.


gurbKLsL isMG kflf aPgfnF

    ÃÄ siqgur pRsfid ]

    isMG sfihb ig:joigMdr isMG jI jQydfr sRI akflqKLq sfihb aMimRqsr jIE,

    vfihgurU jI kf KLflsf . vfihgurU jI kI PLqih ]

    inmrqf sihq bynqI hY ik, ‘pMQ-vfrsF dy nfm KulHI icwTI’ isrlyK hyT afp jI dI icwTI, akqUbr mhIny sMq ispfhI mfsk pwqr ivc pVHI hY. afp jI vloN ivcfrF dI aQvf suJfvF dI mMg kIqI hoeI pVH ky, dfs ny vI ieh pwqr ilKx dI dlyrI kIqI hY jI. keI sflF qoN gurUbfxI dI Koj nfl juVy hox dy kfrn bxy gurmiq ivcfrF qoN scfeI ilKx dI suihrd lgn kfrn ilKaf koeI bcn jy, Buwl ho idwsy, qF iKmf kirdaf, loVINNdI suDfeI krn bfry grumiq-hukm ilK Byyjx-rUp imhr krnI jI. kuJ bynqIaF qy gurmiq anusfr suJfh, ies pRkfr hn jI:-

1- (A)-ijs pdvI qy qusIN ssLoBq ho AuQoN quhfzI hr ilKq aqy boilaf hr bcn, holI holI iswKF leI gurmiq mrXfdf bx jFdI hY. ies leI jLrUrI hY ik, loVINdy bcn gurmiq dI kswtI qy prK ley jfx. pihlF Auprokq isrlyK ivcly “pMQ” aqy ‘vfrsF’ lPLjLf bfry afp jI dy nfl ivcfr sFJy krdf hF jI. mhfn kosL dy 793 sPLy anusfr pMQ dy arQ- mfrg, rsqf, prmfqmf dI pRfpqI df rfh, Drm, mjLhb hn. siqguruU gRMQ sfihb jI df PLqvf lYxf jLrUrI jfx ky, pfvn gurUbfxI qoN vI pMQ pd dI vrqo bfry prfpq kIqI sUJ df vyrvf ies pRkfr hY. gurU bfxI ivc pMQu-pMQ-pMQf, krm vfr-43, 3, aqy 7, kul 53 vfr afey hn. sRI guuurU gRMQ sfihb drpx anusfr ienHF df arQ inXwm, rsqf, pYNzf afid hI hY, aqy 3 vfrI afey ‘pMQI’ sLbd df arQ vI rsqy ipaf “rfhI” hY. ieiqhfsk qwQ gvfh hn ik, pihlF asIN nfnk pMQIey aQvf inrml pMQIey aKfvfAuNdy sF-“mfiraf iswkf jgq ivc nfnk inrml pMQ clfieaf”(Bf:gu) inrml pMQ qoN KLflsf pMQ bixaf. icrF qoN vriqaf jfx dy kfrn kyvl “pMQ” sLbd df arQ vI sfzy leI inrsMdyh ‘iswK pMQ’ aQvf “KLflsf pMQ” hI hY. pr ies scfeI nUM vI awKoN proKf nhIN kIqf jf skdf ik awj isKF ivc kys ktfAux dI rucI jLorF qy hY, aqy lg-pg aiDAuN vwD iswK mony bx cuky rhy hn. iPr awz awz lIzrF dI agvfeI ivc vMzy iswK pMQ df iek mwuTqf vflf pRBfv vI lgpg KLfqmy qy hI hY. pihilaF simaF bfry qF pUrf igafn nhIN, pr, Gto Gwt 50 sfl qoN mF jfey vIrF vFg iek QF bYT juV bYT ky -“hoie iekqR imlhu myry BfeI duibDf dUir krhu ilv lfie ]” dI pflxf krdf, KLflsf pMQ, kdy vI njLrIN nhIN afieaf jI ? “vfrs“:-(kdy inafry mMny jFdy rhy) “KLflsf pMQ jI” dy vfrs vI sMsfr ivcly anUpm, “siqgurU gRMQ sfihb jI” qoN ibnf, dUjf (hor kOx ho skdf hY jI ? ‘sB iswKx ko hukm hY gurU mfinE gRMQ’- df hokf qF dy-idvF rhy hF, pr, hy snmfn Xog vydFqI sfihb jIE ! afpxy Ausy gurdyv jI dI hjLUrI ivc PLirafdI hoxf qF dUr irhf, quhfzI sfrI icwTI ivwc siqgurU gRMQ sfihb df ijLkr qwk nf hoxf, gMBIr komI bdiksmqI hox df zr anuBv kr bYTf hF jI.

