.
 

ajoky smyN ivwc iswKF dIaF smisaFvF aqy AunHF dy Aupfa

 
     
 

(Dfrimk, smfjk, rfjnIqk, siBafcfrk, sdfcfrk, pirvfrk, afrQk)

 
     
 

sfzy ijafdf qr duwKF df kfrx asIN afp hI hF. asIN afpxIaF musLklF afp hI shyVdy hF. koeI dUsrf dyx vfsqy nhIN afAuNdf. sfzI swB qoN vwzI Buwl ieh hY ik asF prmfqmf ƒ Bulf idwqf hY. ijs krky asIN afpxy duwK shyV lYNdy hF. "prmysr qy BuilaF ivafpin sBy rog ]" (135) hryk afpxy afp ƒ TIk smJdf hY aqy dUsiraF ƒ glq. swc smJx qy jfnx dI koeI ivrlf hI koisLs krdf hY. asIN gwlF qF bhuq cMgIaF cMgIaF krdy hF, pr sfzy krm sfzIaF gwlF nfl myl nhIN KFdy hn. "glˆุI asI cMgIaf afcfrI burIafh ]" (85) ieiqhfs ies gwl df gvfh hY ik musLklF gurU sfihbF qy vI afeIaF. AunHF ny akfl purKu df Et afsrf ilaf qy hwl lwB ilaf qy swB musLklF afsfn kr leIaF. sfzIaF smisaFvF aqy msly qF bhuq hn. afAu kuJ ku Dfrimk, smfjk, rfjnIqk, siBafcfrk, sdfcfrk, pirvfrk aqy afrQk smisaFvF sFJIaF krIey aqy AunHF dy gurmiq anusfr hwl ƒ ivcfrIey.

 
     
 

Dfrimk

 
     
 

gurU sfihb ny qF gurbfxI ivwc isDf qy spsLt rsqf bfr bfr smJfieaf hY. sfƒ sLbd gurU dy lV lfieaf sI pr asIN sLksI pUjf dy mgr lg gey. nqIjf ieh hoieaf ik asIN aslI Drm df rfh Bul gey hF. ijafdf qr awjkl asIN afpxI jF lokmq anusfr bxfey gey asUlF ƒ hI Drm smJ ky cl rhy hF. koeI Kojx dI koisLs nhIN krdf hY. afAu asIN gurbfxI anusfr afpxIaF Dfrimk smisaFvF dy kfrx qy Aupfa sFJy krIey.

 
     
 

PLqh:

 
 

awj koeI ivrlf hI iswK imldf hY jo ik dUsry iswK ƒ PLqh bulfAux leI pihl krdf hY. hryk iehI socdf hY ik pihlF dUsrf PLqh bulfvy. kfrx hAumYN, nf ivsLvfs, afpsI ipafr dI kmI, svfrQ puxf afid. PLqh bulfAux nfl iensfn df hMkfr Gtdf hY. jy kr pRBU nfl nyVqf vDfAuxI hY qF hMkfr Gtfxf pvygf qy hukmu qy rjLf anusfr clxf pvygf. "hukim rjfeI clxf nfnk iliKaf nfil ]1]" (1)

 
     
 

ardfs:

 
 

akfl qwKq qoN prmfixq ardfs BFvy isrP do imMt dI hY, pr keI QFvF qy vyKx ivwc aFAuNdF hY ik ardfs qoN bfad mMgF dI igxqI bhuq lMbI huMdI hY. ieh swB lflc, suafrQ aqy nfsmJI dIaF insLfnIaF hn. akfl purKu qoN quhfzIaF jrUrqF BulIaF nhIN hn. koeI ivrlf hI huMdF hY jo ik nfmu dI jfcnf, syvf krnf df mOkf qy gurU dI mwq leI ardfs krdf hY. "ivxu quDu horu ij mMgxf isir duKf kY duK ] dyih nfmu sMqoKIaf AuqrY mn kI BuK ]" (958) nfmu qoN ibnf asIN jo vI mMgdy hF Auh duwK hI idMdf hY. jykr asIN afp hI smisaFvF ƒ swdf idMdy hF qF gurU sfzf iks qrHF Blf kr skdf hY.

