.

BivwK jfnx vfly? (ivaMg)

purfxI khfxI: iewk joqsLI sI, ijhVf qfiraF vwl vyK ky lokF df BivwK vyKdf sI qy lokF nUM AuhnF dy agly ipCly jIvn vfry dwsdf sI. Aus ny ies mfmly ’c bVI Koj kIqI hY, Auh hmysLF sB nUM ieho afKdf sI. iewk vfr itkI hoeI kflI rfq ivwc Auh afpxf ‘vzmuwlf’ kfrj kr irhf sI, qfiraF vwl vyKdf vyKdf pYr puwtdf ipCFh nUM af irhf sI. ievyN krdf krdf Auh iekdm awK Jmwky ivwc hI KUh ivwc jf izwgf. Aus ny bVI hfl duhfeI pfeI, bcfE bcfE dIaF avfjLF rfq dI cuwp nUM dUr dUr qwk qoV rhIaF sn. Aus dy cMgy BfgF nUM Es KUh dy nyVy hI iewk mfeI rihMdI sI. Auh ajy jfgdI hI sI qF Auh avfjL sux ky Aus KUh vwl afeI. Aus ny KUh kol pey rwsy nfl iksy qrF krky Aus joqsLI nUM bfhr kwiZaf. joqsLI jfn bcx krky Aus mfeI df DMnvfd krdf hoieaf boilaf ik mfqf mYN iewk mhfn joqsLI hF, qUM myrI jfn bcfeI hY ies leI kdI mYN qyry kMm afvF qF mYN afpxf DMnBfg smJFgf. mfeI ny ikhf ik puwq koeI gwl nhIN iensfn iewk dUjy dy kMm afAuNdf hI huMdf hY, qF kI hoieaf jy myry krky qyrI jfn bc geI. Auh joqsLI iPr kihx lwgf ik nhIN nhIN mfqf mYN lokF df BivwK qfiraF vwl vyK ky dwsdF hF qUM vI afpxf BivwK jfnx leI myry Gr kdI qÈrIÌ lY ky afeIN. jdoN joqsLI ny Aus mfqf nUM ieh gwl keI vfr khI qF Aus mfeI qoN irhf nf igaf. Auh kihx lwgI ik puwq kI qUM awj afpxf BivwK jfx ky GroN nhIN sI quiraf? Aus joqsLI nUM hux mfeI kol KVnf BfrI ho igaf sI qy Auh AuWQoN kMn vlyHt ky afpxf rfh vyKdf vyKdf qurdf bixaf.

hux dI khfxI: iehnF dI nvIN khfxI vI hr iewk dy smJ af jFdI hY, ies ivwc koeI sLwk nhIN. pr iehnF df kfrobfr vI cwlI jFdf hY, ieh gwl keI vfr smJ nhIN afAuNdI. ieh pqf iewQoN lwgdf hY ik 21vIN sdI dy keI pwqrkfr vI iehnF dy isroN hI afpxI rotI df jugfV krI bYTy ny, ies qoN ies gwl nUM smJx ivwc koeI sLwk nhIN rih jFdf ik iehnF df kfrobfr cMgI qrF cwl irhf hY. vYsy qF ies ivwc koeI mfVI gwl vI nhIN ik iewk qIr do insLfny. nfly aÉbfrF dI cFdI qy nfly lokF df Pfiedf. nfly eys mqlb pRsq dunIaf ivwc iksy dy Bly leI socdf hI kOx hY. iehnF df bVf hI Aupkfr hY duKI dunIaf qy ik ieh afpxy kMm dy vfDy leI socdy socdy, DrqI qy vsdy duKI ivcfry ijhy lokF df vI Blf kr rhy hn. nhIN qF awj dy jLmfny ivwc qF Xfr khfAux vfly vI Korf lfAux leI iqafr hI rihMdy hn qy mOkf BflLdy BflLdy afpxf qIr insLfny qy lf hI jFdy hn. sfzy pfTk vI sLfied sfzy vFg socdy hoxgy ik kdI iehnF qMqrF mMqrF vfilaF ny afpxIaF syvfvF dI syl nhIN lfeI. ijvyN ik juwqIaF, sbjLIaF, mUvIaF afid storF vfly lfAuNdy hn. iehnF ny kdI vI tU Por vn jF iewk KrIdo qy nfl iewk muÌq vrgIaF zIlF nhIN idwqIaF. ieh afpxy gfhkF df lwgdf hY Borf vI iKafl nhIN rwKdy.

