.

ibprvfd df mfrU hiQafr kOx hY? iksLq nM:6

(sMpfdkI not:- srdfr gurbKsL isMG kflf aPgfnf dy ivroDIaF vloN AunHF dIaF ikqfbF ivcoN kuwJ pMgqIaF kwZ ky afm Boly Bfly isWKF nUM jo gumrfh kIqf jf irhf hY Aus vfry ieh CyvIN iksLq hfjLr hY. pfTk jn pVH ky TIk glq df inrxf afp hI kr lYx. nIly awKrF vflI ilKq ivroDIaf dI hY aqy agFh hUb-hU AunHF dI ikqfb ivcoN hY)

kflf aPLgfnf jI ny aKMz pfT dI pRMprf � vI rwd kridaF ies df BFzf 18vIN sdI ivc buwZy dl aMdr ibprvfdIaF dy isr BMinaF hY (ibprn kI rIq, Bfg qIjf, pMnf 25). jdik ieiqhfs anusfr aKMz pfT dI pRMprf Aus ibKVy simaF aMdr, jdoN isMGF dy isrF dy muwl pYNdy sn, smyN isMGF dy gurbfxI pRqI aQfh ipafr qy siqkfr ivcoN pYdf hoeI sI. ieiqhfs ies gwl df vI gvfh hY ik Aus krVy smyN isMGF df jIvn vI ieMnf hI krVf sI ik mugLl srkfr dy sUhIaF vwloN iswKI bfxf Dfr ky isMGF dy jiQaF aMdr GuspYT krn � kdI vI sPLlqf nhIN imlI sI.

ies lyKk ny qy ibpr dI GuspYT idKf ky 18vIN sdI dy AunHF isMG sUrbIrF dy jIvn � ByKI sfbq krn df koJf Xqn kIqf hY.

aKMMz pfT dI rIq pMQ ivc kdoN aqy ikvyN afeI

s: guridafl isMG jI qF afpxy suBf anusfr svyry cfr vjy hI iesLnfn afid krky inqnym ivc lIn ho gey sn . BfeI igafn isMG sMG ny vI rojL dI ikiraf aqy inqnym qoN ivhlf ho ky TIk swq vjy af PLqih bulfeI . guridafl isMG huxf ny suwK anMd puCx vflI rsm pUrI krky igafn isMG qo puiCaf---

gu:isMG igafn isMG jI gurU mhfrfj jI df pRkfsL iknyN vjy krdy ho ? dfs pMj vjy hfjLrI Brn igaf sI Aus vyly qFeI aMdr dI bwqI vI bMd sI .

ig:isMG pRkfsL krn dI syvf qy BfeI jIvn isMG jI hn . pihlF Auh sMqF df pihrf pUrf krdy hn iPr Cy ku vjy mhfrfj df pRkfsL krky hukmnfmf lYNdy hn . pRkfsL iPr awj qusF kr idwqf hoxf hY, qdy hI Kusr-Pusr ho rhI sI .

gu:isMG kI gwl ? pRkfsL krky mhfrfj jI df huknfmf lYx ivc dfs koloN koeI Buwl ho geI sI ?

ig:isMG quhfzy koloN koeI Buwl gurU ikAuN krfey ? puafVy eyQy vI krmkFzI ivDI-ivDfn hI pf irhf hY . pRkfsL aQvf suK afsx krn dI ijhVI ivDI sMqF ny imQI hoeI hY, Aus anusfr ies syvf df aiDkfr isrPL Bf: jIvn isMG jI kol hI hY . bs eysy gwl dI crcf sI . kfry qF hor vI keI qrHF dy ho rhy hn, pr dfs dI idlI ieiCaf hY ik afp jI df iDafn iksy hor pfsy nf jfvy . afAu afpxI ivcfr nUM awgy qorIey . quhfzy koloN jf ky afpxy vIr eIsLr isMG nfl dfs, kfPLI rfq gey qwk ivcfrF krdf irhf sI . afp jI dy bcnF vflI typ vI Aus ny suxI sI . Auh pCqfvf krn lwg ipaf sI ik ajyhy ivDIaF vfly aqy iksy dIaF murfdF pUrIaF krn vfly pfTF ivc asIN ikAuN ihwsf pfAuNdy rhy ? pr nfl hI sfzy dohF dy mnf ivc ieh pRsLn bfr bfr AuT irhf sI ik afKLr ajyhy pfTF vflf irvfj pMQ ivc ikvyN aqy kdoN afieaf ? mMqR pfTF dI KMznF vfly gurbfxI dy ieh sLbd jo awj ivcfry hn pihlF iksy dI ivcfr aDIn ikAuN nhIN afey ?

