.

bydfvf jF ivCoVf?

ipRMsIpl ig: surjIq isMG, isWK imsLnrI, idWlI

isWK ieiqhfs mrjIvVy aqy apxy guruU qoN vfry vfry jfx vfly smrpq gurisWKF bIbIaF ‘qy vIrF nfl Biraf ipaf hY, ieQy kyvl ieWk-do ieiqhfsk GWtnf df hI ijLkr krdy hF.

bfbf bMdf isMG jI bhfdur dI girPLqfrI AuprMq, isWKF Aupr hkUmq vloN mnmfny jLulm Zfey gey. iesy jLulm-aiqafcfrF dI hnyrI ivc iek nOjuafn lVkf vI jLflm PWV ky idWlLI lY afey. ies nOjuafn dI qF ajy dfVHI hI PuWtI sI aqy sLfdI vI nhIN sI hoeI. ieMnf hI nhIN, Auh afpxI buWZI mF dI aWK df ieWko ieWk qfrf sI. AusdI vWZyrI Aumr df ieko-ieWk shfrf sI. Ausdy pRvfr ivc hor koeI dUjf mYNbr vI nhIN sI. ivcfrI buWZI mF ny lfhOr drbfr phuMc krky PruKsIar qIk dOV BWj kIqI aqy hukm ilKvf ilaf "Ausdf puWqr isWK nhIN; AusnUM CWz idWqf jfvy".

igrPLqfr kIqy sWq sO sWT isMGf ivco, lfl ikly dy sfhmxy rojLfnf sO-sO isWK sLhId kIqy jf rhy sI. aWj dI pMkqI ivc Aus bWWcy dI vI vfrI sI. buWZI mF lfhOr drbfr df AupRokq hukmnfmf lY ky puWj geI. jLflmF vfsqy ieh iek anOKf hukmnfmf aqy bVy PWKLr vflI gl sI ‘clo koeI qF inkilaf, ijs qoN ikhf jf skdf hY ik "isWK muafPI mMg rhy hn". pr ieh gl iPr vI isry n cVHI. jdoN sLhfdq dI ieMqjfr ivc Kloqy Aus bWcy qIk Aus buWZI mF df ieh qWrlf puWjf ‘myrf bWcf isWK nhIN AusnUM CWz idWqf jfvy’ qF Aus bhfdur gurU ky isWK ny vMgfr ky afiKaf "mYN gurU df isWK hF, myrI mF JUT boldI hY, mYnUM sLhId krky jldI myry sfQIaF kol Byjo". gurisWK bWcy ny sLhIdI qF dy idWqI pr isWKI df lV nhIN CWizaf. ajyhIaF gurU ky crxF qoN ivikaF dIaF sfKIaF nfl gOrvmeI isWK ieiqhfs Biraf ipaf hY.

iek hor gOrvmeI vrkf- iesy hI mhfn ieiqhfsk GWtxf df iek hor gOrvmeI vrkf vI hY. bfbf bMdf isMG jI bhfdur dI igrPLqfrI AuprMq AunHF nfl 760 isWKF nUM igRPLqfr krky idwlI ilaFdf igaf. Auh ikhVI kmInI qoN kmInI aqy qOhIn BrBUr hrkWq hY ijhVI ik AunHF jLflmF ny, ienHf sUrimaF nUM Drm qoN piqWq krn vfsqy nhIN kIqI. ies sfrI roNgty KVy kr dyx vflI GWtxf df vrxn pRo: gMzf isMG smyq bhuqy ieiqhfskfrF ny kIqf hY. pr ieQy qF iesy GWtxf dy hI kyvl iek pihlU df ijLkr hY jdoN lfl ikly dy sfhmxy mYdfn ivc iek lWkVI dI gylI lfky sO-sO isMGF nUM kWqfr ivc rojLfnf KVf kIqf jFdf. iMkMnF iBaMkr njLfrf hovygf, jdoN pbilk dI mOjUdgI ivc, bfxI df Acfrx krdf hoieaf iek-iek isMG apxf isr Aus gylI qy rWK dyNdf. jlfd TWk krky vfr krdf aqy Ausdy isr nUM DWV qoN judf kr dyNdf. sLhId hox vfsqy kWqfr ivc Kloqy bfkI isMGf dy dyKidaF-dyKidaF ieh kfrf vrqdf. afPLrIn hY AunHF jFbfjL sUrimaF nUM, 760 isMGF ivcoN iek ny vI isWKI df iqafg nhIN kIqf aqy iKWVy mWQy apxIaF ieh idl-kMbfAU kurbfnIaF dy idWqIaF. aMq bfbf bMdf isMG jI bhfdur dI sLhfdq qF apxI imsfl afp hY hI.

