.

 

aMimRq vylf scu nfAu vizafeI vIcfru

 
 

awj dI sfieMs dy anusfr aMimRq vyly dI mhwqqf

 
 

Importance of Amrit Vella according to present day science

 
 

mnuwK jIvn ivc KusLI aqy sLfqI leI afpxI mq anusfr hr qrHF dy Auprfly krdf rihMdF hY. lok afps ivc gwlf krn smyN vI iehI kihMdy hn, ik asIN qF sLFqI leI swB kuJ TIk krdy hF. prMqU, aslIaq ieh hY, ik sLfqI ikqy vI nhIN. nf iensfn dy idlF ivc, nf dysLF ivc aqy nf hI pUrI dunIaF ivc. koeI vI mslf hovy, hr koeI afpxy afp nUM TIk kihMdf hY. pr aslIaq aksr ies dy Ault huMdI hY. ikAuik, ivcfr vwK vwK hn, ies leI sfry iks qrHF TIk ho skdy hn? sfiraF ivcoN iek hI TIk ho skdf hY. ieh vI sMBv hY ik sfry hI glq hox. gurbfxI qF kihMdI hY.

 
 

afps kAu jo Blf khfvY ] iqsih BlfeI inkit n afvY ] srb kI ryn jf kf mnu hoie ] khu nfnk qf kI inrml soie ]3] (278)

 
 

asLfqI df kfrx iehI lgdf hY ik sfzI soc ivc kuJ nuks hY aqy scfeI kuJ hor hY. scfeI pYsf, AuWcI pdvI jF qfkq nfl nhIN iml skdI hY. ienHF nfl JUT nUM swc kih ky, dUsiraF Aupr Qoipaf qF jf skdf hY, prMqU JUT kdI swc nhI bx skdf hY. loB, pfp, kUV aqy kfm krky hryk jIv afpxy afp ƒ pUrn qOr qy isafxf smJdf hY . hMkfr krky koeI mnuwK afpxy aOgux mMnx nUM iqafr nhIN hY . scfeI koeI pdfrQ nhIN ijs nUM hr koeI afm duinafvI qwkVI nfl qol sky. swc df pqf krn leI swc dI qwkVI nfl qolxf pvygf. mnuwK prK ivc, qF pUrf Auqrdf hY, jy qwkVI dy dUjy pwly ivc rwb dI drgfh ivc imlI hoeI iewjLq rUpI vwtf pfieaf jfey.

 
 

sBu ko pUrf afpy hovY Git n koeI afKY ] piq prvfxf ipCY pfeIaY qf nfnk qoilaf jfpY ]2] (468-469)

 
 

jy kr swc jfnxf cfhuMdy hF qF swc dI qwkVI lYxI pvygI. jy kr sLfqI cfhuMdy hF qF injI svfrQ dI bjLfey swB df Blf socxf pvygf. iswK Drm hI iek ajyhf Drm hY, ijhVf srbwq dy Bly dI gwl krdf hY. iswK Drm df AudysL hY.

 
 

ihMdU qurk koAU rfPjLI iemfm sfPI, mfns kI jfq sbY eykY pihcfnbo .15.15. (akfl Ausqiq, sRI muK vfk pfqsLfhI 10)

 
 

dunIaF ivc sLfqI kfiem krn leI sfnUM afpxy aMdr sLfqI df bUtf lfAuxf pvygf. qF hI asIN dUsiraf nfl sLfqI dI sFJ kr skdy hF. gurbfxI jIvn dy swB pihlUaF bfry isiKaf idMdI hY. ijs sdkf asIN afpxy jIvn aqy pUrI mnuwKqf ivc sLfqI pYdf kr skdy hF. gurmiq df iek aihm pihlU ijs nUM asIN awj dI mfieaf dI dOV krky Bul cuky hF, Auh hY "aMimRq vylf scu nfAu vizafeI vIcfru". ieh iek aYsf hiQafr hY ijs nfl asIN afpxy ihrdy ivc sdIvI sLFqI pYdf kr skdy hF.

 
 

afAu asIM pihlF aMimRq vyly bfry gurmiq anusfr sFJ krIey aqy iPr awj dI sieMs nfl ies df sbMD jfnx df Auprflf krIey.

 
 

sLbd "aMimRq vylf" gurU nfnk sfihb ny gurbfxI ivc pihlI vfr vriqaf hY. aMimRq vylf aYsf smF hY jo ik akfl purKu qoN amr hox vflI dfq Bfv aMimRq dI dfq pRfpq krn ivc shfiek huMdF hY. gurmiq anusfr ieh isrP shfiek hI nhIN, sgoN avwsLk vI hY. rfq dy aKIrly pihr Bfv sUrj cVHn qoN iqMn GMty pihlF dy smyN nUM aMimRq vylf ikhf jFdf hY. ieh smF, gurbfxI ivc ipCl rfiq, Blky, pRBfqy, svyrf, subh, sbfhI, JflfGy, pRfqh kfl, afid nfvF nfl vI vriqaf igaf hY. ies smy nUM qVkf, subfh, afid vI ikhf jFdf hY.

 
 

iswK Drm ivc aMimRq vyly dI mhwqqf df ies ieiqhfsk Gtnf qoN lgfieaf jf skdf hY. jdoN gurU goibMd isMG jI ny anMdpur df iklHF Cwizaf qF dusLmx dIaF POjF ipCoN hmlf krn leI af geIaF. ipCl rfq iek isMG ny afiKaf ik aMimRq vylf ho igaf hY, qF hukm hoieaf ik dIvfn sjf idAu. iek pfsy afsf kI vfr df aMimRq kIrqn cl irhf sI qy dUsry pfsy dusLmx nUM rokx leI XuWD cl irhf sI.

 
 

dunIaF df hr kfrj akfl purKu dy hukmu aqy Aus dy bxfey gey inXmF anusfr hI huMdF hY. akfl purKu aqy Aus df inXm sdf leI atwl hY. gurmiq anusfr akfl purKu byaMq hY, qy Aus dI bolI pRym hY. hryk jIv jMqU Aus dIaF bxfeIaF hoeIaF rcnfvF qy inrBr krdf hY. asIN rojLfnF jIvn ivc Aus pfsoN dfqF mMgdy rihMdy hF qy Auh dfqfr sfnUM dfqf bKLsLdf rihMdF hY. afm dunIaF df inXm hY, ik jy kr asIN iksy nUM KusL krnf hovy, qF Aus nUM kuJ qohPy dy qOr qy Byt krdy hF, aqy imTy bolF rfhIN Aus dI qfrIPL krdy hF. iesy qrHF jy kr akfl purKu nUM KusL krnF hY qF Aus awgy vI kuJ nf kuJ Byt krnf pvygf aqy koeI Kfs bol vrqxy pYxgy, ijnHF nfl akfl purKu dI pRsMsf pRfpq kIqI jf sky. zUMigafeI nfl ivcfiraf jfvy qF sfrIaF dfqF aqy pdfrQ jo sfzy kol hn, Auh swB Aus dIaF bKsLsLF hI hn, qF iPr asIN ikhVI Bytf, akfl purKu dy awgy rwKIey, ijs dy sdky sfƒ Aus df drbfr idws pey? asIN mUMhoN ikhVf bcn bolIey Bfv, ikho ijhI ardfs krIey, ijs ƒ sux ky Auh hrI sfƒ ipafr kry. ies pRsLn dy AuWqr ivc gurU mhfrfj ny rsqf dwisaf, ik iek aYsI Byt hY, jo mnuwK vI akfl purKu awgy rwK skdf hY. ies mMqv leI AuWqm Byt hY "aMimRq vyly Aus df nfmu icq rfhIN Xfd krIey qy Aus dIaF vizafeIaF dI ivcfr krIey." ies qrHF krn nfl pRØBU dI imhr sdkf isPiq sflfh rUpI ptolf imldf hY. afm kwpVf qF qn Zwkx leI huMdF hY prMqU nfmu rUpI kwpVf sfzy mn dy ivkfrF nUM Zwk idMdF hY. Aus dI ikRpf-idRsLtI nfl sfzy aqy Aus ivc peI hoeI kUV dI pfil qoN KLlfsI imldI hY, qy Aus df dr pRfpq ho jFdf hY. ies qrHF krn nfl, ieh smJ vI af jFdI hY ik Auh swcf akfl purKu sB QfeIN BrpUr hY.

