ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣਾ ਪੰਨਾ (This is your own page)

Comments (1137)

Topic: Tuhada Apna

Sort

First < 29 30 31 32 33 > Last

Iqbal Singh Dhillon (Chandigarh, India)

ਸ. ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ,
ਸਤਿ ਕਰਤਾਰ !

ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਜਿਸ ਪੋਸਟ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਉੱਤਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਉਸ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ‘ਗੁਰਮੱਤ’ ਨੂੰ ‘ਸਿਖ ਧਰਮ’ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ (‘ਸਿਖ ਧਰਮ’ ਸ਼ਬਦਾਂ ਲਈ ਬ੍ਰੈਕਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ)। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਮੈਂ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ‘ਗੁਰਮੱਤ’ ਦੇ ਅਰਥ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਅਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਜੀਵਨ-ਜਾਚ ਬਣਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ‘ਸਿਖ ਧਰਮ’ ਇਕ ਸੰਪਰਦਾਈ ਧਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚਲਾ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਵਿਪਰੀਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਅਤੇ ਸਿਖ ਮਾਰਗ ਦੇ ਸਮੂਹ ਪਾਠਕਾਂ ਅੱਗੇ ਸਨਿਮਰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਗੁਰਮੱਤ’ ਦੇ ਅਰਥ ਸਿੱਧੇ ਹੀ ‘ਸਿਖ ਧਰਮ’ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਪਣਾਏ ਹੋਏ ‘ਸਿਖ ਧਰਮ’ ਦੇ ਅਰਥ ‘ਸਿਖ ਸੰਪਰਦਾਈ ਧਰਮ’ ਹੀ ਬਣਨਗੇ ਅਤੇ ਸੰਪਰਦਾਈ ਧਰਮ ਸਦਾ ਹੀ ਮਨਮੱਤ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਗੁਰਮੱਤ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ।

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

29th November 2016 2:44pm

Gursharn Singh Dhillon (Ajax, Canada)

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹੀ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰਮਤ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ।

1st December 2016 2:07am

Iqbal Singh Dhillon (Chandigarh, India)

ਸ. ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ,
ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਹੇਠਾਂ ਕਰਕੇ ਪਾਈ ਗਈ ਪੋਸਟ ਵਿਚਲੇ ਆਪ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਮੈਂਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਹੋ ਕੇ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ !

ਇਹ ਬੜੇ ਹੀ ਦੁੱਖ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਸਿਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਵੀ ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕ ਵੀ ਗੁਰ/ਗੁਰੂ/ਸਤਿਗੁਰ/ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਬੰਧੀ ਭਾਰੀ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਹਨ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇਕ ਲੇਖ ‘ਗੁਰ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ’ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲੇਖ ‘ਸਿਖਮਾਰਗ’ ਵੈਬਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਉਪਲਭਦ ਹੈ। ਅਸਲ ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਗੁਰ/ਗੁਰੂ/ਸਤਿਗੁਰ/ ਸਤਿਗੁਰੁ/ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ਼ਬਦ ਬਹੁਤਾ ਕਰਕੇ (95% ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ) ਪ੍ਰਭੂ-ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਲਈ ਵਰਤੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮਾਹਿਰ/ਪੱਥ-ਪਰਦਰਸ਼ਕ/ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤੇ ਹੋਏ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ‘ਸਤਿਗੁਰੁ’ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਲਈ ਹੈ, ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ‘ਗੁਰ’ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਤੀਸਰੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ‘ਸਤਿਗੁਰਿ’ ਵੀ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਲਈ ਹੀ ਹੈ। ਪਰੰਤੂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਤਰ “ਸਬਦੁ ਗੁਰੂ ਸੁਰਤਿ ਧੁਨਿ ਚੇਲਾ” ਵਿਚਲਾ ਸ਼ਬਦ ‘ਗੁਰੂ’ ਮਾਹਿਰ/ਪੱਥ-ਪਰਦਰਸ਼ਕ/ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸ. ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ, ਗੁਰਮੱਤ ਅਨੁਸਾਰ ਅਰਦਾਸ ਤਾਂ ਪ੍ਰਭੂ-ਪਰਮੇਸ਼ਵਰ ਅੱਗੇ ਹੀ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਮਾਹਿਰ/ਪੱਥ-ਪਰਦਰਸ਼ਕ/ਅਧਿਆਪਕ ਕੋਲੋਂ ਤਾਂ ਗਿਆਨ, ਸਿਖਿਆ ਜਾਂ ਅਗਵਾਈ ਹੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਲੇਖ ‘ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਅਰਦਾਸ’ ਵੀ ਪੜ੍ਹ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਜੋ ਕਿ ‘ਸਿਖਮਾਰਗ’ ਵੈਬਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਉਪਲਭਦ ਹੈ।

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

24th November 2016 8:57am

Gursharn Singh Dhillon (Ajax, Canada)

ਡਾ.ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ, ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ।
ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮੇਹਰਬਾਨੀ ਜੋ ਆਪਨੇ "ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ" ? ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ।
ਆਦਰ ਸਹਿਤ, ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

24th November 2016 1:21pm

Gurmit S Barsal (San jose, US)