2- icwTI dy pihly hI pYry ivc afp jI dy bcn- ‘sRI akfl qKLq sfihb iek mhfn aqy srvAuWc sMsQf hY. ijs sLbdfvlI ivc qusF, krIb 15 vfrI- sLRI akfl qKLq sfihb jI df ijLkr kIqf hoieaf hY, Aus qoN iswD ho jFdf hY ik qusIN afpxy sfQI isMG sfihbfn smyq, afpxy inj srUp nUM aslI “sRI akfl qKLq sfihb” aQvf srvAuwqm sMsQf mMinaf hY .{kyvl vMngI mfqR quhfzy bcn:(1)-sRI akfl qKLq nUM vI qusF keI DiVaF ivc vMzIaF afm sMsQfvF ijhI iek sMsQF imQ ilaf ? sLMkf-snmfn jog vydFqI sfihb jIAu ! quhfzy ieh ivcfr sI akfl qKLq sfihb bfry hn ik, jF isMG sfihbfn bfry ? (2)- sRI akfl qKLq sfihb XkInn iek suqMqr, iek KLudmuKLqfr sMsQf hY. ies dI afjLfd hsqI aqy iesdI pRBuswqf qoN koeI munkr nhIN ho skdf. pr nfl hI ieh hkIkq nhIN BuwlxI cfhIdI ik asIN iek ivsLysL BUgoilk iKqy ivc, iek ivsLysL-pRbMD dy aMdr ivcr rhy hF. sLMkf: hYrfnI ieh hoeI hY jI ik, sRI akfl qKLq sfihb jI nUM jd qusIN pRBU-swqf (Bfv, eIsLvrI aQvf KLudfeI sLkqIaF) vfly KLudmuKLiqafr mMndy ho, qF ajyhI aQfh sLkqI nUM qusF iksy vI (BUgolk afid) hflfq qoN mjbUr iks kfrn drsfieaf hY jI ? afp jI dI icwTI qoN ieAuN anuBv hox lwg ipaf hY, ijvy icrF qoN lfeIaF vYrIaF dIaF afsF pUrIaF hox qy af puwjIaF hox jI? srb gux BrpUr, sprwQ gurdyv ipqf jI dy QF srvAuWcqf, mnuwKF dI iksy sMsQf kol ? iksy sLkqI jF ivakqI dy pRBfv hyT af ky afpxy isDFqF qoN nf iKskx vfly, srbwq dy sFJy, smrwQ siqgurU gRMQ sfihb jI dI QF, pMQ dI srdfrI Aus ivcfry mfxsu vl nUM cfly pf qurI, ijs dI muQfjI qoN sfnUM , bymuQfj kr irhf hY ieh pfvn gurU PLurmfn-“hir jIAu qyrI dfqI rfjf ] mfxsu bpuVf ikaf sflfhI ikaf iqs kf muhqfjf ]” jdoN hI gurmiq dy QF mnmiq hfvI hox lwg peI, smJo DVy-bMdIaF qy JgiVaF df muwZ bJ igaf, aQvf KLflsf jI dI bcI-KucI pRBuqf df aMq nyVy ? gurU nfnk sfihb jI dI lg-pg 230 sfl dI Gor Gflxf insPLl hMdI df BY Kfx lwg ipaf hY jI?

