpxy nfvF dy nfl sMq awKr nf lfAuNdy, sfry BfeI bxy rihMdy qF, ies eIrKf qoN bicaf jf skdf sI.

zf: dIvfn isMG jI nfl bcn iblfs—

ies ivc vI ‘hoin n jIik Kudfie dY Byqu n iksY dyin..’ (pMnf 1384) vfly gurmiq isDFq dIaF DwjIaF AuzfeIaF geIaF hn. aYsIaF khfxIaF ƒ gurmiq ivc koeI QF nhIN hY. qUM mYƒ mulF kih mYN qYƒ kfjI khF. ieh sMq jFdy jFdy 1000 pfTI 200 pRcfrk aqy 100 igafnI bxf gey ijnHF ny vwD qoN vwD bRfhmxI mwq df pRcfr kIqf aqy Gwt qoN Gwt iswK mwq df pRcfr kIqf.




.