.

isWK ieiqhfs dy XoDy

ipRMsIpl igafnI surjIq isMG, isK imsLnrI, idWlI

afm qOr qy jdoN asIN XoiDaF dI gwl krdy hF qF bhuqf krky mnuWKI mMn Aupr iehI pRBfv bxdf hY- Auh lok ijnHF ny XuWD Kyqr ivc sLsqrF dI jMg lVI hY, iesdy Ault gurUdr qy sLsqrF dI jMg, jMg df cOQf aqy aMqm ZMg hY, arMBk nhIN.

isWK XoiDaF dI jMg df pihlf rUp- gurUdr qy sB qoN pihlI jMg hY-ivcfrF dI jMg. ieh jMg vI AudoN jdoN Dfrmk TWgIaF aqy pfKMzf dy iKlfP hovy jF iPr jLulm DWky dy ivruD hovy. ieh jMg apxy afp ivc sB qoN vWD sUrmqfeI dI jMg hY. ikAuNik ieh jMg iksy mnuWK jF smfj dy bxy hoey AunHF koml jjLbfqF dy ivruD huMdI hY, ijnHF jjLbfqF dy iKlfP Auh iek sLbd vI suMxn nMU iqafr nhIN hMudy. AuhnF jjLbfqF nMU qF Auh apxf Drm-krm mMn rhy hMudy hn. ajyhy jMg smyN, inrol propkfr aqy kurbfnI dI Bfvnf nfl, mnuWK aMdroN AuhnF dy AuhnF hI jjLbfqF nUM bdlnf hY. ajyhy jMg df arMB kIqf, mhfn sUrmy, byimsfl XoDy, mnuKWqf dy vWzy drdI gurU nfnk pfqsLfh ny inBfieaf apxy dWsF jfimaF qIk.

isWK XoiDaF dI jMg df dUjf rUp-isWK ieiqhfs dy XoiDaf dI jMg df dUjf rUp AudoN AuGVdf hY jdoN ibnF iksy injI svfrQ dy, kyvl mnuWK mfqr dI BlfeI aqy propkfr vfsqy sWc dy JMzy nMU AuWcf aqy bydfg rKx leI, ivroDI vloN idWqy gey hr iek qsIhy aqy julm nMU vI iKWVy mWQy shfrnf. nf hI ivroDI vfsqy iksy bdly dI Bfvnf nMU apxy aMdr pYdf hox dyxf aqy nf hI afp sWc qoN kdm ipWCy htfxf. ajyhI jMg vfsqy ijs asIm dirVqf dI loV hY, AusnMU vI gurUdr qoN bfhr ZUMzxf sMBv nhIN. ies jMg df vI arMB hMudf hY pMjvyN pfqsLfh dI sLhIdI qoN.

isWK XoiDaF dI jMg df qIjf rUp- ivcfrF dI jMg df iek hor rUp vI hY jdoN qfkqvr jLflmF jF Dfrimk pfKMzIaF dy ivruD mUMh Kolxf aqy mjLlUmF df pWK pUrnf hovy. ieh jMg vI koeI CotI ijMnHI Kyz nhIN. ieh XuD sWc muWc hI iksy mrd sUrmy XoDy aqy dirV ivsLvfsI dy hI vWs df hY. afm mnuWK dy vs df nhIN.

nfvNy pfqsLfh ny, isWK Drm dI XuWDklf ivc ieh iek hor kWVI joVI. nf hI qF koeI KWqrf sI, gurU drbfr nMU aqy nf hI isWK Drm nMU. gurduafiraF, isWK Drm jF gurbfxI dy pRcfr Aupr vI koeI pfbMdI nhIN sI. kIrqpur sfihb, anMdpur sfihb, bfbf bkflf vrgy isWKI pRcfr dy kyNdr vI inWq nvyN pRPulq ho rhy sn. isWK Drm ivWckfr hI ies anOKI aqy byjoV jMg df afrMB kIqf, Aus smyN dy mjLlUm ihMdUaF dI rfKI qoN. jLulm ivc aMnHIN hoeI hkUmq nfl ibnF sLsqrF-PojF dy twkr leI aqy hr iek qsIhy df iKWVy mWQy mukfblf kIqf. aMq sLhfdq dy idWqI pr mjLlUmF df sfQ nhIN CWizaf. dunIaF dy ieiqhfs ivc ieh kMm iksy hor dy vs df nhIN sI.