 
     
 

vihm:

 
 

keI iswK qF bhuq hI vihmI ho gey hn. pMzqF qy joqsLIaF dy ipCy Bwjdy hn. iswKF dy GrF ivwc vI tyvy bxfAuxy sLurU ho gey hn. cMgy mfVy idnF dI gwlF. sLrfDf ivwc ivafh nhIN krny. inrfiqaF ivwc jLrUr krny. kuJ ny qF pMzqF qy joqsLIaF kolo ivafh afid dI qfrIK vI kZvfxI sLurU kr idwqI hY. keI sLnIvfr ƒ Coly qy qyl dfn krdy vI vyKy jf skdy hn. gurU sfihb ny qF sfƒ BrmF ivwcoN bfhr kwiZaf sI asIN vfips Aus ivwc Ps rhy hF. "mfh idvs mUrq Bly ijs kAu ndir kry ] nfnku mMgY drs dfnu ikrpf krhu hry]" (136)

 
     
 

gurduafiraF dI hflq:

 
 

lok gurduafry jFdy hn qF jo mn dI sLFqI iml jfvy. jykr gurduafiraF ivwc hI mfieaf df psfrf cl irhf hY qF lokI ikQy jfxgy. gurduafiraF dIaF pRbMDk kmytIaF df vI awjkl burf hfl hY. ieh iewk vwzI musLkl bx rhI hY. kfrx ieh hY ik iswKF ny gurU grMQ sfihb ƒ iek mUrqI dI qrHF pUjxf sLurU kr idqf hY. ies ƒ sjfx leI qrHF qrHF dy rumfilaF qy jLor hY. pflkI sjfAux dI dOV, iblizMg qy mfrbl jF grynfeIt, kroVF df Krcf. iblizMg bxfAux qoN pihlF sfry bhuq jLor lgfAuNdy hn. iblizMg iqafr hox qoN bfad dIvfn hfl aksr KflI rihMdF hY. aMimRq vyly qF koeI ivrlf hI idKfeI idMdF hY.

 
     
 

aMimRq vylf qy ikrq:

 
 

gurU sfihb ny qF iswK ƒ ikrqI bxfieaf sI. aMimRq vyly qy sLfm dy dIvfn huMdy sn. idn smyN ikrq krnI aqy rfq ƒ afrfm krnf. rfq dy pihly pihr dI bMdgI mfno iek sohxf ijhf Puwl hY, Pl aMimRq vyly dI bMdgI hI ho skdI hY. jo bMdy aMimRq vyly jfgdy hn Auh prmfqmf pfsoN bKLsLsL hfsl krdy hn. "pihlY phrY PulVf Plu BI pCf rfiq ] jo jfgMinู lhMin sy sfeI kMno dfiq ]" (1383-1384) ies dy Ault sfzy dIvfn aksr idn dy smyN jF dyr rfq qwk huMdy hn. nf ikrq dI prvfh qy nf hI rfq dI nINd dI. aMimRq vylf vI KuMJ igaf, rfq dI nINd vI Krfb qy ikrq df vI nuksfn. afriQk musLklF af geIaF.

 
     
 

gurU zMm:

 
 

awj asIN sLbd gurU nfloN tut ky zyiraF qy mhMqF nfl juV rhy hF. gurU qy Brosf nhIN iesy leI swcI bfxI Cwz ky kwcI bfxI pVHn vfilaF dIaF tokrIaF notF nfl Brdy hF. jy kr smisaFvF df hwl cfhuMdy hF qF swcI bfxI nfl sbMD joVnf pvygf. "afvhu isK siqgurU ky ipafirho gfvhu scI bfxI]" (920) gurU hirrfey sfihb ny bfxI bdln krky qF afpxy puwqr ƒ iqafg idwqf sI. prMqU asIN bfxI ivwc qoV mroV krnI qF afpxI sLfn smJdy hF. kIrqn krdy smyN keI sLbdF ivwc afpxy afp hI "vfihgurU" jF "jI" lgf lYNdy hn. Auh sLfied ieh dwsxf cfhuMdy hn ik gurU sfihb ƒ nfmu jpxf nhIN sI aFAuNdf, jF smJ nhIN sI ik iejLq dyx leI ikQy "jI" vrqxf hY. ibhqr iehI hY ik gurU sfihb ƒ akl dyx dI bjfey asIN afp akl lYNxI sLurU kr deIey.

 
     
 

gurU sfihb ny iek sLbdI pRvfn nhIN kIqf:

 
 

