.

ibprvfd df mfrU hiQafr kOx? iksLq nM: 2

(sMpfdkI not:- zyrydfr sfDF aqy ibprvfd dy eyjMtF vloN srdfr gurbKsL isMG kflf aPgfnF nUM bdnfm krn aqy afm BolI BflI iswK sMgq nUM gumrfh krn leI AunHF dIaF ikqfbF ivcoN kuwJ pMgqIaF kwZ ky jo gumrfhkurn pRcfr kIqf jf irhf hY, Aus vfry ieh dUsrI iksLq hfjr hY. ies nUM pVH ky pfTk jn swc JUT df inqfrf afp hI kr lYx. kflf aPgfnF dy ivroDI, ieWk ihMdU pRo: dI khI hoeI gwl vI ies dy nfm nfl hI mVH rhy hn)

sRI gurU grMQ sfihb bfry

dieafnMd kihMdf sI:

mUrqI pUjf qo nhIN krqy ikMqU Aussy ivsLysL grMQ dI pUjf krqy hYN. ikaf Xh mUrqI pUjf nhIN hY? iksI jV pdfrQ ky sfmny isr Jukfnf vf AuskI pUjf krnI sB mUrqI pUjf hY. XYsy mUrqI vfloN ny afpxI dukfn jmfkr jIivkf TfzI kI hY vYsy ieMn logoN ny BI kr lI hY. jYsy pujfrI log mUrqI kf drsLn krfqy ByNt cVHfqy hY vYsy nfnk pMQI log gRMQ dI pUjf krqy, krfqy, ByNt cVHfqy hYN.

(siqafrQ pRkfsL, pMnf 345)

nrkDfrI ny vI iehI ikhf:

keI jugF dy cwkr Kf Kf

jnm ilaf miGafxy.

ipCly duwK Xfd sI mY�

hY sn hosL itkfxy.

ieh sI pqf ik mfnusL dyhI

iPr iPr hwQ nhIN afxI.

aYQoN BuwlI Pyr curfsI

pY jfsI BugqfxI.

Gr ivc hYsI gurU grMQ

mYN Et Es dI rwKI.

siqgur dI mYN dyhI smJF

bihx nf dyvF mwKI.

ieh nf pqf ik sLbd gurU ey

poQI gur nhIN nhIN hoNdI.

rfj gurU avqfr nf imldf

sfrI Aumrf roNdI.

(avqfr bfxI, pMnf 225, aYzIsLn sqMbr 2002)

�hm ihMdU hY� df krqf vI iehI kihMdf hY:

ijs qrHF ihMdUaF ivc mUrqI pUjf kIqI jFdI hY TIk Ausy qrHF iswKF ivc gurU grMQ sfihb dI pUjf arcnf kIqI jf rhI hY. ijvyN roj gurduafry jfxf AuQy jf ky kilafx leI ardfs krnI aqy ieh mMnvf ik gurduafry dI afn-sLfn leI sLhId ho jfxf iswKF df Drm hY afid. prMqU gurduafrf qF iek suMdr aqy pivwqr QF hY. cyqn pdfrQ nhIN hY. jo cUnf-iewt afid jl pdfrQ afm mkfnF ivc lwgy huMdy hn, Aus qrHF dy hI pdfrQ gurduafry dy Bvn ivc lwgy huMdy hn.

(hm ihMdU hY, pMnf 74)

kflf aPLgfnf jI vI iehI Purmf rhy hn:

gurU grMQ sfihb � dyvqy dy rUp ivc mMn ky, bRfhmxF vFg hI Aus awgy pRsLfid dy Qfl rwK ky Bog lfAux leI ardfsF krnIaF, GtIaf iksm dI AuhI rIq hY, ijs dy afsry bRfhmx mfs-sLrfb aqy iesqrIaF df BogI bx sikaf sI.

iek pfsy ihMdU hY. Auh pwQr, lkVI, imwtI afid dI mUrqI afp bxfAuNdf hY jF bxI bxfeI KrId lYNdf hY aqy AusdI pUjf krdf hY. ihMdU KulH ky mMndf hY ik Auh mUrqI pUjf krdf hY. eyDr iswK ny vI afp hI iek afkfr iqafr kIqf huMdf hY aqy Ausdf nfm gurU grMQ sfihb jfpdf hY. gurU Gr dI iemfrq, QVHf, pflkI, cMdoaf, rumfly, pIhVf afid sB kuJ afp bxfAuNdf hY. iPr mMdr dI mUrqI vFg hI cVfvy aqy Bytf dy pdfrQ aQvf smwgrI arpx krky mwQf rgVdf hoieaf AusdI pUjf krdf hY, QflIaF sjf ky afrqI krdf hY, BjnF aQvF sLbdF � rfgF ivc gf ky kIrqn vI ihMdUaF vFg krdf aqy ies� nfm jpxf aQvf BgqI df aMg mMndf hY, Bojn dy Qfl Br ky afpxy gurU dy awgy rwK ky mMdr dI mUrqI vFg gurU grMQ sfihb dI syvf ivc Bog lfAux leI bynqIaF vI mMdr dy pujfrI vFg hI krdf hY, ardfs krn lwgf dfn dy vwty sMsfrI pdfrQF dI mMg krdf hY, suwKxf krdf hY, vYidk rIqI vFg ibnF smiJaF Ausdy pfT krdf hY, mfieaf dI AugrfhI leI mMgiqaF vFg gurU dy awgy golkF rwKdf hY, gurU dy QVHy dIaF pirkrmf krky smJdf hY ik gurU dI hfjLrI Br leI hY afid, sB kuJ AuhI ho irhf hY jo afid kfl qoN bRfhmx ny pwQr dI mUrqI aQvf mMdr nfl joiVaf sI. pihlI mfVI gwl ieh hY ik sB kuJ krdf hoieaf vI iswK ieh mMnx � iqafr nhIN ik Auh buwq pRsqF vFg hI afkfr pUjk hY.

(ibprn kI rIq, Bfg pihlf, pMnf 138-139)

(aslIaq jfnx leI agFh pUry do pRsMg kflf aPgfnF dI ikqfb ivcoN pVHo jI-sMpfdk)

Bog lfAux dI mrXfdf, Gor pfpF df mUl ?

ipCy piVHaf hY ik gruV purfx duafrf, ivsLnUM jI ny nrkF qoN bcf lYx dI, vYqrnI-ndI dy gMd ivc zuwbxo aqy jmF dI mfr qoN bcf ky surgF dy suKF df BfgI bxfAux dI sfrI sLkqI, bRfhmx nUM sOp idwqI hoeI hY . ies inafrI sLkqI dy mflk bRfhmx dy iesLfry qy lok afpxf sB kuJ kurbfx kr dyx nUM pihlF hI iqafr ho cuwky sn . pdfrQ Bytf krky dyviqaF kolo Bog lvfAux dI mrXfdf vI bwJ cuwkI sI . lokF df inscf bx cuwkf sI ik AunHF dy dyvqy hr pRkfr df Bog bRfhmx dy srIr rfhIN hI Bogdy hn . afpxf srIr bRfhmx dI Bytf kr dyxf iesqRI leI vwzy puMn vflf pfp-nfsk Drm-krm bx jfxf bRfhmx dI cqurfeI df kmfl sI . * >>>

* Foot note :- awj sfieMs dy jug ivwc jd sfrI dunIaF dy lokF ivc jfgRq af cuwkI mMnI jFdI hY, aqy iPr Kfs krky amrIkf vrgy dysL dy Texas dy ielfky nfl sbMDq iewk duKdfeI KLbr kynyzf dy sLihr ayziMmMtn (Admoton) ivc CpdI aKLbfr (Sun) dy 25 aprYl 1993 dy aMk ivc CpI hY ik Davidian Cult iPrky kurysL nfmI Dfrimk lIzr ny prmfqmf dI KLusLI afpxI KLusLI nfl joV ky lokF nUM Brm pfieaf ik Auh Aus dy Bogx vfsqy 9/9 aQvf 1�/1� sfl dIaF lVkIaF Aus dI hvs dI blI cfiVaf krn . amrIkf vrgy agLFh vDU dysL dy pVHy-ilKy lokF ny keI bwcIaF Aus rfKsLsL dy pysL krn ivc kilafn mMn leI . Aus sfrI Kbr nUM icTIaF vfly pRkrx ivc idwqf igaf hY . ijs smyN bRfhmx ny jfl ivCfiaf sI AudoN qF jMqf anpVH aqy bhuq BolI sI )

<<< bRfhmx ies GVI dI AuzIk bVI bysbrI nfl kr irhf sI, ik hor pdfrQF vFg lok iesqRIaF nUM vI dyvqy dI Bytf krky, Bog lfAux dIaF bynqIaF krn igwJ jfx . ies kfrj dI iswDI vfsqy vI bRfhmx ny Drm gRMQF df aqy vwzy vwzy dyviqaF df hI afsrf ilaf . Drm gRMQF ivwc jo kuJ dyviqaF aQvf BgvfnF dy mwQy miVHaf hY aqy ijs nUM pVH ky sLrm nfl isr Juwk jFdf hY, Aus df sfrf vyrvf ilKx leI awzrf gRMQ cfhIdf hY .

