.

‘‘poQI prmysr kf Qfnu``

(pUrbI qy pwCmI mwqF dy Drm gRMQF df iewk qulnfqimk aiDaYn)

sMsfr Br dy sfry mq-mqFqrF dy anuXfeI lok afpxI afpxI Drm poQI aQvf Drm-gRMQ ƒ siqkfr idMdy hn. ikAuNik, Auh sfry afpo afpxy Dfrimk rihbr vloN Drm-gRMQ ivc klpq rwbI-imlfp dy aiBlfKI ho ky ienHF gRMQF dI rOÈnI ivc jIAUNdy hoey afpo afpxy imQy hoey Dfrimk pihrfivaF aqy krmkFzI ZMgF nfl afpxy afpxy rwb dI pUjf-BgqI krdy hn.

ÈRI gurU nfnk dyv jI dy pMjvyN srUp df kQn hY ik Auprokq ÈryxI dy sfry mnuKF df mnorQ qF BfvyN rwbI-rs mfnxf hI hY. pr, duK dI gl hY ik AunHF ivcoN vDyry lok rwbI-eykqf aqy srb-ivafpkqf vflI ipafr BrI Xfd ivc jIAUx dI shj-suKflI jugiq Cwz ky Drm-gRMQF dy Poky pTn-pfT aqy AunHF qy aDfrq bihs-mubihsy krdy hoey rwb ƒ ivafkqIgq dyvI-dyviqaF dy rUp ivc klp ky AuhdI pRfpqI leI keI iksm dy aOiKafeI Bry imQy hoey jp-qp aqy ivKfvy mfqr krm-kFz krky rwbI-rs mfnx df Xqn kr rhy hn. jdoN ik aslIaq ieh hY ik rwbI dI ipafr BrI Xfd ivc jIAUxf hI rwbI BgqI aqy imlfp hY:

gAuVI mhlf õ .. sBhU ko rsu hir ho ..ñ.. rhfAu .. kfhU jog kfhU Bog kfhU igafn kfhU iDafn .. kfhU ho zMz Dir ho ..ñ.. kfhU jfp kfhU qfp kfhU pUjf hom nym .. kfhU ho gAunu kir ho ..ò.. kfhU qIr kfhU nIr kfhU byd bIcfr .. nfnkf Bgiq ipRa ho ..ó..ò..ñõõ.. pMnf òñóÒ

arQ :- hy BfeI! sfiraf df rs hrI hY. (Bfv, rwbI-hoNd ƒ mMnx vfly mq-mqFqrF dy sfry lok, ijqny vI imQy hoey Drm-krm kr rhy hn, AunHF df mnorQ rwbI imlfp df anMd mfnxf hY. hF! ieh iewk vKrI gwl hY ik Auh rwb ƒ iks sUriq jF mUriq ivc dyK rhy hn.).ñ.rhfAu.

(pr) hy BfeI! (rwb dI ipafr BrI Xfd Bulf ky) iksy mnuwK ƒ jog kmfx df ÈOk pY igaf hY, iksy ƒ dunIaf dy pdfrQ mfnx df cskf hY . iksy ƒ igafn-crcf cMgI lwgdI hY, iksy ƒ smfDIaF psMd hn qy iksy ƒ zMzf-DfrI jogI bxnf cMgf lwgdf hY .ñ.

hy BfeI! (srb-ivafpk rwb df nfm Cwz ky) iksy ƒ (dyvI dyviqaF dy vws krn dy) jfp psMd af rhy hn, iksy ƒ DUxIaF qpfxIaF cMgIaF lwgdIaF hn, iksy ƒ dyv-pUjf, iksy ƒ hvn afidk dI inwq dI kfr psMd hY qy iksy ƒ (rmqf sfDU bx ky) DrqI Auqy qury iPrnf cMgf lwgdf hY .ò.

hy BfeI! iksy ƒ iksy ndI dy kMZy bYTxf, iksy ƒ qIrQ-ieÈnfn, qy iksy ƒ vydF dI ivcfr psMd hY . pr, hy nfnk! prmfqmf BgqI ƒ ipafr krn vflf hY.