ies qoN ielfvf anykF isMGF dIaF qsIhy BrBUr sLhIdIaF nfl sfrf isWK ieiqhfs Biraf ipaf hY. mIr mMnUM dI kichrI ivc bhfdur isMGxIaF df sfkf ieiqhfs ivc ajyhI sUrmqfeI dI GWtxf hY ijsdI imsfl sfry sMsfr ivcoN koeI dUjf pysL nhIN kr sikaf. kmfl qF ieh hY ik sfzy ieiqhfs ivc iek vI ajyhI imsfl nhIN jdoN gurU ky isWKF ny Drm vl jF gurU vl ipWT kIqI aqy isWKI qoN bymuWK hoey. iesy qrHF ienHF hI byaMq bhfdur isMGF-isMGxIaF dI kWqfr ivc afAuNdy hn, mukqsr dy mYdfny jMg ivc sLhId hoey BfeI mhF isMG aqy bfkI sUrmy. sfzy ieiqhfs ny ienHF ivWCV ky iPLr qoN juiVaF aqy sLhId hoey isMGF dI igxqI cflI idWqI hY. ienHF mhfn sLhIdF dI Xfd ivc aWj AuQy gurduafrf ‘tutI gMZI’ aqy ies DrqI nUM ‘mukqsr’ df nF pRfpq hoieaf.

pr asF pMQ dy ienHF mhfn spUqF nfl kI iensfPL kIqf. ieh gl qF sfPL hoo geI ik ieQy ‘tutI gMZI’ geI aqy ies sQfn nUM ‘mukqsr’ df nfm vI pRfpq hoieaf. pr jdoN sfnUM ieh vrkf TIk qrHF nf iml sikaf ik ieh isMG, pfqsLfh qoN ivWCVy kdoN aqy ikvyN sn qF sLfied jldbfjLI ivc ies nUM asF jf joiVaf anMdpur sfihb dy lMmy Gyry nfl aqy Aupr ‘bydfvy’ vflI gl vI mVH idWqI. ikMnI kmfl hY! ikWQy gurU ipqf qoN vfry vfry jfx vfly mhfn sLhId aqy ikWQy AunHF df gurU nUM ilK ky vI dy dyxf ‘qUM myrf gurU nhIN aqy asIF qyry isWK nhIN’. ies ieiqhfsk Gwtxf df ieh bydfvy vflf pWK insLcy hI bVI bfrIkI nfl ivcfr mMgdf hy. kI apxy ajyhy pRcfr nfl asIN iehnF mhfn gurU ky spUqF aqy sLhIdF df siqkfr kr rhy hF jF byadbI. ieMnF hI nhIN blik apxy ajyhy pRcfr nfl ikWDry sLhIdF nfl BrBUr isWK ieiqhfs df pRcfr krdy krdy, asIN kuJ hor hI Kyz qF nhIN vrqf rhy? AuNJ vI ieh ieiqhfsk sfkf meI mhIny df hY nfik jnvrI mhIny df ijvyN ik iesnUM asIN mnfeI jf rhy hF ‘mfGI dI sMgRFd’ nUM. ieh ieWk vWKrf ivsLf hY aqy ies vfsqy pVo ‘qy grumWq pRsfr ihq sLMgqF ivc vMzo ‘gurmWq pfT nM: 61 ‘mylf mfGI aqy lohVI’. afE! hux asIN muVdy hF apxy hWQly gurmWq pfT nM 46 ‘bydfvf jF ivCoVf’ vl.