ਅਸਲੀ ਦੁਸ਼ਮਣ !
ਜਦ ਵੀ ਉਸਤੋਂ ਕੁਰਸੀ ਖੁਸਦੀ ਜਾਪੀ ਹੈ,
ਲੋਕਾਂ ਭਾਅਦਾ ਕਿਆਮਤ ਹੀ ਵਿਆਪੀ ਹੈ ।।
ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਜੋ ਰਾਜ ਬਦਲਦਾ ਦਿਸਦਾ ਹੈ,
ਸਭ ਉਸੇ ਦੇ ਨਾਟਕ ਦੀ ਇਕ ਝਾਕੀ ਹੈ ।
ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਤੋਂ ਜੋ ਓਸ ਆਰੰਭੀ ਸੀ,
ਘਾਟ ਕਦੇ ਵੀ ਨਫਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾ ਨਾਪੀ ਹੈ ।
ਲੱਖਾਂ ਮਰਿਆਂ ਰਾਜ ਓਹਨੇ ਹਥਿਆਇਆ ਸੀ,
ਏਸੇ ਲਈ ਤਾਂ ਰੂਹ ਉਸਦੀ ਸੰਤਾਪੀ ਹੈ ।
ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਮੋਢੇ ਤੇ ਸਦਾ ਚਲਾਉਂਦਾ ਹੈ,
ਚਾਣਕੀਆ ਦਾ ਚੇਲਾ ਦਿਲ ਦਾ ਪਾਪੀ ਹੈ ।
ਅੰਦਰੋਂ ਤਾਂ ਓਹ ਨਸਲਘਾਤ ਲਈ ਕਾਹਲਾ ਹੈ,
ਮਤਲਬ ਦੇ ਲਈ ਦੇਂਦਾ ਬਾਹਰੋਂ ਥਾਪੀ ਹੈ ।
ਜਾਤਾਂ,ਪਾਤਾਂ,ਵਰਗਾਂ ਦਾ ਓਹ ਹਾਮੀ ਹੈ,
ਸਭ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਜੋਤ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਆਕੀ ਹੈ ।
ਪਿੰਜਰੇ ਫਸਿਆ ਸ਼ੇਰ ਕਦੇ ਛੁੱਟ ਜਾਵੇ ਨਾ,
ਸੋਚ ਸੋਚ ਉਸ ਨੀਕਰ ਕਰ ਲਈ ਖਾਕੀ ਹੈ ।।
ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ‘ਬਰਸਾਲ’ (ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ)

23rd November 2016 2:31pm

Gursharn Singh Dhillon (Ajax, Canada)

ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਡਾ. ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ।
ਆਪ ਜੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਚੰਗੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੋ ਇਸ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਖੇਚਲ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ । ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਵਿਚ ਇਕ ਸਵਾਲ ਹੈ ਜੋ ਮੇਰੇ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਤੁਸੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ । ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਚ (ਸਿੱਖ ਧਰਮ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਗੁਰੂ “ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ” ਹੈ ।( ਸਬਦੁ ਗੁਰੂ ਸੁਰਤਿ ਧੁਨਿ ਚੇਲਾ ](ਮ:1,ਪੰਨਾ 943) ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਜਿਹਨਾ ਵਿਚ “ਗੁਰੂ” ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਆਖਿਆ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸਣ ਦੀ ਖੇਚਲ ਕਰੋਗੇ ਕਿ “ਸ਼ਬਦ ਗੁਰੂ” ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਆਪ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦੇਣੀ, ਇਸ ਲਈ ਆਪ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹੋਵਾਂਗਾ । ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕੁ ਸ਼ਬਦ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ: ਗੁਰੂ ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਰਸਨਾ ਸਚਾ ਸਿਮਰੀਐ ਮਨੁ ਤਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ ॥ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸਾਕ ਅਗਲੇ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥ ਮਿਹਰ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਚਸਾ ਨ ਵਿਸਰੈ ਸੋਇ ॥੧॥ ਮਨ ਮੇਰੇ ਸਾਚਾ ਸੇਵਿ ਜਿਚਰੁ ਸਾਸੁ ॥ ਬਿਨੁ ਸਚੇ ਸਭ ਕੂੜੁ ਹੈ ਅੰਤੇ ਹੋਇ ਬਿਨਾਸੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਸਾਹਿਬੁ ਮੇਰਾ ਨਿਰਮਲਾ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਰਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਤਨਿ ਭੁਖ ਅਤਿ ਅਗਲੀ ਕੋਈ ਆਣਿ ਮਿਲਾਵੈ ਮਾਇ ॥ ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾ ਭਾਲੀਆ ਸਹ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਜਾਇ ॥੨॥ ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਅਰਦਾਸਿ ਕਰਿ ਜੋ ਮੇਲੇ ਕਰਤਾਰੁ ॥ ਸਤਿਗੁਰੁ ਦਾਤਾ ਨਾਮ ਕਾ ਪੂਰਾ ਜਿਸੁ ਭੰਡਾਰੁ ॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਸਾਲਾਹੀਐ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ॥੩॥ ਪਰਵਦਗਾਰੁ ਸਾਲਾਹੀਐ ਜਿਸ ਦੇ ਚਲਤ ਅਨੇਕ ॥ ਸਦਾ ਸਦਾ ਆਰਾਧੀਐ ਏਹਾ ਮਤਿ ਵਿਸੇਖ ॥ ਮਨਿ ਤਨਿ ਮਿਠਾ ਤਿਸੁ ਲਗੈ ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਨਾਨਕ ਲੇਖ ॥੪॥੧੯॥੮੯॥ {ਪੰਨਾ 49}
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਬਹੁਤੈ ਧਨਿ ਖਾਟੇ ॥ ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਪੇਖੇ ਨਿਰਤਿ ਨਾਟੇ ॥ ਸੁਖੁ ਨਾਹੀ ਬਹੁ ਦੇਸ ਕਮਾਏ ॥ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਏ ॥੧॥ ਸੂਖ ਸਹਜ ਆਨੰਦ ਲਹਹੁ ॥ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਪਾਈਐ ਵਡਭਾਗੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਕਹਹੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਬੰਧਨ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਬਨਿਤਾ ॥ ਬੰਧਨ ਕਰਮ ਧਰਮ ਹਉ ਕਰਤਾ ॥ ਬੰਧਨ ਕਾਟਨਹਾਰੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ॥ ਤਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ਨਿਜ ਘਰਿ ਬਸੈ ॥੨॥ ਸਭਿ ਜਾਚਿਕ ਪ੍ਰਭ ਦੇਵਨਹਾਰ ॥ ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਬੇਅੰਤ ਅਪਾਰ ॥ ਜਿਸ ਨੋ ਕਰਮੁ ਕਰੇ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨਾ ॥ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਤਿਨੈ ਜਨਿ ਜਪਨਾ ॥੩॥ ਗੁਰ ਅਪਨੇ ਆਗੈ ਅਰਦਾਸਿ ॥ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪੁਰਖ ਗੁਣਤਾਸਿ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤੁਮਰੀ ਸਰਣਾਈ ॥ ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਖਹੁ ਗੁਸਾਈ ॥੪॥੨੮॥੪੧॥ {ਪੰਨਾ 1147}
ਦੂਸਰਾ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਹੈ :
ਬਾਬੀਹਾ ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਜੇ ਫਿਰਹਿ ਊਡਿ ਚੜਹਿ ਆਕਾਸਿ ॥ ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਜਲੁ ਪਾਈਐ ਚੂਕੈ ਭੂਖ ਪਿਆਸ ॥ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਕਾ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤਿਸ ਕੈ ਪਾਸਿ ॥ ਵਿਣੁ ਬੋਲਿਆ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਜਾਣਦਾ ਕਿਸੁ ਆਗੈ ਕੀਚੈ ਅਰਦਾਸਿ ॥ ਨਾਨਕ ਘਟਿ ਘਟਿ ਏਕੋ ਵਰਤਦਾ ਸਬਦਿ ਕਰੇ ਪਰਗਾਸ ॥੫੮॥ (ਮ:3,ਪੰਨਾ 1420)
ਹਾਂ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਦਵਾਨ ਜਾਂ ਪਾਠਕ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹੋਵਾਂਗਾ । ਡਾ. ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ ਦਾ ਨਾਅ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਉਹਨਾ ਵਿਚ ਇਹ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਜਰੂਰ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਭਾਂਵੇਂ ਉਹਨਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ ।
ਆਦਰ ਸਹਿਤ, ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

22nd November 2016 6:59am

Gurmit S Barsal (San jose, US)

'ਇੱਕ' ਚੋਂ "ਇੱਕ"
ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਜਿਸਨੇ ਦਿਲਤੋਂ ਚਾਹਿਆ ਹੈ ।
ਲੋਕਾਂ ਕੋਲੋਂ ਕਾਫਰ ਹੀ ਸਦਵਾਇਆ ਹੈ ।।
ਬਾਬੇ ਦੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਦੱਸੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ,
ਦਾਅਵੇਦਾਰਾਂ ਹੀ ਏਥੇ ਝੁਠਲਾਇਆ ਹੈ ।
ਹੁਣ ਤੇ ਬੰਦਾ ਓਹੋ ਕੁਝ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ,
ਜਿਸਤੋਂ ਸਾਡਾ ਖਹਿੜਾ ਗੁਰਾਂ ਛਡਾਇਆ ਹੈ ।
ਉਸਦੇ ਦੱਸੇ “ਇੱਕੋ” ਦੀ ਜੋ ਗੱਲ ਕਰੇ,
ਦੋਸ਼ ਉਸੇ ਤੇ ਦੁਬਿਧਾ ਵਾਲਾ ਲਾਇਆ ਹੈ ।
ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਤੇ ਇੱਕੋ ਰਾਹ ਦਸੇਰਾ ਹੈ,
ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਜਿਸ ਸਮਝਾਇਆ ਹੈ ।
ਬਾਪੂ ਤਾਂ ਬਸ ਇੱਕ ਬਾਪੂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,
ਲੱਖ ਕਹਾਵੇ ਕੋਈ ਚਾਚਾ ਤਾਇਆ ਹੈ ।
ਉਸਦਾ ਪੱਲਾ ਛੱਡ ਹੋਰ ਦਾ ਫੜਨਾ ਨਾ,
ਬਿਪਰਾਂ ਭਾਵੇਂ ਵੱਖ ਸ਼ਰੀਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ।
ਜੀਵਨ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਸੂਰਜ ਹੀ ਕਾਫੀ ਹੈ,
ਜਿਸਨੇ ਪੂਰੇ ਤਨ-ਮਨ ਨੂੰ ਰੁਸ਼ਨਾਇਆ ਹੈ ।
ਓਹੀਓ ਜੱਥੇਦਾਰ ਤੇ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਹੈ,
ਓਸੇ ਦੇ ਹੀ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਸੀਸ ਨਿਵਾਇਆ ਹੈ ।
ਜੱਗ ਰੁਸਦਾ ਤਾਂ ਰੁਸ ਜੇ, ਨਾ ਪਰਵਾਹ ਮੰਨਦਾ,
ਜਿਸ ਝਲਕਾਰਾ 'ਇੱਕ' ਚੋਂ "ਇੱਕ" ਦਾ ਪਾਇਆ ਹੈ ।।
ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ‘ਬਰਸਾਲ’ (ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ)

