.

gurbfxI ivwc pOrfxk kQfvF

pRo:ieMdr isMG Gwgf

iswK pMQ akflI bfxI, DurkI bfxI nUM ‘‘Èbd rUp ivwc`` ivwc iËMdgI df somf,’’gurU`` svIkfr krdf af irhf hY. ieho hukm siqguUr sfihb jI df hY. mn aMdr vfihd pRmysr vloN afvys hoeI bfxI nUM mnuwKqf dy kilafx ihq, agr sFBxf hovy qF iesnUM awKrF df rUp dyxf pvygf. awKr BI Auh ilKxy huMdy hn, ijnHF rfhIN ilKI geI ivcfr, bhuqy lokF nUM sOiKaF smJ afAuNdI rhy. siqgurU nfnk sfihb pMjfb ivwc pRgty, vzy hoey pRvfn cVHy. kudrqI sI ik AuhnF dI mF bolI pMjfbI hI hovy. ijs vfqfvrn aqy jn smUh ivwc mnuwK bhuqf smF ibqfAuNdf hY, AusdI bxqr, ikwqf, Drm, rfj smfj ivwc rihMidaF bfrIkIaF nUM BlI BFq smJ skdf hY. gurU sfihb jI ny afpxy ivcfr pRgt krn qoN pihlF sfry pRclq DrmF df gihrfeI nfl aiDaYn kIqf. iesy kfrn AuhnF dI rcnf ivcoN suwqy-iswD purfqn pRclq kQfvF dy hvfly afm iml jFdy hn. siqguruU jI dy ivcfr krFqIkfrI sn nvIn sn, pr lokI qF AuhI sn jo sdIaF qoN ieko sMcy ivwc Zly (bRfhmxI ivcfr) jIvn ijAu hy sn, qy burI qrHF mfnisk KVoq df iÈkfr ho cuwky sn. ivcfrF df pOdf qF nvF sI, pr imwtI hvf pfxI qF AuhI purfxy sn. aijhI jugq apxfAuxI avwÈk sI, ik ieh nvF lfieaf ivcfrF df bUtf, murJf nf jfvy, suwk nf jfvy, sgoN qyjI nfl vDy Puwly . sMsfrI jIv ies ruwK dI TMZI CF mfnx, imwTy Pl Kfvx.

rwbI nUr, igafn dy sfgr, krFqIkfrI, inrBY XoDy, mhfn prAupkfrI siqgurU nfnk sfihb jI ny akfl purK vloN alhfmI (Dur kI bfxI) ivcfrF nUM sOKI bolI ivwc jn smUMh qk pucfx vfsqy anyk ZMg vrqy. jdoN KyqI krn vfly iksfnF nUM sMboDn hoie qF Purmfieaf-’’mnu hflI ikrsfxI krxI, srmu pfxI qnu Kyqu``.. 595

ies bMd ivc iksfnI ikwqy nfl sbMDq, AudfhrxF idwqIaF geIaF hn. awgy bRfhmx nUM AusdI rojfnf jIvn ikiraf ivcoN prmfx dy ky smJf hy hn-’’sfl gRfm ibp pUij mnfvhu, suikRq qulsI mflf``.. (1171) jdoN jogIaF nfl ivcfr crcf krdy hn qdoN AuhnF dI bolI vrqdy hn-’’muMdf sMqoKu srmu pqu JolI iDafn kI krih ibBUiq``. Aupr vrixq gurbfxI tUkF kyvl AudfhrxF meI Kfs ivÈy vsqU vflI siQqI ivwc Aucfrn kIqIaf geIaF hn qF ik sbMDq ivakqI, jwQybMdI jF smfj nUM Ausy dI bolI ivwc AupdyÈ idwqf jf sky. ieMn ibMn iesy qrF hI gurbfxI ivwc pOrfixk kQfvF dy hvfly idwqy gey hn. ieh kQfvF ihMdU smfj ivc bhuq pRclq sn. iehnF dI lMmI ivafiKaf dI jrUrq nhIN sI. iehnF dy rfhIN siqgurU jI ny, ihMdU jn smUMh nUM afpxI gwl sOiKaF hI smJf idwqI- Purmfn vyKo-

hrey nmsqy hrey nmh.. hir hir krq nhIN duKu jmh.. rhfE..

