.

gurbfxI ivc pOrfxk kQfvF
(iksLq nM: 22)

pRo: ieMdr isMG ‘Gwgf’

gxys :- iÈv ƒ mMnx vfly dyviqaF df rfjf. iÈv qy pfrvqI df puwqr. bRfhmx vYvrq purfx ivc kQf hY ik ivÈxU dy vr dy nfl puwqr pYdf hoieaf. sfry dyvqy bflk ƒ vyKx afey. jd sfry vyK ky pRsMn hoey qd pfrvqI ny ÈnI ƒ bflk vyKx leI ikhf. ÈnI dI nËr pYNidaF hI bwcy df isr AuWz igaf. pfrvqI ivrlfp krn lwgI. ivȃ ny iewk hfQI df isr vwZ ky, bflk DV nfl joV idwqf. nfAuN gnyÈ Qfp ky ikhf ik sfry kfrjF dy afid ivc iesdI pUjf kro. iewk pRsMg ieh BI hY ik pfrvqI ny afpxy srIr dI mYl qoN iewk bflk bxf ky drvfjy qy pihry pur ibTfieaf, qF ik koeI aMdr nf afvy. jd iÈv afey qF gxyÈ ny roikaf. ies qy guwsy ho ky mhFdyv ny bflk df isr vwZ idwqf. pfrvqI dy ivrlfp krn ny koeI adBuq cmqkfr krky ivKfxf sI, so ivKf idwqf. bol dyvqfAuN kI jY.

iewk idlcsp gwl Xfd af geI, sFJI krn lwigaf hF. iewk vfrI bRfhmx ny ieh gxyÈ vflI khfxI bVI bxf sMvfr ky rOck qrIky nfl syvkF ƒ suxfeI. sroiqaF ivc mYN BI mOjUd sF. so bVy TrMmy nfl bRfhmx ƒ puwiCaf, ‘‘ikrpf krky dwso, ieh hfQI df isr gxyÈ nfl iPwt kr dyxf TIk hY``? kihx lwigaf ‘‘jI hF dyvqy kuwJ BI kr skdy hn``. mY sfiraf ƒ sMboDn krky ikhf ‘jI pMizq jI iblkul TIk Purmf rhy hn. ies qrF sMBv hY, mY ies df Kud gvfh hF`. pMizq ƒ cfa cV igaf, afKx lwgf ‘‘qusIN koeI vyKI aijhI Gtnf?`` mY gl awgy qorI - ‘‘vIro sfzI irÈqydfrI ivc igaf sF AuQy nyiVEN KyqF ivcdI ryl lMGdI sI. ipMz df iewk nOjvfn afpxIaF ByzF bwkrIaF lY ky, KflI pey KyqF ivc crfAux af jFdf sI. iewk idn ieh nOjvfn by iDafnf ho igaf, ByzF bwkrIaF ryl dI lfeIn dy nfl nfl Gfh crn lwg peIaF. ieqny ƒ ÈUtF vtdI ryl af geI. ieh bwkrIaF vflf nOjvfn bhuq Gbrf igaf. dOVdf hoieaf lfeIn nyiVAuN bwkrIaF moVn lwg ipaf. ieqny ivc gwzI afjVI AuproN cIkF mfrdI awgy lMG geI. nyVy dy KyqF vfly dOVdy hoey afey, vyK ky suMn ho gey. DfhF mfrn lwgy. Cy bwkrIaF vwZIaF jf cuwkIaF sn, ivckfroN nojvfn muMzf kwitaf jf cuwikaf sI. CyqI iKwc ky sfry iewk bMny kIqy. iewk iksfn bVI ihMmq vflf sI. skUtr lY ky qyjI nfl Gr igaf GroN sUeI Dfgf lY afieaf. nfly roeI jfvy nfly kwtIaF peIaf bwkrIaF ƒ joV joV ky islfeI krI jfvy. Gfbiraf hoieaf ieh BI nf dyiKaf ik glqI nf ho jfvy. hoieaf ieh ik nOjvfn ivckfroN kwitaf srIr lY ky, Ausdy Auprly DV nfl iewk bwkrI df ipClf awDf srIr isAuN idwqf. jdoN qwk hoÈ afeI AudoN qwk dovyN srIr juV cuwky sn. hOlI hOlI ËKm nfrml ho gey. Auh nOjvfn Gr dy sfry kMm BI krn lwg ipaf. svyry do iqMn ikwlo qy Èfm ƒ BI do iqMn ikwlo duwD dyx lwg ipaf. Gr vfilaF ƒ mOjF lwg geIaF ‘‘bRfhmx cIikaf ieh JUT hY, ies qrF ikvyN ho skdf hY``? mYN ikhf, ‘‘BfeI jy gxyÈ lVky dy DV Auqy hfQI df isr iPwt ho skdf hY. Drm asQfnF ivwc ies kUV ƒ pRcfiraf qy AuBfiraf igaf hY. byaMq QfvF qy mUrqIaF qy PotoaF mOjUd hn. lokI pUjf kr rhy hn Auh ikvyN swc hY?`` kI iesdf koeI ivigafnk afDfr hY? jI nhIN, pr sdIaF qoN ieh Drm kQf mMn ky suxI qy sivkfrI jf rhI hY. bwkrI qy nOjvfn vflI Gtnf BI TIk mMnxI pvygI. dUjI khfxI muqfbk pfrvqI ny afpxy ÈrIr dI mYl AuqfrI, mYl qoN kfkf gxyÈ bxf Diraf. krfmfqI ÈkqI nfl Aus kfky ivwc jfn pf idwqI, qurMq jvfn kIqf. iqafr br iqafr krky, mihl dy drvfjy awgy pihrydfrI krn leI KVf kr idwqf. pfrvqI afKx lwgI, ‘‘mYN ieÈnfn krn lwgI hF iksy ƒ aMdr nf afAux dyvIN. vcn mMn ky gxyÈ zFg lY ky, drvfjy awgy Klo igaf. ieqny ivwc iÈvjI af gey. afpxy hI Gr ivwc dfKl huMdy ƒ, ies axjfxy nOjvfn ny rok idwqf. qUM qUM mYN mYN hoeI, iÈv khy Gr myrf hY, qUM kox hYN rokx vflf? ies kfky ny ijwd nf CwzI gl hwQo pfeI qoN lMG ky hiQafr cuwkx qwk clI geI. iÈv Bgvfn jI ny afpxf iqRÈUl clfieaf, ik mF dy vPfdfr Boly nojvfn df isr kwt ky aijhf suwitaf ik lwiBaf hI nf. iÈv vfho dfhI aMdr clf igaf. jdoN ik gxyÈ ny iÈv ƒ dwisaf sI ik mF ieÈnfn kr rhI hY. jdoN pfrvqI ny nrfj ho ky puwiCaf ‘‘qusIN aMdr ikvyN afey?`` pihry qy KVy kfky ny roikaf nhIN? iÈv kihx lwigaf roikaf sI, mYN Ausdf kMm qmfm kr idwqf, isr kwt idwqf. pfrvqI rox lwgI. suvfmI jI Auh myrf puwqr sI. Ausƒ dubfrf jIvq kro. iÈv ny koloN lMG rhy hfQI df isr kwt ky, kfky dy moiZaF nfl iPwt kr idwqf. kfkf nO vr nO ho igaf. ‘‘ihMg lwgy nf PtkVI``, qy nOjvfn jIvq ho igaf.