17th November 2016 9:01pm

Makhan Singh Purewal (Quesnel, Canada)

ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ

ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 10 ਨਵੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਸਤਲੁਜ ਯਮੁਨਾ ਲਿੰਕ ਨਹਿਰ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਆਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਕਦਮ ਹਰਕਤ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈਆਂ। ਕੋਈ ਧਰਨੇ ਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੋਈ ਅਸਤੀਫੇ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਧੱਕਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਸੰਜਮ, ਦੂਰ ਅੰਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸੋਚ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਅਕਲ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾ ਕੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਮਰਵਾ ਕੇ ਅਤੇ ਮਣਾ ਮੂੰਹੀਂ ਖੂਨ ਡੋਲ ਕੇ ਦੇਖ ਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਪਰਾਪਤੀ 1% ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਜਿਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤੀ ਡੂੰਘੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਬਹੁਤੀ ਜਚਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਸੌਖੀ ਜਿਹੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਮਝ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਰੇ ਸਖ਼ਤ ਸਟੈਂਡ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ? ਉਥੇ ਕਿਉਂ ਮੁਜਰੂ ਜਿਹੇ ਬਣ ਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ? ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੇ ਹੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਜ਼ੀ ਮਸਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਬਰਿਟਸ਼ ਕੁਲੰਬੀਆ ਅਤੇ ਅਲਬਰਟਾ ਦੇ ਕਈ ਮਸਲੇ ਐਸੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਦੋਹਾਂ ਸਟੇਟ/ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਅਲਬਰਟਾ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਪਾਈਪ ਰਾਹੀਂ ਲਿਜਾ ਕੇ ਬੀ. ਸੀ. ਦੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਰਾਹੀਂ ਵੇਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੇਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਝਗੜਾ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅਲਬਰਟਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਜ਼ੀ. ਡੀ. ਪੀ. ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਥੱਲੇ ਡਿਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਡਿਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਫੀ ਸਾਰਾ ਮੁਫਤ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਨੂੰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਾਸਰ ਧੱਕਾ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਐਮ. ਪੀ. ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਜੇ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ? ਜੇ ਕਰ ਹਰਿਆਣਾ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਹਰ ਹੀ ਠੀਕ ਜਵਾਬ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ। ਪਰ ਮੈਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਜਰੂਰ ਕਹਾਂਗਾ ਕਿ ਲੋਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੜਕਾਹਟ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਕੋਈ ਗਲਤ ਕਦਮ ਨਾ ਚੁੱਕਣ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਫੀ ਖੂਨ ਪਾਣੀ ਬਦਲੇ ਬਹਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਪਰਾਪਤੀ ਕੁੱਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਇਹ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਥੇ ਹਰਿਆਣੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਿੱਖ ਵਸਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਥੇ ਦੇ ਲੀਡਰ ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਝੀਂਡੇ ਦਾ ਬਿਆਨ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਵੀ ਸੁਚੇਤ ਰਿਹਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਧਰਮ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਨਾ ਬਣਾ ਸਕਣ। ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੋਕ ਦੋ ਸਾਧਾਂ ਨੂੰ ਮੂਹਰੇ ਕਰਕੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦਾ ਬੇਹੱਦ ਖੂਨ ਬਹਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸੁਚੇਤ ਰਹੋ ਤਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਸਿੱਖ ਹੋਰ ਬਲੀ ਦੇ ਬੱਕਰੇ ਨਾ ਬਣਨ। ਜੇ ਕਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਸਾਰੇ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿ ਕੇ ਅਗਲੇ ਕਦਮ ਪੁੱਟਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

12th November 2016 7:25am

sarbjit singh (Sacramento, US)

ਸਿਆਸੀ ਲੀਡਰਾਂ ਨੇ 35 ਸਾਲ ਪਿਛੋ(ਕਪੂਰੀ ਮੋਰਚਾ) ਅੱਜ ਫੇਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਉਥੇ ਹੀ ਲਿਆ ਖੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਸਲੇ ਦੀ ਅਸਲੀਤ ਜਾਨਣ ਲਈ ਰੇਡੀਓ ਪੰਜਾਬ ਟੁਡੇ, 11 ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 'ਸ਼ਮਾਦਾਨ' ਸੁਣੋ। https://soundcloud.com/radio-punjab-today