PLqh blfAux smyN "vfihgurU" sLbd do vfrI duhrfieaf jFdf hY. pr koeI kihx ƒ iqafr nhIN. isrP "siq sRI akfl" kih ky Cutkfrf pfAuxF cfhuMdy hF. PLqh blfAux leI gurU sfihb ny hdfieq idqI hY. pr asIN mMnx leI iqafr nhIN. ies dy Ault, iksy ƒ vI bfxI ivwc bdlfv krn dI iejfjq nhIN hY. asIN afp hI bfxI ivwc imlfvt kr rhy hF. gurU sfihb dy huwkm ivruD kMm kr rhy hF. asIN gursLbdI dI QF iek sLbdI bx rhy hF, ijs ƒ gurU sfihb ny pRvfn nhIN kIqf. ieko awKr ƒ bfr bfr duhrfAux prvfn nhIN hY. BfvyN vfihgurU awKr hI ikAuN nf hovy. akfl purKu awKrF dy aDIn nhIN hY. "nfdI bydI sbdI monI jm ky ptY ilKfieaf ]2]" (654-655) bfr bfr iek awKr ƒ khI jfxf jog mwq hY. gurmiq nhIN. nfm (nFv) aqy guru grMQ ivwc vrqy gey nfmu ivwc bhuq aMqr hY. bfxI ivwc vrqy gey nfmu ivwc anykqf vI hY. "amfn hYN ] inDfn hYN ] anyk hYN ] iPr eyk hYN ]" (jfpu sfihb)

 
 

mUlmMqr ivwc akfl purK df koeI ivakqIgq nFv nhIN hY. jfp sfihb ivwc 700 qoN vwD krmvfck nFv hn. akfl purK awKrF dy aDIn nhIN hY. asIN Aus ƒ afpxI mwq anusfr awKrF ivwc lpyt rhy hF. gurU sfihb ny mUMh nfl bolx leI nhIN ikhf, ihrdy ivwc vsfAux leI ikhf hY. "mn bc kฎm pRBu eyku iDafey ] srb Plf soeI jnu pfey ]" (760)

 
 

swcI bfxI gfien krn qoN ibnf "ihrdY iqnf smfxI ]" (920) iks qrHF ho skdI hY. akfl purK ƒ mn ivwc vsfAuxF hY. gurU dy bcn mMnxy hn. gurbfxI anusfr krm krny hn. qF hI suK pRfpq kIqf jf skdf hY. ies leI ipafry vIro qy BYxoN jy kr asIN smisaFvF df hwl cfhuMdy hF qF sfƒ swcI bfxI gfien krnI pvygI, swcI bfxI nfl sbMD joVnf pvygf.

 
     
 

smfjk

 
     
 

sbr dI kmI:

 
 

sfzy aMdr sbr dI kmI hY. ies df isDf sbMD iqRsLnf nfl vI hY. BfvyN ieh afdq qrwkI vwl lY ky jFdI hY pr nfl hI afpsI JgiVaF, mfnisk asLFqI, iKJxf, blwz prYsLr vrgIaF ibmfrIaF df kfrx vI bxdI hY. "sbr aMdir sfbrI qnu eyvY jflyinู ] hoin njIik Kudfie dY Byqu n iksY dyin ]" (1384)

 

 

 
     
 

afls qy nsLy:

 
 

awjkl iswKF ivwc afls puxf qy ZihMdI klf vD rhI hY. koeI ivrlf hI rojLfnf srIrk ksrq krdf hY. iksfn aqy AunHF dy bwcy kfrF motrsfeIklF qy GuMmdy hn. AunHF ny ibhfrI nOkrF qy inrBr krnf sLurU kr idqf hY. ijs df nqIjf ieh hoieaf hY ik iswKF dI ishq kmjor hoxI sLurU ho geI hY. nisLaF qy bImfrIaF ny Gyr ilaf hY. awjkl iswKF ivwc qrHF qrHF dIaF bImfrIaF vD rhIaF hn. bI[ pI[, idl df dOrf, motfpf, sLUgr, afid qF afm ho gey hn. gurU sfihb ny qF iswK ƒ ikrq krn leI pRyiraf sI, AudmI bxfieaf sI. pr iswK aflsI ho gey hn. "Audmu kryidaf jIAu qUM kmfvidaf suK BuMcu]" (522)

 
     
 

iswKF df mKOl AuzfAuNxF:

 
 

hr koeI dUsry dI qrwkI qy KLusLhflI qy icVdf hY. iswKF ny qrwkI kIqI iesy leI eIrKf krky lokI iswKF df mKOl AuzfAuNdy hn. dUsrIaF kOmF dy lok iswKF AuWpr cutkly qy jok bxfAuNdy hn. iswK aksr sihx krdy rihMdy hn. vyKx ivwc aFAuNdf hY ik kuJ qF afp hI nfl iml ky jok suxFAuNdy hn. ieh kmjorI dI insLfnI hY. afpxI iewjLq afpxy hwQ ivwc huMdI hY. ibhqr iehI hY ik siQwqI anusfr Zukvf jvfb dy idqf jfvy qF jo dUsrf soc ky kdm puty.