Drm-gRMQ df igafn mnuwK nUM ajyhf pr-AupkfrI sMq sUrmf bxfAuNdf hY jo hr iek pRfxI ivc prmfqmf df drsLn krdf hoieaf mnuwKqf df swcf syvk bx jfvy . Drm gRMQ df igafn mnuwK df lok aqy pRlok suKI bxf idMdf hY . pr eyDr, afpxI lMptI KLfhsLF dI pUrqI vflI XojnF nUM isry cfVHx vfsqy ies cfqr aqy ivdvfn, muZly-ibwpR ny ijs pRkfr nfl Drm grMQF aQvf mMdrF dI dur-vrqoN kIqI Aus df sMKyp ijhf vyrvf ies pRkfr hY :-

(A)sRI ikRsLn jI nUM isRsLtI df isrjxhfr iswD krn vfly ibwpR jI ny, Bfgvq purfx ivwc Aus nUM gopIaF nfl klolF krky KLusL rihx vflf lIlHf prsLoqm drsfieaf . iPr Aus nUM asLlIl BfsLf boldf drsf ky Aus dy jIvn nfl cIr-hrn vflf sfkf ajyhI BfsLf vc ilK ky joiVaf ijs qoN icRqr-hIxqf df BrpUr AuqsLfh imldf irhf . mnuwK dIaF bwcIaF nUM mMdrF ivwc gAUaF dy vfVy vFg iewkTIaF kr lYx dI XojnF aDIn hI ikRsLn jI dIaF 161�8 ivafhuqf rfxIaF ilKIaF . iPr nfl hI ieh vI ilK idwqf ik AunHF sfrIaF rfxIaF dy pytoN ikRsLn jI ny (pUry ihsfb nfl) 1�/1� lVky aqy 1/1 kMinaF pYdf kIqI . arQfq 161�8� lVky aqy 161�8 lVkIaF vflf ivsLfl prvfr . ijnHF dI jnm dfqIaF aqy ikRsLn jI nUM pf ky prvfr dI kul igxqI iewk lwK qirafnvy hjLfr do sO swq (193297) bxdI hY . lokF dy idlF aMdr afpxI mhFnqf dy BY df anBv pwky qoN pwkf krI jfx vfsqy iPr ieh iliKaf ik, afpxy ivsLfl prvfr dI riKaf vfsqy ikRsLn jI axigxq gAUaF bRfhmxF nUM dfn kiraf krdy sn . { prvfr dI riKaf leI axixq gAUaF dfn ivc lYNdy rihx vfly bRfhmx ny iPr afp hI srfp dy ky ikRsLn jI dI kul df nfs kr idwqf . ieh sI nykI df bdlf jo bRfhx ny afpxy BgLvfn nUM idwqf } ijs ikRsLn nUM sfrI isrsLtI df ivDfqf aqy prm-joq iswD krn leI ikRsLnF nfmI iPlm bxf ky TV qy ivKfAuxI arMB kIqI aqy ijs dIaF Video rIlF vI vMzIaF, Ausy nUM mhF kfmI aqy pr-iesqRI gfmI vI ilKxoN nhIN sMigaf . (ihMdU vIr iKmf krn . ieh

kuJ ihMdU-Drm dy gRMQF dIaF ilKqF dy aDfr qy hI iliKaf hY . afpxy koloN koeI AucycI gwl ilK ky iksy df idl duKI krn df pfp nhIN kIqf jf irhf ) . iewk pfsy qF ikRsLn jI nfl Aus dIaF ivafhuqf iesqRIaF nfloN Aucycf aqy pivqR ipafr kuafrI kMinaF rfDf df dwisaf hY . iPr ikRsLn jI dy rfDf nfl, kFm pUrqI vfly Aucycy sMbMD drsfAux leI aQvf rfDf nUM kfm vfsnF dI iqRpqI df iKzfAuxf, iek shylI Girl Friend sfbq krn leI bRfhmx ny afp hI ieh ilK idwqf ik rfDf ny ieh afK ky ikRsLn nUM GroN kwZvf idwqf sI ik Auh rfDf nUM Cwz ky prfeIaF iesqRIaF kol jFdf hY . isrPL afpxI mhFnqf ikRsLn nfloN vDf ky dwsx leI ibwpR ny ieh vI ilK idwqf ik iewk vfrI bRfhmx dy kIx qy ikRsLn jI ny aqy AunHF dI ipafrI rfxI rukmxI ny nMgy pYrIN, bRfhmx irKI df rwQ iKicaf sI . Bfgvq purfx dI ingR rfjy vflI sfKI ivwc ikRsLn jI dy mUhoN ieh aKvfieaf ik jy ibwpR rfjLI qF mYN KusL .

(a)bRhmf jI nUM inrf sfry jIvF df pYdf krn vflf hI nhIN drsfieaf sgoN ieh vI iliKaf ik bRfhmx df jnm Aus dy muMUh ivcoN hoieaf sI . iPr bRfhmx ny afpxy jnm dfqf nUM GtIaF iksm df ivsLweI, lMptI, by-asUlf BMz, aqy bVIaF asLlIl qy igrIaF hoeIaF hrkqF krdf drsfieaf .

(e)kfm-BuwK nUM vDfAux dy XqnF ivc isLv--ilMg pRqI bVI asLlIl gfQf gRMQF ivc ilK idwqI . eysy qrHF isLv jI dI pihlI pqnI sqI dy nfm nfl asLlIl khfxI joV ky, kfm ieiCaf nUM BVkfAux vflIaF mUrqIaF aqy iesqRI dy gupq aMgF dy mMdr bxfey .

(s)eysy zUMGI aqy KLqrnfk XojnF dy aDIn hI kfm dyvqf isrj ky Aus dy mMdr bxfey aqy jvfn mrd iesqRIaF dIaF ngn aqy gMdIaF mUrqIaF bxfeIaF . kfmI mnuwK nUM kfm dyvqf df syvk aqy kfm kRIVf nUM kfm dyvqf dI syvf dws ky kfm dyvqf dy mMdr ivwc AusdI pUjf krvfeI .

(h)iesqRI aQvf kMinaF dfn nUM hjLfrF guxF vwD Pl dyx vflf aqy keI kulF qfrn vflf dwisaf igaf .

(k)dyviqaF nUM Bog lfAux vflI mrXfdf clf ky lokF dy mnF aMdr ieh Brm pwkf kr idwqf ik dyvqf sfry Bog ibwpR jI dy srRIr ivwc pRvysL krky krdf hY * . ies GtIaf Brm nfl juVI lokF dI sLrDf byaMq pfpF df kfrn bxI . >>>

{ jLrUrI not--Cfpy KLfny vfilaF swjxf dI syvf ivc jLrUrI bynqI--BfvyN BfsLf bRfhmxI gRMQF dI hI hY pr asLlIl aqy ieqRfjL jnk hY . ies leI hyTlf Foot note Aucycy brIk awKrF ivc Cfpxf hY qF jo hr koeI shj nfl hI nf pVH sky }

* Bgvfn bRhmF jI df afcrn sLwkI ?

A)snfqn Drm df pRisD Dfrimk gRMQ sRI isLv purfx (pMjfbI anuvfd) dy pUrbfrD - KMz dUjf aqy aiDafie 14vyN dy 66 sPLy qy bRfhmf jI afpxy puwqR nfrd nUM afp afpxI hwz bIqI suxFAuNdy hoey kIMdy hn ik :- jd mYN isv jI df ivafh vyd rIqI anusfr sqI nfl krf irhf sF qF sqI df iek pYr myrI njLrIN pY igaf . ijs nUM vyK ky mYNN mohq ho igaf qF sqI df rUp dyKx leI mYN iewk igwlI lwkVI awg ivwc pf idqI ijs nfl bVf DUaF ho igaf qF isLv jI dy hMJU vgx lwg pey . jd Auh afpxy hMJU pUJx lwg pey qF mYN sqI df GuMz cuk ky Aus df rUp dyiKaf . suMdr rUp dyK ky mYN kfm aDIn ho igaf qy afpxf Drm krm swB kuJ Buwl igaf . Aus smyN myrf vIrj DrqI dy izigaf . mYN Xqn krky ies idsLf nUM Cupfieaf pr isLv jI ny afpxI idb idRsLtI nfl swB kuJ dyK ilaf aqy bVy kRoD ivc af gey . afpxI qRsLUl PV ky mYnUM mfrn lwgy . sfiraF nUM myrI mOq df inscf ho igaf . afKLr ivsLnUM dy kIx qy mYN isLv jI dy pYr PV ley aqy sqI ny vI myry isr qy hwQ rwK idqf qF isLv jI df kRoD sLFq hoieaf .eysY khfxI nUM svfmI rfm qIrQ jI dMzI sMinafsI ny afpxI pusqk dy 21 sPLy qy ies qrHF iliKaf hY :-

vydF c ijs nUM bRhm, ihrxY grB, svYNBU qy apr-bRhm kI ky vizafieaf igaf hY qy ijhVf bRhmf ivoidaf df pihlf afcfrIaf hY, Ausy nUM isLv purfx, rudr sMhqf 2, sqI KMz 3 aiDfie 14 ivc aMqF df ivsLweI qy DoKybfjL icwqiraf hY . khfxI ies qrHF ilKI hY ik isLv aqy sqI df ivafh krfAuNdy smy sqI dI suMdrqf qwk ky bRhmf kfmvws ho igaf ( lMgot hI iZwlf kr bYTf ) . gLuwsy ivwc af ky isLv jI AusnUM pfr hI bulfAuNx lwgdy hn . afKr ivsLnUM jI isLv jI awgy pRfrQnf krky bRhmf dy hMz CuzfAuNdy hn . eysy qrHF Bfgvq purfx ivwc afAuNdf hY ik bRhmF jI ny ikRsLn jI dy vwCy curf ley aqy keI vfr ikRsLn dI Ausqiq krn afieaf . rfmfiex df lyK hY

ik bRhmF keI vfr rfm cMdr jI dy gux gfAux afieaf . so ienHF gRMQF ivc bRhmf jI nUM mhF kfmI, aigafnI, cor qy ssqf ijhf Bwt dwisaf hY .

a)eysy qrHF hI iewk smy vyd kQf krdf hoieaf bRhmf afpxI DI nUM hI mMd idRsLtI nfl qMg krn lwg ipaf qF isLv jI ny bRhmf df pMjvF isr vwZ idwqf . isLv nUM bRhm hiqaf lwgx kfrn, bRhmf df isr isLv jI dy hwQ nfl cMbV igaf, afid .

e)ibwpR aqy Aus dI rIq pRkrx Bfg 8- iBRgLU - ivwc iliKaf igaf hY ik eyhI bRhmf jd rudR df Xwg krf irhf sI qF afpxI brfdrI dIaF DIaF BYxf nUM dyK ky kfm vws igaf sI aqyy keI qrHF df gMd Klfiraf sI .

2= ivsLnUM jI df .....?

A) svfmI dI afpxI pusqk dy 23 sPLy qy isRsLtI dy pflx hfr ivsLnUM jI bfry ies pRkfr ilKdy hn :- eyho jhI kwqk mhfqm dI kQf hY . ies ivc ivsLnUM jI nUM mhF inlwj, qy mhF kfmI idKfieaf hY . pihly qF jflMDr nF dy dYNq dI pqI-bRqf iesqRI ibRMdf df siq BMg krdy dwsy gey hn . Pyr jdoN Auh suMdrI afpxy moey pqI nfl sqI ho jFdI hY qF ivsLnUM jI nUM Aus dy ivjog ivwc qVPdf, ivlkdf qy DfhF mfrdf dwisaf igaf hY, jo afKLr nUM Aus dI mVHI dI rfK qy lytx lwg jFdf hY .

a)Bfgvq purfx dy skMd - 1� aiDafie 6� ivc kQf hY ik pRihlfd Bgq df cfcf ihrnXksL dYNq iek vfr bRhmf nfl nrfjL ho ky DrqI nUM cuwk ky lY igaf . bRhmF ny ivsLnUM jI awgy Pirafd kIqI qF AunHF vrfh Bfv sUr avqfr Drn kIqf aqy ihrnXksL nUM mfr ky DrqI nUM mukqI idvfeI . DrqI mfqf ivsLnUM jI dy ies vrfh avqfr dI bhfdrI aqy suMdrqf qy mohq ho geI . vrfh avqfr jI ny Aus nfl sMjog kIqf qF DrqI nUM bflk jnimaF . ikAuNik ieh BUmI dy pytoN jnimaf sI ies kfrn ies df nfm BUMmfsur hoieaf . ( DrqI df Bfr hlkf krn afey ivsLnUM ny DrqI nUM hI grB vqI kr idwqf - ieh kuJ ilK ky ibwpR jI afpxy Bgvfn df afcrn icwqR rhy hn )

e)ivsLnUM jI dy hI avqffr sRI ikRsLn jI dIaF 161�8 rfxIaF aqy sfrIaF dy pytoN 1�/1� lVqy aqy 1/1 lVkI pYdf hoeI drsfeI hY ( Bfv, iikRsLn iewk lwK sqwqr hjLfr iewk so aTfsI bcy bcIaF df ibMdI ipqf sI ) . eynIaF rfxIaF dy huMidaF vI ies Bgvfn jI nUM prly drjy df pr-iesqRI gfmI, igry hoey afcrn df, nsLweI, vysvF df sLOkIn aqy DoKy bfjL afid keI lyKF ivwc drsfieaf igaf hY . ienHF dI jIvn lIlHf df pUrf hfl avqfr pRQf pRkrx dy ikRsLn-avqfr Bfg ivc pUry hvfilaF nfl iliKaf igaf hY .

