.

ipRM: igafnI surjIq isMG

    BfeI mrdfnf jI (isWK ieiqhfs drsLn)

    ipRNMsIpl igafnI surjIq isMG, isK imsLnrI, idWlI

    BfeI mrdfnf, cONBV jfq dy imrfsI mIr bFdry df puWqr sI. iehnF df jnm rfey Boey dI qlvMzI ivKy sMmq 1516 nMU hoieaf. BfeI mrdfnf jI gurU nfnk sfihb qoN Aumr ivc 9 sfl 2 mhIny vWzy sn. afp jI nMU isWK Drm ivWc iek rbfbI (kIrqnIey) dy rUp ivWc pRvysL hox df sB qoN pihlF mfx pRfpq hoieaf. afp jI ny kul pOxy BujwqHr sfl Aumr BogI, ijs df vWzf ihWsf Bfv 47 sfl gurU crnF ivWc hI bIiqaf. aNMq srIr dI sMBfl vI gurdyv dy hsq-kmlF qoN hoeI. scmuc DMn hn! BfeI mrdfnf jI.

imrfsIaf dy puqWr hox sdkf, afpjI nUM rfg dI guVHqI bWcpn qoN hI pRfpq sI. Aus vyly imrfsIaF df ipafrf qMqI sfjL rbfb hI huMdf sI aqy hux qIk imrfsIaF df ipafrf sfjL iehI hY. iesy krky iehnF nMU BfeI mrdfnf ‘rbfbI’ kr ky vI swidaf jFdf hY. gurU nfnk sfihb dy ipqf, mihqf kflU jI, rfie bulfr dy dsF ipMzF dy pWtvfrI sn, ies vfsqy mrdfny dy ipqf mIr bFdry df gurU sfihb dy Gr-pRvfr ivc inwq df afAuxf jfxf sI. imrfsI hox dy nfqy Ausdy ipRvfr dIaF sYNkVy loVF aqy rotI rojLI pfqsLfh dy pRvfr nfl juVI hoeI sI. ajyhy pRvfrF qy afky sWd dyxI[[ ‘vy! qYnUM alHf dI rWK-qyry bWcy jIAux’[[ imrfsI pRvfrF dI ikrq df ieWk vWzf sfDn sI. iehI kfrx sI ik mrdfnf vI keIN vfr afpxy ipqf nfl gurU sfihb dy Gr afieaf krdf sI. sLfied sfihbF dI bKisLsL Aus Aupr hoxI sI aqy sfry sMbMD vI iesyqrHF dy hI juVdy gey. pfqsLfh ny AusnUM apxy sMprk ivc lYxf sLurU kr idWqf.

nIcF ivcoN vI nIc-gurdyv ny nO sfl dI Aumr ivWc hI jMÖU pfAux qoN sfP ienkfr kr ky, icrF qoN bRfhmx dI pRBUsqf qy krfrI sWt mfrI sI. jfq aiBmfnI, bflk gurU dy aijhy kOqkF sdkf aMdroN aMdr gurU jI nfl vWzf sfVf rKx lg pey. ipqf kflU dy srkfrI ruWqby aqy bflk gurU dy hrmn ipafry hox dy nfl nfl, afp jI dIaF inruqr kr dyx vflIaF ielfhI dlIlF sfhmxy AuhnF lokF dI pysL nhIN sI jFdI. ibnF Kfs kfrx, mfVI ijhI g‘l nMU lYky, Kyq AujfVn dy bhfny, rfie bulfr nMU BVkfAux dI koisLsL krnf-gurU sfihb nfl ienHF lokF rfhIN, sfVf rKxf sfibq krdf hY.

bRfhmx ny bVI kutlnIqI nfl, mnuWK smfj dI kfxI-vMz kr rKI sI. ieWk qrIky Ausny sfry smfj nMU hI, afpxf gLulfm bxf riKaf sI . iksy ny KLqrI dy lybl hyT, afpxIaF jfnF hUlky, iesdI riKaf krnI sI. vYsL df Drm, afpxy KUn psIny dI kmfeI, afpxy bicaF dy mUMho Koh ky, dfn pMun dy nfm qy ienHF nMU dyxI sI. sB qoN mfVI hflq qF ivcfry Aus bdnsIb dI sI, ijs nMU sLUdr df lybl lgf hoieaf sI. Aus df kMm qF kyvl dUijaF dI ivsLtf cukxI, kwpVy Doxy aqy juWqIaF gMZxf afid hI sI. bdly ivWc Aus nMU iml rhI sI nPLrq, iglfnI aqy hr vWkq dI CI: CI:. AuWcI jfq vflf qF Aus dy pRCFvy qoN vI iBWt jFdf sI.

