.

anMd kfrj dI apxI hI sLfn aqy anMd kfrj sMgq rUp ivc

iNpRMsIpl igafnI surjIq isMG, isWK imsnrI, idWlI

anMd kfrj dI apxI hI sLfn- dsMbr df mhInf, kVfky dI srdI aqy bfhr GuWp hnyrf. smF pRBfq dy TIk iqMn vWjy hn. gurduafrf sfihb ivc bwcI-bwcf, dohF iDrF dy mfqf ipqf aqy sMbMDI imwqr sMgq ivc puwj cuWky hn. hux qF svyr dy sfZy Cy df smF ho cuWkf hY. pihlF inqnym, AuprMq afsf kI vfr dy mnohr kIrqn dI smfpqI. tFvy tFvy sMbMDI imwqr ajy vI puwj rhy hn.

svyr dy swq vj cuWky hn. bfhr ajy vI hnyrf hI hnyrf aqy mOsm ivc ‘DuMd’ PYlI hoeI hY. bwcI-bwcf dovyN bfbf jI dI hjLUrI ivc snmuK ho ky swj gey. ikWqny jwc rhy hn dovyN. bVI suMdr joVI hY. bwcy ny kflI pYNt, kflI dsqfr, sPYd kmIjL aqy Aupr vWDIaf sPYd pulEvr pfieaf hoieaf hY. bwcI ny vI icwtf sUt, sPYd lyzIjL pulEvr, isr Aupr sPLYd cuMnI aqy kflf sLfl ilaf df hY. kmfl kr idWqI hY bwcI-bWcy ny. bRfhmx dy pfey hoey lfl-gulfbIaF vfly sfry BrmF rIqF dy Brmjfl qfr-qfr krky rWK idWqy hn.

ikWQy clf igaf lfl gulfbIaF dyy sgxF vflf ivsLvfs? kfhdf ivsLvfs aqy ies nUM kdoN qy iks ny sLurU kIqf sIN? bWcf jMmdf hY qF isr qy kfly-kfly inwky-inwky vfl, sB nMU sohxy lgdy hn. jykr bWcy df rMg vI gorf-icwtf hovy qF bwcf hor vI vWD ipafrf lgdf hY. qF qy, kdy iksy nhIN afiKaf ieh kflf-icwtf-gorf rMg mnhUs hY jF iPLr aPsos aqy bdsLgnI vflf hY. iPr pqf nhIN, AuQy ieh bd-sgxI, mnhUs aqy vihmF-BrmF vfly asUl ikAuN cknfcUr ho jFdy hn? ikAuN smfj ienHF kfly-icwty rMgF dy vfDU vihmF ivc zuwbf ipaf hY? swcmuc gurbfxI soJI qoN ibnF bMdf jfg hI nhIN skdf. asl ivc ijvyN ibnF buinafd dy kdy koeI Bvn nhIN itWkdf, iesy qrHF vihm-Brm, sLgn-apsLgn-rIqF vI sfzy kmjLor mnF dI hI Aupj hn. ienHF dI apxI koeI buinafd jF hoNd hY hI nhIN. jdoN gurbfxI afsry iek vfrI mn jfg ipaf qF sfry vihm-Brm, sgx-rIqF, krmkFz, Pokt ivsLvfs afpy hI KMB lf ky AuWz jFdy hn. pqf vI nhIN lgdf, afey ikQoN sn aqy gey ikWDr? ieQy qF sLfbfsL hY bwcI-bwcy nUM aqy donF dy mfipaF nMU.