sMn 1977 ivc Bfrq srkfr ivc iek ivakqI ishq mMqrI bixaf sI, iehdf nF sI rfj nrfiex. ies ny lok sBf coxF ivc ieMdrf gFDI ƒ hrf idwqf sI. iesy dy ienfm vjoN ieh ishq mMqrI dI vwzI kursI qy ibrfjmfn ho igaf. Aus smy duhrfn iek vfrI idwlI dy ivigafn Bvn ivc zfktrF aqy mYzIkl ikwqy nfl sbMDq, ivigafnIaF dI ivcfr goÈtI hoxI sI. mMqrI jI ny pRDfngI BfÈx dyxf sI. bVy joÈ ivc rfj nrfiex jI ny mYzIkl ikwqy nfl sbMDq KojIaF snmuwK, lYkcr ÈurU kIqf, jo kuJ ies qrHF sI - ‘‘qusIN sfry zfktr qy ivigafnI ieQy iekwTy hoey ho. qusIN bhuq kMm krny hn lok BlfeI dy, Xfd riKE afpxI sMsikRqI nf Buwl jfieE. sfzI dyvI dyviqaF dI pivwqr DrqI hY. bRhmf ivȃ qy iÈv bVy mhfn hoey hn. iÈv ny gxyÈ df isr kwt idwqf sI. pfrvqI ivrlfp krn lwgI, iÈv ny hfQI df isr kwtky gxyÈ dy iPwt kr idwqf. pfrvqI ƒ Èwk ipaf, hfQI mUMhF bwcf bolygf ikvyN? iÈv ny dwisaf ik bhuq vwzf ivdvfn hovygf, bhuq awCy lYkcr kiraf krygf. sfry lokI ies dI pUjf kiraf krngy iesy qrF hoieaf. quhfzy kIqy AupRyÈn bhuq vfrI Pyhl ho jFdy hn. iÈv ikMny mhfn ivigafnI sn, ikqny vwzy mfhr srjn sn, kdI soicaf hY? qusI kdI bMdf kwitaf isr nhIN joV skdy. iÈv ny joV idwqf, sgoN bMdy dy srIr nfl hfQI df isr joV idwqf. ieh aYvyN nhI ho igaf iÈv bhuq vwzy srjn sn. hF qusIN AupRyÈn krn qoN pihlf hƒmfn cflIsf ËrUr piVHaf kro. sPlqf pRfpq krn vfsqy cflIsf pVHnf bhuq PfiedymMd hY. ieh dyviqaF dI DrqI bVI mhfn hY``[[[[[[[ qfVIaF.