 
 

sfcf sfihbu sfcu nfie BfiKaf BfAu apfru ] afKih mMgih dyih dyih dfiq kry dfqfru ] Pyir ik agY rKIaY ijqu idsY drbfru ] muhO ik bolxu bolIaY ijqu suix Dry ipafru ] aMimRq vylf scu nfAu vizafeI ivcfru ] krmI afvY kpVf ndrI moKu duafru ] nfnk eyvY jfxIaY sBu afpy sicafru ]4] (2)

 
 

aMimRq vyly dI cox ipCy vI Kfs kfrx hn. idn aqy rfq nUM imlf ky awT pihr bxdy hn. 4 pihr idn dy aqy 4 pihr rfq dy hn. idn dy ruJyvy ivc mnuwK df mn rojfnf jIvn dy kMmF krky iKMizaf rihMdF hY. ies leI mnuwK akfl purKu dI Ausqwq ivc purI qrHF lIn nhIN ho skdf hY. rfq df smF afrfm leI huMdF hY. rfq dy smyN bfhrI sLor bhuq Gt jFdf hY. rfq dy pihly pihr ivc mnuwK idn dI Qkfvt krky pUrI qrHF lIn nhIN ho skdf hY. rfq dy dUsry aqy qIsry pihr ivc afrfm krn AuprMq srIr qfjLf ho jFdf hY. rfq dy cOQy pihr ivc Bfv aMimRq vyly mnuwKf srIr hr AuWqm kfrj krn leI iPr qoN iqafr ho jFdf hY. ies smyN vfqfvrn bhuq suhfvnf huMdF hY. vfjLUmMzl ivc afksIjn dI mfqrf vI aiDk huMdI hY. ies leI ieh smF akfl purKu nfl pUrI qrHF lIn hox leI AuWqm hY. gurmiq anusfr rfq dy pihly pihr dI bMdgI nUM iek sohxy ijhy Puwl dI qrHF igixaf igaf hY. prMqU Pl dI pRfpqI aMimRq vyly dI bMdgI nfl hI ho skdI hY. ies leI jo bMdy aMimRq vyly jfgdy hn, Auh prmfqmf pfsoN bKLsLsL pRfpq krdy hn. ies df ieh mqlb vI nhIN ik ijhVy vI bMdy aMimRq vyly jfgdy hn, Auh swB dfqf pRfpq kr skdy hn. bKLsLsLF mflk dIaF afpxIaF hn. Aus mflk awgy iksy df jLor nhIN cwl skdf hY. keI aMimRq vyyly srIr krky jfgdy hoey BI mfieaf aqy hMkfr krky ieh bKLsLsLF nhIN lY skdy hn. keI BfgF vfilaF ƒ Auh akfl purKu, afqimk sUJ dy ky jgf idMdf hY.

 
 

pihlY phrY PulVf Plu BI pCf rfiq ] jo jfgMin lhMin sy sfeI kMno dfiq ]112] dfqI sfihb sMdIaf ikaf clY iqsu nfil ] ieik jfgMdy nf lhin ieknf suiqaf dyie AuTfil ]113] (1383-1384)

 
 

gurU rfmdfs jI ny iswK dI pRIBfsLf ivc aMimRq vyly nUM Kfs mhwqv idwqf hY. siqgurU df swcf iswK Aus nUM afKdy hn, ijhVf hr rojL svyry aMimRq vyly AuwT ky hrI df nfmu cyqy krdf hY. hr rojL svyry Auwdm krky afpxy rojLfnf srIrk sPfeI aqy iesLnfn krn qoN bfad nfmu rUpI aMimRq dy srovr ivc tuwBI lfAuNdf hY. siqgurU dy AupdysL, Bfv gurbfxI duafrf pRBU df nfmu jpdf hY. gurbfxI iDafn nfl pVHn, suxn, smJx qy amlI rUp dyx nfl sfry pfp aqy ivkfr lih jFdy hn. siqgurU dI aMimRq rUpI bfxI dy kIrqn rfhIN akfl purKu dy jws gfien krdf hY. guriswK sfrf idn afpxI ikrq krdy hoieaF hmysLF pRBU df nfmu Xfd rwKdf hY. pRBU nUM hr smyN Xfd krn vflf iswK, siqgurU nUM cMgf lwgdf hY. siqgurU, Aus guriswK nUM iswiKaf idMdF hY, ijs qy ipafrf pRBU idafl huMdf hY. gurU df iswK isrP afpxf Blf hI nhIN, blik srbwq df Blf mMgdf hY. ies leI iswK afpxy nfmu jpx dy nfl nfl, hornF nUM vI nfmu jpfAuNdf hY. gurU dy iswK df PrjL bx jFdf hY ik sfJy qOr qy sMgqI rUp ivc gurbfxI gfien kry, afp gurbfxI pVHy aqy dUsiraf nUM gurbfxI pVHn leI pRyrnf aqy shfieqf kry.

 
 

mÚ 4 ] gur siqgur kf jo isKu aKfey su Blky AuiT hir nfmu iDafvY ] Audmu kry Blky prBfqI iesnfnu kry aMimRq sir nfvY ] Aupdyis gurU hir hir jpu jfpY siB iklivK pfp doK lih jfvY ] iPir cVY idvsu gurbfxI gfvY bhidaf AuTidaf hir nfmu iDafvY ] jo sfis igrfis iDafey myrf hir hir so gurisKu gurU min BfvY ] ijs no dieaflu hovY myrf suafmI iqsu gurisK gurU Aupdysu suxfvY ] jnu nfnku DUiV mMgY iqsu gurisK kI jo afip jpY avrh nfmu jpfvY ]2] (305-306)

 
 

BfeI gurdfs jI ny vI gurU rfmdfs jI dI qrHF iswK dI AuhI pRIBfsLf idwqI hY. guriswK aMimRq vyly AuT ky gurbfxI duafrf pRBU df nfmu jpdf hY. gurduafrf sfihb ivc jf ky sMgqI rUp ivc gurbfxI nUM pRym nfl suxdf hY. gurmiq ivcfr, Bfv gurU dI isiKaF duafrf afpxy mn dy sLMky dUr krdf hY. gurmiq anusfr sMgqF dI syvf kry. gurU ky lMgr ivc afp pihlF lYMx dI bjfey, pihlF dUsiraF guriswKF nUM Ckfvy aqy iPr bfad ivc afp lMgr Cky. afpxI dsF nOhF dI ikrq krky Aus df dsvMD guriswKf dy Bly leI aqy Drm kfrjf leI vrqy. gurmiq anusfr cwlx nfl gurU aqy cyly ivc nyVqf af jFdI hY.