12th November 2016 8:39am

gurdeep singh baaghi (ambala, India)

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ 1661 ਇ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 1666 ਇ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਮਿਥੀਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਦੇਣ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਾਰ ਨਹੀ।

9th November 2016 1:52am

Iqbal Singh Dhillon (Chandigarh, India)

ਸ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ,
ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪ ਜੀ ਦੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਪੋਸਟਾਂ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1666 ਈਸਵੀ ਮੰਨਿਆਂ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਅੱਗੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਦੋ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ:
1. ਭੱਟ ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਵਿਚ ਦਰਜ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸਾਲ ਭਾਵ 1661 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰਕਸੰਗਤ ਆਧਾਰ ਕੀ ਹੈ?
2. ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1666 ਈਸਵੀ ਮੰਨ ਲੈਣ ਦਾ ਠੋਸ ਆਧਾਰ ਕੀ ਹੈ?

ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਉੱਤਰ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਓਗੇ ਤਾਂ ਕਿ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਸਪਸ਼ਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲ ਸਕੇ।

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

8th November 2016 3:36am

sarbjit singh (Sacramento, US)

ਡਾ ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ,
ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਸੀਲਿਆਂ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ, 23 ਪੋਹ, ਸੰਮਤ 1723 ਬਿਕ੍ਰਮੀ ( 22 ਦਸੰਬਰ 1666 ਜੂਲੀਅਨ) ਅਤੇ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ, 19 ਪੋਹ, ਸੰਮਤ 1718 ਬਿਕ੍ਰਮੀ (18 ਦਸੰਬਰ 1661 ਈ: ਜੂਲੀਅਨ) ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ। ਡਾ ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਲਿਖ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1666 ਈ: ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।

ਆਪ ਦੇ ਸਵਾਲ ਸਬੰਧੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਜੀ, ਜੇ ਤਾਂ 1666 ਈ: ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਆਪ ਜੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਕਿ 1661 ਈ: ਸਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੂਸੀ ਆਪਣਾ ਪੱਖ ਪੇਸ਼ ਕਰੋ ਕਿ “ਸੰਮਤ ਸਤਰਾਂ ਸੈ ਅਠਾਰਾਂ ਪੋਖ ਮਾਸੰ ਸੁਦੀ ਸਪਤਮੀ ਬੁਧਵਾਰ ਕੇ ਦਿਹੁੰ” ਕਿਵੇਂ ਸਹੀ ਹੈ ਫੇਰ ਆਪਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ।
ਧੰਨਵਾਦ
ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ

8th November 2016 12:57pm

Iqbal Singh Dhillon (Chandigarh, India)

ਸ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ,

ਮੈਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸਾਲ ਸਬੰਧੀ ਆਪ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਇੱਸੇ ਵੈਬਸਾਈਟ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਏ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਰਾਪਤ ਕਰਨ ਹਿਤ ਆਪ ਜੀ ਅੱਗੇ ਦੋ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਪਰੰਤੂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਦਾਵਾ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੈਂ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਉੱਤੇ ਕੋਈ ਡੂੰਘੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਆਪ ਜੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਸਬੰਧੀ ਖਾਸੀ-ਚੰਗੀ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਮੈਂ ਇਕ ਸਾਧਾਰਨ ਪਾਠਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਮੇਰਾ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਮਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰੰਤੂ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਪਸ਼ਟ ਅਤੇ ਸਿੱਧੇ ਉੱਤਰ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਸਗੋਂ ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਹੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਖੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਸ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਆਪ ਜੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1666 ਈਸਵੀ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹੋ। ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ 1661 ਈਸਵੀ ਦੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਥੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਸਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਹਿਲਾ ਕਿ ਭੱਟ ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਵਿਚ ਦਰਜ ਸਾਲ 1661 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਜਾਂ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਕਿ ਕੁਝ ‘ਇਤਹਾਸਕਾਰਾਂ’ ਵੱਲੋਂ ਸਾਲ 1666 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਜਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦੇਣਾ। ਮੈਂ ਇਹਨਾਂ ਦੋ ਮਸਲਿਆਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟ ਰਾਇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਆਪ ਜੀ ਅੱਗੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਨਿਮਰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਜੀ ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਦੋਵ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉੱਤਰ ਦੇਣ ਦੀ ਕਿਰਪਾਲਤਾ ਕਰੋ।

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

9th November 2016 1:01am

sarbjit singh (Sacramento, US)