myrf iewk ipafr vflf, bVf suliJaf hoieaf kfmXfb zfktr hY. gwlF kridaF sihjy hI puwiCaf ik ‘‘vIr jI ! qusIN ihMdU Drm ƒ mMnx vfly pVy ilKy ihMdU ho. jo kQfvF quhfzy gRMQF ivc ilKIaF hoeIaF hn, qusIN AuhnF bfry kdI ivigafnk njrIey nfl ivcfr nhIN kIqf? Auh kQfvF quhfƒ TIk lgdIaF hn? afKx lwgf`` mYN ihMdU hox dy nfqy iehnF ivruwD lokF ivc nhI bol skdf. mnoN mYN bhuqIaF khfxIaF ƒ glq mMndf hF. hor BI bhuq sfry pVHy ilKy lok, ies kUV kbfV ƒ nhI mMndy.`` afKx lwigaf mYN keI pujfrIaF nfl ies bfry gwlbfq kIqI hY. pujfrI BI cMgI qrHF jfxdy ny ik aslIaq kI hY. iewk qF AuhnF dI rojI df mslf hY. dUjf lokF dIaF BfvnfvF ienHF khfxIaF nfl bwJ geIaF. hux Kqrf muwl koeI nhIN lYxf cfhuMdf``. gurU nfnk sfihb pqf nhIN ikho ijhIaF asIm qfkqF lY ky afey sn. AuhnF hr pfKMz ƒ by isr pYr dIaF rsmF rIqF ƒ, lMmy hwQIN ilaf. bVI bybfkI nfl sB df vZFgf kIqf. iPr BI jIvq rih gey, swqr sfl qwk.

hF jI pfrvqI iqMn ku ikwlo mYl afpxy ÈrIr qoN Auqfr ky lVkf bxf idMdI hY. kdI koiÈÈ krky vyK lYxf, koeI mwJ CwpV ivc ilwbV ky bfhr inkly, qF Ausdf gfrf Auqfr ky qol lYxf, iqMn ikwlo Auh BI nhIN ho skygf. ieQy iewk jnfnI, nhIN nhIN, iewk pUjnIk dyvI. Ausdy srIr qy iqMn ikwlo mYl? Èfied keI pfTkF ƒ ‘‘mYl`` dy arQF df pqf nf hovy. iesdf iewk arQ hY ‘‘mYl Bry gMdy kMm, afcrxhIxqf``. pfrvqI ny afcrxhIxqf vflI mYl qoN bwcy ƒ jnm idwqf hovygf. jdoN iÈv keI sfl mgroN vfps afey qF Gr awgy axpCfqf nOjvfn Kloqf vyiKaf. puwiCaf igaf qUM kox hY? Auqwr imilaf mYN pfrvqI df puwqr hF aYzf hnHyr? myrI gYr hfËrI ivc, myrI pqnI iksy hor nfl [[[[[[[? Ausny gxyÈ df isr kwt idwqf. ies qrHF sMBv ho skdf hY, ieh mslf vfpiraf hovy. ieh gwl khy kox, isr pVvfAux leI kox iqafr hovygf? awj vflf Ëmfnf huMdf qF bwcy df mfqf df qy ipqf df zI aYn ey lY ky lYbfrtrI ivc tYst krvf ky pqf lwg jFdf ik ies bwcy df ieh ivakqI aslI ipqf hY ik nhI?