isWK XoiDaF dI jMg df cOQf rUp- isWK joiDaF dI jMg df cOQf aqy afKrI rUp hY sLsqrF nfl mYdfn ivc jMg lVxf. sMsfr pDWr qy ies jMg nMU bhuqf krky krUrqf aqy jLulm dI Bfvnf nfl ilaf jFdf hY aqy huMdf vI bhuq krky iehI hY pr gurU dr qy ies jMg df rUp vI ivlKWx hY.

isWK ny kyvl ivroDI dy hmly nMU rokx vfsqy jF iPr iksy mjLlUm dI rfKI krn vfsqy hI ies jMg nMU lVxf hY. lVxf vI hY qF Aus jLflm dy ivruD, jo apxI qfkq dy nsLy ivc aMnHf hoieaf ipaf hY. ijs ivruD mUMh Kolx dI koeI ihMmq vI nf kr skdf hovy. isWK ny apxy afp iksy Aupr hmlfafvr nhIN hoxf. hor qF hor, mYdfn CWz ky dOVx vfly ivroDI qy vI vfr nhIN krnf. ivroDI iDr dIaF bhu-bytIaF nMU vI aFc nhIN afAux dyxI aqy Ausdy DMn mfl jfiedfd vfsqy luWt Koh dI Bfvxf vI nhIN rKxI. ieQoN qIk ik ivroDI vI jykr ashfie aqy asmrQ ho jfvy, Gfiel hoky izWg pvyy qF AusdI mlHm-pWtI vfsqy vI ‘BfeI GxeIaf isMG’ ho ky AuBrnf.

Kflsf so jo kry inWq jMg- isWK Drm ivWc iehnF cfr pRkfr dIaF jMgf df afDfr asl ivc iek hor jMg vI hY. Auh jMg hY gurbfxI rUpI sLsqrF nfl, apxIaF hI axmnWuKI ivkfrI aqy myr-qyr vflIaF pRvirqIaF dy ivruWD hr smyN jMg lVxf. gurbfxI soJI-jIvn rfhIN apxy aMdr dieaf-sMqoK-sdfcfr-inmrqf afid dYvI guxF nMU pYdf krky; propkfrI, imWTbolvVy, pRBU ipafr vfly jIvn leI hr smyN jWqnsLIl rihxf aqy AuWcy suWcy dYvI jIvn nMU pRfpq krnf. scfeI qF ieh hY ik mnuWKI jIvn ivc ies cOvI GMty, hr vWkq lVI jfx vflI jMg qoN ibnF, AuprlIaF cfry iksmF dIaF jMgF ivcoN iksy vI jMg ivc sPLl hoxf sMBv hI nhIN. gurbfxI igafn vflI, gurU pfqsLfh dI sMsfr nMU ieh sB qoN vWzI aqy anOKI dyx hY.

isWK bhfdurF dI kOm ikAuN- ies mUl jMg dI soJI df hI isWtf hY ik ieWqny vWzy sMsfr aqy iesdy hjLfrF-lWKF sflF qoN cldy af rhy ieiqhfs ivcoN, isWK Drm ny apxy kyvl 500 sflF dy ieiqhfs ivc Auh ruWqbf pRfpq kIqf hY jo iksy dy ihWsy nhIN afieaf. aj isWK sfry sMsfr ivc PYl cuWkf hY. sMsfr vfsqy Auh iek ajyhf cfnx munfrf sfbq ho irhf hY ijsnMU sfrI dunIaF pihcfnx df jWqn kr rhI hY. kfsL! asIN apxI aslIaq nMU smJ skIey. gurbfxI jIvn rfhIN sMsfr nMU apxI pihcfx krvf skIey. gurbfxI isiKaf qoN pRfpq soJI rfhIN afpxy jIvn nMU ielfhI guxF vflf sUrmf jrnYl pRgt kr skIey. cyqy rhy!