dsmysL ipqf ny 6-7 poh, sMmq 1761 Bfv idsMbr sMn 1704 dy pihly hPLqy aMndpur sfihb df iklf KflI kr idWqf. vYrI dl ny apxIaF sfrIaF gAU qy kurfn dIaF KfDIaF ksmF iCWky tMg ky gurdyv dI vhIr Aupr hWlf bol idWqf. ipWCy isMGF dy KUn df ipafsf, vWzI igxqI ivc vWDdf af irhf vYrI dl aqy sfhmxy sLUMkdI, brPLoN TMzI phfVI ndI-srsf. pfqsLfh ny vYrI dl nUM kuJ smF TWl pfAux vfsqy, afpxy nfl kul zyV hjLfr dy krIb Poj ivcoN GuVsvfr Poj nMU agy kIqf. srsf ndI qy Gmfsfn juWD hoieaf. ies qrHF juWD BUmI ivcoN agy vWDdy sfrI vhIr aqy gurU pfqsLfh df apxf pRvfr vI KyrMU KyrUM ho igaf. mfqf gujrI jI, dovyN Coty sfihbjLfdy, ivWCV ky gMgU rsoeIey nfl ipMz KyVI, moirMzy vl nMU cl pey. gurUu ky mihl- BfeI mnI isMG, BfeI DMnf isMG aqy BfeI jvfhr isMG nfl muslmfnI Bys ivc idWlI vl tur pey. gurdyv, do vWzy sfihbjLfdy aqy 150 dy krIb isMG ropV vl nMU cly gey. ies Xfd ivc ieQy gurduafrf ‘pRvfr ivCOVf’ mOjUd hY.

ies aPLrf-qPLrI aqy rfq dy GuWp hnyry ivc, keI isMG srsf dI jMg smyN sLhId ho gey. anykF ndI dI ByNt cWVH gey. pfAuNtf sfihb ivKy ricaf amulf sfihq ijs ivc gurdyv dIaF rcnfvF vI sn, ndI dI ByNt ho geIaF. ieiqhfskfrF ny ies gRMQ df nfm ‘ividaf Dr’ jF ‘ividaf sfgr gRMQ’ aqy vjLn nO mx disWaf hY. ieQy pfqsLfh df injI pRvfr vI iqMn ihisaF ivc vMizaf igaf. ijs qrIky ieh pRvfr ivCoVf hoieaf Ausy qrHF keI isMG vI rfq dy hnyry ivc siqgurF qoN ivCWV gey jF iPr srsf dI Byt ho gey. pr iesdf ieh mqlb vI nhIN ik ijhVy ivWCVy Auh sfry dy sfry srsf dI ByNt hI cVH gey jF sLhId ho gey. XkInx iehnF ivcoN keI isMG vI ijMnHF ivcoN kuJ ndI ivc ruWV jfx bfd ieDWr AuDWr iknfry jf lgy aqy bfd ivc jf sMBly. ies aMnHy kfly hnyry kfrn, Aus smyN pfqsLfh nMU dobfrf nhIN iml sky. ies Gtnf nUM pMQ dI cldI iPLrdI XunivrstI gurpur vfsI pRo: sfihb isMG jI ny ‘jIvn ibRqFq-gurU goibMd isMG jI’ ivc bVy mfrimk ZMg nfl ibafinaf hY.

ies qrHF anykF isMG jo srsf dI Byt ho gey, AuhnF ivco keI bysurq ho ky, ieWDr EDWr dUr bih gey jF gurdyv qoN pUrI qrHF inWKV cuWky sn. jdoN iPLr surq afeI jF imlx dI koisLsL kIqI qF gurU pfqsLfh nUM imlxf asMBv sI. TIk Ausy qrHF, ijs qrHF mfqf gUjrI jI aqy gurU ky mihl, nf hI qF afps ivc iml sky aqy nf hI gurU sfihb nMU. qWd qIk kuJ ajyhIaF KbrF vI af cuWkIaF sn ik gurdyv cmkOr dI gVHI ivc sLhId ho cuWky hn. mjbUrn EuyhnF isMGF nUM mflvy-mfJy afid apxy-apxy ipMzf nUM muVxf ipaf. ies qoN ielfvf Aus smyN AunHF kol bfkI hor koeI cfrf vI koeI nhIN sI; afiKr hor jFdy vI ikWDr nUM?

