.

BfeI joigMdr isMG qlvfVf dI vDIkI

(jnvrI 2004 dy aSk ivwc pRkfsLq "JUT n boil pFzy sc khIaY" dy sbMD ivwc)

BfeI joigMdr isMG qlvfVf df pRoPYsr sfihb isMG jI vwloN "kibXo bfc bynqI cOpeI" df stIk n bnfAux bfry rol-Gcolf mSdBfgf aqy gurmiq-ivroDI hY. qlvfVf jI vwloN cOpeI df stIk bxf ky Xf bxvf ky pRoPYsr jI dy inwqnym bfxIaF stIk ivwc joV dyxf iewk Gor aprfD hY aqy isMMG bRdrjL, ijnHF ƒ pRoPYsr jI dIaF coKIaf ilKqF Cfpx df mfx pRfpq hY, ny BI AunHF nfl by-iensfPI kIqI hY.

dfs ƒ 1942-1946 qwk KLflsf kflj, aSimRqsr pRoPYsr horF pfsoN Dfrmk iswiKaf pRfpq krn df aqy EQy hI KMzy bfty df aSimRq pfn krn df suBfg avsr imilaf. pRoPYsr sfihb ies ivvfdgsq cOpeI ƒ gurU nfnk dyv jI dI vrosfeI gurmq dy anukUl nf mSndy hoey ies ƒ dsm ipqf dI rcnf nhIN mSndy sn. aSimRq dy bfty dI iqafrI vyly "qv pRsfid cOpeI" df pfT kIqf jFdf sI. jy qlvfVf jI ƒ stIk bnfAux jF bnvfAux df bVf cfa sI qF Aus ƒ inwqnym bfxIaF dI stIk ivwc n joVdy aqy Aus mhfn pUjnIk hsqI ijnHF dI gurmiq pwKI syvf lf-imsfl hY, dy pivqR ivcfrF bfry sLMky pfAux dI iGnfAuxI ivENq n rcdy.

qlvfVf jI ƒ qF cfhIdf hY ik Drm pRcfr kmytI dy mYNbr hox nfqy Drm asQfnF ivwc ho rhIaF by-inXmIaF aqy pMQk rihq mrXfdf df AulMGx krn vflIaF gqIivDIaF ƒ Kqm krn dI isrqoV koisLsL krn, nf ik mnmq-ivroDI ivakqIaF qy sMsQfvF df ivroD krnf hI jIvn df tIcf bxfAux.

rxDIr isMG,

1025, PyjL 10, mohflI.

21 jnvrI 2004 ƒ srdfr joigMdr isMG qlvfVf afpxI sMsfrk Xfqrf dy 75 sfl mukMml kr ky qur gey. iehnF 75 sflF df kfPI smF Auh Es swc ƒ pRcfrdy rhy ijs ƒ Auh inrol iswKI jfxdy sn. keI hn jo AuhnF dy swc ƒ iswKI df mukMml swc n jfx ky sMpRdfeI loV leI GiVaf sMklp jfxdy hn. keI AuhnF dy pRcfr-qrIky ƒ, ijs ivwcoN iesfeI mwq dy qOr df Jlkfrf pYNdf sI, ƒ iswKI ivwc bOxf mSndy hn. guriswKI anusfr, cfhy ikMnf vI duwKdfeI jfpy, pRcfr inrol swc df hoxf cfhIdf hY aqy swcy-suwcy sfDnF nfl krnf jrUrI hY. "mnu sc ksvtI lfeIaY qulIaY pUrY qoil]" (pM. 22) gurvfk atwl hn. "ry mn zIig n zolIaY sIDY mfrig DfAu]"(pM. 1410) vI swcy sfihb df Purmfn hY.

pr eys gwl qoN ienkfr nhIN kIqf jf skdf ik ijs ƒ AuhnF swc jfixaf Es ƒ pUry hT nfl pRcfiraf. ijs sMklp ƒ BfeI sfihb BfeI rxDIr isMG ny swc jfixaf, srdfr qlvfVf ny Es ƒ byiJjk gÜy lfieaf aqy mukqkMT pRcfiraf. jy AuhnF BfeI sfihb ƒ ‘dsm gRMQ' df hfmI smiJaf qF svrgvfsI BfeI sfihb isMG dy inwqnym stIk ivwc, pRkfsLk ƒ pRBfvq kr ky, "kibXo bfc bynqI cOpeI" GsoVn ƒ afpxf PrjL jfixaf. sfihb bKisLMd hn aqy XkInn AuhnF ƒ bKLsL dyxgy.

asIN swcy pfqsLfh dy dr AuWqy ardfs krdy hF ik agFh bhuqy gurmq dy AuhnF ilKfrIaF dy drsLn hox jo "pUjf akfl kI, prcf sLbd kf, dIdfr Kflsy df aqy iswK Blf srbq df locy" ivwc mukMml afsQf rwKdy hoey gurbfxI dy srb-sFJy swc ƒ sMsfr dy Bly leI pfik-pivwqr sfDnF nfl pRcfrn.

(DMnvfd sihq ‘iswK bulyitn’ PrvrI 2004 ieMzIaf aYzIsLn ivcoN)




.