spÈt hY ik gurU nfnk-idRÈtI ivc Auprokq iksm dy imQy hoey Dfrmk qOr-qrIky aqy krm-kFz rwbI-BgqI nhI hn. gurU nfnk-ivcfDfrf anusfr rwb ƒ srb-ivafpk inrMkfrI-swqf mMnidaF, Aus dy ipafr ivc jIAUxf hI rwbI-BgqI hY aqy ies pRkfr df Bgq ivKfvy-mfqR krmkFz krn vfly pfKMzIaF ivc nhI rldf.

isrI rfgu mhlf ó .. hir Bgiq hir kf ipafru hY jy gurmuiK kry bIcfru .. pfKMiz Bgiq n hoveI duibDf bolu Kuafru .. so jnu rlfieaf nf rlY ijsu aMqir ibbyk bIcfru ..gu[gRM[pM[òøÒ

arQ:-jy mnuwK gurU dI srn pY ky (gurU dI idwqI iswiKaf dI) ivcfr krdf rhy qF Aus dy aMdr prmfqmf dI BgqI vws pYNdI hY, prmfqmf df ipafr itk jFdf hY . pr pKMz kIiqaF BgqI nhIN ho skdI, pKMz df bol Éuafr hI krdf hY . ijs mnuwK dy aMdr (Koty Kry dy) prKx dI sUJ pYdf ho jFdI hY, Auh mnuwK (pKMzIaF ivc) rlfieaF rl nhIN skdf .

rwbI-eykqf dy afÈk aqy mfnv-ihqkfrI sfihb ÈRI gurU nfnk dyv jI df sB qo muK NmnorQ vK vK Dfrimk afgUaF vloN afpxy suafrQ vs mnuK aqy rwb dy drimafn KVIaF kIqIaF hr iksm dIaF kUVIaF dIvfrF ƒ Zfh ky mnuKI ÈÉsIaq dI sicafr GfVq GVxF sI. AunHF sfhmxy hr vyly hr QF iehI suafl KVf rihMdf ik ‘ikv sicafrf hoeIaY, ikv kUVY qutY pfil`?

iehI kfrn hY ik iËMdgI dy ijs vI kdm Auqy mnuK dy Btkx dI sMBfvnf sI, gurdyv jI ny Aus dI inÈfndyeI kIqI aqy AuQoN bc ky shI mfrg apnfAux leI pihcfn BrI syD vI bKÈI.

ijvyN, gurdyv jI ny anuBv kIqf ik kuJ suafrQI lok afpxy nfm nfl ‘gurU` Èbd dI vrqoN krky lukfeI ƒ gumrfh kr rhy hn.qF, AunHF ny mnuKI jIvn ivc siqgurU dy mhqv ƒ pRgtfAuNidaF pihlF qF ‘siqgurU` pd ƒ pRIBfÈq krdy hoey iksy ƒ ivafkqIgq qOr qy gurU mMnx dI QF, igafn (Èbd) ƒ gurU mMn ky jIvn-syD lYx df Ëordfr pRcfr krdy rhy aqy afiÉr ivc guruU-igafn sMgRih srUp gRMQ (ÈRI gurU gRMQ sfihb jI) ƒ guirafeI bKÈ ky isKI ivc ÈÉsI-gurU df islislf hI sdf leI Éqm kr idwqf. ijvyN:

(A)- siq purKu ijin jfinaf siqguru iqs kf nfAu ..

iqs kY sMig isKu AuDrY nfnk hir gun gfAu ..ñ.. gu[gR[pM[òøöÒ

arQ-ijs ny sdf-iQr qy ivafpk pRBU ƒ jfx ilaf hY, Aus df nfm siqgurU hY, Aus dI sMgiq ivc (rih ky) iswK (ivkfrF qoN) bc jFdf hY; (qF qy) hy nfnk! (qUM BI gurU dI sMgiq ivc rih ky) akfl purK dy gux gf .ñ.