jdoN qIk ieh bhfdur joDy GrF ivc puWjy qd qIk ieh KWbrF vI sn ik gurdyv dy ipWCy iPr dusLmn dIaF POjF lWgIaF hn. ho skdf hY ik ienHF PLYl cuWkIaF KWbrF dOrfn-acfnk gurU sfihb dI ies BIVf smyN jdoN ieHnHF isMGF nMU vfips muiVaf vyiKaf qF ipMzF ivc kuJ smyN vfsqy ieh BulyKy vI AuTy hox. smJ ilaf igaf hovy ik sLfied ieh isMG gurU qoN bymuK ho ky afey hn jF apxI jfn ipafrI krky gurU nUM ipWT dy afey hn. ies vfsqy AuhnF nMU pihlF kuJ myhxy-qfhxy aqy pRvfrF dI nfrfjLgI vI sihxI peI hovy. AuMJ iehy jhI AumId vI GWt hI bxdI hY ikAuNik srsf ndI qy pRvfr ivCoVy dIaF KWbrF vI qF ipMzF ivc puWj cuWkIaF hoxgIaF.

KYr! GrF ivc puWjy ieh isWK jy cfhuMdy qF afrfm nfl apxy pRvfrF ivc rih skdy sn. AuhnF nMU vfpsI dy hukmnfmy qF nhIN sn pujy. hux ieh vI KbrF vI af cuWkIaF sn, ik gurU jI sLhId nhIN hoey aqy vYrI dl AunHF dy ipCy lgf hY. apxy guruU dy crxF qoN rom rom kurbfn krn vfly, sWcy gur ky isWK ieh nhIN sn bRdfsLq kr skdy ik AuhnF dy idlF df bfdsLfh, EkWV ivc hovy qy Auh GrF ivc bYTx. ieiqhfs anusfr iehnF ivCWV ky muV vfps imln nUM Auqfvly isMG, BfeI mhF isMG dI kmfn ivc muV jWQybMd hoey. BfeI mhF isMG vI iehnF GrF ivc vfps pujy isMGF ivcoN hI sn. anykF nvyN gBrU vI nfl af rly. JWbfl dI bIbI, mfqf Bfg kOr ny aWgy ho ky bIbIaF dI kmfn sMBflI. ies qrHF ieh iPLr qoN iqafr hoeI qfjLf kumk, gurdyv nUM agy hoky mdd vfsqy tur peI. mfqf Bfg kOr rfhIN bIbIaF df kmfn nUM sMBflnf, apxy afp ivc sfbq krdf hY ik muV jQybMd hoey isMGF ivc, bIbIaF vI ipCy nhIN sn. ieiqhfs ivc ijLWkr BfvyN iekWlI mfqf Bfg kOr df hI imldf hY.

muWkqsr df sQfn, ijsnMU AudoN ‘Kdrfny dI Zfb’ dy nfm nfl jfixaf jFdf sI AusqoN Cy koh AurF rfimafxy ipMz dy sQfn qy ies jwQy df imlfp siqgurU jI nfl hoieaf. XuWD nIqI ivc pRbIn, dsmysL jI ny, mojUdf muWkqsr sfihb dy sQfn qy, iek Zfb nUM sMBfvq jMg vfsqy cuixaf. jMgI nuWkqf ingfh qoN, jMg vfsqy ies sQfn dI cox pfqsLfh dI XuWD nIqI df kmfl sI. dusLmx dy phuMcx dIaF KWbrF sn. agoN ho ky Zfb Aupr gurdyv ny morcf sMBfl ilaf.

