.

ਸਿੱਖੀ ਸੰਭਾਲ ਸਿੰਘਾ! (ਕਿਸ਼ਤ ਸਤਾਈਵੀਂ)

ਸਿੱਖ ਧਰਮ

ਸਿਖ-ਧਰਮ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਵੀ

ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਗਿਆਨੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ, ਦਿੱਲੀ; ਫਾਊਂਡਰ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਲਹਿਰ 1956

(ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਲਈ, ਪਹਿਲੀ ਕਿਸ਼ਤ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਣਾ ਅਰੰਭ ਕਰੋ ਜੀ)

ਪੰਥਕ ਅਧੋਗਤੀ ਤੇ ਇਸਦੀ ਪੂਰਨ ਤਬਾਹੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਮੁਘਾਰ ਹ

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲਾ ਰਾਖਸ਼

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲਾ ਦੈਂਤ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਕਾ ਪੰਥ- ਸੰਨ ੧੯੨੫, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਅੰਦਰ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼, ਪੰਥ ਲਈ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਵੱਡਾ ਮਾਰੂ ਹਮਲਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਪੱਖੋਂ ਕੌਮ ਦਾ ਜਿੰਨਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਸੰਨ ੧੭੧੬ ਤੋਂ ਸੰਨ ੧੯੨੫ ਤੀਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ `ਚ ਪੁੱਜਾ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਪੁੱਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸੰਨ ੧੭੧੬ ਤੋਂ ਅਰੰਭ ਹੋ ਕੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਲਗਾਤਰ ਤੇ ਹਰ ਪੱਲ, ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਵੱਲੋਂ, ਬਲਕਿ ਸੰਨ ੧੯੨੫ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੌਣਾਂ ਵਾਲੇ ਢੰਗ ਕਾਰਣ ਆਪਣਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ, ਸੰਗਤਾਂ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚਕਾਰ ਫਾਸਲਾ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਵਾਧੇ `ਤੇ ਹੀ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪੱਖੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ `ਤੇ ਸੰਨ ੧੭੧੬ `ਚ ਅਰੰਭ ਹੋਇਆ ਇਹ ਹਮਲਾ ਇੱਕ ਮਿਨਿਟ ਤਾਂ ਦੂਰ ਇੱਕ ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਅੱਜ ਤੀਕ ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰੁਕਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਨਿਰੰਕਾਰੀ, ਨਾਮਧਾਰੀ, ਰਾਧਾਸੁਆਮੀ ਆਦਿ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰਾਂ ਵੀ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਗੁਰੂਡੰਮਾਂ ਵੱਲ ਵਧਦੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਕੌਮ ਦੀ ਰੱਜ ਕੇ ਤਬਾਹੀ ਕੀਤੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ, ਅਰੰਭ `ਚ ਇਹ ਲਹਿਰਾਂ ਉਹ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ `ਤੇ ਪੂਰੀ ਕੌਮ ਫ਼ਖਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਇਹ ਕੌਮ ਦਾ ਗੁਮਰਾਹ ਅੰਗ ਬਣਦੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਪੰਥ ਨੂੰ ਖਾਸਕਰ ਉਦੋਂ ਉਦੋਂ ਵੀ ਉਪ੍ਰੰਤ ਅੱਜ ਤੀਕ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਣੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਤਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ `ਚ ਸਿੱਖ ਪਰ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਸਾਹਿਤ ਵੀ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਭਮਲ ਭੂਸੇ `ਚ ਹੀ ਪਾਂਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਸਿਓਂ ਵੀ ਅੱਜ ਤੱਕ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਆਈ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੱਖ, ਜਿਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੀ “ਜੋਤਿ ਓਹਾ ਜੁਗਤਿ ਸਾਇ” (ਅੰ: ੯੬੬) ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਿਆਨ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਅਕੱਟ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਸੀ, ਸੰਨ ੧੭੧੬ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਜ ਤੀਕ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਵਿਰੋਧੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਣ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਤੇ ਜੀਵਨ ਵੱਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਟੁੱਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਲਕਿ ਕੇਵਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸੋਝੀ ਹੀਂ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇਸਦੇ ਜੀਵਨ ਅੰਦਰੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸੋਝੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਣ ਲਈ ਉਦਮ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇ ਹਰ ਪਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੁਣ ਤਾਂ ਹਾਲਤ ਇਹ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਉਸ ਵਾਸਤੇ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਦਾ ਸੋਮਾ ਘਟ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਮੰਤ੍ਰ ਰਟਣ, ਕਾਮਨਾ ਪੂਰਤੀ ਤੇ ਕਰਮਕਾਂਡੀ ਰੂਪ, ਵਧ ਧਾਰਨ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਸਾਰੀ ਤੇ ਵੱਡੀ ਮਿਹਰਬਨੀ ਹੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਇਸ ਵੋਟਾਂ ਵਾਲੀ ਗੰਦੀ ਤੇ ਗ਼ਲੀਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਹੀ ਹੈ। ਕਦੋਂ ਸੰਭਲਾਂਗੇ, ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਂਗੇ, ਇਹ ਤਾਂ ਕਰਤਾ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਆਪ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਪੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਧਰਮ ਦੇ ਖੇਤ੍ਰ `ਚ ਧਰਮ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਧਰਮ ਨੇ ਵੀ, ਅਪਣੇ ਧਰਮ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ, ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਢੰਗ ਨੂੰ ਕਦੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦਿੱਤਾ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਇਸ ਆਲਮਗੀਰੀ, ਸਰਬਕਾਲੀ, ਆਦਿ ਜੁਗਾਦੀ ਤੇ ਦਲੀਲ ਭਰਪੂਰ ਮੱਤ, ਅੱਜ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੀ ਲਪੇਟ `ਚ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲਾ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰਕੇ, ਇਸ ਉੱਚੇ ਤੇ ਸੁੱਚੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਣ ਲਈ, ਦੂਜੇ ਤਾਂ ਕੀ, ਮਾਨੋ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਤੁਲੇ ਹੋਏ ਹਾਂ।