3=isLv aQvf BolynfQ sLMkr jI df nMgyj.......?

A)svfmI rfm qIrQ jI afpxI pusqk dy 22 sPy qy ilKdy hn ik--isLv purfx, koit rudR sMhqf 4 aiDafie 12 ivwc isLv qy pfrbqI bfry ajyhI asLlIl kQf drj hY, ijs nUM nf bol ky dws skdy hF nF kMn sux skx . mY kfPLI ijgrf krky Aus kQf df sMKyp ilK irhf hF . jo ieh hY , dfrU nF df jMgl hY ijQy isLv alPL nMgy Guwm rhy hn . irsLI pwqnIaF dI prvfh nf kridaF aqy kfm-iqRpqI dy cfh vfn . eyDr irsLI pwqnIaF vI isLv nUM ies hflq ivc vyK ky Auqyjq hoeIaF iPrn . irsLI prq afey qF ku-idRsL dyK ky rohvfn hoey qy isLv nUM by-hXfeI dy bdly nr aMg tuwtx df srfp dy idwqf . nr-aMg DrqI qy izwg ipaf qy Aus ivcoN awg BVk AuTI qy iqRlokI lwgI sVn . sfry hf hf kfr mc geI . dyvqy aqy irsLI-jn BY BIq hoey bRhmf kol gey qy AunHF dI slfh nfl isLv jI nUM imly . jo kRoD ivwc sn . afKLr sfry iml ky pfrbqI dIaF imMnqF krn lwgy, ijnHF dI arjoeI mMn ky lt-ltFdy nr-aMg nUM pfrbqI ny XonI rUp ho ky sdf leI Dfrn kr ilaf . eysy qoN hI pwQr dy ilMg-XonI dI pUjf sLurU hoeI dwsI jFdI hY . qy mMdrF ivc jfky ienHF Auqy jl cfVHn df mhfqm vI iliKaf hY, jo ieAuN hY, pwQr dy ilMg-XonI qy pfxI pfAux nfl isLv qy pfrbqI dy gupq aMgF c (hr smy ivlfs c rihx krky) vDI hoeI agnI sLFq rihMdI hY . ies nfl KLusL ho ky isLv pfrbqI afpxy ajyhy Bgq nUM quT ky mn-psMd vr idMdy hn afid afid . (ies ipCokV nUM jfnx vflI bIbI aQvf BfeI jd isLv ilMg dI pUjf krdf hY qF Aus dy aMdr ijs pRkfr df BgqI Bfv Aujfgr ho irhf huMdf hovygf ?

a)dyvI Bfgvq skMD 7 aiDafie 3� ivwc aqy kfilkf purfx ivwc kQf hY iik - jd sqI ny afpxy ipqf dy jwg ivwc afpxy pqI dI inrfdrI dyKI qF jwg-kuMz ivc izwg ky pRfx iqafg idwqy . qd isLv ny af ky dksL df jg nfs kr idwqf ar moh dy vws ho ky sqI dI loQ nUM agin-kuMz ivco kwZ ky kMnHy qy rwK ilaf aqy rfq idn ibnf ivsLrfm dy iPrn lwgf . ivsLnUM ny sqI dI loQ df mMdf hfl dyK ky sudwrsLn-ckR nfl loQ dy aMg tukVy tukVy kr idwqy . ijs ijs QF sqI dy aMg izgy, Auh pivwqR qIrQ mMny gey . jYsy jIB vflf asQfn jvflfmuKI, nyqrF vflf nYxF dyvI afid . qMqR cUVfmix ivwc iliKaf hY ik sqI dy aMg 51 QF izwgy hn, aqy Auh swB QF dyvI-pIT khy jFdy hn . hr QF iesqRI dy prdy vfly awg dI inwKrvIN mUrqI bxf ky Aus dI pUjf kIqI jFdI hY . ( iesqRI dy gupq aMgF dI azo azrI mUrqI bxf ky mMdRF ivwc rwKx ivc mwuZly bRfhmx df mMqv kI sI . isvfey ies dy ik isLv dy ilMg aqy pfrbqI dy gupq aMg df sumyl vyK ky mrdF aqy iesqRIaF ivc kfm cysLtf nUM hor qoN hor qyjL ho ky bysLrmI vDy . ies qoN Cuwt hor ikVf bRhm igafn imldf hY iesqRI dy nMgy gupq aMgF dy icqR vyK ky ? koeI mhFpurK afpxI mrI iesqRI dI lfsL moZy qy cuwkI kdy iPr skdf hY ? iPr isLv jI qF ibwpR dy Bgvfn hn . ajyhf mMdf kMm qy kdy iksy pfgl ny vI nhIN kIqf ijhVf bRfhmx ny afpxy Bgvfn dy mwQy miVHaf hY . ieh sfry anrQ isrP afpxI kfm lIlHf vfsqy rMgL mMc dI iqafrI ivc ho rhy sn ) .

e)isLv purfx dy pUrbfrD - cOQf KMz aqy dUsry ( pMjfbI anuvfd sPf 192-193 ) qy kQf bRhmf jI dI jbfnI ilKI hY ik pfrbqI nUM ivafh ky jd isLv jI afpxy mihlF ivwc lY afey qF kfPI smF afpxy mhlF ivcoN bfhr nf afey . bRhmf jI hor dyviqaF nUM lY ky kYlfsL prbq qy pujy qF gxf ny disaf ik keI sflF qoN isLv jI mhlF ivcoN bfhr nhIN afey . isLv jI iksy dI koeI gwl suxnf nhIN sI cfhuMdy . pr jd bRhmf jI ny vfjF mfrIaF qF bfhr af gey . af ky ikhf ik Auh dyviqaF dI bynqI Pyr suxn gy pihlF koeI awgy af ky AunHF dy vIrX nUM sFBy jo pfq hox vflf sI . agin dyvqf ny isLv jI df vIrX Dfrn kr ilaf . mfG dy mhIny ijMnIaF

iesqRIaF ny awg sykI sfrIaF hI grB vqI ho geIaF aqy sfrIaF ny isLvF dI aOlfd nuM jnm idwqf .hor keI kuJ ivcoN isrPL ieh iqMn khfMxIaF vxgI-mfqR hn jo swB qoN vzy dyviqaF dy nfm nfl mVHIaF hoeIaF hn . ienHF asLlIl khfxIaF nfl dyviqaF dI durvqoN krn dy isvf hor ikhVf ajyhf igafn idwqf jf rihf sI ijs qoN mnuwK dI jIvn-jugq AucI ho skdI sI ?

dyv rfj ieMdR--ijs nUM hor dyviqaF df rfjf dsdy hn aqy surgF df mflk vI eysy nUM kIMdy hn , rfmfiex dI kQf anusfr ieh ieMdR gOqm dI suMdr iesqRI ahwilaf qy mohq ho igaf . ies dy kIx qy cMdRmy ny kuwkV bx ky vyly qoN pihlF hI bFg dy idwqI qF gOqm agyqf hI ndI qy nHfAuNx clf igaf . ieMdR ny ahwilaf nfl kukrm kIqf . jd gOqm nUM aslIaq df pqf lwgf qF Aus ny ahilaf nUM pwQr bxf idwqf aqy ieMdR nUM srfp dy ky Aus dy srIr qy hjLfr BgF bxf idwqIaF .

kfm dyvqf kfm vfsnf pRfikrqk loV hY . kudrq dI ieh dyx nf huMdI qF DrqI AujfV huMdI . hr prkfr dy jIvF df vfDf kfm dI rucI hI krdI hY . srIr dI ies loV nUM sMjm ivc rKx df nfm sLfdI ivafh hY . pqI bRqf aqy iesqRI bRqf ijhy sLuB guxf nfl smfjk ichry nUM inKfrnf sucy afcrn df vzmuwlf pwK hY . pr bRfhmx ny qF smfj dy afcrn df Bog pf ky mnwuKI axK dI imwtI puwtxI sI . pRfikrqk rucI nUM kfm dyvqf Qfp ky afpxI Xojxf anusfr ies nUM sLkl idwqI aqy mMdr ivc ilaf itkfieaf . kfm kRIVf df nfm kfm dyvqf dI syvf rwK idwqf aqy kfm kRIVf dy sLkIn joVy kfm dyvqf df Bgq BgqnI ilK idwqf . AuVIsf ivc bxfey gey, jgnnfQ, BvnysLvr aqy konfrk dy pRiswD mMdr hn . ienHF mMdrF dy Auprly qy hyTly ihisaF ivc Br juafn ngn mrd iesqRIaF dIaF pwQr dIaF mUrqIaF hn, ijhVIaF anyk afsnF ivwc kfm kRIVf krdIaF idKfeIaF geIaF hn . ienHF mMdrF ivwc ijs iksm dI pUjf arMB hoeI Aus df vrxn krn dI loV nhIN . ( svfmI rfm qIrQ jI ) Foot note ends<<<

dyviqaF dy nfm dI dur-vrqo krn dy nfl vwzy vwzy irsLIaF nUM vI afpxI ies XojnF df BfeIvfl bxfieaf . prfsLr irsLI bfry ieh vI iliKaf hY ik Auh bVf ivdvfn sI . Aus ny irgvyd dy keI mMqR ilKy sn aqy Aus ny DrmsLfsqR vI iliKaf dsdy hn . iPr ieh gfQf GV ky Aus nUM bdnfm kr idwqf ik ieh mhfn irsLI mOkf qfV ky byVI ivc jf bYTf aqy mlfh dI kuafrI lVkI sqXfvqI df sq BMg kIqf ijs qoN ivafs irsLI df jnm hoieaf . mhfn irsLI ivsLvf imwqR, aqy hor keI irsLI munI, rfjy mhfrfjy kfm dyvqy dy bfxF nfl Gfiel ho ky luwCdy aqy kukrm krdy Drm gRMQF ivc hI ilKx df kI arQ sI ? isrP iehI ik ibwpR jI ny afpxI KulHI kfm lIlHf arMB krky Aus nUM Drm df sdIvI aMg bxfAux df rsqf sfPL krnf sI .

