.

rfibMdr isMG BMvrf dy ax-aqolvyN JUT lokl tI[ vI[ qy (iksLq pihlI)

iswK Brfvo dusLmn iswKI dy mihl nUM afpxy srUp ivc af ky nhI Zfhvygf. Auh ies mihl nUM quhfizaF koloN hI Zuhfvygf qy pqf vI nhI lwgx dyvygf. Auh iek idn blzojLr nfl ies mihl nUM nhI Zfhvygf. Auh quhfizaF koloN hI ies dI iewk iewk iewt nUM kZf ky ies nUM mlIaf-myt krygf. Auh ieh vI cfhvygf ik ijvyN awj iswK gurU gRMQ sfihb nUM mUrqI vFg hI pUj rhy hn ieh vI Cwz ky iswDf mUrqI nUM hI pUjx lwg pYx qFik hmysLF hmysLF df JgVf Kqm kIqf jf sky. vIro isafxy afKdy hn ik ‘qkVf mfrdf vI hY qy rox vI nhI idMdf’ ieh gwl awj iswK kOm nfl vfpr rhI hY.

ribMdr isMG BMvrf jI kOx hn? 1984 qoN agly keI sflF qk BMvrf jI aqy sR[ bldyv isMG jI ny inAUXfrk styt ivcly ieko iek gurdvfry, Aus smyN, ircmuMz ihl, nUM bilkul KMzrfq bxf idwqf qy iehI iek gurdvfrf sI ijQoN iswKF dy hwk ivwc iblkul zwt ky bulMd avfjL inkldI sI. iPr kuwJ smF BMvrf jI cup rhy. iPr do-cfr sflF bfad inAUXfrk dy iewk hor gurduafrf sfihb ivc nfm ismrn df BulyKf pf ky afpxy pYr lfAuxy sLurU kIqy pr suihrd iswKF df jLor vwDx krky ienHF nUM afpxf Zwm-Zmf bMd krnf ipaf. hux ienHF ny syvf isMG qrmflf dy kMDyVIN cwVH ky kYlyPornIaf ivc iek gurdvfrf KrId ilaf hY qy keI hor gurduafry KrIdx df pRogrfm hY qFik hry hry zflrF df cMgf inG mfixaf jf sky. ieh iswKI qoN pYsy dI KUsLbo nfl iqlkfey gey iswK hn qy iswK BrfvF qy BYxF nUM ienHf dIaF khIaF gwlF qy Aukf hI ivsLvfsL nhI krnf cfhIdf ikAuNik ieh iswKI ivc Xog-mwq vfVnf cfhuMdy hn jdoN ik iswKI Xog-mwq df ivroD/KMzn krdI hY. iswKI ivc idmfg nUM hI dsm duafr mMinaf igaf hY jdoN ik ieh dsm dvfr nUM iksy swqvyN akfsL ivc Kulxf qy bMd hoxf mMndy hn jo ik gurmiq anusfr nhI. gurU nfnk sfihb df Purmfx ies qrHF hY:

sUhI mhlf 1 Gru 7

ÃÄ siqgur pRsfid ] jogu n iKMQf jogu n zMzY jogu n Bsm cVfeIaY ] jogu n muMdI mUMiz muzfieaY jogu n isMÕI vfeIaY ] aMjn mfih inrMjin rhIaY jog jugiq iev pfeIaY ]1] glI jogu n hoeI ] eyk idRsit kir smsir jfxY jogI khIaY soeI ]1] rhfAu ] jogu n bfhir mVI msfxI jogu n qfVI lfeIaY ] jogu n dyis idsMqir BivaY jogu n qIriQ nfeIaY ] aMjn mfih inrMjin rhIaY jog jugiq iev pfeIaY ]2] siqguru BytY qf shsf qUtY Dfvqu vrij rhfeIaY ] inJru JrY shj Duin lfgY Gr hI prcf pfeIaY ] aMjn mfih inrMjin rhIaY jog jugiq iev pfeIaY ]3] nfnk jIviqaf mir rhIaY aYsf jogu kmfeIaY ] vfjy bfJhu isMÕI vfjY qAu inrBAu pdu pfeIaY ] aMjn mfih inrMjin rhIaY jog jugiq qAu pfeIaY ]4]1]8] {pMnf 730}

