.

sR[ hrI isMG rMDfvy vfilaF df bfxI ‘jpu’ jI df Aucfrx qy ivsLrfm icMNnHF lfAux df kfnUMn glq.

21 meI nUM tI[ vI[ qy crcf vfrqf krn qoN bfad ieh pRogrfm bxfieaf igaf ik srdfr jI nUM bfxI ‘jpu’ dy Aucfrx qy ivsLrfm icMnHF bfry kuwJ svfl kIqy jfx. 1967-68 ivc mYN afpxy qfieaf jI, isMG sfihb igafnI kpUr isMG brfV, jo drbfr sfihb bqOr isMG sfihb dy inXukq sn qy Auh vI dmdmI tksfl koloN hI pVH ky afey sn, koloN bfxI ‘jpu’ df Aucfrx qy ivsLrfm icMnH lfAuxy iswKy sn jo bfad ivc pRo[ sfihb isMG dI ‘gurbfxI ivafkrx’ pusqk pVHn nfl glq sfbq hoey. kfrx kI hY? igafnI gurbcn isMG horF dI muZlI ividaf vI vydFq mwq anusfr hI hoeI ies krky Auh gurbfxI nUM vydF qy snfqn Drm dIaF aYnkF lf ky hI pRcfrdy sn qy jo vI AunHF koloN jF AunHF dI cwldI iPrdI XUnIvristI ivcoN pVH ky afvygf Ausdf vI iehI hfl hovygf qy sR[ hrI isMG rMDFvy vfilaf dI avsQf vI iehI hY.

22 meI nUM iqMn isMGF nUM ienHF dy invfs asQfn, jo hfeIvy 50 aqy 7 dy AuWqr pUrb ivc hY, qy rfq dy sfZy ds vjy dI mIitMg mukwrr krky Byj idwqf igaf qy kuwJ pMgqIaF kfgjL qy ilK ky ienHF isMGF nUM dy idwqIaF geIaF. ijQy ijQy ienHF ny ivsLrfm icMnH lgvfey qy jo jo Aucfrx bfry ikhf Auh sMgqF dI kichrI ivc hfjLr krn lwigaf hF.

hukmI hukmu clfey rfhu ] nfnk ivgsY vyprvfhu ]3] Aucfrx rfho qy vyprvfho dwisaf igaf, jo glq hY. asIN afpxI rojLmrf dI ijMdgI ivc vI ‘rfh’ qy iksy nUM vyprvfh hI afKdy hF. iksy ipMz df rsqf puCdy hF qF ieh nhI kihMdy ik ikhVf rfho jFdf hY Plfxy ipMz nUM? hfhy nUM aONkV qF ieh dwsdf hY ik rfh qy vyprvfh iek vcn nfm hn. pr ienHF inrmly qy sfDF dy zyiraF qoN pVH ky afey pRoPYsr, jo cwldI iPrdI XUnIvristI clfAudy hn, nUM kI pqf ik gurU arjn dyv jI ny gurbfxI ikhVy inXmF anusfr ilKI hY. Xfd rwKx vflI gwl ieh hY ik gurU arjn dyv jI gurbxI dI ivafkrx afp bxfAuNdy hn qy pwky inXmF anusfr BfeI gurdfs jI qoN ilKvfAuNdy hn.

aglIaF pMgqIaF ivc ivsLrfm icMnH vI glq lfey gey.

gurmuiK nfdM, gurmuiK vydM, gurmuiK rihaf smfeI ]
guru eIsru, guru gorKu, brmf guru, pfrbqI mfeI ]

Auprly lfey ivsLrfm icMnHF nfl gurbfxI dy arQ bxdy hn ik sfzy vfsqy eIsr, gorK qy brmf gurU hn aqy pfrbqI mfeI hY. jdoN ik gurU nfnk sfihb ies aglI pAuVI ivc ienHF dyvI dyviqaF dI hoNd nUM hI inkfrdy hn.

