| . |
|
☬
ਰਾਮਕਲੀ ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੩
☬
(ਪੰ: ੯੪੭ ਤੋ ੯੫੬)
ਸਟੀਕ,
ਲੋੜੀਂਦੇ
ਗੁਰਮੱਤ ਵਿਚਾਰ ਦਰਸ਼ਨ
ਸਹਿਤ
(ਕਿਸ਼ਤ-ਚੋਧਵੀਂ)
ਪ੍ਰਿਂਸੀਪਲ ਗਿਆਨੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ, ਦਿੱਲੀ, ਪ੍ਰਿਂਸੀਪਲ
ਗੁਰਮੱਤ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ, ਦਿੱਲੀ,
ਮੈਂਬਰ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕ: ਦਿ: ਸਿ: ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਕਮੇਟੀ, ਦਿੱਲੀ: ਫਾਊਂਡਰ
(ਮੋਢੀ) ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਲਹਿਰ ਸੰਨ 1956
(ਲੜੀ ਜੋੜਣ ਲਈ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆ ਚੁੱਕੇ ਇਸਦੇ
ਤੇਰਾਂ
ਭਾਗ ਵੀ ਪੜੋ ਜੀ)
ਪਉੜੀ ਨੰ: ੫ ਦਾ ਮੂਲ ਪਾਠ ਸਲੋਕਾਂ ਸਹਿਤ:-
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩॥ ਮਨ ਕਾ ਝੂਠਾ ਝੂਠੁ ਕਮਾਵੈ॥ ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ, ਤਪਾ ਸਦਾਵੈ॥
ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਗਹੈ॥ ਓਹੁ ਤਪਾ ਕੈਸੇ, ਪਰਮ ਗਤਿ ਲਹੈ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਕੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ॥ ਨਾਨਕ
ਸੋ ਤਪਾ ਮੋਖੰਤਰੁ ਪਾਵੈ॥
੧ ॥
{ਪੰਨਾ ੯੪੮}
ਮਃ ੩॥ ਸੋ ਤਪਾ, ਜਿ ਇਹੁ ਤਪੁ ਘਾਲੇ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੈ ਸਬਦੁ ਸਮਾਲੇ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ, ਇਹੁ ਤਪੁ ਪਰਵਾਣੁ॥ ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ ਦਰਗਹਿ ਪਾਵੈ ਮਾਣੁ॥
੨ ॥
ਪਉੜੀ॥ ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ, ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਵਰਤਣਿ॥ ਗੁਰਮਤੀ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ,
ਆਨੇਰੁ ਬਿਨਾਸਣਿ॥ ਹੁਕਮੇ ਹੀ ਸਭ ਸਾਜੀਅਨੁ, ਰਵਿਆ ਸਭ ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਣਿ॥ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਹੈ,
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਹਰਿ ਭਣਿ॥ ਸਬਦੇ ਹੀ ਸੋਝੀ ਪਈ, ਸਚੈ ਆਪਿ ਬੁਝਾਈ॥
੫ ॥
{ਪੰਨਾ ੯੪੯}
( ਪਉੜੀ
ਨੰ: ੫ ਦੀ ਸਟੀਕ-ਸਲੋਕਾਂ
ਅਤੇ
ਲੋੜੀਂਦੇ
‘ਗੁਰਮੱਤ ਵਿਚਾਰ ਦਰਸ਼ਨ’ ਸਹਿਤ)
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩॥ ਮਨ ਕਾ ਝੂਠਾ, ਝੂਠੁ ਕਮਾਵੈ॥ ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ, ਤਪਾ ਸਦਾਵੈ॥ ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ, ਸਭਿ
ਤੀਰਥ ਗਹੈ॥ ਓਹੁ ਤਪਾ ਕੈਸੇ ਪਰਮ ਗਤਿ ਲਹੈ॥ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਕੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ॥ ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ,
ਮੋਖੰਤਰੁ ਪਾਵੈ॥ ੧॥ {ਪੰਨਾ
੯੪੮}
ਪਦ ਅਰਥ :
—
ਤਪਾ—ਪ੍ਰਚਲਤ
ਧਾਰਮਿਕ ਭੇਖਾਂ `ਚ ਗ੍ਰਸਤ।
ਮਾਇਆ ਨੋ—ਮਾਇਆ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ।
ਗਹੈ—ਫੜਦਾ
ਹੈ, ਗਾਂਹਦਾ ਹੈ। ਗਤਿ—ਮਨੁੱਖਾ
ਜਨਮ ਦੀ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ।
ਪਰਮ ਗਤਿ —
ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ, ਆਤਮਕ ਅਡੋਲਤਾ।
ਮੋਖੰਤਰੁ—ਮੋਖ+ਅੰਤਰੁ,
ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ, ਸਫ਼ਲ਼ ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ।
ਅਰਥ :
— "ਮਨ ਕਾ ਝੂਠਾ, ਝੂਠੁ
