.

rfg mflf pVcol (iksLq pihlI)

rfg mflf df rcnhfrf kOx?

1430 pMinaF vflI Cfpy dI bIV (sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI) dy pMnf nM; 1429 dy hyToN afrMB ho ky pMnf nM; 1430, Bfv aMiqm pMny qIk ‘rfg mflf` drj hY. mMudfvxI mhlf 5 - ‘‘Qfl iviv iqMin vsqU peIE`` aqy slok mhlf 5 ‘‘qyrf kIqf jfqo nfhI[[[`` dI smfpqI qoN AupRMq ieh rcnf afrMB huMdI hY. pr iesdy rcnhfry bfry ikDry sUcnf nhIN.

sfihb sRI gurU gMRQ sfihb jI dy drÈn dIdfry, aqy gurbfxI Aupr ghu nfl ivcfr krn vfly swjx BlI pRkfr jfxdy hn ik sRI gurU gMRQ sfihb jI dy iksy iewk Èbd bfry ieh kihxf qF bVI vwzI gwl hY, iewk pMkqI vI aijhI nhIN ijsdy rcnhfry bfry koeI BulyKf pY skdf hovy. iek dohrf jF slok vI aijhf nhIN ijsdy ilwKx vfly bfry inrxf gurU pfqÈfh jI ny iswKF AuWqy Cwizaf hovy jF pVHn vfly nUM ies bfry hnyHry ivwc rwiKaf hovy.

gurbfxI ivwc kyvl iewk pMkqI ‘sUrdfs` dI hY, qF pMcm pfqÈfh jI ny Aus nfl vI lPË ‘sUrdfs` drj kIqf hY aqy bfkI Èbd nfl m; 5.

iesy qrHF ÈlokF ivwc jy ikwDry PrId sfihb jF kbIr sfihb dy iksy slok dy arQ Bfv nUM hor inKfrx dI loV peI qF ijs gurU ivakqI df slok nfl joiVaf, Aus nfl sbMDq mhlf nMMbr vI drj dr idwqf. gAuVI guafryrI sRI kbIr jIAu ky 14 vyN cAupdy (pMnf 323) dy iqMn pdy qF kbIr sfihb jI dy hn, cAuQf pdf jd pMjvyN pfqÈfh jI ny afp joiVaf qF nfl spwÈt syD idwqI ‘gAuVI kbIr jI kI, nfil rlfie iliKaf mhlf 5.

pMnf 487 Aupr afsf rfg ivwc Bgq DMnf jI dy iqMn Èbd hn. pihly Èbd ivwc DMnf jI dwsdy hn ik mYNnUM rwbI igafn Bfv gurU dI pRfpqI, sMq jnF dy myl aqy sfD sMgq ivwcoN hoeI. Bgq jI bfry ÈrfrqI/eIrKflU lokF ny iek khfxI pRclq kr rwKI sI aqy Ausdf pRcfr vI bVf kIqf igaf sI ik DMnf jI nUM pRBU dI pRfpqI iek pMizq rfhIN idwqy pwQr dy Tfkr ivwcoN hoeI. swc dy rfh nNUM jfnx vfly jfxdy hn ik pwQr pUjf ivwcoN rwb dI pRfpqI dIaF gwlF krnIaF jF khfxIaF GVnIaF kyvl nfsmJI hY aqy hnHyry ivwc Psy lokF nUM hor kurfhy pfAux dI gwl hY. pMcm pfqÈfh jI ny ienHF sMq jnF df vyrvf dyxf ËrUrI smiJaf qF jo lokF nUM swcfeI df pqf lwg sky. DMnf jI dy ÈbdF ivwc hI pMjvyN pfqÈfh jI ny ‘mhlf 5` ilwK ky iek Èbd afpxy vwloN hor joV idwqf. Èbd qF DMnf jI dy cl rhy hn, pr spwÈt kr idwqf ik ieh Èbd DMnf jI dy pRQfie hY, BfvyN hY pMcm ipqf jI df.