hir hrnfKs hry prfn.. ajYml kIE bYkuMTih Qfn..

sUaf pVfvq ginkf qrI.. so hir nYnhu kI pUqrI..

hir hir krq pUqnf qrI.. bfl GfqnI kptih BrI..

ismrn dRopd suq AuDrI.. gAUqm sqI islf insqrI..

kysI kMs mQnu ijin kIaf.. jIa dfnu kflI kAu dIaf..

pRxvY nfmf aYso hrI.. jfsu jpq BY apdf trI.. 874

iehnF hvfilaF rfhIN nfmdyv jI smJfAuNdy hn, ik hy BfeI ! jy qusIN ieh svIkfr krdy ho ik hrI nfm jpidaF, insqfrf ho jfieaf krdf hY, qF iPr awj BI Aus pRmyÈr nUM Xfd ivwc vsfE. myrI nfmdyv dI duibDf afid Aus dy ismrn kIiqaF dUr ho geI hY. Aupr idqy hvfly kyvl smJfAux ihq hn, ieh pfqr DrqI Aupr kdI pRgt hoey BI hn ik nhIN koeI nhIN jfxdf. ijvyN ieh khfxIaF pRclq hn, ies qrHF vfprnIaF nf mumikn hn. iPr siqgurU jI ny qF bfxI ivc pÈUaF pMCIaF dy hvfly BI idwqy hn. kI siqgurU jI jfnvrF leI AupdyÈ krn afey sn? vfk hn-

‘‘ qUM suix hrxf kfilaf kI vfVIey rfqf rfm.. 437

kflI koiel qUM ikq gun kflI.. 794

dfdr, (zwzU) qUM kbih n jfnis ry.. 990

Bvrf PUil BvMiqaf duKu aiq BfrI rfm.. 438

mCulI ivCunI, nYx ruMnI, jflu biDk pfieaf.. 438

imTY mKu muaf, ikAu ley AuzfrI.. hsqI griq Bieaf, ikAuN qrIaY qfrI..`` 460

siqgurU jI dy pfvn AupdyÈ mnuwK mfqr dy kilafx leI hn, nF ik pÈUaF pMCIaF leI. jfnvrF kol mnuwKI bolI nUM smJx dI sUJ nhIN huMdI. qoqf afidk mnuwK dy isKfey kuJ sImq ijhy vfk hI bol skdf hY, ijafdf nhIN. AusnUM boly gey vfkF dy arQF bfry koeI sUJ nhIN huMdI. jrf soco. agr awj kdI gurdvfry sMgq ivwc kF kuwqy, AUT, hfQI, GoVy, ihrn, zwzU, mwCIaF aMdr af jfx qF iensfn AuQy bYT skxgy? ieh jfnvr Kud cMgI qrHF bMnHx qoN ibnF, itk ky bYT skxgy? jfnvrF vflI QF nUM gurdvfrf afK skFgy? kI aijhy QfvF ivc gurU gRMQ sfihb df pRkfs kIqf jf skdf hY? jvfb hovygf, hrigj nhIN.

