.


gurb^S isMG kwlw APgwnW

    ibprvfd df mfrU hiQafr kOx hY? iksLq nM: 3

    (ibprvfd df mfrU hiQafr kOx hY? kflf aPgfnF jF Aus dy ivroDI? AunHF dIaF ikqfbF ivcoN kuwJ pMgqIaF kwZ ky afm sfDfrx isWKF nUM gumrfh kIqf jf irhf hY. ieh qIsrf dUsLx hfjr hY. ieh pfTk jn pVH ky afp hI aMdfjf lf lYx pr smJx vyly arQ pRo: sfihb isMG jI dy iDafn ivc rwKx, nf ik zyrfvfdIaF vfly-sMpfdk)

    anMd sMskfr bfry

afr[aYs[aYs[ ilKdI hY:

pRsLn ieh hY ik anMd ivafh krnf gurbfxI df ivcfr pUrvk aiDaYn krdy hF qF ieho ijhf iek vI gur pRmfx nhIN imldf ijs qoN anMd ivafh dI rIq iswD ho sky.lfvF bfxI kyvl pRmfriQk hY, ivvhfrk kdI nhIN, pRmfriQk bfxI � ivvhfrk ivafh ivc pVHnf kI gurbfxI df apmfn nhIN hY?

(hm ihMdU hYN, pMnf 111 aqy 115)

kflf aPLgfnf jI vI iehI Purmf rhy hn:

lfvF dI bfxI � bdo-bdI iKwc-DUh ky sMsfrI ivafh nfl joiVaf hY, AuNj ies pfvn bfxI ivc vI jigafsU � pRmfqmf nfl iek-imk hox dI hI ivDI smJfeI hoeI hY. so kfkf-kfkI dI sLfdI krn leI lfvF-gurbfxI dI aijhI vrqoN gurU bfxI dI aQvf sRI gurU nfnk sfihb dI XfrHvIN joiq sRI gurU grMQ sfihb jI dI ikqy asIN byadbI qF nhIN kr rhy huMdy?

(ibprn kI rIq, Bfg CyvF, pMnf 71)

( pfTk jI hux pUrI vIcfr kflf aPgfnF jI dI ikqfb ivcoNN pVHo)

anMd sMskfr

{ikAuNik pMQ vloN bxfeI iswK rihq mrXfdf dy KrVy ivc ivafh sLfdIaF dI mrXfdf ilKidaF eyhI isrlyK vriqaf hoieaf hY eysy kfrn dfs ny vI isrlyK ivc bRfhmxI gRMQF vflf N sMskfr NN pd vriqaf hY}

ies pusqk dy pihly Bfg dy arMB ivc mnuwK dy arMBk jIvn bfry imiQhfsk aqy ieiqhfsk ivcfrF ivsQfr nfl kIqIaF jf cuwkIaF hn . jMglF ivc nMg-DVMgy jfnvrF vFg rihx vfly muZly iesqRI mnuwK dy sMbMD vI psLUaF vrgy hI sn. smfjk ijLMdgI ny hOlI hOlI ivkfs kIqf. iesqRI mrd dy afpsI sMbDF bfry keI qrHF dIaF khfxIaF pVHn nUM imldIaF hn. BfrqI mnuwK dy ieiqhfs ivc ieh smf vI irhf hY jdoN kyvl ieh kih dyx nfl ik mYN qyrf pqI hF, qF iesqRI pqnI rUp ivc Aus nfl ijMdgI gujLfrn qy rfjLI ho jFdI sI. ajyhI sLfdI nUM N gFDrv ivafh NN ikhf jFdf sI . mhFBfrq gfQf ivc kiQq ckrvrqI rfjf Brq dI mfqf (mynkf nfmI apwCrF aqy irKI ivsLvfimwqR dI DI) sLkuMqlf df mhfrfjf dusLXMq dy nfl gMDrv ivafh hI drsfieaf hoieaf hY. eysy qrHF sqXfvfn aqy sfivqRI df vI gMDrv ivafh hI sI. ieh ivafh BFvyN bRfhmx dI khfxI klf dI hI Aupj hn, pr ies qoN ieh iswD jLrUr huMdf hY ik lokF ivc kdy ivafh dI ajyhI mrXfdf vI pRclq rhI hY. svYNbr smy iesqRI afpxI psMd dy mnuwK dy gl ivc hfr pf idaf krdI sI qF Auh joVf pqI pqnI mMny jFdy sn. hOlI hOlI bRfhmx ny ajyhf mfieaf-jfl ivCf ilaf ik, gRB ivc afAux smy qoN arMB ho ky, mrn dy ipCoN keI pIVHIaF qFeIN, mnuwK, pRoihq dI afmdn df sfDn bx igaf sI .