KYr gwl afÜy duafly nf jfvy ies leI afpF pKMzIaF dI ngrI vwl cwldy hF. ies ngrI dy rMg bVy ajIb jfpdy ny. pr iewQy ibnF nfgf afAux qy ieh idl nUM Bfa hI jFdy ny. ieh qF aksr ho hI jFdf hY ik iksy nvyN rfhy vfr vfr afAux nfl Auh rfh vI cMgf lwgx lwg pYNdf hY ijwQy pihlI vfr jFidaF nUM BfvyN zr hI lwigaf hovy. jy Auh rfh ikqy swjxF vwl jFdf hovy qF ikaf bfqF kihx dIaF. clo Cwzo eys gwl nMU. afpF rojL hI imldy hF sfzI dunIaf dy aKOqI pIrF pMzqF nUM, ijhVy dunIaf dy duwK drd ibnF cIr PfV kry qoN TIk kr idMdy ny. qy nfly kONsilMg vI krdy ny lVfeIaF JgiVaF vfly mfmilaF dI. qy hor vI bhuq kuJ krdy ny. ieh qF lokF nUM dws dws ky AuhnF dIaF jybF vI ibnF duwK lfey kwt idMdy ny. hY nf kmfl dy jyb-kqry. iksy nf iksy qrIky afpF nUM iehnF mhfn dyxdfrF dy drsLn huMdy hI rihMdy hn. kdI aÉbfr, kdI rsflf, kdI tYlIvIËn afid qy. keI sfzy cMgy lok iehnF dy drsLn iehnF dy kfrobfr krn vfly QFvF qy jf ky vI krdy ny, krmF vfly ny beI Auh qF. ‘nf hox grIbF nUM, qyry drsLn ho gey mihMgy.’ kdI ieh gIq hMs rfj hMs ny gfieaf sI qF mYN socdf huMdf sI ik drsLn ikvyN mihMgy ho skdy ny. hux ieh gwl vI smJ afeI ik Auh gIq vflI kuVI iksy joqsLI dI kuVI hoxI ey, jdoN muMzf kuVI nUM imlx jFdf hoxf hY qF afpxf hwQ ivKfAux dy bhfny jFdf hoxf hY, Aus dy bfp nUM hwQ vyKx dy pYsy idMdf hoxf qy kuVI dy drsLn krdf hoxf. qF hI hMs BfjI kihMdy sI ik qyry drsLn ho gey mihMgy. vfh beI nhIN rIsF Es joqsLI dIaF. iewk pMQ do kfj kr igaf hoxf Auh vI. kuVI df dfj vI muMzy isroN hI bxf igaf hoxf, pYsy ijAuN lYNdf sI hwQ vyKx dy.

keI vfr ieh afKdy hn ik iehnF krky hI dunIaf cwldI ey, nhIN qF kdoN dy hI afpF ies ngrI nUM alivdf kih jfxI sI. hYrfnI dI gwl hY ik jdoN vI koeI kYtrInf, sunfmI jF Bucfl afvy iehnF nUM sfiraF qoN pihlF pqf hI nhIN lwgdf. pqf nhIN sLfied iehnF df vfqfvrx vflf aYntInf Krfb hovy. ijhVf ik nf iKwcdf hoAU ies qrF dI jfxkfrI. sLfied iehnF df aYntInf lokF dI jyb dI hI jfxkfrI iehnF qFeI pRdfn krdf hoAU. nf hI iehnF nUM dsvyN gRih vfry pihloN pqf lwgf. ijhVf huxy huxy QoVf smF pihloN sfieMsdfnF ny lwiBaf ik sUrj dy nON gRih hI nhIN blik nvF lwiBaf igaf dsvF gRih vI hY. pr gwl socx vflI ieh hY ik iehnF kol ajy vI cMgf mOkf hY. ies qoN pihlF ik sfieMsdfn igafrvF jF bfrHvF gRih lwBx, ieh joqsLI, pIr bfby hI ikAuN nI pihloN hI dws idMdy ik sUrj dy hor vI gRih hn. nfsf vfilaF nUM ieh afpxI tIm ivwc jrUr BrqI krny cfhIdy hn. afs hY ik ijhVI AuhnF ny sO sfl ivwc Koj krnI hY ieh pMjfh sflF `c kr idKfAux gy. nhIN qF iehnF nUM iksy vwzI sfrI spys sLtl `c Br ky mMgl gRih qy Cwz dyx qF ik AuWQy pfxI df awgf ipwCf qF Kojx. ieh nfsf vfly vI aYNvy bws zflr Krfb krI jFdy hn. cMgy cMgy dfavy krn vfly joqsLI AuhnF dy kMm swqr bhwqr GMitaF `c vI kr skdy hn. nfsf vfilaF nUM iehnF dIaF syvfvF jrUr lYxIaF cfhIdIaF hn. sfieMs nUM iehnF nfl vYr nhIN pfAuxf cfhIdf, sgoN iehnF qoN kMm lYxf cfhIdf hY.