aglI kQf ivwc iÈv ƒ imlx leI prsrfm jFdf hY. Ausƒ iewk nOjvfn aMdr jfx qoN rokdf hY. Ausƒ prsrfm nhIN jfxdf ik kfkf iÈv df puwqr hY. hr QF ies nvyN kfky ƒ dwsxf pYNdf hY ik mYN gxyÈ hF pfrvqI df muMzf. prsrfm ny swc nf mMinaf qy gxyÈ qy kuhfVy nfl vfr kr idwqf. lVidaF gxyÈ df iewk dMd tuwt igaf, jfn bc geI.

iewk hor kQf muqfbk gxyÈ vrnk rfjy dy Gr rfxI puÈpkf qoN jnimaF sI. BYVI Èkl vyK ky rfjf zr igaf qy bfhr sutvf idwqf igaf. pfrs irÈI dI pqnI dIp vqslf ny gxyÈ ƒ cuwk ilaFdf qy pfilaf. sfrIaF khfxIaF muqfbk gxyÈ ƒ nPrq kIqI geI, lVfeIaF hoeIaF, gxyÈ df isr bfr bfr kwitaf igaf, iesdy ipwCy kI soc kMm krdI hY? kI ieh axcfihaf (Èfied nËfieË) bflk sI. sfry iesƒ vyKidaF hI awg BMbUkf ho jFdy hn. kyvl pfrvqI bcf rhI sI. iÈv ny mfiraf, dyviqaF ny mfiraf, prsrfm ny mfiraf. AuNJ aKoqI dyviqaF ny afpxy ivroDIaF nfl bhuq sfry ZMgF nfl duÈmxI pflI hY. iewk aMdfjy muqfbk gxyÈ ËrUr ÈUdrF (drfvVF) df koeI mhwqv pUrn ivakqI jF jMgI jrnYl sI. pfrvqI afrIan aOrq sI. Ausdy iksy drfivV XoDy nfl sMbMD hox qy, gxyÈ jnimaf. afrIan dyviqaF gxyÈ ƒ idloN mno kdI svIkfr nf kIqf, sdf mfrn dI koiÈÈ kIqI. pfrvqI dI ijs kMm leI ijMmyvfrI pfeI sI, Ausƒ pUrf hox ivwc vkq bfkI sI. ies leI pfrvqI hr vfrI kih idMdI sI ik jy qusIN myry mn psMd XoDy puwqr ƒ mfrogy, mYN quhfzy vwloN idwqf igaf kMm nhIN krfgI. Auh kMm sI iÈv ƒ ipafr pf ky hOlI hOlI Ëihr idMdy jfxf. mfr BI dyxf qy pqf vI nf lwgxf. iÈv BI asl ivwc drfivV XoDf sI. ies bfry ivcfr (rUdr) isrlyK dy ‘‘r`` KMz ivwc kIqI geI hY. ies ivcfr dI pRoVqf vfsqy sbUq ieh hY ik AuqwrI Bfrq ivc rih rhy afrIan lokF ivc gxyÈ iËafdf prvfinq dyvqf nhIN hY. dwKxI Bfrq ivc ieh bhuq mkbUl hY. dwKxI Bfrq dy lok gxyÈ cqurQI (cOQ) bhuq vwzy afDfr qy mnfAuNdy hn. dwKxI lok Kud dfRivV hn, afrIan dyviqaF ƒ sKq nPrq krdy hn. AunHF lokF ivwc sdIaF qoN ipafr pf irhf gxyÈ afrIan nhIN ho skdf, ËrUr dRfivV hovygf. bRfhmx ilKfrIaF leI ieh ancfihaf ivakqI sI. iesy leI iesdf bfr bfr isr vZfieaf igaf, byiewËqI kIqI geI. bdsUrq, hfQI dy isr vflf, pytU, tuwty dMdF vflf, bxf ky pyÈ kIqf igaf. ijvyN hƒmfn bFdr, rfvx ds isrF vflf qy rfkÈ bxf ky ivKfey gey.