bwcI bwcy dy ivafh nfl sMbMDq Tfky dI rsm qoN muklfvy dI rsm qwk pRoihq jI dy lfgF dI pwkI sUcI bx geI. keI qrHF dy sLgunF apsLgunFF dy BrmF ivc PLsf ky hr sLgun leI sLuwB aqy asLuB mhUrqF df pqf dyx vflI bRfhmx dI pwqRI, keI ZMgF nfl gRIbF df lhU incoVn lwg peI. pusqk dy pihly Bfg ivc spwsLt kIqf igaf hY, ik kiQq mrXfdf prsLoqm rfjf rfm cMdR jI dI, afpxI mrXfdf koeI hY hI nhIN sI. AunHF ny sfrI Aumr Ausy mrXfdf dI pflxf sfAUaF vFg kIqI, ijhVI bRfhmx ny pihlF qoN bxfeI hoeI sI. T.V. qy ivKfeI geI rfmfiex gfQf ivc sRI rfm cMdr jI df ivafh bVy ivsQfr nfl ivKfieaf hoieaf hY. kuVmfeI df sunyhf afAux smyN sLfhI mhlF ivc bRfhmxf nUM dfn puMn df cwkr cwl pYNdf hY. jM� dI cVfeI, ZukfeI imlxI aqy iPr ivafh smy keI qrHF dy sLgun, brfq dI syvf sMBfl, jLnfnIaF dIaF isTnIaF, gIq, rfmjxIaF dy nfc, bysLumfr dfj, ivdfiegI smy dy roxy kurlfAuxy sB kuJ ihMdU Drm df aMg bixaF anoKf pRBfv pf irhf huMdf hY. NN ivdyh NN Bfv vzf iqafgI aKvfAux vflf mhfrfjf jnk, (iZwz dI jMmI nhI,N kyvl) hl dy isafV ivcoN lwBI DI, NN sIqf jI NN dy ivCoVy dy iKLafl nfl hI ibhbl hoieaf htkory Brdf drsfieaf hoieaf hY. shury dy Gr ivc jvfeI leI kIqy gey sLgun aqy iPr ajuiDaf af ky sIqf jI aqy rfm df kwcI lwsI ivcoN kMgx lBx df mukfblf, keI kuwJ rfm-rwb jI koloN krvf ky bRfhmx ny sfry Brm-jfl nUM rwbI hukm bxvf ilaf.

Drm gRMQF ivc ajyhf kuJ iliKaf hoxy dy kfrn, ivafhF qy kIqy jfx vfly KLrcy eyny ijafdf vD gey ik ivafh dy mgroN keI sflF qwk Gr vfilaF koloN krjLf nhIN sI lfihaf jFdf. dfj dIaF rkmF pUrIaF nf kr skx vfilaF gLrIb mfipaF dIaF keI bwcIaF ny kuafrIaF ny hI Aumr gujLfr idwqI* . *(Foot note:--iesqRI dI jo mMdI hflq bRfhmx ny bxf idwqI hoeI sI, ies df pUrf hfl pusqk dy pihly Bfg ivc af cuwkf hY.) gLrIbF aqy duKIaF dy hmdrd aqy swcy shfeI siqgurU nfnk inrMkfrI jI ny ijvyN iesqRI df siqkfr krnf isKfieaf Aus bfry vI iliKaf jf cuwkf hY . lokF dy glF ivc jnyAU pfAux df pKMz krn vfly bRfhmx dy afpxy afcrn ivc afeI igrfvt df ijkr krdy smy, siqgurU nfnk jI ny, proihq dI Aus iBafnk NN luwt NN df ijLkr vI kIqf hY, ijhVI Aus ny muhUrq afid dwsx dy bhfny afpxI pwqrI rfhIN, aqy ivafh krfAux dI rsm inBfAuNx dI PLIs vjoN dwCxf dy rUp ivc mcfeI hoeI sI. gurU-PLurmfn ies pRkfr hY:--

28- qgu n ieMdRI qgu n nfrI .. Blky Quk pvY inq dfVI .. qgu n pYrI qgu n hQI .. qgu n ijhvf qgu n aKI .. vyqgf afpy vqY .. vit Dfgy avrf GqY .. lY BfiV kry vIafhu .. kiZ kfglu dsy rfhu .. suix vyKhu lokf eyhu ivzfxu .. min aMDf nfAu sujfxu .. 4 .. {471}-vfr-15