ieiqhfsk prOVqf, jMg pihly rUp ivc- ieqny vWzy sMsfr dy ieqny lMmy ieiqhfs ivcoN koeI ajyhf mrd sUrmf nhIN imlygf ijsny kyvl ivcfrF dI jMg nfl, sMsfr Br dI socxI aqy rihxI nMU pUrI qrHF moV idWqf hovy. mnuWK smfj aMdr scWmuc AuhnF mnuWKI kdrF kImqF aqy dRiVqf nMU sIicaf hovy ik mfns qoN dyvqy vflI gl sfiKafq ho geI hovy. iekly gurU nfnk pfqsLfh ny pMjfb hI nhIN, sMpUrn Bfrq, lMkf, cIn, brmf, rUs, mWkf mdInf, sumyr prbq dIaF TMzIaF AucfeIaF qIk phMuc ky ajyhI ivcfr dI jMg lVI ik hjLfrF sflF qoN Drm dy nfm hyT jMmIaF pfKMz aqy aDWrm dIaF pVHqF nMU hI AuKfV suitaf. sWcy mnuWKI Drm nMu pRgt kIqf. BfeI gurdfs jI ies sWc dI AugfhI ies qrHF Brdy hn. "bfby qfry cfr ck, nAu KMz ipRQmI scf Zoaf] gurmuK kil ivc pRgt hoaf"

ieQy hI bs nhIN, gurU nfnk pfqsLfh ny apxy dsF srUpF ivc hI ies jMg nMU ieWqnI qyjLI aqy bhfdurI nfl liVaf ik sMsfr Br ivc ihWljul mWc geI. mnuWK smfj nMU BfeI mrdfnf, mnsuK, sWjx, anBI sryvVy, kOzy BIl, BfeI kilafxf, BfeI mMJ, alHf Xfr KF vrgy anykF XoDy pYdf krky idWqy. lokfeI dI socxI df ruK hI bdl idWqf. PrjLI dyvI dyviqaF, rfKsLsF dy ivsLvfs ivc Psy mnuWK nMU sWcmuc dYvI guxF nfl BrpUr dyvqy bnx df mfx bKisLaf. iensfn nMU shI arQF ivc iensfn hox df mqlb smJ ivc afAux lgf. mnuWKf jnm dy mnorQ dIaF glF sLurU hoeIaF. psLU pMCIaf aqy kIVy mkOiVaF dI qrHF afp muhfry DU-GsIt nfl cl rhI, iensfnI ijMdgI nMu nvIN muhfr imlI. mnuWKF aMdr BrfqrI Bfv, propkfrI, sMqoKI sdfcfrI jIvn df iek nvF kFz Kuilaf. byisrpYr dy klpq nrkF-surgF dy supinaf ivc GUk suWqyy mnuWK nMU jINdy jIa mukq hox dI jfc isKfeI. jIvn mukq dIaF glF sLurU hoeIaf. ies sWc dI sImF kyvl dWs gurU srUpF qIk hI nhIN sI. sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI dI hoNd pRgt krky, prm pivqR sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI dy srUp ivc, ies jIvn jfc nMU srbkflI aqy srbdysLI vI bxf idWqf.

ieiqhfsk prOVqf- jMg dUjy rUp ivc- iesy hI lgfqfr ijWqI jf rhI jMg ny, ies juWD nMU iek hor nvF moV idWqf. lokfeI ies sWcy jIvn df rWs mfnx nMU sLYdfeI ho AuTI. hjLfrF-lKF nhIN blik kroVF ny, gurU pfqsLfh dy iBMn-iBMn dsF srUpF vyly, gurU nfnk pfqsLfh nMU- apxf jIvn rihbr kbUilaf, apxf gurU Dfrx kiqf aqy isWK Drm ivc pRvysL kIqf. nqIjf ieh hoieaf ik ‘‘ijWQy bfbf pYr Dry pUjf afsx Qfpx soaf’’ (Bf:gu:) rfey bulfr, nvfb dOlq KF loDI, bfdsLfh akbr aqy sfeIN mIaF mIr vrgy anykF Auh sWjx vI ijhVy isWK qF nhIN sjy pr isWK Drm dyy vWzy hmdrd aqy gurUdr df siqkfr krn vfly hooo inWqry. iesy rWbI soc vflI ivcfrF dI jMg df hI nqIjf sI ik ibnF ivqWkrf ihMdU, muslmfn, jogI, sinafsI, bRfhmx-sLUdr Bfv sfrI lokfeI hI gurUdr vl iKWcI geI.

iesdy Ault kuJ AulU ibrqI, jnMUnI lokF nMU ieh gl rfs nhIN afeI. AuhnF kol nf dlIl sI, nf vIcfr. AuhnF nMU qF afpxI hoNd hI KWqry ivc njLr af rhI sI. apxIaF TWgI dIaf dukfnf bMd huMdIaF njLr af rhIaF sn. gurU drbfr Aupr, AuMJ qF ieh hmly phly jfmyN qoN hI sLurU ho cukyy sn pr qIjy jfmNy smyN sMgqF nMU qMg krnf, pfxI dy GiVaF nMU pWQr mfr ky qoVxf, pfxI BridaF qy hmly krny, lMgrF ivc ivGx pfxf, srkfrI drbfry, gurUdrbfr ivruD isLkfieqF krnIaF, gurU aMsL ivcoN hWQ Toky ZUMz ky gurUzMm kfiem krvfAuxy afid inWq dy kMm bx cuky sn.

