.

sLRI gurU arjn sfihb jI dy cfr sO sflf sLhIdy idhfVy nUM smrpq ivsLysL lyK

syvk kI EVik inbhI pRIiq

pRmfxu purK, prqwK hir aqy sLhIdF dy isrqfj sLRI gurU arjn sfihb jI dy sLhIdI idhfVy ’qy hryk gurudafry aqy guriswK sLrDflUaF dy ihrdy mMdrF aMdr ‘qyrf kIaf mITf lfgY ] hirnfm pdfrQ nfnk mFgY’, ‘mIqu krY soeI hm mfnf ] mIq ky krqb kusl smfnf’ aqy ‘syvk kI EVik inbhI pRIiq ] jIvq sfihbu syivE apnf clqy rfiKE cIiq’ sLbdF dIaF sfbr qy isdkI DunF dI guMjLfr pY rhI huMdI hY . ikAuNik, awj qoN cfr sO sfl pihlF 30 meI sMn 1606 nUM lhOr ivKy gurdyv jI df smyN dI muglIaf hkUmq smyN kwtVqf BrpUr ieslfimk soc aqy ibprvfdI kutl sfjLsLF dy iswty vjoN awg dy BfbVF nfl qpfeI qy awg vFg lfl hoeI hoeI qwqI loh Aupr sLFq icwq cONkVf lfeI lUs jfxf, ibnF iksy isLkvy dy dyg ivwc aflU vFg AuWbl jfxf aqy aMq nUM jLflmF vloN rfvI ndI ivwc zobx vyly rwbI pRIq inBx pRqI sLukrfnf kridaF ruV jfxf, gurbfxI dy swc dI iewk ijAUNdI jfgdI aijhI prqwK sLhfdq (gvfhI) hY, ijhVI iswD krdI hY ik gurbfxI dy isDFq kyvl pVHn suxn qy gfAux leI hI nhI, sgoN ienHF nUM rujLfnf dy jIvn ivwc jIivaf vI jf skdf hY .

ijvyN, gurU arjn sfihb jI ny afpxI sLhIdI qoN kuJ sfl pihlF mfrU rfg ivwc Aucfrn kIqI ‘Dur kI bfxI’ dy iewk sLbd ivKy prmfqmf dI ikrpf dy pfqr bxy syvk (Bgq) dI ijLMdgI df drsLn krvFidaF inmrqf pUrvk kuJ dfafvy kIqy sn, ijhVy hjLUr dI sLhIdI ny sfry hI swc iswD kr vKfey . AunHF ivcoN sB qoN muwK sI ik Bgq dI prmfqmf nfl pRIq aKLIr qk bxI rihMdI hY . ijqnf icr Auh jgq ivc jIAUNdf hY Auqnf icr afpxy mflk-pRBU dI syvf-BgqI krdf rihMdf hY, jgq qoN qurn lwgf vI pRBU ƒ afpxy icwq ivc vsfeI rwKdf hY :

syvk kI EVik inbhI pRIiq ]

jIvq sfihbu syivE apnf clqy rfiKE cIiq ] rhfAu ] {gu[gRM[pMnf 1000}

BfeI gurdfs jI siqgurU jI dy hjLUrI syvk aqy hjLUr dI sMGrsL pUrvk ijMdgI dIaF mhqv pUrn GtnfvF dy csLmdId gvfh sn . sLhIdI vyly siqgurU jI nUM imly qsIihaF qy clfxy dI sfiraF qoN qswlI vflI qy nyVy dI suD BfeI sfihb jI nUM hI sI .AunHF ny hjLUr dI sLhIdI hox AuprMq ilKIaF vfrF dI iewk pAuVI ivwc spsLt iliKaf hY ik siqgurU jI afpxI ijLMdgI ivKy inrbfx (jIvn-mukq) avsQf ivwc itky rihx leI pRBU srUp sdf iQr drIafAu ivwc mwCI dy diraf ivwc lIn rihx vFg sdf hI lIn rhy . pr, jdoN aMq smF afieaf qdoN vI rwbI drsLn kridaF AunHF dI joiq (ijMd) rwbI-joiq ivwc ipqMgy dy sLmf Aupr vfrny hox vFg smf geI . ijs vyly pMcm gurU jI nUM qsIihaF dI zfZI BIV peI Bfv aOkV bxI , Aus vyly vI gurU jI ny ihrdy ivwc hor kuJ nhI ilaFdf . ijvyN koeI imRg pkVy jfx vyly vI GMzf hyVy dy nfd Auwpr msq rihMdf hY, iqvyN hI Auh sLbd surq dI ilv ivwc rhy :

rihMdy guru drIafAu ivic mIn kulIn hyqu inrbfxI .

drsLn dyiK pqMg ijAuN joqI aMdir joiq smfxI .