iPr ihMdU vIr qF, muslmfnF nMU mlyC kihky inMddy sn. imrfsI ivcfry qF AunHF muslmfnF ivcoN vI aiq nIc mMny jFdy sn. Bfv nIcF ivcoN vI nIc. ikWqnf D‘kf sI rWb dy mnWKF dy ieWk vzy vrg nfl. ikWqnI nPLrq PYlfeI geI sI mflk dy ienHF lokF bfry. CotI Aumr ivc hI, iek imrfsI dy bWcy nfl, AuWc kul dy smJy jFdy bflk gurU df inWq df sMprk vWDdy jfxf ienHF vrn-vMz dy sLYdfeIaF vfsqy iek vWzI cot sI.

imrfsI qoN BfeI- gurdyv ny Aus imrfsI kul dy mrdfny nMU apxI CfqI nfl lgfieaf. AusnUM BfeI kihky invfijaf aqy nfl ibTfieaf. ieh iek bVf vwzf cYlMj sI, vrxvMz aqy jfqpfq dy mudeIaF vfsqy. ieh qF AunHF dI CfqI qy muMg dln qoN GWt nhIN sI. iek vWzI bMbfrmYNt sI, Drm dy nfm hyT PYlfeIaF jhflqF aqy afzMbrF Aupr. gurU pfqsLfh qoN Cut, ieh kMm iksy hor dy vs df ho vI nhIN sI skdf. pfqsLfh cfhuMdy qF, ieh mfx iksy aKOqI AuWcI kWul dy mnuWK nUM vI bKsL skdy sn. pr afp jI df insLfnf qF mnuWK mnuWK ivWckfr PLYlfey gey ies nPLrq dy bIj df nfs krnf sI. iesy vfsqy ieh mfx bKisLaf mrfsI jLfq dy ‘mrdfny’ rbfbI nMU.

lWcr Kyz qON ielfhI iesLk qIk- eyQy hI bs nhIN; ikWQy mrdfny df ipqf, iek imrfsI hon dy nfqy, ienHF hI rfgF nMU vrqky iesLk imjfjLI aqy ssqy iksm dy gIq gfAuNdf sI. mrdfny dy Ausy huWnr nUM sfihbF ny ielfhI isPqF vWl moV idqf. do vWkq df siqsMg gurU nfnk pfqsLfh df nym sI aqy ies nym ivc rbfb dI syvf df mfx imilaf-BfeI mrdfny nMU. AuWcIaF kulF dy sWdvfAux vfly jdoN ienHF siqsMgF df rs mfxdy qF mrdfny rfhIN vjdI rbfb AunHF aMdr mnuwKI brfbrI df hulfrf BrdI. gurbfxI aMdr vrqy gey kul 31 rfgF ivcoN 19 rfg pihly jfmy ivwc Aucfrx kIqy gey. ienHF ivWcoN kyvl iek rfg dupihr df hY, bfkI sfry svyr aqy sLfm dy hn. Bfv dovy smyN ieh 19 rfg rbfb qy gfAux vflf, BfeI mrdfnf hI sI.

DMn hY BfeI mrdfnf jo gurdyv dI bKisLsL sdkf, Drm dy TykydfrF df iek ilqfiVfaf mnuwK; GtIaf pWDr df iek gÖeIaf-19 rfgF df mfihr, afpxy smyN df mhfn pRBU ipafrf aqy,vwzf klfkfr ho inWbiVaf. aj dy vwzy vWzy klfkfr vI sLfied ieWqny rfgF ivc iekly mfihr nf ho skdy hox. pfqsLfh ny sfbq kr idqf ik "aY dunIaF dy loko! ijnHF nUM qusIN nIc-nIc kih ky iqRskfrdy ho ienHF aMdr qF vWzy vWzy guxvfx vI pey hn. AuprMq isWK ieiqhfs ny aj qIk anykF ajyhIaF imsflF pysL kIqIaF hn.