vYrI dl pUrI qfkq nfl hmlfvr hoieaf. gurdyv ny, nvyN afey isMGF dy jWQy dIM agoN ho ky morcfbMdI krvfeI. ikAuNik ieh kuWmk nvIN aqy qro-qfjLf sI. dUjf sLfied AuhnF dI apxI vI iehI KfihsL sI. Auh qF EWkV vyly apxy afp nUM gurU qoN tuWty aqy inWKVy hoey mihsUs kr rhy sn. Zfb Aupr gurdyv ny afp morcf sMBfilaf. Zfb qoN gurdyv sfry morcy dI kmfn kr rhy sn. loV anusfr ijWQy dusLmn df pWlVf rWqf BfrI huMdf, gurdyv qIrF dI brKf krdy aqy vYrI dIaF sPF ivc BfjV pf dyNdy. aMq vyYrI dl mYdfn CWz igaf, Piqh gurdyv dI hoeI. pfqsLfh Zfb qoN hyTF Auqry. apxy ienHF sLyrf-joiDaF, kurbfxI dy mujWsimaF nUM ipafiraf. ieWk-ieWk sLhId df mUMh sfPL kIqf. myrf pMj hjLfrI, myrf sWq hjLfrI, myrf dWs hjLfrI afid dy iKqfbF nfl invfijaF. BfeI mhF isMG dy sfh ajy bfkI sn. mfqf Bfg kOr vI jIivq sn aqy bfd ivc nfdyV qIk pfqsLfh dy nfl rhI. sfry sLhIdF nUM mukiqaF df vrdfn idWqf aqy DrqI nMU ‘mukqsr’ df pivqR aqy suMdr nfm bKisLaf. aWj gurdyv ikWqny KusL sn, apxy iehnF lfzilaF Aupr.

afiKr ieh qF AuhI isMG sn ijhnF ny lgfqfr bfkI hor isMGF dy nfl lgfqfr, Cy mhIny qIk aMndpur dy Gyry dIaF EWkVF shIaF sn. srsf ndI dy iBafnk vWkq qy vI nfl sn. ieWqnIaF musIbqf sihx qoN bfd, GrF vl ienF dI vfpsI, smyN dI mjbUrI sI. kuJ sfh arfm dy afey, pr jdoN pqf lgf ik AuhnF dy idlF df pfqsLfh musLkl ivc hY qF AunHF nUM afpxy sfry afrfm, Bfry lgx lg pey. iek vfrI iPr apxIaF jfnF gurU pfqsLfh qoN kurbfx krx vfsqy cl pey. jINdy jIa gurUu sfihb qoN agy ho ky lVy aqy sLhIdIaF nMU pRfpq hoey. ieh hY isWK ieiqhfs df Auh sunihrI pMnf, gurU pfqsLfh qoN ivCWiVaF dy imlfp df. imlfp dI ieh GWtnf 21-22 vYsfK, sMmq 1762 Bfv meI sMn 1705 eIsvI dI hY. ijs sQfn qy ieh sLhfdqf hoeIaF, sLhIdF dI Xfd ivc AuQy gurduafrf ‘tutI gMZI’ mojUud hY.

gurduafrf sfihb df nfm ‘tuWtI gMZI’ ikANu? ieh ieWk qrlf sI, BfeI mhF isMG aqy ivWCVy isMGf df "pfqsLfh asIN qyry qoN tuWt cuky sF pr krqy ny iPr sfnUM qyry nfl gMZ idWqf. pMQ dy mhfn ivdvfn pROPYsr sfihb isMG jI jdoN vWjd ivc afky, ies AupRokq GWtxf df ijLkr krdy hn qF PLurmFdy hn ik "ies qrly nMU Auh ipafr vflf ihrdf hI smJ skdf hY-ijhVf qno mno gurU df ho cukf hovy. ijhVf mihsUs kr irhf hovy ik AuhnF df rihbr, AuhnF dy ihrdy dI DWVkx-EWkVF, musIbqF ivc hovy aqy Auh ivWCV ky GrF nUM puj cuky hox? ikho jyhI mMn dI avsQf hovygI apxy siqgurU qoN vfry vfry jfn vfly iehnF sUrbIr bhfdurF dI, gurU crxf dy BOiraF dI! jdoN siqgurF ny Purmfieaf hovygf ‘qusIN qF gurU qoN tuWty hI nhIN, mn krky hr smyN qusIN juVy hI gurU nfl sI, quhfzy mMn dI gMZ hI gurU nfl sI, qusIN qF pUrI qrHf gurU nfl gMZy hoey sI aqy gMZy hoey ho". iesy Xfd ivc AuQy aj vI ieiqhfsk gurduafrf ‘tutI gMZI’ ies ipafr dI Xfd nMU smrpq hY.