ies sfry kuJ nfl bRfhmx ny afpxI lMptI iqRsLnF dI pUrqI leI ankUl vfqf-vrn iqafr kr ilaf . gruV purfx dy igafn ny qF pihlF hI mnuwK df sfh sq pI ilaf hoieaf sI . cOrfsI dy gyV ivcoN kwZ ky, mukqI dy skx vflf aQvf nrkF qo bcf ky surgF ivc pucf skx vflf, mnuK leI ieko iewk prqwK dyvqf aQvf jIAuNdf jfgdf Bgvfn, kyvl bRfhmx hI sI . sLfqr bRfhmx ny mOkf qfV ky ajyhI PyrvIN swt mfrI ik dysL vfsI dI axK df Bog pf idwqf . sonF, cFdI, BUmI, gAU, GoVy, hfQI, Bojn ivc mfs-sLrfb afid dfn dy nfl hux iesqRI df dfn aQvf syjf dfn nUM srb pfp nfsk dws idwqf . sRI gurU gRMQ sfihb dI bfxI gvfhI BrdI hY ik syj aQvf swj ivafhI iesqRI df dfn arMB ho igaf hoieaf sI :-

52-asu dfn, gj dfn, ishjf nfrI BUim dfn, aYso dfnu inqih kIjY ..{973}

pd arQ :- asu -GoVf . gj - hfQI . shjf - syj . nfrI - iesqRI . BUim - jLmIn . inqih - inq, rojL .

iesqRI nUM dfn ivc bRfhmx dI hvs dI Bytf kr dyx dy Pl srUp nrkF dy duK qoN bc skx dy lfry nUM Drm df rUp bxf dyx leI ibwpR ny khfxIaF GV ky Drm gRMQF ivwc ilK idqIaF . Audfhrx vjoN isLv purfx dy sqvyN KMz dy aiDafie 45 (pMjfbI anuvfd sPLf 496-97) qy ilKI rfjy BdRfXs dI gfQf ivc ies pRkfr iliKaf hY--bRfhmx ny ikhf mYnU afpxI iesqRI dfn kr dyh mYMnUM hor kJ nhIN cfhIdf . BdRfXsL rfjy ny ikhf kI quM nhIN jfxdf ik pr-iesqRI dI sMgq iqMnf qfpF dy dyx vflI hY ? pr-iesqRI nfl sMjog krn nfl jo pfp huMdf hY Auh iksy qrHF vI dUr nhIN huMdf .

bRfhmx ny ikhf - asIN qF bRhm hiqaf df jo pfp huMdf hY Aus nUM vI dUr kr skdy hF ieh pr-iesqRI Bogx df pfp sfzy leI kI hY ? ies leI jy qUM nrkF qoN bcxF cfhuMdf hYN qF afpxI iesqRI sfnUM dfn ivc dy dyh . ieh bcn sux ky rfjy ny iesqRI dfn kr idwqI .

Bog lfAux dI hI mrXfdf sI, ijs ny bRfhmx dI iqRsLnF nUM eyzf BVkfieaf ik Aus ny Drm nUM afcrn-hIxqf df sfDn bxf idwqf . dyvqy nUM Bog luafAux dI gwl qor dyx df arQ ies qoN dUjf hor koeI bxdf hI nhIN, ik bRfhmx dI qswlI ho cuwkI sI ik hr pRkfr dy Bog dyvqy dI QF Aus ny afp hI Bogxy sn . ieh atwl scfeI hY ik BogI mnuwK dy aMdr nvyN qoN nvyN Bog Bogx dI BVkI iqRsLnF-awg kyvl Aus dI mOq nfl hI buwJdI hY . ajyhy kfmI mnuwK nfl juVI iek khfvq suxn ivc afieaf krdI sI . NN awsI nwvy sfl dy kmjLor ibrD dy srIr ivc grmI bxfeI rwKx leI iksy hmdrd ny ikhf ik iewk Cuhfrf duwD ivc Aubfl ky Aus ibrD dy mUMh ivc pfieaf jfvy . mrxfAU pey Aus lwpt ibrD dy mUMh nyVy jd Cuhfrf ilaFdf igaf qF Aus ny puwC ilaf . ieh kI hY ? bfbf jI Cuhfrf hY . ijvyN buwJ rhy dIvy ivc joiq af geI hovy, bfbf Auqyjq ho ky boilaf- NN ikhVy ipMzoN afieaf hY ?NN mOq qoN pihlF kfm iqRsLnF ikvyN buwJy ?

53-hy kfmM nrk ibsRfmM bhu jonI BRmfvxh .. icq hrxM qRY lok gMmHM

jp qp sIl ibdfrxh .. alp suK aivq cMcl AUc nIc smfvxh

.. qv BY ibmuMicq sfD sMgm Et nfnk nfrfiexh .. 46 .. {1358}

{not:-ies pfvn slok dy arQ pusqk dy aTvyN Bfg dy cOQy kFz dI sLbd-sUcI dy 18 nMbr qy ilKy hn}

Bog-lfAuxf aqy gurmiq

avwl qF Au�wpr ilKI Bog lfAux dI mrXfdf dy cflU hox dI aslIaq bfry pVH ky hI AunHF nUM pCqfvf lwg jfxf cfhIdf hY, ijhVy BfeI aqy BYxf, Qfl ivc prsLfdy pf ky, aQvf kVfh pRsLfd dI dygL sRI gurU gRMQf sfihb jI dI hjLUrI ivc rwK ky, siqgurF nUM Bog lfAux leI kih rhy huMdy hn . pr ikAuNik gurbfxI ivc N Bog N pd dI vrqoN vfly sLbd afAuNdy hn, N Bog NN lPLjL bfry gurmiq ivcfr sFJI kr lYxI jLrUrI hY--

mhfn kosL ivwc Bog sLbd dy keIaF arQF ivcoN iewk arQ--NN dyvqy nUM aripaf pRsLfd NN vI hY . vydF, sLfsqRF, isimRqIaF, purfxF aQvf gIqf afid gRMQF df ilKfrI bRfhmx, ieh gwl jfxdf sI ik pRmfqmf iewk prm sLkqI hY, Auh, ivakqI nhIN hY . ihMdUaF df Drm gRMQ mhFBfrq ivc, isimRqI dy kiQq lyKk mnUM jI dI jLbfnI aKvfieaf hoieaf AupdysL bRfhmx ny ies pRkfr ilKaf hY---prmfqmF mn buwDI qoN agocr, aivakq, ( Bfv, ijs df koeI srIr nhIN, jo ivakqI nhIN), abnfsLI hY aqy jo idsdy axidsdy sMsfr dy kx kx ivwc smfieaf hoieaf hY . aqy iPr ieh vI iliKaf hY ik ijvyN lwkVI nUM cIiraF aQvf Aus nUM BMinaF qoiVaf iksy ZMg nfl vI Aus dy aMdr dI agnI nUM dyiKaf nhIN jf skdf eysy qrRF sMsfr ivwc ivafpk prmfqmF nUM ienHF afKihaF nfl iksy vI Xqn nfl nhIN dyiKaf jf skdf . nfl hI ieh vI iliKaf hY ik sMsfr dI sfrI rcnF muV Aus prm-joiq, prm-sLkqI, prmfqmF ivwc hI jf imldI hY aqy sMsfrI bMDnF qoN mukqI pf cuwky mnuwK dI afqmf prmfqmF ivwc lIn ho jFdI hY aqy muV jnm ivc nhIN afAuNdI .( sLFqI prv sPLf 5�4 ) hux svfl ieh pYdf huMdf hY ik, prmfqmf dI hsqI dy ajyhy igafnI bRfhmx ny isRsLtI dy rcn-hfr, pflx-hfr aqy nfs krqf, awz awz dyvqy, (bRhmf, ibsLn aqy mhysL) aqy hor byaMq dyvI dyvqy ikAuN rcy ? aQvf avqfr pydf krky KLuafr huMdy ikAuN drsfey ? jy ieh sfrf psfrf iksy ZUMGI Xojnf aDIn Klfiraf hoieaf mfieaf jfl nhIN, qF iPr hor kI hY ? bRfhmx dy afcrn dy ies pwK nUM smJ lYx nfl isafixaF df ieh kQn ibnF iksy ikMqU dy spwsLt rUp ivc iswD hY, ik NN BgqI qoN swKxf igafnI (=pMizq, ivDvfn), iBafnk drjy df sLYqfn huMdf hY .

ieh qwQ sfPL ho cuwkf hY vYdk kfl vfly mhF igafnI bRfhmx ny suafrQI mMqv leI dyviqaF nUM sLkqIaF aqy sLklF vMz ky mMdrF ivwc sQfpq kIqf sI . iPr iqRsLnF gRsI, lMptI aqy luwt nIqI nfl bxI XojnF aDIn dyviqaF dI vrqoN kIqI . avqfrF df jnm aqy AunHF dy jIvn kfl nfl joVI gfQf df hr iewk awKr igxI imQI skIm dy aDIn iliKaf igaf . bRfhmx nUM pUrf XkIn sI ik dyvI dyviqaF dI, rwb qoN awzrI hsqI koeI ho hI nhIN skdI . Auh cMgI qrHF smJdf sI ik prm-sLkqI prmfqmF nUM iksy shfiek dI loV nhIN . eysy krky hI Aus ny Jfkf lfh ky ienHF sfiraF nUM afpxI inwjI loV anusfr igry hoey afcrn vfly, JUTy, Twg, cor, DoKy-bfjL aqy ajyhIaF gMdIaF hrkqF krdy drsfieaf ik ijnHF df ijLkr kridaF sLrm afAuNdI hY . jy bRfhmx dyviqaF aQvf avqfrF dI hoNd nUM idloN mMndf huMdf qF kdy ajyhf anrQ AunHf dy pfvn nfm nfl nF joVdf .