BfeI mrdfnf ‘pfhul pRfpq’ pRcfrk vI sI- BfeI mrdfnf- kyvl iek mhfn pfhul pfRpq iswK hI nhIN sI blik iswKI df mhfn pRcfrk vI sI. BfeI gurdfs jI dIaF sMbMDq vfrF df tIkf-BfeI mnI isMG jI dI rcnf, igafn rqnfvlI dI pAuVI nM: 47 ies df vWzf sbUq hY. Aus anusfr jdoN BfeI mrdfny ny BfeI nIrU nMU iswKI ivwc pRvysL krvfieaf qF iqMn AupdysL idWqy- (1) kys kWql nhIN krvfAuxy (2) pihr rfq rihNdy AuTky ‘siqnfm’ df jfp krnf hY (3) afey gey guriswK dI syvf krnI hY. spsLt hY ik BfeI mrdfnf afp aiDkfr pRfpq pRcfrk vI sI. jLrUrI hY iswK Drm ivwc pRvysL smyN Ausny afp vI iehI pRx ilaf sIy. iPr hovy vI ikAuN nf, Aus ny afpxI kul pOxy 75 sflF dI Aumr df iek vwzf ihwsf, lgBg 47 sfl qF gurdyv dy crxF ivwc hI gujLfiraf sI. ies vfsqy qF AsnyN afpxI pWqnI aqy aolfd nMU vI quwC smiJaf sI. ieQoN ieh vI spsLt ho jFdf hY ik isWK Drm ivwc pRvysL krn vfsqy, kysF sihq srUp dI sMBfl krnf, ieh nIXm gurU nfnk sfihb qoN hI lfgU sI.

aY dunIaF dy loko! jLrf afpxy aMdr JfqI mfro, jykr kuJ idnF vfsqy koeI aiq ipafrf mihmfn vI quhfzy kol rihxf sLurU kr dyvy qF Bfrf mihsUs hox lg jFdf hY. iksy nfl do cfr idn Aus dy kMm jfxf pY jfvy qF afpxy sfry pRogrfm Krfb hMudy njLr afAuNdy hn. bfl bWcy dI rotI ruldI mihsUs huMdI hY pr sLfbfsL hY BfeI mrdfny dy, ijsny sfry suK afrfm iqafg idqy, sMsfrk jLrUrqF nMU iPWkf smiJaf- jMglF, bIafbfnF aqy ryigsqfnF ivWc afpxy pRIqm dy nfl iKVy mwQy sfry ksLt JWly pr hukm nhIN moiVaf. ieh smrQf aqy afqmk AucWqf sI ijhVI gurU nfnk pfqsLfh dI sMgq aqy dovyN smyN dy gurbfxI sqsMg ny Aus aMdr Br idWqI sI.

BfeI mrdfnf, bfxI ivc vI snmfinq- ikWqny rIJy gurU nfnk pfqsLfh afpxy ies aiq ipafry isWK Aupr. sfihbF ny ibhfgVy dI vfr dI bfhrvIN pAuVI dy nfl iqMn slok BfeI mrdfny dy nfm nMU smripq krky ieiqhfs ivc sdf leI Aus df nfm vI amr kr id‘qf. dyKo pMnf 553 sfihb sRI gurU gRMQ sfihb jI df, Purmfn hY:[[[ "sloku mrdfnf 1 ] kil klvflI kfmu mdu mnUaf pIvxhfru ] k®oD ktorI moih BrI pIlfvf ahMkfru ] mjls kUVy lb kI pI pI hoie Kuafru ] krxI lfhix squ guVu scu srf kir sfru ] gux mMzy kir sIlu iGAu srmu mfsu afhfru ] gurmuiK pfeIaY nfnkf KfDY jfih ibkfr ] 1 ] mrdfnf 1 ] kfieaf lfhix afpu mdu mjls iqRsnf Dfqu ] mnsf ktorI kUiV BrI pIlfey jmkflu ] iequ mid pIqY nfnkf bhuqy KtIaih ibkfr ] igafnu guVu sflfh mMzy BAu mfsu afhfru ] nfnk iehu Bojnu scu hY scu nfmu afDfru ] 2 ] kFXF lfhix afpu mdu aMimRq iqs kI Dfr ] sqsMgiq isAu mylfpu hoie ilv ktorI aMimRq BrI pI pI ktih ibkfr ] 3 ]" [[[[Bfv AuhI mnuK jdoN kWcIaF mihPLlF ivc zuibaf huMdf hY qF Ausdy jIvn df nksLf hor huMdf hY pr AuhI mnuK jdoN siqsMgq kfrx AuWcI sWucI avsQf ivc af jFdf hY qF Ausdf jIvn BfeI mrdfny vFÕ cmk AuTdf hY. kmfl hY dunIaF nUM sWc smJfAux vfsqy ienHF slokF df sMboDn vI kIqf qF BfeI mrdfny nUM sLied ies vfsqy, ik ieQy mrdfny dy jIvn dy dovyN pWK vI mOjUd sn.