{not:-ies slok dy arQ pusqk dy pihly Bfg dy NN jnyAU N lyK ivc ilKy jf cuwky hn }N

inqfxI aqy ilqfVI hoeI iesqRI jLfqI nfl aQfh hmdrdI rwKx vfly gurU nfnk dyv jI ny afpxy qIsry srUp smy iPr bRfhmx nUM Aus luwt qoN vrjx df Xqn kridaF PLurmfn kIqf:--

29- ssY sMjmu gieE mUVy, eyku dfnu quDu kuQfie lieaf .. sfeI puqRI

jjmfn kI sf qyrI, eyqu Dfin KfDY qyrf jnmu gieaf .. 6 .. {435}

arQ:--(afpxy afp nUM pMizq smJx vfly) hy mUrK ! (inrI mfieaf dI KLfqr pVHn pVHfAux kfrn lflc-vws ho ky) qUM jIvn-jugq vI gvf bYTf hYN . (proihq hox krky qUM afpxy jjmfn pfsoN hr idn-idhfr qy dfn lYNdf hY, pr) iewk dfn qMU afpxy jjmfn qoN gLlq QF lYNdf hY . jjmfn dI DI qyrI hI DI hY (DI dy ivafh qy jjmfn pfsoN dfn lYxf, DI dy Gr df aMn Kfx nfl (ieh pYsfN Kfx nfl) qUM afpxf afqmk jIvn gvf lYNdf hYN.6. iPr dfj dI lfhnq nfl DIaF vfilaF df afpxy nwk nmUj dI Kfqr hMkfr vws hoky KLrc krnf aqy iPr duKI hoxf, vI siqgurF qoN brdfsLq nf hoieaf. dfn dy bhfny dfj duafrf luwty jf rhy hMkfrI mUrK nUM, smJfieaf kI Aus dI DI Aus qoN (jIv-iesqRI afpxy siqgurU qoN) ajyhf dfn loVdI hY ijhVf lok prlok ivc soBf vflf hovy . lok ivKfvy leI ijhVf dfj iKlfr ky lokF nUM ivKfAuNdy ho inrf hMkfr df pRgtfvf huMdf hY aqy duKF df kfrn bxdf hY. swcy hmdrd siqgurU nfnk jI ny AupdysL dyx dy afpxy inafry ZMg nfl, cOQy srUp ivc ieAuN PLurmfn kIqf :--

3�- hir pRBu myry bfbulf hir dyvhu dfnu mY dfjo .. hir kpVo hir soBf dyvhu ijqu svrY myrf kfjo .. hir hir BgqI kfju suhylf guir siqguir dfnu idvfieaf .. KMiz vrBMiz hir soBf hoeI iehu dfnu n rlY rlfieaf .. hoir mnmuK dfju ij riK idKflih su kUVu ahMkfru kcu pfjo .. hir pRB myry bfbulf hir dyvhu dfnu mY dfjo .. 4 .. {78}-1

arQ:--hy myry ipqf ! (mYN qYQoN dfj mMgdI hF) mYnUM hrI-pRBU dy nfm df dfn dyh, mYnUM iehI dfj dyh . mYnUM hrI df nfm hI (dfj dy) kwpVy dyh, mYnUM hrI df nfm hI (dfj dy ghxy afidk) Dn dyh, ies dfj nfl myrf (pRBU pqI nfl) ivafh sohxf lwgx lwg pey . prmfqmf dI BgqI nfl hI ivafh df Au�wdm suKdfeI bxdf hY (ijs jIv-muitafr nUM) siqgurU ny dfn (ieh dfj) idvfieaf hY, hrI-nfm dy dfj nfl Aus dI soBf sMsfr ivc ho jFdI hY . ieh dfj aYsf hY ik ies nfl hor koeI dfj brfbrI nhIN kr skdf . afpxy mn dy ipwCy qurn vfly hor bMdy jyhVf dfj rwK ky ivKfldy hn (ivKfvf pfAuNdy hn) Auh JUTf ahMkfr (pYdf krn vflf) hY Auh kwc smfn hY, Auh ajyhf lok ivKfvf hY (jo duKF df kfrn bxdf hY) .