ies nvIN pRkfr dy XuD ivc jnMUnIaF dI nIcqf vI hWdF pfr kr geI, jdoN pMjvyN pfqsLfh nMU iesdf insLfnf bxfieaf igaf. sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI dI sMpfdnf ivc rukfvtF KVIaF kIqIaF geIaF. ieh sUrmqfeI kyvl aqy kyvl gurU arjn pfqsLfh dI hI sI, ijsny jLflmF dI Aukf pysL nhIN jfx idWqI. ivroDIaF dy hr iek hmly nMU bVI bhfdurI nfl pCfiVaf pr gurU gRMQ sfihb jI dI ivsLuDqf qy aFc nhIN afAux idWqI. qWqIaF qvIaF qy bYTy , qWqI ryq dy kWVCy sIs ivc puafey, dygF ivc Aubly. ajyhy qsIhy JWly ijsdI imsfl, dunIaF dy ieiqhfs ivc nhIN iml skdI. sWc dI rfKI vfsqy. dusLmn dy hr iek vfr nMU iKVy mWQy apxy sLrIr Aupr sihx dI iek nvIN jfc isKfeI aqy sMsfr pWDr dy mhfn XoDy sfbq hoey. iek pfsy sI ivroDIaF dI boKlfht dI hWd, dUjy pfsy jWrn dI hWdoN vWD sImF. srb smrQ hMudy hoey vI ibnF bdly-vYr-ivroD dI Bfvnf dy- dirMdgI Bry jLulmF nMU iKVy mWQy sihx kIqf pr sWc qo rWqI Br vI iQWVky nhIN.

mrn vrq rK lYxy, BuWK hVqflF kr lYxIaF, iek hor gl hY. sWc dI rfKI vfsqy dUsry rfhIN Qopy gey byaMqhf qsIhy sihn krny, pr sWc qoN nhIN iQWVkxf , iblkul hor gl hY. isWK jIvn jfc ivc, pMjvyN pfqsLfh rfhIN sMsfr nUM bKsLI ieh dyx vI invyklI hY. mhfn jrnYl, lfsfnI sUrmy pMjvy pfqsLfh rfhIN bKsLy ies jIvn mfrg ny, ies nvyklI iksm dy XoiDaf dI iek hor vWzI kWqfr vI KVI kr idWqI. BfeI dieaflf, BfeI mqI dfs, BfeI sqI dfs dy kfrnfmyN iesy lVI ivc afAuNdy hn

dunIaF df ieiqhfs ajyhy juJfrU pYdf nhIN kr sikaf, kyvl sWq aqy nO sfl dIaF mfsUm ijMdVIaF-dUjy pfsy jflmF vloN idWqy jf rhy zrfvy, kyvl zrfvy nhIN sn. qsIhy BrpUr sLhfdqF df ieiqhfs AuhnF dy sfhmxy sI. dusLmxF vloN idWqy jf rhy lflc vI kyvl lflc nhIN sn. ijMdgI sWcmuc suWKF, afrfmF aqy srdfrIaF nfl BrpUr ho skdI sI. iPr vI rMck mfqr nhIN iQVky . dirMdgI df nMgf nfc qF sihn kr ilaf, apxy afp nMU idvfrF ivc icMxvf ilaf-nf srUp qy aFc afAux idWqI aqy nf hI isWKI afdrsL Aupr.

iesy hI rosLn imnfr kVI ivc afAuNdy hn bfbf bMdf isMG jI bhfdur aqy AuhnF nfl afey, sWq sO sWT sLhIdF dI iek lMmI kWqfr. ieWk vI mYdfn CWz ky dOVx vflf jF isWKI nMU iqlFjlI dy ky muafPI mMgx vflf nhIN iml sikaf. gurduafrf gMgsr, jYqo, nnkfxf sfihb dy byaMq sLhId, ijnHf dIaF mhfn sLhfdqf ny ihMdusqfn dI gulfmI dIaF jMjIrF kWt sutIaF, ieh byaMq XoDy vI iesy hI lVI ivc kyvl isWK ieiqhfs hI pYdf kr sikaf.