sfzy kuJ tIkfkfrF aqy bfxI vyrvf dyx vfilaF df ieh ilKxf ik ieh slok BfeI mrdfny dI rcnf hn. gurbfxI isDFq qoN nf-smJI hY. ienHF slokF aMdr do vfrI ‘nfnk’ pd dI vrqoN aqy isrlyK aMdr ‘1-(pihlf)’ sLbd ienHF slokF df gurU nfnk pfqsLfh dI rcnf hox df spsLt pRmfx hn. ‘nfnk’ pd dI vrqoN df hwk kyvl gurU nfnk pfqsLfh aqy AunHF dI gwdI nMU pRfpq gur ivakqI df hI sI, iksy hor df nhIN.

pRo: sfihb isMG jI ny ikWqny vWjd iv‘c afky Xfd kIqf hY BfeI mrdfny nMU. ilKdy hn:"vfh! BfeI mrdfinaF! qMU ikMnF mhfn qy suBfgf hYN! ikWqny sfl qMU gurU nfnk pfqsLfh dy crnF iv‘c ibqfey? 47 sfl. afpxI sfrI 75 sflF dI Aumr ivco 47= sfl=554 mhIny=16920 idn! ijLMdgI dy ieWqny idhfVy, idn rfq, hr vyly Aus pfiqsLfh dy crnF iv‘c gujLfrny koeI sfDfrn suBfgqf nhIN" (jIvn ibRRqFq sRI gurU nfnk dyv jI slokF dy vyrvy vfsqy ‘sRI gurU gRMQ sfihb drpx’ (poQI 4 pMnf 303 krqf pRo: sfihb isMG jI)

hukmI bMdf BfeI mrdfnf, rITy imWTy- BfeI mrdfnf ijs qrIky nfl lgfqfr 47 sfl pfqsLfh dy crnF ivc hfijLr irhf. ieiqhfs dI BfvyN sMBfl nhIN hoeI, iPr vI ieiqhfs ivcoN kuJ ajyhy iesLfry imldy hn jo sfbq krdy hn ik BfeI mrdfnf ieWk mhfn hukmI bMdf sI. drasl iehI qF iqafrI sI jo pihly jfmyN qoN hI isWK dI krvfeI geI sI. kOzy BIl dI GWtnf ies gl dI AugfhI BrdI hY. kYsy zrfvxy aqy KUMKfr jMglF dIaf pgzMzIaF hoxgIaF jdo pfqsLfh ny hukm kIqf ‘mrdfinaf! kuJ Bojn df pRbMD kro’ hukmI bMdy mrdfny ny AuWkf ikAuuN-ikMqU nhIN kIqI aqy kOzy dy Zhy cVH igaf. Ausny qF gurU dy hukmF qy pflxf krnI sI. loV pYx qy bhuVI vI qF gurU ny afp hI kIqI. Ausdf PLrjL qF kyvl hukm dI pflnf krnf sI. kdy zoilaf nhIN BfvyN sWjx dI kqlgfh sI aqy BfvyN sumyr dIaF AucIaF brPLIlIaF cotIaF.