amrIkf qy ierfk ’c ikMnIaF ijLMdgIaF brbfd hoeIaF hn. ieh nhIN sI hoxIaF jy jOrj busL pihlF hI iehnF aKOqI isafixaF nUM puwC lYNdy ik sudfm kol Kqrnfk hiQafr hYgy sn ik nhIN? kfly jfdU sdkf swco swc pqf lwg jfxf sI qy byksUry lok mrn qoN bc jfxy sI. sudfm husYn dI qyl qy mlkIaq vI nhIN sI KwusxI qy rfj Bfg vI. ierfk dy rfjy nUM adflqF dy cwkr vI nhIN sI kwtxy pYxy jy mfVf ijhf pIr bfby nUM Pon qy hI BfvyN puwiCaf huMdf. clo jo hoieaf so hoieaf pr jU aYn E (U.N.O.) nUM agFh vfsqy pihlF iehnF PUkF mfrn vfly aKOqI sfeIkflojI dy mfhrF dI slfh jrUr lY lYxI cfhIdI hY qF ik koeI hor iGxfAuxf kfrf dunIaf qy nf vfpry.

iek ieiqhfsk pwK: jdoN bfbr ny aYmnfbfd sLihr qy afpxIaF POjF cVHfAuxIaF sn qF AuWQoN dy lokF nUM ies hwly dI knso pihlF hI iml geI qy Auh sB iekwTy ho ky afpxy sLihr dy Auwc kotI dy pMzqF dy isrhfxy jf KVy hoey qy AuhnF qoN afpxy sLihr dI hox vflI qbfhI rokx leI mdd mMgI. nflo nfl lokF ny AuhnF nUM ieh vI ikhf ik asIN afpxI pUrI vfh lf ky bfbr nfl lVn leI iqafr hF. pr pMzqF ny lokF dy ierfidaF qy pfxI pfAuNidaF ikhf ik quhfnUM sfzy huMidaF kuJ nhIN ho skdf. qusIN byicMq rho qy jf ky aYsL kro, asIN afpxy mMqrF qMqrF nfl bfbr nUM iewQy nhIN afAux idaFgy. pr hoieaf ies qoN Ault. bfbr ny jdoN afpxI POj smyq aYmnfbfd qy hwlf kIqf qF pMzqF dy qMqr mMqr pqf nhIN ikwQy jf vVy? bfbr ny AuhnF pMzqF dI qy AuWQy dy byvkUPL lokF dI Auh iCwqr kuwt kIqI ik rhy rwb df nF. vwzy vwzy ivdvfnF dy isrF vFg AuhnF dy qMqr mMqr vI bfbr ny imwtI ’c rolL idwqy. pr ieh gwl koeI pMj sO sfl qoN vwD purfxI hY, qy AuhnF vrgy joqsLI, pIr bfby awj vI iewkHIN vIN sdI ’c lokF nUM byvkUPL bxf rhy hn aqy afpxf DMdf bVy ËorF sLorF nfl cly hn. ieMny sflF bfd clo jy mMn vI leIey ik iehnIN kwdU’c qIr mfr hI ilaf hoAU. pr Pyr jy asIN socIey ik iPr iehnF nUM JUTIaF msLhUrIaF krn dI kI loV hY? ikAuNik hmysLF ipafsf hI KUh kol jFdf hY kdI KUh ipafsy kol nhIN afAuNdf. afpF rojL hI vyKdy hF ikvyN ieh mwlo jorI sfzI ijMdgI’c dKl idMdy hn. afpxy iKaflF dy pulF qy lokF nUM iljf ky iPr AuWQoN aYsy hnyry’c Dwkf mfrdy hn ik bMdf sfrI Aumr iehnF df ‘Aupkfr’ nhIN Buwldf. iehnF dIaF myKF lokF dy hwQF dIaF ryKfvF ’c aYsIaF TukdIaF hn ik sfrI ijLMdgI msF msF hI inkÜdIaF hn.

ajokI dunIaf ikMnI azvFs ho geI hY ies df aMdfËf vI iehnF dy DMidaF qoN sOKf hI lgfieaf jf skdf hY. ikAuNik iksy cor zfkU nUM hux iksy dy Gr jf ky vI zfkf mfrn dI loV nhIN hY. luwt hox vfly nUM dws ky hux ieMtrnYwt qy jF Pon qy hI zfkf mfiraf jf skdf hY. iehnF joqsLIaF afid nUM ieh klf pytYNt vI krvf lYxI cfhIdI hY nhIN qF amrIkf ny hldI vFg joiqsL nUM vI afpxy dysL dy nF qy pytYNt krvf lYxf hY.