ieiqhfsk pROVqf, jMg qIjy rUp ivc- isWK ieiqhfs dy XoiDaF dI lVI ivc jMg df qIsrf rUp hor vI pRbl ho jFdf hY jdoN drsLn krdy hF nOvyN pfqsLfh dI sLhIdI dy. KUbI ieh, ik mjLlum Auh lok sn ijnHF dy iqlk jMJU, vrx vfd, dyvI-dyvqf vfd, iQWq vfr, sLgn-rIqF Bfv ik iksy vI rihxI-socxI nfl gurUdr kdy vI sihmq nhIN sI. blik pihly jfmy qoN hI lgfqfr AuhnF dI socxI rihxI ivruD, afp zWtvF pRcfr krdf af irhf sI. AuhnF nMU suWcf-iBWtF aqy coky kfrF, qIrQF-vrqF ivcoN kWZky , iek akfl purK nfl joVx df BrvF jWqn krdf af irhf sI. jdoN julm dI hnyrI AuhnF df hI Kurf Koj imtfAux vfsqy clI, qF sInf qfx ky sfhmxy Kloqf gurU drbfr. ies qrHF isWK ieiqhfs dy XoiDaF dI kWqfr ivc ieh qIjf ‘qy nvF kFz vI Kol idWqf nOvyN pfqsLfh ny, jo hor iksy dy vWs df nhIN sI.

BfvyN ik isWK Drm ivc jMg dy ies rUp df vI, pMjvyN pfqsLfh dy smyN qo hI arMB kIqf igaf sI. pfqsLfh ny mhfmfrI smyN, sMgqF smyq afp lfhOr puj ky aT mhIny lokfeI dI BrvIN syvf dIqI. iesy df isWtf hY ik BfvyN aj df gujrfq vflf kFz hovy jF mhfrfsLtr ivc afieaf quPfn. amrIkf ivc XfrHF isqMbr nMU tfvr qy hoieaf hvfeI hmlf hovy jF iPr Bfrq dI vMz df KUnI sfkf jF iPr mnuK mfqr dy iksy ihsy Aupr vI afeI koeI hor kudrqI afPq. pMjvyN aqy nOvyN pfqsLfh rfhIN afrMB kIqI, isWK ieiqhfs ivc XoiDaF dI iesy qIjI pRkfr dI jMg df hI isWtf hY ik lok BlfeI dy kMmF ivc, isWK aj vI sB qoNN aglI kWqfr ivc Kloqf huMdf hY.

XfrHF isqMbr dy sfky AuprMq, isWK zfktr nUM amrIkf srkfr vloN snmfinq krnf iesy sWcfeI dI qfjLI gvfhI hY. sWcmuc ieQy "nfnk nfm cVdI klf, qyry Bfxy srbq df Blf" aqy gurbfxI df isDFq "nf ko bYrI nhI ibgfnf sgl sMig hm kAu bin afeI" (pM:1299) vflI gl AuBr ky apxy afp sfhmxy af jFdI hY.

ieiqhfsk prOVqf, isWK XoiDaF jMg cOQy rUp ivc- hux gl krdy hF isWK ieiqhfs dy AuhnF XoiDaF dI ijnHF sLsqrF dIaF jMgF ivc, jLflmF dy afhU lfey pr mnuWKqf df lV iPLr vI nhIN CWizaf. jdoN gur ieiqhfs ivcoN gl krdy hF, ies juWD klf dI. ies jMg dI iqafrI vI pfqsLfh ny afp krvfeI, bfxI df PLurmfn hY "mUrK gMZu pvY muih mfir" (pM:143)

CyvyN jfmy smyN hkUmq nfl cfr jMgf aqy dsvyN pfqsLfh dy smyN CotIaf-vWzIaf 16 jMgf lVIaF geIaF. sfrIaF ivc hI ijWq gurUdrbfr dI sI. ieQy vI kmfl ho jFdI hY-jMgF AudoN lVIaF jdoN bfkI sfry hIly Kqm ho gey. dUjf ieh ik jMgF qF lVIaF kyvl apxy bcfa ivc jF iPLr iksy mjLlUm dI rfKI vfsqy; iksy injI svfrQ vfsqy nhIN. pfqsLfh afp kdy hmlfvr nhIN hoey, mYdfn CWzky dOVdy dusLmx qy kdy vfr nhIN kIqf, mYdfny-jMg ivc izWgy byshfrf-Gfiel dusLmx dI mlHm pWtI df vI Ausy qrHF pRbMD kIqf ijvyN apixaF df. gurU drbfr dI iesy dyx nUM aj sMsfr pWDr qy rYzkrfs df rUp imilaf hY pr asIN iksy nMU dWs nhIN sky, ikAuNik asIN afp apxI sWcfeI nUM afp hI BuWly pey hF.