eykf mfeI, jugiq ivafeI, iqin cyly prvfxu ]
ieku sMsfrI, ieku BMzfrI, ieku lfey dIbfxu ]

lokIN smJdy sn/hn ik iek mfeI sI Ausny iksy jugqI nfl iqMn cyly pYdf kIqy ijnHF ivcoN iek sMsfr nUM pYdf krdf hY, iek pfldf hY aqy iPr iek Kqm krdf hY. pr gurU sfihb PurmfAuNdy hn ik mYnUM qF ieMJ lwgdf hY:

ijv iqsu BfvY, iqvY clfvY, ijv hovY Purmfxu ]
Ehu vyKY, Enf ndir n afvY, bhuqf eyhu ivzfxu ]

(pr asl gwl ieh hY ik) ijvyN Aus akfl purK ƒ BfAuNdf hY aqy ijvyN Aus df hukm huMdf hY, iqvyN hI Auh afp sMsfr dI kfr clf irhf hY, (iehnF bRhmf, ivsLƒ aqy isLv dy kuJ hwQ nhIN). ieh bVf ascrj kOqk hY ik Auh akfl purK (sB jIvF ƒ) vyK irhf hY pr jIvF ƒ akfl purK nhIN idwsdf. sR[ hrI isMG rMDfvf jIE TIk ivsLrfm icMnH ies qrHF hn:

gurmuiK nfdM, gurmuiK vydM, gurmuiK rihaf smfeI ]
guru eIsru, guru gorKu brmf, guru pfrbqI mfeI ]

ies qrHF krn nfl arQ bxdy hn ik myrf gurU hI myry vfsqy eIsr hY, gorK hY brmf hY aqy myrf gurU hI myry vfsqy pfrbqI mfeI hY. ikAuN? ikAuNik gurU gRMQ sfihb df isDFq hY ky asIN iewk akfl purK/ iewk rwb jI qoN bgYr iksy nUM nhI mMnxf. gwl akfl purK nUM mMnx dI cwl rhI hY pr sR[ hrI isMG rMDFvf jI kihx lwgy ik ies qrHF ivsLrfm icMnH lfAux nfl pfrbqI gurU bx jfeygI. iesqrI kdy gurU nhI ho skdI. ikAuN? ikAuNik iesqrI jLmIn rUpI hY qy mrd bIjL pfAuNdf hY. iesqrI mrd dy brfbr nhI ho skdI. srdfr jI df ieh isDFq vI gurU gRMQ sfihb dy isDFq dy iblkul Ault hY. iesy krky hI ieh aorqF dy pMjF ipafiraF ivc sLfml hox df ivroD krdy hn. asl ivc srdfr jI snfqnI Drm dI bolI boldy hn. jo pVHy hn EhI bolxgy.

aglIaF pMgqIaF ivc ivsLrfm icMnH ienHF ny TIk lfey.

gurf, iek dyih buJfeI ]
sBnf jIaf kf ieku dfqf, so mY ivsir n jfeI ]5]

aglIaF pMgqIaf ivc ienHF ny glq ivsLrfm icMnH lf ky gurU nfnk sfihb nUM hI inrgux bxf idwqf. nfnk dy nfl inrgux nhI afAuNdf. jy nfnk hI inrgux hY qF Auh iksy ivc gux ikvyN pYdf krygf? ies krky ienHF pMgqIaF ivc ivsLrfm icMnH qusIN glq lgfey hn.

nfnk inrguix guxu kry, guxvMiqaf guxu dy ]
qyhf koie n suJeI, ij iqsu guxu koie kry ]7]

TIk ivsLrfm icMnH ies qrHF hn.

nfnk, inrguix guxu kry, guxvMiqaf guxu dy ]
qyhf koie n suJeI, ij, iqsu guxu koie kry ]7]

aglIaF pMgqIaF ivc ivsLrfm icMnH qy Aucfrx dono hI glq hn.

kvxu su vylf vKqu kvxu, kvx iQiq kvxu vfru ]

kvix is ruqI mfhu, kvxu ijqu hoaf afkfru ]

pihlI pMgqI ivc cfr awKr hn; vylf, vKqu, iQiq qy vfr qy cfr vfr hI kvxu afieaf hY ies krky iqMn ivsLrfm icMnH lf ky pMgqI dy cfr ihsy krxy pYxgy. ‘mfhu’ df Aucfrx mfho nhI hY. hfhy nUM lwgf aONkV ieh dwsdf hY ky mhInf iewk vcn hY. dUsrI pMgqI ivc vI iqMn awKr: ruqI, mfhu qy akfru dI gwl hY ies krky do ivsLrfm icMnH lf ky pMgqI dy iqMn ihsy krny pYxgy ies qrHF krn nfl arQ TIk bxdy hn. TIk ivsLrfm icMnH ies qrHF lwgdy hn.

