.

rfg mflf pVcol (iksLq pMjvIN)

Cfpy vflI bIV aqy rfg mflf

ipRMsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

rfg mflf dy ivÈy qy gwl pUrI nhIN hoxI jdoN qIk zf; BfeI vIr isMG jI df iËkr ies ivÈy qy nf kIqf jfvy. zf; BfeI vIr isMG jI pMQ dI iek mhfn hsqI hoey hn ijnHF dI pMjfbI sfihq aqy iswK sfihq nUM iek mhfn dyx hY. lyKk dy idl ivwc vI afp jI vfsqy aQfh siqkfr hY. pr ieh mMnxf pvygf ik mfmUlI ijhI DVybMdI df iÈkfr ho ky ies ivÈy Aupr afp jI ny pMQ nUM kurbfn kr idwqf. iek ieiqhfsk sUcnf anusfr afp jI rfg mflf dy kwtV ivroDIaF ivcoN iek sn aqy rfg mflf ivruwD zwt ky pRcfr kIqf. pr jdoN afp jI dI pMc Éflsf dIvfn dy afgU bfbU qyjf isMG jI nfl iksy gwloN axbx ho geI qF rfg mflf vI DVybMdI df iÈkfr ho geI. cUMik iksy nf iksy qrIky ivroD qF bfbU qyjf isMG df krnf hI sI qF afp jI ny rfg mflf bfry vI afpxf stYNz hI bdl idwqf. bdobdI ies nUM gurU ikRq dwsx df jqn arMiBaf. bhfnf bxfieaf iewk bsqy df, ik sfnUM afpxy nfnf jI df iewk bsqf imilaf hY ijs anusfr rfg mflf bfxI hI hY. afpxy nvyN aqy afDfr rihq stYNz nUM sfbq krn vfsqy AuhnF smyN- smyN ikqny hI pYNqVy bdly. kdy qF rfg mflf nUM gurU nfnk pfqÈfh dI rcnf dwisaf, kdy pMjvyN pfqÈfh dI aqy kdy BfeI gurdfs jI dI. rihq mrXfdf df KrVf iqafr hox smyN pMQk afgUaF dIaF ijMnIaF mIitMgF hoeIaF, rfg mflf ivruwD afp jI sB qoN awgy zwty rhy. pr jdoN inrxf vflf afKrI smF afieaf, qF pfsf plt cukf sI. bsqy dI khfxI ivwc af DmkI. lgBg inrxf ho cukf sI aqy hux pMQ ies rfg mflf qoN Cutkfrf pf cukf sI. bIVF ies qoN ibnF hI CwpxIaF sn. pr bsqy dy JgVy ny PYslf KtfeI ivwc pf idwqf aqy rihq mrXfdf `c Auh Èbd afey ijnHF df iËkr pihlF af cukf hY. swcfeI qF ieh hY ik nf koeI aijhf bsqf imilaf sI qy nf hI ieh bsqf iPr kdy pMQ ivwc sfhmxy afieaf. Auh qF kyvl vwkqI aVfAuxI sI, jF do ivdvfnF df vwkqI tkrfAu. pr pMQ vfsqy iewk lMmf mslf bx igaf.

iesy hI smyN iewk hor nvIN dlIl, zf; BfeI vIr isMG jI dy ipqf zf; crn isMG jI dy nfm hyT pMQ ivwc pRcilq krn dI koiÈÈ kIqI geI ik rfg mflf pMcm pfqÈfh dI rcnf hY aqy rfgF dy nF Aucycy qOr qy rfgF rfhIN afp arË krn `qy pMcm pfqÈfh jI dy hukm nfl BfeI gurdfs jI ny afid bIV dy aMq ivwc drj kIqI. ikqnI ajIb mMqk hY. rfg vI ijvyN koeI ÈrIr DfrI mnuwK hovx. ieh mMqk BfvyN kfmXfb qF nf ho skI, pr kuJ anpVH pRcfrkF pfs BolIaF-BflIaF sMgqF nUM gumrfh krn vfsqy iewk rock pRsMg ËrUr bx geI.