iesy sB df nqIjf sI ik CyvyN pfqsLfh vyly BfeI ibDI cMd (gurU) qyg bhfdur sfihb vrgy jrnYl sfhmxy afey aqy dsvyN pfqsLfh smyN qF ajyhy jrnYlF dI kWqfr hI KVI ho geI. sfihbjLfdf ajIq isMG, juJfr isMG, BfeI jIvn isMG, BfeI bicqR isMG, mfmf ikRpfl cMd, BfeI sMgo sLfhy, jIq ml (dovyN spuqR bIbI vIro jI), pIr buDUsLfh dy spuqR, Brf aqy sWq sO murId, pMj ipafry aqy hor anykF XoDy.

Cy mhIny anMdpur sfihb dy ikly ivc iGry rih ky vI iek isWK XoDf nhIN zoilaf. XoiDaf dy ieiqhfs ivc, ieh koeI CotI ijMnHI GWtxf nhIN. lgfqfr Cy mhIny, byaMq ksLt shfrn AuprMq jy anMdpur sfihb df iklf CWizaf, qF vI isMGF dI sUrmqfeI ivc rWqf Prk nhIN afieaf. srsf ndI dy TMzy-jWK pfxI ivc bih gey aqy pfqsLfh qoN ivWCV gey. surq afeI qF pqf lgf gurU pfqsLfh ipWCy dusLmx dIaF PLOjF lgIaF hoeIaF hn. Gr dy sfry suWK afrfm iCWky tMg idWqy. mukWqsr dy sQfn qy BfeI mhF isMG aqy mfqf Bfg kOr dI kmfn hyT muV aWgy ho ky sLhIdIaf pRfpq kIqIaF (KUbI ieh ik asF iehnF mhfn cflIH sUrimaF nUM anMdpur sfihb dy dusLmxF dy Gyry ivcoN gurU nUM bydfvf dy ky afey pRcfrxf sLurU idWqf). cmkOr sfihb dI kWcI gVHI ivc BuWKy Bfxy jLKLmI 40 sLyr, do sfihbjfdy aqy KuWd gurU sfihb nMU lKF df KuMKfr Gyrf vI jLyr nhIN kr sikaf, dunIaf Br dy ieiqhfs ivc ajyhy sLsqR DfrI XoDIaF dI imsfl imlnI vI sMBv nhIN.

jy sLsqRDfrI isK XoiDaF dI hI gl krnI hovy qF iesqoN agy bfbf bMdf isMG jI bhfdur, jsf isMG afhlUvflIaF, jWsf isMG rfmgVHIaf, nvfb kpUr isMG, hrI isMG nlUaf, mhfrfjf rxjIq isMG, akflI bfbf PUlf isG, BfeI mhfrfj isMG, bfbf sLfm isMG atfrI, bfbf dIp isMG sLhId; ieh isWK XoiDaF dI ieh apxy afp ivc iek nF mukW skx vflI lMmI ilst hY.