iesƒ svfrI BI qohIn krn vflI idwqI geI hY, ‘‘cUhf``. ikhf igaf hY ik gxyÈ df iewk vfrI gjmuK rfKÈ nfl Gor sMgRfm hoieaf, bVy qIr qlvfrF vrqy gey. ies jMg ivc gjmuK rfKs ƒ kfbU krky gxyÈ ny, cUhf bxf ilaf. sdf vfsqy Ausƒ svfrI krn leI afpxy kol rwK ilaf. afrIaf smfj iPrky dy muKI, dieaf nMd ny siqafrQ pRkfÈ nfmI gRMQ ivc, bVI hfso hIxI ijhI khfxI ibafn kIqI hY. jo kuwJ ies qrF hY - ‘‘sfzy Gr ivc gxyÈ dI mUrqI sI, mfqf ipqf ies ƒ pUjdy sn. mYN Cotf sF, sB kuJ vyKdf af irhf sF. QflI ivc lwzU pf ky jF hor Kfx vflf pdfrQ mUrqI kol rwK idaf krdy. gxyÈ pwQr mUrqI ny qF kI Kfxf sI. AuQy iewk cUhf afAuNdf qy lwzU KFdf rihMdf. mYN inwkf huMdf vyKky socdf ik gxyÈ nfloN qF cUhf hI qkVf hY, ijhVf iehdf prÈfd Kf jFdf hY. iewk idn ikqoN ibwlI af tpkI, qy cUhy dI sMGI np leI, aOh geI, aOh geI. mYN soicaf ibwlI vwD qfkq vflI hY, asl ivc iesy dI pUjf krnI cfhIdI hY. ibwlI Gr afAux igwJ geI. kdI kdfeI mF duwD BI pf idaf krdI sI. iewk idn Gr pfly kuwqy ny ibwlI dI sMGI mroV suwtI. myrf bfl mn kuwqy df ÈrDflU bx igaf. idn bIqdy gey, myry lfz ipafr ny kuwqy ƒ BUey cVHf idwqf. vkq vyK ky kuwqy ny rotIaF vflI tokrI ivcoN rotIaF cuwk leIaF. mF ny vyiKaf, guwsy ivc Br ky sotf cuwikaf kuwqy dy isr ivc dy mfiraf. ivcfrf QfeyN ZyrI ho igaf. myry mn ny krvt leI, ik mF sB qoN qfkqvfr hY. gxyÈ sB qoN kmjor hY, jo cUhy ƒ lwzU KfxNo BI vrj nhIN skdf. cUhy qoN ibwlI, ibwlI qoN kuwqf qy kuwqy qoN awgy mF. bs mF dI pUjf kro hor iksy dI ikAuN krnI hoeI? ieh ivcfr sn svfmI dieaf nMd jI dy, siqarQ pRkfÈ poQI ivc ilKy hoey.

cflI ku sfl pihlF jlMDr ryzIE qoN iewk kfrtUinst nfl vfrqflfp suixaf. ‘‘qusIN kfrtUn kIhdy bxfAuNdy ho, kI ivKfAuxf cfhuMdy ho, rMg ikhVy vrqdy ho. ieh iswiKaf ikwQoN leI?`` afid. kfrtUinst sulJy hoey ZMg nfl bVy jfxkfrI BrpUr juafb idMdf irhf. pRogrfm sMcflk ny aKIr ivc iewk svfl puwiCaf ik ‘‘quhfzf mn psMd krftUinst kOx hY``? klfkfr boilaf ik ‘‘kfrtUinst bfry pqf nhIN kOx hY. hF kfrtUn jo myrf mnBfAuNdf hY, Auh mY dws skdf hF qy iejfjq idE``. ‘‘hf, hF, ËrUr ! myrf psMdIdf kfrtUn hY gxyÈ. dyKo nf ! DV mnuwK df, iviCaf pyt, cOkI qy bYTf hoieaf. cOkI dy hyTF cUuhf sfP nËr af irhf Aus dI svfrI. ies dy afm vFg do bfhvF nhI, sgoN cfr bfhvF. cfry bfhvF ivc hiQafr PVy hoey. iewk dMd tuwitaf hoieaf, vwzy vwzy kMn. suMz bVy stfeIl nfl iZwz qy itkI hoeI. isr Auqy vwKrI iksm dI topI. gl ivc mflf afid. awgy lwzUaF dy Qfl. [[[[ ies qoN vDIaf kfrtUn mYƒ hor nhIN idisaf. bxfieaf iksny hY iehdy bfry koeI pqf nhI. sdIaF pihlF ies qrF df kfrtUn bxfAux vfly ivakqI ƒ nmÈkfr hY, bfr bfr nmÈkfr hY.