(a)- siqgur no sBu ko vyKdf jyqf jgqu sMsfru .. izTY mukiq n hoveI ijcru sbid n kry vIcfru .. hAumY mYlu n cukeI nfim n lgY ipafru .. gu[gRM[pM[õùôÒ

arQ :-ijqnf ieh sfrf sMsfr hY (ies ivc) hryk jIv siqgurU dy drsn krdf hY (pr) inrf drÈn kIiqaF mukqI nhIN imldI, jd qfeIN jIv siqgurU dy Èbd ivc ivcfr nhIN krdf, (ikAuNik ivcfr krn qoN ibnf) ahMkfr (-rUp mn dI) mYl nhIN AuqrdI qy nfm ivc ipafr nhIN bxdf .

(e) bfxI gurU gurU hY bfxI, ivic bfxI aMimRqu, sfry ..

guru bfxI khY syvku jnu mfnY, prqiK gurU insqfry .. gu[gR[pM[ùùòÒ

arQ:-(hy BfeI! gurU dI) bfxI (iswK df) gurU hY, gurU bfxI ivc mOjUd hY .(gurU dI) bfxI ivc afqmk jIvn dyx vflf nfm-jl (hY, ijs ƒ iswK hr vyly afpxy ihrdy ivc) sFB rwKdf hY .

(s)-siqgur bcn bcn hY siqgur pfDru mukiq jnfvYgo.. gu[gRM[pM[ñóúùÒ

siqgurU jI ny dyiKaf Dfrimk Kyqr ivc bRfhmx ƒ gurU mMn ky pUijaf jf irhf hY.kfËI aqy jogI bhuq pRBfvÈflI hn.pr, ieh afpxy bxy hoey Dfrimk pRBfv df suafrQ vs glq lfB AuTfAuNdy hoey mnuKI BfeIcfry ƒ Btkfx df kfrn bx rhy hn.ies leI gurdyv jI ny bfxI ivc, ijQy, ienHF dI vK-vK pRIBfÈf krn df Aupkfr kIqf.AuQy, ienHF dy ikrdfr ƒ nMigaF krn dI inrBYqf vI ivKfeI.qF ik lukfeI ienHF qoN guMmrfh nfh ho sky.dyKo! hyT ilKy iewko sbd ivc hI ieh sfry pRgt krn df Xqn kIqf igaf hY. ijvyN:

kfdI kUVu boil mlu Kfie .. bRfhmxu nfvY jIaf Gfie .. jogI jugiq n jfxY aMDu .. qIny EjfVy kf bMDu ..ò.. so jogI jo jugiq pCfxY .. gur prsfdI eyko jfxY .. kfjI so jo AultI krY .. gur prsfdI jIvqu mrY .. so bRfhmxu jo bRhmu bIcfrY .. afip qrY sgly kul qfrY ..ó.. pMnf ööòÒ

arQ :-kfËI (jy iek pfsy qF ieslfmI Drm df nyqf hY qy dUjy pfsy hfkm BI hY, irÈvq dI Éfqr ÈreI kfƒn bfry) JUT bol ky hrfm df mfl (irÈvq) KFdf hY . bRfhmxF (kRoVF ÈUdr-aKvFdy) bMidaF ƒ duKI kr kr ky qIrQ-ieÈnfn (BI) krdf hY . jogI BI aMnHf hY qy jIvn dI jfc nhIN jfxdf . (ieh iqMny afpxy vloN Drm-nyqf hn, pr) iehnF iqMnF dy hI aMdr afqmk jIvn vloN suMÖ hI suMÖ hY .ò.

asl jogI Auh hY jo jIvn dI shI jfc smJdf hY qy gurU dI ikrpf nfl iek prmfqmf nfl zUMGI sFJ pFdf hY . kfËI Auh hY jo suriq ƒ hrfm dy mfl vloN moVdf hY jo gurU dI ikrpf nfl dunIaf ivc rihMdf hoieaf duinafvI ÉfhÈF vloN prqdf hY . bRfhmx Auh hY jo srb-ivafpk pRBU ivc suriq joVdf hY, ies qrHF afp BI sMsfr-smuMdr ivcoN pfr lMGdf hY qy afpxIaF sfrIaF kulF ƒ BI lMGf lYNdf hY .ó.

