.

vIro! isKI sMBflo

ipRMsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

kys isWKI dI jfn hn-isWK dI sLfn hn. gurU ky isWK dI pihcfx hn. aj sfry sMsfr ivWc isWK kyvl apxy ies kysF-dfVHI vfly srUp kfrn hI pihcfixaf jFdf hY. asl ivWc ieh kysF vflf srUp hI qF mnuWK dI aWslI aqy sMpUrx sLkl hY jo iensfn vfsqy pRBu ny GVI hY. mnuWK df sMpUrx kysfDfrI srUp iksy mnuWK ny nhIN, blik mnuWK dI ieh sMpUrx kysfDfrI sLkl qF jnm qoN hI ies nUM jnm dyx krqy pRBu ny bKsLI hY.

mnuWK nUM kysF vflI ieh sLkl akflpurKu dI rjLf ivc hI pRfpq hoeI hY. ieMnf hI nhIN, kys qF sMpUrn isWK Drm df aiq jLrUrI aqy aixWKVvF aMg hn ikAuNik isWK qF hY hI pRBu dI rjLf ivc clx vfilaF df Drm. kysF vfly srUp qoN ibnF koeI gurU nfnk dr df sLrDflU qF ho skdf hY, pr isWK aKvfAyux vfsqy pihlF isWKI vflf srUp jLrUrI hY. hF ies dI kWt-vWz, iesdy vfDy-Gfty, bYrfgI, sMinafsI, nFgy, sMq, sfD, Bgq afid afid anykF ByK qF mnuWK dI apxI mMnmWq jF hUVmWq dI pYdfvfr hn. ieMnf sB kuJ hox dy bfvjUd kyvl kysfDfrI ho jfx nfl koeI isWK nhIN ho jFdf. isWK hox vfsqy bfxI dI isWiKaf qy clxf vI AuMnf hI jLrUrI hY ijMnf ik sMpUrx kysfDfrI srUp ‘c ivWcrxf.

pr myry vIr! qUM aj ikWQy Kloqf hNY? sLfied iehI BulyKf hY, ijhVf qUMU KFdf hY. KflI kysF nMU hI qUM smuWcf isWK Drm mMn qy smJ bYTf. isWKI qF qyry aMdr hY nhIN sI, ijs qoN ik kysF dI aslIaq, kysF dI amuWlI kImq, kysF vflI ivlWKxqf, kysF ipWCy Kloqf qyrf inafrfpx, kysF ipWCy iqafr hox vflf qyrf gurbfxI isWiKaf nfl GiVaf jfx vflf ielfhI ‘qy rWbI jIvn- kfsL! ies sfry dI qYnUM smJ af skdI. GWt qoN GWt qYnUM ieh pqf qF lg jFdf ik qyrI aslIaq kI hY? qyrI amuWlI ivrfsq kI hY? iesy vfsqy qF qUM BulyKf Kf igAuN.

ajy kl dI gl hY, myry vIr!- ieh qyrf kysF vflf suhxf srUp hI sI, ijs nMU bcfAux vfsqy qUM pfiksqfn CWizaf, Gr Gft Kuafey, jfn qoN vWD ipafry apxy ipqf ‘qy puWqr kuhfey, BYxF ny apxy vIr ‘qy suhfgxf ny apxy suhfg Kuhf ley pr afpxy isWKI srUp qy aFc nhIN afAux idWqI. jy sWcmuWc ieMnf hI sOKf sI qyry vfsqy, qyry srUp df iqafgxf-qFqy isr mUMh munvf ky qUM pfiksqfn ‘c vI rih skdf sI, pr nhIN irhf, ikAuN-ikAuNik qUM Aus vWkq jfgdf sI. nhIN qF qYnUM loV nhIN sI apxIaF bhu-bytIaF, BYxF qy isMGxIaF dI iejLq bcfAux leI AunHF nUM apxy hWQIN sLhId krn dI. qUM AunHF qoN jINdy jIa KUhF ‘c CflF mrvfeIaF aqy mrd-sUrimaF dI qrHF apxIaF sLhIdIaF vI dy idWqIaF pr apxy gurU bKsLy ies sohxy srUp qy aFc nhIN sI afAux idWqI. sLfied Aus vWkq qUM iesdI kImq nUM jfxdf sYN pr aWwj keI ivroDI qfkqF qYnUM apxy ivrsy qoN axjfx krx vfsqy aWzI-cotI df jLor lf rhIaF ny ‘qy qUM AunHF dI kWTpuWqlI bx ky apxf afp qbfh kr irhF hYN. pr qYnUM smJ nhIN af rhI ik qUM kr kI irhF hY. jfg myry vIr ajy vI jfg, ajy vI sMBl skdf hYN.