svyr dy TIk swq vjy hn, pRBfq df imWTf smF-bfhr hnyry aqy DuMd df psfrf aqy mOsm vI TMz df. anMd kfrj df anMd hI kuJ vwKrf hY. BfeI sfihb ny bynqI kIqI qF bwcI-bwcf aqy donF iDrF dy mfqf-ipqf sMgq ivWckfr KVy ho geyy, bfkI sMgq Ausy qrHF hI swjI rhI. BfeI sfihb ny anMd kfrj df arMBk ardfsf soiDaf. hukm lYx AuprMq ‘isWK rihq mirafdf anusfr’ ieh smF sI gurmWq isiKaf df. imsLnrI vIr ny gurmWq qy pihrf dyx vfly ienHF dohF pRvfrF aqy AunHF dy sMbMDI imwqrF df DMnvfd kIqf. aj pMQ aMdr anMd kfrjF smyN kIqy jf rhy anykF pfKMzF, ivKfivaF, sLgnF, ibprn dIaF rIqF qoNN sMgqF nMu sucyq kIqf. AunHF ny ies ho rhy anMd kfrj dI imsfl pysL kIqI. afp jI ny gurmWq anusfr anMd kfrj aqy lfvF vfly cfr pidaF ivWclI pRBu imlfp dI gl nUM idliKWcvyN ZMg ivc pRgt kIqf. ienHF bWicaF dy nvyN arMB ho rhy igRhsQ jIvn aqy bfxI syD dy afpsI irsLqy vflI sFJ dI bVI sMKyp pr aqI suMdr ivafiKaf vI kIqI.

AuprMq ‘pMQk rihq mirafdf’ anusfr pMnf 773 sUhI rfg ivcoN cfr lfvF df pfT aqy cfr pRkrmF hoeIaF. bWcI-bWcy ny vfrI vfrI hr iek lFv dy pfT nUM, KVy hoky aqy hWQ joV ky -gurU pfqsLfh vloN afdysL rUp ivc, siqkfr sihq srvx kIqf. hr iek lFv dy pfT AuprMq, BrI sMgq ivckfr apxy apxy vloN pRvfxgI df sbUq, vfrI vfrI mWQf tyikaf aqy bfbf jI dI pRkrmF kIqI . TIk nON vjy anMdkfrj dI sMpUrxqf df ardfsf soiDaf igaf. hux qF hwd hI ho geI, jdoN sMpUrxqf dy ardfsy AuprMq, bwcI-bwcf; donF ny afp imlky sLukrfny dy do sLbd pVHy.

anMdkfrj dI sMpUrxqf AuprMq bVf suMdr brMc df pRogrfm sI. sB dI jLbfn qy ies anMdkfrj dI vfh vfh sI. sfry pfsy mnF dy itkfa vflf sLfq qy sohxf vfqfvrx bixaf hoieaf sI. nf mMihdI, nf GoVI, nf koeI syhrf, nf brfq, nf ZuWkfa, nf imlxI, nf BMgVf, nf-bYNz aqy nf hI ‘jY-mflf’. iksy vI bRfhmxI, anmqI jF hUVmqI vihm-Brm, ZWkvMj, afzMbr afid nUM ieQy koeI QF hY hI nhINN sI. kfrx ieko hI sI aqy ieh kfrx sI ik dovyN pRvfr gurbfxI-gurmWq pKoN jfgrUk sn. sLrfb vrgI isWK dusLmx, mfnv-smfj aqy dysL dusLmx cIjL qF ieho ijhy suMdr-sihj vfqfvrx dy nyVy vI nhIN sI PWtk skdI. svyr dy TIk sfZy dWs vjy hn. hux qIk qF sfry brMc qoN vI ivhly ho ky afpsI gWp-sLWp kr rhy sn.

aj dy ivgVy hoey vfqfvrx ivckfr, scmuc, gurmWq pKoN ieh adBuq qbdIlI vfsqy-DMnqf dy jog sn Kfs qor qy, bwcy dy mF-bfp aqy gurisWK bwcf. jykr Auh smyN isr n puwjdy qF vI anMd kfrj smyN isr afrMB nhIN sI ho skdf. iPLr bWcI vfly vI qF iqafr br iqafr sn. jykr donF ivcoN iksy pfisAuN vI jykr mfVI jhI iZWl ho jFdI qF iPr iksny mfxnf sI ieh ielfhI rs? sB dy mUMh qy ies anMd kfrj dI sLlfGf sI.