AuhI mnuwK aklmMd hY jo afpxy idl ivc itkI hoeI burfeI ƒ dUr krdf hY. AuhI muslmfn hY jo mn ivcoN ivkfrF dI mYl dI nfs krdf hY . AuhI ivdvfn hY jo jIvn df shI rsqf smJdf hY, Aus dy mwQy Auqy drgfh df itwkf lwgdf hY AuhI pRBU dI hËUrI ivc kbUl huMdf hY .ô.

so bRhmxu jo ibMdY bRhmu .. jpu qpu sMjmu kmfvY krmu .. sIl sMqoK kf rKY Drmu .. bMDn qoVY hovY mukqu .. soeI bRhmxu pUjx jugqu ..ñö.. (pMnf ñôññ)

arQ:- hy BfeI! (sfzIaF nËrF ivc) Auh (mnuwK asl) bRfhmx hY jo prmfqmf nfl zUMGI sFJ pfeI rwKdf hY, jo iehI jp-krm krdf hY, iehI qp-krm krdf hY, iehI sMjm-krm krdf hY (jo prmfqmf dI BgqI ƒ hI jp qp sMjm smJdf hY) jo imwTy suBfa aqy sMqoK df ÌrË inbfhuMdf hY, jo mfieaf dy moh dIaF PfhIaF qoV lYNdf hY aqy mfieaf dy moh qoN afËfd ho jFdf hY . hy BfeI! AuhI bRfhmx afdr-sqkfr df hwkdfr hY .ñö.

ÈRI gurU gRMQ sfihb jI mhfrfj ivKy gurU sfihbfn qy Bgq-jnF vloN akflpurK prmfqmf dy lgBg Auh sfry nfm, ijhVy vK vK Drm gRMQF ivc Aus smyN pRcilq sn, ijvyN, rfm, ikRÈn, gorK, Éudf qy alHf afidk, vrq ley gey hn. koeI sMkoc nhI kIqf, ikAuNik, AuhnF dI idRÈtI ivc iksy qrHF dI mËhbI jF BfÈfeI duvYÈ nhI sI. pRMqU, ies qrHF dy ijhVy vI rwbI-nfm qoN iksy pRkfr df koeI ivakqIgq pBfv pRgt huMdf sI, ijs sdkf mfnv-eykqf dy aDfr ƒ prpwk krn leI kfiem kIqy rwbI-eykqf dy isDFq pRqI, iksy dÍYqvfdI sjx vloN koeI BulyKf KVf krky lokfeI ƒ Btkfey jfx dI sMBfvnf sI, Aus qrHF dy sfry nfvF dI nfl hI nfl gurmqI pRBfÈf vI krdy rhy hn.

ijvyN, AunHF dyiKaf ik pRmyÈr dI ivafpkqf ƒ pRgtFdf hoieaf ‘rfm` nfm, Bfrq vrÈ ivc purfxk mwqI ihMdU pRcfrkF dy Ëordfr pRcfr sdkf iewk imiQhfsk hsqI aXuiDaf pqI rfjf dÈrQ dy byty ÈRI rfm cMdr jI nfl juV ky afpxI ivafpkqf vfly arQ guaf cuwkf hY. ikAuNik, jgq dy afpUM hI gurU bx bYTy bRfhmx vloN afpy hI klpq kIqy qRyqy juwg df AunHF ƒ avqfr GoiÈq kr idwqf hY. ies leI gurU sfihbfn aqy gurU-idRÈtI ivc pRvfn cVHy Bgq-jnF vloN ‘rfm` nfm dI bVHI Ëordfr, iqwKI qy ivÈyÈ pRIBfÈf kIqI geI hY.