guuu:isMG dfs ny pihlF vI bynqI kIqI hY ik BfrqI mnuwK ivc jfgrq ilafAux df iswDf arQ eyhI sI ik bRfhmxI mfieaf-jfl dIaF qMdF qoVIaF jFdIaF . gurdyv jI df ivsLysL vfsqf bRfhmxI rIq nfl hI ipaf sI . gurU gRMQ sfihb jI dI bfxI df phlf aKwr 1 bRfhmxI ivsvfsL vfilaF BgvfnF dI mnOq dI KMzxf krdf hY . iPr jpujI sfihb dI pihlI quk qoN bRfhmxI suwcm vflI krmkFzI rIq dI KMzxf hoxI arMB ho jFdI hY . qIrQ iesLnfn, dfn-puMn, iQqF vfrF, mwisaf, puMinaF, sMgrFd, jfdU-tUxy, jMqR mMqR, vrF srfpF, gl kI, jnm sMskfrF qo lY ky mrn sMskfrF qwk byaMq krm kFzI rIqF sfry df sfrf bRfhmx-vfd hI hY . Brmf BulyiKaF qoN rihq, igafnvfn aQvf pUrn mnuwK bnfAux vfsqy ibwpRn dIaF ienHF rIqF nUM mnuwK dy afcrn ivcoN kwZxf sI . sRIgur gRMQ sfihb jI dIaF lg-pg sfrIaF pfvn bfxIaF ivc iksy n iksy rUp ivc ienHF bRfhmxI krm kFzF dI KMzxF kIqI hoeI hY . bRfhmx vfsqy ienHF rIqF df KMzx Aus dI mOq sI . ikAuNik Aus dI bhurMgI TwgI df sLfndfr mhl ienHF rIqF dy afsry qy hI KVf hY . rfqIN asF vyiKaf hY ik Drm pusqkF dy mMqR pfTF dI KMzx krn smy gurdyv jI ny bhuqf bRfhmx nUM hI sMboDn kIqf hoieaf hY . ies df arQ hY ik mMqR pfT kyvl aqy kyvl bRfhmx dI dyx hY . eyhI kfrn sI ik bRfhmx siqgurF df aQvf gurU Gr df inwjI dusLmn bx igaf sI .ivsLysL krky ihMdUaF ivcoN hI bhuqy lok iswKI Dfrn kr rhy sn . bRfhmx nUM idn rfq df bhuqf sfVf ieh vI sI ik iswK bx rhy ajyhy sfry ihMdU bRfhmxI pMjflI nUM ikAuN BwnI qoVI jf rhy hn . ijAuN ijAuN gurU nfnk dyv jI dy igafn rUpI amoG bfx dI krmfq nfl gLrIb vfhIkfr nUM mugLlIaf smrft dI eIn mMnx qoN vI afkI huMdf jFdf vyKdf sI iqAuN iqAuN bRfhmx nUM vwD hOl pY rhy sn . bRfhmx ivcfrF ivc zuwbf hoieaf sI---hfey ! inafry gurU dy ieh inafry iswK, ikqy buwD-Drm nfloN vI vwD sLkqI sLflI rfj sQfpq nf kr lYx ? hfey myry ies ieMdR-jfl df kI bxygf ? myrI qF sfrI afmdn aQvf myrI sfrI pRBqf hY hI ienHF krm kFzI rIqF dy afsry qy ?