 
 

gurisK Blky AuT kir aMimRq vyly sru nHfvMdf] guru kY bcn Aucfir kY Drmsfl dI suriq krMdf] sfDsMgiq ivic jfie kY gurbfxI dy pRIiq suxMdf] sMkf mnhuN imtfie kY guru isKF dI syv krMdf] ikrq ivrq kir Drmu dI lY prsfd afix vrqMdf] gurisKF no doie kir ipCoN bicaf afpu KvMdf] klI kfl prgfs kir guru cylf cylf guru sMdf] gurmuK gfzI rfhu clµdf ]40] (40-11-8)

 
 

gurmiq anusfr aMimRq vylf aqy siq sMgq Kfs mhwqqf rwKdy hn. siq sMgiq ivc bYT ky aqy pRBU-crnF ivc suriq joVx nfl afpsI myr-qyr mn ivcoN imt jFdy hn. iswK Drm anusfr akfl purKu iek hY, ies leI Aus df nfm-ismrn, sfrI mnuwKqf nUM afpxf sfQI bxf idMdI hY. gurU dI srn pY ky idn rfq prmfqmf nUM Xfd krn nfl afqimk bl pYdf huMdf hY, ijs sdkf ijLMdgI dy hux aqy afAux vfly smyN ivc jmF df duwK nhIN lwgdf. jIvn ivc qrwkI krn leI nyk kMm aqy AuWcy afcrn dI loV hY. jIvn ivc KusLhflI ilafAux leI kfm, k®oD, loB, moh aqy hMkfr ƒ afpxy vws ivc krn leI, AuWdm dI loV hY. ijhVy mnuwK ieh AuWdm krky aMimRq vyly AuWTdy hn, prmfqmf AunHF nUM kfmXfbI idMdf hY. jdoN rojLfnF aMimRq vyly AuTx df aiBafs bx jFdf hY qF mnuwK afqmk azolqf aqy afnMd dI avwsQf krky pRBU dy crnF ivc itikaf rihMdf hY. ijhVf mnuwK gurU dI sLrn pY ky ivkfrF dy tfkry leI AuWdm krdf hY, Auh jIvn dI bfjI ijwq ky pRBU dy dr qy phuMcdf hY.

 
 

AuiT iesnfnu krhu prBfqy soey hir afrfDy ] ibKVy dfAu lµGfvY myrf siqguru suK shj syqI Gir jfqy ]3] (1185)

 
 

jIvn ivc sLfh bxn leI Bfv AuWcI pdvI pfAux leI AuWdmI bxnF pYdf hY. mMjLl nUM hfsl krn leI, pUrI qrHF lgn nfl imhnq krnI pYNdI hY. mnuwKf srIr bfry cMgI qrHF pVHn aqy igafn pRfpq krn nfl hI zfktr dI pdvI pRfpq kr skdf hY. ieMjLInIar bxn leI pUrI qrHF Aus qknIk ivc mfhr bxn dI loV hY. iesy qrHF akfl purKu nUM pfAuNx leI aMimRq vyly AuT ky pRBU dI isPLiq-sflfh aqy iek-mn icq ho ky pRBU nUM cyqy krnf pYNdf hY. aMimRq vyly AuTx dI afdq pYNx nfl aMdroN afls aqy susqI inkl jFdI hY. guriswK nfmu bfxI dI shfieqf nfl mn ivcoN ivkfr kwzx leI afqimk jMg krdy hn. ies qrHF krn nfl sihj subfhy hI pUry sLfh bx jFdy hn. aMimRq vylf aYsf smF hY, jy kr AuT pvo qF AuWdmI aqy jy kr suqy rho qF aflsI bx jfeIdf hY. ies leI swB kuJ hfsl krn leI aMimRq vylf hI AuWqm hY. idn cVHn qoN bfad jIvn dy kfr ivhfr afrMB ho jFdy hn, qy mn keI pfisaf vwl dOVdf hY. mnuwK dunIaF dy DMiDaF dy zMUGy smuMdr ivc zuwb jFdy hn, iPr ieQy hI goqy KFdy rihMdy hn. awj kwl dy mfieaf DfrI aksr iehI bhfnf dwsdy hn, ik kMm ivc aYsy Psy hF, ik gurduafrf sfihb ivc siqsMgq nfl juVn leI smF hI nhIN imldf. pyt dI BuwK qy qRyh kfrx jIv sfrf idn, iekwTf krn aqy Kfx dy afhr ivc lwgy rihMdy hn. rfq nUM nINd afAux nfl, mnuwK awKF mIt ky GUk dI nINdr sON jFdy hn. jIvn df ieh dOr hr rojL cldf rihMdF hY. ies leI akfl purKu df DMnvfd krn leI aMimRq vyly df ismrn jLrUrI hY. jdoN aMimRq vyly dy awiBafs nfl, awTy phr prmfqmf df zr-adb mn ivc itk jfey, qF hmysLf leI mn pRBU-crnF ivc juV skdf hY. ieh hI aslI nfmu iesLnfn dI pRfpqI hY.

 
 

sloku mÚ 1 ] sbfhI sflfh ijnI iDafieaf iek min ] syeI pUry sfh vKqY Aupir liV muey ] dUjY bhuqy rfh mn kIaf mqI iKMzIaf ] bhuqu pey asgfh goqy Kfih n inklih ] (145-146)

 
 

mnuwK df srIr hr kfrj inXm anusfr krdf hY. dunIaF df koeI vI kfr ivhfr qF shI igixaf jFdf hY, jy kr Auh Auicwq smyN anusfr kIqf jfvy. ies leI hr kfrj leI smyN dI cox aqy vMz bhuq mhwqv rwKdI hY. mnuwK sfrf idn koeI nf koeI kfr ivhfr krdf rihMdF hY. Aus df iDafn rojLI kmfAux aqy afhfr krn ivc hI lwgf rihMdF hY. aMimRq vyly sLfq, suMdr, pivwqR, itkfAu vfqfvrx hox krky duinafvI aqy aiDafqimk pVHfeI bhuq cMgI ho skdI hY. AuWcI pdvI pRfpq krn vfly mnuwK afm qOr qy aMimRq vyly AuT ky hI pVHfeI aqy imhnq krdy hn. svyr dy smyN vfXUmMzl ivc afksIjn dI mfqrf vDyry hox krky, mnuwK qfjLf qy icMqF rihq anuBv krdf hY. aMimRq vyly AuTx nfl idn dy smyN ivc hor vfDf ho jFdf hY.