ikMnf cMgf hovy jy isWK kOm jfgy aqy juVy afpxy amuly ivrsy nfl. gurisWK afp qF sOKy hoxgy hI, dUijaF nMU vI ies suMdr gfzI rfh df anMd pRfpq ho skygf. iesy df nfm hY asl ivc ‘sMgq rUp ivc’ jF iPLr ‘isK Drm anusfr’ ‘anMd kfrj’.

asl ivc gurUdr qy asIN sfry hI ‘gurU kI sMgq’ hF. ieQy nf koeI jFjI qy nf hI muMzy vfilaF dy BFzy mFjx vfly mFjI. ieQy qF do gurisWK pRvfr imlky, siqgurF dI hjLUrI ivc bfxI dI qfibaf aqy afdysL anusfr, iek nvyN pRvfr dI isrjnF vfsqy pRx lYNdy aqy Ausdf arMB krdy hn. ieQy nf hI muMzy vfilaF df isr AuWcf hY aqy nf hI bWcI vfilaF isr nIvF. dovy bWcy afps ivc aqy dovyN pRvfr iek dUjy pfisAuN brfbr dy mfn-siqkfr-ipafr-sFJ leI ijLmyvfr hn.

brfq df ipCokV kI hY?- asl ivc brfqF lYky jfxf gurisKF df nIXm hY hI nhIN. Bfrq ivc jdoN rfjsI hflfq bhuq ivWgVy hoey sn. kmjLor aqy by-vWs mnuWK apxIaF DIaF nMU jMmdy hI mfr dyNdy jF prxf dyNdy sn. AudoN apxy nyVy-qyVy jF apxy hI ipMz-sLihr dIaF bwcIaF nMU, apxIaF DIaF-BYxF hI mMinaf jFdf sI. irsLqy dUr-duryzy hI kIqy jFdy sn. ies vfsqy ik zoly nfl koeI ax-suKfvIN jF mfVI GWtnf n vfpr jfvy. lok suWriKaf dy nukqy qoN lMmI-cOVI brfq iekwTI krky lY jFdy sn. bhuqf krky iehI hY, brfq df ipCokV.

anykF ieiqhfsk GWtnfvF ies df sbUq hn ik ieh brfqI vI bhuqf krky ‘KfAU Xfr’ aqy ‘duD pIxy mjnUM’ hI sfbq hMudy sn. smF pYx qy zoly iPr vI luwt hI ley jFdy sn. dsmysL ipqf dy smyN iek bRfhmx dI kMinaF dy zoly df luiWtaf jfxf aqy sfihbjLfdf ajIq isMG dI kmfn hyT PLOjI dsqf Byj ky AusnUM bfiejLq CuzvfAuxf……[jrnYl hrI isMG nlvf dy smyN bIbI sLrnI, bfd ivc bhfdr sLrn kOr dI sfKI, iesy hI gl dy ieiqhfsk sWc dI gvfhI hn.

ies sfry dy Ault, awj qF irsLqy vI nyyVy-qyVy ho jFdy hn. rfjsI hflfq vI Auho jhy Krfb nhIN. iPr iswK df qF jnm hI qlvfr dI Dfr ivcoN hoieaf hY aqy Et afsrf vI hY Aus gurU bfby df ijwQy zrF nMU vYsy hI koeI QF nhIN. ies qoN vWD ‘isWK rihq mirafdf’ anusfr qF bfl ivafh df vI gurUdr qy nIXm hY hI nhIN. qF iPr brfq kfhdI, imlnI aqy Zukfa kfhdf? afE! afpxI ivrfsq aqy aslIaq nMU pCfxIey, sfzf qF mUl nIXm hI sMgq rUp ivc iekqR ho ky, pfqsLfh dy crnF ivc ‘anMdkfrj’ krvfAux df hY.