BfvyN bRfhmx ny gurU ieiqhfs aQvf iswK ieiqhfs ivc afpxI mrjLI dy keI rly pf idwqy sn aqy iswKI leI Gfqk rly hor vI pf irhf sI, pr Aus leI swB qoN vwzI isr-drdI gurU df igafn sI . gurmiq igafn Aus dI phuMc qoN bVI dUr jf brfijaf sI. Aus nUM iksy pRkfr dI CyV CfV kr skxI asMBv ho cuwkI sI . bRfhmx-smfj dy sfry isr-kwZF ny ieh ivcfr bxfeI ik iksy qrHF isKF dI sLrDf gurbfxI igafn nUM smJx dI loV qoN htfeI jf sky . jy ikqy ajyhf Bfxf vrq jfvy qF iPr gurmiq mrXfdf nUM krmkFzI sLkl dy dyx ivc koeI musLkl nhIN hoxI . jd mrXfdf krmkFzI bx geI qF isKI dy pMjy kkfr iPr inrf ivKfvf hI bx ky rih jfxy hn . ijMnF icr guRrU nfnk dyv jI pMjBUqk srIr ivc ivcrdy rhy Aunf icr ibwpR dI iksy pfsy vI koeI dfl nf glI . gurmiq mrXfdf aqy gurmiq isDFq df AupdysL inwq idMdy rihx vfly aqy ienklfbI sLkqI vfly inafry-afcrn nfl isMGF nUM joVI rwKx vfly, isKI bfgL dy sucyq mflI aqy iesdI rKvflI krn vfly gurU nfnk jI ny 17�8 ivc, pMj BUqk srIr ivc ivcrn vflI Kyz smfpq kr idwqI . afpxI QF gurbfxI nUM gurU Qfp ky afp afpxy prmDfm nUM prq gey . gurmiq isDFq, gurU drbfr dI mrXfdf, aQvf gurmq mrXfdf dI rfKI krn dI aqy iswK pMQ nUM gurmiq qoN jfxUM krfeI rwK ky gurU dI miq anusfr jIvn ZflI rwKx dI pRyrnf krdy rihx dI sfrI ijLmyvfrI pMQ dy jQyydfr nUM sONp idwqI . pMQ ny hr pwKoN afpxI rfKI hux afp hI krnI sI . eyzI vwzI ijmyvfrI sONpx qoN pihlF sujfn gurdyv ny afpxy ies iswG dI prK bVI Tok vfjf ky kr leI sI . KLflsf gurU gwdI df BfeIvflI inBfAuNx dI pUrI Xogqf df mflk bx cuwkf sI . pMQ df jQydfr, bIrbl, gMgU, suwcf nMd afid dI akirqGxqf nUM afpxI awKI vyK prK cuwkf sI . ies leI Auh bRfhmx vloN pUrI qrHF sucyq sI . pr Aus smyN dI isafsI sLkqI df mflk qMg idl aqy Dfrimk jnUMnI sI . Auh svfey muslmfn dy bfkI DrmF vfilaF nUM kfPLr smJ ky AunHF dI jfn df dusLmx bixaf hoieaf sI . KLflsf jI ny mjLlUmF dI shfieqf krnI arMBI qF idwlI df qKLq isK pMQ df vYrI bx Kloqf . pMQ dy sUrmy jQydfr ny Aus jLflmI hkUmq df Bog pf ky KLflsf rfj dI sQfpxf krn df bIVf cuwk ilaf . ies mhfn kfrj nUM isry cfVHn leI, isr-DV dI bfjI lf cuwky pMQ nUM afpxy jwdI Gr-Gft iqafg ky, jMglF aQvf mrU-QwlF ivc rihxf pY irhf sI . vfsqv ivc smuwcy pMQ df Gr GoVy dI kfTI hI bx cuwkf sI . jMgI hflfq nUM muwK rwK ky, pMQ buwZf-dl aqy qruxf-dl, do BfgF ivc vMizaf igaf .