ਕਮਾਵੈ॥ ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ, ਤਪਾ ਸਦਾਵੈ" -
ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਉਂਞ ਤਾਂ ਸਭ ਮਾਇਆ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਾਹਰੋਂ ਉਹ ਤਾਂ ਵੀ ਵੱਡਾ
ਤੱਪਸਵੀ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਬਣਿਆ ਫ਼ਿਰਦਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਵੀ ਵੱਡਾ ਧਰਮੀ ਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਭੇਖ ਕਰਕੇ ਬਾਹਰੋਂ ਤਾਂ ਤਪਾ ਤੇ ਵੱਡਾ ਧਰਮੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ
ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਕਮਾਈ ਤਪੇ ਅਥਵਾ ਸੱਚੇ-ਧਰਮੀ ਮਨੁੱਖ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਦਰਅਸਲ ਅਜਿਹੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਸਮੂਚੀ ਕਾਰ-ਵਿਹਾਰ ਤੇ ਕਿਰਤ ਝੂਠੀ, ਕੇਵਲ
ਲੋਕ ਦਿਖਾਵਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੱਚ ਨਹੀਂ, ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
"ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ, ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਗਹੈ" –- ਬੇਸ਼ੱਕ
ਉਹ ਅੰਦਰੋਂ ਝੂਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹੀ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ ਮਨ, ਸੁਭਾਅ ਤੇ ਜੀਵਨ ਕਰਕੇ ਉਹ ਤੱਪਾ, ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ
ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਤਾਂ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਨ `ਚ ਭਰਮ ਪਾਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੂੰਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ
ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਭ੍ਰਮਣ ਆਦਿ ਧਰਮ-ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਵੱਡਾ ਤੱਪਸਵੀ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਬਿਰਤੀ ਵਾਲਾ
ਮਨੁੱਖ ਹੈ।
"ਓਹੁ ਤਪਾ ਕੈਸੇ ਪਰਮ ਗਤਿ ਲਹੈ" - ਅਜਿਹਾ
ਤਪਾ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਭਾਵ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਹਰੋਂ ਧਰਮੀ ਭੇਖ
ਧਾਰਨ ਕਰਕੇ ਤੇ ਧਰਮੀ ਆਦਿ ਅਖਵਾ ਕੇ ਵੀ ਉਹ ਜੀਵਨ ਕਰਕੇ ਉੱਚੀ ਆਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ
ਸਕਦਾ।
"ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ
ਕੋ
ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ॥ ਨਾਨਕ ਸੋ
ਤਪਾ, ਮੋਖੰਤਰੁ ਪਾਵੈ" -ਹੇ
ਨਾਨਕ! ਜੋ ਤਪਾ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਸੱਚ ਕਮਾਂਦਾ ਭਾਵ, ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਰਾਹੀਂ
ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ-ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਕੇਵਲ ਉਹੀ ਮਨ ਕਰਕੇ ਸੱਚਾ ਧਰਮੀ ਤੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ
ਜੀਵਨ ਰਹਿਣੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਦਾ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਸਫ਼ਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ੧।
ਯਥਾ:-
()
"ਕਾਂਇਆ ਸਾਧੈ, ਉਰਧ ਤਪੁ ਕਰੈ, ਵਿਚਹੁ ਹਉਮੈ ਨ ਜਾਇ॥
ਅਧਿਆਤਮ ਕਰਮ ਜੇ ਕਰੇ, ਨਾਮੁ ਨ ਕਬਹੀ
ਪਾਇ" (ਪੰ: ਪੰ: ੩੩)
()