ies slok ivc gurU nfnk sfihb jog mwq dy sfry dy sfry sfDnF, iKMQf-godVI, zMzf, sLrIr qy imtI mlxI-Bsm, muMdI-mMudrF, mUMiz- isr dy vfl lfh dyxy, isMÕI vjfAuxI afid dI igxqI krky ieh dwsdy hn ik pRmfqmf nUM imlx dy ieh sfDn nhI hn. jy koeI mfieaf ivc rihMdf hoieaf vI inrlyp rhy aqy swcy igafn nUM pRfpwq kr lvy qF Ausdf iPkr muwk jFdf hY qy afpxy aMdr bYTY pRmfqmf nUM pf skdf hY. ies qrHF krky Xog mwq dI hor vI bhuq sfry slokF ivc KMznf kIqI hoeI hY. ikAuNik asIN gurU gRMQ sfihb nUM pVH ky vIcfrdy hI nhI ies krky hr jxf-Kxf ijhVf ds pMgqIaF jLbfnI Xfd kr lYNdf hY asIN Aus nUM bhuq vwzf igafnvfn smJx lwg pYNdy hF qy ieho hI sfzI vwzI glqI hY qy iesdf hI PfeIdf AuTfAuNdy hoey ieh DfVvI lok sfnUM ipCly hjLfrF sflF qoN lutdy af rhy hn kdy pMizq dy rUp ivc , kdy mOlvI dy rUp ivc qy hux jwQydfr aqy BfeI/pujfrI dy rUp ivc, bhuq sfry sfDF qy hux syvf isMG qrmflf dy rUp ivc.

rfibMdr isMG BMvrf df qIrQ bfry vIcfr?

DnfsrI mhlf 1 CMq

ÃÄ siqgur pRsfid] qIriQ nfvx jfAu qIrQu nfmu hY] qIrQu sbd bIcfru aMqir igafnu hY]

ies slok dI pihlI pMgqI nUM lY ky rfibMdr isMG jI ny gurU sfihb dy hukm dI adUlI kr idwqI jdoN ienHF ny nfm jpx nUM hI qIrQ bxf Diraf. hflFik pihlI pMgqI ivc pRgtfey gey iKafl df Auqr gurU sfihb afp hI dUsrI pMgqI ivc idMdy hn qy PurmfAuNdy hn ik gurU dy sLbd nUM vIcfr ky afpxy mn ivc (aMqr igafn) igafn df pRgfs krnf hI qIrQ hY. syvf isMG qrmflf aqy AunHF dy hor sfQI ijnHF ivc rfibMdr isMG BMvrf jI iek hn, bhuq lokF nUM gurU jI dy igafn dy Ault rsqy qy leI jf rhy hn. ienHF qoN bwcx dI loV hY.

qIrQ: srovr ivc iesLnfn krn df mqlb hY afpxy mn ivc brfbrqf pYdf krnI, AUc-nIc Kqm krnI, swB nUM brfbr smJ ky swB nfl ipafr pfAuxf qy iPr brfbrqf dI Bfvnf aDIn kMm krnf afid. nhI qF gurU gRMQ sfihb ivc bhuq sfry slok hn jo qIrQ- srovr ivc iesLnfn krky afpxy afp nUM pivqR smJ lYxf df KMzn krdy hn.

Audfhrx mfqr:

jyqy ry qIrQ nfey ahMbuiD mYlu lfey Gr ko Tfkuru ieku iqlu n mfnY] kid pfvAu sfD sMgu hir hir sdf afnµdu igafn aMjin myrf mnu iesnfnY]4] sgl asRm kIny mnUaf nh pqIny ibbykhIn dyhI Doey] koeI pfeIaY ry purKu ibDfqf pfrbRhm kY rMig rfqf myry mn kI durmiq mlu Koey ]5] {pMnf 687}

ies slok ivc gurU nfnk sfihb PurmfAuNdy hn ik qIrQF qy nhfAux nfl mnuwK dy mn nUM sgoN hor mYlL lwg jFdI hY qy Gr- ies sLrIr ivc bYTf mflk pRBU iek iql ijnHF vI KusL nhI huMdf. ijnHIaF vI QFvF qy mnuwK jFdf hY Aus nfl Ausdf mn nhI iqRpq huMdf sgoN mUrK mnuwK hI ies dyhI nUM ies qrHF qIrQF qy Doh Doh ky pivqR hox df Brm pfldf hY.‘igafn aMjin myrf mnu iesnfnY’ gurU jI swc dI sMgq ivc jf ky igafn ivc mn df iesLnfn krvfAux dI qfgId krdy hn.