aKMz pfT dy arMB hox bfry BfeI kfnH isMG jI nfBf ny mhfnkosL gRMQ dy 422 sPLy qy ies pRkfr iliKaf hY--KLflsy dy buZy dl dI rIq sI ik jd muihMm qy jfx, jF hor kiTn kfrj krn df mOkf bxy, qd gurU gRMQ sfihb df pfT krky ardfsf soD ky cVHfeI kIqI jFdI sI . kdy kdy aYsf krn ivc keI idn lwg jFdy sn, ar iZwl pYx qoN keI qrHF dy ivgn ho jFdy sn . isafixaF dI slfh nfl aKMz pfT df pRbMD kIqf igaf ik qyrHF (13) pihrF ivc Bog pf ky kfrj arMB kIqf jfvy . buZy dl qoN qrxf dwl ny rIiq apxf leI aqy iPr sfry pMQ ivwc irvfj pY igaf . hOlI hOlI qMqR-sLfsqR dy dwsy pRXog vFg aKMzpfT iewk mMqR-jp ho igaf, Ausy qrHF aKMz-dIvf, DUp, kls aQfpn, nlIeyr afidk df vrqfAu hox lwgf . mno-kfmnf dI pUrqI leI ieh pfT Auqwm sfDn mMinaF jfx lwg ipaf . ieh hY Aus AuNc kotI dy ivdvfn dI ilKq ijhVf gurU Gr df pwkf sLrDflU aQvf gurmuK ipafrf isMG sI .

ig: isMG pMQ ivc ibwpRn kI rIq dI nINh rwKx vflf ieh isafixaF df tolf hY iknHF lokF df sI ? buZy dl nUM pihlF sihj pfT krn dI aqy iPr aKMz pfT arMB krn dI slfh dyx vfly Auh ikhVy mhF purK sn, ijnHF dI koeI gwl, (buwZf dl ivc) moVI nhIN sI jFdI ? jy afp jI ny ies bfry koeI Koj kIqI hY qF ikrpf krky ies gwl df Byq smJfAu .