 
     
 

jfq pfq:

 
 

gurU sfihbF ny jfq pfq ƒ Kqm kIqf sI. asIN afpsI hwdF afp bxf leIaF hn. AUc nIc qy jfq pfq dy Byd Bfv gurduafiraF ivwc vI vV gey hn. ieh iswKF leI iewk bhuq vwzI smisaF hY. ijs dy POrI hwl dI loV hY. jfq pfq ies leI hY ik mn ivc hAumY hY. hAumY vfly aksr izwgdy hn. pr sucyq nhIN huMdy hn. ies df ielfj isrP gurU dI bfxI hI hY. "jfiq kf grbu n kir mUrK gvfrf ] iesu grb qy clih bhuqu ivkfrf ]1] rhfAu ]" (1127-1128)

 
     
 

iesqrIaF ƒ nIvF igxnF:

 
 

bMdy dI pCfx bMdy ivc hY. bfxI ivc ilMg qy jor nhIN hY. ieiqhfs ny isMG isMGIaF bxf idqf. gurbfxI ies ƒ prvfn nhIN krdI hY. "iesu jg mih purKu eyku hY hor sglI nfir sbfeI ]" (592-593) gurU mhfrfj ny eykf nfrI dI isiKaf idwqI hY. qwn Aupr Gwt kwpVy pihn ky afpxI pRdrsLnI krnI, nf qF gurU Gr ivc sLoBf idMdF hY, aqy nf hI bfhr. BYxF leI slvfr kmIjL aqy cuMnI hI swB qoN Auqm hY. hux qF bfhrlIaF kOmF vflIaF iesqRIaF ny vI slvfr kmIjL aqy cuMnI lYxI sLurU kr idwqI hY. prMqU jykr pMjfbI aqy iswK bwcIaF jF mfvF nf pihnx qF ikqnF ajIb lgdf hY. ibhqr iehI hY ik afpxI iejLq afp hI sMBflI jfvy.

 
     
 

rfjnIqk

 
     
 

iksy vI kOm dysL jF sMsQf ƒ qoVn leI hyT ilKIaF cflF vrqIaF jFdIaF hn.

 
 

sfm (izplomysI, rfjnIqk cfl, aMdr vV ky KrfbI krnI), dfm (KrIdxF, lflc), dMz (sjf, kql, iksy kys ivc PsfAuxF) aqy Byd (afpsI Put, jfq pfq)

 
 

All the organizations like I.S.I., C.I.A., F.B.I., K.B.K, R.A.W. follow this policy.

 
     
 

zyry vfly ijhVy afpxy afp ƒ sMq kihlfAuNdy hn, Auh pihlF sLbd gurU dIaF gWlF krdy hn. iPr hOlI hOlI afpxIaF aqy afpxy zyry dIaF krfmqI gWlF jF rvfieqF ƒ nftkI ZMg nfl pysL krdy hn. lokF ƒ afpxy afp aqy afpxIaF zyiraF nfl joVdy hn. afpxy eyjMtF rfhIN pRBfv pf ky pWky cyly bxF lYNdy hn. iPr hOlI hOlI sLbd gurU qoN dUr aqy afpxy nyVy lY afAuNdy hn. ies qoN bfad bfbf ipafrf isMG Binafry vfly dy cyilaF rfhIN gurU grMQ sfihb jI dI byadbI krnI koeI anoKI gWl nhIN rih jFdI hY. inrMkfrI, rfDf suafmI, doDry vfly, Binafry vfly aqy keI qrHF dy zyry afpxy afp ƒ gurU grMQ sfihb jI dy AuWpr pysL krx ivwc lwgy hoey hn. bfad ivwc Auh afpxf grMQ, gurU grMQ sfihb jI dy qul bnfAux ivwc lwg jFdy hn.

 
     
 

iswKF dIaF kurbfnIaF aqy sLhIdIaF sbMDI lMbI Xojnf dI Gft:

 
 

musLklF hr gurU sfihbfnF ƒ afeIaF. prMqU AunHF ny Aus df hwl vI lwiBaf. gurU nfnk sfihb jI, gurU aMgd sfihb jI, gurU amr dfs jI, gurU rfm dfs jI, gurU arjn sfihb jI, sfiraF ƒ vwK vwK qrHF dIaF musLklF df mukfblf krnf ipaf.

 
 

imslf bxIaF qy afpsI jMgF sLurU ho geIaF. vMzIaF afrMB ho geIaF. mhfrfjf rxjIq isMG df rfj kfiem hoieaf. rxjIq isMG afpxy bfad rfj, KLflsy ƒ sOpx dI bjfey, puWqrF ƒ dyx dy msly ivwc AuliJaf irhf. aMgryjLf ny afpxIaF clfk nIqIaF nfl iswKF ƒ Drm qy smfj qoN KoKly kr idwqf. iswKF ny mujfhry kIqy, kurbfnIaF idwqIaF, sLhIdIaF hoeIaF, pr ies sbMDI koeI vI lMbI Xojnf nhIN sI.