ijs inafry gurdyv jI dy ajyhy PLurmfn hn, awj Esy dy iswK ivafh sLfdIaF ivc lg-pg sfry twsx bRfhmxf vfly hI krdy hn. bRfhmx dI QF awj gMRQIaF, rfgIaF, ZfzIaF, pRcfrkF, qMUbI vfilaF ny sFBI hoeI hY . rfmjxIaF dy QF gfAux vflIaF aqy DmflF pfAux vflIaF bIbIaF dy keI jQy bx cuwky hn . ajyhy simaF qy hux Auh afpxy hwQ rMgdy hn . jM� df irvfj smyN dI loV sI . AujfVF ivcdI lMGdy pYdl rsqy, zfkUaF aqy KLUnI lutyiraF dy KLqiraF nfl Bry huMdy sn . brfqIaF ny nv-ivafhI bhU bytI dy nfl Aus nUM imilaf Dn dOlq zfkUaF qoN bcf ky Gr ilafAuxf huMdf sI . keI vfrI rsqy ivc jfnF vfrnIaF pY jFdIaF sn . awj sLrfbF pIx leI aqy cMgf coKf Kfx df iDM�fxy df KLrc vDfAux leI jF�IaF dI DfV nfl ho qurdI hY . lfgIaF dy lfg aqy hor keI qrHF dy KLrc AuhI hn ijhVy bRfhmx ny cflU kIqy hoey sn . dfn dI lfhxq idnoN idn jLor PVdI hI jf rhI hY . iQwqF, vfrF, idnF mhUrqF df Brm vI AuvyN df hI hY . lfvF 12 vjy qoN pihlF krvf lYx leI Gr vfly rOlf pf rhy huMdy hn . kOx dwsy ik sMsfr ivc ikqy nf ikqy ajy bfrF nhIN vwjy huMdy . idnF mhUrqF dI cox ivarQ hY . vfsqv ivc asIN hr pwKoN bRfhmx dI hI Cqr-Cfieaf ivc jf ibrfjy hF. pr iswK pMQ ivc ajyhI iZwl af jfx df kfrn pMQ vloN iqafr kIqI iswK rihq mrXfdf ivclI krm sUcI hI hY:--

pMQk NN iswK rihq mrXfdf NN KrVy (aYzIsLn 1979 ) dy 19 sPLy qy anMd sMskfr ies pRkfr ilKy hn:-

2- anMd sMskfr

(A) iswK iswKxI df ivafh, ibnf jLfq-pfq, goq ivcfry dy hoxf cfhIdf hY .

(a) iswK dI puqrI df ivafh iswK nfl hI hovy .

(e) iswK df ivafh N anMd N rIqI nfl krnf cfhIey .

(s) lVkI lVky df ivafh bcpn ivc krnf ivvrijq hY .

(h) jd lVkI srIr, mn qy afcfr krky ivafh krn jog ho jfvy, qF iksy cMgy iswK nfl anMd pVHfieaf jfvy.

(k) anMd qoN pihlF kuVmfeI dI rsm jLrUrI nhI, pr jy krnI hovy qF lVkI vfly iksy idn sMgq joV ky sRI gurU gRMQ sfihb jI dy hjLUr ardfsf soD ky iek ikRpfn, kVf qy kuJ imwTf lVky dy pwly pf dyx .

(K) NanMdN df idn mukwrr krn lwigaF koeI iQiq-vfr, cMgy-mMdy idn dI Koj krn leI pwqRI vfcxf mnmq hY . koeI idn jo dohF iDrF nUM afps ivc slfh krky cMgf idsy, nIXq kr lYxf cfhIdf hY .

(g) ishrf, mukt jF gfnf bMnHxf, ipqr pUjxy, kwcI lwsI ivc pYr pfAuxy, byrI jF jMzI vwxI, GVOlI BrnI, rus ky jfxf, CMd pVHny, hvn krnf, vydI gwzxI, vysvf df nfc, sLrfb afid mnmq hY .

(G) ijqny QoVHy afdmI lVkI vflf mMgfvy, Auqny nfl lY ky lVkf shury Gr jfvy . dohIN pfsIN gurbfxI dy sLbd gfey jfx qy NPLqhN gjfeI jfvy .

(�) ivafh vyly sRI gurU gRMQ sfihb jI dy hjLUr dIvfn lgy . sMgq jF rfgI kIrqn krn . iPr lVkI qy lVkf sRI gurU gRMQ sfihb dy hjLur ibTfey jfx . lVkI lVky dy Kwby pfsy bYTy . sMgq dI afigaf lY ky NanMdN pVHfAux vflf iswK (mrd jF iesqRI) lVky lVkI qy AunHF idaF mfipaF jF srbrfhF nUM KVf krky NanMdNN dy arMB df ardfsf soDy .

iPr Auh lVky lVkI nUM gurmiq anusfr gRhsq Drm dy PLrjLF df AupdysL kry .