ÈRI gurU arjn dyv jI mhfrfj hyT ilKy Èbd dI rhfAu vflI pMkqI ivc pihlF AupdyÈ krdy hoey aKdy hn ik hy ! BfeI sMq jnF nfl iml ky rfm rfm boilaf kro. ikAuNik, ieh kMm hor sfry kMmF nfloN pivqr aqy sPl hY. pr, iesy Èbd dy pihly aqy cOQy pdy ivc nfl hI spÈt krdy hoey kihMdy hn; hy BfeI ! Aus rfm df kIrqn kiraf kr, Aus rfm dI isÌq sflfh kiraf kr, ijhVf sfry hI ‘rmq` irhf hY. Bfv, jo srb ivafpk hY. ikAuNik, ‘rmq rfm` df ismrn hI qyrf jnm mrx aqy hor sfry zr imtf skdf hY.

goNz mhlf õ .. sMq jnf imil bolhu rfm .. sB qy inrml pUrn kfm..ñ.. rhfAu .. óórfm rfm rfm kIrqnu gfie .. rmq rfmu sB rihE smfie ..ñ.. rmq rfm jnm mrxu invfrY .. Aucrq rfm BY pfir AuqfrY..ô.. gu[gRM[pM[ øöõÒ

Bgq kbIr jI qF hor vI spÈtqf shq afiKaf hY ik BrfE ! sdf rfm df nfm jpo. pr, jpx vyly ibbyk qoN kMm lvo. sucyq rhu ik iewk rfm qF anykF jIvF ivc ivafpk hY (ies df nfm jpxf hryk mnuwK df Drm hY) . pr iewk rfm (dÈrQ df puqR) isrÌ iewk srIr ivc hI afieaf (avqfr bixaf; ies df jfp koeI gux nhI kr skdf) AunHF df Èlok hY :

kbIr rfmY rfm khu, kihby mfih ibbyk ..

eyku anykih imil gieaf, eyk smfnf eyk .. gu[gRM[pM[ñó÷ô Ò

su, iblkul iesy qrHF hI gurU sihbfn ny smfjk pRBfv aqy BfÈf dI mËbUrI kfrn BfrqI sfihq (Indian literature) ivc pRclq ÈbdfvlI dI vrqoN kridaF ÈRI gurU nfnk dyv jI vloN pMj vfr aqy ÈRI gurU arjn dyv jI vlo,N BfvyN, Cy vfr ‘poQI` pd smyN dy pRcilq smUh Drm-gRMQF leI vriqaf hY. ijvyN,

isrI rfg mhlf ñ- poQI purfx kmfeIaY .. gu[gRM[pM[òö Ò

sUhI mhlf õ-isimRiq byd purfx pukfrin poQIaf .. gu[gRM[pM[÷öñ Ò

iesy qrHF hI AunHF ny afpxy vloN sMpfdq kIqy gRMQ leI vI ‘poQI` Èbd dI vrqoN kr leI hY. ijvyN,‘ÈRI krqfrpurI bIV dy qqkry dy afrMB ivc hyT ilKI sUcnf ilKI hoeI hY:

‘sUcI pqr poQI kf, qqkrf rfgF kf, sMmq ñööñ imqI BfdoAu vdI eykm ñ poQI iliK phuMcy`.

pRMqU, Bfrq ivc pRcilq Drm poQIaF bfry afpxf idRÈtIkon vI pRgt krnf aqy ‘poQI` dI pRIBfÈf krnI nhI Buwly. ikAuNik, Auh cMgI qrHF smJdy sn ik jy kr aijhf Audm nf kIqf igaf qF gurmiq vIcfrDfrf dy ivroDI clfk pujfrIaF ny gurbfxI ivc vrqI geI ÈbdfvlI dI durvrqoN krky gurmqIaF ƒ Btkfx df Xqn krnf hY. ies leI gurdyv jI ny pihlF qF Bfrq ivc pRcilq vyd afidk bRfhmxI poQIaF bfry afpxf idÈtIkon spÈt kIqf aqy iPr Drm poQI dI pihcfx vI sQfipq kr idqI. gurbfxI vyidk ÈRyxI dIaF poQIaF bfry gurmqI idRÈtIkon ƒ pRgtFdy hoey Èbd qF bhuq hn. pr, ivsQfr dy zroN hyTF kyvl iewk Èbd hI iliKaf jf irhf hYY. ijvyN :-

slok mÚ ò .. kQf khfxI bydI afxI pfpu puMnu bIcfru ..