bydfvf-idWqf jF ivCoVf hI sI- ies ivsLy Aupr kuJ gWlF Kfs ivcfr mMgdIaF hn:

(A) srsf ndI qy pRvfr ivCoVf sfry ieiqhfskfr mMxdy hn. anykF isMG srsf ndI dI ByNt ho gey, ieh vI sfry hI ieiqhfskfr mMndy hn. socx dI gl hY jy gurU pfqsLfh df apxf pRvfr aqy Auh mhfn pRvfr ijhVf ik gurU ky isWKF ivc vI sBqoN vWD mhfn siqkfrjog pRvfr sI. jykr Auh vI inKV skdf hY qF kuJ gurU ky isMG vI ikANu nhIN sn inWKV skdy?

(a) ieh vI TIk hY ik pRvfr df inWKVxf ies gloN iBMn hY ik isGF aqy PLOjF df kMm vI aqy PLrjL vI pRvfr nUM bcfxf aqy EWkV ivcoN kWZxf sI. jdoN ik PLOjF df apxf krqb aMq smyN qIk lVxf aqy sLhId hoxf hI sI. iPr vI:

(e) ijhVy isMG srsf ndI ivc bih gey, Auh qF ajy sLhId nhIN hoey sn kyvl ndI ivc hI qF bih gey sn. ies qrHF Auh mYdfn CWz ky jF ipWT dy ky qF nhIN sn dOVy.

ieh vI sfry ieiqhfskfr mMndy hn ik ndI df pfxI bhuq TMzf blik inrf brPL sI, iPr ieh ivsLf qF hor vI gihrfeI qoN socx vflf bx jFdf hY aqy ivsLysL iDafn mMgdf hY:

(s) ieh iks qrHF sMBv hY ijhVy pfxI ivc bih jfx qF Auh sfry dy sfry hI sLhId hI ho jfx. jLrUrI hY ik AuhnF ivcoN keI pfxI dI TMzk kfrx bysurq ho gey aqy bfd ivc surq af geI. cUMik jMg df smF vI hnyrI rfq df sI. ies vfsqy rfq dy Aus GuWp hnyry kfrx, AujfV ielfky ivc, EjWV pY ky vI kuJ ivWCV vI gey hox?

(h) mukqsr dy sQfn qy ivWCVy hoey isMG agoN hoky morcfbMd hoey ieh vI sfry ieiqhfskfr mMndy hn. jdoN ivCWVx dI gl spWsLt nhIN ho skI ik ivWCVy kdOoN aqy ikWQy sn? iesy kfrx ieQy afky ikWDry anMdpur sfihb ivKy bydfvy vflI gl juV geI mflUm huMdI hY. so ies ivc, mWKI qy mWKI mfrx vflI cfl cWl peI, spWsLt idsdI hY. afiKr ivWCVx vflI gl qF ikWDry n ikWDry hY hI sI.

(k) scfeI ieh vI hY ik Bfrq ivc ieiqhfs dy ilKx df irvfj pfieaf hI aMgRyjLF ny hY. ies qoN pihlF bhuqf krky GtnfvF hI ilKIaF jFdIaF sn. iesy krky isWK ieiqhfs vI bhuqf krky iliKaf nhIN igaf. jy kuJ iliKaf imldf vI hY qF Auh dUijaF ny iliKaf jF iPLr ivroDIaF ny. nqIjf ieh ik hr iksy ny iliKaf vI apxy ZMg nfl hY. Koj kIqy pqf lgdf hY ik sfzy ieiqhfs dy keI pMny qF joVy hI gey hn, kyvl iksy Gtxf nUM pUrf krn vfsqy. iehI gl ieQy vI spWsLt hY.