isWK XoiDaF df iek hor ivWlKx rUp- ieQy hI bs nhIN isWK ieiqhfs dy XoiDaF df iek hor ivWlKx rUp vI sfhmxy afAuNdf hY. jo Aupr idWqIaF cfr pRkfr dIaF isWK Drm dIaF jMgF df hI nqIjf hn. bfbf rfm isMG jI nfmDfrI, bfbf guridq isMG jI kfmfgftfmfrU, gdWr pfrtI dy XoiDaF dI mhfn sUrmqfeI vflI dyx ijs ny jLflm aMgRyj hkUmq dIaF jVHf ihlf idWqIaF. zoNzI ipWtvf idWqI geI, "isKF df Kurf Koj imtf idWqf igaf hY". BfeI grjf isMG-boqf isMG nyN brfbrI dI hkUmq kfiem krky, apxI hoNd nMU kfiem kIqf aqy dusLmnF dy afhU lFdy hoey sLhIdIaF pf leIaF. drbfr sfihb dI byadbI nMU brdfsLq nf krdy hoey, BfeI suWKf isMG-BfeI mihqfb isMG ny dusLmxf dy gVH ivc pujky mWsy rMgV df isr DWV qoN juWdf kr idWqf aqy dusLmxF ivc BWgdV pYdf kr idWqI. ieh vI sfry isWK Drm dI XuWD klf dy hI ivlWKx rUp hn. BfeI subyg isMG-BfeI sLfhbfjL isMG ny crKVIaF ivc gMny vFJ npIVy jfxf qF mnjLUr kr ilaf, pr apxy isWKI isWdk nMU aFc nhIN afAux idWqI. BfeI mnI isMG ny apxf bMd bMd ktvf ilaf, BfeI qfrU isMG ny KoprI Auqrvf leI pr isWKI srUp qy dfgL nhIN lgx idWqf. Coty aqy vWzy GlUGfiraF dy byaMq sLhId, mIr mnMU dI KUnI kYd ivc, isWK bIbIaF ny apxy duWD cuMŐdy lflF dy tuWkVy tuWkVy krvfky glF ivc hfr puaf ley, cWpf cWpf rotI qy gujLfrf kIqf pr jLulm agy isr nhIN Jukfieaf- ieh vI isWK XoiDaF dI lMmI lVI vflf aqy kdy n muWkx vflf iek lMmF ieiqhfs hY.

ieh ajyhy kfrnfmy hn ik sfrI dunIaF df hjLfrhF sflF df ieiqhfs vI ies sfhmxy iPWkf pY jFdf hY. lMmF sMpUrx mnuWKI ieiqhfs, mnuWK smfj nMU kuJ nf dy sikaf, jo kuJ igxy-imWQy 500 sflF dy isWK ieiqhfs dy vWK vWK iksmF dy XOiDaF ny kr idKfieaf. sMsfr pWDr qy ikWDry kuWdrqI Bucfl, qbfhI, quPfn, iBaMkr ibmfrI PuWtdI hY qF XuD pwDr qy agy ho ky, Aus ivc vI ibnF ivWqkrf-mnuWK mfqr dI syvf aqy lokfeI dI sMBfl krdf hY qF gurU kf isWK. KUbI ieh ik ies jMg dI tryinMg vI isWK mfns nMU gurU srUpF ny afp hI krvfeI.

klm df DnI aj klm qoN korf ikAu? kfsL! ik ieMny Aucy suWcy-cmkdyy ieiqhfs df vfirs, jo aj qIk inWq hYrfxkun mrjIvVy pYdf krdf afieaf hY. ijs pnIrI ivcoN suWKf isMG-mihqfb isMG vrgy sUrmy pYdf hoey sn, aj Ausy hI isWK Drm dI pnIrI DWVf DWV piqWqpuxy, sLrfb, ivWBcfr, smijk guxfhF aqy bRfhmxI icWkV, hUVmWq aqy durmWqF ivc grk ho cukI hY, ikAu?

kfrn spWsLt hY, isWK mfns dI sfrI XWuD klf dI cWmk qfkq aqy mhfnqf Ausdy gurbfxI isiKaf vfly jIvn aqy KMzy dI pfhul ivcoN pYdf hoxI hY. pr aj iehI isWK pnIrI gurbfxI isWiKaf jIvn qo pUrI qrHF tutI peI hY. isWKI pRcfr bicWaF dI Kyz bxI peI hY. hr iek jnF-KxF qy aYrf-KLYrf, isWKI df pRcfrk aqy pRbMDk bixaf ipaf hY. coxF dy isWstm ny jIvn ivhUxy, pfhulhIxyy, isWKI ivcfrDfrf aqy jIvn qoN kory cfplUs aqy cODr dy BuWWKy afgUaF aqy DMn iekWTf krn dI lflsf ivc gRsy aXog pRcfrkF dy rihm qy gurU nfnk-gurU goibMd isMG jI dI pnIrI nMU idsLf hIx kIqf hoieaf hY. kyvl tFvy tFvy igMxqI dy pRbMDk aqy pRcfrk jIvn qy soJI vfly mOjUd hn pr bhuiqaF dI BIV ivWckfr, Auh vI bybWs hoey KlOqy hn.