 
 

PrId jI icqfvnI idMdy hn, ik jykr qUµ aMimRq vyly nhIN jfigaf qF ieh koJf jIvn ijAUNdf hoieaf vI qUµ miraf hoieaf vFgU hYN. ieh vI nhIN smJ lYxF cfhIdf, ik jykr mnuwK ny rwb ƒ Bulf idwqf hY, qF rwb ny vI mnuwK nUM Bulf idqf hY. prmfqmf df sbMD ies isRsLtI dI hryk ikRaf nfl hY, ies leI Auh hr vyly, hryk dy amlF ƒ vyK irhf hY. prmfqmf bhuq sohxf hY qy bVf by-muQfj hY. jy kr aMimRq vyly AuWT ky, rwb dy nfmu nfl juV jfeIey qF mnuwK df mn vI prmfqmf vrgf suMdr ho jFdf hY. ijs qrHF akfl purKu by-muQfj hY, iesy qrHF mnuwK ƒ iksy dI muQfjI nhIN rihMdI hY. afqimk bl hox nfl swc qy clx dI ihMmq af jFdI hY. iekwlf aMimRq vyly AuWTxF hI kfPI nhIN. guriswK ny duwK qy suwK ƒ iewko ijhf jfxnf hY, idl ivcoN pfp bfhr kwZxy hn, rwb dI rjLf anusfr clxF hY, qF hI prmfqmf dI drgfh dI pRfpqI ho skygI. dunIaF dy bhuqy lok mfieaf dy DMidaF ivc ieqny Ps jFdy hn, ik sfrI Aumr, mfieaf df ncfieaf hoieaf nfc, nwcdy rihMdy hn. prMqU ijhVy aMimRq vyly AuWT ky pRBU dI Xfd ivc juV jFdy hn, Auh mfieaf dy jfl ivc kdI nhIN Psdy, ikAuik prmfqmf AuhnF dI sMBfl afp krdf hY. prMqU ies gwl df iDafn rwKxF hY ik aMimRq vyly AuWTxf hI kfPLI nhIN, ikAuik Aus AuWTx df koeI lfB nhIN jy mn dunIaf dy pdfrQF nfl hI rMigaf irhf.

 
 

PrIdf ipCl rfiq n jfigEih jIvdVo muieEih ] jy qY rbu ivsfiraf q rib n ivsirEih ]107] (1383-1384)

 
 

afpxy afp nUM anusLfsn ivc ilafAux leI krVI, imhnq, Auprflf aqy afpxy afp qy kfbU krnf pYNdf hY. svyry AuTx leI AuWdm aqy ihMmq krnI pYNdI hY. afpxy afp nUM pRyrnF pYNdf hY. PrIdf sfihb qF ieQoN qwk kihMdy hn ik bMdgIhIx bMdy dy jIAUxf df koeI arQ nhIN, ijhVf isr mflk-rwb awgy nhIN Jukdf, Auh isr qF kwt ky lfh dyxF cfhIdf hY. mflk awgy hMkfrI bMdy df isr nhIN Jukdf hY. ies leI ieho ijhy lwkVI dI qrHF afkVy hoey isr ƒ hFzI hyT, bflx dy QF bfl dyxf cfhIdf hY. PrId jI AuqsLfh dyx leI, jIvn dI aslIaq dwsdy hn, ik nfmu dI ksqUrI dI pRfpqI rfq dI iekFq (ipCl rfiq) ivc hI ho skdI hY. ijhVy sfrI rfq suwqy rihx AuhnF ƒ ies ivcoN ihwsf nhIN imldf. ies leI guriswK ny srIrk qOr qy vI aqy afqimk qOr qy jfgdy rihxf hY.

 
 

AuTu PrIdf AujU sfij subh invfj gujfir ] jo isru sFeI nf invY so isru kip Auqfir ]71] jo isru sfeI nf invY so isru kIjY kFie ] kuMny hyiT jlfeIaY bflx sMdY Qfie ]72]

PrIdf rfiq kQUrI vMzIaY suiqaf imlY n BfAu ] ijMnf nYx nØIdRfvly iqMnf imlxu kuafAu ]80] (1381-1382)

 
 

gurbfxI bfr bfr guriswK nUM pRyrnF idMdI hY, ik aMimRq vyly AuWT ky pRBU df nfmu jp, iewqnf hI nhIN, idn rfq, hr vyly Xfd kr. jy kr ies qrHF krygf qF koeI icMqf-iPLkr qyry Auqy jLor nhIN pf skygf, qyry aMdroN vYr-ivroD JgVy vflf suBfAu hI imt jfiegf. mn sLfq aqy azol avwsQf ivc itikaf rhygf. qyrf suBfa prmfqmf dI qrHF pRym aqy imTfs vflf ho jfvygf. iek sfkq dI qrHF qUM mfieaf df gulfm nhIN bxygf. siqsMgq ivc jf ky, prmfqmf dI afqmk jIvn dyx vflI isPLiq-sflfh suxn nfl qyry mn ivcoN sfry pfp ivkfr Kqm ho jfxgy. ijs mnuwK Auqy isRsLtI df mflk-pRBU imhr krdf hY. Aus dy kfm, ko®D afidk sfry vYrI nfs ho jFdy hn.

 
 

sloku ] JflfGy AuiT nfmu jip inis bfsur afrfiD ] kfrHf quJY n ibafpeI nfnk imtY AupfiD ]1] (255)

 
 

mnuwK leI qF kI dunIaF dy pMCI vI aMimRq vyly AuWT ky afpxf kfr ivhfr sLurU kr idMdy hn. jdoN aMimRq vyly df smF huMdf hY qF icwVIaF cUkx dI afvfjL afAux lg jFdI hY. lokF nUM jgfAuNx leI kuwkV svyry bFgF dyx lwg pYNdy hn. BgqF df pRBU dy nfmu ivc ipafr huMdf hY. ies leI aMimRq vyly Bgq dy ihrdy ivc nfmu ismrn dy qrMg bhuq AuWTdy hn. afm afdmI nUM svyry AuTx leI GVI dy alfrm dI loV pYNdI hY, ikAuik mnuwK ny afpxI kudrqI GVI (Biological clock) nUM vrqxf bMd kr idwqf hY. pRBU dy BgqF nUM hor jIvF dI qrHF, GVI dy alfrm dI loV nhIN rihMdI, AunHF df rojL df nym hI bx jFdf hY. pRBU dy Bgq jn ies smyN pRBU dy acrj kOqk afpxIaF awKF dy sfhmxy ilafAuNdy hn aqy Aus dI apfr rcnf nUM ivcfrdy hoey Aus ivc lIn ho jFdy hn. jo zUMgI ivcfr aMimRq vyly swBv hY, Auh idn dy hor iksy smyN ivc nhIN ho skdI hY.

 
 

slok mÚ 5 ] icVI cuhkI phu PutI vgin bhuqu qrMg ] acrj rUp sMqn rcy nfnk nfmih rMg ]1] (319)

 
 

gurmuiK sdf akfl purKu dI imhr dI njLr mMgdy hn. iehI bynqI krdy hn ik iek GVI vfsqy BI Aus df nfmu nf Buwlx, gurU dI pivqr sMgiq ivc aMimRq nfm jpx, aqy hmysLf dUsiraF df BlF socdy rihx. aMimRq vyly qy®l iBwjI rfq smyN afkfsL ivc qfry cmkdy hn. iesy qrHF, prmfqmf dy pRym ivc iBwjy hoey ihrdy vfly mnuwKF dy icwq ivc sohxy afqmk gux ilsLkF mfrdy hn. rfm dy ipafry sMq jn ismrn dI brkiq nfl mfieaf dy hwilaF vloN sucyq rihMdy hn. sMq jn afpxy ihrdy ivc prmfqmf dy sohxy koml crnF, Bfv gurbfxI df iDafn Drdy hn. akfl purKu dy dr qy duinafvI pdfrQ mMgx dI bjfey, nfmu dfn dI ardfs krdy hn. iehI bynqI krdy hn, ik iek pl leI BI sfzy ihrdy qoN dUr nf rho. ies qrHf krn nfl sMq jn, afpxy mn df mfn iqafg ky, moh qy ivkfr dUr krky, afpxy sfry duwK aqy pfp dUr kr lYNdy hn. sfry duwKF df kfrx qF hMkfr hI hY. jdoN hMkfr hI Kqm ho igaf qF mn ivcly sfry pfp afpxy afp dUr ho jFdy hn.