3-kI, sRI akfl qKLq sfihb iek sMsQf hY ?:- pMcm pfqsLfh jI nUM bVI byrihmI nfl sLhId kIqf jfx dy kfrn, gMBIr BY gRsI Gbrfht PYl jfx qoN murdf ho rhI kOm ivc sUrmqfeI df jjLbf Aujfgr krn leI prm sUrmy sRI gurU hirgoibMd sfihb jI ny, afpxy blvfn srIr qy do ikrpfnf dy nfl sIs qy sLfhI klgLI vI sjf leI . (BfeI kfnH isMG jI nfBf anusfr jvfnI cVH rhy siqgurU jI ny) sMmq 1665 ivc sRI aMmRqsr hirmMdr sfihb dy sfmHxy iek AuWcf rfjisMGfsn (sLfhI qKLq) iqafr krvfky Ausdf nfAu ’akfl ubMugf riKaf.’ AuhI hY ajokf sRI akfl qKLq sfihb ijs dI srdfrI siqgurU gRMQ sfihb jI qoN ibnf iksy dUjy kol nhI ho skdI . siqgurU nfnk sfihb jI dI joiq jugq dy 11vyN sdIvI mflk, siqguurU gRMQ sfihb jI dI inwjI srdfrI ivc, sRI akfl qKLq sfihb koeI sMsQf nhIN hY, sgoN srvAuWc pdvI hY, iek anUpm Authority hY.

aiDkfr Kyqr:-sRI akfl qKLq sfihb dI syvf vfly snmfn nUM mfx irhf gurmuK syvfdfr, (jo hOlI hOlI isMG sfihb qy hux srvAuWcqf df mflk ?) kyvl ajyhy dosLI NnUM sRI akflqKLq ivKy siqgurU gRMQ sfihb jI dI hjLUrI ivc (gurU sLbd dy hvfly nfl) qlb kr skdf hY, ijs ny jfx-buwJ ky gurUsLbd-gurmiq dI aQvf gurmiq-rihq mrXfdf dI avWigaf kIqI hovy, Auh bysLk BfvyN vzI qoN vzI isafsI sLkqI df mflk hovy aqy Bfvy ikzy vI vwzy sfD-zyry df mflk pUjnIk mhFpurK bxI bYTf hovy. isMG sfihb jIE ! kI, ieh scu nhIN hY, ik gurmiq ny kyvl Aus “hukmI” dy hukm-rjLf ivc clx nUM hI, sicafr hox df sfDn mMinaF hY. “ikv sicafrf hoeIaY ikv kUVY qutY pfil ] hukim rjfeI clxf nfnk iliKaf nfil ]1]” KLflsf jI leI akfl purK jI, aQvf siqgurU jI qoN ibnf iksy mnuwK dy hukm ivc rihx dI mjbUrI iks kfrn ? mnuwK ƒ sicafr bxf rhy siqgurU gRMQ sfihb jI dI hjLUrI ivcoN, sbMDq gurU sLbd dy hvfly nfl ilKy hoey gurU hukm dI AulMÕxf df kdy ivcfr vI iksy dy mn ivc nhIN af skdf . siqgurU jI dy pfvn sLbd nfl isLMgfry afdysL jF huknfmy qoN nf kdy koeI duibDf KVI huMdI aqy nf hI nvIN qoN nvIN DVybMdI jnm lYNdI . ieh vI iek atwl scfeI hI hY ik ies qrHF siqgurU jI dI agfvI ivc sfrf ivhfr kIiqaF, “bfnfris ky Tg ” sfD toilaF df vI koeI vjUd pRgt nf sI ho skxf . jdoNy hI suafrQI mnmiq dI cODr bxI, DVy bMdIaF df jnm hoxo nhIN rih skdf jI.