suixaf mMinaf min kIqf BfAu ]
aMqrgiq qIriQ mil nfAu ]

arQ :- (pr ijs mnuwK ny akfl purK dy nfm ivc) surq joVI hY, (ijs df mn nfm ivc) pqIj igaf hY[ (aqy ijs ny afpxy mn) ivc (akfl purK df) ipafr jmfieaf hY, Aus mnuwK ny (mfno) afpxy aMdrly qIrQ ivc ml ml ky iesLnfn kr ilaf hY (Bfv, Aus mnuwK ny afpxy aMdr vws rhy akfl purK ivc juV ky cMgI qrHF afpxy mn dI mYl lfh leI hY).

BMvrf jI! ikDr qIrQ dI gwl ikDr nfm jwpx dI gwl? sLfied quhfnUM nfm jpx df vI pqf nhI ik Auh kI cIjL hY. iksy iek lPjL jF iksy iewk sLlok df rtn krnf nfm jpxf nhI. aYsy nfm jpx nUM gurbfxI ivc QF QF KMzn kIqf hoieaf hY qy asl ivc nfm jpx kI hY:

kfhy eyk ibnf icqu lfeIaY] AUTq bYTq sovq jfgq sdf sdf hir iDafeIaY ]1] rhfAu ]m:5, pMnf 379]

afsf mhlf 5] AUTq bYTq sovq iDafeIaY] mfrig clq hry hir gfeIaY ]1] sRvn sunIjY aMimRq kQf ] jfsu sunI min hoie anµdf dUK rog mn sgly lQf ]1] rhfAu ]pMnf 386]

pRmfqmf dI hoNd nUM hr vkq Xfd rwK ky afpxf kMm kfr krI jfxf, suikRq- swcI ikrq krI jfxI, loVvMdF dI mwdd leI iqafr rihxf pRmfqmf df ismrn hY. Auh kMm ijs df smfj nUM koeI PfeIdf nf hovy nfm ismrn nhI ho skdf.

qy jy ismrn nUM iksy smyN nfl vI joV idwqf qF ieh ies slok df ivroD hY:

isrI rfgu mhlf 3 ] jy vylf vKqu vIcfrIaY, qf ikqu vylf Bgiq hoie ] anidnu nfmy riqaf scy scI soie ] ieku iqlu ipafrf ivsrY Bgiq iknyhI hoie ] mnu qnu sIqlu sfc isAu, sfsu n ibrQf koie ]1] myry mn, hir kf nfmu iDafie ] sfcI Bgiq qf QIaY jf hir vsY min afie ]1]rhfAu]

pRmfqmf nUM iksy vyly vI nf Bulxf, hr vyly Xfd rwKxf hI swcI BgqI hY. sfrI idhfVI qrmflf jI qy juMzlI dy bfkI dy sfQI ieh socdy hn ik ienHF dIaf jybF KflI ikvyN kIqIaF jfx pr Brm BulyKf iehI pfieaf jFdf hY ik asIN nfm jpf jpf ik lokF df jIvn sPlf kr rhy hF. hF lokF df jIvn sPlf hovy jF nf pr lokF dy pYsy nfl afpxf jIvn qF sPlf hoieaf hI.

kir ikrpf pRB apnI dfiq] nfnk nfmu jpY idn rfiq] 4]65]134] {pMnf 192}

sfjnu mIqu sKf kir eyku] hir hir aKr mn mih lyKu] 3] riv rihaf srbq suafmI] gux gfvY nfnku aMqrjfmI] 4]62]131] {m:5, pMnf 192}