ਡਾ ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ, ਗੁਰ ਫ਼ਤਿਹ।
ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਸਵਾਲ ਸਬੰਧੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਤਹਾਸ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਗੁੰਝਲਾ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਮੱਤ ਭੇਤ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇ ਇਤਹਾਸ ਮੌਕੇ ਤੇ ਨਹੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ। ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸ ਦੀਆਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੈਲੰਡਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਅਤੇ 23 ਪੋਹ। ਸਾਲ ਵੀ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਗੱਤ ਅਤੇ ਵਰਤਨਾਮ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਕ ਸਾਲ ਦਾ ਫਰਕ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਨੀਮ ਹਕੀਮ ਵਦੀ-ਸੁਦੀ ਦੇ ਚੱਕਰ `ਚ ਉਲਝ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 15 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਫਰਕ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀਆਂ ਦੋ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ, ਅੱਸੂ ਵਦੀ 10 (7 ਸਤੰਬਰ) ਅਤੇ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ 10 (22 ਸਤੰਬਰ) ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਗੋਂ ਜਦੋਂ ਵਦੀ-ਸੁਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਜਾਂ ਜੂਲੀਅਨ ਵਿਚ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਉਦੋਂ ਵੀ ਗਲਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਜਦਾ। ਜਿਵੇ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ, “1561 ਬਿ: ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ ਏਕਮ, ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1504 ਈ ਦਰਜ ਹੈ। “1561 ਬਿ: ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ ਏਕਮ” ਨੂੰ 15 ਅਪ੍ਰੈਲ ਦਿਨ ਸੋਮਵਾਰ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ 23 ਅਪ੍ਰੈਲ 1504 ਈ: ਨੂੰ ਵੈਸਾਖ ਸੁਦੀ 9 ਦਿਨ ਮੰਗਲਵਾਰ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਅਸਲ ਵਿਚ ਵੈਸਾਖ ਵਦੀ ਏਕਮ (31 ਮਾਰਚ) ਹੈ। (ਇਥੇ ਵੀ ਵਦੀ-ਸੁਦੀ ਦੀ ਉਲਝਣ ਹੈ) ਇਹ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਤਾਂ ਦੇਵੇ ਪਾਸੇ ਇਕੋ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਸਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਨ। ਇਕ ਪਾਸੇ 1661 ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ 1666 ਈ:। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਟਨੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ ਕੱਤਕ ਸੁਦੀ 5 ਸੰਮਤ 1765 ਬਿਕ੍ਰਮੀ (7 ਅਕਤੂਬਰ 1708 ਈ: ਜੂਲੀਅਨ) ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਮੱਤ ਭੇਦ ਨਹੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹ ਤਾਰੀਖ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਕੀਆ ਸਾਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 46 ਸਾਲ 9 ਮਹੀਨੇ 14 ਦਿਨ ਦਰਜ ਹੈ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1661 ਈ: ਸਹੀ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਪਾਠ ਦਰਪਣ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਕੁਲ ਉਮਰ 41 ਸਾਲ 9 ਮਹੀਨੇ 28 ਦਿਨ ਦਰਜ ਹੈ ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1666 ਈ: ਦਾ ਸਹੀ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਬੰਸਾਵਲੀਨਾਮਾ ਵਿਚ ਜਨਮ 1718 ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਭਾਵ 1661 ਦਾ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ, ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ 1722 ਬਿ: ਦਰਜ ਹੈ। ਗੁਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ 1723 ਬਿ: ਦਰਜ ਹੈ। ਗੁਰਮਤਿ ਰਹਿਤ ਮਰਯਾਦਾ, ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ, ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਆਦਿ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦੀ ਸੂਚੀ ਡਾ ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, 1666 ਈ: ਨਾਲ ਹੀ ਸਹਿਮਤ ਹਨ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਸੀਲਿਆਂ ਦੀ ਪਰਖ-ਪੜਚੋਲ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ, 23 ਪੋਹ, 1723 ਬਿ: ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ, “ਸੰਮਤ ਸਤਰਾਂ ਸੈ ਬਾਈਸ ਅਸਾਢ ਮਾਸ ਕੀ ਇਕਸੀ ਕੇ ਦਿਹੁੰ” ਮਾਖੋਆਲ ਦੀ ਮੋੜ੍ਹੀ ਗੱਡੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਬਾਗਰ ਦੇਸ਼ ਗਏ, ਦਿਵਾਲੀ ਅਤੇ ਕੱਤਕ ਦੀ ਪੁੰਨਿਆ ਤਾਈ ਉਥੇ ਰਹੇ। (ਸਾਖੀ 24) ‘ਧਮਧਾਨ ਨਗਰੀ ਸੇ ਦਿਹਲੀ ਜਾਨੇ ਕੀ ਸਾਖੀ’ ਮੁਤਾਬਕ ਤੁਰਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਮਤੀਦਾਸ, ਸਤੀਦਾਸ, ਦਿਆਲਦਾਸ ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਗੋ ਆਦਿ ਸਿੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜੇ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਕੰਵਰ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ `ਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। “ਸੰਮਤ ਸਤਾਰਾਂ ਸੈ ਬਾਈਸ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਪੱਖੇ ਪੋਖ ਮਾਸ ਕੀ ਪੰਚਮੀ ਕੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੋ ਮਾਸ ਤੀਨ ਦਿਹੁੰ ਬੰਦੀਵਾਨ ਰਹਿ ਕੇ ਬੰਦੀ ਖਾਨੇ ਸੇ ਬਾਹਰ ਰਾਣੀ ਪੁਸ਼ਪਾ ਦੇਵੀ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਮੇਂ ਆਇ ਗਏ।...ਰਸੀਨਾ ਨਗਰੀ ਰਾਣੀ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਬਿਖੇ ਤੀਨ ਦਿਵਸ ਰਹਿ ਕੇ ਪਟਨਾ ਨਗਰੀ ਤਰਫ ਜਾਨੇ ਕੀ ਵਿਦਾਇਗੀ ਲੀ।...ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋ ਦਿਹਲੀ ਸੇ ਆਇਆਂ ਦੋ ਕੁ ਬਰਖ ਕਾ ਸਮਾ ਬਤੀਤ ਹੋਇ ਗਿਆ ਥਾ ਕਿ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਬਾਦਸ਼ਹੀ ਹੁਕਮ ਸੇ ਅਸਾਮ ਕੀ ਮੁਹਿੰਮ ਤੇ ਜਾਤਾ ਰਾਸਤੇ ਮੇਂ ਪਟਨਾ ਨਗਰੀ ਮੇਂ ਆਇ ਰਹਿਰਾ।...ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਕਾ ਅਸਾਮੀਆਂ ਸੇ ਕਈ ਮਾਸ ਘੋਰ ਜੁੱਧ ਹੂਆ। ਚੜ੍ਹਦੇ ਸਾਲ 1726 ਕੋ (ਮਾਰਚ 1669 ਈ:) ਰਾਜਾ ਕੀ ਫਤੇ ਹੋਈ”। ਅਸਾਮੀ ਰਾਜਾ ਨੇ ਈਨ ਮਾਨ ਲੀ। ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਕਾ ਮੇਲ ਕਰਾਏ ਦੀਆ”। (ਸਾਖੀ 25)
“ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਜੇ ਢਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਨ ਜਦ ਆਪ ਨੂੰ ਪਟਨੇ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀ (ਗੁਰੂ) ਗੋਬਿੰਦ (ਸਿੰਘ) ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ ਆਪ ਨੇ ਪਟਨੇ ਦੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਨਾਂ ਇਕ ਹੁਕਮਨਾਮਾ ਲਿਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਬਦਲੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕੀਤੀ।…ਬੰਗਾਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਆਪ ਉਤਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਗਏ। ਆਪ ਅਸਾਮ ਦਾ ਚੱਕਰ ਲਾ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦ ਕਿ ਰੰਗ-ਮਤੀ ਦੇ ਅਸਥਾਨ `ਤੇ ਫਰਵਰੀ ਸੰਨ 1669 (ਸੰਮਤ 1726) ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੂੰ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਆ ਮਿਲਿਆ।... ਆਪ ਨੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ ਰਾਜਾ ਅਸਾਮ ਤੇ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੁਲ੍ਹਾ ਕਰਾ ਦਿੱਤੀ”। (ਪ੍ਰੋ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ, ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਭਾਗ ਪਹਿਲਾ, ਪੰਨਾ 323)
ਉਪ੍ਰੋਕਤ ਹਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 1666 ਈ: ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਧੰਨਵਾਦ
ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ

10th November 2016 11:15am

Iqbal Singh Dhillon (Chandigarh, India)

ਸ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ,

ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਉੱਤਰ ਦੇਣ ਲਈ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ ਹੈ ਜੀ। ਆਪ ਜੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1666 ਈਸਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਕੁਝ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ‘ਇਸ਼ਾਰਾ’ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਪੱਕਾ ਸਬੂਤ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ। ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭੱਟ-ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਵਿਚ ਦਰਜ 1661 ਈਸਵੀ ਦੇ ਸਾਲ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਕੋਈ ਠੋਸ ਆਧਾਰ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਮੇਰਾ ਸੁਝਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨਾਂ ਚਿਰ ਕੋਈ ਭੱਟ-ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਵਿਚਲੇ 1661 ਵ1ਲੇ ਇੰਦਰਾਜ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਸਾਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਸਾਲ 1661 ਈਸਵੀ ਹੀ ਮੰਨਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

11th November 2016 1:40am

sarbjit singh (Sacramento, US)

ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ,
ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਭੱਟ-ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਵਿਚਲੇ 1661 ਈ: ਵਾਲੇ ਇੰਦਰਾਜ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਠੋਸ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਮਕਾਲੀ ਲਿਖਤਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੇ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਪਟਨੇ ਕਦੋਂ ਗਏ ਸਨ? ਪਿਛਲੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਮੈਂ 25 ਨੰਬਰ ਸਾਖੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਬਾਰੇ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਹੈ?

11th November 2016 7:57am

Iqbal Singh Dhillon (Chandigarh, India)

ਸ. ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ,

ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ ਪਟਨੇ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਸਬੰਧੀ ਵੇਰਵੇ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਵੇਰਵੇ ਭੱਟ ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਦੇ ਇੰਦਰਾਜ ਨੂੰ ਝੁਠਲਾਉਣ ਲਈ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ।
ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ

11th November 2016 3:05pm

sarbjit singh (Sacramento, US)

ਡਾ.ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਜੀ,
ਮੈਂ ‘ਧਮਧਾਨ ਨਗਰੀ ਸੇ ਦਿਹਲੀ ਜਾਨੇ ਕੀ ਸਾਖੀ’(ਸਾਖੀ 25) ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਭੱਟ ਵਹੀ ਪੂਰਬੀ-ਦੱਖਣੀ ਦੇ ਇੰਦਰਾਜ ਨੂੰ ਝੁਠਲਾਉਣ ਲਈ ਨਹੀ ਸਗੋਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਤੇ ਪੁੱਜਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਟਨੇ `ਚ ਕਦੋਂ ਗਏ ਸਨ? ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸਾਖੀ 25 `ਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਖੈਰ...!
ਧੰਨਵਾਦ
ਸਰਵਜੀਤ ਸਿੰਘ