gu:isMG

igafn isMG jI mhfn kosL dI ilKLq pVH ky dfs df vI eyhI hfl hoieaf sI jo hux quhfzf hY . dfs ny iPr sfrI rucI eysy gwl dI Koj krn qy lf idwqI sI . jo Bfxf vriqaf sI Aus dI asl qsvIr ieAuN hY . icrF qoN qfV lfeI bYTy bRfhmx df dfa Pwbx df smF af igaf . ivdvfn bRfhmx ny pihlF pMjF qoN vI vwD bfxIaF kMT kr leIaF . iPr pMjF ipafiraF koloN aMimRq Cikaf . gurbfxI dy arQ ivcfr smJx ivc, A�wuc kotI dy ies ivdvfn nUM ikhVI aOK af skdI sI ? hr pwKoN inpuMn igafnIaF vflf ByK bxf cuwkf sI . jvfnF nfloN buwZy sLrDflUaF qy jfdU sOKf clxf sI . rihxI bihxI qy inqnym df pUrf, bfxI aqy bfxy vflf ieh bhurUpIaF bRfhmx (afpxy vrgy coxvyN sfQIaF dy toly smyq) buwZy dl df mhF -purK af bixaF . jMg dy mYdfn ivc Aus nUM jfx dI koeI loV nhIN sI . jQy nUM dovyN vyly gurbfxI df pfT suxfAudf aqy purfxk kQf khfxIaF ivclI krfmfqF dI mwTI mwTI pfx cfVH ky, bVy rOck ZMG nfl sfKIaF suxf suxf ky buZf dl nUM inhfl krI rKdf sI . muihMm qy gey jQy ipCoN, isafixaF df ieh tolf lMgr pfxI df pRbMD krdf aqy, vhIr dI surq rwKdf . ibmfrF aQvf jLKmIaF df duaf dfrU krdf . ajyhI insLkfm aqy lfhyvMdI syvf krky idl moh lYx dI klf vfly ByKI mhFpurK jI df sqkfr isKLrF qy jf puwjf . kutl-buwDI mhF-purK jI df siqkfr, dUjy dlF qwk vI iKwlr igaf . Drm dI sfrI kfrvfeI ienHF ivdvfn mhFpurKF qoN puwC ky kIqI jfx lwg peI . hr smyN ismrnf Pyrdf hoieaf siqnfm-vfihgurU dy jfp ivc bulH ihlfeI rwKx vflf, cVHdI klf vfly bfxy aqy bfxI dI rMgx vflf, eyhI qF sI Auh srb sqkfrq NN mhF-purK NN aqy NN isafxf NN ijs ny buZy dwl nUM pihlF sihj pfT qy iPr aKMz pfT arMB kr lYx dI slfh idwqI sI ? mUhoN jfp krdy rihx vflf iehI kptI afpxI Xojnf nUM isry cfVH irhf sI . gurdyv jI df Purmfn hY---hir hir krih inq kpt kmfvih ihrdf suDu n hoeI ..(732) ijhVf kptI gurbfxI dy igafn ivc rlf nhIN sI pf sikaf Aus ny iswK jgq nUM gurbfxI dy igafn nfloN qoV ky qMqR-sLfsqR vfly Gfqk Brm nfl joV dyx ivc sPLlqf hfsl kr leI . lohf grm vyK ky jLflm ny ajyhI soD ky PyrvIN swt mfrI, ik gurmq isDFq nUM smJx vflI rucI nUM Pyh ky rwK idwqf . KLflsy ivc ibwpRn kI rIq df KLqrnfk bIj bIijaf igaf sI . gurU ieiqhfs ivc bRfhmxI imiQhfs vrgIaF khfxIaF rlf ky gurbfxI igafn nUM smJx dI loV mukf ky gurmiq-isDFq dI pflxf krdy rihx dI sLrDf nfloN iswK nUM qoVn vflf Xqn qF BfeI bfly vflI sfKI qoN hI sLurU ho cuwkf sI . hux swB qoN vwD KLqrnfk aqy Gfqk kfrf ieh ho igaf ik pMQ nUM gurU gRMQ sfihb dy ivDI nfl kIqy jfx vfly aKMz pfT aQvf sihj pfTF dIaF krfmfqI sLkqIaF dy Brm nfl joV idwqf sI . bRfhmx nUM pUrf igafn sI ik awgy qoN gurU gRMQ sfihb ny vI lokF dy kfrj Ausy krfmfqI sLkqI nfl rfs krI rwKxy hn ijs sLkqI nfl dyvI dyvqy lwKF kroVF sLrDflUaF dy kfrj rfs kr rhy hn . bs jdoN ieh kfrj rfs hox vflf Brm pwkf ho igaf qF iPr iks ny pVqfl krnI hY ik gurbfxI ivc ajyhy mMqR-pfTF dI ivroDqf vfly sLbd vI hn . inrivgnqf nfl aKMz pfT dI smfpqI hox leI iswKF ny ardfsF krI jfx nUM afpxf Drm bxf lYxf hY . ies mhfn kfmXfbI dI KLusLI nfl afPry hoey ies ibwpr ny, sRI anMdpur sfihb vl mMUh krky, klgLIDr jI qy cot kridaF BfiKaf kIqI--NN hy bfjF vfly dsmysL jIE ! ieh KLflsf hux qyrf nhIN rihxf . smy dI cfl nfl ieh myrf hI pwkf iswK bx jfxf hY . hOlI hOlI ies df qyj pRqfp Koh ky mYN ies nUM Esy QF qy lY afvFgf ijQoN 1465 ivc qMU hI af ky ies nUM qoiraf sI aqy qUM myry jnyAU nUM mKLOl kIqf sI . aKMz pfT sLurU krf ky bRfhmx ny awzIaF cuwk ky aqy sMG pfV pfV ky afiKaf--hy gurU nfnk dy dsvyN srUp jI ! quhfzI 24� sfl dI kmfeI nUM mYN ieko Jtky nfl KLqm kr idwqf smJ lAu . ienklfbI sLkqI vfly quhfzy igafn, nUM hux iswK ny smJx dI loV hI nhIN mMnxI, hux qF aKMz pfT ivc ivGn pY jfx qy jfnF kurbfn kr dyxf iswKI df Drm bx jfxf hY . myrI rIq nfl juVdy jfx ivc qyry KLflsy ny inwG mfixaF krnf hY . bRfhmx ny nnkfnf sfihb vwl mUMh krky gMBIr sur ivc afiKaf, hy gurU nfnk jI ! qyry aduqI igafn df asr kbUl ky ijhVf ihMdU pihlF myrI hjLfrF sflF dI isiKaf nUM iqafg ky aqy mYnUM DoKf dy ky qyry JMzy Qwly jf viVaf sI Aus ny vfsqv ivc awj qYnUM vI ipwT dy idwqI hY . ijs KLflsy ny qyrI 24� sfl dI krVI Gflxf aqy qyrIaF lf-imsfl kurbfnIaF dI kwK kdr nf kIqI, ijs ny qyry anUpm igafn nUM ipwT dy idwqI, ijs ny (ibwpRn kI rIq dy nyVy nf jfeIN vflI) qyrI vzmuwlI qfVnf nUM byloVI jfixaF, eyzy amoV, bykdry aqy byieqbfry isKL nUM iPr mYN vI ikvy Jwl skdf hF ? dobfrf myry crnI lwgx leI jd vI idwlI afieaf, ies vwzy aikrqGx nUM asF vI iPr byieqbfrf hI kih ky durkfrI rwKxf hY . hy gurU nfnk ! ijs ny qYnUM ipwT idwqI Auh nf Gr df rih skdf hY nf Gft Auqy hI koeI itkfxf lwB skygf . hAukf Br ky bRfhmx ny ikhf, hy inrMkfrI bfbf jI ! mYnUM hjLfrF sfl pihlF qoN qurI afAuNdI afpxI gwdI df cskf pY cuwkf sI mYN qF ies krky qyry nyVy nf lwgf, pr ieh mMd Bfgf qYnUM pf ky vI guaf bYTf hY . hy gurU nfnk dyv jIE ! qUM vfikaf hI anUpm aqy DMn DMn hY . qyrI quwlxf df rihbr sMsfr qy nf kdy afieaf hY aqy sLfied nf hI kdy koeI afvygf . hy gLrIb invfjL siqgurU jIE ! mYnUM iKmf krIN . mY jo kuJ kIqf hY ieh myrf muwZ kdImf df Drm hY .