mukdI gwl - sfrI gurbfxI ivwc iewk pMkqI vI aijhI nhIN ijsdy ilwKxhfry bfry koeI BulyKf pY sky. rfg mflf bfry ieh iewk anoKI gwl hY. Cfpy dIaF bIVF ivwc Aupr ‘ÃÄ siq gur pRsfid` qF Cfp idwqf, pr ilwKxhfry bfry koeI sUcnf nhIN. kuJ ivdvfn vfDU dy aMdfËy lgf ik iesdy rcnhfry pMcm pfqÈfh jI nUM Ndwsdy hn, jo ik iblkul inrmUl aqy gurbfxI igafn qoN kory hox df spwÈt sbUq hY. ijs pMcm ipqf jI ny sRI gurU gMRQ sfihb jI dI sMpfdnf krn smyN iewk-iewk pMkqI slok, dohy aqy hr iewk CotI qoN CotI rcnf bfry pUrI pUrI syD idwqI, Auh pfqÈfh ies rcnf nNUM inKsmI ikvyN Cwz skdy sn. pMjvyN pfqÈfh jI nUM ies df ilKxhfrf dwsxf iksy qrHF vI XukqI-pUrn nhIN.

rfg mflf gurbfxI hY jF kwcI rcnf, ies bfry pMQ ivwc do rfvF hn pr swcfeI qIk apVx vfsqy awgy idwqy kuJ qwQ awKoN Auhly nhIN kIqy jf skdy.

mur ipq pUrb kIas pXfnf

sUJvfn pfTkF anuBv kr ilaf hovygf ik AupRokq sfkq (skqI-kflkf AupfÈk) kvI ny gurU klgIDr pfqÈfh nUM ipCly jnm ‘duÈt dmn` rUp ivwc mhFkfl aqy kflkf arfDk drsfAux leI ikqnI cqurfeI qoN kMm ilaf hY Bfv ‘ab mYN afpnI kQf bKfno` vflI afpxI rcI rcnf ikwzy anoKy ZMg nfl dÈmyÈ rcnf krky drsfeI hY ikAuNik afpxI rcI kivqf df afp hI iËMmyvfr bxdf qF gurU jI vloN BgvqI dI afigaf pfln ihq ‘hymkuMt` Auqy asMKF vrHy BuiKaF-qwisaF rih ky mhFkfl aqy kflkf arfDn df hT krnf iksy guriswK ny supny ivwc vI nhIN mMnxf sI qy nf hI iksy BgvqI dyvI ny Éflsy dy lUM-lUM ivwc pRvyÈ krky ‘pRQm BgAuqI ismr ky[[[ afidk Aucfrx dI pRyrxf dyxI sI.

blik vws lgdy guriswK ies cflfk kvI nUM mfÌI mMgx qk mjbUr kr idMdy, ho skdf hY koeI joÈIlf isdkvfn guriswK ies nUM agoN leI mhFkfl aqy kfilkf dI eyjMtI ihq kuÌr qolnoN hmyÈf leI kMnHI hwQ lvf ky Cwzdf.

dUjI, ieh gwl vI pfTkF vfsqy smJxI ËrUrI hY ik ies cqur kvI ny imwTy dy lflc jUT KvfAux vFgU hyT ilKIaF PulhuxIaF dI lpyt ivwc dsm ipqf jI nUM kfilkf afrfDk iswD krn vflf iswKF nUM DoKf idwqf hY, ijvyN ik -

qh hm aiDk qpisaf sfDI..

mhfkfl kfilkf afrfDI..

ieh ibD krq qpsXf BXo..

dvY qy eyk rUp hvY gXÍY..

qp sfDq pRB moih bulfXo..

iem kih ky ieh lok pTfXo.. [[[[ [[[[

TfZ BXo mY joir kr bcn khf isr nfie..

pMQ cly qb jgq mY jb qum kro shfie.. afidk

Èok ik AupRokq kvI iruLq PulhuxIaF nUM ajfx ÈrDflUaF ny dsm igrf inÈcy krky hymkuMt nUM XfiqRk vhIrF pf idwqIaF aqy kvI vloN ‘pRQm BgAuqI ismr ky[[[[` vflI pAuVI ivwc kIqy BgAuqI nUM ardfsy ivwc Èfml kr ilaf. ---cldf

(not:- ies qoN aglf lyK "rfg mflf bfry vIcfr mMgdy qwQ" pihlF hI 'isWK mfrg' qy Cp cuwkf hY. pfTk jn Auh lyK ipRM: surjIq isMG jI dy ipCly lyKF ivc pVH skdy hn-sMpfdk)




.