(K) jy kr, pRclx anusfr mMn vI ilaf jfvy ik iklHy dy aMdr dI hflq qoN kuJ isMG, iklHy ivcoN jfxf hI cfhuMdy hox qF ieh gl vI qF sfry ieiqhfskfr mMxdy hn ik iklHy dy bfhr lWKF vYrIaF df Gyrf sI. AuQy guWlI zMzf jF kbWzI qF KyzI nhIN sI jf rhI? qF iPr:

(g) XuWD nIqI nUM mfVf ijhf vI smJx vflf mnuWK ieh jfxdf hY ik jy aMdro bydfvf dy ky kuJ sWjx af vI jfx qF vI vYrI dl nMU ikvyN XkIn ho jfvygf ik ieh sWcmuWc bydfvf dy ky apxy GrF nMU hI prqWxgy jF bfhroN muV jWQybMd ho ky vYrI vfsqy hI afPq bx jfxgy?

(G) iPr Aus vyYrI dl dI jLhnIaq qF agy jf ky hor vI spWsLt ho jFdI hY jdoN apxIaF gAU-kurfx dIaF ksmF AuprMq vI ijhVf vYrI dl, gurdyv Aupr hmly qoN vI bfjL nhIN afieaf, qF iPr kuJ isMGf rfhIN mfqr bydfvf ilKx qy AuhnF bfry AunHF nMU ikvyN XkIn ho igaf aqy suKWly lMG jfx idWqf igaf?

(c) bydfvy dy Brosy inkl jfx dyxf qF dUr, mYdfny jMg ivc jykr ivroDI dy kuJ lok, pfsf bdl ky dusLmx df sfQ vI dyxf cfhux, qF vI dusLmx kdy AuhnF qy Brosf nhIN krdf. golI nfl BuMn dyNdf hY. jykr vWzI irafieq kry qF ivroDI dy Byq AulgvfAux dI nIXq nfl jF vYsy hI-vWD qoN vWD jMgI kYdI bxf lYNdf hY. apxy Gyry ivcoN inkl jfx dyxf qF AuhnF nMU dobfrf jWQybMd hox df mokf dyxf hI huMdf hY.

(C) hWQly pfT ivc idWqIaF, arMBk ieiqhfsk imsflF, bfbf bMNdf isMG jI bhfdur nfl 760 isWK PVky ilaFdy gey. iehnF ivc PojI isWK qF kyvl nfm mfqr hI sn. bfkIaF nUM qF sLfhI drbfr ivc kyvl apxI hoNd bnfAux vfsqy, mugLl jrnYlF ny ieWDro AuDro, rfh clidaF nMU pWkVky kYdIaF dI igxqI hI vDfeI sI. ajyhI hflq ivc vI, bhfdur bWcy smyq 760 dy 760 isMGF ivcoN iek vI nf inkilaf, ijhVf apxI jfn bcfAux vfsqy, isWKI qoN bymuK hoieaf hovy.

(j) aMimRqsr dy sfky smyN bfbf dIp isMG jI rfhIN lkIr iKWcx qy, sfry dy sfry isMG kyvl sLhIdI jfm pRfpq krn vfsqy, lfeIn tWpky agy ho inWqry, iek vI ipWCy nhIN irhf.

(J) ajy kl dI gl hY, jdoN nnkfxf sfihb, gMgsr jYqo afid dy moricaF smyN vI apxI jfn ipafrI krky dOVx vfilaF dI ieWk vI imsfl nhIN imldI. ajyhIaF GtnfvF nfl isWK ieiqhfs Biraf ipaf hY.