 
 

ies dy Ault gurU nfnk sfihb ny iswKI leI dUr aMdysLI dI Xojnf bxfeI aqy Aus ƒ kr ky ivKfieaf sI . gurU goibMd isMG jI ny hryk kfrj qy hryk XuwD pUrI Xojnf nfl kIqf qy kr ky ivKfieaf. anMdpur sihb df Gyrf keI mhIny qwk irhf pr dusLmx kuJ vI nf kr sikaf. cmkOr dI kwcI gVHI ivwc pUry idn leI hjLfrF dI POjL ƒ isrP 45 isMGF ny rokI rwKxF, dunIaF ivwc XuwD dI nIqI dI iewk invyklI imsfl hY. ies dI Audfhrn awj vI dunIaF dIaF cMgIaF POjLF dI isKlfeI ivwc idwqI jFdI hY.

 
     
 

glq cox prnflI:

 
 

awj iswK mujfhry krdy hn prMqU AunHF ivco iksy ivrly ƒ hI pqf huMdF hY ik ieh iks leI kIqy jf rhy hn. ies df BivwK ivwc kI asr hovygf. lIzrF dI koeI dUr aMdysLI nhIN huMdI hY. iswKF dI ZihMdI klf df kfrx nyqfvF dI glq cox hY. lokmq dI cox prxflI glq hY. coxF ivwc hr koeI kihMdf hY ik mYN cMgf hF qy dUsrf burf hY. pr iswKI df inXm ies dy Ault hY. "hm nhI cMgy burf nhI koie ] pRxviq nfnku qfry soie ]" (728) kihxf ieh cfhIdf hY ik mYN ieh hF qy ieh kuJ krn df Auprflf krFgf. bfkI akfl purKu AuWpr Czxf cfhIdf hY.

 
     
 

pMj ipafiraF df isstm:

 
 

gurU sfihb ny nf qF lok rfj prvfn kIqf qy nf hI izktytrisLp. AunHF ny Xogqf ƒ pihl idqI. jy kr lokmq huMdf qF BfeI lihxF dI QF bfbf buZf jI gurU bxdy jo bcpn qoN gurU nfnk sfihb dy nfl sn. jy kr izktytrisLp huMdI qF BfeI lihxF dI QF AunHF dy puwqr bfbf sLRI cMd jI gurU bxdy. gurU nfnk sfihb ny dovyN hI prvfn nf kIqy. iesy leI gurU goibMd isMG jI ny gUrgwdI gurU grMQ sfihb jI ƒ dyx dy nfl nfl pMj ipafiraF df isstm vI afrMB kr idqf. ies leI jykr asIN afpxf Blf cfhuMdy hF qF sfƒ cox prnflI bdlxI pvygI qy pMj ipafiraF df isstm apnfAuxF pvygf. afDfr isrP ilafkq qy syvf Bfv hovy. gurduafry iewk styt ivwc styt hn. sfƒ gurduafiraF df sivDfn gurU grMQ sfihb anusfr bxfAuNxF pvygf.

 
     
 

siBafcfrk

 
     
 

ivKfvf:

 
 

aMdro qF BfvyN asIN KoKly hoeIey pRMqU bfhrI ivKfvy qy bhuq jor idMdy hF. ivafh qy Krcy, Gr ivwc sjfvt, koeI vI mfrkIt ivwc nvIN cIjL afvy Auh dUsiraF ƒ ivKfAux leI pihlF lYxI, aOrqF df sjfvt qy jor, qrHF qrHF dy zYkorysLn pIs, kpVy, gihxy, afid dI koeI sImf nhIN. ivafh ivwc nwk AuWcf rwKx leI keI aOrqf afpxy afp ƒ gihixaF nfl lwd lYNdIaF hn. sfƒ afpxy afp ƒ puCxF pvygf ik gurU sfihb ny ikhVf dfj dyx leI ikhf hY ? "hir pRBu myry bfbulf hir dyvhu dfnu mY dfjo ] hir kpVo hir soBf dyvhu ijqu svrY myrf kfjo ]" (78-79) awj kwl dy mfqf ipqf lVky qy lVkI ƒ ikhVf dfj idMdy hn ?

 
     
 

smyN dI kdr:

 
 

pMj imMt kih ky GMty bfad afAuNxF df afm hI ho igaf hY. gurduafiraf dy pRogrfm qy mIitMgF vI aksr imQy hoey smyN qoN GMtf do GMty bfad afrMB huMdIaF hn. gurU sihb qF kihMdy hn. "kudriq kir kY visaf soie ]

vKqu vIcfry su bMdf hoie ]" (83, 84) pRMqU sfƒ smyN dI kdr hI nhIN. (iewk imMt dI dyrI 1000 bMdy leI 1000 imMt Bfv 16 GMty dI brbfdI hY. iewk afdmI df 2 idn df rujLgfr hY.) ijs ƒ asIN mfmUlI smJdy hF. jy kr qrwkI cfhuMdy hF qF smyN dI kdr krnI pvygI.