ਸੋਚਣ ਤੇ ਵਿਚਾਰਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸਚਮੁਚ ਜੇ ਕਰ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਗੁਰਦੇਵ ਨੇ ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲਾ ਰਸਤਾ ਹੀ ਅਪਨਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਨਾ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ‘ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ’ ਦੇ ਸਰਬ ਉੱਤਮ ਪਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਨਾ ਉਹ ‘ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਹੁੰਦੇ; ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦਾ ਪੰਥ `ਚ ਅੱਜ ਵੀ ਅਤੀ ਉੱਤਮ ਸਥਾਨ ਹੈ ਤੇ ਸਦਾ ਰਵੇਗਾ ਵੀ। ਖ਼ੈਰ ਅੱਗੇ ਮੂਲ ਵਿਸ਼ੇ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਵੇਰਵੇ ਵੱਲ ਵਧਣ ਦਾ ਵੀ ਯਤਣ ਕਰਾਂਗੇ।

ਉੇਹ ਵਿਸ਼ਾ, ਜਿਹੜਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਮੰਗਦਾ ਹੈ-ਵਿਸ਼ਾ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਸੁੱਟ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਗਹਿਰਾਈ ਤੋਂ ਘੋਖਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ `ਚ ਜਿੰਨੀਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਉਪ੍ਰੰਤ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧ ਗਿਣਤੀ `ਚ ਪ੍ਰਚਾਰਕ, ਕਥਾਵਾਚਕ, ਰਾਗੀ, ਢਾਡੀ ਤੇ ਪੰਥਕ ਲਿਖਾਰੀ ਨਿੱਤ ਤਿਆਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਤਾਬਦੀਆਂ ਦੀ ਹੋੜ ਤੇ ਕੀਰਤਨ ਦਰਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਕਤਾਰਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਫ਼ਿਰ ਵੀ ਸਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਸ `ਚੌਂ ਪੰਥ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ, ਪੰਥ ਦੀ ਤੱਬਾਹੀ ਹੀ ਉਭਰਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਫ਼ਿਰ ਉਹ ਕਿਉਂ?

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਪੰਥ ਹੋਰ ਰਸਾਤਲ `ਚ ਜਾਵੇ ਤੇ ਹੋਰ ਤਬਾਹੀ ਵੱਲ ਵਧੇ, ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਨੂੰ ਜਾਗਣ ਤੇ ਸਿਦਕ ਦਿਲੀ ਨਾਲ ਇਸ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਧਿਆਣ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੂਲ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਇਹੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ “ਸਿੱਖੀ ਸੰਭਾਲ ਸਿੰਘਾ! —ਸਿੱਖ-ਧਰਮ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਵੀ”। ਇਸ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸਮਝਣ ਤੇ ਵਿਚਾਰਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ `ਚ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਆਪਣਾ ਵਜੂਦ ਹੀ ਖਤਰੇ `ਚ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ “ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ” ਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਮੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇ ਗਹਿਰਾਈ ਤੋਂ ਘੋਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅੱਜ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨਾਲ, ਇਹੀ ਕੁੱਝ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਣ ਹੈ ਅਜੋਕਾ “ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ” ਸੰਨ ੧੯੨੫.