Ausdy isWKI jIvn nfl BrpUr hukmI bMdy vflI iqafrI qoN pfqsLfh,ieWqny pRsMn sn ik bfxI rcnf ivc Ausy dy hI plty hoey jIvn dI imsfl dyky, AusnUM sdIvI mfn bKisLaf. blik Ausdy clfxy smyN pfqsLfh dy Aus nfl ieiqhfisk bcn kI sn, agy clky AusdI Jlk vI asIN dyKFgy. pfqsLfh ny qF sMsfr dy ieiqhfs ivc vI AusnUM sdf vfsqy amr krnf sI. hukm hoieaf mrdfinaf "Bojn krnf hY drKq qy cVH ky Pl JfV ilafvo" hukmI bMdf mrdfnf- rMck mfqr vI Brm nhIN kIqf ik ieh rITy kVvy aqy jLihr vI hn . AusnUM qF iMcMqf hY ik gurU dy hukm nUM mMnx ivc koeI iZWl nf ho jfvy. ClFg lgfeI aqy drKq qy cVH ky tfhxF nUM jLor nfl jf JUixaf. ienHF kOVy rIiTaF Aupr qF pfqsLfh dI njLr ho cukI sI. sfry drKqF dy rITy qF AuQy aj vI kOVy aqy jLihr hI hn. Auh iek drKq aj qIk imWTf hY. ieh imWTy rITy dI ieiqhfisk Xfdgfr ijQy BfeI mrdfnf dI Xfdgfr bxky amr ho geI AuQy ies gl df vI sdf cyqf krvFdI rvygI ik isWK df jIvn bfxI gurU dy hukmF ivc cl ky hI aMimRq bx skdf hY. isWK df arQ vI ieko hY-gurU, gurbfxI dI isiKaf df isWK. PLurmfn hY-"hukim mMinaY hovY prvfxu qf KsmY kf mhlu pfiesI" (pM: 471)

"kI PLrk pYNdf hY"[["sB cldf hY"- nfm nUM qF aj asIN sfry hI isWK hF pr ivrly hI pRvfr bcy hn nhIN qF hr iek pRvfr ivc aWj AuKfV bixaf ipaf hY. TIk AusyqrHF ijvyN gYrisWK pRvfrF ivc. nf itkfa hY nf sLFqI. BWtkxf, iqRsLnf, hfie-hfie, afpsI iKcoqfx- qU qU-mYN mYN, lVfeIaF-JWgVy, puils-kichrIaF-mukWdmybfjLIaF, mfnsk qnfv AulJxF , srIrk rog. aWj isWK pRvfrF dy jIvn ivc aqy gYr-isWK pRvfrF ivc koeI vWzf Prk nhIN irhf. ies sfry df muK kfrx hY ik aj isK aMdr vI bfxI isiKaf dI TMZk nhIN rhI. pfqsLfh ny isWK dI GfVq hukmIN bMdy mrdfny vflI GVI sI. BfeI mrdfny dI sfKI sfzy sfhmxy hY. aj df isWK ikWQy KVf hY? aj df isWK sLfied bfxI igafn qoN vWD, afp smJdfr bx cukf hY. hr gl ivc iesdI mYN-myrI pRDfn hY. apxI hr iek rihxI ivcoN gurU dI mWq nUM iqafg ky, hUVmWq df isLkfr ho cukf hY. ‘kI PLrk pYNdf hY’- ‘sB cldf hY’- ‘lokfcfrI vI dyKxI huMdI hY’- ‘ieh sfzy rIqI irvfj hn, krny pYNdy hn’- ajyhy iPLkiraF df gulfm ho ky, Auh aWj gurbfxI jIvn nUM iqlFjlI dyeI bYTf hY.

nqIjf-gurU dI bKisLsL qoN tuWtky dunIafvI icWkV ivc ilWbiVaf ro irhf hY pr pysL nhIN jFdI. ies sfry df ieko hI hWl hY. BfeI mrdfnf jI vflI hWQlI sfKI, sfnUM aj vI sfzy isKI jIvn df aslI rfh smJf rhI hY. sfzf jIvn aj iPr suKWlf ho skdf jy kr sWcmuc ieh jIvn bfxI dI isiKaf aqy hukm ivc vfips af jfvy qF.

krfmfq aqy bKisLsL ivc PLrk- sfnUM donF dy aMqr nUM smJx dI loV hY. krfmfq nUM isWK Drm ivc koeI QF nhIN. krfmfq kyvl njLr df DoKf aqy vWkqI Clfvf mfqr hI huMdI hY. dUijaF Aupr apxf pRBfv kfiem krn vfsqy ieh kyvl hWQ dI sPLfeI hY. jogIaF rfhIN irWDIaF isWDIaF df vWs ivc krnf ‘krfmfq’ df hI iek aglf pVfa hY. blik keIN vfrI krfmfq qF hyrf-PLyrI df hI dUjf nfm vI huMdf hY.