vYsy BfrqI lokF dI akl ƒ prKx vfsqy, smyN smyN qy ieh sfD sinafsI, jogI qFqirk phylIaF pfAuNdy rihMdy ny. Èfied 1993 ivc, ihMdUjf BrfvF qoN irÈvq lYx dy kys ivc, iewk pRiswD sfD cMdrfsuafmI ƒ igRPqfr kr ilaf igaf. Aus dIaF sfKfvF Bfrq Br ivc PYlIaF hoeIaF sn. Ausny igRPqfrI df ivroD aqy afpxI qfkq dI pRdrÈnI, bVy kOqkI aMdfË ivc kIqI. acncyqI sfry ihMdusqfn ivc Pon KVk gey, iewk dUjy ƒ Kfs Kbr dwsI jfx lwgI. ‘‘gjb ho igaf kmfl ho igaf, krfmfq vfpr geI, jf ky Kud qËrbf kro, ‘‘gxyÈ Bgvfn jI duwD pI rhy hn.`` sfry mMdrF ivc gxyÈ ƒ duwD ipafAux leI, gxyÈ dI pwQr mUrqI awgy hËfrF ‘‘ByzF`` dIaF kqfrF jf KVHIaF hoeIaF. sO sO rupY ikwlo ƒ duwD ivk igaf. iehnF gxyÈ mUrqIaF ƒ duwD iplfx df mUrKqf Biraf kMm krn vflIaF, iswK Èkl vflIaF‘‘ByzF`` BI byaMq sn. cMdrfsuafmI ny afpxI qfkq df muËfhrf kr idwqf. BfrqI lokF dI akl prK leI. Aus vrgy sfry sfD aqy byeImfn srkfrF sfry smJ gey, peI pMjfh sfl qwk hor iehnF ‘‘ByzF`` qoN rfj aqy ‘‘Drm`` ƒ koeI Kqrf nhI, ijvyN mrjI AuWn lfhI jfE. ijvyN mrjI Qok ivc kql krky mfs vycI jfE. ‘‘bol gxpqI jI kI jY``.

lAu hux pfvn gurbfxI ivcoN gxyÈ bfry kuJ pRmfx ivcfr leIey :-

ab kh rfm, kvn giq morI.. qjIly bnfris, miq BeI QorI. rhfAu..

sgl jnmu iÈv purI gvfieaf. mrqI bfr, mghir AuiT afieaf..

bhuqu brs, qpu kIaf kfsI.. mrnu Bieaf mghr kI bfsI..

kfsI mghr sm bIcfrI.. ECI Bgiq kYsy Auqris pfrI..

khu gur, gj iÈv sBu ko jfnY.. muaf kbIru rmq sRI rfmY.. (326)

hy vfihgurU jI ! myrf pfr insqfrf ikvyN hovygf? lokF dIaF njrF ivc mYN kmakl hF. iesy leI bnfrs Cwz idwqf? pr mYN jfxdf hF bnfrs ivc rih ky lokI jnm gvf rhy hn. mMd krmI mnuwK Bfvy afKOqI pivwqr qIrQ qy rih ky Aumr ibqf dyvy kI Pfiedf? Aumr dy aMqly ihwsy ivc mYN iÈv purI (kfÈI) Cwzky gxyÈ purI (mghr) ivc af visaf hF. kFÈI ivc srIr ƒ bVI Kycl idwqI. Bfv lokIN AuQy qp sfDnf krn vfsqy afAuNdy hn. ies Brm ƒ iqafg ky, ik kFÈI ivc mrn vflf surg ƒ jFdf hY, qy mghr ivKy mrn vflf nrk ivc jFdf hY, mYN mghr phuMc igaf hF. mYN cMgI qrHF jfx ilaf hY ik kFÈI aqy mghr iewko ijhy hn. lokI axjfx ny, afKdy hn ik kbIr ny bnfrs ivc BgqI qpwisaf nhIN kIqI. Ausdf pfr insqfrf ikvyN hovygf? hy gurU akfl purK jI ! mYN gxyÈ aqy iÈv ƒ cMgI qrHF jfx ilaf hY, pVH ivcfr ilaf hY. iehnF dy pwly surg jF nrk kuC nhIN hY. mNY surg aqy nrk ƒ hI rwd kr idwqf hY. iPr nrk surg Byjx dy Tykydfr dyviqaF dI ikAuN prvfh krF? kbIr ny jnm qoN lY ky mrn qk koeI burf kMm nhI kIqf. iksy nfl DoKf Pryb nhIN kIqf. iksy ƒ duK nhIN idwqf, prmyÈr dy BY aqy bMdgI ivc jIvn bqIq kIqf hY. iPr mYN ikAuN zr jF lflc krF. rwb dy iensfP qy mYƒ pUrn Brosf hY. ijQy Auh rwKy, mY AusdI rËf ivc rihx leI pUrI qrHF iqafr hF. kbIr jI hor smJfAuNdy hn -

mrn jIvn kI sMkf nfsI.. afpn rMig shj prgfsI..