pr, siqgurU gRMQ sfihb jI dI Tos, sucwjI, ivqkiraF ilhfjF qoN pfk, srbsFJI agvfeI isafsI sLkqIaF nUM, rfs nhIN sI af skdI. guruU gRMQ sfihb jI qoN invyklI ajyhI mnuwK-sLkqI pYdf kr lYx dI Xojnf bxf leI, ijs dI vrqoN nfl, sUrbIr KLflsf jI dIaF muhfrF afpxI mrjLI anusfr moVIaF jf skdIaF sn. JolI cuwkF dy gurmiq ivroDI prcfr df sdkf sLRI akfl qKLq sfihb afpxy swcy mflk siqgurU jI dI srdfrI hyT, srvAuwc pdvI nf rih, ky, awj awzry arQF vflI suqMqr sMsQf ? sMsQf lPLjL gurU gRMQ ivc jF mhfn: kosL ivcoN qF imldf hI nhIN pqf nhI gurmiq ivc ieh sLbd ikDroN af rilaf jI ?

4- GrogI JGiVaf df inptfrf, ipMzF nwgrF dIaF pMcfieqf jF brfdrIaF krn. smfjI, ieKLlfkI aQvf jfiedfd afid dy sMsfrI JgiVaF nfl sRI akflqKLq dy mflk “scy pfqsLfh jI” df kI vfsqf ? mfieaf nfgnI dI Aupj, ajyhy JgVy isafsI “bfdsLfhq ” aDIn bxIaF kcihrIaF ivc hoieaf krdy hn. sLRI akfl qKLq sfihb dy isMG sfihb jI nUM ajyhy JgiVaF dI icMqf ikAuN hovy jI ? syD pwqr Directive jfrI ho jfvy ik, sRI akfl qKLq sfihb jI dI df ieKLlfkI aprfDF nfl jF GrogI JgiVaF nfl koeI vfsqf nhIN hY. hF, jy iksy bygunfh gLrIb leI inaF dy hor sfry drvjLy bMd ho gey hox qF Aus leI sRI akfl qKLq sfihb Auqy gurmuK isMG sfihbfn, siqgurU jI dI KunfmI rihq dYvI agvfeI hyT, sRI akflqKLq vflf srbsFJf drbfr sdf KulHf rwKx. ieh sB kuJ ies syvk df inmfxf ijhf suJfa hY.

5- afp jI dy bcn -“Auujl dIdfr KLflsf jIAu“,-kI, aiDAuN vwD mony ho cuky iswKF nUM, aQvf ivkfrF ivc Psy kyysf DfrIaF nUM vI “Aujl dIdfr KLflsf jI” hI smiJaf jfxf cfhIdf hY jI ? ijs KLflsf jI dI soBf ilKidaf muslmfn ilKfrI ny vI kdy BrpUr jLfmnI BrI sI ik, gurU ky isMG prfeI iesqRI nUM DI BYx jfxdy, Aus vl mMdI njLr krnI jfxdy hI nhI, awj Ausy hI KLlsf dI Dfrimk kyNdrI pRbMDk kmytI dy AuWp pRDfn sRI pMnUM sfihb dI moq dy kfrn dIaF jo sLrmnfk KLbrF CpIaF sn, kI Aus hfdsy qoN quhfzy Aujl iddfry Kflsf jI dI sLfn vDI sI ik jF rihMdI iejLq vI imwtI ivc imlI ? SGPC dy siqkfry hoey Members bfry Internet qy zfktr hrijMdr isMG idlgIr jI dy iewk lyK ivc, snsnIKLyjL KLbrnfmf vI qusF jLrUr piVHaf hoxf hY. quhfzy bfry jo hY so qusI jfxdy hI ho jI. pr, Aus ilKq ivcly ieh bcn: jo kuJ sMsfr Br ivc cwkr lf irhf hY, aglyrI sqr qoN Aus dy Poto Auqfry dy drsLn krn AuprMq afpxy sLuB ivcfrF duafrf DMnvfdI bxfAuxf jI “ sfzy kol bIqy idnIN swucf isMG lMgfh dIaF rKYlF dI gwl afeI sI . sfDU isMG nUM BuwkI qy aPLIm sxy PiVaf igaf sI . bfdl akflI dl dy sInIar mIq prDfn gurdyv isMG bfdl dI DI qy sLRomxI kmytI dy jUnIar mIq prDfn kyvl isMG bfdl dI swkI BYx asLUqosL dI sB qoN vwzI sfQx hY . bzUMgr dy Binafry vfly nfl imly hox dI gwl cwlI sI . bIqy idn mYnUM bfdl DVy dy iek njLdIkI ny disaf ik bfdl DVy dy sLromxI kmytI dy mYNbrF ivc 40 qoN vD mYNbr sLrfb pINdy hn ienHF ivc Gto-Gt do bIbIaF vI hn . ieh qF inwkIaF imsflF hn . Drm dy nF ‘qy bVf pfp akflI dl aqy sLRomxI kmytI dy cODrIaF dI srprsqI, cup ihmfieq qy sFJ nfl ho irhf hY . bfdl DVy dy akflIaF ny ienHF gunhgfrF nUM sjLf qF kI dyxI sgoN AunHF nUM bcfAux dI koisLsL kIqI . ies nfl gunfh nUM hor sLih imldI jf rhI hY.“