bKisLsL, sihj ivc AusfrU ibrqI df sdIvI pRgtfvf hY. pfqsLfh dI bKisLsL (ndir-krm) df hI isWtf sI ik sWjx vrgy kfiqWlF df jIvn qbdIl ho igaf. mnuKF nUM qWl ky Kf jfx vfly kOzy vrgy BIlL; pRcfrk bx gey. Kfry KUhF ivWckfr aj vI Auh imWTy KUh mojUd hn ijhVy pfqsLfh rfhIN hukm krn krky Kody gey ‘qy imWTy inkly aqy aj vI imWTy hn. jykr krfmfq vflI gl huMdI qF Auh sfKIaF qIk hI mihdUd rih jFdI. ieh sfKIaF sfnUM aj vI bfxI gurU dy hukmF qy clx dI jfc isKf rhIaF hn.

krqy dI Kyz ivc qF "jl qy Ql kir, Ql qy kUaf, kUp qy myru krfvY ] DrqI qy afkfis cZfvY, cZy afkfis igrfvY" (pM:1252) aqy "sIhf bfjf crgf kuhIaf, eynf Kvfly Gfh ] Gfhu Kfin iqnf mfsu Kvfly, eyih clfey rfh ] ndIaf ivic itby dyKfly, QlI kry asgfh ] kIVf Qfip dyie pfiqsfhI, lskr kry suafh ] jyqy jIa jIvih lY sfhf, jIvfly qf ik asfh ] nfnk ijAu ijAu scy Bfv,Y iqAu iqAu dyie igrfh" (pM:144) bfxI ivcoN hor anykF pRmfx krqy dI ies Kyz nUM ibafn rhy hn. sc dy pFDI hox leI sfnUM bKisLsL ‘qy PLokt krfmfqF dy Prk nUM smJx dI loV hY.

BfeI mrdfny df clfxf- BfeI mrdfny df clfxf 13 mGr sMmq 1591 nMU krqfrpur sfihb ivKy hoieaf. ikWqnI AuWcI afqmk avsQf nMU pRfpq ho cuky sn BfeI mrdfnf jI- sfihbF ny prK krdy hoey puuiCaf, "qyrI mVHI bxf ky jgq qoN pUjfeIey?" qF AuWqr sI "pfqsLfh! srIr dI mVHI ivcoN kwZdy ho aqy pwQrF dI mVHI ivwc pFvdy ho". igafn rqnfvlI pAuVI nM: 45 anusfr[ BfeI mrdfny dI afpxI iewCf muqfibk sfihbF ny afpxy hsqkmlF nfl Aus df sskfr kIqf. sskfr AuprMq gurdyv ny pRBfq smyN kVfhpRsLfid iqafr krky sMgqF ivwc vrqfieaf. kuJ lyKkF ny mrdfny df idhFq rfvI kMZy krqfrpur dI bjfey KurWm jF kurm sLihr ivKy, sfihbF dy pRcfrk dOiraf dohrfn iliKaf hY. Koj anusfr ieh TIk nhIN. blik ies gwl nMU pRclq krn vfilaf ivcoN bdnIXqI dI bU afAuNdI hY. igafn rqnfvlI ivwc vI BfeI mrdfny df dyhFq rfvI kMZy hI iliKaf hY.