ig:isMG pMQk ipafr ivc rMgy hoey ihrdy ivco inklIaF afp jI dIaF swcIaF aqy bf dlIl gwlF nfl mYNnUM vI afpxy pYrF hyToN DrqI iKskdI anBv hox lwg peI hY . pMQ dy BivK bfry icMqfqr ho igaf hF . qusF ijhVI aslIaq df drsLn krfieaf hY, myrf lUM lUM afp jI df DnvfdI hY . afp jI dy ienHF bcnF dI typ dy Auqfry vwD qoN vwD iqafr kr ky iswKF ivc vMzxy, dfs afpxf Drm smJygf . mYN qF awgy qoN iksy ivDI nfl kIqy jfx vfly pfTF afid ivc kdy ihwsf nf lvFgf .

gu:isMG swc nUM ijnF prcfrFgy AunI hI gurU dI syvf hY . sLbd dI ivcfr nfl juVnf aqy dUijaF nUM joVnf hI gurU dI aslI syvf hY . dfs gocrI koeI hor syvf hY qF dwso .

zyrf vfd aQvf sMq-zyiraF dI mihmF

ig:isMG hux jLrf ies bfry vI cfxnf pf idAu ik afp jI dy mfmf jI dy Gr afey hoey sMqF dy bfry ieh gl ikvyN eyzI Duwm geI hY ik sMq rfm isMG jI idafl ho ky, ijs dy Gr ivc jf ky pfT krdy hn AunHF dIaF murfdF jLrUr pUrIaF ho jFdIaF hn . BfeI jIvn isMG qF mYnUM bVy jLordfr sLbdF ivc dwsdf huMdf hY ik sMq jI nfl Auh cOhF GrF ivc pfT krn dI syvf qy igaf sI AunHF cohF dy GrI vfihgurU ny puwqr dI dfq bKLsLI sI . ajyhy pRcfr nUM JUTf sfbq kr skx leI koeI Tos sbUq iml jfey, qF zyrf vfd df pol nMgf krn ivc sfnUM vI sOK rhygI .

gu:isMG qusIN Kycl krky pMj imMtF leI BfeI jIvn isMG jI nUM bulf ilafAu .