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੌਣਾਂ ਵਾਲੇ ਭਿਅੰਕਰ ਰਾਖਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਾਲਮ ਖੂਨੀ ਤੇ ਮਾਰੂ ਪੰਜੇ `ਚ ਫ਼ਸਿਆ ਅਜੌਕਾ ‘ਗੁਰੂ ਕਾ ਪੰਥ” - ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸੰਸਾਰ ਪਧਰ `ਤੇ ਕੋਈ ਮਾੜੇ ਤੋਂ ਮਾੜਾ ਧਰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਪਣਾ `ਚ ਵੀ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਚੌਣਾਂ (Elections) ਵਾਲੇ, ਘਟੀਆ ਤੋਂ ਵੀ ਮਹਾ ਗ਼ਲੀਚ ਤੇ ਬਦਨਾਮ ਢੰਗ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਹੋਵੇ। ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਦੇ ਉਲਟ, ਉਹ ਜੇਕਰ ਧਰਮ ਦੇ ਖੇਤ੍ਰ `ਚ ਅੱਜ ਅਪਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਵੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੇ। ਉਸ ਧਰਮ ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਮੂਲ ਰੂਪ `ਚ ਹੈ ਹੀ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦੀ ਧਰਮ, ਫ਼ਿਰ ਵੀ…. . ।

ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਇਕੋ ਇੱਕ ਇਲਾਹੀ ਰੱਬੀ ਤੇ ਸੱਚ ਧਰਮ, ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਵਾਹਿਦ ਤੇ ਮੂਲ ਆਲਮਗੀਰੀ ਧਰਮ ਹੈ। ਉਹ ਧਰਮ, ਜਿਸਦਾ ਨਾ ਬਦਲ ਹੈ ਨਾ ਬਰਾਬਰੀ। ਉਹ ਇਲਾਹੀ ਤੇ ਸੱਚ ਧਰਮ ਜਿਸਨੂੰ ਜੁਗੋ ਜੁਗ ਅਟੱਲ, ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਛੱਤਰ ਛਾਇਆ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ।

ਉਹ ਇਲਾਹੀ ਤੇ ਰੱਬੀ ਧਰਮ ਜਿਸਦਾ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਵਾਰਾਂ `ਚੋਂ ਸ੍ਰੀਚੰਦ, ਦਾਤੂ ਜੀ, ਦਾਸੂ ਜੀ, ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ, ਰਾਰਮਰਾਏ, ਧੀਰਮਲ ਆਦਿ ਲੋਕ, ਸਰਕਾਰੀ ਸ੍ਰਪ੍ਰਸਤੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਮੂੰਹ ਦੀ ਖਾਂਦੇ ਰਹੇ। ਇਨ੍ਹਾ `ਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਦੀ ਵੀ ਗੁਰੂ ਦਰ ਵਿਰੁਧ ਦੁਕਾਨ ਨਾ ਚਲ ਸਕੀ। ਉਹ ਇਲਾਹੀ ਧਰਮ, ਜਿਸ ਦੇ ਕਿਲੇ `ਚ, ਦਸਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੀਕ, ਸਮੂਚੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਹਥਕੰਡੇ ਵਰਤ ਕੇ ਵੀ, ਸੁਰਾਖ ਤੀਕ ਨਾ ਕਰ ਸਕੀਆਂ। ਉਹ ਆਦਿ ਜੁਗਾਦੀ ਧਰਮ, ਜਿਸ ਧਰਮ ਵਿਰੁਧ ਤੱਤੀਆਂ ਲੋਹਾਂ, ਉਬਲਦੀਆਂ ਦੇਗ਼ਾਂ, ਆਰੇ, ਚਰਖੜੀਆਂ ਉਪ੍ਰੰਤ ਬੇਅੰਤ ਅਸਿਹ ਤੇ ਅਕਿਹ ਤਸੀਹੇ ਵੀ ਆੜੇ ਨਾ ਆ ਸਕੇ।

ਅੱਜ ਉਹੀ ਸਰਬ-ਉੱਤਮ ਧਰਮ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ `ਚ ਘੁਸ ਚੁੱਕੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੌਣਾਂ ਦੇ ਖੂਨੀ ਤੇ ਰਾਖਸ਼ੀ ਪੰਜੇ `ਚ ਫ਼ਸਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੱਚੇ ਸੁਚੇ ਧਰਮ ਦੇ ਫੈਲਾਅ ਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਬਣੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਰਸਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਟੇਜਾਂ `ਤੇ ਪੁੱਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਰਸਤੇ ਪੁੱਜਣ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਧਰਮ ਵਿਰੋਧੀ ਵਸਤਾਂ ਤੇ ਢੰਗ ਖੁਲੇਆਮ ਤੇ ਬੜੀ ਬੇਹਿਆਈ ਨਾਲ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਜਫ਼ੇਮਾਰੀ ਲਈ ਜੇਕਰ ੧੦੦% ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ `ਚੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ `ਚ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜੋ ਢੰਗ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਉਹ ਢੰਗ ਹਨ ਸ਼ਰਾਬ, ਨਸ਼ੇ, ਜੁਰਮ, ਉਧਾਲੇ, ਕਤਲੋ-ਗ਼ਾਰਤ, ਠੱਗੀਆਂ, ਫ਼ਰੇਬ, ਵਿੱਤਕਰੇ, ਗੁਟ-ਬੰਦੀਆਂ, ਅਦਾਲਤਾਂ, ਮੁਕਦਮੇਬਾਜ਼ੀਆਂ ਬਲਕਿ ਕਈ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁੱਝ ਵੀ ਕਨੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ, ਆਪ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਲਮ ਹੇਠ ਲਿਆਉਣਾ ਵੀ ਸੌਖਾ ਤੇ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ।

ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ `ਚ ਤਾਂ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਹਾਂ ਗੁਣਾਹ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼-ਗਾਹ ਬਣਾਈ ਬੈਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਰਸਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਟੱਪ ਕੇ ਹੀ ਲਗਭਗ ਬਹੁਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਟੇਜ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਤੀਕ ਪੁੱਜਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਨਹੀਂ, ਇਸੇ ਖੂਨੀ ਪੰਜੇ ਦੇ ਵਾਰ ਕਾਰਣ, ਇਕੋ ਇੱਕ ਤੇ ਨਿਵੇਕਲਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਪੰਥ, ਅੱਜ ਹਜ਼ਾਰਹਾਂ ਗੁੱਟਾਂ, ਦੁਸ਼ਮਣੀਆਂ ਤੇ ਵੰਡੀਆਂ `ਚ ਵੰਡਿਆ ਪਿਆ ਹੈ।

ਜਦਕਿ ਇਸ ਪਾਸੇ ਬੱਸ ਤਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ, ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਇਹ ਪੰਥਕ ਵੰਡੀਆਂ ਵੀ ਕੌੜੀ ਵੇਲ ਵਾਂਗ ਨਿੱਤ ਵਾਧੇ `ਤੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਰਸਤੇ `ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਇਹ ਸਾਰੇ ਉਹੀ ਢੰਗ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਏ ਬਿਨਾ, ਵਿਰਲੇ ਤੇ ਵਡਭਾਗੀ ‘ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ’ ਹੀ ਬਚਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੰਦਗੀ ਨਾਲ ਲਿਬੜੀ ਹੋਈ ਸੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਪਵੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਇਸ ਉਚੇ ਸੁਚੇ ਪਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਣ।

ਅਕੱਟ ਸੱਚਾਈ ਹੈ- ਜੇਕਰ ਚੋਣਾਂ ਰਸਤੇ ਹੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਅਨਮੋਲ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਜਿਵੇਂ ਭਾਈ ਮਨਸੁਖ ਜੀ, ਭਾਈ ਕਲਿਆਣਾ ਜੀ, ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ, ੨੨ ਮੰਜੀਦਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਅਤੀ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਅਣਗਿਣਤ ਸੱਜਨ, ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਨਾ ਹੁੰਦੇ। ਹੋਰ ਤਾ ਹੋਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਰੰਭ `ਚ ਵੀ ਮਿਸਾਲ ਵਰਤ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਦੋਂ ਵੀ ਅਜੋਕੇ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਹੀ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ਵੀ ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੇ ਉੱਚਤਮ ਪਦ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਸਨ ਹੋ ਸਕਦੇ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਸਮੂਹ ਗੁਰੂ ਹਸਤੀਆਂ ਵੀ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਚੋਣਾਂ ਰਸਤੇ ਹੀ ਕੌਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਵਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਅੱਜ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਵੀ ਉਹ ਨਾ ਹੁੰਦੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ `ਚ ਕੌਮ ਦਾ ਸਿਰ ਝੁੱਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਅਰਦਾਸ `ਚ ਚਾਰ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਿਸਾਲਾਂ ਨਾਲ ਪੁਰਾਤਨ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ `ਚ ਵੱਡੇ ਸਬੂਤ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰਦੇਵ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾਵਾਂ (ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ) ਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਉਪ੍ਰੰਤ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਥਵਾ ਗੁਰਮੱਤ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਇਹ ਚੌਣਾਂ ਵਾਲਾ ਰਸਤਾ ਉੱਕਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਯਕੀਨਣ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਇਹ ਜੋ ਚੌਣਾਂ ਵਾਲਾ ਰਸਤਾ ਅੱਜ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਕੇਵਲ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਲਈ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਮਾਇਆ ਜਾਲ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਕੇਵਲ ਅਣ-ਅਧੀਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਬਹਿਸ਼ਤ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਵਾਰੰਟਾ `ਤੇ ਸਹੀ (Sign) ਤਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ `ਤੇ ਗੁੜ ਦੀ ਭੇਲੀ ਨੂੰ ਚੰਬੜੀਆਂ ਮਖੀਆਂ ਦੀ ਨਿਆਂਈ; ਕਿਸੇ ਹੀਲੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੱਜ ਆਪਣੇ ਇਸ ਬਹਿਸ਼ਤ ਨੂੰ ਉਜੜਦਾ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ।