11th November 2016 4:07pm

Dalvinder Singh Grewal (Ludhiana, India)

ਵੀਰ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਉਤਸਵ ਬਾਰੇ:ਪੰਡਿਤ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨਰੋਤਮ, ਭਾਈ ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਮਹਾਨਕੋਸ਼, ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ, ਡਾ: ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਸਿੰਘ, ਪਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਸਫੀਰ, ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨਈਅਰ ਇਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਸਿਖਿਜ਼ਮ ਸੰਪਾਦਕ ਡਾ: ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ, ਸੋਢੀ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ, ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੰਦਨ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਾਲਿਜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਆਦਿ ਸਾਰੇ ਹੀ ਲਿਖਾਰੀ ਅਪਣੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪੋਹ ਸੁਦੀ ਸੱਤਵੀਂ 1723 ਮੰਨਦੇ ਜੋ 22 ਦਿਸੰਬਰ 1666 ਈਸਵੀ ਹੈ (ਪਰ ਡਾ:ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਡਾ: ਪ੍ਰੇਮ ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਇਸ ਨੂੰ 26 ਦਿਸੰਬਰ 1666 ਈਸਵੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ)

5th November 2016 7:42pm

sarbjit singh (Sacramento, US)

ਡਾ: ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ ਜੀ ਗੁਰ ਫ਼ਤਿਹ,
ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਸੀ। ਆਪ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, “ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪਟਨਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ 22 ਦਸੰਬਰ 1666 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ।(ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਦਾਸ ਬੇਟਾ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਮਹਲ ਨਾਮਾ ਕਾ, ਪੋਤਾ ਗੁਰੂ ਹਰ ਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਕਾ…ਸੋਢੀ ਖਤਰੀ ਬਾਸੀ ਪਟਨਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤਟ ਨਦੀ ਜਮਨਾ ਸੰਮਤ ਸਤਰਾਂ ਸੈ ਅਠਾਰਾਂ ਪੋਖ ਮਾਸੰ ਸੁਦੀ ਸਪਤਮੀ ਬੁਧਵਾਰ ਕੇ ਦਿਹੁੰ”
ਸਵਾਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜੇ 22 ਦਸੰਬਰ 1666 ਈ: ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ, 23 ਪੋਹ, ਸੰਮਤ 1723 ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਦਿਨ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜੇ , “ਸੰਮਤ ਸਤਰਾਂ ਸੈ ਅਠਾਰਾਂ ਪੋਖ ਮਾਸੰ ਸੁਦੀ ਸਪਤਮੀ ਬੁਧਵਾਰ ਕੇ ਦਿਹੁੰ” ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਹ 18 ਦਸੰਬਰ (19 ਪੋਹ) 1661 ਈ: ਬਣਦੀ ਹੈ ਉਸ ਦਿਨ ਬੁਧਵਾਰ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ `ਚ 5 ਸਾਲ ਦਾ ( 1661 ਅਤੇ 1666) ਫ਼ਰਕ ਹੈ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਤਾਰੀਖ਼ਾਂ ਸਹੀ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ।
ਹੁਣ ਆਪ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ “ਪੋਹ ਸੁਦੀ ਸੱਤਵੀਂ 1723 ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਜੋ 22 ਦਿਸੰਬਰ 1666 ਈਸਵੀ” ਲਿਖੀ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਭੱਟ ਵਹੀਆਂ ਦੀ ਤਾਰੀਖ਼ (ਸੰਮਤ ਸਤਰਾਂ ਸੈ ਅਠਾਰਾਂ ਪੋਖ ਮਾਸੰ ਸੁਦੀ ਸਪਤਮੀ/ 18 ਦਸੰਬਰ (19 ਪੋਹ) 1661 ਈ:) ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪ ਜੀ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਾਂ।
ਡਾ: ਗੋਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਡਾ: ਪ੍ਰੇਮ ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੀ ਤਾਰੀਖ਼ “26 ਦਿਸੰਬਰ 1666 ਈਸਵੀ” ਸਹੀ ਨਹੀ ਹੈ। 26 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 11, 29 ਪੋਹ ਦਿਨ ਬੁਧਵਾਰ ਸੀ।
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7 ਸੰਮਤ, 23 ਪੋਹ, ਸੰਮਤ 1723 ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੂਲੀਅਨ ਕੈਲੰਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਤਾਰੀਖ਼ 22 ਦਸੰਬਰ 1666 ਈ: ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਵਦੀ-ਸੁਦੀ (ਪੋਹ ਸੁਦੀ 7) ਨੂੰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਟਿਆਂ ਨੂੰ ( 23 ਪੋਹ) ਮੁਖ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕੈਲੰਡਰ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ 23 ਪੋਹ ਹੀ ਦਰਜ ਹੈ ਜੋ 5 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਧੰਨਵਾਦ।

7th November 2016 2:50pm