BMvrf jI gurU arjn dyv jI qF ieh smJf rhy hn ik pRmfqmf df nfm idn aqy rfq- 24 GMty, jpxf hY qy pRmfqmf df nfm mn ivc ilKx df mqlb hY pRmfqmf nUM afpxI ijLMdgI df hI ihsf bxf lY. ies krky ijhVy nfm jpfAux dI qusIN gwl krdy ho gurU gRMQ sfihb anusfr nhI. rojLmrf dI ijLMdgI ivc koeI dusmx nf idsxf hY "sfjnu mIqu sKf kir eyku". ieh qusIN svyry svyry iewk awKr df rtn krdy smyN jLF iksy iewk slok df rtn krdy smyN nhI kr skdy. bfxI bxnf nfm jpxf hY. gurU jI df hukm hY: siqgur kI bfxI siq srUpu hY gurbfxI bxIaY pMnf 304]

BMvrf jI df anhdnfd.

ieQy lokl tI[ vI[ qy bolidaF BMvrf jI anhdnfd df mqlb ieh dwsdy hn ik pRmfqmf dy muWK qoN inkilaf bol joo hfly vI Ausy hI qrHF gUMjL irhf hY. mhfn kosL anusfr anhd/anhq :ibnf afGfq, ibnf cot lfey jo pYdf hovy. AunHF dI ies ivafiKaf bfry myry hyT ilKy svfl hn:

  1. jo bol/avfjL/ gUMjL pRmfqmf dy muwK qoN inlkI qy hfly vI akfsL ivc mOjLUd hY qF pRmfqmf nUM sLrIrk rUp Dfrx krnf ipaf hoxf hY. sLrIr hY qF idsdf vI hovygf qF iPr sLrIr buwZf ho ky mr vI igaf hovygf ikAuNik bfxI df Purmfx hY ‘jo dIsY so ivxsxf sB ibnis ibnfsI ] iQru pfrbRhmu prmysro syvku iQru hosI ]18] {pMnf 1100}’ jo AupijE so ibnis hY pro afju kY kfil ] nfnk hir gun gfie ly Cfiz sgl jMjfl ]52] (pMnf 1429) pr jdoN pRmfqmf dy "iQr prbRhmu prmysro syvku iQru hosI" dI gwl hY qF pRmfqmf inrMkfr mqlb Aus df koeI akfr nhI qF avfjL jF bol koeI nhI.
  2. iksy avfjL nUM lgfqfr kfeIm rwKx leI Ausdy ipCy hor Ausy qrHF dI avfjL kwZxI pvygI nhI qF pihlI kwZI avfjL Kqm ho jfvygI ieh kudrq df inXm hY. iesdf mqlb ieh hoieaf ik pRmfqmf nUM hor koeI kMm nhI Auh ikDry bYTf Aus qrHF dI avfjL hI kwZI hf irhf hY. jo gurmiq ankUlL nhI ikAuNik Auh iksy sLrIr ivc nhI afAuNdf sgoN Auh qF kx kx ivc rimaf hoieaf hY.
  3. "qUM Gt Gt aMqir srb inrMqir jI hir eyko purKu smfxf ]pMnf 11]" aqy

    " ijs qy AupjY iqs qy ibnsY Git Git scu BrpUir ] pMnf 20]" ies krky pRmfqmf dy mUMh qoN inklI avfjL vflI gwl qF mUloN hI JUT hY.

  4. qIsrf svfl ieh hY ik iksy nUM ikvyN pqf cwilaf ik iehI avfjL hY jo pRmfqmf dI hY ikAuNik asmfn ivc keI iksm dIaF avfjLF hn. kYlyPornIaf ivc izjLnIlYNz ivc qusIN sLtl dI rfeIz lEgy qF iek awD imMt bfad quhfnUM iek spYsLl iksm dI avfjL suxfeI dyvygI. puwCx qy ieh pqf cwilaf ik asmfn ivc ies qrHF dI gUMjL hY jo keI iksm dIaF avfjLF qoN rl ky pYdf huMdI hY. BMvrf jI rwb koeI aYsI cIjL nHI jo ikDry swqvyN asmfn ivc bYTf avfjLF hI pYdf krI jf irhf hY. sgoN rwb jI qF kx kx ivc vwsdy hn. isrP quhfnUM njLr hI nhI af rhy. ies krky rwb nUM imlx df jo qrIkf qusIN dwsdy ho Auh vI inrf JUT hI hY.

BMvrf jI dy kuwJ hor ax-aqolvyN JUTF df vyrvf agly lyK ivc dyvFgf.

gurU pMQ df dfs,

isMG sBf ieMntrnYsLnl kYnyzf brYNptn

gurcrn isMG (ijAux vflf)




.