“ਹੈਨਿ ਵਿਰਲੇ ਨਾਹੀ ਘਣੇ” (ਪੰ: ੧੪੧੧) - ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ, ਪੰਥਕ ਲੀਡਰਾਂ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ, ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ, ਭਾਈ-ਗ੍ਰੰਥੀ ਸਹਿਬਾਨ ਅਤੇ ਇਸਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾੰਗਤਾਂ ਦੇ ਹਰੇਕ ਵਰਗ `ਚ ਅਜਿਹੇ ਸੱਜਨ, ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤਰੇ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਰਸਤੇ ਹੋ ਰਹੀ ਪੰਥ ਦੀ ਤੱਬਾਹੀ ਲਈ, ਖੂਨ ਦੇ ਅਥਰੂ ਵੀ ਕੇਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਫ਼ਿਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦਾ ਪੰਥਕ ਹਾਲਾਤ `ਚ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਕਰਕੇ ਬੇਵੱਸ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਸੱਜਨਾਂ `ਚੋਂ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰੀ ਜਦੋਂ ਕਈਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤਨੋ, ਮਨੋ ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ “ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ” ਨੂੰ ਹੀ ਸਮ੍ਰਪਿਤ ਹਨ। “ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ” ਤੋਂ ਛੁੱਟ, ਗੁਰੂ ਤੁਲ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਚਨਾ ਵਲ ਝਾਕਦੇ ਤੱਕ ਵੀ ਨੱਹੀਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ‘ਖੰਡੇ ਦੀ ਪਾਹੁਲ’ ਰਸਤੇ, ਦਸਮੇਸ਼ ਜੀ ਰਾਹੀਂ ਨਿਯਤ “ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ” ਪ੍ਰਤੀ ‘ਪੂਜਾ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਕੀ, ਪਰਚਾ ਸ਼ਬਦ ਦਾ, ਦੀਦਾਰ ਖਾਲਸੇ ਕਾ” ਵਾਲੀ ਸੀਮਾ `ਚ ਹੀ ਬੱਝਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜੀਊਂਦੇ ਜੀਅ ਅਤੇ ਸਿਦਕਦਿਲੀ ਨਾਲ ਇਸ ਉੱਤਮ ਤੇ ਪੰਥਕ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਬਹਿਰ ਜਾਂਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਸਾਰੇ ਪੰਥ `ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਫ਼ਿਰ ਵੀ ਗਿਣਤੀ ਦੀਆਂ ਹੀ ਹਨ, ਬਹੁਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਖਸ਼ ਦੇ ਖੂਨੀ ਪੰਜੇ `ਚ ਫਸ ਚੁੱਕੇ ਪੰਥ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅੱਜ “ਸਚਿ ਕਾਲੁ ਕੂੜੁ ਵਰਤਿਆ, ਕਲਿ ਕਾਲਖ ਬੇਤਾਲ” (ਪੰ: ੪੬੮) ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ, ਇਸੇ ਚੋਣਾਂ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਹੀ, ਅੱਜ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ `ਚ ਸਿੱਖੀ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਕੋਰੇ, ਗੁਰਮੱਤ ਹੀਣੇ, ਗੁਰਮੱਤ ਦੇ ੳ, ਅ ਤੋਂ ਵੀ ਅਨਜਾਣ, ਦੁਨੀਆਵੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਗ਼ਲੀਚ ਪਉੜੀ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ, ਪਹਿਲਾਂ ‘ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ’ ਵਾਲੀ ਸੀੜ੍ਹੀ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਫ਼ਿਰ ਉਹੀ ਲੋਕ, ਇਸੇ ਸੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਨਗਰ ਨਿਗਮਾਂ, ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਆਦਿ ਤੇ ਹੋਰ ਉਚੇਰੇ ਰਾਜਸੀ ਪਦਾਂ `ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ `ਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾ ਰਸਤੇ ਉਭਰੇ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤੇ ਪੰਥਕ ਨੇਤਾ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ “ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਰਾਜੇ ਕਾਸਾਈ ਧਰਮੁ ਪੰਖ ਕਰਿ ਉਡਰਿਆ॥ ਕੂੜੁ ਅਮਾਵਸ ਸਚੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀਸੈ ਨਾਹੀ ਕਹ ਚੜਿਆ” (ਪੰ: ੧੪੫) ਵਾਲੀ ਗਿਣਤੀ `ਚ ਹੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਕਰਣੀ ਤੋਂ ਵੀ ਇਸੇ ਸੱਚ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਸਬੂਤ ਤੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਵੀ ਆਪ ਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