mMdr ivc itkfey dyvI dyvqy dI mUrqI qF GVI jF GVvfeI Aus ny afp hI sI . bRfhmx nUM pqf sI ik pwQr dIaF mUrqIaF ny nf kuJ Kfxf sI aqy nf hI koeI Bog Bogxf sI . pr jy dyvqy nUM Bog lfAux vflf zrfmf nf rcdf aQvf lokF nUM ieh XkIn nF krFAuNdf ik dyvI dyvqy sUKm ZMg nfl sfry Bog Aus dy srIr rfhIN Bogdy hn, qF mfs sLrfb df hV mMdrF vl nUM ikvyN Aultdf ? aqy hjfrF dI igxqI ivwc suMdr qoN suMdr bIbIaF mMdrF ivwc af ky NN rfmjxIaF NN Bfv vysvfvF ikvy bxdIaF ? sfrf kuwJ Drm gRMQF ivc ajyhy ZMg nfl iliKaf aqy prcfiraf igaf sI ik Aus smyN dy ividaf hIx mnuwK ny ies JUT nUM ihrdy qoN swc mMn ilaf . smyN dy cwkr ny Aus muZly bRfhmx df iliKaf ieh sfrf JUT inrol swc df rUp bxf idwqf aqy lokF ny pwky qOr qy, ies pKMz aqy BRm-jfl nUM afpxI kilafx df sfDn mMn ilaf . afKLr hflq eyQoN qwk puwj geI ik sLrDf bxf bYTy lok, bRfhmx dy JUT dy hr pwK nUM afpxI inwjI dlIlF dy shfry inrol swc sfbq krn nUM aqy dUijaF nUM vI ies mfieaf jfl ivc PLsfAux nUM, NN Drm-krm NN smJx lwg pey . rfmfiex, mhFBfrq, ikRsLnf afid iPlmf aqy dyvI dyviqaF dIaF krfmfqI sLkqIaF nUM pRgt krn vflIaF hor keI iPlmF (movies), zrfmy qsvIrF qy ilKqF, ajyhI sfrI dI sfrI smwgRI, pukfr pukfr ky sfbq kr rhI hY, ik awj df aMD ivsLvfsLI ivdvfn iks KLqrnfk hd qwk JUT df pujfrI bx cuwkf hY .

nfmdyv jI, rivdfs jI aQvf kbIr sfihb ijhy Bgq afqmF vfly anBvI mhF purKF ny bRfhmxI kuPLr-gVH nUM qoVn df Auprflf krn dI dlyrI kIqI qF bRfhmxI BUq ny AunHF duafly ajyhf zrfAuxf qFzv nfc kIqf ik dyKx vfly BY BIq ho gey . BgqF dy swc nUM luk Cup ky prdy nfl hI kuwJ lokF ny kbUilaf . bRfhmxI jbr dy BY ny BgqF dy swc df KulHf prcfr nf hox idwqf .

afKLr gurU nfnk dyv jI dy igafn vfly swc dy krfry KVg awgy bRfhmxI Brm-jfl nf itwk sikaf . gUrU nfnk dyv jI dy swc-sUrj ny ajyhf rUp Dfiraf ik JUT dI DuMd alop hoxI arMB ho geI . sfrIaF aOkVF, musIbqF aqy julmF nUM sLrbq vFg pINdf hoieaf mnuwK, gurdyv jI dy dwsy suc-afcfr nUM Dfrn krn lwg ipaf . gurU nfnk qoN isiKaf lY ky Kflsy df rUp Dfr ky gurU dy iswK ny cmqkfrI kfrnfmy kr ivKfey . KLflsf sLkqI-sLflI rfj df mflk bx igaf .

dsvyN jFmyN ipwCoN pMj BUqk srIr ivc afAux dI Kyz smfpq krn df jd gurU nfnk inrMkfrI df pRogrfm bx igaf qF iswK nUM sdIvI syD lYNdy rihx leI sLbd gurU-gRMQ sfihb jI dy lV lf idwqf aqy nfl hI krVI qfVnf kIqI ik, NN hy suwKI-lwDy KLflsf puwqr jIE ! BfvyN qusF sIs dy ky iswKI leI hY, BfvyN qusIN pMj bfxI dy pfTI aqy pMj kkfrF dy pwkf DfrnI vI bx cuwky ho prN, jy qusINN myrIaF afsF AumIdF aqy swDrF df KLUn krky, muV bRfhmxI rIq dy DfrnI bx gey qF qyj prqfp guaf bYTogy aqy myrIaF njLrF ivcoN igr jfvogy . ijnF icr qusI ibpRn kI rIq nUM pUrn qOr nfl iqafg ky muV suwc-afcfr dy DfrnI bx ky sLbd gurU dy hukm nfl nf juVogy, quhfnUM qyj prqfp aqy mfx siqkfr df Auh jIvn kdy nhIN iml skxf, jo qusIN awj mfx rhy ho NN . pr bRfhmx dI ijhVI kUt nIqI buwD Drm nUM Aus dy sYNkVy sflF dy rfj smyq KLqm kr cuwkI sI, Aus ny afpxf rMg ivKfieaf . afpxI Aus Gfqk-rIq nUM (gurdyv jI ny ijs qoN bc ky rihx leI ikhf sI) eyzI sPLfeI nfl iswK pMQ ivc vfVnf arMB kIqf ik KLflsf jI AusdIaF lwg-pg sfrIaF rIqF df DfrnI bx ky vI afpxy afp nUM inafrf hI smJdf irhf . gurU gRMQ sfihb nUM dyvqy dy rUp ivwc mMn ky, bRfhmx vFg hI Aus awgy pRsLfd dy Qfl rwK ky Bog lfAux leI ardfsF krnIaF, GtIaF iksm dI AuhI rIq hY ijs dy afsry bRfhmx mfs-sLrfb aqy iesqRIaF dy BogI bx sikaf sI .

iewk hwz bIqI Gtxf ies pRkfr hY---kYnyzf dysL ky iek sLihr dy kflj ivwc vidafrQIaF nUM pVfAux vfly iewk ivdvfn ny dfs dy pRvfr nUM rfq dI rotI Kfx leI afpxy Gr bulfieaf . Gr vfilaF dy sbMDI pVHy ilKy pRvfr hor vI afey hoey sn . AunHF ivc crcf cl rhI sI ik gurU nfnk dyv jI mUrqI pUjf dy ivruwD nhIN sn . dlIl ieh idwqI jf rhI sI ik Bgq DMnF jI dI bfxI nUM gurU gRMQ sfihb ivc QF imlxI mUrqI pUjkF nUM siqkfr dyx vflI gwl hY . BfeI gurdfs jI dI vfr (1� pAuVI 13) qoN ieh iswD kIqf jf irhf sI ik Bgq DMnf jI nUM pRBU dy drsLn, pwQr dI pUjf qoN hoey sn .

pMnf 487 qy pMcm pfiqsLfh jI df afsf rfg df sLbd hY, dfs ny pVH ky qswlI krfAux df Xqn kIqf ik Bgq DMnF jI ny pwQr pUjx qoN rwb nhIN sI pfieaf, ieh sfKI bRfhmxI kutl nIqI kfrn iswK jgq ivwc pRcwlq hoeI hY .

gurbfxI dy sLbd qy aDfrq dfs dI dlIl sux ky ihMdU pRoPLYsr ny bVy jLor dfr sLbdF ivc ieh afiKaf ik, NN BfvyN afp dI dlIl kwtx gocrI nhIN hY pr iPr vI qkrIbn sfrf iswK jgq GtIaf iksm dfImage Worshiper hY, Bfv, afkfr-pUjk hY . hYrfnI dI gwl ieh hY ik afpxI pIVHI hyT sotf PLyrn dy QF iswK mUrqI pUjkF nUM inMddf pqf nhIN ikhVy mUMh nfl hY ? NN

dfs ny puC ilaf iswK buq pUj ikvyN hoey ? aqy jd buwq-pUjxf hY hI GtIaf kMm iPr ies nUM iswKF nfl joV ky inqfr ky GtIaf lPLjL iks kfrn vriqaf hY ? qF agoN jo Aus sUJvfn Bly pursL ny ikhf, BfvyN dfs ny aYvyNN ZIT puxy nfl isr aVfeI kIqI, pr Aus dI gwl 1�� pYsy swc ho idwsI sI . pRoPLYsr sfihb df kQn ieMj df sI :--

iewk pfsy ihMdU hY Auh pwQr, lwkVI, imwtI afid dI mUrqI afp bxfAuNdf hY jF bxI bxfeI KLrId lYNdf hY, aqy Aus dI pUjf krdf hY . ihMdU KuwlH ky mMndf hY ik Auh mUrqI-pUjf krdf hY . eyDr iswK ny vI afp hI iewk akfr iqafr kIqf huMdf hY aqy Aus df nfm gurU gRMQ sfihb Qfpdf hY . gurU-Gr dI iemfrq, QVHf, pflkI, cMdoaf, rumfly, pIhVf afid swB kuJ afp bxfAuNdf hY . iPr mMdr dI mUrqI vFg hI cVfHvy aqy Bytf dy pdfrQ aQvf smwgRI arpn krky mwQy rgVdf hoieaf Aus dI pUjf krdf hY, QflIaF sjf ky afrqIaF krdf hY, BjnF aQvf sLbdF nUM rfgF ivc gf ky kIrqn vI ihMdU vFg krdf aqy ies nUM nfm jpxf aQvf BgqI df aMg mMndf hY, Bojn dy Qfl Br ky afpxy gurU dy awgy rwK ky mMdr dI mUrqI vFg gurU-gRMQ sfihb dI syvf ivc Bog lfAux leI bynqIaF vI mMdr dy pujfrI vFg hI krdf hY, ardfs krn lwgf dfn dy vwty sMsfrI pdfrQF dI mMg krdf hY, suKxf krdf hY, vYdk rIqI vFg ibnF smiJaF Aus dy pfT krdf hY, mfieaf dI AugrfhI krn leI mMgiqaF vFg gurU dy awgy golkF rwKdf hY, gurU dy QVHy dIaF pirkRmF krky smJdf hY ik gurU dI hfjLrI Br leI hY afid, swB kuJ AuhI ho irhf hY jo afid kfl qoN bRfhmx ny pwQr dI mUrqI aQvf mMdr nfl joiVaf sI . pihlI mfVI gwl ieh hY ik swB kuJ krdf hoieaf vI iswK ieh mMnx nUM iqafr nhIN ik Auh buwq-prwsqF vFg hI afkfr-pUjk hY .

ihMdU nUM pqf hY ik Aus dI afpxI bxfeI mUrqI nUM PoilaF Aus dy aMdroN kuJ nhIF lwBxf . iswK nUM ivsLysL krky GtIaf iksm df mUrqI-pUj ies kfrn ikhf sI ik ijs akfr dy bfhrI srUp dI Auh pUjf krdf hY Aus dy aMdr anmol rqnF df aQfh KLjfnF hY, Aus KLjLfny dI sfr nUM iswK jfxdf hI nhIN, aqy iswK df sfrf ivhfr gurU dy rqnF rUpI AupdysLF dy Ault hY . idsdf akfr jo iswK ny afp bxfieaf hY iswK df gurU nhIN hY . isK df gurU Auh hY ijs df koeI afkfr nhIN, jo afKIaF nfl vyiKaf nhIN jf skdf . iswK df gurU hY igafn, ijs dy drsLn Aus nUM smiJaF aqy Aus anusfr jIvn bxfieaF hoxy hn . Aus gurU qFeI puwjx dI iswK loV hI nhIN smJdf . pIhVI dy pfvy Guwt ky smJdf hY gurU dy crn dbfAux dI syvf kr irhf hF .

ikzI mMd-BfgI GVI bx rhI hY ik iewk ajyhf mnuwK jo gurU gRMQ sfihb nUM afpxf iesLt nhIN mMndf Aus ny qF iswK dy gurU nUM pCfx ilaf pr iswK ajy qFeI gurU dy Aus bfhrI srUp dI pUjf krky aQvf Aus nUM Bog lf ky sMqusLt ho irhf hY, jo Aus ny afp hI bxfieaf hY .