kvxu su vylf, vKqu kvxu, kvx iQiq, kvxu vfru ]

kvix is ruqI, mfhu kvxu, ijqu hoaf afkfru ]

ies qoN aglIaF pMgqI df qF srdfr jI ny inrfdr hI nhI kIqf blik ienHF nUM pqf hI nhI ik bfxI nUM pVHnf ikvyN hY? ivsLrfm icMnH glq lfey hn.

soeI soeI sdf, scu sfihbu, sfcf sfcI nfeI ]
hY BI hosI, jfie n jfsI, rcnf ijin rcfeI ]

srdfr jI pihlI pMgqI ivc awT awKr hn qy do do dy bfad ivsLrfm icMnH lfE qy dyKo ik ikvyN ijs afdmI ny kdy bfxI pVHI hI nhI Auh vI ies pMgqI nUM ikqnI asfnI nfl smJ jfvygf. TIk ivsLrfm icMnH ies qrHF hn.

soeI soeI, sdf scu, sfihbu sfcf, sfcI nfeI ]
hY BI hosI, jfie n jfsI, rcnf ijin rcfeI ]

Auh pRmfqmf, hmysLF rihx vflf swcu, swcf sfihb, ijsdI vizafeI vI vwzI/swcI hY, awj vI hY, nf Auh mrdf hY nf Auh jMmdf hY, ny sfrI isRsLtI bxfeI hY.

aglIaF pMgqIaF ivc sR[ hrI isMG rMDfvy vfly ivsLrfm icMnH glq lfAuNdy hn.

muMdf sMqoKu, srmu pqu JolI, iDafn kI krih, ibBUiq ]
iKMQf kflu, kuafrI kfieaf, jugiq zMzf prqIiq ]

srdfr jI ‘krih’ qoN bfad ivsLrfm icMnH lfAuxf hY qF svfl ieh pYdf huMdf hY ik krnf kI hY? jy ieQy ivsLrfm icMnH lfieaf hI nf jfvy qF mqlb TIk bxdf hY. gurU jI iksy XogI nUM smJfAuNdy hn ik qUM aih ijhVI svfh ipMzy qy mlI hoeI hY iesdf koeI PfeIdf nhI. ikAUNik sfrf gurU gRMQ sfihb krm kfzF df ivroD krdf hY ies krky rwb jI nfl iDafn joV iehI ipMzy qy svfh mlxI hY. kfieaf dy bfad ivsLrfm icMnH lf ky anrQ kr idwqy. ‘jugiq’ nUM ‘zMzf’ nfl joV dy hF qF kuafrI kfieaf dy koeI arQ hI nhI bxdy. ies krky ivsLrfm icMnH ies qrHF lgdy hn.

muMdf sMqoKu, srmu pqu JolI, iDafn kI krih ibBUiq ]
iKMQf kflu, kuafrI kfieaf jugiq, zMzf prqIiq ]

(hy jogI !) jy qUM sMqoK ƒ afpxIaF muMdrF bxfvy, imhnq ƒ Kwpr qy JolI, aqy akfl purK dy iDafn dI suafh (ipMzy qy mlyN), mOq (df BAu) qyrI godVI hovy, srIr ƒ ivkfrF qoN bcf ky rwKxf qyry leI jog dI rihq hovy aqy sLrDf ƒ zMzf bxfvyN (qF aMdroN kUV dI kMD tuwt skdI hY).

hux lokF nUM afp PYslf krnf pYxf hY ik ieh lok sfnUM bfxI nfl joVdy hn jF snfqn Drm nfl. ijs PfhI nUM gurU nfnk sfihb ny sfzy glF ivcoN Auqfiraf sI awj asIN ienHF lokF dI myhrbfnI nfl iPr qoN EhI PfhI glF ivc pf ky sON gey hF.