‘anMd kfrj’ df mUl srUp- ‘anMd kfrj’ kyvl aqy kyvl isWK Drm dI injI sbdfvlI hY. ‘isWK rihq mirafdf’ ivc ies bfry bVf spsLt iliKaf hY ik anMd kfrj dI arMBk ardfs smyN kyvl bwcI-bwcf aqy AunHF dy mfqf ipqf ny hI KVy hoxf hY. bfkI sMgq Ausy qrHF hI swjI rhy. ies nIXm df kuJ ivsLysL mksd hY aqy sfnMU smJx dI loV hY. scfeI ieh hY ik imwQy smyN qy bwcI-bwcf aqy AunHF dy mfqf ipqf ny gurU pfqsLfh dI hjLUrI ivc puWj jfxf hY. AunHF dy puWjdy hI, anMd kfrj df ardfsf soiDaf aqy nIXq smyN qy anMd kfrj df arMB ho jfxf hY. bfkI sMgq aqy donF iDrF dy sMbMDI-irsLqydfr-imqwr ijAuN ijAuN puWjx, sMgq ivc sWjdy rihx. ieQy dovyN iDrF hI ‘gurU kI sMgq hn’ n koeI ‘jFjI’ hY aqy n hI koeI muMzy vfilaF dy brqn mFjx vflf ‘mFjI’. ies qrHF idWqy smyN anusfr hr iek kfrj, apxy afp aqy smyN isr bVy suafdly ZMg nfl hovygf. iehI hY asl ivc anMd kfrj df mUl srUp.

apxI aslIaq nMU pCfxfgy qF sfzy anMdkfrjF ivc Gus cuWkIaF anykF ibprn dIaF rIqF-ijvyN brfqF, GoVIaF-syhry, ZuWkfa, imWlxIaF, jYmflf afid apxy afp hI sfzy qoN iknfrf kr jfxgy. iesyqrHF sfzI hI hUVmWq df pRgtfvf BMgVy-sLrfb afid vrgIaF kurIqIaF qoN vI pMQ nMU ibnF imhnq-pRcfr CuWtkfrf pRfpq ho skygf.

anMd kfrj sMgq rUp ivc

anMd kfrj sMgq rUp ivc ikvyN?- bwcI vfilaF ny ijs gurduafrf sfihb dy sQfn ‘qy anMd kfrj df pRbMD kIqf hovy, bwcI-bwcf aqy donF iDrF dy mfqf ipqf smyN isr puWj jfx. idWqy smyN qy hI sLbd-kIrqn afrMB krvf idWqf jfvy. dohF iDrF dy sMbMDI imwqr, apxy-apxy qrIky ‘gurU kIaF sMgqF’ ivc sLfml hMudy jfx. bwcI-bwcy vfilaF Bfv donF pRvfrF dI QoVI ijMnI ihwmq nfl iblkul nIXq smyN qy gurmWq isiKaf aqy anMd kfrj qoN ivhly hoieaf jf skdf hY. jy jLrUrI hovy qF ‘anMd kfrj’ AuprMq lMgr pfxI smyN KusLI df bYNz vjfieaf jf skdf hY BfvyN ik AusdI vI koeI bhuqI loV nhIN. ies qrHF sfnUM mOjUdf anMd kfrjF ivc GuWs cuwkIaF anykF kmjLorIaF aqy gurmWq ivroDI krmkFzF qoN sihjy hI, ibnF iksy sMbMDI-imwqr dI rusvfeI dy pUrn CuWtkfrf pRfpq ho skdf hY. ies ZMg vfsqy kyvl lVkf lVkI, aqy dohF pRvfrF dy afpsI sihXog dI vwzI loV hY.

mnmqI ‘anMd kfrj’ kI hY?- gurbfxI jIvn dI Gft kfrx awj bhuqy iswK pRvfrF ivc pRBfqy df jfgxf qF pUrI qrHF KuMiJaf ipaf hY. sUrj inkly qF nINdr KuWldI hY. iPLr brfqI dy nfqy, bwcy vfilaF dy Gr ivc brfqF dy iekwqR hox ivc hI svyr dy 11-12 vwj jFdy hn. keI vfrI qF dupihr df ieWk vwjdf vI vyiKaf igaf hY. nqIjf huMdf hY ik smF vwD ho jfx kfrx bwcy vfilaF vfsqy jLrUrI ho jFdf hY ik pihlF kuJ nf kuJ cfh-pfxI df pRbMD krn . iesqrHF kul imlfky brfq dy clx nUM dupihr bfd df 1-2 df vWkq qF apxy Gr ivc hI ho jFdf hY.