 
 

iBMnI rYnVIaY cfmkin qfry ] jfgih sMq jnf myry rfm ipafry ] (459)

 
 

gurbfxI ivc guriswK nUM iehI isiKaf idwqI geI, ik aMimRq vyly hI AuWT ky gurU dy sLbd ivc juV ky krqfr df nfm ismrnf cfhIdf hY. dunIaF qF nfsLvfn hY, ies leI mfieaf dy pRym ivc Ps ky afpxf jIvn ajfeI nf gvfAu. mfieaf df moh iek TwgbUtI dI inafeI hY, jo krqfr dI Xfd Bulf idMdf hY. ies leI mfieaf df moh iqafgo qy jgq ivc inmrqf nfl ijLMdgI gujLfro. iehI iek jIvn dI bfjLI ijwqx df qrIkf hY.

 
 

pRBfqI mhlf 1 ] nfAu pRBfqY sbid iDafeIaY Cozhu dunI prIqf ] pRxviq nfnk dfsin dfsf jig hfiraf iqin jIqf ]4]9] (1330)

 
 

ppIhf svFqI bUMd pfAux leI pukfr krdf rihMdF hY. ppIhy dI ipafs afm pfxI nfl nhIN buJdI hY. Aus nUM isDI vrKf dI bUMd hI cfhIdI hY. kudrqI qOr qy ppIhy dy gly ivc morI huMdI hY. ijs krky Auh afm jIvF dI qrHF pfxI nhIN pI skdf hY. isrP isDI vrKf dI bUMd hI aMdr jFdI hY. jdoN jIv (ppIhf) aMimRq vyly arjLoeI krdf hY qF Aus dI ardfs pRBU dI drgfh ivc suxI jFdI hY. pRBU vloN gurU (bwdl) ƒ hukm huMdf hY ik guriswK Auqy imhr kr ky nfmu-aMimRq dI vrKf kro. ijnHF mnuwKF ny sdf kfiem rihx vfly pRBU ƒ afpxy ihrdy ivc vsfieaf, AuhnF qoN siqgur bilhfr jFdf hY. siqgurU dy sLbd dI vIcfr kIiqaF, iek guriswK qF kI, sfrI isRsLtI hrI-BrI ho jFdI hY. ijs qrHF cMdn afpxI KusLbU sfry pfsy vrqfAuNdI hY, Ausy qrHF guriswK nfmu-rUpI mihk swB nUM vMzdf hY. ivKfvy dy rIqI irvfjLF aqy ardfsF Bfvy sYNkVy vfr kIqIaF jfx qF vI mfieaf dI iq®sLnf nhIN imt skdI hY. isrP pRBU dI imhr dI njLr nfl hI gurU imldf hY, qy imhr nfl hI ihrdy ivc ipafr pYdf huMdf hY. jdoN mflk-pRBU afpxI imhr nfl jIv dy mn ivc vws jfvy qF Aus dy aMdroN sfry ivkfr nfs ho jFdy hn. ies leI guriswK ny afpxI rojLfnF dI ardfs ivc aMimRq rUpI nfmu aqy mflk-pRBU dI imhr hI mMgxI hY. Gr, jfiedfd, puwqr, kfrF, skUtr afid jo ik aksr gurduafrf sfihbF ivc ardfs smyN suxn ivc imldIaf hn, ienHF nfl isrP iqRsLnF aqy hMkfr ivc hor vfDf huMdF hY. iehI kfrx hY, ik awjkwl iewqnf pYsf, jfiedfd aqy shUlqF dy hox dy bfvjLUd vI lok duwKI hI hn. iksy dy ihrdy ivc sLfqI idKfeI nhIN idMdI hY.

 
 

slok mÚ 3 ] bfbIhf aMimRq vylY boilaf qF dir suxI pukfr ] myGY no Purmfnu hoaf vrshu ikrpf Dfir ] hAu iqn kY bilhfrxY ijnI scu riKaf Auir Dfir ] nfnk nfmy sB hrIafvlI gur kY sbid vIcfir ]1] mÚ 3 ] bfbIhf iev qyrI iqKf n AuqrY jy sAu krih pukfr ] ndrI siqguru pfeIaY ndrI AupjY ipafru ] nfnk sfihbu min vsY ivchu jfih ivkfr ]2] (1285)

 
 

pwCmI siBaqf dy pRBfv krky lok aMimRq vyly dI sMBfl qoN dUr huMdy jf rhy hn. mnuwK ny pdfrQ nUM hI jIvn df mMqv smJ ilaf hY. iehI kfrx hY, ik aMimRq vyly sMgq dI igxqI gurduafiraF ivc bhuq Gwt huMdI hY. awj kwl rfq dy dIvfn ieqny dyr qwk huMdy hn, ik aMimRq vyly koeI ivrlf hI dIvfn ivc hfjLr huMdF hY. ies qrHF dI irvfieq gurmiq dy ivprIq hI lgdI hY. jy kr awj kwl dy irvfj, kfrobfr, ivAupfr dy qrIky qy ruJyivaF krky sfnUM aMimRq vyly qoN rukfvt pYNdI hY, qF gurU mhfrfj df hukm hY ik ies qrHF dI rIq nUM qF sfV dyxf hI TIk hY. insLfnf ieko hI rwKxf hY ik pqI prmysLvr dy dr qy iewjq rih jfvy.

 
 

mhlf 1 ] jflAu aYsI rIiq ijqu mY ipafrf vIsrY ] nfnk sfeI BlI prIiq ijqu sfihb syqI piq rhY ]2] (590)

 
 

skUlF dI pVHfeI isrP duinafvI isiKaf qwk sIimq rih geI hY. lok pwCmI siBaqf dI hryk gwl jF rIqI irvfjL nUM AuWqm drjy df qwgmF dy idMdy hn, aqy iswK Drm dy 238 sflf vfsqy prKy hoey asUlF aqy irvfieqF nUM ibnF ivcfry, socy, smJy aqy prKy GtIaf jf purfqn kih ky Tukrf idMdy hn. prMqU aslIaq ies dy Ault hY. inAUtn ny gurqf iKWc (Gravitational force) dI kfz 1686 dy krIb kIqI sI. prMqU gurU nfnk sfihb ny ies bfry jpujI sfihb ivc 500 sfl pihlF kih idqf sI. DrqI akfl purKu dy bxfey hoey Drm, Bfv inXm anusfr itkI hY, nf ik iek bld dy shfry. gYlIlIE ny pihlI tYlIskop 1609 ivc bxfeI. gurU sfihb ny ibnf tYlIskop dy keI sfl pihlF ilwK idqf sI ik DrqIaF axigxq hn. awj dI sfieMs kuJ dhfky pihlF qoN hI anyk gYlYksIaF bfry gwl kr rhI hY.