(Õ) ieh njLfrf qF aWj dI pnIrI ny vI afp dyiKaf hY. apxI hI khI jFdI Bfrq srkfr rfhIN, vWzI bydrdI nfl kIqy gey apRysLn ‘iblU stfr ’ jF ‘blYk QMzr’- kI koeI dWs skdf hY ik afiKr ikMinaF nUM bfhr jfx dI KuWl imlI? ieMnF hI nhIN, jy kuJ ijLMdf vI pWkV ley gey, AunHF ivcoN bhuqy qF ajqIk vI (hWQly gurmWq pfT dy pMjvyN ipRMt sMn 1984 qoN 2005 qIk) jylF ivc hI pey sV rhy hn.

ikWqnI ajIb gl hY ik anMdpur sfihb dy Gyry ivc ijWQy isMGF dI kmfn hovy vI afp dsmysL jI kol sI-iek nhIN blik ieWkTy cflI gurU ky lflF Aupr asIN ajyhy dUsLn lgfeI jf rhy hF ik Auh guru nUM ‘bydfvf’ dy gey. iPLr kI ieh kihxf cfhuMdy hF ik "pfqsLfh dI kmfn vI ieMnI hI kmjLor sI".

iPr ies gl dy vfDU pRcfr ivc by-isrpYr df jLor lgfx ivc vI koeI ksr nhIN CWz rhy. afiKr kdy qF jfgx vl turIey. cyqy rhy! isWK ieiqhfs, bfkI dunIaF dI qrHF ikWsy-khfxIaF nhIN hn. ieQy qF gurbfxI jIvn aqy isDFq qy isWKI dI iemfrq KVI hY. Aus rosLnI ivc clFgy, gl kuJ hor hI njLr afvygI.

mukdI gl, ivCoVf aqy tutI gMZI qF ieiqhfsk GtnFvF hYx hI pr bydfvf dyxf[ ieiqhfsk GWtnf nhIN. asl ivc ieh srsf ndI df ieiqhfsk ivCoVf hY. bydfvy vfly inrmUl afDfr df pRcfr jdoN an-aiDkfrI pRcfrkF dy hWQ puWjf qF iesny hor vI GtIaf rUp Dfrx kr ilaf "qusIN cUVIaF pf lvo, juWD Kyqr ivc asIN jFdIaF hF" afid. jd ik isWK bIbIaF kI, qy cUVIaF kI? spWsLt hY ik ajyhIaF glF nMU pRcfrx aqy hvf dyx vfilaF nMU isWKI isDFqF dI hI soJI nhIN aqy nf hI isWKI ajLmq dI.

iPLr vI ies pKo DMnqf dy jog hY sfzI ‘sLRomxI kmytI, sRI aMimRqsr, dyr afmd drusq afmd dI inafeIN, hWQly gurmWq pfT dy pMjvyN ipRMt Bfv sMn 2005 nUM ies GWtxf dI qIsrI sLqfbdI dy nfm hyT hI shI pr jo ieh pRogrfm aj mukqsr sfihb dI ieiqhfsk DrqI qy mnfieaf jf irhf hY Auh mfGI jF jnvrI ivc nhIN blik TIk meI ivc hI ieh smfgm kIqy jf rhy hn. pr iesy df jo drdnfk pihlU hY Auh ieh ik ies mhfn ieiqhfsk sfky nUM bhuqf bydfvy dy pWKo hI mnfieaf jf irhf hY. ienHF mhfn sLhIdF dI byimsfl smrpx aqy kurbfxI vflI GWtxf qF ipWCy rih geI aqy bydfvy vflf imlfvtI pWK AuBr ky sfry sMsfr ivc puWj igaf. KUbI ieh ik Auh pWK ijsdI hoNd hI nhIN AunHF lWKF-kroVF dy kMnF ivc vI puWjf ijnHF dI soc ivc vI ieh gl nhIN sI. suafl qF ieh hY ik afiKr sfzI kOm aqy sfzy ieiqhfs ivc afieaf ieh nvF Gftf kdy pUrf vI ho skygf jF nhIN, ieh akflpurKu hI jfxdf hY. 046s82.5s050

Including this Gurmat Lesson No 46

"bydfvf jF ivCoVf?"

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808

web site- www.gurbaniguru.com




.