iPr Brf-mfrU, iswK dusLmx sLrfb dI bImfrI, aj KuWd isWK aKvfAux vfilaF ivc hI ieWqnI vfDy qy hY ik KusLI vfly kfrj dy nfm hyT, iesnMU jLrUrI mMn ilaf jFdf hY. bwcI-bwcy vfly BfvyN ikWqny vI gurmuK pRvfrF dy hox aqy sLrfb qoN mnHF vI krn. qF vI kuJ mncly-afphuWdry apxy GrF ivcoN hI pI ky cldy jF apxIaF kfrF, skUtrF ivc hI rK ilaFAuNdy hn. iesqoN vWD jykr iesdI CbIl pihlF qoN hI cl rhI hovy qF rihMdI ksr vI pUrI ho jFdI hY.

hux ijnHF ny CkI hMudI hY AunHF ny BMgVy vI jLrUr pfAuxy hn. afp qF afp, gurisWK bwcIaF-bIbIaF nUM vI sVkF qy ‘ies vWDIaF kMm’ vfsqy mjbUr kIqf aqy iKwicaf-DUihaf jFdf hY. ies iKWcoqxI ivc kuJ mno-kwcIaF bIbIaF qF pihlF hI iqafr bYTIaF hMudIaF hn. ies qrHF AuWcy-suwcy iswKI jIvn df ajyhy nfsmJ brfqI, BrvF mjLfk bxfAux df kfrx bxdy hn. ijs brfq ny awDy GMty ivc phMucxf hY, iqMn-iqMn GMty sVkF Aupr nWcx-tWpx ivc hI lgf idWqy jFdy hn. nfm qF rih jFdf hY, svyr dI brfq df-pr brfqF sLfmI iqMn-iqMn aqy cfr-cfr vjy Zwuk rhIaF hMudIaF hn.

iPr dovyN pfsy, BuwK vI aiq dI lg cuWkI hY-ikAuNik smF bhuq ho cuwkf hMudf hY. nfsLqy df ieMqjfm luwt-Koh ivc bdl jFdf hY. brfqIaF vfsqy, nfsLqy vfsqy hwdoN vwD iqafr cIjLF vI Gwt jFdIaF hn. ies qrHF bwcI vfilaF dI pojLIsLn hfso-hIxI qF hMudI hI hY, nfly bfd vfsqy iqafr lMgr vI bhuqf jLfieaf hI hMudf hY. bWcI vfilaF nUM vfDU Bojn isWtxy vI ies leI jLrUrI ho jFdy hn ik qyjL msfilaF vfly, Aucycy smyN vfsqy iqafr hoey ieh Bojn-nf hI qF bhuqI dyr sMBfly jf skdy hn aqy nf hI ienHF nUM sMBflx vfsqy iksy kol ieWqnf pRbMD hI hMudf hY. jdik sfrf pWkvfn bVf kImqI aqy vWDIaf bixaf hMudf hY. ies qrHF sfzy ieh anMd kfrj, pRvfrk nuksfn dy nfl-nfl, smfjk aqy smUcy rfsLtrI nuksfn df vI kfrx bxdy hn. iesy df nqIjf ho irhf hY ik keI isWK pRvfr, kuVI vfilaF qoN brfqF muV svyr dI bjfey rfq dIaF mMgx lg pey hn, blik keI vfrI qF bWcI vfilaF nUM iesy gl vfsqy hdoN vWD mjbUr vI kr rhy hn.