2- dy dy lYxf lY lY dyxf nrik surig avqfr ..

3- Auqm miDm jfqIN ijnsI Brim BvY sMsfru ..

4- aMimRq bfxI qqu vKfxI igafn iDafn ivic afeI ..

5- gurmuiK afKI gurmuiK jfqI surqI krim iDafeI ..

6- hukmu sfij hukmY ivic rKY hukmY aMdir vyKY ..

7- nfnk aghu hAumY qutY qF ko ilKIaY lyKY.. gu[gRM[pM[ñòôó Ò

ies Èbd df kuJ prMprfgq ieqhfsk ipCokV vI hY. iËkr hY, ikAuNik, ÈRRI gurU aMgd dyv jI mhfrfj dy vMjÈ qRyhx KqRI vyidk qflIm anusfr ijAUx vfly sn. ÈRI gurU nfnk dyv jI mhfrfj dI crn-Èrn afAux qoN pihlF pRvfirk pRBfv aDIn Auh hr vrHy dyvI-BgqF dy muKI bx ky dyvI drÈnF dI afs ivc AupfÈnf leI juaflf-muKI (kFgVf) jFdy rhy sn. ies leI jd iewk smyN gurU jI vloN vsfey gey ngr ‘KzUr` ivKy iÈv-AupfÈk gorK-mqI jogIaF dI iewk mMzlI afeI, ijhVy sdf hI ÈRI gurU nfnk dyv jI suaflF aqy hor keI qrHF dIaF irDIaF isDIaF duafrf pRBfivq krky afpxy mwq ivc ilafvx leI rhy. pr, siqgurU jI dy snmuK koeI pyÈ nf jFdI vyK ky, afiÉr AunHF ƒ afpxy mUMhoN gurU nfnk dI vizafeI krn peI sI.

jogIaF dI ies mMzlI ny ÈRI gurU aMgd dyv jI ƒ puiCaf ik qusIN vyidk-qflIm ƒ iqlFjlI dy ky kyvl gurU-nfnk ivcfrDfrf dy anuXfeI hI nhI bxy, sgoN, gurU nfnk-idRÈtI ivc pRvfn cVH ky AuhnF dI QF gurU bx ky nfnk-mqI ÈrDflUaF dI agvfeI kr rhy ho. kI qusI ds skdy ho ik kI ivÈyÈqf hY gurmiq ivcfrDfrf dI ?

hËUr ny vydbfxI aqy gurbfxI ivcly aMqr ƒ pRgtFidaF jo Auprokq Èbd ivc Auqr bÉiÈÈ kIqf hY, Aus dy quk vfr arQ ies pRkfr hn:-

quk-arQ (1) (jo) qflIm vydF ny ilaFdI (Bfv, idwqI), (Aus ivc ieh) ivcfr hY ik pfp kI hY qy puMn kI hY ?

2 (Aus ny ieh dwisaf hY ik hwQoN) dy ky hI muV leIdf hY qy jo kuJ iksy qoN lYNdy hF Auh (agly jnm ivc) moVIdf hY, (afpxy kIqy krmF anusfr) nrk ivc jF surg ivc awpVIdf hY.

3- (ies qflIm anusfr) dunIaF AuWcIaF nIvIaF jfqF aqy keI iksmF dy vihmF ivc Éuafr huMdI hY.

5- (pr jo) bfxI gurU (nfnk) ny pRBU dI myhr nfl AucfrI hY, (ijs dy zUMGy Byq ƒ) gurU ny smiJaf hY qy (ijs ƒ) suriqaF ny jipaf hY.