sLbd suriq ilv imrg ijAuN BIV peI icwq avr nf afxI . {pAuVI:23,vfr:24}

dUjf sI ik prmfqmf df aijhf syvk mfx moh aqy loB afidk hor hor ivkfrF ƒ afpxy icwq ivc nhIN afAux dyNdf . Auh sdf prmfqmf dy guxF rUpI nfm-rqn nUM hI vxjdf rihMdf hY aqy iehI sOdf lwd ky ieQoN qurdf hY :

mfn moh aru loB ivkfrf bIE cIiq n GfilE ]

nfm rqnu guxf hir bxjy lfid vKru lY cfilE ]1] {gu[gRM[pMnf 1000}

Dn-dOlq, ividaf aqy iksy pRkfr dI pd-pdvI df mfx, pdfrQk qy pRvfrk moh, mfx vizafeI qy mulkgIrI df loB afidk ivkfr hI rwb nfl juV ky jIvn jIAUx ivwc sB qoN vwzI rukfvt hn . ienHF ivkfrF dy tyty ciVaf bMdf afdrsLk krqvF qoN mUMh moV lYNdf hY . sLRI gurU gRMQ sfihb jI ivKy hjLUr df afpxf kQn hY ik sfzy dys ivc bRfhmx, KwqrI, vYsL, sLUdr ieh cfr vrn pRiswD hn, kfmfidk iehnF cOhF vrnF dy bMidaF ƒ ml dyx vfly hn . Cy ByKF dy sfDUaF ƒ BI ieh hwQF dI qlIaF ’qy ncFdy hn. sohxy, sunwKy, bFky, isafxy koeI vI hox, kfmfidk pMjF ny sBnF ƒ moh ky Cl ilaf hY . AunHF svfl KVHf kIqf sI koeI aYsf blI hY, ijhVf ienHF ivkfrF hQoN ZwTf nf hovy ? gurvfk hY :

cfir brn, cAuhf ky mrdn, Ktu drsn kr qlI ry ] suMdr suGr srUp isafny, pMchu hI moih ClI ry ] ijin imil mfry pMc sUrbIr, aYso kAunu blI ry ?] {gu[gRM[pMnf:404} pr, ieiqhfs gvfh hY ik aYso mhFblI siqgurU arjn sfihb afp hI sfbq hoey, ijnHF nUM AunHf dy rwbI-guxF vfly afdrsLk ivhfr qoN ienHF ivkfrF ivcoN koeI vI zulf nf sikaf . nf gurgdI df mfx, nf Bytf dy qOr ’qy imlx vfly dunIaF Br dy pdfrQF df loB aqy nf hI ieklOqy byty sLRI (gurU) hrgoibMd jI df moh . ijLMdgI dy hryk Kyqr ivwc gusFeI dy ies pihlvfn df dumflVf AuWcf irhf .

ijvyN, AunHF mrnf qF pRvfn kr ilaf, pr rfjnIqk dbf hyT gurmiq isDFqF dy ivprIq jfx vflI iksy vI pIr PLkIr dI kfivk rcnf jF iksy dI ivakqIgq isPLq nUM gurU gRMQ sfihb dy muZly srUp poQI sfihb jI ivKy rlfey jfxf pRvfn nf kIqf . AunHF qwqI qvI AuWqy jlxf qF pRvfn kr ilaf. pRMqU, gurbfxI ivwc pRgtfey rwbI ibrd ‘jo srix afvY iqsu kMiT lfvY iehu ibrdu suafmI sMdf’ (pMnf:543) dI rOsLnI ivwc hkUmq dy bfgI sLihjLfdf Kusro nUM afm sLrDflUaF dI qrHF gurU drbfr ivwc afAux qoN nhI roikaf . siqgurU jI dyg ivwc AublxF qF pRvfn kr ilaf, pr, ‘so isKu sKf bMDpu hY BfeI ij gur ky Bfxy ivic afvY (gu[gMR[pMnf:601) dy gurmqI isDFq ’qy idRV rihMidaF cMdU vrgy hkUmq dy KusLfmdI qy hMkfrI ivafkqI nUM kuVm dy rUp ivwc irsLqydfr (bMDp) nf bxfieaf . BfvyN, Aus ny rfjsI pRBfv dI vrqoN vI kIqI aqy afpxI DI nUM lwKF df dfj dyx dy lflcI lfry vI lfey . gurgdI dI lflsf aDIn hkUmq df hwQ Tokf bxy vwzy BfeI bfbf ipRQIcMd df ivroD qF shfiraf, pRMqU ‘ijn kAu siqguir Qfipaf iqn myit n skY koie’ (gu[gRM[pMnf17) dy dYvI PLurmfn nUM swc iswD kr idKfx leI guirafeI dIaF jLumyNvfrIaF qoN iknfrfksLI nf kIqI . iesy Brf ny iewklOqy byty (gurU) hirgoibMd sfihb jI ’qy jfn lyvf hmly krvfey, pr, siqgurU jI puqr dy moh ivwc plc ky ikqy vI kRoiDq nf hoey aqy ‘pr kf burf n rfKhu cIq’ (gu[gRM[pMnf 386) dy dYvI afdysL dI pflxf kridaF kdy vI bdly dI Bfvnf ivwc nhI Bry . sgoN, Aus dy bImfr hox ’qy hjLUr dy ihrdy coN ardfs dy sLbd inkly ‘rfiK lYhu BfeI myry kAu pRB afgY ardfis’. (gu[gRM[pMnf:619)

qIjf aYlfn sI ik aYsf syvk mflk-pRBU dy hukm qoN kdy mUMh nhIN moVdf . jy mflk ny Aus ƒ Gr dy aMdr itkfeI rwiKaf, qF syvk vfsqy AuQy hI afqmk azolqf qy afnMd bixaf rihMdf hY . jy mflk ny afiKaf, AuWT ! Aus-pfsy vl jfh, qF syvk Ausy pfsy vl dOVH pYNdf hY .