 
 

DOlu Drmu dieaf kf pUqu ] sMqoKu Qfip riKaf ijin sUiq ] jy ko bUJY hovY sicafru ] DvlY Aupir kyqf Bfru ] DrqI horu prY horu horu ] iqs qy Bfru qlY kvxu joru ] (3) (jpujI)

 
 

ies DrqI dy pYdf hox bfry awj kwl sfieMs dy afDfr qy keI qrHF dIaF iQAUrIaF idqIaF jf rhIaF hn. prMqU pUrn koeI vI nhIN. prMqU aPsos ik gurU nfnk sfihb dI 500 sfl pihlF idqI geI syD nUM iksy ivrly ny hI ivcfiraf hY. gurbfxI ivc spwsLt ikhf igaf hY, ik ies pvn nUM pYdf krn vflf Auh akfl purKu aqy Aus df Drm jF asUl hI hY. ies pvn (hfeIzrojLn + afksIjLn) qoN hI pfxI bixaf hY. ies jl qoN sfry jIv jMqU pYdf hoey hn. awj dI sieMs vI iehI kihMdI hY ik jIvn pfxI qoN hI afrMB hoieaf hY. iesy leI awj dy sfieMsdfn cMdrmF aqy mMgl Aupr pfxI hox dy sbUq lwB rhy hn, qF jo BivwK ivc AuQy jIvn dI sMBfvnf ho sky.

 
 

isrIrfgu mhl 1 ] sfcy qy pvnf Bieaf pvnY qy jlu hoie ] jl qy iqRBvxu sfijaf Git Git joiq smoie ] inrmlu mYlf nf QIaY sbid rqy piq hoie ]3] (19-20)

 
 

pRmfxU bfry iesLfrf gurU sfihb ny keI sfl pihlF kr idqf hY. gurU arjn sfihb ny spwsLt kr idqf hY ik jy mnuwK awq Cotf axU bx ky akfsLF qk sfry dIpF lokF aqy phfVF Aupr awK dy iek Por ivc hI ho afvy, Bfv ieqnI iswDI huMidaF BI, gurU qoN ibnF Aus df jIvn sPl nhIN huMdf.

 
 

prmfxo prjMq afkfsh dIp loa isKMzxh ] gCyx nYx Bfryx nfnk ibnf sfDU n isD´qy ]2] (1360)

 
 

ieh scfeI hux sfieMs vI mMndI hY ik swB dIp, sUrj, cMdRmf, qfry, afkfsL phfV, ruwK, iesqRI puqR, Brf qy snbMDI, sonf, moqI, mfieaf dy sfry srUp nfsvMq hn . ies scfeI dI pusLtI qF gurU sfihb keI sfl pihlF kr cuwky hn. kyvl aibnfsI gopfl pRBU nfsvMq nhIN hY, aqy Aus dI sfD sMgiq BI sdf-iQr hY .

 
 

GtMq rUpM GtMq dIpM GtMq riv ssIar nK´qR ggnµ ] GtMq bsuDf igir qr isKMzM ] GtMq llnf suq BRfq hIqM ] GtMq kink mfink mfieaf sÍrUpM ] nfh GtMq kyvl gopfl acuq ] asiQrM nfnk sfD jn ]9] (1354)

 
 

pqf nhIN kI kfrx hY ik awj dy lok afpxy afp nUM iks afDfr qy aYzvfnsz smJdy hn. pwCmI swiBaqf, kutlnIqI jf hor klipq afDfrF qy khI hoeI gwl nUM hI lok TIk smJdy hn. Bfv kUV aqy JUT imwTf lgdf hY. aslIaq qF ieh hY, ik gurbfxI ivc 500 sfl pihlF khIaF hoeIaF scfeIaF sfieMs dI shfieqf nfl hux smJ ivc af rhIaF hn. ieh vI ho skdf hY, ik gurbfxI ivc aMikq hor anykF scfeIaF nUM sfieMs dy afDfr qy smJx leI keI sdIaF lwg jfx. swc dI pCfx AuhI kr skdf hY, ijs dy ihrdy ivc swcf hovy, ijs nUM swc nfl ipafr hovy, ijs nUM jIvn dI jfc hovy, ijs aMdr swc df invfs hovy. gurU df iswK hr rojL ardfs ivc gurU goibMd isMG jI dy afKrI hukm nUM gurU grMQ sfihb (sLbd gurU) ivcoN Kojx bfry hI duhrfAuNdf hY. sfieMs vI Koj dI hI gwl krdI hY. gurU mhfrfj ny vI akfl purKu nUM sLbd gurU, gurU grMQ sfihb ivcoN Kojx aqy prKx leI ikhf hY.

 
 

dohrf: afigaf BeI akfl kI qbY clfXo pMQ] sb iswKn ko hukm hY gurU mfnIE gRMQ] gurU gRMQ ko mfnIE pRgt gurF kI dyh] jo pRB ko imlbo chy Koj sLbd mYN lyh]

 
 

afAu jrf ku ieh smJx df Xqn krIey ik aMimRq vyly bfry awj dI sfieMs iknF ku smJ skI hY. sfzf idmfg srIr dy swB qrHF dy kMm suxnF, vyKxF, clxF, socxF, spwrsL, svfd, KfxF, pihnxF, afid krn leI idn ivc ibjlI dIaF 13 qoN 30 qrMgF (bItf bryn vyv) (b brainwave) iek sikMt ivc pYdf krdf hY. ieh (ElectroEncephaloGraph, EEG) nfl imxIaF jf skdIaF hn. awKF mItx aqy sOx dy afrMBk smyN 13 qoN 7 qrMgF (awlPf bryn vyv) (a brainwave) huMdIaF hn. rfq nUM nINd ivc 7 qoN 3[5 qrMgF (QItf bryn vyv) (q brainwave) nfl supinaF dI siQqI huMdI hY. rfq nUM zUMgI nINd ivc 3[5 qoN Gwt qrMgF (zYltf bryn vyv) (d brainwave) huMdIaF hn. mnuwK dy idmfg dy do ihsy hn. idmfg df Kwbf ihsf sfry duinafvI kMm krdf hY, qy swjf ihsf koeI ivrlf hI pRXog ivc ilafAuNdf hY. idn dy smyN jdoN qrMgF ijafdf huMdIaF hn qF Kwbf pfsf aYkitv huMdF hY. jdoN asIN suqy huMdy hF aqy qrMgF 13 qoN 7 (awlPf bryn vyv) dy krIb huMdIaF hn qF swjf pfsf aYkitv huMdF hY. pr asIN swjy ihsy dI soc ivcfr nUM vrq nhIN skdy hF ikAuik ieh idn dy smyN qrMgF vDx krky swjf pfsf bMd ho jFdf hY qy Kwbf pfsf aYkitv ho jFdf hY. ies df iek sbUq hr koeI vyK skdy hF. Auh hY, rfq nUM afAuNx vfly soc, ivcfr jf supny. mnuwK socF ivc keI kuJ krdf aqy ivcfrdf hY, pr AuTx qoN bfad Aus nUM kuJ pqf nhIN huMdF hY. kyvl kuJ afKrI JlkF hI smJ skdf hY. Auc pwDr dy lok, lyKk jF kvI hmysLF afpxy kol pYNn aqy kfgjL rwKdy hn. jdoN vI koeI ivcfr mn ivc afAuNdf hY, Aus nUM ilwK lYNdy hn. ieh swjy idmfg ivc Auqpn huMdy hn. jy kr Ausy smyN not nf kIqy jfx qF aksr Bul jFdy hn. gurU nfnk sfihb jI vI afpxy kol ikqfb rwKdy sn. ijs ivc Auh Dur kI bfxI ilKdy krdy rihMdy sn. ieh ilKqI rUp ivc iekwTIaF kIqIaF geIaF bfxIaF ny bfad ivc pMjvI pfqsLfhI smyN afid gurU grMQ sfihb df rUp ilaf sI.