pihly dohF nUM sFJf AupdysL kry . ijs ivc sUhI rfg dIaF lfvF dy Bfv anusfr pqI-pqnI dy sMbMD nUM jIvfqmf dy ipafr dy nmUny Auqy Zflx dI ivDI dsy . afps ivc pRym dvfrf NN eyk joiq duie mUrqI NN hoxf dsy qy iekur igRhsq Drm inbfhuMdy hoey afpxy sFJy Brqf NN akfl purK NN nfl iek imk hoxf idRVfvy. dohF ny ies sMjog nUM mnuwKf jnm dI Xfqrf nUM sPLlqf nfl inbfhx df sfDn bnfAuxf hY. dohF ny ies sMjog dy rfhIN pivwqr qy gurmuKI jIvn ibqfAxf hY.

iPr lVky qy lVkI nUM afpo afpxy vwKo vwKry igRhsq Drm dy PLrjL dwsy jfx. vr nUM disaf jfvy ik lVkI vfilaF ny quhfnUM hI sB qoN Xog jfx ky vr cuixaF hY. afp ny afpxI pqnI nUM arDMgnI jfx ky sfrIaF avsQF ivc ieko ijhf ipafr krnf hY qy vMz Ckxf hY. eys dy srIr qy iewjLq dy rfKy qusIN ho. iesqrI-brq Drm ivc pwky rihxf. ies dy mfqf ipqf qy sMbMDIaF nUM afpxy mfqf ipqf qy sMbMDIaF quwl afdr dyxf hY.

kMinaf nUM disaf jfvy ik, afp nUM sRI gurU gRMQ sfihb qy sMgq dy hjLUr ies swjx dy lV lfieaf hY. afp ienHF dy inrml BAu ivc rihMdy hoey ienHF nUM hI afpxy sfry pRym dy sLrDf df mflk smJxf, duK suK, dys prdys ivc afpxy pqIbrqf Drm ivc pwky rihxf qy syvf krnI. iehdy mfqf ipqf qy sMbMDIaF nUM afpxy mfqf ipqf qy sMbMDIaF vFg jfxnf .

AupdysL dIaF gwlF pRvfn krdy hoey vr qy kMinaF dovy sRI gurU gRMQ sfihb awgy mwQf tykx . iPr lVkI df pwlf jF muKI sMbMDI lVky df pwlf lVkI dy hwQ PVfvy qy qfibaf bYTf swjx sUhI mhlf 4 ivc idwqIaF lfvF df pfT suxfvy . hryk lfv df pfT hox mgroN, agy vr qy ipwCy kMinaF, vr df pwlf PV ky, sRI gurU gRMQ sfihb dIaF cfr pRkrmF krn . pRkrmF krn smyN rfgI jF sMgq lfvF nUM krm anusfr sur nfl gfeI jfx aqy vr kMinaF hr iewk lfv mgroN mwQf tyk ky aglI lfv suxn leI KVy ho jfx . AuprMq Auh mwQf tyk ky afpxI QF qy bYT jfx qy rfgI isMG jF anMd krfAux vflf anMd sfihb dIaF pihlIaF pMj pAuVIaF qy aMqlI iek pAOuVI df pfT kry . iPr NanMdN dI smfpqI df ardfsf soiDaf jfvy .

(c) an-mq (dUjy Drm) vfilaF df ivafh NanMdN rIqI nfl nhIN ho skdf .

(C) lVky jF lVkI df sMjog pYsf lY ky nf kro .

(j) jo bflkI dy mfpy kdy-kdfeIN sbwb pfie kY bflkI dy gRh ivKy jfx aqy AuQy pRsLfd iqafr hovy, qF Kfx qoN sMkocxf nhIN . aMn nf Kfxf sB Brm hY . KLflsy nUM Kfxf Klfvxf, sRI gurU bfby akfl purK bKLisLaf hY . bytI byty vfly afps myN KFdy rihx, iesy vfsqy jo gurU ny doNvy sfk iewk kIqy hn . (pRym sumfrg)

(J) ijs iesqRI df Brqf kfl-vws ho jfvy, Auh cfhy qF Xog vr dyK ky punr-sMjog kr lvy . iswK dI i�esqrI mr jfvy qF Aus leI BI i�eho hukm hY .

(�) punr-ivafh dI BI Auho rIq hY, jo N anMdN leI Auqy dsI hY .

(t) afm hflqF ivc iswK nUM iek iesqrI dy huMidaF dUjf ivafh nhIN krnf cfhIey .