“ਵਾਇਨਿ ਚੇਲੇ ਨਚਨਿ ਗੁਰ” -ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੌਣਾਂ ਰਸਤੇ, ਅੱਜ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ `ਤੇ ਛਾ ਚੁੱਕੇ ਅਜਿਹੇ ਗਰਮੱਤ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੀਵਨ ਵਿਹੂਣੇ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਸਾਰੇ ਨਹੀਂ ਪਰ ਬਹੁਤੇ ਪ੍ਰ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੀ ਗ਼ਲੀਚ ਰਹਿਣੀ ਕਾਰਨ ਹੀ, ਗੁਰੂ ਕੇ ਇਸ ਦੂਲੇ, ਨਿਆਰੇ ਤੇ ਨਿਰਾਲੇ ਪੰਥ ਦਾ ਦਿਨ ਰਾਤ ਰੱਜਵਾਂ ਖੂਨ ਚੂਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਰਸਤੇ, ਪੰਥ ਉਪਰ ਕਾਬਿਜ਼ ਅਜਿਹੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਤੇ ਅਣ-ਅਧਿਕਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੀਆਂ ਝੂਠ, ਫ਼ਰੇਬ, ਗੁਨਾਹਾਂ, ਠਗੀਆਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ, “ਸਚਿ ਕਾਲੁ ਕੂੜੁ ਵਰਤਿਆ” ਵਾਲੀ ਛੱਤ ਹੇਠ, ਬਹੁਤੇ ਯੋਗ ਤੇ ਜੀਵਨ ਵਾਲੇ ਗੁਰਮੱਤ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਜੀਵਨ ਹੀਣੇ, ਗੁਰਮੱਤ ਤੋਂ ਕੋਰੇ, ਚਾਪਲੂਸ, ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਟੀਆਂ ਸੇਕਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੱਤਾਰਾਂ ਵੀ ਨਿੱਤ ਲੰਮੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਲੋਕ “ਕੋਈ ਗਾਵੈ ਰਾਗੀ ਨਾਦੀ ਬੇਦੀ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਕਰਿ ਨਹੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਭੀਜੈ ਰਾਮ ਰਾਜੇ॥ ਜਿਨਾ ਅੰਤਰਿ ਕਪਟੁ ਵਿਕਾਰੁ ਹੈ ਤਿਨਾ ਰੋਇ ਕਿਆ ਕੀਜੈ” (ਪੰ: ੪੫੦) ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਧੰਨ, ਮਾਲ, ਐਸ਼ੋ ਆਰਾਮ, ਕੋਠੀਆਂ, ਬੈਂਕ ਬੈਲੇਸਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ, ਨਿੱਤ ਹਵਾਈ ਉਡਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਫ਼ਿਰ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਡੇਰਿਆਂ `ਤੇ ਦੰਭੀਆਂ, ਪਾਖੰਡੀਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਬਨਾ ਕੇ ਭੇਜਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਦੇ ਹਨ।

ਉਹ ਲੋਕ ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਾਲੇ ਸੱਚ ਦੇ ਰਾਹ `ਤੇ ਪਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅਨਮਤੀ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ `ਚ ਹੀ ਉਲਝਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰੂ-ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੋੜਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਗੁਰੂ ਕੀਆ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਬਹੁਮੁਲੇ ਜੀਵਨ ਲਈ “ਨਾਨਕ ਮੁਸੈ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੀ ਖਾਇ ਗਇਆ ਜਮਕਾਲੁ” (ਪੰ: ੪੬੫) ਲਈ ਖੁੱਲੇ ਤੇ ਮੌਕਲੇ ਰਸਤੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਾਡੇ ਬਹੁਤੇ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਤਾਂ “ਵਾਇਨਿ ਚੇਲੇ ਨਚਨਿ ਗੁਰ॥ ਪੈਰ ਹਲਾਇਨਿ ਫੇਰਨਿੑ ਸਿਰ॥ ਉਡਿ ਉਡਿ ਰਾਵਾ ਝਾਟੈ ਪਾਇ॥ ਵੇਖੈ ਲੋਕੁ ਹਸੈ ਘਰਿ ਜਾਇ” ਦੇ ਤਲ `ਤੇ ਹੀ ਚਲਦੇ ਹੋਏ “ਰੋਟੀਆ ਕਾਰਣਿ ਪੂਰਹਿ ਤਾਲ॥ ਆਪੁ ਪਛਾੜਹਿ ਧਰਤੀ ਨਾਲਿ” (ਪੰ: ੪੬੫) ਦੀ ਹਾਲਤ `ਚ ਪੁੱਜੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਇੱਕ ਤਰੀਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਹੀ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਇੱਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ `ਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਤਾਂ “ਮਾਣਸ ਖਾਣੇ ਕਰਹਿ ਨਿਵਾਜ॥ ਛੁਰੀ ਵਗਾਇਨਿ ਤਿਨ ਗਲਿ ਤਾਗ॥ ਤਿਨ ਘਰਿ ਬ੍ਰਹਮਣ ਪੂਰਹਿ ਨਾਦ॥ ਉਨਾੑ ਭਿ ਆਵਹਿ ਓਈ ਸਾਦ॥ ਕੂੜੀ ਰਾਸਿ ਕੂੜਾ ਵਾਪਾਰੁ॥ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਕਰਹਿ ਆਹਾਰੁ॥ ਸਰਮ ਧਰਮ ਕਾ ਡੇਰਾ ਦੂਰਿ॥ ਨਾਨਕ ਕੂੜੁ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ” (ਪੰ: ੪੭੧) ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਸਾਰੀ ਕਰਾਮਾਤ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੱਜਨਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਅਜੋਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟੱਮ ਦੀ ਹੀ ਦੇਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਸਾਰੇ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਖਾਸ ਤੌਰ `ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ, ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸੰਗਤਾਂ ਲਈ ‘ਗੁਰਮੱਤ ਪਖੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਲਈ ਉਸਾਰੂ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਬਲਕਿ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਆਤਮਕ ਪੱਖੋਂ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ `ਚ ਤਾਂ ਉਂਜ ਵੀ ਗਿਣਤੀ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਤੇ ਰਾਗੀਆਂ-ਢਾਡੀਆਂ ਆਦਿ ਦੀ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਤਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਕਿ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਵੀ ਸੰਬਵ ਨਹੀਂ।