aqy

“mIitMg ivc mnjIq isMG pMcfieq dy sB qoN vwD iKLlfPL sI. Aus df suBfa hY ik Auh mujrmF df hI sfQ idaf krdf hY. Aus df afpxf kmjLor ieKLlfk ies df muK kfrn hY. cyqy rhy ik Aus qy pYsy dI BuwK dy nfl-nfl sYks dy dosL vI lfey jf cuwky hn qy ieh dosL lfAux vflf koeI hor nhI blik igafnI Bgvfn isMG hYz gRMQI akfl qKLq sfihb hY”.

kI, ajyhIaF sfrIaF ivBUqIaF “Aujl dIdfr KLflsf jIAu“, hI smJIaF jfxIaF cfhIdIaF hn jI ? ies pfsy suDfr ilafAux dy Xqn kro jIAu jI. ajyhy JgiVaf dy inptfiraf nfl kI vsqf, jnHF qoN ies pdvI qy irsLvqKorI afcrn hInqf dy dosL aKLbfrF ivc Cp rhy hox jI ?

6- quhfzI icwTI dy hor vI keI bcn bVI ivsQfr pUrvk itpxI dI mMg krdy hoxgy. loV smJo qF ilK ByjFgf jI. hflI, dfs quhfzIy syvf ivc iehI jodVI krnI cfhudf hY, ik jy qusI, sRI akfl qKLq sfihb jI nUM siqgurU gRMQ sfihb jI dI srbAuWc sLkqI mn ky, Aus dy inmfxy syvfdfr bxy rihx dI QF, afp hI ‘srvAuWc sMsQf’ nf bx bYTdy, aqy quhfzI socxI, kQnI, krnI, gurmiq dy sMcy ivc ZlI pUrn iqafgI gurmuKF vflI hox dy nfl kOm nUM siqgurU gRMQ sfihb jI dy JMzy hyT iek muwT krn dI aqy kOm nUM cVHdI klf vl nUM lY qurn dI Xogqf dy mflk vI huMdy qF quhfnUM ieh bcn “sRI akfl qKLq nfl gwl krn df vI iek slIkf hoxf cfhIdf hY“ ilKx dI loV kdy nf pYNdI . kyvl isMG sfihbI dI pdvI nfl hI srvAuwc sLkqIaF BrpUr pUjnIk bx bihx vflf jLmfnf ipwCy rihMdf jf irhf hY. nvI pnIrI ajyhI sUJ PV rhI hY ik, awgy awgy kyvl sLuB-krxI ny aqy suihdqF ny hI ies pdvI qy bYiTaf krnf hY. Auprokq vrxn guxf nUM qusIN Dfrn kr vyKo, iswK jgq ny quhfzy kdmf hyT aKIaF ivCfieaf krnIaF hn. BuwlF dI iKmf. gurmiq anusfr jIvn bqIq kr rhy gurmuKF dI crnDUV- dfsrf

gurbKLsL isMG




.