pRgtI joiq imitaf aMiDafrf.. rfm rqnu pfieaf krq bIcfrf.. rhfAu..

jh anMdu duKu dUuir pieafnf.. mnu mfnku ilv qqu lukfnf..

jo ikCu hoaf su qyrf Bfxf.. jo iev bUJYy su shij smfxf..

khqu kbIru iklibK gey KIxf.. mnu Bieaf jgjIvn lIxf.. (1349)

hy BfeI ! akfl purK dI igafn joq aMdr pRgt ho geI hY. aigafnqf df hnHyrf pUrI qrF imt igaf hY. guxF df Kjfnf pRBU, ihrdy ivc hI pRkfÈmfn ho igaf hY. bfhr Btkx dI jrUrq hI muwk geI hY. mOq df BY Kqm ho igaf hY, iËMdgI ivc afAux vfly Auqrfa cVHfa, BI hux pRyÈfn nhI krdy. rwbI inam ƒ smJky, sihj ivc itk igaf hF. hux anMd hI anMd hY, sfry duK nws gey pRyÈfn nhI krdy. mn dy aMdr hIrf mfxk rUpI vfihgurU lwB ipaf hY. ieh smJ af geI ik qyrf inam sfrI isRÈtI ivc ivdmfn hY. ijsƒ qyry inam dI smJ af geI, Auh itkfAU ivc af jFdf hY. kbIr afKdf hY, sfry duwK klyÈ nws gey, mYN AuhnF vwloN by prvfh ho igaf hF. mn jg jIvn ivc lIn ho igaf hY. jdoN inrMkfr ihrdy ivc vs jfvy, rwbI kfƒn dI smJ af jfvy, iPr zr kfhdf?

gxyÈ bfry gurbfxI ivc pMkqIaF bhuqIaF nhI hn. afAu iewk prmfx pVHky smfpq krIey

isl pUjis ckR gxyÈM.. inis jfgis Bgiq pRvysM..

irdY kUVu kMiT rudRfKM.. ry lMpt ikRÈnu aBfKM..

ijin afqm qqu n cIinHaf.. sB Pokt Drm abIinaf..

khu byxI gurmuiK iDafvY.. ibnu siqgur bft n pfvY.. (1351)

ies pfvn Èbd ivc byxI jI sJfAuNdy hn. hy BfeI ! pfKMz Cwz dyh, inrMkfr nfl juV. qUM lokF dy prBfv pfAux leI, pwQr dIaF mUrqIaF ƒ Bgvfn bxf ky pUj irhf hYN, jo ik mUrKqf hY. qusIN lok gxyÈ dI ivÈyÈ ZMgF duafrf (dyvI dyviqaF ƒ iDafAux leI, pUjx leI awzo awz ivDIaF bRfhmxI gRMQF ivc ilKIaF imldIaF hn) ckr kMvl afid bxf ky pUjf krdy ho. rfq Br jfgky ieh ivKfAux df ZONg krdy ho ik asIN BgqI ivc lIn ho gey hF. aMdr ihrdy ivc kUV kuswq TwgI Pryb DoKf Biraf hoieaf hY. bfhrI ivKfvy leI rudrfK dI vDIaf mflf pihn lYNdy ho. hy lMpt loBI mnuwK bfj af jf ies pfKMz qoN. qUM ikRÈn ƒ BI ivckfr iKwc ilafAuNdf hY. ikRÈn dI lIlHf, ikRÈn dIaF mUrqIaF pr kMm sfry Drm qoN Ault? hy pfKMzI pujfrI, ieh sB iqafg dyh. ijs mnuwK dy ihrdy ivc rwb ƒ nf pCfixaf, jIvn ijAux dI smJ nf afeI Aus dy sfry Dfrmk kMm, Pokt hn pfKMz hn. Drm df mqlb sI jIvn df suDfr. hy pfpI qUM qF Drm ƒ BI afpxy inwjI Pfiedy leI vrqx lwg ipaf. byxI mwq dy irhf hY, gurU dI sohxI iswiKaf lY ky gurmuK bx jfh. siqgurU qNo ibnF ijMdgI df sucwjf rfh pRfpq nhIN hovygf.

