.

poQI prmysr kf Qfnu

pRo: ieMdr isMG ‘Gwgf’

dunIaF Br ivwc Drm ny mnuwKqf ƒ sdf hI pRBfvq kIqf hY. ijho ijhI ieh dunIaF awj nËr af rhI hY, ies ƒ ies avsQf ivwc ilafAux leI Drm isDFqF ny, Dfrmk muKIaF ny aqy Dfrmk gRMQF ny sucyq muKI df ikrdfr inBfieaf hY. prmfqmf BfvyN aQfh guxf vflf hY, ‘krqf Brqf qy hrqf hY`, asIm hY ikAuNik rwb inrakfr hY, ies leI afm mnuwK dI soc phuMc qoN Aupr hY. iksy kmËorI kfrn axigxq lok, afpxy Drm muKI ƒ hI rwb afK idaf krdy sn. iensfn ƒ anyk burfeIaF, ivkfrF qoN hoV ky, Drm muKIaF ny nykI, prAupkfr dy Bly mfrg qy cwlx dI vfr-vfr pRyrnf kIqI. sfry qF BfvyN nf shI pr iPr vI byaMq lok ÈrDf Bfvnf sihq afpxy Drm muKI dy hukm ƒ svIkfr krdy hn. iswKF ƒ ies gwl df ivsyLÈ mfx hY ik AunHF kol afpxy mhfn Drm muKIaF dy pivwqr AupdyÈ, shI avsQf ivwc ibnF imlfvt qoN phuMc gey hn. siqgurU nfnk ivcfrDfrf bhupwKI hY. ijMLdgI dy hr pihlU leI agvfeI krn dy Xog hY. sMsfr ƒ iewk iekfeI bxfAux ivwc inwgr Xogdfn pfAux leI smrwQ hY. ies pfvn bfxI dIaF sfrIaF KUbIaF iksy iewk lyK ivwc aMikq krnIaF qF sMBv nhIN hn, iPr vI smfj dy Bly ihwq, ies qoN agvfeI lY ky iËMdgI bqIq kIqI jfvy qF smfj df ichrf-mohrf hI nhIN, mn aqy afqmf ivwc vI kRFqIkfrI bdlfE af skdf hY. siqgurU nfnk sfihb df (aQfh sfgr ivcoN) kyvl iewk slok pfTkF snmuwK rwKx dI KuÈI lY irhf hF:

Èlok mhlf pihlf (sfrMg kI vfr mhlf 4) pMnf 1240

1[ ‘nfnk culIaF sucIaF jy Bir jfxy koie..`

ies sMsfrk psfry ivwc, hr iensfn srIr ƒ pivwqr jF inrml rwKx leI XqnÈIl vyiKaf jf skdf hY. Kfs imQy hoey qIrQF `qy ieÈnfn krnf, AuprMq sfDUaF, grIbF ƒ Bojn CkfAuxf, rupey, kwpVy dfn krny, Drm df mhwqvpUrn aMg mMinaf jFdf sI. ieh kdI iksy sfDU jF Drm muKI ny dfn krn vfly qoN nhIN puwiCaf ik ‘BfeI qyry kol ieh dfn krn Xog pdfrQ afieaf ikvy?` ijs pfp dI nivqrI leI qUM ieÈnfn kIqf, dfn kIqf hY, Auh ikhVf pfp hY? pfxI ivwc Klo ky sUrj ƒ hfËr jfx ky, prmfqmf dIaF ksmF Kf ky grIbF ƒ kuJ Dn pdfrQ dfn krn nfl kI swcmuwc qUM pivwqr ho igaf hY? DrmI bx igaf hY? ieh suafl kdI iksy Dfrmk muKI ny afpxy syvkF ƒ nhIN kIqy sn. bs pujfrI dIaF dwsIaF kuJ rIqF rsmF pUrIaF kro qy DrmI hox df pRmfx pwqr pRfpq kr lE. siqgurU nfnk sfihb ƒ ieh pRvfn nhIN sI. AunHF spwÈt kIqf ‘aY sMsfr dy loko! jy pivwqr hoxf cfhuMdy ho qF kyvl pfxI nfl srIr DoieaF nhIN ho skogy. aMdroN mn krky svwC hoxf pvygf. afpxI inwq dI jIvn ikiraf ÈuwD krnI pvygI. ijs Xog qusIN ho, ijs ruqby qy ibrfj ky ijMLmyvfrIaF inBfa rhy ho, Aus vrqoN ivhfr ƒ ÈuwD bxfE. iewk sDfrn ivakqI qoN lY ky siqgurU jI ny bfdÈfh qwk ƒ, bVI bybfkI nfl nykI dy rfh qy cwlx dI qfkId kIqI hY. aglI pMkqI:

2[ ‘surqy culI igafn kI jogI kf jqu hoie..`

(AuhI) hy BfeI! iDafn nfl sux, ÈrDfvfn mnuwK kol, igafn qy ivcfr dI soJI hoxI cfhIdI hY. ieh nhIN ik Auh ÈrDf qF bVI rwKdf hovy pr igafn vloN KflI hovy. aMnHI ÈrDf mnuwK ƒ kurfhy pf dyNdI hY. iensfn mUrqIaF, ruwKF, pÈUaF-pMCIaF aqy mnuwKF qwk ƒ pUjx lwg pYNdf hY. gurU Gr ivwc aigafnqf vflI pUjf ƒ koeI QF nhIN hY. sgoN ‘kubuiD imtY gur sbdu bIcfir.. siqguru BytY moK duafr..` (944) ieh hY aslI surq juV jfx dI inÈfnI qy iehI hY swcI culI jF pivwqrqf. hor suxo! jogI aqy hor bhuq sfry sfD sMq Gr iqafg ky, iËMmyvfrIaF qoN Bwj KloNdy hn. DIaF puwqr pqnI mfqf-ipqf afid ƒ ivlkdy qVpdy Cwz ky, guPfvF ivwc jf bYTdy hn. kI iehI Drm hY? iehI mksd hY iËMdgI df? iPr pirvfrF ƒ kIhdy hvfly kIqf hY? kI iehI ‘rfmnfm` Gr rih ky, KyqI krky, smfjk iËMmyvfrIaF inBfAuNidaF nhIN jipaf jf skdf? kI jqI rihx nfl pRmfqmf iml jFdf hY?

‘ibMdu n rfKih jqI khfvih.. mfeI mFgq qRY loBfvih..` (903)

koeI jIv ibMd ƒ kfbU nhIN rwK skdf. qusIN qF sgoN jdoN GrF ivwc pyt pUrqI leI aMn dfxf mMgx jFdy ho qF suMdr aOrqF ƒ ‘mfqf jI` afK ky KYr vI mMgdy ho qy mn aMdr kfm TfTF mfr irhf huMdf hY. keI vfrI vfsnf gRsq ho ky, kukrm vI kr jFdy ho. iehI ibhqr nhIN ik Gr ivwc rih ky hI, nyk jIvn bqIq kro. jqI qF asl ivwc EhI iensfn hY jo afpxy pqI/pqnI pRqI vPfdfr rihMdf hY. ies asUl qoN BtikaF mnuwK, ijMnI mrËI pivwqrqf rwKx df ivKfvf kry, culIaF Bry, iksy arQ nhIN. Auh apivwqr hI mMinaf jfvygf.