 
 

puCn gl eImfn dI kfjLI mulF iekTy hoeI] vzf sFg vrqfieaf lK n sky kudriq koeI] puCx Kol ikqfb nUM vzf ihMdU kI muslmfnoeI] bfbf afKy hfjLIaF sLuB amlF bfJo dovyN roeI] (1-33-8)

 
 

ies leI jy kr asIN swjy pfsy vfly idmfg dI soc ivcfr nUM vrqxf cfhuMdy hF qF sfnUM afpxy idmfg dIaF qrMgF dI PrIikAUNnsI GtfAuxI pvygI.

 
 

AuWcI soc ivcfr, nvyN iKafl, nvINaF KojLF, afqimk ivcfrDfrf, BgqI, afpxy afp qy kfbU, afid swB swjy idmfg ivc huMdy hn. duinafvI kMm, ihsfb ikqfb, BfsLf, ikwqy ivc inpMnqf, nuwkqf cInI, afid swB Kwby idmfg ivc huMdy hn. mnuwK nUM akfl purKu ny nvIN ivcfrDfrf pYdf krn dI Xogqf bwKsLI hY. ieh swB swjy idmfg ivc hI pYdf huMdy hn, qy Kwby idmfg duafrf vrqoN ivc ilaFdy jf skdy hn. jy mnuwK dy aMdr svY Brosf aqy idRVqf hY, qF Auh swjy idmfg dI vrqoN kr skdf hY. sihn sLkqI aqy cVHdI klHf ivc rihMx vflIaF AucIaF hwsqIaF hI ieh kr skdIaF hn. dunIaf dy isrP 10 prIsLq lok hI swjy idmfg dI vrqoN krdy hn, qy Auh swB Aucy pwDr dy lok hI hn. bfkI dy 90 prIsLq lok df jIvn, swjf idmfg ibnf vrqoN kIqy hI inkl jFdf hY. ajyhy lok socx df kMm vI Kwby idmfg duafrf krdy hn, jo ik AuWcI sPlqf vwl nhIN iljf skdf hY.

 
 

Kwby idmfg duafrf socx vfly lok aksr mfnisk aqy srIrk rogF df isLkfr rihMdy hn. ienHF lokF dIaF GtnfvF ijafdf huMdIaF hn aqy Auh glqIaF vI ijafdf krdy hn, ijs dy PlsrUp sPlqf Gwt imldI hY. ies dy Ault, swjy idmfg duafrf socx vfly lok srIrk qOr qy qMdrusq huMdy hn, Gwt GtnfvF huMdIaF hn, Gwt glqIaF krdy hn, ijs dy PlsrUp jIvn ivc sPlqf imldI hY. ieh qknIk ijs nfl asIN swjf aqy Kwbf idmfg dohF df pRXog kr skdy hF Aus nUM islvf mYQz ikhf jFdf hY. (Silva Method to Activate both left and right Hemishere of Brain). ijs cIjL nUM awj dI sfieMs qrHF qrHF dIaF twkrf mfr ky ajy lwB hI rhI hY. Auh gurU sfihb ny 500 sfl pihlF hI smJf idqI hY. idmfg dy dovy swjy aqy Kwby ihisaF nUM vrqx df bhuq hI afsfn smF aqy qrIkf hY, "aMimRq vylf scu nfAu vizafeI ivcfru]" gurU dy iswKF nUM Gr ivc hI, ivrsy ivc, ieh isiKaF aqy qrIkf pRfpq hY, pr aPsos ik awj dy iswK pirvfrf ivc pYdf hoeI pnIrI, Gr ivc ipaf KjLfnf lwBx dI QF bfhr twkrf mfr rhI hY. aMimRq vyly rfq df smF huMdF hY. koeI vI bfhrI sLor nhIN huMdF hY. mnuwK nUM koeI srIrk aqy mfnisk qnfv nhIN huMdF hY. ijs krky Aus dIaF idmfg nfl kMm krn dIaF qrMgF Gt jFdIaF hn. ies leI aMimRq vyly mnuwK idmfg dy dovy pfsy vrq skdf hY. AucI soc ivcfr vfly kMm vI kr skdf hY aqy idn dy smyN Kwby idmfg rfhIN vrq vI skdf hY. awj dI sfieMs ajy ieQoN qwk hI smJ skI hY. ho skdf hY gurU sfihb ny hor vI zUMigafeI qwk ivcfiraf hovygf, ijs bfry sfieMs nUM smJx leI keI sfl lwg jfx.

 
 

jdoN iensfn idn dy smyN jfgdf hoieaf zUMgI soc ivc huMdF hY aqy Auh ibnF Btkxf dy iek hI ivsLy jF ivcfr mMzl ivc afpxy afp nUM lIn kr lYNdf hY, qF Aus dI PrIikAuNsI Gt skdI hY aqy swjf idmfg kMm krnF sLurU kr skdf hY. ajyhI avsQf ivc iensfn afpxy srIr nUM vI Bul jFdf hY ik Auh hY ik nhIN. awKF KulIaF vI hox qF vI sfhmxy df kuJ ivKfeI nhIN idMdF hY. mnuwK isrP afpxy ivcfr mMzl ivc hI GuMm irhf huMdF hY.

 
 

gurU sfihbF dy smyN guriswK kfm, kRoD, loB, moh aqy hMkfr qoN Aupr AuT cuky sn. ies leI ho skdf hY AunHF leI swjy idmfg dI vrqoN afm ho cukI hovygI. Auh srIrk ql qoN Aupr AuT ky afqimk ql qy rihMdy hoxgy. iehI kfrx hY ik jy srIr qy afrf cl irhf hY qF koeI drd nhIN. dyg ivc Aubl rhy hn qF gurbfxI rfhIN ilv akfl purKu ivc lIn hY. bMd bMd kwty jf rhy hn qF kuJ Prk nhIN pY irhf. mfs jbUrF nfl noicaf jf irhf hY qF vI hr qrHF dy ksLt shfr rhy hn.

 
 

gurbfxI ivc gupq dsm duafr df ijkr aFAuNdf hY. ijhVf ik gurU dy dr qy rih ky hI Kuldf hY. Bfv gurU dy hukmu anusfr cl ky hI soJI pfeI jf skdI hY. ho skdf hY ik ies df sbMD sfzy idmfg dy swjy Bfg nfl jF Aus qoN vI zUMgI avsQf nfl hovy. sfieMs isrP afpxy mItrF rfhIN pdfrQ jF Aus dI hrkq vyK skdI hY. afqimk ql bfry kuJ nhIN vyK skdI hY. hor skdf hY, ik BivwK dIaF hor KojLf nfl ies bfry kuJ hor pqf lg sky, ijs bfry gurbfxI ivc ijkr aFAuNdf hY. ieh avsQf aYsI hY, ijs nUM AuhI anuBv kr skdf hY, ijhVf Kud ies avsQf qwk phuicaf hovy. prMqU ieh ibafn krnf sMBv nhIN hY.