iswtf: Pfiedf jF nuksfn iehnF qoN kI hovygf? pfTk jfxdy hI hn qy hor vI sLfied jfx gey hoxgy. keIaF ny pRYktIkl vI vYsy qF kr ky dyKy hoxgy ik iehnF dIaF syvfvF df kI Pfiedf huMdf hY?

aMq ivwc: iewk vfr iewk PkIr sfrI ipRQvI df cwkr lgf ky afpxy dysL vfps prq irhf sI. Auh bVf phuMicaf hoieaf PkIr sI. Aus dy svfgq leI dysL Br ivwc bVIaF iqafrIaF ho rhIaF sn, dysL df rfjf vI Aus nUM vYWlkm kihx leI rfjDfnI dy gyt qy KVHf Aus dI bysbrI nfl AuzIk kr irhf sI. ikAuNik Auh rfjy df imwqr vI sI qy Aus dy dysL df pRiswD PkIr vI. jdoN Auh rfjDfnI ivwc phuMicaf qF rfjf bVy jsLnF nfl Aus df svfgq kr ky Aus nUM afpxy mihlF ivwc lY igaf. aqy Aus dI syvf krn qoN bfad Aus nUM puwiCaf ik qUM sfrI dunIaf df Brmx kr ky afieaF hYN. pihloN ieh dws ik myry leI kI lY ky afieaF hY. Aus PkIr ny AuWqr idwqf ik qusIN dysL dy bVy mhfn rfjf ho. quhfnUM kI ByNt kIqf jf skdf hY? pr iPr vI mYN bhuq soc ivcfr qoN bfad iewk CotI ijhI cIjL hI afp leI cux sikaF hF, afs hY qusIN ies nUM svIkfr krogy. sfry vjLIr qy rfjf Aus dy inwky ijhy Joly vwl vyKx lwg pey qy soc hI rhy sn ik ies ivwc kI adBuq cIjL ho skdI hY. AudoN hI PkIr ny Joly ivwcoN iewk Cotf ijhf sLIsLf kwiZaf qy rfjy nUM ByNt krdf hoieaf boilaf ik mYN ies qoN vDIaf hor kuJ nhIN ilaf sikaf. rfjy ny PkIr nUM afiKaf ik myry qF mihlF ivwc bhuq sLIsLy hI sLIsLy hn. hr kmry dI dIvfr qy sLIsLy ltk rhy hn. mYN ies df kI krFgf. PkIr ny afiKaf ik ies ivwc afpxy afp nUM vyKxf hY bws hor kuJ nhIN krnf. rfjy ny iPr afiKaf ik mYN qF rojL hI afpxy afp nUM keI vfr idn ivwc vyKdf hF. PkIr ny ikhf ik qusIN jrUr hI vyKdy hovogy, pr ijhVf sLIsLf mYN lY ky afieaF hF ies ivwc afpxy afp nUM Dur aMdr qwk vyKx dI koisLsL krnf aqy myry qjrby qoN smJxf ik ijhVf ivakqI afpxy afp nUM nhIN jfx skdf Aus nUM dunIaf dy vfry ivwc pqf nhIN lwg skdf, BfvyN Auh ikqy vI GuMm afvy. khfxI ivwc idsLf inrdysL ieho hI hY ik afpxy afp nUM jfx lYx ivwc hr ivakqI dI ijwq hY. ies dunIaf ivwc bhuq Gwt lok hn jo afpxy afp nUM aMdr qwk vyKx ivwc kfmXfb huMdy hn. jy asIN mn dy sLIsLy ivwc afpxy afp nUM aslI rUp ivwc vyKx leI kfmXfb ho skIey qF sfzIaF sfrIaF musLklF hwl ho skdIaF hn, ijhVIaF asIN iehnF JUT dy vpfrIaF mgr iPr iPr ky hwl krvfAuxf cfhuMdy hF. sfrI dunIaf dy duwKF drdF nUM jfnx vfly lokF nUM JUTy dfavy krn qoN pihlF afpxy aMdr jrUr Jfq mfrnI cfhIdI hY. iehnF aKOqI joqsLIaF, pIr bfibaF, pMzqF afid nUM vI sfzI ieho hI slfh hY ik lokF dIaF smwisafvF hwl krn qoN pihlF afpxIaF musLklF qF hwl kr lvo.

kml kMg




.