(T) aMimRqDfrI isMG nUM cfhIdf hY ik afpxI isMGxI nUM BI aMimRq Ckf lvy .

anMd sMskfrF ivc BfvyN, keI bRfhmxI rIqF dI mnfhI kIqI hoeI hY pr TwTf aKr qwk 17 qrHF dI sUcI bx jfx nfl ajyhI sUcI ivc keI vfDy ho jfxy kudrqI gwl sI . eyhI kfrn hY ik ivafh sLfdIaF smy vrq rhIaF keI qrHF dIaF sLrmnfk GtnfvF pMQk hfnI df krn bxdIaF af rhIaF hn .

inafry pMQ leI inafrI anMd mrXfdf

ihMdU pUjY dyhurf muslmfxu msIiq .. nfmy soeI syivaf jh dyhurf n msIiq .. 4 .. {875} hor sfry DrmF qoN inafry, hrK sog qoN aQvf mfn apmfn qoN vI inafry-NN hrK sog qy rhY inafrAu nfih mfn apmfnf .. 1 .. {633} KLflsf jI nUM ivafh krn bfry gurmiq df afsLf, sMskfr pd vrqx qoN ibnF vI smJfieaf jf skdf sI. swjy jF Kwby bYTx dI ivDI, pwlf PVfAuxf, Pyry lYxy, bIbI ipwCy aqy kfkf awgy qurn dI gwl ivc hr Pyry smy pihlI dUjI qIjI aqy cOQI lFv df gfien Pyry AupRMq mwQf tyk ky KVy ho jfx vflI pfbMdI afid afid, lMmI cOVI ikiraf sUcI iqafr kIqI jfx dI loV pYxI BfvyN pRoihqvfdI rucI hI hY, iPr vI sLukr hY ik gurU pMQ ny eyQy jnm sMskfrF vFg koeI ivsLysL gurU bfxI sLbd pVHy jfx dI jF gfey jfx dI mrXfdf nhIN ilKI. lfvF dI bfxI nUM vI bdo bdI iKwc-DU ky sMsfrI ivafh nfl joiVaf hoieaf hY, AuNj ies pfvn bfxI ivc vI jigafsU nUM prmfqmf nfl iewk imwk hox dI hI ivDI smJfeI hoeI hY. so kfkf kfkI dI sLfdI krn leI lfvF-gurUbfxI dI ajyhI vrqoN, gurUbfxI dI aQvf sRI gurU nfnk sfihb dI XfrvIN jfgq jioq sRI guurU gRMQ sfihb jI dI ikqy asIN byadbI qF nhIN kr hry huMdy ? ies sLMky dI inivrqI leI, qyjf isMG smuMdrI hfl aMimRqsr ivKy sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy dPqr pihlI icwTI imqI icwTI 1� meI 1997 nUM aqy dUjI icwTI 21 julfeI 1997 nUM ilKI sI pr awj jUn 1998 qwk iksy pRkfr df koeI Au��wqr nhIN afieaf.

BfeI vIr isMG jI ny sLRI asLt gur cmqkfr Bfg 1--dy 191 sPLy qy N mQo murfrI . isrlyK hyT sUrj pRkfsL dy hvfly nfl kQf ilKI hY. pRymf nfmI XqIm nUM bfl Aumrf ivc hI kohV ijhI BYVI ibmfrI ho geI. lokF df durkfiraf hoieaf duiKafrf aqy inafsrf pRymf siqgurF dI soBf suxky ruldf ZihMdf sRI goieMdvfl sfihb, puwj igaf. pqf lwgf ik kusLtI nUM dIvfn ivc bYTx dI afigaf nhIN hY. sRI gurU amrdfs jI dy duafry dIvfn vflI jgfh qoN bfhr sfhmxy bflk (kohVI) pRymF zyrf lf bYTf. koeI pRymI gurU ky lMgr ivcoN pRsLfd dy jFdf aqy iksy gurU suafry kolo pRyfmf gurU bfxI iswKdf. hOlI hOlI BfeI pRymf gurmiq df igafqf bxdf igaf aqy swcI pRymf BgqI qoN siqgurF dI imhr df pfqr bx igaf. iewk idn siqgurF ny afpxy leI afey iesLnfn vfly jl nfl pRymy nUM iesLnfn kvfAux dI afigaf idwqI . siqgur: kI ikRpf idRsLtI nfl pRymf arog ho igaf aqy siqgurF dy Byjy suMdr svwC pusLfky pihx ky drbfr ivc siqgurF dy crnI af lwgf . suMdr szOl srIr vyK ky siqgurF ny Aus df nfm murfrI rwK ky sMgiq ivcoN iksy vr dI mMg kIqI. BfeI sLIhF Aupwl GroN afpxI spuwqRI bIbI mQo nUM lY afieaf. siqgurF ny Aus vyly igRshq jIvn bfry lfhyvMd AupdysL dy ky mQomurfrI nUM pqI pwqnI bxf idwqf. Xog gurmiq AupdysL dyx AupRMq AunHF nUM mMjI sOp ky gurmiq dy prcfrk Qfipaf . mwQo-murrI gfQf df sMKyp mhfn kosL dy 945 sPLy qy ies pRRkfr iliKaf hoieaf hY:---NN ijLlf lhOr dy KfeI ipMz df vsnIk pRymf KwqRI, jo koVHI sI, sRI gurU amrdfs jI dI ikRpf nfl arog hoieaf. siqgurU jI ny ies df nfm NN murfrI NN rwiKaf. sIhyN A��wupl KwqRI ny guurU sfihb dI afgXf anusfr murfrI nUM afpxI puqRI N mwQo N ivafh idwqI. ies Au��wqm joVI ny gurmiq df BfrI pRcfr kIqf, ar dohF df sMimlq nfm ieiqhfs ivc pRiswD hoieaf. gurU sfihb ny mQomurfrI nUM prcfrk dI mMjI bKLsLI .