tI[ vI[ qy crcf krdy smyN qusIN iek pMgqI BfeI gurdfs dIaF vfrF ivcoN pRmfx dy qOr qy vrqI sI. Aus vkq mYnUM Ausdy arQF df nf pqf hox krky mYN cup kr igaf. bgYr pqf hox dy mYN quhfnUM glq khF ieh myrf inXm nhI jF gurU nfnk sfihb dI bfxI pVH ky aYsf krnf mYN TIk nhI smJdf. Auh pMgqI ies qrHF hY.

vfrF BfeI gurdfs, vfr igafrvIN, pAuVI qyrHvIN.

qfrU poptu qfiraf gurmuiK bfl suBfie AudfsI. iesdI ivafiKaf krdy BfeI vIr isMG jI ies qrHF ilKdy hn. popt (jfiq vflf) qfrU (nfmy iswK nUM gurU nfnk) ny qfiraf hY, ieh gurmuK bfl avsQf qoN hI AudfsIn rihMdf sI. iesy pMny qy afpxI itpxI ivc ilKdy hn ik keI isafxy smJdy hn ik aDI quk BfeI qfrU leI hY qy ‘gurmuiK bfl suBfie AudfsI’ ivc BfeI bfly df nfm hY. Kflsf jIE ieh itpxI bfly vflI mnOq nUM glq sfbq krdI hY. Kflsf jI iswK sMgq hI qusINN GUk svf idwqI hY.

do aihm svfl?

www.panthic.org (http://www.panthic.org/news/125/ARTICLE/2195/2006-01-22.html) qy jfE aqy sR[ hrI isMG rMDfvy vfilaF, bfbf bydI, bfbf Tfkr isMG afid dIaF gupq mIitMgF bfry suxo. srdfr ruldf isMG, jo dmdmI tksfl koloN hI iswK Drm bfry pVH ky gey hn, rfsLtrIXy iswK sMgq pMjfb Xuint df pRDfn hY ny sR[ hrI isMG rMDfvy vfilaF df nfm do vfr ilaf hY. ieh mIitMgF vwKry vwKry QfvF qy kIqIaF jFdIaF sn qFik lokF nUM pqf nf lwgy qy iek vfr iksy gupq mIitMg df lokF nUM pqf lwg igaf qF iek dm mIitMg df QF bdl ky PgvfVf kr idwqf igaf. ieh gupq mIitMgF gurdrsLn pRkfsL gurdvfrf cOk mihqf ivKy vI huMdIaF rhIaF hn. sR[ hrI isMG jI qusIN afr[ aYs[ aYs nfl gupq mIitMgF ivc iswK Drm dI cVHq bfry kI kI vIcfr ivtFdrf krdy sI sfnUM aKbfrF rfhIN dwso? ruldf isMG dI ajfjL ivc rIkfrizMg dI N sI[ zI asIN iqafr kr leI hY.

www.ik13.com qy jfE qF gur pRqfp sUrj krqf rfj kvI BfeI sMqoK isMG df gRMQ ieMntrnYt qy pfAux lfeI sR[ hrI isMG sR[ blijMdr isMG rfVy vfilaF df ‘do sLbd’ hyTF ‘Gr Gr aMdr Drmsfl’ ivc ies gRMQ nUM ieMntnYt qy pfAux lfeI DMnvfd krdy hn jdoN ik iesy gRMQ ivc jdoN bfbf amrdfs jI gurU aMgd dyv jI kol afAuNdy hn qF lMgr ivc ‘mhF pRsLfd’ vrqx dI sfKI ilKI hoeI hY. afm lokF ivc srdfr jI mfs df ivroD krdy hn qy dUjy pfsy Aus ikqfb dI pRsMsf vI krdy hn jo ieh dwsdI hY ik gurU ky lMgr ivc gurU aMgd dyv jI vyly mfs vrqdf sI. ies bfry ‘sMq’ hrI isMG rMDfvy vfly doDfry KMzy vFgr, ikqy koeI qy ikqy koeI isDFq ikAuN vrq rhy hn?

AuWqr dI AuzIk ivc,

gurU pMQ df dfs,

gurcrn isMG (ijAux vflf) brYNptn.




.