ਇਥੇ ਹੀ ਬਸ ਨਹੀਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੌਣਾ ਵਾਲੇ ਭੇੜੀਏ ਦੀ ਬਰਕਤ ਨਾਲ ਪੰਥ ਅੰਦਰ ਇਸੇ ਖੂੰਖਾਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਖੂਨੀ ਛੱਤ ਹੇਠ, ਸਿੱਖ ਧਰਮ `ਚ ਆਪਣੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਜਮਾਅ ਚੁੱਕੀ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤਾ ਕਰਕੇ “ਕਾਦੀ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਮਲੁ ਖਾਇ॥ ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਨਾਵੈ ਜੀਆ ਘਾਇ॥ ਜੋਗੀ ਜੁਗਤਿ ਨ ਜਾਣੈ ਅੰਧੁ॥ ਤੀਨੇ ਓਜਾੜੇ ਕਾ ਬੰਧੁ” (ਪੰ: ੬੬੨) ਵਾਲੀ ਖੇਡ ਹੀ ਖੇਡ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਲਕਿ ਕਈ ਹਾਲਤਾਂ `ਚ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੀਡਰਾਂ-ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਰਸਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ, ਇਹ ਲੋਕ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਚੁੱਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਾਦੀਆਂ, ਬ੍ਰਾਹਮਣਾ, ਜੋਗੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ, ਆਪਣੀ ਕਰਣੀ ਕਾਰਣ `ਚ, ਦੋ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਹੀ ਚਲਦੇ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਤਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ-ਗੁਰੂ ਵਾਲੀ ਸੋਚ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਬਹੁਤ ਪਿਛੇ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪ ਹੀ ਆਪ ਕਰਤਾ ਧਰਤਾ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਸਲੇ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਤੀਕ ਪੁਜੀਏ ਤਾਂ ਮੁੜ ਤੁੜ ਕੇ ਇਸ ਸਾਰੇ ਦਾ ਇਕੋ ਹੀ ਵੱਡਾ ਕਾਰਣ ਮਿਲੇਗਾ ਤੇ ਉਹ ਕਾਰਣ ਹੋਵੇਗਾ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾ ਵਾਲਾ ਰਾਖਸ਼।

ਜੋਦੜੀਆਂ ਤੇ ਲਿਲਕੜੀਆਂ-ਇਸ ਲਈ ਅੰਤ `ਚ, ਹੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ! ਧਾਰਮਿਕ ਤਲ `ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਅਤਿ ਭਿਆਨਕ ਪੰਥਕ ਹਾਲਾਤ `ਚ ਜਦ ਤੀਕ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਬਹੁੜੀ ਨਹੀਂ ਕਰੋਗੇ ਇਸਦਾ ਹੱਲ ਕਿਸੇ ਪਾਸ ਨਹੀਨ। ਅੱਜ ਤਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਚੌਣਾਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਰਾਖਸ਼ ਦੇ ਖੂਨੀ ਪੰਜੇ `ਚ ਫ਼ਸਿਆ, ਹਰੇਕ ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਾਲ-ਫ਼ਿਰ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕੌਮ ਦਾ ਨੇਤਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਪ੍ਰਚਾਰਕ, ਰਾਗੀ, ਢਾਡੀ, ਭਾਈ, ਗ੍ਰੰਥੀ, ਲੇਖਕ, ਸਾਧਾਰਣ ਸੰਗਤ ਜਾਂ ਕੁੱਝ ਹੋਰ (ਵਿਰਲਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਤੜ-ਫ਼ੜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸਦੀ ਸਿੱਖੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਪਖੋਂ ਹਾਲਤ ਇਹੀ ਬਣੀ ਪਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰਦੇਵ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਆਣਿਆ ਹੈ “ਲਬੁ ਪਾਪੁ ਦੁਇ ਰਾਜਾ ਮਹਤਾ ਕੂੜੁ ਹੋਆ ਸਿਕਦਾਰੁ॥ ਕਾਮੁ ਨੇਬੁ ਸਦਿ ਪੁਛੀਐ ਬਹਿ ਬਹਿ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰੁ॥ ਅੰਧੀ ਰਯਤਿ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੀ ਭਾਹਿ ਭਰੇ ਮੁਰਦਾਰੁ” (ਪੰ: ੪੬੯)