myry vIr! kI qYnUM pqf ey ik aWj qUM kI kr irhf eyN? sLfied qYnUM bhuq kuJ BuWlvfieaf jf cuWkf hY pr ies ivc dosL qyrf vI GWt nhIN. kI qYnUM pqf ey ik hux[[[[[[hux[[[[[[[qUM kI kr irhf hY? ijhVy afpxy suhxy isWKI srUp nMU qUMU aWj qoN kyvl kuJ vrHy pihlF qUM ieMnI BfrI kImq dy ky bcfieaf sI, aWj apxy hWQIN kYNcI nfl apxI sLyrF vflI sLkl iqafg ky, sMsfr dI BIV ivc guWm huMdf jf irhF eyN. aWj qUM afp hI nfeIaF dIaF dukfnF dy cwkr kWt irhf eyN. aWj qMU apxy hI mUMhoN khI jFdf ey ‘kysF ivc ikhVI isWKI peI hY’…[[ ‘dfhVI nMU ikhVy aMb lgxy ny’ [[[[[[ ‘kysF qoN ibnF Blf koeI isWK nhIN ho skdf’… vgYrf vgYrf. jykr rWqI Br vI isWKI qyry aMdr huMdI qF ienHF kysF dI qUM pUjf krnI sI. ZuWcrF qF dUr ienHF dfVHI-kysF bfry iek lPLjL vI qUM kdy brdfsLq nf kr skdf.

kOm idaf hIiraf! ‘qyrI gWTVI ‘c qF cor lg cuWkf ey , ipafiraf! jfg jLrf’ asl ‘c ieh ZuWcrF qyrIaF nhIN. pihlF qyry aMdroN isWKI KohI geI, iPr bVI cfl nfl qyry mUMh ‘c ieh ZuWcrF pfeIaF geIaF, pr qYnMU AudoN isWKI dy ies dusLmx dI pihcfx nf afeI. ieh bVI lMmI drd BrI iviQaf hY.

jLrf dyK! Aus bdikWsmq iensfn vl ijhVf qyrI qrHF hI kdy kihMdf sI, isWKI qF kysF qoN ibnF vI ho skdI hY… aj kyvl do pusLqF bfd hI- Aus dy Gr `c isWKI nfm dI koeI cIjL eI bfkI nhIN rhI. AuhI GMtIaF vWj rhIaF ny, mUrqI pUjf ho rhI ey, vrq mhUrq qy iQWqF-vfrF dy AuhI vihm-sihm qy Brm Auhdy Gr df isLMgfr bx cuky ny. juafeI afAuNdy ny qF isgrtF pIx vfly, nMUhF afAuNdIaF ny qF gYr isWKF dy GrF ‘coN. ikAuNik koeI isWK AunHF nMU apxI bytI dyx nMU iqafr nhIN. ieh sB ikAuN hoieaf-kI qYnMU ajy vI smJ nhIN afeI?

kI qYnUM cyqf ey !!! Aus idn jdoN kuJ bMdy isgrt pIx vflf GtIaf kMm kr rhy sn. ies jgq jUT nMU qyry vl krn df iksy df hIaf nf hoieaf. ikAuN ju qyrf isWKI srUp ies gl df sbUq sI ik qMU ies bImfrI qoN kohF dUr sYN. pr nfl bYTy Aus ivcfry gYrisWK sLrDflU vIr dy agy isgrt kr idWqI, ijhVf jnm qoN gurduafry jFdf sI. Aus nMU mMUhoN kihxf ipaf ‘nf BfeI! ieh mYN nhIN pINdf’. jy Aus kol vI qyry vrgI kysF-dfVHI-pWgVI vflI isWKI dI sohxI sLkl hMudI qF Aus nfl vI kdy koeI ajyhI jurWaq nf krdf. pr sLfied qYnUM AudoN vI smJ nf afeI.

pr hux qF sLfied smJ hI igaf hovyNgf? myry vIr! isWKI qF gurbfxI df sWcf suWcf igafn aqy bfxI dI isWiKaf Aupr aml krn df nfm hY. bfxI isWiKaf qy clky hI asF cMgf sohxf, iejLq-mfn qy vWDIaf sMskfrF vflf jIvn GWVxf hY. ies kMMm vfsqy vWzy BfeIcfry dI loV hY ‘qy qyrf ieh BfeIcfrf bxfAuxf hY qyry ies sohxy kysF vfly srUp ny. qyrf ieh kysF vflf srUp eI qF qyrI isWKI dI sMBfl ‘qy PYlfa df rsqf vI ey ijsnUM awj qUM ieMnI lfprvfhI nfl lY bYTf ‘qy axjfxy ‘c qUM apxI hWQIN apxf hI Gr-kuWlf lutfAux vl tur ipaf.

