.

sMqF dy kOqk[[?

(Bfg pihlf, iksLq nM: 21)

BfeI suKivMdr isMG 'sBrf'

kuJ hwz bIqIaF

bVy lMmy smyN qoN afr: aYs: aYs: vrgIaF hor vI keI gurU pMQ doKI jQybMdIaF, iswK pMQ dy aKOqI sfDF, sMqF, akflI afgUaF aqy ÈRomxI kmytI dy ahudydfrF dy rfhIN, iswKF ƒ ihMdU bxfAux dy XqnF ivc ieh prKx vfsqy ik iswKF dI soc ikwQy KVHI hY? iek dm ÈoÈf Cwizaf ik ihMdU mMdrF ivc rwKIaF inrijMd pwQr dIaF mUrqIaF duwD pIvI jFdIaF hn. ieh aÌvfh PYlidaF sfr hI pIlIaF, nIlIaF dsqfrF bMnHI iswK khfAux vfly vI duwD lY ky mMdrF ƒ qury jFdy vyKy gey. keI mYnUM imly kihMdy ik asIN Éud pwQr dIaF mUrqIaF ƒ duwD ipaf ky afey hF. mYN ikhf! BfeI iswKo ‘‘DMn DMn gurU gRMQ sfihb’’ kihMdy hn ik nf pwwQr bol skdf hY nf hI kuJ Kf pI skdf hY, ies krky ieh kdy vI nhIN mMinaf jf skdf ik pwQr dIaF mUrqIaF duwD pI rhIaF hn. gurbfxI dy Ault ieh sfD khfxIaF suxf rhy hn ik pwQr dy ivcoN rwb inkilaf aqy Ausny DMny Bgq dy pRÈfdy Cky. ieh sfD, iswKF ƒ gurbfxI nfloN qoV ky afpxy afp nfl aqy pwQr nfl joV rhy hn. jy iehnf sfDF ny qwq gurmiq df pRcfr kIqf huMdf qF kdy vI ikqy vI afr: aYs: dI juarq nf pYNdI ik Auh guriswKF ƒ khy ik ihMdU mMdrF ivc rwKIaF pwQr dIaF mUrqIaF duwD pI rhIaF hn. iehnF sfDF ny qwq gurmiq ƒ nf afp smiJaf aqy nf iksy ƒ smJfieaf.

iek aKOqI ivdvfn zf: suKpRIq isMG Edoky df lYkcr mYN Éud suixaf. ipMz mfVI gOV isMG ivKy ÈRomxI kmytI vwloN iek inwqnym sMiQaf kYNp ivc rwiKaf igaf. cfry idn mYN AuQy Aucycy qOr ‘qy jf ky hfËrI BrI. pihly idn iek dmdmI tksfl dy pVHy hYWz gRMQI ny jpujI dI sMiQaf krvfeI. Aus tksflI ny glq pfT krfieaf asIN svfl kIqy pr Aus tksflI ny koeI jvfb nf idwqf. svflF dy jvfb hYWz pRcfrk igafnI anUp isMG ny idwqy jo kfÌI TIk sn. aKOqI iswK ivdvfn zf: suKpRIq isMG ny lYkcr kIqf. gurmiq isDFq qoN axjfx hox krky, ijhVy iswK ivdvfnF ny rfq idn imhnq krky gurmiq isDFqF ƒ Koijaf, aqy shI rUp ivc pRcfiraf sfrI iËMdgI afpxy nFvF nfl igafnI awKr vI nhIN lfieaf ikAuNik 239 sfl gurU sfihbfn dy smyN iksy iek iswK dy nF nFl koeI sMq, sfD, bRhmigafnI 108, 1008 awKr nhIN lwgf. krIb 239 sfl sfry iswK (mhfn avsQf vfly) ‘BfeI’ rhy. ieh aKOqI ivdvfn iehnF ƒ ikqfbI kIVy kihMdf hY aqy ijnHF ny plMiGaF ‘qy bYT ky, icwty coly pf ky PokIaF awKF mIt ky kyvl iswK kOm ƒ gumrfh krn dI inwgr syvf kIqI hY. AuhnF ƒ ieh aKOqI ivdvfn avsQf vfly sMq kih irhf hY. jy 239 sfl iksy gurU ny iksyy iswK ƒ afpxy nF nfl sMq, sfD lbk lfAux dI afigaf nhIN idwqI, qF hux vI ‘‘gurU gRMQ sfihb jI’’ vwloN iehnF ƒ aYsf koeI hukm nhIN hY. gurU hukm dy Ault, ieh sfry sfD pfKMz kr rhy hn. rqvfVy vfly sMqF dy vwzy smfgm ‘qy dyhDfrI df lYkcr suixaf.