 
     
 

gurmuwKI pVHnI:

 
 

mfqf ipqf bwicaF ƒ aMgryjLI qF jrUr pVHfAuNdy hn. pr gurmuwKI nhIN. ieh aMgryjLF dI gulfmI dI insLfnI hY. afpsI sbMD leI mfqr BfsLf jLrurI hY. bwcy df mfqf ipqf nfl juafnI qoN bfad sbMD qF hI rihMdf hY, jy kr Aus df mfqf ipqf nfl Drm df sbMD vI hY. jy kr Drm df sbMD nhIN hY qF duinafvI sbMD vI ijafdf dyr nhIN itkdf hY. isrP ivKfvy, lflc, jF smfjk mjbUrI qwk hI sIimq rih jfvygf. ies leI jy kr iswK mfqf ipqf afpxy bwicaF nfl sbMD rwKxf cfhuMdy hn qF gurU grMQ sfihb rfhIN sbMD bxfAux leI gurmuWKI pVnI qy pVfAuxI pvygI.

 
     
 

ikQy jfxf hY? isnmy jF klwb jF gurduafry

 
 

keI isnmy jF klwb qF jrUr jFdy hn. pr gurduafry nhIN. ieh mn dI gulfmI dI insLfnI hY. ijs qrHF pfxI ƒ invfn vwl jfx leI koeI imhnq nhIN krnI pYNdI hY. iesy qrHF mn nIvy qy GtIaF pfsy vwl afpxy afp clf jFdf hY. jy kr mn ƒ gurU vfly pfsy qornf hY qF Audm krnf pvygf. bfxI pVHnI, suxnI, smJxI qy jIvn ivwc apnfAuxI pvygI. asIN mn krky bwJy hF. mn pdfrQ vwl jF prmfqmF vwl iljf skdf hY. mn jy kr pdfrQ (srIr) vwl jFdf hY qF mnuwK pdfrQ dy nyVy ho jFdf hY qy pRBU qoN dUr ho jFdf hY. mnuwK psU dI qrHF bx jFdf hY. mn jy kr afqmf vwl jFdf hY qF mnuwK pRBU dy nyVy ho jFdf hY qy pdfrQ qoN dUr ho jFdf hY.

 
     
 

ividaf df hMkfr:

 
 

sfzy duwKF df iewk hor kfrx hY ik asIN apxy afp ƒ azvFs smJx lg pey hF. ijs ny duinafvI isiKaf lY leI hY, Auh gurU dI jrUrq nhIN smJdf hY. ieh hAumYN dI insLfnI hY. pVHfeI nfl pdfrQ dI isiKaf imldI hY, afqimk isiKaf nhIN. kyvl pVHn nfl loB, hMkfr vDdf hY. pVHy ilKy gurU qoN bymuK ho gey. nqIjf duwK klysL qy nrk vflf jIvn. ijs qrHF isD dunIaF Cwz ky prbqF qy cly gey. Ausy qrHF pVHy ilKy gurU nfl juVn dI bjfey apxy hMkfr ivwc zuwb gey. iswKF ƒ isDy rsqy qy kOx lfvy ? hux iswKF dI vfgzor anpVHF dy hwQ ivwc hY. jo ik isrP sLbd gUrU nfloN qoV ky afpxy nfl joVn ivwc lwgy hoey hn. ies leI Auh krm kFZF df shfrf lYNdy hn.

 
     
 

"awjkl dy pRoPYsr, rfqIN ey[sI[ qoN ibnf sO nhIN skdy hn. svyry gIjLr dy pfxI qoN ibnf nhf nhIN skdy hn. "(iewk XUnIvrstI dy cOkIdfr df kihxf)"

 
     
 

There is total imbalance of life. No tolerance in the body. What is the use of such an education, if one cannot apply in his own life? There are cases, when a person may be B.Sc. or M.Sc. but does not know how to have optimum use of a cooker, fridge, T.V., cooking gas, etc. Person may be a doctor or a biologist, but have got bad habits of eating. (Alcohol, cold drink, tea, coffee, chocolates, too much sugar, no intake of milk or fruits) Implications Obesity, spoiling of teeth, addiction, deficiency of vitamins and minerals, calcium (loss of bones, joint pains, osteoporosis). The present day health condition of Sikhs is very alarming. There are too many heart and B.P. cases.