afh vyK! vfV Kyq ‘c nhIN hMMudI aqy nf hI vfV afp hI Kyq huMdI hY. pr vfV qoN ibnF KyqI vWD Pul vI nhIN skdI. AuWgx qoN pihlF hI rfhgIr pYrF hyT ilqfV jFdy ny aqy jy kuJ AuWg vI peI qF psLU cr jFdy ny.

bfrUd ‘qy qfkq BfvyN ikMnI vI hovy, jy iklHy dIaF dIvfrF mjLbUq nhIN qF sWB jLfieaf ho skdf ey. blik bfrUd qF Aultf dusLmx nMU lfB dy skdf ey. bcfieaf iksny? mjLbUq dIvfrF ny. kysF vflf qyrf ieh suhxf srUp qF qyrI isWKI dIaF mjLbUq dIvfrF ny.

ipafry vIr! kysF kr ky hI qF qyry isWK hox dI pihcfx hY. kysF kr ky hI qF qyry suhxy iKWzfrI, vWDIaf ikrsfn, bhfdur juafn, zfktr, vpfrI, sfieMsdfn qy ieMjInIar afid hox df sMsfr nUM pqf lgdf hY. dUjy vI qF keI hn ijhVy keI vfrIN ienHF ruWqibaF nUM pRfpq ho jFdy hn pr dunIaF dI BIV ‘c AunHf nUM koeI jfxdf eI nhI-kyvl iek qUM hI ‘gurU kf isWK’ hYN ijsdI crcf sfrI dunIaF ivc iek dWm puWj jFdI ey-kyvl qyry ies srUp kfrn.

ieh srUp hI qF qyrI isWKI dI sMBfl ey. ies srUp qoN qyrf iek vWDIaf ‘pRvfr’ bxdf hY qy qYnMU afpxy vWDIaf BfeIcfry aqy ipCOlV df pqf cldf eyY. ieh srUp qF qyrI isWKI dI vfV ey. isWKI qF gurbfxI isiKaf Aupr aml df dUjf nfm hY pr isWKI srUp Aus aml vfsqy isWDf rsqf ey ijs rsqy ‘c nf hI koeI pgzMzI ey qy nf hI ieh AUbV-KfbV jF kMizaflf eI ey.

jy sWcmuc qyry aMdr vI isWKI af jfvy, qF qMU vI BfeI qfrU isMMG dI qrHF KopVI qF luhf lvyNgf, pr kysF nfl qyrf ipafr apxI jfn qoN vWD hovygf. jLrf soc qF shI BfeI sLfhbfjL isMG, subyg isMG aqy hor byaMq sLhIdF nUM kI apxI jfn ipafrI nhIN sI? bfbf bMdf isMG bhfdur aqy AunHF dy nfl afey 760 isMGf qy Auh kyhVf jLulm hY ijhVf Zfieaf nhIN igaf, ikhVI huWjq ‘qy jLlflq sI ijsdf AunHF nUM sfhmxf nhIN krnf ipaf; iPLr kI AunHF dI sLhIdI iek idl kMbfAU sLhIdI sI? bfbf jI dI apxI sLhfdq qF hor vI idWl dihlfx vflI sI. pr AunHf sfiraF ivcoN iek ny vI srUp nhIN iqafigaf, iKVy mWQy sBny sLhIdIaF dy idWqIaF.

myry vIr! jLrf iemfndfrI nfl AuWqr qF dy-aj ijs srUp nUM qUM kOzIaF dy muWl lutfAux vfsqy Auqfvlf hoieaf iPLrdf hY ik qyrf ieh srUp qyry kol AunHF hI pUrvjF dI amfnq qF nhIN? kI iesdI kWt-vWz df qyry kol koeI hWk vI hY? XkInx nhIN. qYYnMU pqf honf cfhIdf hY ik qyry AunHF vzyiraF nUMM Cy-Cy idn BuWKy-ipafsy GoiVaF dIaF kfTIaf qy vI rihxf ipaf, cOvI GMty AunHF ipWCy jLflmF dIaf PLOjF lgI dIaF sn. hriek qsIhf ‘qy jLulm qF AunHF ny svIkfr kr ilaf pr ies isWKI srUp nUM aFc nhIN afAux idWqI. mfqfvF ny apxy duWD cuMGdy bWicaF dy isr nyijLaF qy tMgvfAuxy ‘qy gilaf ivc AunHf dy hfr puafAuxy qF mnjLUr kr ley pr apxy gurU bKsLI-jfn qoN vWD ipafrI isWKI nUM iqafgxf mnjLUr nhIN kIqf. pqf eI ikAuN? ikAuNik AunHF nUM ies srUp dI kImq df pqf sI. pr sLfied aWj qYnUM sWBkuJ BuWilaf ipaf hY jF BuWlvfieaf jf irhf hY.