4-Auh bfxI nfm-aMimRq nfl BrpUr hY qy pRBU dy gux ibafn krdI hY. ieh bfxI pRBU dy guxF dI vIcfr kIiqaF qy pRBU ivc suriq joiVaF pRgt hoeI hY.

6- (ieh bfxI dsdI hY ik) prmfqmf ny afpxf hukm (-rUp swiqaf sfj ky (sB jIvF ƒ) afpxy hukm ivc hI rwiKaf hY qy hukm ivc hI (sB dI) sMBfl krdf hY.

7- hy nfnk ! (ies bfxI dI brkiq nfl ) pihlF (mnuK dI) hAumY dUr huMdI hY qy iPr ies qrHF Auh jIv pRBU dI hËUrI ivc pRvfn huMdf hY.

ikAuNik, Auh smJ rhy sn ik ijvyN, ijvyN, pfxI DrqI ivc sB QfeIN huMdf hY, pr iPr vI koeI ndI nflf, JIl jF KUh afidk sQfn hI pfxI dI QF aKvFdy hn. ikAuNik, mnuKI vrqoN leI pfxI AuQoN hI AuplbD huMdf hY.

rwb sB QfeIN ivafpk hY, pr, iPr vI afm bol-cfl ivc sQfipq hoey Drm sQfnf ƒ rwb df Gr kih idwqf jFdf hY. ikAuNik, Auh iewk aYsI QF huMdI hY, ijQy rwb dI keI ivÈyÈ ZMgF nfl pUjf kIqI jFdI hY. kQf-kIrqn dy rUp ivc rwb dy nfm dI ivÈyÈ crcf huMdI hY.

iblkul, iesy qrF hI lok afm qOr qy Dfrmk Kyqr dIaF poQIaF aQvf gRMQF ƒ rwb jI dy imlfp dI QF aQvf ‘prmysr kf Qfnu` kih idMdy hn. ikAuNik, AunHF ivc rwbI isÌq-sflfh huMdI hY. AunHF ivcoN rwbI imlfp dI syD imldI hY. Auh rwbI imlfp ivc shfiek huMdy hn. iehI kfrn hY ik sfry lok Drm gRMQF df ivÈyÈ snmfn krdy hn.

pr, mnuKI BfeIcfry ivc ‘poQI` Èbd dy kfiem hoey ies Dfrmk pRBfv df lfB AuTf ky, pujfrI ÈRyxI afpxy suafrQI ihwqF Éfiqr afpxf db-dbf kfiem rKx leI, afpxIaF grËF ƒ muK rwK ky ilKI hoeI hryk poQI ƒ Drm-poQI drsfAuNdI hY aqy Aus qy aDfrq afpxI hryk mfnvI ihwqF dy ivprIq njfieË gwl ƒ vI ielfhI Ìurmfx iswD kr rhI hY. aijhy vrqfry kfrn lok BY-BIq hoey pey hn.

ijvyN, ÈRI gurU nfnk dyv jI gurU nfnk dyv jI mhfrfj ny AunHF lokF df hfl vrnx krxf cfihaf, ijhVy ik jo afpxy afp ƒ Dfrimk afgU aKvFdy sn, pr aMdroN jIvn mfVf sI. qdoN, bRfhmx qy kfËI dI gl krdy afKdy hn ; vyKo! bRfmx df hfl . koeI vI vyd ÈfsqR nhI mMn irhf, afpo afpxI grË dI pUjf ho rhI hY.

kfËI df vI iehI hfl hY, Auh Dfrmik muKI dy rUp ivc dUijaF df inaF krn bYTdf hY. qsbI Pyrdf hY Éudf Éudf afKdf hY. pr, inaF krn vyly vwZI lY ky dUjy df hwk mfrdf hY. jy koeI Aus dy ies kMm qy ieqrfË kry qF (afpxI Drm-poQI ivcoN) koeI-n-koeI ÈrHf dI gwl pVH ky suxf idMdf hY. Èlok hY :

sfsqu bydu n mfnY koie .. afpo afpY pUjf hoie ..