DrmI purKF dI Kurfk df ijLkr kridaF gurbfxI df Purmfx hY--EnI dunIaf qoVy bMDnf aMnu pfxI QoVf Kfieaf ..{467}-v-7 mnmuK Kfx vfsqy jIAuNdf hY pr gurmuK jIAux dI loV anusfr KFdf hY . jLrf bbyk buwDI nfl ivcfrIey ik jy dyvqy dI inrjIv mUrqI kuJ nhIN sI KFdI qF gurU dy ijs srUp dy asIN lV lwgy hF (Bfv, afKihaF nfl dyiKaf jfx vflf bfhrI akfr, jo Cfpy Kfny vfly afpxI ivAuNq anusfr, Cotf, vwzf aQvf drimafnf afid iqafr krdy hn) kI Auh srUp iksy pdfrQ nUM KFx-pIx aQvf Bogx dI loV anBv krdf hovygf ? spwsLt hY ik ajyhI ivcfr mUrKqfeI gRisaf koJf Brm hY . gurdyv jI dy sfhmxy Klo ky Bog lfAux dIaF ardfsF krn vfly lok kI ikqy ibwpR dy cyly qF nhIN hn ? guru gRMQ sfihb jI ny pyt dI BuwK imtf skx vfly iksy Bojn nUM ijMdgI df afsrf mMnx dI gwl nhIN kIqI sgoN aYsy pdfrQ dI BuwK hox df igafn idwqf hY ijs dI pRfpqI nfl mnuwK dy sfry duwKF df nfs ho jFdf hY :- sfcy nfm kI lfgY BUK . Auq BUKY Kfie clIaih dUK ..{349} Bgq jnF nUM sdf prmfqmf dI isPq sflfh krn dI hI BuwK hox krky AunHF df afsrf pRBU df nfm hI huMdf hY - nfnk Bgqf BuK sflfhxu scu nfmu afDfru .. {466}

Bog :- mhfn kosL ivc Bog sLbd, dy keI arQ ilKy hn ijvy ik, aMq, gRhx krxf, swp df Pn afid . Bog df arQ--dyvqy nUM aripaf pRsLfd--vI ilKaf hY . arQfq Bog lfAux dI mrXfdf dyvqy nfl hI juVI hoeI sI . gurbfxI ivc Bogu sLbd dI vrqoN vfly kuJ sLbd ies pRkfr hn :-

53-sfDu imlY isiD pfeIaY, ik eyhu jogu ik Bogu1 ..{335}-4--55(2) 1= Bogxy, vrqny, hMzfAuxy .

Bfv, gurU dI sMgq aqy Aus dy AupdysL qy quiraF jo afqmk TMz pRfpq huMdI hY Aus dy sfhmxy jogIaF jf jog quwC hY, dunIaF dy pdfrQF df Bogxf vI kOeI cIjL nhIN .

54-jF iqsu BfvY qF kry Bogu .. qnu mnu sfcy sfihb jogu ..1.. rhfAu ..{1128}--4

arQ:- hy sKI ! mYN afpxf qn mn sdf kfiem rihx vfly mflk-pRBU dy hvfly kr cukI hF, jdoN Aus dI rjLf huMdI hY mYnUM afpxy crnF ivc joV lYNdf hY .1.rhfAu. (kry Bog--afpxy crxF ivwc joV lYNdf hY)

55-rfm rvMqf jfxIaY iek mfeI Bogu1 kryie .. 1= Kf jfey , mukf dyvy .

qf ky lKx jfxIaih iKmf Dnu sMgRhyie .. 3 .. {1171}-3-11

arQ:- AuhI mnuwK prmfqmf df ismrn krdf smiJaf jf skdf hY jo (buwDI qy aividaf do mFvF ivcoN) iewk mF (ividaf nUM) mukf dyvy . (ijhVf mnuwK aividaf mF nUM mukFdf hY) Aus dy (rojLNnf jIvn dy) lwCx ieh idsdy hn ik Auh dUijaF dI vDIkI TMzy-ijgry shfrn df afqmk Dn sdf iekwTf krdf hY .

56-kfmin cfhY suMdir Bogu .. pfn PUl mITy rs rog ..

KIlY ibgsY qyqo sog .. pRB srxfgiq kInis hog .. 5 ..{1187}--1

arQ:- suMdr jIv iesqRI dunIaF dy cMgy pdfrQF df Bog loVdI hY, pr ieh pfn Puwl imwTy pdfrQF dy suafd - ieh sB hor hor ivkfr qy rog hI pYdf krdy hn . ijqnf hI vDIk ienHF BogF ivc iKwlIaF mfrdI hY qy KLusL huMdI hY Auqnf hI vDIk duwK-rog ivafpdf hY . pr jyhVI jIv iesqRI pRBU dI srn af jFdI hY (Auh rjLf ivc qurdI hY Aus nUM inscf huMdf hY ik) jo kuJ pRBU krdf hY AuhI huMdf hY . 5 .

57-imTf kAuVf dovY rog .. nfnk aMiq ivguqy1 Bog2 ..{1243}-vfr--15 1= Kuafr hoxf . 2=BogF dy kfrn .

arQ:- imTy aqy koVy (keI suafdF vfly) pdfrQ rs krky Bogxy afKr rogF df kfrn hI bxdy hn . hy nfnk ! ienHF BogF df imlxf qy Kuws jfxf dovyN gwlF hI duKdfeI hn ikAuNik BogF dy kfrn afKLr bMdy Kuafr huMdy hn .

58-sUrju cVY ivjoig sBsY GtY afrjf .. qnu mnu rqf Boig koeI hfrY ko ijxY .... 2 ..{1244}--vfr--19

pdarQ :- ivjog - ivCoVy nfl,(idn dy) gujLrn nfl . sBsY - hryk jIv dI . afrjf--Aumr . ijxY--ijqdf hY .. Boig--mfieaf dy Bogx ivc .

arQ:--sUrj cVHdf hY (qy zuwbdf hY, ies qrHF idnF dy) gujLrn nfl hryk jIv dI Aumr Gt rhI hY, ijs df qn mn mfieaf dy Bogx ivc ruwJf hoieaf hY Auh qF mnuwKf jnm dI bfjLI hfr jFdf hY, qy, koeI (ivrlf sMjmI) ijwq jFdf hY .

59-Ksmu ivsfir kIey rs Booog1 .. qF qin AuiT Kloey rog .. 1=rsF dy Bog , rs mfxny .

mn aMDY kAu imlY sjfie .. vYd n Boly dfrU lfie .. 2 .. {1256}-2-7

arQ:- jdoN mnuwK ny pRBU-pqI nUM Bulf ky (ivsLy ivkfrF dy) rs mfxny sLurU kr idwqy, qF Aus dy srIr ivc ibmfrIaF pYdf hox lwg peIaF . (kurfhy pey mnuwK nUM shI rsqy qy pfx leI, iesdy) mfieaf-moh ivc aMnHy hoey mn nUM (srIrk rogF dy rfhI) sjLf imldI hY . so hy aM�fx vYd ! (srIrk rogF nUM dUr krn vfsqy idwqI dvfeI df koeI lfB nhIN (ivsLy ivkfrF dy kfrn ieh rog qF muV muV pYdf hoxgy) . 2 .

6�-mn kIaf ieCf pUrIaf pfieaf Duir sMjog .. nfnk pfieaf scu nfmu sd hI Bogy Bog ..1 ..{959}-5

gurbfxI ny pdfrQF dy BogI aQvf mfieaf dy moh ivc Psy mnuwK nUM ivsLy ivkfrF kfrn pYdf hoeIaF ibmfrIaF nfl duKI drsfieaf hY . gurbfxI aMdr ajyhf koeI sLbd nhIN hY ijQy pRBU aQvf gurU nUM pdfrQf df BogLI drsfieaf hovy . gurU ieiqhfs ivcoN vI ajyhI koeI sfKI nhIN imldI ijQoN ieh smJ pY skdI hovy ik gurdyv jI ny kdy iksy pdfrQ aQvf Bojn dI AucycI ieiCaf drsfeI hovy . nf hI pMQk mrXfdf vflI ardfs ivc gurdyv nUM Bog lfAux leI bynqI krnI dwsI hY . iPr vI ijhVy swjx BojnF-pkvfnf dy Qfl pros ky gurdyv jI dy hjLUr ilaf rKdy hn aqy Bog lfAux dIaF ardfsF krdy hn AunHF ivco bhuigxqI qF AunHF dI hY jo gurbfxI-- sLbd dI quk dy ies Bfg - huix lfvhu Bogu hir rfey - df hvflf dy ky sMgqF dy mnF aMdr ieh Brm pwkf krdy hn ik gurU arjn dyv jI mhfrfj ny Bog lfAux leI ardfs krn vfsqy afp Purmfn kIqf hY . ieh inqfrf nhIN krdy ik gurdyv jI ny ikhVy pdfrQ df Bog lfAux leI iks nUM ikhf hY ? gurbfxI dy hukmF dI jfx buwJ ky gLlq vrqoN krn vfly gurU inMdkF aqy pMQ dy dusLmxf leI qF bs--huix lfvhu Bogu--iqMn sLbd hI kfPLI hn . AunHF df mMqv pUrI sPLlqf nfl nypry cVH irhf hY . AunHF dy XqnF df hI iswtf hY ik lMptI afid-bRfhmx vloN clfeI hoeI ieh Bog lfAux vflI rIq, krIb krIb sfry gurU GrF ivc, iksy n iksy rUp ivc cflU hY .

awgy qurn qoN pihlF ieh puwCx dI gusqfKI kr lvF ik ijnHF mhF-purKF ny quk dy awKrI arQF df afsrf lY ky Bog lfAux vflI bRfhmxI pirpftI gurdyv jI dy pfvn srUp nfl ilaf joVI hY, Auh swjx hyT ilKy bhu-muwly igafn vfly anmol mhF vfk ivcly Bog sLbd dy ikho ijhy arQ smJ ky ikhVI rIq clfAuxgy ? :-