cyqy rWK! qy GoK apxy ipCOkV nUM- pihcfnx df jWqx kr apxI aslIaq nUM. qYnUMM smJ af jfvygI ik aj qyrY kol ijhVI isWKI sMBflI peI hY Auh kyvl qyry ies srUp kfrn hI qF hY. ieh nfsmJ ‘qy BuWly hoey iensfn! kI qUM apxI Aulfd pfsoN iesnUM vI Kohx df jWqn qF nhIN kr irhf. cyqy rWK! ies ivc AuWkf hI do rfvF nhIN ‘qy aslIaq vI iehI hY ik aj ijhVI qyry kol isWKI sMBflI peI hY Auh kyvl ies srUp kfrn hI hY. smJ lY jykr aWj qyry koloN ieh srUp vI clf igaf qF qyry kol isWKI vI nhIN bcygI.

Xfd qF kr Koqy qy sLyr dI KWl vflI Aus Gtxf nUM- kI qYnMU Xfd ey? jdoN klgIDr ipWqf ny ieWk Koqy ‘qy sLyr dI KWl nUM puaf ky qYnMU smJfieaf sI ik ‘isMGf! jy qMU aMdroN rihxI ‘qy bfxI jIvn kr ky iswK nf irhf qF qyry vfsqy iswKI srUp vI eysy qrHF hovygf, ijvyN Koqy Aupr sLyr dI Kwl. ‘aMdr dI isWKI qoN ibnF ies sohxy kysF vfly rWbI srUp nMU qUM bhuqy idn sMBfl ky nhIN rWK skyNgf’. aj sLfied qyry nfl iehI vfpr irhf hY. pihlF qUM apxy jIvn aMdro bfxI dI isWiKaf bfry lfprvfh huMdf igaf jF iPr qYnUM ies pfisAuN lfprvfh hox leI cflF clIaF jFdIaf rhIaF. ies qrHF qyry koloN bfxI df jIvn igaf aqy hux qyry koloN srUp vI jf irhf hY, sLied ajy vI ies sWcfeI nUM smJ skyN.

dusLmx qYnMU afpxy aMdr jjLb krx leI, inWq nvYN cuWtkly, nvIaF ZuWcrF aqy nvIaF bWkvfsF GWV irhf hY: ‘isWK bVy cMgy hMudy ny[[[ ieh bVy bhfdr hMudy ny[[[ ieh mYnMU bVy cMgy lgdy ny[[[ mYN qF jFdf eI gurduafry aF[[[ hor iksy nMu mMxdf eI nhIN (BfvyN sfrI ijLMdgI kdy gurduafry dI sLkl vI nf vyKI hovy) bs ienHF dI ieko gWl mYnMU cMgI nhIN lgI ijhVy ik gurU jI ny kys rKvf idWqy’’[[ vgYrf vgYrf.

pihcfixaf eI! apxy ies nkfbposL isWKI dy dusLmx nMU. isWKI qF pihlF hI qyry kol nhIN sI. ies nkfbposL ny ikvyN imWTI KMz ciVHaf jLihr qYnUM dyxf sLurU kr idWqf. qyry isWKI srUp qy hmlf kIqf pr qyrf apxf bx ky. kysF bfry qyrf rihMdf siqkfr vI qyry aMdroN KWqm krn dI kutlnIqI vrqI aqy qMU ies nMU aMimRq smJ ky pINdf igAuN…pINdf igAuN aqy iPLr iek idn[[[[[[[[.

ajy klH dI gl ey, sMn 1984 ‘c jdoN qyrf kWqlyafm kIqf igaf. qyry glF ‘c tfier pfky qYnMU sfiVaf igaf. ies vfsqy nhIN ik qMU gurduafry ikAuN jFdf hY? qMU gurbfxI ikAuN pVHdf hYN?[[[ kyvl ies vfsqy ik qyrf kysF-dfVHI vflf suhxf srUp ies nMU brdfsLq nhIN sI. afiKr AudoN vI qMU sLhIdIaF idWqIaF qF ikAuN? ikAuNik srUp qYnMU afpxI jfx qoN vWD ipafrf sI. pr aWj qMU kI kr irhf hYN. ikWDry aj apxI hWQIN qMU afp hI afpxf nfmo insLfn imtfAux qy qF nhIN quilaf hoieaf? jLrf soc qF shI, BfvyN ik qyrI soc ivc ieho jhI koeI gl nhIN pr ijs rsqy cl irhF hY ieh rsqf qyrI pUrx qWbfhI vWl hI jf irhf hY. krqf myhr kry ‘qy sLfied ajy vI jfg skyN.