anjfxy ivc isWKI dy dusLmx kOx? ieQy hI bs nhIN, jdoN mUl rUp ivc sfzy, anMd kfrj df afDfr hI bRfhmxI aQvf ihMdU ivafh huMdf hY qF mihMdI dI rfq, rusxf, gfnHf bMxnF, vWtxf, mfeIey pYxf, ZVOlI Brnf, Kfry ibTfAuxf, syhrfbMdI, GoVI cVHnf, brfq, ZuWkfa, imlnI, jYmflf, dfj-dhyj Bfv hriek bRfhmxI-ihMdU krmkFz aqy AunHF nfl juVy hoey sfry vihm-Brm-rIqF, sgn-apsLgn apxy afp hI sfzy anMd kfrjF df ihWsf bx jFdy hn. KusLI dy kMm dy nfm qy smfj dusLmx sLrfb nUM vI ibnF rok Kulf rsqf iml jFdf hY. ies sfry df iek hor iBafnk nqIjf ieh vI hY ik isWK rIqI nUM smfj ivc nf hI qF kdy rsqf hI iml skygf aqy nf hI asIN apxI aOlfd nUM hI dWs skFgy ik ‘anMd kfrj’ dI mirafdf hY kI? anMd kfrj df isWstm sMsfr Br ivc, sB qoN vDIaf ikAuN hY? dUjy qF dUjy blik sfzy bWcy vI anMd kfrj nUM vI ivafh df hI iek bdlvF nfm smJxgy, ijvyN ik aWj smJ rhy hn. iPLr BfvyN sfrI isWK pnIrI nfeIaF dIaF dukfnF qy ikAuN nf puWjI hovy Aus nUM quhfzI koeI vI sLqfbdI ies hrkWq qoN nhIN bcfa skygI. isWK aQvf gurmWq rIqI dy pRcfr-pRsfr vfsqy qusIN BfvyN ijWqnF mrjLI jLor lgFdy rvo, gurmWq isiKaf dyNdy rvHo jF iltrycr iqafr kr-kr ky vMzdy rvHo. afiKr ijhVf kMm asF krnf hI nhIN Auh sMsfr qIk pujygf ikvyN? qF qy ieh scfeI sfnUM pWkI qrHF mMn lYxI cfhIdI hY ik ‘anMdkfrj’ df srUp asIN sMsfr sfhmxy kdy vI pRgt nhIN kr skFgy. iesy df nqIjf; drdI sdf klpdy rihxgy aqy hUVmqIey, mnmqIey, krmkFzIey AunHF df mUMh icVHFdy rihx vfsqy sB qoN aglI kWqfr ivc KVy rihxgy.

gurU pfqsLfh dI bKsLsL aqy sfzy pRvfrk suWK- ieh vI iek scfeI hY ik jdoN sfzy mnF ivc gurU-akflpurK df BX-siqkfr huMdf hI nhIN . sfzI qF sfrI tyk hI, apxI hUVHmWq, lok idKfvf, rIqF-sgn aqy anmWqI-bRfhmxI krmkFz huMdy hn. iesy df nqIjf huMdf hY ik asIN gurU pfqsLfh dy dyxdfr bx jFdy hF. AusdI bKsLsL dy hWkdfr rih hI nhIN jFdy. sfzy Gr-pRvfrF ivc KusLIaF afAux dI bjfey kilh-klysL, mn-mutfv aqy vfDU dI iKWcfqfx apxI jgHf bxf lYNdy hn. iesdy ijLmyvfr asIN afp huMdy hF-gurU jF akflpurK nhIN. ikAuNik asIN qF ‘gurU ky isWK’ nhIN blik ‘nfm DrIk’ isWK hI huMdy hF. asF qF ‘anMd kfrj’ sdIvI anMd vflI ardfs’ dI tyk qy qF kIqf hI nhIN huMdf kyvl lokfcfrI ieWk rIq hI pUrI kIqI huMdI hY. aj bhuqy isWK pRvfrF ivc ies scfeI nUM dyiKaf jf skdf hY aqy ies sfry dy ijLmyvfr asIN afp hF. cyqy rwKo! gurU dI bKsLsL qF bfxI dI afigaf ivc clky hI imlygI. sfzIaF hUVmWqF, mnmWqF, durmWqf, bRfhmxI rsmF-rIqF-krmkFzF, lok idKfivaF ivcNo qF iehI roxy-ipWtxy-klysL-mfnsk qnfv-hfrt atYk aqy hor anykF srIrk-mfnsk rog, AuWQl-puWQl hI jyhVI ik aWj covI GMty asIN Bog rhy hF. jy kr asF isWK aKvf ky vI iehI kuJ krnf hY qF ies vfsqy iksy nUM dosL dyx dI loV nhIN. bfxI df PLYslf hY "ddY dosu n dyAU iksY, dosu krMmf afpixaf ] jo mY kIaf so mY pfieaf dosu n dIjY avr jnf" (pM:433)