kfjI hoie kY bhY inafie .. Pyry qsbI kry Kudfie ..

vZI lY kY hku gvfey .. jy ko puCY qf piV suxfey .. gu[gRM[pM[ùõñ Ò

dUjf kfrn ieh sI ik Dfrmk Kyqr dIaF bRhm-igafn qoN iblkul korIaF qy mnuKI BfeIcfry leI hfnIkfrk sfbq ho rhIaF pusqkF ƒ vI Drm-poQI jF Drm-gRMQ dy qOr qy ieQoN qk mhwqv pRfpq ho irhf sI ik AunHF ivcoN keI Drm mMdrF df iÈMgfr bx ky pUjIaF jf rhIaF sn.

ikAuNik, isroN ruMz muMz aqy afpxy afp ƒ sMq, sfDU jF sMinafsI aKvfx vfly lok aijhIaF poQIaF afpxIaF kmrF ipCy bMnHI iPrdy sn. ies pRkfr df nkÈf iKcidaF Bgq kbIr jI ny vI bfxI ivc iewk vfr poQI Èbd dI vrqoN kIqI hY. ijvyN ‘mUz plois kmr biD poQI` (pMnF ø÷ñ)

ies krky afm jnqf df ienHF gMQF ƒ ‘prmysr kf Qfnu` smJidaF pBU-imlfp df sfDn mMn bYTxf qF suBfivk hI sI. aYsf iËkr hY ik jdoN iksy sUJvfn ÈrDflU sjx ny ies pRkfr dIaF poQIaF ivcoN ‘isMmrqIaF` bfry Bgq kbIr jI vrgI inrBY aqy smidRiÈt sKÈIaq dy ivcfr jfnxy cfhy qF AuhnF ny Auqr ivc afiKaf; kI puCdf hYN vIrf ! vydF qy aDfrq bxIaF ismRqIaF rUp poQIaF bfry, ieh qF afpxy ÈrDflUaF vfsqy vrn afÈrm dy, mfno sMgl aqy krmkFz dI PfhI rUp rsIaF lY ky afeIaF hn.

ienHF isMimRqIaF ny afpxy sfry ÈrDflU afp hI jkVy hoey hn. ienHF ƒ surg afidk dy moh dI PfhI ivc Psf ky iehnF dy isr qy mOq dy sihm df qIr ienHF ny qixaf hoieaf hY.

ieh isMimRqIaF-rUp PfhI ÈrDflUaF pfsoN vwiZaF vwZI nhIN jf skdI aqy nfh hI afpxy afp ieh tuwtdI hY . hux qF ieh swpxI bx ky jgq ƒ Kf rhI hY .Bfv, ijvyN swpxI afpxy hI bwicaF ƒ Kf jFdI hY, iqvyN ieh isMimRqIaF afpxy hI ÈrDflUaF df nfs kr rhI jf rhIaF hn.

kbIr iehI kih skdf hY ik Èukr hY rwb df, ijs df ismrn kr ky mYN ienHF dI mfr qoN bc igaf hF . ikAuNik, asfzy vyKidaF vyKidaF ienHF isMimRqIaF ny sfry sMsfr ƒ Twg ilaf hY.

gAuVI kbIr jI .. gu[gRM[pM[ óòùÒ

byd kI puqRI isMimRiq BfeI .. sFkl jyvrI lY hY afeI ..ñ.. afpn ngru, afp qy bfiDaf .. moh kY PfiD kfl sru sFiDaf ..ñ..rhfAu .. ktI n ktY qUit, nh jfeI .. sf sfpin hoie, jg kAu KfeI ..ò.. hm dyKq, ijin sBu jgu lUitaf .. khu kbIr, mY rfm kih Cuitaf.. ---cldf

dfsn dfs-jgqfr isMG ‘jfck`

sfbkf gRMQI ÈRI hirmMdr sfihb aqy afnryrI ieMtrnYÈnl iswK imÈnrI S.G.P.C. ÈRI aMimRqsr.




.