AupRokq qwQF qoN iswD huMdf hY ik siqgurU jI ny ibnf kuVmfeI, mMgxy, imlxI afid, ivarQ dIaF rsmF dy, do prvfrF ivc nfqf joVn dI mrXfdf bxfeI sI. gurU drbfr ivc swjy Kwby dy ivcfr nfl bicaF nUM ibTf ky pwlf PVfAux dI aqy Pyry dyx dI bRfhmxI rsmF dIaF bMdsLF qoN inrlyp, kyvl bwicaF nUM gurmuKF vfly igRhsqI jIvn ivc suKI rihx df AupdysL smJfAux ivc pqI pqnI GosLq krn dI inafrI rsm clfeI sI. gurU ieiqhfs ivc lMmy coVy azMbr df ikqy koeI nfm insLfn nhIN imldf. pr pMQ dI bxI anMd mrXfdf, iewk qrHF nfl bRfhmxI azMbrF dy hI ijLkrF vflI hY.

mn mMny df mylf--

ijvyN iksy df iswK bxnf mn dI mrjLI qy inrBr hY. mn mMn jfvy qF srIr dI sfrI ikiraf iswKI swcy ivc Zwl jFdI hY. eyvy hI ivafh sLfdI dI kfmXfbI mMn mMnx qy hI inrBr hY. bVy vwzy KLrcF nfl kIqy bVy ivsLfl ivKfvy vfly pRIqI Bojn. PyiraF dy smfgm leI bVy ivsLfl gurU drbfr ivc bVy AuGy rfgIaF df kIrqn bVy isLafxy prcfrkF dy prcfr aqy bVy mMny hoey vwzy igafnI jI ny, Dyqy puqyiqaF dy imlfp dy ijLkr nfl kfky kfkI dy anMd df ardfsf soiDaf. hukm nfmf ilaf-- pUrI ivDI anusfr vkIl kfky df pwlf vkIl kfkI nUM PVfieaf, aqy plY qYNzy lfgI--gurU sLbd df gfien bVIaF inafrIaF aqy imwTIaF DunF ivc gfieaf igaf. pMjF kkfrF vfly pRBfvsLflI bfxy ivc Pwby hoey ivdvfn igafnI jI ny lvF pVHIaF aqy ivdvfn bIbI jI ny afpxy ivdvfn nINgr jI dy ipwCy ipwCy vzy sfAUaF vFg qur ky Pyry ley. aqy rfgI isMGF ny nfl nfl krm vffr lfvF gfvIaF. cOQI lFv qy (siqgurF df siqkfr df mOjU AuzfAuNidaF), suBfg joVy qy PuwlF dI brKF ny sfrf PLrsL PulF nfl Zwk idwqf. iPr anMd sfihb jI df pfT aqy rfgIaF ny ivvfh hoieaf myry bfblf sLbd gfivaF. sfrf kuJ 12 vjy qoN pihlF smfpq krn vflf Brm vI TIk ZMg nfl pUrf kr ilaf. iPr ishry pVHn vfly. ZMZF duafrf aqy qUMbI duafrf muMzy kuVI dy aQvf Gr vfilaF dy soihly gfAux vfilaF ny KLUb jybf grmfeIaF. kuVI mUMzy dIaF JolIaF mfieaf nfl Brn vfly JOlI cuwkF ny isrvfrny kirn ivc vI koeI ksr nf rwKI. nvInqf dy Jlkfry mfrdy bVy pRBfvsLflI izwT vflf ivKfvf, dfj ivc bVI kImqI kfr nfl isMgfiraF dfj dOx. bIbI sOhry geI. pr rfq dy hnyry ivc sOhry GroN hI pihlF qoN imQy afpxy swjx-sFeIN kol jo vVI. agly ipCly dovyN iDrF keI mhIny pRysLfn rhy. afKLr bIbI jI df pwqr mfipaF kol af igaf. qusF afpxI iekloqI DI df ivafh afpxI mrjLI anusfr kr ky anMd mfx ilaf mY afpxy mnmIq nfl imlfp df anMd mfx rhI hF. qusI afpxy QF suKI rho, mY pUrI sMqusLt hF.