jYsI afigaf kInI Tfkuir iqs qy muKu nhI moirE ]

shju anµdu riKE igRh BIqir AuiT AuafhU kAu dAuirE ]2] {gu[gRM[pMnf 1000}

siqgurU jI leI ‘Dur kI bfxI’ sfry jIvF dy Duir aMdr bYTy sfihb pRBU dI afigaf sI . rwbI hukm sI . AunHF dy ‘hAu afphu boil n jfxdf mY kihaf sBu hukmfAu jIAu ’ (pMnf:763) dy mhFvfk ivcoN iehI swc pRgt ho irhf hY . gurbfxI ivcly gurmqI isDFqF dy idRVqf nfl pihrf dyxf asl ivwc sfihb dI afigaf dy snmuK rihxf hY . jLmIr dI avfjL vI AunHF leI sfihb dI afigaf sI, ijs dy aDIn AunHF ibprvfdI soc dy hfmI bIrbl qy cMdU aqy ieslfmI quasb dy numfieMdy jhFgIr nfl twkr leI . asih qy akih qsIhy Jwly pr inXq jIvn afdrsLF qoN kdy mUMh nhI moiVaf .

cOQf sI ik jy aijhy syvk ƒ mflk-pRBU dy hukm ivc BuwK-nMg af geI, qF Aus ƒ hI Aus ny suK mMn ilaf . syvk KLusLI jF gLmI dI prvfh nhIN krdf . syvk ƒ mflk-pRBU df ijhVf ijhVf hukm imldf hY, Aus ƒ isr-mwQy mMndf hY .

afigaf mih BUK soeI kir sUKf sog hrK nhI jfinE ]

jo jo hukmu BieE sfihb kf so mfQY ly mfinE ] {gu[gRM[pMnf 1000}

guirafeI gwdI dIaF mfnvqf pRqI jLumyNvfrIaF inBfidaF BfvyN gur ky igRih ivKy ‘lµgir dAuliq vMzIaY rsu aMimRqu KIir iGaflI’(gu[gRM[pMnf:967) vflI avsQf bxI rhI jF bfbf ipRQIcMd dIaF clfkIaF kfrn ikDry ‘rUKo Bojnu BUim sYn’ vflI avsQf bxI, pr ies rwbI syvk dI pRIq nhI GtI . Aus dI jLbfn ’qy koeI iglf isLkvf nhI afieaf . jy iksy ihqU sjx ny puiCaf qF sdf iehI Auqr imilaf ‘sKI! ipRa sMig sUiK ibhfq’; ‘sKI! ipRa sMig sUiK ibhfq’ .(gu[gRM[pMnf:1306)

sfihb dI afigaf nUM inBfidaF, BfvyN, AunHf dy sIs Aupr gurafeI Cqr Juwilaf qy BfvyN grm ryqf dy kVCy pey, Auh mflk pRBU leI sdf sLukrfny dy Bfv ivwc rhy aqy kdy vI AunHF dI jLubfn ’qy AulFBf nf afieaf . hrK sog sm kr shfiraf . ies pRkfr prmysLr dy prm syvk gurU arjn sfihb jI dI pRIq EVik inBI jo anykF guriswK iswKxIaF leI aijhI imsfl bxI, ijs nUM iDafn ivwc rwK ky AunHF iswKI isdk inBfidaF iswK ieiqhfs nUM afpxy KUn nfl ilK ky sdf leI amr kr idwqf .

so, loV qF hux ieh hY ik puriKaF dy nfm ’qy kyvl dmgjLy hI nf mfrIey . sgoN, siqgurF aqy iswK sLhIdF dy ieiqhfs qoN syD lYNdy hoey guriswKI vflf adrsLk jIvn jIvIey . pRvfirk jIvn ivwc rojLI dI KLfqr iswKI iswdk qoN nf hfrIey aqy BfeIcfrk ivhfr vyly suafrQ qoN Aucyry ho ky sfiraF df Blf locIey . kOmI agvfeI kridaF CotIaF CotIaF rfjnIqk, smfijk qy Dfrimk pd pdvIaF leI afpxy Drm eImfn qoN nf zolIey aqy gurmq isDFqF nUM ipwT nf dyvIey . Buwl-cuwk muafPL .

gurU pMQ df dfs,

jgqfr isMG jfck,

sfbkf gRMQI sLRI hirmMdr sfihb aqy afnryrI ieMtrnYsLnl iswK imsLnrI S. G. P. C. sLRI aMimRqsr.

13jUn 2006




.