3[ ‘bRfhmx culI sMqoK kI igrhI kf squ dfnu..` (AuhI) purfqn simaF ivwc bRfhmx df smfj Auqy bhuq dbdbf sI. rfjy mhfrfjy vËIr cODrI sfry hI bRfhmx qoN puwC ky cwldy sn. mnuwK dy jnm qoN lY ky mrn qwk, jIvn dI hr iewk ikiraf pujfrI (bRfhmx) dy aDIn sI qy hY. ijs iksy ny Ërf AuBfsrn dI ihMmq kIqI, pujfrIaF dIaF vDIkIaF ivruwD mUMh KoilHaf, Aus ƒ apmfnq kIqf igaf. nfsqk afK ky BMizaf igaf, nrkF df aiDkfrI grdfinaF igaf. jy iPr vI ivroDI itkfxy isr nf afieaf qF isr klm kr idwqf igaf. bRfhmx dy PqivaF qoN mukqI df iewko iewk pRmuK sfDn sI ‘dfn`. asl ivwc ieh dfn nhIN sI blik ‘zfn` Bfv zMz jF sËf sI. ies ƒ sËf bxn qoN pihlF hI afm syvk bRfhmx awgy dovyN hwQ joV ky, aiq aDIngI ivwc Kud hI dfn krdf rihMdf sI qF ik ieh zMz nf bx jfvy. afpxy syvkF ƒ nrkF qoN bcf ky svrgF ivwc Byjx leI, bRfhmx ivcfrf AunHF dy ‘‘pfp`` afpxy isr lY lYNdf sI. pr ies dy ‘imhnqfny` dI PIs (dfn+zMz) vfsqy aMn, DMn, sonf, cFdI, bsqr qy ËmIn qoN ielfvf afpxI jvfn pqnI jF jvfn bytI vI bRfhmx dI syvf ivwc hfËr krnI pYNdI sI. jy koeI syvk iswDy ijhy qrIky gwl nf smJy qdoN ‘rfj kop` (rfjsI qfkq) rfhIN afpxI gwl mMnvf leI jFdI sI. iesy leI siqgurU jI ny Aucycy qOr qy afiKaf hY ik hy pMzq, ikRpf krky Drm dy nF `qy, ieh axmnuwKI Ëulm nf kro. jIvn ƒ sMqoKI bxfE, KfhÈF `qy kfbU pfAu. quhfzy leI iehI hY aslI pivwqrqf aqy cUlI BrnI.

gRihsQI mnuwK ƒ siqgurU jI ny hukm idwqf BfeI qUM scfeI jF nykI dy mfrg qy cwlxf hY. afpxy pirvfr dI pflxf vfsqy Dn kmfAux leI glq rsqf aKiqafr nhIN krnf. BfvyN sfdy jhy Kfxy nfl jIvn inrbfh krnf pvy, pr dUjy df hwk nhIN Kohxf. ds nK dI BlI ikrq krnI hY. ies dy nfl hI vMz ky Ckxf hY ikAuNik qyry kol aMn pYdf krn dI smrwQf hY, jugqI hY. ies leI ijwQy ikqy ieh vyKyN peI koeI BYx-Brf, bwcf-buwZf muÈkl ivwc hY, Aus dI aOkV dUr krn dI koiÈÈ krIN. afpxy pirvfr jF bwicaF ƒ pÈU-pMCI vI pfldy hn, qUM afpxy pirvfr qwk sImq nf rih ky, smfj qwk sBnF dI syvf ivwc qwqpr rihxf hY. hor ikDry ieÈnfn krn leI qIrQF `qy Btkx dI qYƒ koeI loV nhIN hY. qyrf iehI aslI qIrQ hY, smfj dy kmËor qbikaF dI shfieqf krnI. jy qUM ies qrHF jIvn bsr kryNgf qF smJ lY qYƒ suwcIaF cUlIaF Brn dI jfc af geI, qIrQ ieÈnfn ho igaf, ivkfrF dI mYl lih geI. vfk hn:

hir jlu inrmlu mnu iensfnI mjn siqguru BfeI.. (505)

4[ ‘rfjy culI inafv kI piVaf scu iDafnu..` (AuhI) siqgurU jI ny ikrpf krky prmyÈr dy GroN byaMq kImqI KËfny ilaFdy aqy dohIN hwQIN mnuwKqf ivwc vrqfey. jy koeI ivakqI siqgurU jI qoN kuJ lYxf hI nf cfhy iPr qF Aus dI nf smJI hI afKI jf skdI hY. siqgurU jI kf bcn hY:

AUNDY BFzy ikCu n smfvY sIDY aMimRqu prY inhfr.. (503)

dyÈ dy rfjy dI bhuq vwzI iËMmyvfrI huMdI hY, afpxy rfj ivwc jfn mfl, afn Èfn sB dI brkrfr rwKy. sfiraF ƒ smyN isr iensfP dyvy. koeI iewk ivakqI vI rfj ivwc BuwKf-nMgf nf hovy, koeI iksy df hwk nf Kohvy. rfj dI puils lokF dI syvk hovy, DwkV hfkm nf bxy. sfry mihkimaF dy krmcfrI qy aPsr, lokF dy kMm iemfndfrI nfl krn. adflqF ivwc iensfÌ imly, bhuq hI nyk aqy mfihr mnuwK ƒ ieh vzyrI iËMmyvfrI sONpI jfvy. jwj aqy adflq df nF suxidaF hI kMbxI nf iCVy, sgoN mn ƒ qswlI hovy ik TIk PYslf kIqf jfvygf. POjF dys ƒ bfhrI KqiraF qoN bcfAux leI qndyhI nfl syvf krn. zfktr afpxI syvf ƒ prAupkfr dI Bfvnf nfl krn. ienHF sBnF qoN kMm krvfAux vflf hY rfjf. jy dys df muKI nf aihl hovy, aXfÈ hovy, irÈvqKor hovy, sfry vrgF nfl iewko ijhf ipafr Biraf vrqfE nf krdf hovy, iPr Auh rfjf nf rih ky ksfeI df rUp Dfrn kr lYNdf hY. Aus bfry siqgurU df Purmfn hY:

rfjy ÈINh mukdm kuqy.. jfie jgfiein bYTy suqy..

cfkr nhdf pfien GfAu.. rqu ipqu kuiq ho cit jfhu..(1288)

sfry dys vfsI rfjy leI afpxI aOlfd vFg hox. sBnF dI ishq dI qMdrusqI, anyk pRkfrI ividaf, AupjIvkf dy sfDn, nvIaF suwK shUlqF pYdf krn leI ivigafnIaF ƒ AuqÈfhq krnf, KyqI, vpfr, kfrKfny aqy nOkrIaF afid leI pfeydfr inËfm dI mËbUqI nfl GfVq GVnI, ieh sB iËMmyvfrIaF bfdÈfh dIaF hI qF hn. jy rfj pRmuwK nfsmJ, byeImfn aqy hor ivkfrF nfl lbryË hY qF dys vfsIaF dI iËMdgI duKdfeI hI hovygI. awgy rfjy ƒ nyk slfh dyx vfly ivdvfn jn hoieaf krdy hn. jy rfj pRmuwK kurfhy pY jfvy qF ivdvfnF df pRQm PrË hY ik lok ihq ivwc, inzr ho ky rfjy ƒ mMd kfiraF qoN vrjx. jy aijhf nhIN krdy qF Auh ivdvfn nhIN mMny jf skdy. jy Auh swc dI afvfË smyN isr bulMd nhIN krdy qF kfier hn. pVHy-ilKy isafxy purKF ny hI smfj dy iesqrI mrd ƒ jfgrq krnf huMdf hY. bhupRkfrI ividaf pVHf ky shI mfieinaF ivwc dys, Drm qy smfj ƒ AupXogI bxfAuxf huMdf hY. jy ivdvfn jn lflcI, nÈeI, ivkfrI, irÈvq afid aOguxF ivwc grk ho gey qF smfj ƒ kOx sumwq dyvygf? shI arQF ivwc ivdvfn hI Auh hY jo ividaf rfhIN mnuwKqf df Blf krdf hY.

5[ ‘pfxI icqu n DopeI muiK pIqY iqK jfie..

pfxI ipqf jgq kf iPir pfxI sB Kfie..` (1240)

hy BfeI, jl ivwc ieÈnfn krn nfl srIr Doieaf jf skdf hY. pfxI pI lYx nfl ipafs imt jFdI hY pr mn aMdrly ivkfr qy pfp krm vwzy qIrQF `qy nHfiqaF vI nhIN Auqrdy. Xfd rwKo, pfxI dI bUMd (ibMd) ivwcoN hI jIv pYdf huMdy hn. iPr pfxI hI AunHF ƒ glx ivwc shfieqf krdf hY. Aupr vrixq jIvn cwlx nfl smfj sohxf bxygf. cfr sO sflf pihlf pRkfÈ idvs mnfieaf qF hI sPl hovygf, jy gurbfxI anusfrI jIvn Zlygf.

poQI prmysr kf Qfnu..

sfD sMig gfvih gux goibMd pUrn bRhm igafnu.. (1226)




.