ਤਾਂ ਤੇ “ਤਿਨੑ ਮੰਗਾ ਜਿ ਤੁਝੈ ਧਿਆਇਦੇ” (ਪੰ: ੪੬੮) ਅਤੇ “ਮੈ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਛੋਡਿ ਪ੍ਰਭ ਤੁਹੀ ਧਿਆਇਆ” (ਪੰ: ੩੭੧) ਅਨੁਸਾਰ, ਅਸੀਂ ਨਿਤਾਣੇ-ਨਿਮਾਣੇ ਲੋਕ ਤਾਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ `ਚ ਕੇਵਲ ਅਰਦਾਸਾਂ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜੋਦੜੀਆਂ ਤੇ ਲਿਲਕੜੀਆਂ ਹੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਬੇਨਤੀਆਂ ਤੇ ਅਰਜ਼ੋਈਆਂ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਹੇ ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ! ਆਪ ਖ਼ੁੱਦ ਹੀ ਬਹੁੜੀ ਕਰੋ ਤੇ ਕਢੋ ਆਪਣੇ ਇਸ ਦੂਲੇ ਪੰਥ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ‘ਗੁਰਦੁਆਰਾ-ਚੌਣਾਂ (Elections) ਵਾਲੇ ਇਸ ਮਾਰੂ ਤੇ ਭਿਅੰਕਰ ਰਾਖਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਾਲਮ ਖੂਨੀ ਪੰਜੇ `ਚੋਂ ਅਤੇ ਪੰਥ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰੋ!

ਤਾਂ ਤੇ ਹੇ ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਜੀ! ਆਪ ਹੀ ਕੋਈ ਨੁਰਾਨੀ ਖੇਡ ਵਰਤੋ ਜਿਥੋਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਲਾਡਲਾ, ਨਿਰਾਲਾ ਤੇ ਦੂਲਾ ਪੰਥ, ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਇਲੈਕਸ਼ਨਾ ਵਾਲੇ ਇਸ ਖੂੰਖਾਰ ਰਾਖਸ਼ ਦੇ ਪੰਜੇ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਸਕੇ, ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਸਕੇ। #27 SDSLs01.013# (ਚਲਦਾ)

ਸਾਰੇ ਪੰਥਕ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰ ਵੱਲੋਂ ਲ਼ਿਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਾਰੇ ‘ਗੁਰਮੱਤ ਪਾਠਾਂ’ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਕੋ ਹੀ ਹੈ-ਤਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਵਾਰ ਅਰਥਾਂ ਸਹਿਤ ‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ’ ਜੀ ਦਾ ਸਹਿਜ ਪਾਠ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਚਾਲੂ ਰਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਵਾਰਿਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੋਝੀ ਵਾਲਾ ਬਣਾ ਸਕੇ। ਅਰਥਾਂ ਲਈ ਦਸ ਭਾਗ ‘ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਦਰਪਣ’ ਪ੍ਰੋ: ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜਾਂ ਚਾਰ ਭਾਗ ਸ਼ਬਦਾਰਥ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਜੀ।

EXCLUDING THIS BOOK “Sikh, Dharm Vi Hai Ate Lehar Vi.01.13 BEING LOADED IN ISTTS. Otherwise about All the Self Learning Gurmat Lessons already loaded on www.sikhmarg.com it is to clarify that:-

---------------------------------------------

For all the Gurmat Lessons written upon Self Learning based by ‘Principal Giani Surjit Singh’ Sikh Missionary, Delhi, all the rights are reserved with the writer, but easily available for Distribution within ‘Guru Ki Sangat’ with an intention of Gurmat Parsar, at quite a nominal printing cost i.e. mostly Rs 300/- to 400/- (in rare cases these are 500/-) per hundred copies for further Free distribution or otherwise. (+P&P.Extra) From ‘Gurmat Education Centre, Delhi’, Postal Address- A/16 Basement, Dayanand Colony, Lajpat Nagar IV, N. Delhi-24 Ph 91-11-26236119, 46548789& ® J-IV/46 Old D/S Lajpat Nagar-4 New Delhi-110024 Ph. 91-11-26487315 Cell 9811292808

web site- www.gurbaniguru.org




.