(BfeI jIvn isMG dy nfl eIsLr isMG jI nUM vI lY ky igafn isMG CyqI hI prq afieaf)

ig:isMG sbwb nfl hI awj qVk-sfr iewk bIbI, sMqF nUM imlx af geI, qy tihl isMG vI sMqF kol clf igaf, ijs kfrn BfeI jIvn isMG jI PLfrgL hI sn . eIsLr isMG jI afp jI dy bcn suxn leI rfq dy hI Auqfvly sn so ieh vI nfl af gey hn .

gu:isMG BfeI jIvn isMG jI sMqF df ieh zyrf ikqy pihlF qo cwldf af irhf hY ik jF sMqF dI afpxI ikrpf nfl hI roxkF lwgIaF hn ?

jI:isMG jI koeI pMdrF solF sfl qoN sMqF mhF purKF ny afp hI ieh Bfg lfey hn .

gu:isMG qusIN sMq jI dI syvf kdoN dy kr rhy ho ?

jI:isMG koeI 6/7 sfl hoey hoxgy .

gu:isMG sMqF kolo pfT krfAux leI kfPLI lok afAuNdy rihMdy hoxgy ?

jI:isMG jI lokF nUM qF qrly kridaF nUM vfr nhIN afAuNdf, sMq jI bVf ivrly dy Gr hI jFdy hn .

gu:isMG qusI Cy swqF sflF ivc ikinaF GrF ivc pfT dI syvf inBfeI hovygI ?

jI:isMG pwkf Xfd qy nhIN pr atf-stf vIh-bfeI GrF ivwc qF dfs sMqF dI syvf ivc jLrUr hI hfjLr irhf hY .

gu:isMG kI sMqF df koeI bfl bwcf vI hY ?

jI:isMG jI ies qp-asQfn ivc qF koeI nhIN, XU,pI vfly zyry dfs kdy igaf nhIN, Aus QF df dfs nUM pqf nhIN .

gu:isMG ieh cfnxf pfAux dI ikrpf kr idAu ik sMqF nUM Gr lY jfx vfsqy lok eyzy Auqfvly ikAuN huMdy hn ?

jI:isG jI ijvyN quhfzy mfmF jI qrly krky ilafey hn . lokF dIaF mnoN kfmnF pUrIaF huMdIaF hn qdy lok sMq jI dy ipCy iPrdy hn .

gu:isMG qusI siqgurF dy sLrDflU isMG ho . afp jI qoN iksy JUT bolx dI afs nhIN kIqI jf skdI . ieh dwso ik sMq jI ijinaF GrF ivc afp jI dI hfjLrI ivc gey hn, kI AunHF sfiraF dIaF afsF murfdF pUrIaF ho geIaF sn ? ikinaF sMqfn hIx GrF ivc sMqF dI imhr nfl sMqfn hoeI hY ?

jI:isMG jI afp jI nfl JUT mYN bol nhIN skdf pr zyry dI koeI gwl dsxI vI mhF pfp hY . ies leI dfs nUM iKmf hI kro . (jIvn isMG ny Pqih bulfeI qy iKskdf bixaF)

gu:isMG gurmuK ipafry, igafn isMG jI ! afp jI nUM ajy vI koeI sLMkf hY ik sMq jI dy nfl jIvn isMG ijnHF cOhF GrF ivc igaf sI AunHF dy GrI puwqr vfikaf hI jnmy sn ? jIvn isMG qy dfs df mn ies gwloN rfjLI hY ik Aus nUM ijhVI gwp quhfzy nfl mfrI sI, eyQy quhfzy huMidaF dobfrf JUT bolx nfloN eyQoN iKsk jfxf cMgf smiJaf .

ig:isMG bVI acMBy vflI gwl vrq rhI hY . bVy cVHdI klf dy bfxy vflf inqnymI BfeI jIvn isLMG vI JUTf iswD hoieaf hY ? iks qrHF dy pol nMgy ho rhy hn ? aKy sMqF df iewk zyrf XU-pI vI hY . zyry df koeI guwJf Byq vI hY, ijhVf jIvn isMG dwsxf nhIN sI cfhuMdf hy vfihgurU, ies Boly Bfly pRvfr ivc suwK rKIN !

gu:isMG igafn isMG jI sfzy Gr eydUM vwD mMdf Bfxf hor kI vrqxf hY . gurU mhfrfj dy pfvn srUp nfloN iewk pKMzI sfD df iejLq mfx vwD ho irhf hY . gurdyv jI vfly kmry ivc koeI jFdf hI nhIN qy eyDr ByKI sfD dy crn Do ky pIqy jf rhy hn . ies dI afAuBgq sYkVy lokF dy iekwT ivc goilaF aqy vfijaF nfl kIqI geI aqy gurdyv jI dy bfry iksy nUM ieh vI nhIN pqf ik ikhVy smy Gr lY aFdy sn . gurU dy tihlUey sfD vfsqy qF AucycI sMq-kutIaf bxfeI geI aqy swcy pfiqsLfh jI dy purfxy kmry ivc koeI Aucyc vI nf ho skI . eyzf vwzf anrQ aqy pfp dfs dy hI mfmf jI dy Gr ho irhf hovy aqy mYN mMd-Bfgf jfxdf buwJdf vI kuJ nhIN kr skdf .