 
     
 

BfrI KfxF Kvf Kvf ky asF grMQIaF qy rfgIaF ƒ idl qy bI[pI[ dy mrIjL bxf idwqf hY. jy kr grMQI qy rfgI afpxy afp ƒ TIk nhIN rwK skdy hn qF Auh sfzy srIr qy mn df kI ielfjL krngy. asIN gurU sLbd ƒ iqafg ky ivakqIgq pujfrI bx gey hF.

 
     
 

sdfcfrk

 
     
 

zIgF mfrnIaF:

 
 

BFvy koeI dwsvIN pfs hI hovy pr afpxy afp ƒ aYm: ey: dwsx dI koisLsL krdf hY. afpsI gwl bfq krn smyN keI bhuq zIgF mfrdy hn. Bfvy krn kuwJ vI nf krn, pr gwlF nfl phfV KVf kr dyxgy. iswK ƒ swc qy Drm hI bolxf cfhIdf hY, JUT nhIN bolxf cfhIdf hY. jo rsqf gurU dwsy Aus rsqy qy murIdF vFg qurnf cfhIdf hY. "bolIaY scu Drmu JUTu n bolIaY ] jo guru dsY vft murIdf jolIaY ]" (488)

 

 

 
     
 

ivAupfr ivwc JUT bolxf qy DoKf:

 
 

ibjLns ivwc JUT bolx vfly aksr imldy hn. JUT bol ky vwD Bfa lfAuNdy hn. iswKI ilbfs ivwc tYksIaF dy mItr dI hyrf PyrI krn vfly vI keI vfrI iml jFdy hn. "iesu jr kfrix GxI ivguqI iein jr GxI KuafeI ] pfpf bfJhu hovY nfhI muieaf sfiQ n jfeI ]" (417)

 
     
 

koeI ivrlf iswK hI iswK dI mdd krdf hY:

 
 

nOkrIaF leI vI iek iswK dUsry iswK dI mdd nhIN krdf hY. jy kr cMgF aOhdf iml igaf qF hMkfr krky Coitaf vwl vyKdf vI nhIN. mUMh pry krky inkl jfxf qF aksr vyiKaf jFdf hY. ikqy shfieqf, kMm jF sPfrsL leI nf kih dyvy.

 
     
 

aikrqGx:

 
 

jy kr koeI mdd kr dyvy qF mdd lYx vflf kdI DMnvfd nhIN krdf hY. jy kr loV hY qF keI keI vfrI tYlIPLUn qy eI[myl krngy. loV purI ho geI qF koeI AuWqr nhIN ik cIjL iml geI hY jF kMm ho igaf hY. jy kr aikrqGx bxfgy qF dUsrf sfzI shfieqf ikQoN qwk krygf. gurU sfihb ny qF iswK df suBfa qy afcfr bdilaf sI: "schu ErY sBu ko Aupir scu afcfru ]" (62) asIN swcf afcfr gvf ilaf. iPr Auho ijhy bx gey hF jo 500 sfl pihlf sI. gurU sfihbF ny qF 239 sfl lgf ky sfƒ suDfiraf hY qy pUrx guriswK bxfieaf hY. qF hI asIN KLflsy dy rUp qwk phuwc sky. prMqU svfrQ kfm kRoD loB moh hMkfr sfzy qy BfrU ho igaf. gurU sfihb jI dI icqfvnI Bul gey. "jb ieh ghY ibprn kI rIq ] mYN n kroN ien kI pRqIq ]"

 
     
 

pirvfrk

 
     
 

mnuwK df aslI mfqf ipqf prmfqmf hI hY. ijs kolo suwK pRfpq huMdy hn. "gurdyv mfqf gurdyv ipqf gurdyv suafmI prmysurf ] (250)" jy kr mfqf ipqf, gurU df kihMxf nhIN mMndy hn qF AunHF dy puwqr ikAu mMnxgy. jy kr cfhuMdy ho, ik quhfzy puwqr kihMxf mMnx qF iPr gurU df kihMxf mMnxF sLurU kr idAu. sfzf irsLqf afps ivwc kuJ vI nhIN hY. ieh sMjog hI hn ijs krky asIN afps ivwc sbMDI jF irsLqydfr bxy hF. afpxy afpxy rsqy qoN afey hF qy cly jfxf hY. ieh iek gwzI dy sPLr dI qrHF hY. ijs df stysLn af igaf Aus ny AuWqr jfxf hY.