sMgq rUp ivwc anMd kfrj df ieWk hor vWzf lfB- sMgq rUp ivc anMd kfrjF df ieWk hor vI vwzf lfB hMudf hY, Kfs qOr qy bwcy vfilaF nMU. ikAuNik brfq qF qusLF apxy Gr ivc iekqR krnI hI nhIN. sfiraF ny nIXq smyN qy, apxy AudWm nfl imWQy sWQfn qy puWjxf hY. ies vfsqy iksy df ieh AulHfmf vI nhIN rihMdf ik ‘qusIN brfq lY ky cly gey myrI jF sfzI ieMqjLfr vI nhIN kIqI’. iesqrHF sMbMDIaF imWqrF ivWckfr inWq pYdf huMdI jf rhI ieh vfDU dI iKWcfqfx aqy nfrfjLgI qoN vI qusIN apxy afp bWcy rvogy. ieQy qF sB ny sMgq rUp ivc nIXq sQfn aqy nIXq smy qy apxy afp puwjxf hY.

ies vfsqy jLrUrI hY ik anMd kfrj sMgq rUp ivc hI kIqy jfx. jykr dovyN iDrF aqy Aucycy qOr qy bwcy vfly apxf sihXog bKsLx qF-imWQy smyN qy kIrqn df afrMB, gurmWq isiKaf aqy cfr lfvF vI TIk smyN qy ho jfxgIaF. donF iDrF vloN koeI imwqr-sMbMDI dyr nfl afey jF agy-ipWCy, iksy nMU koeI AulHfmf nhIN hovygf. sfrf kfrj iblkul nIXq smyN qy sihj vfqfvrx ivc ho jfvygf.

anMd kfrjF smyN mIt dy Bojx- gurbfxI anusfr mIt Kfxf jfiejL hY jF nfjfiejL, ieh iek vwKrf ivsLf hY. pr ieh iek akwt scfeI hY ik anMd kfrjF smyN jdoN mIt dy Bojn bxf idWqy jFdy hn qF sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI df siqkfr AuWkf hI kfiem nhIN rihMdf aqy nf hI anMd kfrjF vflf ‘inafrfpx’. ies vfsqy anMd kfrjF smyN mIt dy BojnF qoN prhyjL krnf hriek gurisWK df jLrUrI PLrjL bxdf hY. mIt-murgLy-mwClI dy Jws donF iDrF ivc bhuqy ayjhy swjx sLfml ho jFdy hn ijnHf nMU gurU pfqsLfh dy mhfn siqkfr jF anMd kfrj df mqlb vI pqf nhIN hMudf. afm qOr qy ieh lok sLrfbF ivc Duwq hoey hMudy hn. AunHF dIaF hrkqF gurUdr dy amuwly siqkfr aqy anMd kfrj dI pivwqRqf dy iblkul Ault hMudIaF hn. afpxy Cwkx-CwkfAux qoN ielfvf, AunHF nMU iksy hor gwl nfl AuWkf hI koeI mWqlb nhIN hMudf. ajyhy ‘BWdr pursL’ sLrfb dy nsLy ivc Duwq keI vfrI qF ajyhIaF bWdqmIjIaF aqy GWtIaf hrkqF qy Auqr afAuNdy hn ik anMd kfrj df sfrf rs-suafd, KusLI-KyVf hI lVfeI JWgVy aqy bdmjLgI ivc bdl jFdf hY. keI vfrI qF ies qoN vI bhuq vWD.

jy ieMnf nf vI hovy qF vI dohF iDrF ivc sLfml ajyhy lok, gurU pfqsLfh dy snmuK, pMzfl ivc bfhrly bMny, juwqIaF pfeI kursIaF qy lwqF suwt ky bYTy gwlF-gwpF mfrdy rihMdy hn aqy byadbI df kfrx bxdy hn. ajyhy lok, gurisWK ihridaF vfsqy sWcmuc aish hMudy hn. smyN dI njLfkq nMU muWK rKky, bhuqf krky Aus smyN ies sfry nUM vyKky vI kOVf GuWt Brnf hI pYNdf hY. vYsy qF ajyhy ‘mhfpurK’ dohF iDrF ivc hI ‘ibrfjmfn’ huMdy hn pr bhuqf krky brfqIaF ivc sLfml hI ies vfsqy hoey hMudy hn ik ‘AuQy mIt-murgf imlygf’.