myry BulWV vIr! ieh srUp ijs nUM aWj qUM kOzIaF dy Bfa guaf irhf hYN qyrf apxf nhIN. ijvyN ik qYnUM disaf vI jf cuWkf hY qy qYnUM iPr cyqf krvf dWvIey- ieh srUp qF qyry kol qyry AunHF bjLurgF dI amfnq hY ijnHF ny Cy-Cy idWn BuKy Bfxy GoiVaF dIaF kfTIaF qy gujLfry, ikAuNik ipWCy dusLmn dIaF POjF lgIaF sn. qyrIaF mfqfvF ny mIr mnUM dy byaMq qsIhy qF JWl ley pr ies isWKI srUp nUM qyry vfsqy bcfky riKaf. aj jykr apxy AunHF hI bjLurgF vflI isWKI vI qyry aMdr huMdI qF qUM XkIxn qUM vI ‘amfnq ivc kdy ieho jhI iKafnq’ nf kr skdf.

‘nf rihxgy kys aqy nf lwBygf iswK’ qyrf dusLNmx qF ies qrHF soc irhf hY. qYnMU vDyry sucyq hox dI loV hY. ajy vI ies kuMBkrxI nINdr ivcoN AuWT ‘qy pRx kr lY, awj qoN bfd qMU afpxy ies rWbI srUp nMU nhIN ivgfVyNgf.

Xfd rWK! vfV lgI hY qF Kyq afpxf hY, KyqI BfvyN ajy nhIN bIjI. ikWlHf hY qF bfrUd iPr vI Br lvNygf. srUp hY qF iswKI nfl sFJ iPr vI pf skyNgf. jy srUp hI nf irhf qF qyry kol kuJ vI nhIN bcygf.

mulk df JMzf kyvl do gjL kpVf hI huMdf hY. pr Aus JMzy dy ipWCy mulk dI afx qy sLfn CuWpI hMudI hY. ikAuNik JMzf Aus kOm dI hoNd df sbUq huMdf hY. kysF dI BfvyN apxI koeI kImq hY jF nhIN ieh iek iblkul vWKrf ivsLf hY pr qyrI srdfrI df sbUq jLrUr hn. qyrI afx ‘qy sLfn ienHF ipWCy CuWpI hY. qyry aMdr gurU dI bKisLsL afAux df rsqf qyrf ieh kysF-dfVHI vflf srUp hI hY.

kys qyrf zispln vI hn. zispln Auqy kdy ikAuN, ikMqU nhIN hMudI aqy nf hI ies aMdr koeI Cot jF kWt-vWZ hI hMudI hY. zispln dy nPLy-nuksfn nhIN ZMUzy jFdy. gurU jI ny ikWDry nhIN ikhf ik kysF dy ieh jF Auh lfB hn. ispfhI kdy nhIN kihMdf hY ‘vrdI ies rMg dI hY jF Aus rMg dI ikAuN nhIN’. ikAuNik Auh vrdI qF Aus df pihrfvf hI nhIN, Aus df zispln ‘qy pihcfx vI hY. jy sWcmuc qyry aMdr gurU vfsqy rWqI Br vI ipafr jfg pvy, qF ieh ikAuN-ikMqU rihxgy hI nhIN. Xfd rWK ‘jh krxI qh pUrI miq ] krxI bfJhu Gty Git’(pMnf25)

izispln qoN qyrI QoVHI ijMnI lfprvfhI vI qyrI isWKI bfry vPLfdfrI qy sLWk pYdf kr skdI hY, BfvyN qMU byadbI muWCF, jF bIbI hox nfqy brvWitaF dI hI kr irhf hovyN. qyrI ieh iZWl ‘qy lfprvfhI, qyry dusLmx nMU rsqf dyx vfsqy kfPI hY. ies vfsqy ik Auh qyrI isWKI qy vfr krky qYnMU afpxy aMdr jjLb krn dI jurWaq kr sky. bfkI rsqf qF Auyyh afp bxf hI lvygf.

‘jLrf soc! ijs mkfn ny qYnMU DuWp, bfrsL, quPLfn qoN bcfieaf, qyry pRvfr nMU sMBfilaf-Aus dI qMU sMBfl kryNgf jF Aus aMdr qRyVF pf ky Aus nMU qoVx df jWqn kryNgf? ijs dukfn ny qyrf lwKF-kroVF-arbF df sfmfn sFiBaf ‘qy qYnMU rujLgfr idWqf, Aus dIaF dIvfrF, sLWtr-qfly pwky kryNgf jF drvfjLy KulHy suWt, dIvfrF ivWc muGfr pf ky corF, rfhgIrF, sMnbfjLF, lutyiraF nUM sWB kuJ lutfAux ‘c AunHF dI mdd kryNgf? jLrf dws, juafb qF dy…. qUM srUp CWizaf qF smJ lY, qyrI aOlfd qoN isWKI vI geI. ieh qF quM aj apxy Gr-pRvfr ivcoN hI BlI BFq dyK skdf hY.