ig:isMG ies sfry pfp df BfgI isrPL ieh nIc rfm isMG sMq hI hY . afp jI dy mfmF qy mfmI jI qF insLkpt aqy suihrd tihlUey hn . ijvyN hukm hoieaf sq-bcn kih ky krI jf rhy hn .

gu:isMG BfeI igafn isMG jI, rfDf suafmIaF, nfmDfrIaF aQvf inrMkfrIaF afid ivruwD sfzf rOlf pfAuxf aqy JgVy KVy krny vfDU dI mUrKqfeI hY . Auh qF awz ho ky vwKry gurU Qfp bYTy hn . iswK df idl kry AunHF kol jfvy qy BFvyN nf jfvy . iPr AunHF ivruwD asNI styjF qy vI KulHf prcfr kr skdy hF aqy jo idl krdf ilK vI skdy hF . jy asIN gurU dy igafn df TIk prcfr krky iswK nUM aslIaq nfl nhIN joV skdy qF ieh sfzf ksUr hY . AunHF vwKry ho cuikaF df kI dosL hY ? roxf qF ienHF sMqF df hY ijhVy ivcy rih ky aMdro aMdr pMQ df Gfq krI jf rhy hn aqy sfzI bdiksmqI ieh af bxI hY ik asIN ienHF ivrwuD bol vI nhIN skdy . gurU mhfrfj df ijMnf iqRskfr ieh sMq toly kr rhy hn eynF hor koeI nhIN krdf .

ig:isMG ies ivc qF koeI sLwk nhIN ik sMqF dy zyry ivc lok gurU gRMQ sfihb dy drsLnF nUM nhIN jFdy, isrPL zyrydfr sMq dI mihmf sux ky hI jFdy hn . gurU dy drsLn qF ipMz dy gurduafry vI ho skdy hn . so iswD ho jFdf hY zyiraF ivc gurU dI nhIN sgoN sMq dI hI mihmF ho rhI huMdI hY . afp jI dI sMgq krky awj smJ af rhI hY ik ijnHF kukrmF nUM asIN krfmfq smJ ky iksy ByKI nUM bVf puigaf hoieaf smJx df BulyKf Kf ky Aus df siqkfr aQvf Aus dI pUjf krdy hF, asl ivc Auh swc nUM Cwz ky JUT nfl juiVaf hoieaf lokF nUM kurfhy pf irhf huMdf hY . eyQy hI dyK lvo, Gr vfilaF nUM vI afsF murfdF pUrIaF krn vflI sLkqI, sMq-kutIaf ivc ibrfjI hoeI hI njLrIN af rhI hY . bfhroN vI ijMny afAudy hn, Auh siqgurF vwl aYvyN rsm dy bwJy idKfvy mfqR hI jFdy hn, asl iKwc qF sMqF dI crxfimRq Ckx dI, aqy sMq kutIaf dI hfjLrI Brn dI huMdI hY .

gu:isMG idl qF krdf hY ik huxy hI ies pKMzI toly awgy hwQ joV ky bynqI krF ik Auh afpxf zyrf zMzf cuwk lYx, pr zr hY ik myry Boly Bfly mfmI jI aqy mfmf jI nUM sMqF dI ikrpf nfl puwqr dI pwkI afs bwJ cuwkI hY . AunHF ny sfrI Aumr myry mwQy nhIN lwgxf .

ig:isMG iblkuwl swc hY . afp jI df cuwp rihxf hI TIk hY . iewk hor BulyKf hY ijs nUM dwsx ivc hux iJjk anBv ho irhf hF, pr sLMkf dUr kr lYx dI ieiCaf vI bVI hY .

gu:isMG iJjk Cwz ky KulH ky gwl kro . dfs hux afp jI vfsqy Eprf nhIN irhf . kro hukm .




.