‘n rvy bFs, n vjy bMsrIˆ’ vflI khfvq. jy kr anMd kfrjF ivc ayjhy mIt vfly Bojn hI nhIN qF ajyhy bymuKF qoN sihjy hI CuWtkfrf pfieaf jf skdf hY. ajyhf krn nfl anMd kfrj dI mhfnqf aqy siqkfr nMU smJx smJfAux ivc vI sfnMU afsfnI hovygI. ies qoN vwD, jykr anMd kfrj sMgq rUp ivc, iksy gurduafrf sfihb dy sQfn Auq hI ho irhf hovy qF mIt dy BojnF qoN sihjy hI Cuwtkfrf vI iml skdf hY. qFqy ieh vI jLrUrI hY ik anMdkfrj iksy gurduafrf sfihb dy sQfn qy hI imWiQaf jfvy. 08s82.7s04II0

Including this Gurmat Lesson No 8

anMd kfrj dI apxI hI sLfn

For all the Gurmat Lessons written by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserverd with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 200/- to 300/- (in rare cases upto 500/-)per hundred copies . (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- J-IV/46- II Fl. Old D/S Lajpat Nagar.-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808

web site- www.gurbaniguru.com

(not:- ipRM: igafnI surjIq isMG jI asIN 'isWK mfrg' qy iksy vI lyKk df eI-myl nhIN pfAuNdy. ies df kfrx ieh hY ik jLMk (kUVf krkt) vflI eI-myl bhuq afAux lwg pYNdI hY. ieh gwl sfzy nfl keI vfrI vfpr cuwkI hY. 'isWK mfrg' df eI-myl aYzirws do vfrI iesy kfrx bdlxf ipaf sI. keI vfrI 50 ivcoN 4 ku kMm dIaF huMdIaF sn bfkI sB jLMk. awj qoN koeI 6-7 ku sfl pihlF jdoN asIN vYWb sfeIt sLurU kIqI sI qF Auh pihlF ieMgilsL ivc hI sI ijhVf ik hux vI 'isWK mfrg' df iek Bfg hY. AudoN isWK Drm nfl sMbMDq bhuq hI QoVIaF sfeItF huMdIaF sn. izsksLn gruwp vI nf dy brfbr hI huMdy sn. AudoN sfnUM isWK Drm nfl sMbMDq puWC-pVqfl vfly svfl-jvfb kfPI afAuNdy huMdy sn. mYnUM iekwly nUM ieh QoVf aOKf lgdf sI. ies leI mYN muMbeI dI iek bIbI sqnfm kOr nUM puwiCaf ik jy kr mYN Aus df eI-myl vYWb sfeIt qy pf dyvF qF Aus nUM koeI ieqrfjL qF nhIN? kI Auh kuwJ puwC-pVqfl dy Auqr dy skdI hY? Aus ny hF kr idWqI. QoVy ku smyN bfad hI Aus nUM bhuq jLMk eI-myl afAux lwg peI qF Aus ny afpxf eI-myl kwZx leI bynqI kr idWqI. AudoN qoN hI asIN ieh asUl bxf ilaf sI ik iksy dI vI eI-myl 'isWK mfrg' qy nhIN pfAuxI. aYzirws qy tYlIPUn # pfAux qy sfnUM koeI vI ieqrfjL nhIN hY. AuNj vI jy kr iksy nUM quhfzI eI-myl  cfhIdI hovy qF Auh quhfzI sfeIt qy jf ky lY skdf hY jF sfnUM puwC skdf hY.)




.