ijs srUp ny qyrI isWKI nMU sMBfilaf hY. ijs srUp ny arbF KrbF dI dunIaF ivc qYnMU srdfrI bKsLI hY…… qMU pRx kr lY, Aus dI ihPfjLq vfsqy qMU apxI jfx qF dy dyvyNgf pr ies dI byadbI kdficWq nhIN hox dyvyNgf.

myry vIr! kdy nf BuWl! Drm qF qyrf hY ‘isWK Drm’ ijs ny dunIaF aMdr qYnMU sfrI mnuwwKqf df srdfr bxfAuxf hY, qy imlxf hY kyvl aqy kyvl, sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI dI bfxI-ivcfr-isWiKaf dy aml ivcoN. iesdI sMBfl aqy PYlfa hoxf hY ies dy ieko ieWk sFJy ielfhI srUp aqy pMQk izispln dI pfbMdI ivcoN, pMQk ‘rihq mirafdf’ dy dfiery ivWc cldy hoey.

ijvyN pfxI, bMD qoN ibnF PYl ky KLqm ho jFdf hY iesy qrHF isWKI vI, srUp qoN ibnF kdy nhIN sMBflI jf skdI. kys qF mnuWKI srUp df kuWdrqI aqy aixKVvF aMg hn aqy pRBu dI rjLf ivWc clx vfly pfsy kyvl pihlf kdm.052s79.11s050

sf syvf kIqI sPl hY…[

ipMsIpl igafnI surjIq isMG, isK imsLnrI, idWlI

aWj sfzy ivwcoN ikwny hn jo ies swc nMU smJ sky hn ik :

iswK df srUp- sfrI mfnvqf nfl ipafr df sbUq hY. isK df ivroD hY qF kyvl aDrm, jLulm aqy hyrf PyrI nfl hY, iksy vI Drm ivc ivsLvfs rKx vfly mnuWK nfl nhIN.

0 gurbfxI sfrIaF mfnvI smWisafvF df Kulfsf vI hY aqy sMpUrn hl vI. isWK Drm rfhIN agvfhI, sfry sMsfr dI TMZwk aqy KusLhflI dI jLfmn hY.

0 jdoN jdoN asIN gurbfxI soJI aqy jIvn qoN dUr jfvFgy, sfzy aMdroN isWKI kmjLor hovygI. sMsfr df mnuWK duKI hovygf aqy byhfl hovygf. inwq nvIaF smWisafvF jnm lYxgIaF. ies sfry dI ijLmyvfrI AuhnF lokF Aupr hovygI jo afpxy afp nMU gurU nfnk-gurU goibMd isMG jI dy isWK aKvfAuNdy hn.

0 jdoN jdo sfzy aMdr gurbfxI soJI vDygI, gurbfxI jIvn vflf inafrfpn pYdf hovygf, nqIjf- mnuWK mfqr aMdr BfeIcfrf, afpsI ipafr, mfnsk TMZk vDygI. sMsfr Br ivc ibmfrIaF, aYksIzYNt, mukWdmybfjLIaF GWtxgIaF. jMgF-juDF dy bdWl Cwtdy jfxgy.

0 isWK Drm apxy afp ivc iek sMpUrn Drm hY. ieh Drm iksy Drm dy suDfr df iswtf, bdl jF iksy Drm df aMg nhIN. ies muK scfeI nMU smJx vfsqy sfnMU gurbfxI isiKaf dy sfgr ivc cuwBI mfrnI pvygI.

0 isK Drm dI isrjnf, gurU pfqsLfh ny sMsfr dy DrmF dI igxqI ivc iksy iek hor Drm df vfDf krn vfsqy nhIN sI kIqI. sMsfirk Drm qF pihlF hI byaMq sn. ielfhI Drm df pRkfsL qF ies vfsqy kIqf sI ik scy mnuWKI Drm nMU kfiem rKx vfsqy isWK Drm iek sdIvI lok lihr sfbq ho sky. iksy vI Drm ivc ivcrn vflf mnuWK, gurbfxI isiKaf rfhIN, scy mnuKI Drm dIaf kwdrF kImqF nMU smJ sky aqy sWcmuc ‘DrmI mnuWK’ bx sky.

0 gurU pfqsLfh ny dWs jfimaF rfhIN 239 sflF df smF lgfieaf. qwqIaF qwvIaF qy bYTy, Gro byGr hoey, cFdnI cOk ivc sIs ktvfieaf, srbMs vfiraF, aish qy aikh qsIhy Jwly. jykr sWcmuc sMsfrk DrmF dI igxqI ivc, iek hor nMbr hI vDfAuxf hMudf qF ieWqny ksLt Jflx dI loV nhIN sI. DrmF dI igxqI ivc vfDf qF sOKy qrIky vI kIqf jf skdf sI.