AuNJ iesy pusqk dy aiDafey ‘aflm kvI iek nhIN do` ivwc zf[ BfeI vIr isMG jI aqy zf[ crn isMG jI dIaF afpxIaF rfg mflf ivroDI inrixaF sbMDI kuJ tukF pihlF hI idwqIaF jf cuwkIaF hn.

hor vI rfg mflfvF

rfg mflf dy pRsMg ivwc ieQy ieh dws dyxf hor vI ËrUrI ho jFdf hY ik kyvl ieh rfg mflf hI nhIN ijhVI ik iksy anjfx jF ÈrfrqI ny afid bIV nfl aMq ivwc joV idwqI. smuwcy Bfrq ivwc ieho ijhIaF lgBg 150 rfg mflfvF mOjUd hn. ivcfr aDIn rfg mflf ivwc rfgF dy pirvfr dI igxqI 84 idwqI geI hY, ijvyN -

‘‘Kst rfg Auin gfey, sMig rfgnI qIs..

sBY puqR rfgMn kY aTfrh ds bIs..``

- 6 rfg + 30 rfgnIaF + 20 puwqr + (18 + 10 + 20) = 84

dUjIaF rfg mflfvF ivwc ieh pirvfirk igxqI 148 qIk vI afeI hY aqy keI kfiv rUp ivwc nhIN blik bVy aÈlIl icwqrF dy rUp ivwc inrlwj ivafiKaf sihq hn. Aus df muwK kfrx ieh sI ik rfg sMgIq, iewk lMmy smyN qoN mnuwK dy ssqy mnorMjn aqy kfm Auqyjnf vfsqy hI vriqaf jFdf irhf. iehI kfrx sI ik hOly-hOly rfg sMgIq aqy pRBU BgqI dovyN svY-ivroDI BfvnfvF smJIaF jfx lwg geIaF. Bfrq dy keI ihwisaF ivwc awj vI mMidrF ivwc pRcilq dyvdfsI pRQf iesy df pRQk pRmfx hY. jdoN rfg ivwidaf dI vrqoN krky aKOqI dyvdfsIaF nUM mUrqIaF awgy ncfieaf jFdf hY aqy Aus nUM Dfrimk krm mMinaf jFdf hY. iesy hI socxI df iswtf hY ik ieslfm Drm ivwc qF rfg sMgIq nUM hI vrijq kr idwqf igaf. rfg nUM awlfh-qflf dI pRsiqÈ (pUjf) dy hI ivruwD mMn ilaf igaf. asl ivwc ieh doÈ rfg jF sMgIq df nhIN sI blik Aus dI ku-vrqoN df sI.

ieh mfx kyvl gurU Gr nUM hI pRfpq hY ik siqgurF ny lokF dy ies glq ivÈvfs nUM vMgfiraf aqy gurbfxI nUM bkfiedf rfgF ivwc aqy sfjF sihq gfivaf. gfAux df ZMg qflF-GrF qIk smJfieaf. sfjF rfhIN gfey gey krqy dy kIrqn nUM Auqm aqy mn nUM itkfAux df bhu-muwlf sfDn vI dwisaf. ies dy Ault, Aupr idwqy iehI kfrx sn ik Bfrq ivwc ies qoN pihlF blik hux qIk ijMnIaF vI rfg mflfvF pRfpq hn, Auh iksy iewk jF dUjI kfm Auqyjk aqy nMgyË BrpUr khfxI df afDfr bxf ky ilwKIaF geIaF hn, ijMnF ivwcoN ivcfr aDIn rfg mflf vI iewk hY.

rfg mflf bfry incoV

rfg mflf gurbfxI nhIN. hwQ ilwKq gurU gMRQ sfihb jI qoN nkl kridaF iksy ilKfrI ny afpxI jfxkfrI leI, mfDvf nl kfm kMdlf dy ikwsy dy kuwl 179 bMdF ivwcoN aMk 34 qoN 38, ‘muMdfvxI` qoN bfad KflI pMny qy aMikq kr idwqy, ijvyN ik keI ilKfrIaF ny Auqfrf kridaF aMq ivwc KflI pMinaF qy isafhI bxfAux dI ivDI, mIrf bfeI dIaF rcnfvF, gxyÈ dy inÈfn, ihsfb ikqfb, rqn mflf, pRfx-sMglI, smkflIn kvIaF dIaF kwcIaF rcnfvF gurU sfihbfn dy purbF dIaF qfrIKF, vfr afid jo kuJ vI hY aMikq kr idwqy.

pMQ nUM ies bfry jldI spÈt inrxf lY ky afAux vflI aOlfd nUM ies guMJl ivwcoN kwZxF cfhIdf hY. jo kuJ vI hY, ieh kyvl sfzI Koj df incoV hY. pMQk PYslf aqy Aus nUM lfgU krn df hwk kyvl sRI akfl qÉq sfihb jI pfs hY. ---smfpq

(not:- ies qoN awgy sMpUrn rfg mflf kivqf ivc hY ijhVI ik afm pfTkF leI sLfied lfhybMd nhI hovygI, ies leI asIN Auh nhI pf rhy. jy kr iksy Kfs pfTk nUM Aus dI loV hovy qF Auh sfzy nfl sMprk kr skdf hY-sMpfdk)




.