iehnF kQF khfxIaF nUM ihMdU smfj ivc piVaf iliKaf cyqMn vrg Kud mMnx qoN ienkfrI hY. ijs qrHF dy prfBOiqk vrqfry pyÈ krdy pfqr iehnF kQfvF ivwc nËr afAuNdy hn, Auh iksy sUrq ivc amlI jIvn aMdr nhIN Gt skdy. ijs siBaqf ivc siqgurU jI ivcry Aus dy afly duafilE AuhnF ny hI prmfx nhIN idwqy sgoN dunIaF ivc hr ivakqI, kvI, sfihqkfr, ievyN hI krdf hY. hr mnuwK iesy qrHF afpxI bolcfl ivc hr roj, aKfx, muhfvry, lokokqIaF, pRikrqI vrqfry afid dI KuwlI vrqoN krdf hY. ies ivc koeI doÈ nhIN hY, bs ies nUM smJx dI koiÈÈ krnI hY ik iehnF dI vrqoN iknF arQF ivc kIqI geI hY. Bfrq dy ies iKwqy pMjfb ivc, ppIhy df cihkxf, koielF df gfAuxf, zwzUaF dI gVYN-gVYN, morF dI rux Jux, qfiraF df itmitmfAuxf, ruwqF df bdlxf[[[[[ ikMnf suMdr sMgIqk mfhOl pYdf krdf hY. iehnF sMkyqF df gurbfxI ivc axigxq vfrI hvflf idwqf igaf hY. XorpIn mulkF vfilaF nUM, iehnF isMblF dI smJ nhIN af skdI. pMjfb dy bisMidaF nUM iehnF dI ivafiKaf krky smJfAux dI loV nhIN, suwqy-iswD smJ af jFdy hn.

bRfhmxI gMRQF ivc pfrjfq, klp ruwK, pfrs vwtI, kfmDyn df ijkr bhuq QfeIN imldf hY. ieh cIjF afm BfrqI lokF dI jbfn qy KyZdIaF vyKIaF jf skdIaF hn. siqgurU jI ny iehnF dI bhuq QfeIN vrqoN kIqI hY, pVH ky ieAuN pRqIq hox lwg pYNdf hY ik Èfied ieh koeI vfsqivk cIjF hoxgIaF. aslIaq ieh hY ik iehnF dI ikDy hoNd nhIN hY, kyvl klpnf hY. siqgurU jI ny iehnF dI vrqoN bfxI ivc keI QfeIN kIqI hY, lyikn Kud hI smJf BI idqf hY ik asl ivc pRmfqmf qy Ausdf nfm hI pfrjfq, pfrs mxI jF kfmDyn hY. ies prQfey gurbfxI prmfx vyKo-

guru qIrQu, guuru pfrjfqu`` guuru mnsf pUx hfru.. 52

‘‘pfrjfqu`` Gir aFgin myrY puhp pqR qq zflf.. 503

BfeI ry, sMq jnf kI ryxu.. sMq sBf guuru pfeIaY, mukiq pdfrQu ‘‘Dyxu``.. 18

‘‘pfrjfqu`` iehu hir ko nfm.. ‘‘kfmDyn`` hir hir gux gfm.. 265

ibrK jMimE hY ‘‘pfrjfq``.. PUl lgy Pl rqn BFiq.. 1180

Aupr ilKy gurbfxI vfkF ivc kfmDyn afid nUM inrsMkoc vriqaf igaf hY. hUb-hU svIkfr nf krky nvyN arQF ivc vrqoN kIqI geI hY. siqgurU aqy pRmysr df nfm hI kfmDyn pfrjfq hY, hor koeI jIj nhIN hY.

iesy sohxy aMdfj ivc afpxI ijMdgI dy somy, vfihgurU/ siqgurU bfry BI isMblf duafrf smJfAux df jqn kIqf igaf hY. ijnF vsqF dI sfzI ijMdgI ivc afm vrqoN hY, AuhnF dy pRmfx vrqy hn. gur Purmfn vyKo-

guru pfAuVI, byVI gurU, guru qulhf, hir nfAuN..