0 sMsfr dy sfry mnuWK mfqr nMU, afp jI ny bKisLaf, isWK pRvfr rUpI Drm dy rUp ivc iek vrdfn. loV hY, hr iek isWK vIr qy BYx apxy aMdroN apxy ies inafrypn nUM pRgt kry qFik smuWcI mfnvqf isWK Drm df lfB AuTf sky. sMsfr ivc sLFqI vrq sky.

isKI qF afpxy afp vDy PulygI, jykr asIN afp isWKI kmfeIey[[[ikAuNik ieh msly kyvl Bfrq dy hI nhIM blik pUry sMsfr dy hn…[ isWK Drm aQvf gurbfxI isiKaf qF hl hY iehnF sfry msilaF df………[

# iesqrI vrg nfl DWkf-ivqkrf, sfry sMsfr df mslf hY sMsfr dy ieiqhfs ivc sWB qoN pihlF ies nUM cYlyNj kIqf qF kyvl gurU pfqsLfh ny.

# ivDvf iesqrIaF nfl jLulm-Dwkf-ivqkrf, sqI pRQf, dhyj pRQf,

dyvdfsI pRQf, jMmdI bwcI nMU mfr dyxf jF ivafh dyxf, BrUx hWiqaf, muMzy-kuVI ivc PLrk- ieh isK mwsly nhIN blik pUrn smfijk msly hn. smfj ivcoN ienHF msilaF df bIj nfs krn dI ijLMmyvfrI hY isK Drm Aupr.

# koVH CUq dI ibmfrI nhIN. cyck Bfv sIqlf vI koeI dyvI mfqf nhIN. sIqlf CUq dI ibmfrI hY. isWK ny ies ivsLy qy sfry smfj nMU jfigRq krnf hY.

# nsLy mfnv smfj df koVH hn. gurU nfnk pfqsLfh ny isWK dy rUp ivc mnuK nMU sfhmxy ilaFdf qF jo smfj ivcoN ies koVH nMU kwiZaf jf sky.

# eyzjL df jnm ivBcfr qoN huMdf hY. ivBcfr-kyvl nisLaF dI gulfmI aqy iesqrI jfqI dI avhylnf df nqIjf hY. iehI eyzjL vflI mhFmfrI, aWj dy smyN df sWB qoN vWD Kqrnfk rog hY. isWK lihr dI loV hI ies vfsqy sI ik Auh smfj nMU ies nisLaF aqy ivBcfr vfly puWTy rsqy qoN bcfey.

# nfm jpxf-ikrq krnI- vMz Cwkxf. ieh syD sfry mnuK mfqr vfsqy hY-kyvl isWK vfsqy nhIN. isWK ny qF iesdf nmUnf bxky AuBrnf hY.

# sMgq pMgq aqy srovr-gurU nfnk mq dI asIm ivsLflqf df sbUUq aqy sfrI mfnvqf vfsqy ieko ijhf siqkfr BrpUr swdf hn. ienHF sMsQfvF rfhIN iswK Drm ny smuwcy mfnv smfj aMdroN CUafCUq, jfq-pfq, AUc-nIc, suwc iBwt, tUxy-prCfvyN, vihm-Brm-jhflqF dy kohV df Kfqmf krnf hY.

# iek akfl purK dI srbocqf nMU pRgWt krky isWK lihr rfhIN, smuWcy, mfnv smfj nMU dyvI-dyvqf-avqfr vfd aqy anykF mVHIaF-kWbrF-mWTF -ipplF aid vfDU dIaF pUjfvF ivcoN afjLfd krnf hY. sB dy aMdr ieko dy nUr dI hoNd dI soJI hI mfnv jgq nMu swcf BrfqrI Bfv pRdfn kr skdI hY. isK Drm rfhIN ies swc dy BrvyN pRcfr dI loV hY. clIhy, suKnf, vihm-sihm, sgn-rIqF Brm-BulyKy, iQWq-vfr, jhflqF iesy nfsmJI qoN pYdf huMdy hn.