"ਤਨੁ ਨ ਤਪਾਇ ਤਨੂਰ ਜਿਉ ਬਾਲਣੁ ਹਡ ਨ ਬਾਲਿ॥
ਸਿਰਿ ਪੈਰੀ ਕਿਆ ਫੇੜਿਆ
ਅੰਦਰਿ ਪਿਰੀ ਨਿਹਾਲਿ" (ਪੰ: ੧੩੮੪)
() "ਨਾਨਕ ਬੇੜੀ ਸਚ ਕੀ, ਤਰੀਐ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ॥
ਇਕਿ ਆਵਹਿ ਇਕਿ ਜਾਵਹੀ,
ਪੂਰਿ ਭਰੇ ਅਹੰਕਾਰਿ॥
ਮਨਹਠਿ ਮਤੀ ਬੂਡੀਐ,
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੁ ਸੁ ਤਾਰਿ"
(ਪੰ: ੨੦) ਆਂਦਿ
ਮਃ ੩॥ ਸੋ ਤਪਾ, ਜਿ ਇਹੁ ਤਪੁ ਘਾਲੇ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੈ, ਸਬਦੁ ਸਮਾਲੇ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ, ਇਹੁ ਤਪੁ ਪਰਵਾਣੁ॥ ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ, ਦਰਗਹਿ ਪਾਵੈ ਮਾਣੁ॥ ੨॥
ਪਦ ਅਰਥ :
— ਸੋ ਤਪਾ—ਅਸਲ
`ਚ ਧਰਮੀ ਮਨੁੱਖ ਉਹੀ ਹੈ। ਜਿ
ਇਹੁ ਤਪੁ ਘਾਲੇ—ਜੇ ਉਹ
ਮਨੁੱਖ, ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰੇ, ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਸਿਖਿਅਵਾਂ ਦਾ ਮਨ ਕਰਕੇ ਪਾਲਨ ਕਰੇ।
ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੈ, ਸਬਦੁ
ਸਮਾਲੇ— ਮਨ ਕਰਕੇ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ
ਨੂੰ ਸਮ੍ਰਪਣ ਹੋ ਕੇ, ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਸ਼ਰਣ `ਚ ਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰੇ।
ਅਰਥ :
— "ਸੋ ਤਪਾ ਜਿ ਇਹੁ ਤਪੁ
ਘਾਲੇ॥ ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੈ ਸਬਦੁ ਸਮਾਲੇ" -
ਜਿਹੜਾ ਮਨੁੱਖ ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਭਾਵ ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ, ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੇ
ਆਦੇਸ਼ਾਂ-ਸਿਖਿਅਵਾਂ ਦਾ ਮਨ ਕਰਕੇ ਪਾਲਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕੇਵਲ ਉਸੇ ਦੀ ਘਾਲਣਾ ਤੇ ਜੀਵਨ ਰਹਿਣੀ ਹੀ ਅਸਲ
`ਚ ਸੱਚ-ਧਰਮ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਉਹੀ ਅਸਲ ਤਪਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
"ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਇਹੁ ਤਪੁ ਪਰਵਾਣੁ"॥" ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ ਦਰਗਹਿ ਪਾਵੈ
ਮਾਣੁ" - ਹੇ ਨਾਨਕ! ਅਸਲ `ਚ
ਅਜਿਹਾ ਤਪਾ ਅਥਵਾ ਸੱਚਾ ਧਰਮੀ ਮਨੁੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ `ਚ ਆਦਰ ਪਾਂਦਾ ਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ `ਤੇ
ਕਬੂਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਦਾ ਮਨੁੱਖਾ ਜਨਮ ਸਫ਼ਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ੨।
ਯਥਾ:-
() "ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਜਪ ਤਪ ਜੇਤੇ, ਸਭ ਊਪਰਿ ਨਾਮੁ॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਰਸਨਾ ਜੋ ਜਪੈ, ਤਿਸੁ ਪੂਰਨ
ਕਾਮੁ" (ਪੰ: ੪੦੧)
() "ਸਬਦਿ ਮਰੈ ਸੋਈ ਜਨੁ ਸਿਝੈ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ॥
ਭੇਖ ਕਰਹਿ ਬਹੁ ਕਰਮ ਵਿਗੁਤੇ, ਭਾਇ
ਦੂਜੈ ਪਰਜ ਵਿਗੋਈ" (ਪੰ:
੧੪੧੬)
()
"ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਧਨ ਸੀਗਾਰੀਐ, ਜੋਬਨੁ ਬਾਦਿ ਖੁਆਰੁ॥ ਨਾ ਮਾਣੇ ਸੁਖਿ ਸੇਜੜੀ, ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਬਾਦਿ
ਸੀਗਾਰੁ॥ ਦੂਖੁ ਘਣੋ ਦੋਹਾਗਣੀ, ਨਾ ਘਰਿ ਸੇਜ ਭਤਾਰੁ"
(ਪੰ: ੫੮-੫੯)
() "ਅਖਰ ਪੜਿ ਪੜਿ ਭੁਲੀਐ, ਭੇਖੀ ਬਹੁਤੁ ਅਭਿਮਾਨੁ॥
ਤੀਰਥ ਨਾਤਾ ਕਿਆ ਕਰੇ, ਮਨ ਮਹਿ ਮੈਲੁ
ਗੁਮਾਨੁ॥ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਕਿਨਿ
ਸਮਝਾਈਐ, ਮਨੁ ਰਾਜਾ ਸੁਲਤਾਨੁ"
(ਪੰ: ੬੧) ਆਦਿ
ਪਉੜੀ॥ ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਵਰਤਣਿ॥ ਗੁਰਮਤੀ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ
ਆਨੇਰੁ ਬਿਨਾਸਣਿ॥ ਹੁਕਮੇ ਹੀ ਸਭ ਸਾਜੀਅਨੁ ਰਵਿਆ ਸਭ ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਣਿ॥ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਹੈ
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਹਰਿ ਭਣਿ॥ ਸਬਦੇ ਹੀ ਸੋਝੀ ਪਈ ਸਚੈ ਆਪਿ ਬੁਝਾਈ॥ ੫॥
ਪਦ ਅਰਥ :
—ਵਰਤਣਿ—ਵਰਤੋਂ
ਵਿਹਾਰ ਲਈ। ਘਟਿ—ਹਿਰਦੇ
ਘਰ `ਚ। ਆਨੇਰੁ—ਅਗਿਆਨਤਾ
ਦਾ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ। ਬਿਨਾਸਣਿ—ਨਾਸ
ਕਰਨ ਲਈ। ਸਭ—ਸਾਰੀ
ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸੰਪੂਰਣ ਰਚਨਾ।
ਵਣਿ—ਵਣਾਂ
`ਚ। ਤ੍ਰਿਣਿ—ਤ੍ਰਿਣ
`ਚ, ਘਾਹ ਦੇ ਤੀਲੇ-ਤੀਲਿਆਂ `ਚ।
ਸਚੈ—ਸੱਚੇ
ਨੇ, ਸਦਾ ਥਿਰ ਅਭੁਲ਼ ਕਰਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ।
ਸਚੈ ਆਪਿ ਬੁਝਾਈ—ਸਦਾ
ਥਿਰ ਅਭੁਲ਼ ਕਰਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਪ ਸੋਝੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਅਰਥ :
— "ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ,
ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਵਰਤਣਿ" -ਇਸ
‘ਵੇਕੀ ਸ੍ਰਿਸਟਿ’ ਤੇ ਭਾਂਤ-ਭਾਂਤ ਦੀ ੳਨੰਤ ਰਚਨਾ `ਚ, ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਲੋਕਾਈ ਦੇ ਵਰਤੋਂ ਵਿਹਾਰ ਲਈ
ਰਾਤ ਤੇ ਦਿਨ ਆਪ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਤੇ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ।
"ਗੁਰਮਤੀ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ, ਆਨੇਰੁ ਬਿਨਾਸਣਿ" - ਜੀਵਾਂ
ਦੇ ਦਿਲ `ਚੋਂ ਹਨੇਰਾ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ,
ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ
ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਮੱਤ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ
ਹਿਰਦੇ ਘਰ `ਚ ਚਾਨਣ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਵੀ ਪ੍ਰਭ ਆਪ ਹੀ ਹੈ।
"ਹੁਕਮੇ ਹੀ ਸਭ ਸਾਜੀਅਨੁ, ਰਵਿਆ ਸਭ ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਣਿ" -
ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵੀ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ
ਆਪਣੇ ਹੁਕਮ `ਚ ਹੀ ਬਣੀ ਤੇ ਰਚੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਉਪ੍ਰੰਤ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਇਸ ਵਿੱਚਲੇ ਹਰੇਕ ਵਣ-ਵਣ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਤੀਲੇ-ਤੀਲੇ
`ਚ ਆਪ ਮੌਜੂਦ ਭਾਵ ਪਸਰ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।
"ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਹੈ, ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਹਰਿ ਭਣਿ" -
ਜੋ ਕੁੱਝ ਵੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਹ
ਸਭਕੁਝ ਵੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਹੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹੁਕਮ `ਚ ਟੁਰ ਕੇ ਭਾਵ ਸਦਾ
ਸ਼ਬਦ-ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਸਿਮਰਿਆ ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
"ਸਬਦੇ ਹੀ ਸੋਝੀ ਪਈ, ਸਚੈ ਆਪਿ ਬੁਝਾਈ" -
ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੀ
ਕਮਾਈ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਜੀਵ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੱਚ ਦੀ ਸੂਝ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਪ੍ਰੰਤ ਇਹ ਵੀ ਕਿ
ਜੀਵ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਸ ਸੱਚ ਦੀ ਸੂਝ ਵੀ ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਹੀ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ ਹੈ। ੫।
ਯਥਾ:-
() "ਜੇਵਡੁ ਆਪਿ ਤੇਵਡ ਤੇਰੀ ਦਾਤਿ॥
ਜਿਨਿ ਦਿਨੁ ਕਰਿ ਕੈ ਕੀਤੀ ਰਾਤਿ॥
ਖਸਮੁ ਵਿਸਾਰਹਿ ਤੇ ਕਮਜਾਤਿ॥
ਨਾਨਕ ਨਾਵੈ ਬਾਝੁ ਸਨਾਤਿ"
(ਪੰ: ੧੦)
()
"ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਬੂਝਿ ਲੇ ਤਉ ਹੋਇ ਨਿਬੇਰਾ॥
ਘਰਿ ਘਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨਾ, ਸੋ ਠਾਕੁਰੁ
ਮੇਰਾ॥ ੧॥ … ਅੰਧੇ ਅਕਲੀ
ਬਾਹਰੇ ਕਿਆ ਤਿਨ ਸਿਉ ਕਹੀਐ॥
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਪੰਥੁ ਨ ਸੂਝਈ, ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਨਿਰਬਹੀਐ॥
੨॥ …
ਸਭੁ ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ, ਆਪੇ ਭਰਮਾਇਆ॥
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਬੂਝੀਐ ਸਭੁ ਬ੍ਰਹਮੁ
ਸਮਾਇਆ" (ਪੰ: ੨੨੯) ਆਦਿ --
(ਚਲਦਾ)
#Instt.P.5-14th.v. Ramkali ki vaar M.-3-02.19-P5#
ਸਾਰੇ ਪੰਥਕ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਾਰੇ
‘ਗੁਰਮੱਤ ਪਾਠਾਂ’, ਪੁਸਤਕਾ ਤੇ ਹੁਣ ਗੁਰਮੱਤ ਸੰਦੇਸ਼ਾ ਵਾਲੀ ਅਰੰਭ ਹੋਈ ਲੜੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ
ਮਕਸਦ ਇਕੋ ਹੈ-ਤਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਸੰਬੰਧਤ ਪ੍ਰਵਾਰ ਅਰਥਾਂ ਸਹਿਤ ‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਦਾ
ਸਹਿਜ ਪਾਠ ਸਦਾ ਚਾਲੂ ਰਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੋਝੀ ਵਾਲਾ ਬਣਾਏ। ਅਰਥਾਂ ਲਈ ਦਸ ਭਾਗ
‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਦਰਪਣ’ ਪ੍ਰੋ: ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜਾਂ ਚਾਰ ਭਾਗ ਸ਼ਬਦਾਰਥ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਜੀ।
ਰਾਮਕਲੀ
ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੩
(ਪੰ: ੯੪੭ ਤੋ ੯੫੬)
ਸਟੀਕ,
ਲੋੜੀਂਦੇ
ਗੁਰਮੱਤ ਵਿਚਾਰ ਦਰਸ਼ਨ
ਸਹਿਤ
(ਕਿਸ਼ਤ-ਚੌਧਵੀਂ)
For all the Self Learning Gurmat Lessons ( Excluding
Books) written by ‘Principal Giani
Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi-All the rights are reserved with the writer
himself; but easily available in proper Deluxe Covers for
(1) Further Distribution within ‘Guru Ki Sangat’
(2) For Gurmat Stalls
(3) For Gurmat Classes & Gurmat Camps
with intention of Gurmat Parsar, at quite nominal printing
cost i.e. mostly Rs 400/-(but in rare cases Rs. 450/-) per hundred copies
(+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- A/16
Basement, Dayanand Colony, Lajpat Nagar IV, N. Delhi-24
Ph 91-11-26236119, 46548789 ® Ph. 91-11-26487315 Cell
9811292808
Emails-
[email protected] &
[email protected]
web sites-
www.gurbaniguru.org
theuniqeguru-gurbani.com
gurmateducationcentre.com
|
. |