guru sru sfgru, boihQo, guuru qIrQu, drIafAu.. 17

guru dfqf, guru ihvY Gru, guru dIpk, iqh loie.. 137

gurdyv qIrQu aMimRqu srovru gur igafnu mjnu apMRprf.. 250

agoN asIN pRmfqmf dy kuJ nfvF bfry ivcfr kr rhy hF. asl qq sfr qF ieh hY Auh anfmI hY, qF Aus df nfm ikvyN rwiKaf jf skdf hY? isRstI bxI nUM arbF sfl gujr cuwky hn, rwb jI Aus qoN BI pihlF dy hn. iPr mnuwK dI kI pfieaf hY ik Aus df nfm krx kry. asl ivc Ausdf koeI nfm nhIN hY. jo nfm asIN rwKy hoey hn, Auh jF qy ivÈyÈxI hn, jF ikrqm hn. Bfv pRmfqmf dy guxF aqy kMmF qy aDfrq nfm hn. iesfeI, muslmfnF afpxy qrIky, XhUdI, pfrsI buwD jYn ihMdU iswK, sfiraF vloN, afpxI iewCf muqfbk, nfmkrx kIqf igaf hY. siqgurU arjx sfihb rwb dy, ihMdU muslmfnF vfly anykF nfl ilKky, aMq ivc PYslf suxf idMdy hn ik Ausdf koeI nfm nhIN hY. bs Auh scfeI df mujwsmf hY, sq hY, sq nfm hY. vfk hn-

acuq pfrbRhm prmys aMqjfmI.. mDusUdn dfmod suafmI..

irKI kys govrDn DfrI murlI mnohr hir rMgf.. [[[[[[[[[[[[[

ikrqm nfm kQy qyyry ijhbf.. siqnfmu qyrf prf pUrblf..

khu nfnk Bgq pey srxfeI dyhu drsu min rMgu lgf.. 1083

ies lMmy Èbd ivc iewk sO qoN vwD nfvF df ijkr hY, aMq ivc siqgurU jI Purmfn kr rhy hn, ik qyrf koeI nfm nhIN. ‘‘siq nfm`` qUM sq hYN, scfeI qy aDfrq hY[[[[[[[[[[ qy bs.

iesy qrHF ihMdU dyviqaF nfl joVIaF prfBOqk khfxIaF qoN prBfvq ho ky iswK lyKkF ny BI Auh krfmfqI khfxIaF gurU sfihbfn nfl joV idwqIaF hn. BfvyN iehnF kQfvF rfhIN lyKk siqgurU jI nUM mhfn ÈkqIÈflI ivKfxf cfhuMdy hn. pr ies qrHF kIiqaF ijMdgI dI aslIaq guMm jFdI hY. pOrfxk kQf muqfbk hnUmfn sUrj nUM mUMh ivc pf ky ingl jFdf hY. ihmflf prbq nUM cuwk iljFdf hY. agsq munI iksy gwloN nrfj ho ky sfry smuMdrF df pfxI pI jFdf hY. jdoN idl kIqf ipÈfb rfhIN bfhr kwZ idMdf hY. rfKÈ aqy dyvqy (aKOqI) smuMdr irVkx leI iewkTy hoey. bfÈk nfg df nyqf bxfieaf. ihmflf prbq nUM mDfxI bxfieaf. kCUkuMmy dI KoprI qy itkfieaf igaf. iPr smuMdr ivcoN cOdf rqn kwZy gey. kuJ rfKs DrqI nUM cuwk ky nws gey, dyviqaF vfps ilaFdI. gYr kudrqI qrIky jnm aqy gYr kudrqI kMm, afm pVHn suxn nUM imldy hn. jy krfmfq rfhIN siqguruU jI nUM vwzf krn dI koiÈÈ kIqI jfvygI qF iehnF dy aKOqI mhFpurKF nfloN gurU jI nUM keI guxf vwzIaF krfmfqF krdy ivKfAuxf pvygf. iehnF BfvnfvF aDIn hI iswK syvkF vloN siqgurU jI dIaF sfKIaF ivc krfmfqI aMÈ dfKl kr idwqf igaf hY. jy krfmfqF nfl ivgVy kfrj ho skdy huMdy qF siqgurU jI nUM kTn imhnq krn dI kI loV sI? siqgurU jI dy AupkfrF nUM jn smUMh dI ijMdgI dy nyVy rihx idwqf jfvy. vrnf ihMdU dyviqaF vflI hflq siqgurU dI ho jfvygI. kyvl pUjxjog vsqU [[[[[[[[[[[ qwqsfr Kqm ho jfvygf.




.