 
 

mfqf ipqf ies krky iksy dI gwl nhIN suxdy hn, ikAuik AunHF dy hAumY ƒ cot lwgdI hY. smfj ivwc svY iewjq df iPkr bhuq ijafdf hY. ies leI jy koeI glqI krdf vI hY qF dUsrf dwsdf nhIN ik ikqy burf nf mMn ley. iehI kfrx hY ik vwizaF df suDfr ruk jFdf hY. isrP gurU dI gwl suxn dI afdq pf ky vwzy afpxy afp ƒ suDfr skdy hn. bwicaF aMdr hAumY Gwt huMdF hY ies leI dUsiraF dI gwl sux lYNdy hn. svY iewjq df Gwt iPkr huMdF hY, ies leI jy koeI glqI vI krdf hY qF dUsrf dws idMdF hY, ijs nfl suDfr ho jFdf hY. bwcy afpxy mfqf ipqf aqy gurU dI gwl suxn dI afdq pf ky afpxy afp ƒ suDfr skdy hn.

 
     
 

afrQk

 
     
 

iqRsLnf qy lflc:

 
 

awjkl pirvfrf ivwc asLFqI qF afm hI ho geI hY. aksr pirvfrF ivwc lVfeI JgVy huMdy rihMdy hn. ijs rPLqfr nfl ivafhF ivwc PflqU Krcy vD rhy hn. Ausy qyjLI nfl qlfkF dI igxqI vD rhI hY. dfj dy ivKfvy qy JgVy vD gey hn. lYNx dyx krky afpsI axbx aksr huMdI rihMdI hY. qyry pyikaF ny kI idwqf, myry pyikaF ny kI idwqf, qUM qUM, mYN mYN, df kfrx bx gey hn.. ienHF swB df kfrx lflcI suBf hY. iqRsLnf dI pUrqI kdI nhIN ho skdI hY. "BuiKaf BuK n AuqrI jy bMnf purIaf Bfr ] (1)" pqI nfl ipafr Gwt pqI dI dOlq nfl ijafdf. pqnI nfl ipafr Gwt pqnI dy dfj nfl ijafdf. jy kr zImFz pUrI qF KusL nhIN qF klysL. GrF ivwc jo cIjLF KrIdIaF jFdIaF hn aksr AunHF dI jLrUrq nhIN huMdI.

 
     
 

Too many demads More resources required More efforts & Time required on job Unfair means Cheating and bribes Breaking of social system Unhappiness in the country Sin & Crime The net effects comes back to us one day.

 
     
 

pfp dI kmfeI Gr ivwc asLfqI, duwK klysL df kfrx bxdI hY. musLklF hwl krn dy hyT ilKy kuJ qrIky apnfey jf skdy hn.

 
     
 
  • vMz CkxF ("Gfil Kfie ikCu hQhu dyie ]") (1245)
  • afpxy aMdr gux lwBo aqy AunHF ivc vfDf kro.
  • AuhI kMm kro ijhVf TIk qrHF kr skdy ho.
  • cMgy imqwr bxfE, cMgIaF pusqkF pVHo qy igafn ivc vfDf kro.
  • DMnvfd krn dI afdq pfAu qy glqI mMnxI iswKo.
  • smyN dI sMBfl kro.
  • smyN dI Gft jF hor kfrnf krky iksy df kMm nhIN kr skdy ho qF nFh krnI iswKo.
  • jy kr koeI gurU dI mq dyvy qF burf nhIN mMnxf., iksy df burf nhIN krnf. guwsf nhIN krnf.
  • prysLfnI smyN iekwly nf bYTo. gurbfxI jF gurmuKF nfl siqsMgq kro.
 
     
 

swB qoN AuWqm qrIkf hY, gurbfxI ƒ jIvn df afDfr bxfE jI. "mY gurbfxI afDfru hY gurbfxI lfig rhfAu ]" (759) sfzIaF sfrIaF smisaFvF df hwl gurbfxI ivwc mfjUd hY. loV hY ies ƒ Kojx dI. hyT ilKIaF pMgqIaF ies gwl dI gvfhI idMdIaF hn.

 
     
 

isrIrfgu mhlf 5 ] jf kAu musklu aiq bxY ZoeI koie n dyie ] lfgU hoey dusmnf sfk iB Bij Kly ] sBo BjY afsrf cukY sBu asrfAu ] iciq afvY Esu pfrbRhmu lgY n qqI vfAu ] 1 ] sfihbu inqfixaf kf qfxu ] afie n jfeI iQru sdf gur sbdI scu jfxu ]1 ] rhfAu ] (70)

 
 

"vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI PLqih"

 

 

 

( zf: srbjIq isMG )

( Dr. Sarbjit Singh )

 

afr aYc 1 / eI - 8, sYktr - 8,

RH1 / E-8, Sector-8,

 

vfsLI, nvIN muMbeI - 400703[

Vashi, Navi Mumbai - 400703.

   

   

Web = http://www.geocities.com/sarbjitsingh/




.