ieiqhfisk lfprvfhIaF- kuJ ilKfrIaF ny BfeI mrdfny nMU gurU bfby df mn bihlfvf-BuK df mfiraf-hr smyN pfqsLfh koloN dOVn dy bhfny ZUMzx vflf-zrpok aqy pqf nhIN kI kI ilKx dI avigaf kIqI hY. keI anpVH pRcfrkF ilKfrIaF ny hfsrs pYdf krn vfsqy afpxy vloN, ies ivc hor vI imrc msfly lgfx dI koisLsL kIqI hY. keIaF ny qF ieho jhIaF Dfrnf vI GWV idWqIaf ‘bfbf BuiKaF nf mfr, idl qMg af igaf’. ieh sB BfeI mrdfny dy AW‘cy-sW‘cy jIvn nMU Kojx aqy smJx qoN ibnF hY. ieh sBkuJ, iek mhfn ivdvfn, rfg ividaf dy inpuMn, hukmIN bMdy aqy pfhul pRfpq aiDkfrI isWK pRcfrk dy siqkfr ivruD hY. Auh BfeI mrdfnf, ijs nMU pfqsLfh ny ‘BfeI’ df ru‘qbf dyky apxI CfqI nfl lgfieaf, bfxI aqy ieiqhfs ivWc sdf vfsqy amr kr idWqf; ajyhy jIvn vfly mhfn iensfn dI Gor byadbI hY. blik isWK ieiqhfs df mjLfk bxfAux dy qul hY. sfnUM apxIaF iehnF ieiqhfisk lfprvfhIaF bfry vDyry sucyq hox dI loV hY.

mr-jfxf aqy mrdf-nf: keIaF ny qF sfKIaF dy nfm qy ieho ijhIaF khfxIaF vI GVIaF hn ijvyN afpxy pihly dWs puqrF ivcoN iek qoN bfd dUjy dy mr jfx kfrx ies dy mfqf ipqf ny ies df nfm hI ‘mr jfxf’ rK idqf. gurU pfqsLfh dy ieh kihx qy ik ieh ‘mrdf-nf’ ies df nfm ‘mrdfnf’ ho igaf. aijhIaF khfxIaF inrmUl aqy kfl BMg-dosL nfl pirpUrq hn ijvyN ik BfeI mrdfnf qF sfihbF qoN Aumr ivwc hI, nO sfl vWzf sI. mrdfny df jnm PWgx sMmq 1516 df hY aqy gurU pfqsLfh df afgmn ivsfK sudI qIj sMmq 1526 df.

mrfsI nhIN, BfeI- iesdy nfl hI iek hor bynqI AunHF sWjxF dI syvf ivc hY jo aj qIk mrdfny nMU imrfsI jF muslmfn pRcfrdy af rhy hn. ieh ivsLf bVf iDafn mMgdf hY. pfhul lYx qoN bfd koeI vI mnuK hor kuJ nhIN blik kyvl gurU df isWK hI huMdf hY—Bfv-gurbfxI dI isiKaf df isK. Aus dI ipWClI jfq-kul-Drm sB Kqm ho jFdy hn. Ausdf Drm kyvl ieko hI ho jFdf hY—kyvl gurbfxI dI isiKaf anusfr clxf. asIN dyK cu‘ky hF ik BfeI mrdfnf kyvl pfhul pRfpq gurU df isWK hI nhIN sI blik isWK Drm df aiDkfr pRfpq pRcfrk vI sI. hF, BfeI mrdfny bfry jnm df imrfsI jF muslmfn kihxf glq nhIN pr AusnUM lgfqfr imrfsI jF muslmfn pRcfrdy jfxf sfzI nf-smJI df pRqIk hY.

"iek bfbf akfl rUp dUjf rbfbI mrdfnf"- (vfr1/35 Bf:gu:) BfeI gurdfs jI ny ies gl dI gvfhI BrI hY ik gurU nfnk pfqsLfh ny sfQ ivc kyvl BfeI mrdfnf hI hoieaf krdy sn. BfeI bfly df ijLkr kyvl BfeI bfly vflI jnm sfKI ivc hI afAuNdf hY. ijhVI ik KojF dy afDfr qy pMQ nfl bVf vWzf DoKf sfibq ho cukI hY. Ausy jnm sfKI dy afDfr qy kvI sMqoK isMG jI ny pMQ pRkfsL iliKaf hY aqy Aus ivc vI BfeI bfly df Ausy qrHF hI bfr bfr ijLkr hY. sfibq ho cukf hY ik BfeI bflf nfm df, gurU sfihb dy nfl koeI vI ieiqhfisk ivakqI nhIN hoieaf. isWK ieiqhfs nUM Klq mlq krn vfsqy ivroDIaF rfhI ieh iek rsqf bxfieaf igaf hY.

aMq iv‘c iehI kihxf bxdf hY BfeI mrdfnf. qUMM DMn hYN! qUM DMn hYN! aqy qUM DMn hYN! BfeI mrdfnf!




.