# pRBU dI rjLf vflf jIvn- ieh cyqnf vI sMsfr nMU gurU sfihb dI mhfn bKisLsL hY. mnuWK ny apxy suBf nUM pRBU suBf nfl imlf ky clfAuxf hY. sMsfr Br ivcoN ihrdy rog, mfnsk qnfv, lVfeIaF-JgVy, mukdmybfjLIaF-aYksIzYt iehnF sB df ieko iewk hl hI-pRBU rjLf vflf sMqoKI jIvn hY. isK Drm ny smuWcy jgq aMdr ies akwt cyqnf nMU pRgt krnf hY.

gurU sfihbfn dy pRcfr dOry ajyhIaF mfnvI smisafvF dy hl vfsqy hI sn, nf ik isK Drm dIaF smWisafvF vfsqy. lokfeI afp muhfry isK sjwdI geI. isWK df ieko hI mqlb hY-gurbfxI isiKaf nUM jIvn arpx krn vflf. pMjvyN pfqsLfh rfhIN lfhor ivc cyck Puwtx qy, kyvl zyVH sfl dy (bflk gurU) hrgoibMd jI nfl lfhOr ivc lokfeI dI syvf iesy qrHF -nfvyN pfqsLfh rfhIN cFdnI cOk ivc sLhfdq, mfnvqf dy iewk vwzy ihWsy nMU amfnvI jLulmF qoN bcfAux vfsqy sI, ijhVy ik isWK nhIN sn. isWK Drm jF gurduafiraF nMU qF Aus smyN koeI KWqrf nhIN sI.

spWsLt hY isK Drm df mksd, sMsfirk DrmF dI igxqI aMdr iek hor vfDf krnf nhIN sI. blik inafrI socxI-rihxI dy mnuWKF dI lihr pYdf krnf sI jo smWucy sMsfr aMdr afpxf iek sQfn pRfpq kr sky aqy sMsfr AusdI srdfrI vfsqy vfry vfry jfvy.

isWK dy mn ivc iksy vfsqy nPrq jF ivwqkrf n hovy. dUjy pfsy, jnMUnI Gwtx, isK aqy iesdy cfhux vfly hmdrd lokF dI igxqI ivc inwq vfDf hovy. isK dI sLkl ivc lokfeI nMU swcImuwcI dyvqy aqy sicafry iensfnF dy drsLn ho skx. ivcfro! asIN afpxy isKI Prj qoN ikWnf ipCy hF???

iek pVcol aqy kOVf swc- sLfied aj sfzy bhuqy pRcfrk, pRbMDk gRMQI sfihbfn, rfjsI afgU aqy afm isK, afpxy ies inafrypx nMU smJ hI nhIN sikaf. Bfrq ivc anykF Drm aqy siBafqfvF bfhroN afeIaF pr isK df qF jnm hI Bfrq ivc hoieaf hY. isWK qF Bfrq df mUl vfsI hY. sMsfr Br ivc TMz vrqfAux df kMm qF iesny kI krnf sI, Auprokq smisafvF qF ieh Bfrq ivcoN hI nhIN kwZ sikaf.

aj isWKF dI apxI hflq kI hY: dUr kI jfxf hY, Kud isK afp hI ienHF mUl smimafvF nfl do cfr hY. jo doK dUijaF dy jIvn ivc hn, AuhI isKF ivc vI hn. duWK qF ies gl df hY isK aj sLfied afpxI inafrI hoNd nMU hI nhIN smJ sikaf. ieh ieWk sMpUrn Drm vI hY aqy hr iensfn vfsqy lok lihr vI. anykF sMsfrk DrmF dI igxqI ivc vfDf krn vfsqy iek hor Drm nhIN. isWK qF aMdroN bfhroN ieWk sWcf-suWcf iensfn bnx df nfm hY.

asl ivc mnuWK mfqr df ieh mUl Drm hY aqy afid kfl qoN mnuK df mUlL Drm hI, isWK Drm hY. smJfAux vfsqy gurU pfqsLfh ny ies nMU kyvl nfm idqf hY ‘isWK’. isK-bfhroN akfl purKI srUp aqy aMdroN mfnvI kwdrF kImqF dy smUh df dUjf nfm hY ijhVf gurbfxI isiKaf qoN jIvn pRfpq krky hI hoxf hY. isWK df mqlb hY- gurbfxI dI isiKaf nUM smripq iensfn.

drasl sfnMU afpxf aslI PLrjL, gurbfxI dI godI ivc bYTy ibnF smJ hI nhIN af skdf. afAu! pMj ipafiraF qo KMzy dI pfhul lY ky gurU gRMQ sfihb jI nMU afpxf gurU Dfrn krIey aqy afpxy isWKI jIvn aqy Prj nMU pihcfnx df jWqn krIey. qF hI smJ avygI syvf df arQ gurbfxI ivc kyvl aqy kyvl gurbfxI afdysLF rfhIN afpxy jIvn nMU suafrnf aqy mnuWK mfqr dI sMBfl krnf hY. spWsLt ho jfvygf:

"sf syvf kIqI sPl hY ijqu siqgur kf mnu mMny ]

jf siqgur kf mnu mMinaf qf pfp ksMml BMny ]" (pM:314)

052Bs79.10s040

Including this Gurmat Lesson No 52

vIro! isKI sMBflo

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808

web site- www.gurbaniguru.com




.