 
 

hir jIAu guPf aMdir riK kY vfjf pvxu vjfieaf ] vjfieaf vfjf pAux nAu duafry prgtu kIey dsvf gupqu rKfieaf ] gurduafrY lfie BfvnI ieknf dsvf duafru idKfieaf ] qh anyk rUp nfAu nv iniD iqs df aMqu n jfeI pfieaf ] khY nfnku hir ipafrY jIAu guPf aMdir riK kY vfjf pvxu vjfieaf ]38] (922)

 
 

ies leI aMimRq aqy aMimRq vyly dI sfr vI AuhI jfx skdf hY ijs ny aMimRq df ivAupfr kIqf hovy. kuJ ivrly bMdy hI hn, jo gurU dI rfhIN sdf kfiem rihx vfly prmfqmf dI isPLiq-sflfh aqy kdr smJdy hn aqy Aus nfl juVdy hn.

 
 

ijs no sfcf isPqI lfey ] gurmuiK ivrly iksY buJfey ] aMimRq kI sfr soeI jfxY ij aMimRq kf vfpfrI jIAu ]1] rhfAu ] (993)

 
 

pMjfbI khfvq hY "jldI sO suvKqy jfg, vDy dOlq qy lwgx Bfg !" aqy aMgryjLI ivc kihMdy hn "Early to bed and early to rise makes a man healthy wealthy and wise !"

 
 

jy kr Aupr ilKIaF, gurbfxI dIaF aMimRq sbMDI isiKafvF, nUM iekwTf krIey qF asIN sMKyp ivc kih skdy hF ik

 

*

rfq dy aKIrly pihr Bfv sUrj cVHn qoN iqMn GMty pihlF dy smyN nUM aMimRq vylf ikhf jFdf hY.

 

*

swB qoN AuWqm Byt jo mnuwK akfl purKu awgy rwK skdf hY, Auh hY "aMimRq vyly Aus df nfmu icq rfhIN Xfd krIey qy Aus dIaF vizafeIaF dI ivcfr krIey."

 

*

gurU rfmdfs sfihb jI aqy BfeI gurdfs jI ny iswK dI pRIBfsLf ivc aMimRq vyly nUM Kfs mhwqv idwqf hY.

 

*

iswK Drm anusfr akfl purKu iek hY, ies leI Aus dy nfm-ismrn nfl sfrI mnuwKqf nUM afpxf sfQI bxfieaf jf skdf hY.

 

*

aMimRq vylf aYsf smF hY, jy kr AuT pvo qF AuWdmI aqy jy kr suqy rho qF aflsI bx jfeIdf hY.

 

*

PrIdf sfihb kihMdy hn ik bMdgIhIx bMdy dy jIAUxf df koeI arQ nhIN. ijhVf isr aMimRq vyly mflk-rwb awgy nhIN Jukdf, Auh isr qF kwt ky lfh dyxF cfhIdf hY.

 

*

mnuwK leI qF kI dunIaF dy pMCI vI aMimRq vyly AuWT ky afpxf kfr ivhfr sLurU kr idMdy hn.

 

*

pwCmI siBaqf dy pRBfv krky lok aMimRq vyly dI sMBfl qoN dUr huMdy jf rhy hn. awj kwl rfq dy dIvfn ieqny lMmy huMdy hn, ik aMimRq vyly koeI ivrlf hI dIvfn ivc hfjLr huMdF hY.

 

*

pwCmI swiBaqf, kutlnIqI jf hor klipq afDfrF qy khI hoeI gwl nUM lok TIk smJdy hn. aslIaq qF ieh hY, ik gurbfxI ivc 500 sfl pihlF khIaF hoeIaF scfeIaF sfieMs dI shfieqf nfl hux smJ ivc af rhIaF hn.

 

*

sfieMs vI Koj dI hI gwl krdI hY. gurU mhfrfj ny vI akfl purKu nUM sLbd gurU, gurU grMQ sfihb ivcoN Kojx leI ikhf hY.

 

*

AuWcI soc ivcfr, nvyN iKafl, nvINaF KojLF, afqimk ivcfrDfrf, BgqI, afpxy afp qy kfbU, afid swB swjy idmfg ivc huMdy hn. duinafvI kMm, ihsfb ikqfb, BfsLf, ikwqy ivc inpMnqf, nuwkqf cInI, afid swB Kwby idmfg ivc huMdy hn. jy mnuwK dy aMdr svY Brosf aqy idRVqf hY, qF Auh swjy idmfg dI vrqoN kr skdf hY.

 

*

idmfg dy dovy swjy aqy Kwby ihisaF nUM vrqx df bhuq hI afsfn smF aqy qrIkf hY, "aMimRq vylf scu nfAu vizafeI ivcfru]" gurU dy iswKF nUM Gr ivc hI, ivrsy ivc, ieh isiKaF aqy qrIkf pRfpq hY.

 

*

aMimRq dI sfr vI AuhI jfx skdf hY ijs ny aMimRq df ivAupfr kIqf hovy. kuJ ivrly bMdy hI hn, jo gurU dI rfhIN sdf kfiem rihx vfly prmfqmf dI isPLiq-sflfh aqy kdr smJdy hn aqy Aus nfl juVdy hn.

 
     
 

ies leI sfry vIrF aqy BYNxF nUM bynqI hY ik gurbfxI ivc ilKIaF geIaF scfeIaF nUM smJo aqy jIvn ivc apnfAu. gurmiq anusfr AuWdm, Auprfly, imhnq nfl, gurU mhfrfj dI bKisLsL pRfpq krIey. ies qrHF krn nfl Drm KMz, igafn KMz, srm KMz, krm KMz, ivcoN lMgdy hoey asIN scKMz qwk phuwc skdy hF. ieh "aMimRq vylf scu nfAu vizafeI ivcfru ]" df rsqf hI hY, ijs nfl asIN nfmu-rUpI aMimRq, afnMd aqy aslI sLFqI pRfpq kr skdy hF. afpxy aqy akfl purKu ivclI hAumY dI pfl qoV ky akfl purKu nfl aByd ho skdy hF. jdoN hryk mnuwK dy ihrdy ivc sLfqI kfiem ho jfvygI qF iPr afpsI vYr ivroD afpxy afp Kqm ho jfxgy. ivsLv ivc pUrn qOr qy sLfqI pYdf ho jfvygI. iesy anMd dI avsQf vfly sLihr, bygmpury df ijkr gurbfxI ivc afAuNdf hY.

 
 

bygm purf shr ko nfAu ] dUKu aMdohu nhI iqih TfAu ] nF qsvIs iKrfju n mflu ] KAuPu n Kqf n qrsu jvflu ]1] (345) (Bgq rivdfs jI)

 
     
 

"vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI PLqih"

 
 

"Waheguru Ji Ka Khalsa Waheguru Ji Ke Fateh"

 

 

 

( zf: srbjIq isMG )

( Dr. Sarbjit Singh )

 

afr aYc 1 / eI - 8, sYktr - 8,

RH1 / E-8, Sector-8,

 

vfsI, nvIN muMbeI - 400703[

Vashi, Navi Mumbai - 400703.




.