ieh qF ieMglYNz vfsI dfs dy jxUMaF dy irsLqydfrF nfl vrqI. pr ajyhIaF keI GtnfvF hn ijQy imQy hoey pUry ivDI ivDfn nfl kIqf hoieaf ivafh QuhVy smy ivc hI smfpq ho igaf. kfrn ? mn nhIN sn mMny hoey. idlF dI zUMGfeI qoN dovy iewk dUjy dy ho jfxf hI aslI sLfdI, ivafh aqy swcf imlfp hY. igRhsqI jIvn bfry gurmiq dI isiKaf lYx leI aqy afpxy nf-qjrbfkfr isrF qy siqgurF dy imhrF Bry hwQ dI CF dI pRfpqI leI hI siqgurF dI hjLUrI ivc jfxf huMdf hY. ikwzf cMgf hovy ik mfpy afpxy bicaF nUM gurmiq dI isiKaf arMB qoN hI idMdy rih ky gurmuK bicaF dI mrjLI nfl joV bxfieaf jfvy. iPr prvfr smyq dovy siqgurF dy hjLUrI ivc hfjLr hox. awvl qF joVy ivcoN hI koeI igRsqI jIvn ivc pRvysL krn dI afigLaf lYx leI aqy gurmuKF vflI jIvn-jugq dI bKLsLsL krn leI, siqgurF dy crnF ivc ardfs kry. jy iksy gwlo (ijs dI sMBvxf gurmuK bicaF ivc nhIN hoxI loVIey) bicaF ivcoN ardfsf nf soD skdf hovy qF gurmiq df ivdvfn gurmK swjx ardfsf soDy. siqgurF df huknfmf lY ky qfibaf bYTf gurmuK swjx bicaF nUM gurmiq jIvxI dI isiKaf sfxfvy. bwcf aqy bwcI gurmiq isiKaf nUM svIkfr kridaF siqgurF dy crnF ivc sIs JukfAux. anMd sihb df pfT, siqgurF df kotfn kot Dnvfd . inafry KLlsf prvrF ivc sLfdIaF df inafrf aqy sMKyp smfgm. siqgurF dI hjLUrI ivc drsLn Byt kyvl sugMDI vfly Puwl aqy bws eyhI KLrc . pwly lfAuxf Pyry afid sfry bRfhmx vfd qoN iewk dm CuwtI. hMkfr pYdf krn vflIaF ivKfvy dIaF krm-krqUqF Cwz ky ies (Au��wcy afcrn vflI jIvnI-rUp) krm krqUq nUM gRhx krIey:--

31- afsf mhlf 1 .. krm krqUiq byil ibsQfrI rfm nffmu Plu hUaf .. iqsu rUpu n ryK anfhdu vfjy, sbdu inrMjin kIaf .. 1 .. kry viKafxu, jfxy jy koeI .. aMimRqu pIvY syeI .. 1 .. rhfAu .. ijn pIaf sy msq Bey hY qUty bMDn Pfhy .. joqI joiq smfxI BIqir qf Cozy mfieaf ky lfhy .. 2 .. srb joiq rUpu qyrf dyiKaf, sgl Bvn qyrI mfieaf .. rfrY rUip inrflmu bYTf ndir kry ivicCfieaf .. 3 .. bIxf sbdu vjfvY jogI drsin rUip apfrf .. sbid anfhid so shu rfqf nfnku khY ivcfrf .. 4 .. {351}-8


not:- srdwr gurbKS isMG kwlw APgwnw dy bhuqy lyK Cp rhIAW jW Cp cu`kIAW pusqkW ivcoN lY ky pwey jWdy hn[ m~Kx isMG puryvwl[

.