61- mn mMdir jy dIpku jfly kfieaf syj kryeI ..

igafnrfAu jb syjY afvY q nfnk Bogu kryeI .. 4 ..{359}--35

62- BAU sIgfru qbol rsu Bojnu BfAu kryie ..

qnu mnu sAupy kMq kAu qAu nfnk Bogu kryie .. 1 ..{788--9

{ienHF gurU PLurmfnf dI ivsQfr pUrbk ivcfr jIv iesqRI lyK ivc kIqI geI hY}

zyry dfr sfDF ny qF sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy pRbMD vfly keI gurU GrF ivwc vI ies iGrxq rIq nUM ilaf vfiVaf hY aqy hr pwKoN gurdyv jI nUM dyvqy df rUp dyx df itwl lf rhy hn .

ijs sLbd dI quk ivcoN kuJ aKr lY ky BulyKf pfieaf jf irhf hY jF aigafnqf kfrn tplf KfDf jf irhf hY Aus dI ivcfr krn qoN pihlF gurU nfnk dyv jI (pRQm-srUp) df iewk sLbd aqy kuJ sLbd gur arjn dyv jI (pMcm gurU nfnk jI) dy Aucfry pfvn sLbd ivcfr leIey ijQy Bog lPLjL dI vrqoN hoeI hY :-

63-kfieaf kfmix jy krI Bogy Bogxhfru .. iqsu isAu nyhu n kIjeI,

jo dIsY clxhfru .. gurmuiK rvih sohfgxI so pRBu syj Bqfru .. 3 .. {21}-2�

arQ:- ijvyN iesqRI afpxy afp nUM afpxy pqI dy hvfly krdI hY, iqvyN jy mYN kfieaF nUM iesqRI bxfvF, kfieaF-iesqIR (igafn-ieMdrIaF) nUM pRBU vfly pfsy prqfvF, qF pRBU-pqI df imlfp ho jfey . srIr nfl ieqnf moh nhIN krnf cfhIdf (ik ies nUM ivkfrF vl KulH imlI rhy) ieh qF pRqwK qOr qy nfsvMq hY . gurU dy rfhy qurn vflIaF jIv-iesqRIaF pRBU nUM ismrdIaF hn, pRBU AunHF dI ihrdy syj qy ibrfjdf hY . 3 .

gurU nfnk dyv jI ny hI afpxy afp nUM iesqRI aqy akfl purK nMU pqI rUp ivc icqv ky aqy pRBU pqI dy bYTx vfsqy afpxy ihrdy dI syj ivCfeI hox bfry gurbfxI-sLbd ilKy . pRBU nfl ipafr dI ieh isKLr sfry BgqF dy ihrdy dI aQvf gur sfihbfn dy ihrdy dI ipafr-AumMg gurbfxI ivcoN prqwK idws afAuNdI hYY . gurmiq ny jgq ivwc pRBU nUM hI purK mMinaf hY . gurdyv jI ny sfry jgq nUM Aus pRBU dI nfrI rUp ivc dyiKaf hY--iesu jg mih purKu eyku hY hor sglI nfir sbfeI ..(591) ies isDFq nUM Bulf ky iksy quk dy awKrI arQ krn nfl gurbfxI dy asl Bfv nUM smJx qoN KuMJ jfeIdf hY aQvf gurbfxI bfry BulyKy pfAux leI ajyhf kuJ jfx buwJ ky vI kIqf jf irhf hY . eysy qrHF hI gurU arjn dyv jI dy sLbd hn :-

64-hir hir hir afrfDIaY hoeIaY afrog .. rfmcMd kI lsitkf ijin mfiraf rogu ..1.. rhfAu .. guru pUrf hir jfpIaY inq kIcY Bogu1 .. sfD sMgiq kY vfrxY imilaf sMjogu .. 1..{817}-34-64 1-afqmk anMd .

pd arQ : rfmcMd--(gurmq dy isDFq qo axjfx jF gurmq ivc rly pfAux vfly awKrI arQ krky ies nUM dsLrQ df puwqR aQvf sIqf df pqI kIx dI Buwl jF clfkI krngy . pRmfqfmf leI vrqy jf rhy prclq nfm dI vrqoN nfl Aus anfm akflpurK dI hI arfDnf kIqI jf rhI hY . gurbfxI ivwc lg pg rwb dy sfry AunHF nfvF dI hI vrqoN kIqI hoeI imlygI ijhVy vydk kfl qoN bRfhmx ny rwb nUM dy ky lokF dI nws nws ivc Dsf idwqy hoey sn . jF iPr rwb dy prclq ieslfmI nfm vI hn . gurmq ny Aus aQfh, agMm aqy agocr sLkqI nUM siq krky hI jfixaf hY . eyQy rwb dy Aus rUp df ijLkr hoieaf hY ijvyN inaFkfrI rfjf aprfDIaF nUM dMz dyNdf hY eysy qrHF ivkfrF dy rogF nUM dMz dyx vflf, aQvf rogLF df nfs kr dyx vflf rfmcMd--) pRBU . lsitkf--lfTI, sotI, rfj-dMz . ijin--ijs (hir-afrfDn) ny . mfiraf--mukf idwqf . 1 . rhfAu . jfpIaY--jpxf cfhIdf hY . kIc--kr skdf hY . Bog--afqmk afnMd . sMjog--imlfp df avsr . 1 .

65-ipRAu apnf guir bis kir dInf BogAu Bog insMgf ..

inrBAu Bey nfnk BAu imitaf hir pfieE pfTMgf .. 2 .. {121�}--3�

arQ:-gurU ny ipafrf pRBU myry (ipafr dy) vws ivc kr idwqf hY, hux (kfmfidkF dI) rukfvt qoN ibnF mYN Aus imlfp df afqmk afnMd mfxdf hF . mYN (jIvn df) afsrf pRBU lwB ilaf hY, myrf hryk zr imt igaf hY, mYN (mYN kfmfidk dy hwilaF qoN) inzr ho igaf hF .2 .

66-afT phr Audk iesnfnI .. sd hI Bogu lgfie suigafnI ..

ibrQf kfhU CozY nfhI .. bhuir bhuir iqsu lfgh pfeI .. 1 ..

sfligrfmu hmfrY syvf .. pUjf arcf bMdn dyvf .. 1 .. rhfAu ..{393}--9�

arQ :- (hy pMizq) prmfqmf-dyv dI syvf BgqI hI sfzy Gr ivc sfligrfm dI pUjf hY . (hir-nfm df ismrn hI sfzy vfsqy sfligrfm dI) pUjf, sugMDI-Byt qy nmskfr hY . 1 . rhfAu . (hy pMizq !) asIN Aus (hir-sflogrfm) dI pYrIN muV muV lwgdy hF jo iksy dI vI drd-pIV nhIN rihx dyNdf . Auh (jlF QlF ivc hr QF vwsx vflf hir sfligrfm) awTy phr hI pfxIaF dN iesLnfn krn vflf hY, hryk dy idl dI cMgI qrHF jfnx vflf Auh hir sfilgrfm (sB jIvF dy aMdr bYT ky) sdf hI Bog lFdf rihMdf hY (pdfrQ Ckdf rihMdf hY) .

pMcm pfqsLfh jI dy Aucfry ijs pfvn sLbd dI quk dI mnmwqI vrqoN krky bRfhmxI cyilaF ny Bog lfAux dI bRfhmxI lMpt-nIqI vflI rIq inafry-siqgurF dy pfvn srUp nfl ilaf joVI hY, Aus dI ivcfr krn qoN pihlF pMcm gurU nfnk jI df hI Aucfiraf pfvn sLbd ivcfr leIey . afAu ! siqgurF dy Aus iesqRI rUp dy drsn kr leIey ijhVI ibrhf kuwTI afpxy pRBU-kMq nfl sMjog ho jfx dI apfr KLusLI ivc swDrF nfl hfr-isLMgfr krdI hY, aqy KLusLbUaF iKlfrdI cfvF nfl ihrdf-syj ivCfAuNdI hY:--

67-igRhu vis guir kInf hAu Gr kI nfir .. ds dfsI kir dInI Bqfir .. sgl smgRI mY Gr kI joVI .. afs ipafsI ipr kAu loVI .. 1 .. kvn khf gun kMq ipafry .. suGV srUp dieafl murfry .. 1 .. rhfAu .. squ sIgfru BAu aMjnu pfieaf .. aMimRq nfmu qMbolu muiK Kfieaf .. kMgn bsqR ghny bny suhfvy .. Dn sB suK pfvY jF ipru Gir afvY .. 2 .. gux kfmx kir kMqu rIJfieaf .. vis kir lInf guir Brmu cukfieaf .. sB qy AUcf mMdru myrf .. sB kfmix iqafgI ipRAu pRIqmu myrf .. 3 .. pRgLitaf sUru joiq AujIafrf .. syj ivCfeI srD apfrf .. nv rMg lflu syj rfvx afieaf .. jn nfnk ipr Dn imil suKu pfieaf .. 4 .. {737}-4

arQ:-- (hy sKI !) sucwjy, dieafvfn, pRBU-kMq dy mYN ikhVy ikhVy gux dwsF ? . 1 . rhfAu . Aus KLsm-pRBU ny gurU dI rfhIN (myrf) srIr-Gr (myry) vws ivc kr idwqf hY (hux) mYN (Aus dI ikrpf nfl ies) Gr dI mflkf bx geI hF . Aus KLsm ny dsF hI ieMdRIaF nUM myrIaF dfsIaF bxf idwqf hY . (Au�wcy afqmk guxF df) mYN afpxy srIr-Gr df sfrf sfmfn joV-sjf ky) rwK idwqf hY . hux mYN pRBU-pqI dy drsLn dI qFG ivc Aus dI AuzIk kr rhI hF . 1 . (hy sKI ! KLsm-pRBU dI ikrpf nfl hI) suwcy afcrn nUM mYN (afpxy jIvn df) isLMgfr bxf ilaf hY, Aus dy zr-adb df mY (awKF ivc) surmF pf ilaf hY . (Aus dI imhr nfl hI) afqmk jIvn dyx vflf nfm-pfn mYN mUMh nfl KfDf hY . hy sKI ! jdoN pRBU-pqI ihrdy-Gr ivc af vwsdf hY, qdoN jIv-iesqRI sfry suK pRfpq kr lYNdI hY, Aus dy kMgx, kwpVy gihxy sohxy lwgx lwg pYNdy hn (sfry Dfrimk Au�wdm sPLl ho jFdy hn) . 2 . gurU ny (ijs jIv iesqRI dI) Btkxf dUr kr idwqI, Aus ny pRB-pqI nUM afpxy vws ivc kr ilaf, guxF dy tUxy bxf ky Aus ny pRBU-pqI nUM KLusL kr ilaf . (hy sKI ! KLsm-pRBU dI ikrpf nfl hI) myrf ihrdf-Gr sB (vfsnfvF) qoN Au�wcf ho igaf hY . hor sfrIaF iesqRIaF nUM Cwz ky Auh pRIqm myrf ipafrf bx igaf hY . 3 . (Aus kMq dI ikrpf nfl myry aMdr afqmki jIvn df) sUrj cVH ipaf hY, (afqmk jIvn dI) joiq jg peI hY . byaMq pRBU dI sLrDf dI syj mYN ivCf idwqI hY (Bfv, myry ihrdy ivc pRBU vfsqy sLrDf bx geI hY), (hux afpxI imhr nfl hI) Auh inwq nvyN ipafr vflf pRIqm myry ihrdy dI syj Auqy af bYTf hY . pRBU pqI nUM iml ky jIv-iesqRI afqmk afnMd mfxdI hY . 4 . *