byaMq pRcfrk qy sfD lfxf, gxyÈ vrgy axhoey axjMmy jIv dI pUjf kr jF krvf irhf hY. iehnF ajIb ijhy jIvF dIaF khfxIaF gurmq dIaF styjF qy bVI byihXfeI nfl suxfky Boly iswKF ƒ gxyÈ dy pujfrI bxf irhf hY. iswK pMQ kyvl inrMkfr df Aupfsk hY. iswK gxyÈ afid dy pujfrI nhIN hn. iehnF dIaF byisr pYr dIaF kQfvF, iswK styjF qoN POrn bMd ho jfxIaF cfhIdIaF hn.

iewk hor kQf muqfbk byd ibafs afpxy syvkF smyq bnfrs af visaf. iqMn idn qF cMgI syvf hoeI. Aus qoN bfad iksy bfq nf puwCI. ieQoN AuWT ky mghr dI DrqI qy jf Tihiraf. kfÈI ƒ srfp dy igaf ik ieQy rihx vfly nrkF ƒ jfxgy, mghr bsx vfly surg ƒ jfxgy. lokI DVf DV mghr vwl jfx lwgy. iÈv jI aqy hor dyvqy bhuq Audfs hoey. bnfrs KflI hox lwgI. ipqf dI AudfsI dyK ky gxyÈ ny puwiCaf ik Audfs ikAuN ho? iÈv ny ibafs dy srfp vflI gwl dwsI. lo ipqf jI, iPkr nf kro, mYN sfrf mslf hwl kr idaFgf. ieh kih ky gxyÈ mghr vyd ibafs kol phuMicaf qy puwCx lwigaf ik gurU jI mghr mrn vflf ikwQy jfvygf? ‘‘ibafs boilaf ‘‘surg ivc``. Tihr ky gxyÈ ny dUjI vfrI Pyr puwiCaf, ‘‘gurU jI ! ieQy mrn vflf ikwQy jfvygf``? ‘‘bytf surg ivwc``. qIjI vfrI iPr iehI pRÈn kIqf - ‘‘gurU jI ! ieQy mrn vflf ikwQy jfvygf``? vyd ivafs guwsy ivwc af ky boilaf - ‘‘ieQy mrn vflf nrkF ivwc jfvygf qy Koqf bxygf``.

‘‘qQf asqu gurU jI, ‘‘kih ky gxyÈ doOV igaf kFsI vwl. sfry ikqy gwl Gumf idwqI ik mghr vsx jF mrn vflf, nrkF ƒ jfvygf Koqf bxygf. vyd ivafs ny Kud kih idwqf hY.`` lok iPr kFsI vfps afAuxf ÈurU ho gey, bycfrf vyd ivafs gxyÈ ny byvs krky rwK idwqf. vfh ikaf cqurfeI hY, vrF ÈrfpF qy sfrI Kyz (Drm) itkI hoeI sfP nËr afAuNdI hY.

drasl vr srfp nfl kuwJ nhIN huMdf. ieh bRfhmxF dIaF luwt ky Kfx leI GVIaF kUVH kQfvF hn. ies dy ipCokV ivwc asl kfrn sI, mhfqmf buwD pRqI nPrq. buwD jI ny dyviqaF aqy bRfhmxF ƒ ‘‘Twg, bdmfÈ, lutyry, kfql qy blfqkfrI qwk kih ky iPtkfr pfeI sI. bRfhmx aMdroN guwsy nfl Aubwl rhy sn. sdIaF bfad ieh gwl GV ky prcfrI geI, ik mghr mrn vflf, nrkF ƒ jfvygf. asl kfrn ieh sI ik iesy mghr dy sQfn qy mhfqmf buwD df dyhFq hoieaf sI. Ausdy pYrokfr AuQy nf jfx, dihl pf idE, Aus DrqI ƒ bdnfm kr idE. mn GVHq khfxIaF GVH ky buwD ƒ BI nrkF ivc igaf kih idE. ieh sI nIc hrkq bRfhmx dI. sfvDfn hox dI loV hY. ikqy aMimRqsr afnMdpur jF sfry pMjfb ƒ ieh rUp qF nhIN dyxf cfhuMdy ieh lok? niÈaF nfl byruËgfrI nfl, sfDnf dI luwt kfrn, pMjfb mghr hI qF bxfieaf jf irhf hY. jy koeI ienHF sfijÈF ivruwD boldf ilKdf hY qF Ausƒ nrkF ivwc (mfr dyxf) pucf idwqf jFdf hY. ipCly smyN ivwc anyk bhfny GVH ky do lwK qoN vwD nOjvfnF ƒ iesy leI qF kql kIqf igaf hY. kI iswK pRcfrk ies bfry swc bolx dI ihMmq kr skxgy?




.