ijs kOm dI XuWDklf, gurbfxI sWc qy afDfirq, ivcfrF dI jMg qoN afrMB huMdI hY. ijs kOm df mnorQ smUcy mnuWK mfqr nMU apxI glvWkVI c lYky, BrfqrI- Bfv dI lVI ivc prOnf hY. AuhI isWK kOm aj, gurbfxI soJI vfly jIvn qo tuWtx kfrx, ivcfrF dI jMg ivc sfry sMsfr ivcoN pWCV cuWkI hY. KuWd BMvr ivc Pisaf, dUjy df qfrU ikvyN bx skdf hY? gurbfxI soJI kfrn apxy jIvn aqy ivcfrF dI iKWc nfl dUijaF nMU isWKI dy nyVy ilafAux vflf ‘gurU kf isWK’, gurbfxI jIvn qoN tuWt jfx kfrn, apxI Aulfd aqy apxI hI pnIrI df Gfx (piqWqpuxf) apxIaF aKF sfhmxy dyK irhf hY. tsUey bhFdf hY. aolfd Ausdy hQoN blik isWKI qoN dUr jf rhI hY pr apxy afp nMU GoKx qy sMBlx nMU iqafr nhIN. hnyry ivc qIr clfeI jf irhf hY. kdy tIvI nMU dosL dy irhf hY aqy kdy pWcmI siBaqf nMU kdy PrjLI kljug nMU. kfsL! ieh kdy apxy afp nMU GoK skdf.

"pbr qUM hrIafvlf"- isWK dI sUrmqfeI, ivcfrF dI jMg qo sLurU hMudI hY ijsdf afDfr hY gurbfxI jIvn. bfkI sB pRkfr dy jWuD aqy AuhnF ivc inWq pRfpq hox vflIaf sPlqfvF ies dy kyvl bWdlvyN rUp hn. isWK rfhIN sLsqRF dI jMg vI iksy nfl jLulm DWkf krn vfsqy nhIN blik propkfr df hI inWKiraf rUp hY, ijsdf afDfr hY ‘ikRpfn’. isWK rihxI aqy ieiqhfs nMU sMsfr sfhmxy rKx vfsqy isWK pMQ ny ajy qIk, nf hI qF koeI mIzIaf kfiem kIqf hY aqy nf hI koeI Aucycf pRbMD hI kIqf hY. ijs isWK ieiqhfs df aWj KuWd isWKF nMU hI pqf nhIN, dUijaF nMU AuhnF ny kI dWsxf hY? gurbfxI jIvn qoN tuWtky klm df DnI ‘isWK’ aj klm qoN kohF dUr hoieaf ipaf hY.

gurbfxI df PLurmfn hY "pbr qUM hrIafvlf kvlf kMcn vMin ] kY doKVY siVEih kflI hoeIaf dyhurI nfnk mY qin BMgu ] jfxf pfxI nf lhF jY syqI myrf sMgu ] ijqu izTY qnu prPuVY cVY cvgix vMnu]30] (pM:1412) asl sMboDn vfly arQF vl nf vWDdy hoey ies slok dy kyvl Bfv nUM smJx vfsqy- gurdyv iek CwpV ijs ivc ik cldy diraf df pfxI rukky bWdbUdfr aqy mWCrF nfl BrBUr ho cuWkf hY-imsfl dy ky smJFdy hn ik ijvyN CWpV dy ies icWkV bx cuWky pfxI vfsqy BfvyN ikMny aqy ikMnI vfr vI Aupfa kr ley jfx pr ieh pfxI bfr-bfr vfips iesy blik iesqoN vI mfVI hflq ivc puWjdf rvygf. ies nUM vfps iesdI asl hflq ivc ilafAux df kyvl ieko hI rfh hY ik ijs diraf qoN ieh pfxI vWK hoieaf hY Ausy ivc iPLr qoN imlf idWqf jfvy. qF iPLr iesdI kdy ieh hflq nhIN hovygI.

TIk iehI ielfj aWj isWK kOm dI ‘qy smucy qOr qy mnuWKf jIvn dI hY. aj isWK kOm apxIaF hr qrHF dIaF jMgF ivc pWCV cukI hY. blik ies dI sLsqRF dI jMg vI keI hflqF ivc propkfr jF mjLlUmF dI rfKI leI GWt aqy sMsfr pWDr dI jMg vWD bx cuWkI hY. isWK aMdr bfxI jIvn dI Gft df hI nqIjf hY- piqWqpuxf isLKrF qy. ies sfry df ieko-iek hWl hY pMQ df gurbfxI jIvn nfl juVxf. 025s95.6s050

Including this Gurmat Lesson No 25

"isWK ieiqhfs dy XoDy"

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808




.