[ * Foot note:--pRBU nUM pqI-rUp ivc vyKx vfly pRBU ipafiraF ny afpxy pqI-prmysLr leI afpxy afp nUM jIv-iesqRI dy iknHF-iknHF rUpF ivc icqivaf hY, ies aQfh ipafr vflI avQf nUM smJx leI, pVHo ies pusqk dy ��CyNvyN Bfg df lyK N jIv-iesqRI NN }

pMcm gurU nfnk jI ny ijs pRkfr dy Bog lfAux vflf pRBU nUM ies pfvn sLbd ivc drsfieaf hY ipafr aqy sLrDf vflI iblkul AuhI Bfvxf Aus sLbd ivc hY ijs dI quk--NN huix lfvhu Bogu hir rfey NN vrq ky KrV-igafnI aQvf ibwpR dy cyly, siqgurF nUM Bog lfAux leI kI rhy huMdy hn . Aus sLbd ivwc vI swDrF, cfvF, AumMgF aqy ipafr dI imlvI iswk nfl iqafr hoeI ihry-Gr dI rsoeI ivcly, imlfp-cf vfly pRym-pdfrQF nUM Bog lfAux leI aQvf ihrdy Gr ivc prkfsL-mfn hox leI jodVI kIqI hoeI hY . ijs gurU-sLbd dI quk vrq ky ibwpR jI ny afpxy cyilaF rfhIN gurU drbfr ivc bRfhmxI rIq ilaf vfVI hY, Auh pUrf sLbd ies pRkfr hY:---

68-ikaf qU socih ikaf qU icqvih ikaf qUM krih Aupfey .. qf kAu khhu prvfh kfhU kI, ijh gopfl shfey .. 1 .. brsY myG sKI Gir pfhun afey .. moih dIn ikRpf iniD Tfkur nviniD nfim smfie .. 1 .. rhfAu .. aink pRkfr Bojn bhu kIe,y bhu ibMjn imstfey .. krI pfksfl soc pivqRf huix lfvhu Bogu hir rfey .. 2 .. dust ibdfry sfjn rhsy ieih mMdir Gr apnfey .. jAu igRih lflu rMgIE afieaf qAu mY siB suK pfey .. 3 .. sMq sBf Et gur pUry Duir msqik lyKu ilKfey .. jn nfnk kMqu rMgIlf pfieaf iPir dUKu n lfgY afey .. 4 ..{1266}-1

arQ:- hy shylI ! (myry ihrdf) Gr ivc pRBU-pqI jI af itky hn (myry aMdroN qpsL imt geI hY, ieAuN jfpdf hY ijvyN myry aMdr Aus dI imhr df) bwdl vws ipaf hY . hy ikrpf dy KLjLfny pRBU ! hy mflk-pRBU ! mYnUM afpxy nfm ivc lIn krI rwK (ieh nfm hI myry vfsqy) nO KLjLfny hY .1. rhfAu . (pRBU dI sLrn Cwz ky) qUM hor socF kI socdf hYN ? qUM hor hor Aupfv kI icqvdf hYN ? qUM hor ikhVy hIly krdf hYN ? vyK, ijs mnuwK df shfeI pRBU afp hY Aus nUM, dws, iks dI prvfh rih jFdI hY ? . 1 . (ijvyN koeI iesqRI afpxy pqI vfsqy) anyk iksmf dy imwTy suafdly Kfxy iqafr krdI hY, bVI suwc nfl rsoeI bxfAuNdI hY, hy pRBU ! (qyry ipafr ivc mYN afpxy ihrdy dI rsoeI iqafr kIqI hY, imhr kr, qy (ies nUM) prvfn kr . 2 . hy sKI ! ienHF srIr GrF-mMdrF nUM (jdoN pRBU-pqI) apxFAuNdf hY (ienHF ivwc afpxf prkfsL krdf hY, qdoN ienHF ivcoN kfmfidk) dusLmx nfs ho jFdy hn (aqy dYvI gux) swjx pRPuwlq ho jFdy hn . hy sKI ! jdoN qoN myry ihrdy-Gr ivc sohxf lfl (pRBU) af visaf hY, qdoN qoN mYN sfry suwK hfsl kr ley hn . 3 . hy nfnk ! Dur drgfh qoN ijs jIv dy mwQy Auqy sfD sMgq ivc pUry gurU dI Et df lyK iliKaf huMdf hY, Aus nUM sohxf pRBU pqI iml,pYNdf hY, Aus nUM iPr koeI duwK poh nhIN skdf . 4 .

pMcm pfiqsLfh jI ny qF gurU sLbd ivc hrI rfie nUM, Bfv vfihgurU jI nUM sMboDn kIqf hoieaf hY,pr hYrfnI dI gwl ieh hY ik sfzy ardfsIey AuhI quk vrq ky isDf siqgurF nUM hI Bog lfAux leI kI rhy huMdy hn . siqgurF ny afpxy pRBU-pqI dy imlfp vfly Bog aQvf afqmk anMd mfxn bfry hor vI keI anmol bcn Aucfry hn:--

69-durjnu dUjf BfAu hY vyCoVf hAumY rogu .. sjxu scf pfiqsfhu ijsu imil kIcY Bogu .. 3 ..{1�94}-2

arQ:- (pRBU qo ibnf) iksy hor nfl ipafr (ijMd df vwzf) vYrI hY, hAumY df rog (pRBU nfloN) ivCoVf pfAuNx vflf hY . sdf kfiem rihx vflf pRBU pfiqsLfh (ijMd df) imqR hY ijs nUM iml ky afqmk afnMd mfixaf jf skdf hY . 3 .

ijs pRBU df awzrf aqy ivsLysL afkfr hY hI nhIN ijs df koeI rUp ryK kuJ vI nhI, aqy jo sfry jIvF aQvf sfry pdfrQf dy ivc smfieaf hox krky AunHF df Bog hr smy kr irhf hY, Aus vfsqy iksy Bfzy ivwc Bojn pf ky Bog lfAux leI bynqI krnI, Aus byaMq prmfqmf dy agMm aqy aQfh hsqI nfl mKOl krn df Gor pfp hY . ajyhf pfp bRfhmx dy krn vfsqy hI hY . gurU df iswK pfpI ikAuN bxy?y

7�-qU siB Gt Bogih afip quDu lypu1 n lfhrf2 ..{1�96}-vfr--5 1= asr . 2=nhIN lwgdf .

ijs gurU gRMQ sfihb dy sLbd ivcoN kuJ awKr lY dy gurU aQvf prmfqmf nfl mKOl krn vflI bRfhmxI apRfD krdy hF Aus gurU df Purmfn pdNrQF dy Bog bfry ieh hY ik :-

71-kpV Bog ivkfr ey hBy hI Cfr .. Kfku luoVydf qMin Ky jo rqy dIdfr .. 2 .. {1�98}-vfr-11}

arQ :- (pRBU dI Xfd qoN ivrvy rih ky inry) Kfx-hMzfx (dy pdfrQ) ivkfr (pYdf krdy hn . ies vfsqy asl ivc) ieh sfry suafh smfn hn (AuNky hI inkMmy hn) . qFhIeyN) mY AunHF bMidaF dy crnF dI DUV Bfldf hF, jo pRBU dy dIdfr ivc rMgy hoey hn .

prmfqmf dI isPLq sflfh vflI gwl qoN ibnF hor hor ardfsF krnIaF siqgurF dy hukmF dI AulM�xf hY . gurdyv jI dwsI mirXdf df iqafg ibwpRn kI rIq hY . mUrqI-pUj ibwpR nUM pwQr dI mUrqI dy awgy Bojn dy Qfl Bytf krky Bog lfAux leI ardfsF krdf vyK ky, Bgq kbIr jI ny PLurmfn kIqf ik sfrf kuJ Kf qy qusIN afp jFdy ho dyvqy aQvf dyvqy dI mUrqI dy mUMh ivc qF suafh vI nhIN pYNdI :-

72-Bfqu pihiq aru lfpsI, krkrf kfsfru .. Bognhfry Boigaf iesu mUriq ky muK Cfru .. 4 ..{479}--14

arQ:- Bwq, dfl, lwpI qy murkxI pMjIrI qF (pujfrI hI) Ck jFdf hY, ies mUrqI dy mUMh ivc kuJ vI nhIN pYNdf (ikAuNik ieh qF inrijMd hY Kfvy ikvyN ?) . 4 .

gurU arjn dyv jI dy Aucfry bcnF dy gLlq arQ krky pMQ ivc ibwpRn kI rIq ilafAux vfly swjx hux gurU arjn dyv jI df ieh bcn vI pVH lYx, ijQy AunHF ny ajyhy sLrDflUaF nUM rwb qoN tuwtf hoieaf psLU ikhf hY ijhVy ikRsLn dI mUrqI nUM Bgvfn smJdy hn, aqy lokF dI awK bcf ky Aus nUM pMjIrI afid df Bog lvfAuNdy hn :-

73-kir pMjIru KvfieE cor .. Ehu jnim n mrY ry sfkq Zor .. 2 ..{1136}--1

arQ:- hy BfeI ! pMjIrI bxf ky qUM lukf ky ( afpxy vloN prmfqmf nUM ikRsLn-mUrqI dy rUp ivc ) KvFdf hYN . hy rwb qoN tuty hoey mUrK ! prmfqmf nfh jMmdf hY nfh mrdf hY . 2 .

74-so isKu sKf bMDpu hY BfeI ij gur ky Bfxy ivic afvY ..

afpxY BfxY jo clY BfeI ivCuiV cotf KfvY ..

ibnu siqgur suKu kdy n pfvY BfeI iPir iPir pCoqfvY .. 1 .. {6�1} ---cldf




.