iehnF sfDF ƒ dyhDfrI gurUaF ƒ AuqÈfihq kridaF awKIN dyiKaf hY. cMzIgVH nyVy rqvfVf sfihb iehnF ny bxfieaf hoieaf hY. AuQy hr sfl ivc iek bhuq vwzf dunIaF pwDr ‘qy smfgm krvfAuNdy hn. pYsf iswK sMgqF Krc krdIaF hn, pr AuQy bhuq vwzI styË ‘qy ‘‘gurU gRMQ sfihb jI’’ dI hËUrI ivc dyhDfrIaF dy lYkcr krvfAuNdy hn, isr guMm, isr moinaF dy lYkcr krfAuNdy hn. inrmilaF, AudfsIaF, byaMimRqIaF df lYkcr krvfAuNdy hn. dyhDfrI nfmDfrIaF AuQy bol irhf sI ik ‘ies gurU ny quhfnUM kuJ nhIN dyxf, siqgurU qF BYxI bYTf hY jf ky drÈn qF krky dyKo, quhfnUM dyhDfrI siqgurU Dfrn krn dI aqI loV hY. so iksy sMq khfAux vfly dI ihMmq nf peI ik AusnUM roky jF toky. Aus styË ‘qy gurmiq isDFq dI iek vI gwl nf hoeI kyvl dyhDfrI gurUaF aqy sfD sMqF dI PokI vizafeI krn ‘qy sfrf Ëor lwg igaf. Aus qoN bfad mYN kdy vI AuQy nhIN igaf. pfTk afp aMdfËf lfAux ik ieh sfD ikhVI iswKI df pRcfr kr rhy hn?

iek vfrI nfnksrIaF df iek cylf kihMdf ik bfbf nMd isMG jI sMgqF ƒ drÈn dy rhy sI iek bMdf Gfbiraf hoieaf afieaf bfbf jI kihMdy kI gwl hY, kihMdf jI mYQoN kuJ bMidaF ny jbrdsqI smfn Koh ilaf hY. bfbf jI kihMdy ik ieQoN ryq pfsy kr. ijMny df smfn corI hoieaf hY Auny pYsy cuwk lY, bfkI pey rihx dy.

so iehnF khfxIaF vfsqy gurmiq ivc koeI QF nhIN hY. ijQoN mrËI imwtI ivcoN pYsy kwZ lYxy muMizaF qoN kuVIaF, kuVIaF qoN muMzy bxf idwqy iehnF sfDF ny iswKI ƒ jfdU df Kyl bxfAux ivc koeI ksr nhIN CwzI jdoN ik gurU Gr ivc kihxI, krnI, swc pRDfn hY.

iek vfrI iek sfD df cylf kih irhf sI ik sfzy bfby ÈhId aqy gurU gRMQ sfihb iek rUp hn. iek vfrI rfq iek cUhy ny ‘‘gurU gRMQ sfihb’’ ƒ dMdI Br leI TIk Ausy smyN ies ÈhId sfD ƒ cUhy ny dMdI vwZI. ieh ZfbsrIaf aKOqI sfD hY. ieh vI dyhDfrI gurU bixaf hI smJo. gurU df pRkfÈ iesny kyvl afpxI dukfndfrI clfAux vfsqy kIqf hoieaf hY. lokIN pUry lMmy pY ky ies aKOqI sfD ƒ mwQy tykdy hn.

anMdpur isMGF dy bydfvy sMbMDI ieh sfD kihMdf hY ik dsvyN pfqÈfh ny ikhf isMGo kyvl 7 idn hor kwZo mYN quhfzy ZfeI sfl vfsqy duwK dUr krFgf pr isMG kihMdy ik asIN iek idn vI nhIN Tihrnf. gurU jI kihMdy ijs muÊl POË qoN qusIN zrdy ho Auh qF mYN iek mfJy dI kuVI Bfg kOr qoN mrvf idaFgf. pr isMG nf mMny gurU jI kihMdy TIk hY ilK ky idAuy ik asIN quhfzy iswK nhIN qusIN sfzy gurU nhIN. bydfvf ilK ky dy afey.

so qwq gurmiq dI ksvwtI ‘qy ivcfr krIey mn mMndf hI nhIN hY ik gurU dy isMGF bydfvf ilK idwqf. ijhVy isMG afiraF ‘qy cIry jf skdy sn, sI nhIN kIqI, bMd bMd kwty gey, Kopry lih gey, puwTIaF KwlF lih geIaF, sI nhIN kIqI Auh 4 idn BuwKy vI kwt skdy sn. pr iPr vI jy iehnF dI GVI khfxI ƒ mMn vI leIey qF kI ieh dwsxgy ik jo bydfvy qusIN inwq hI ‘‘gurU gRMQ sfihb’’ ƒ dy rhy ho ieh kOx pVHvfeygf? AuhnF BfeI mhF isMG horF ny qF mukqsr dI jMg ivc swc Èumf qoN kurbfn ho gey, iesy jnm ivc bydfvf pVvf ilaf. pr ieh sfD qF keI jnm vI lwgy rihx qF iehnF qoN bydfvy iPr vI nhIN pVvfey jfxy.

sMq gurbcn isMG dÈmyÈ pirvfr vfly dy nfl rhy iek isMG jo pMjF ipafiraF df muKI irhf hY Ausny dwisaf ik ieh bfbf gurbcn isMG dÈmyÈ pirvfr vflf jo 25 rupey dy kkfr lY ky awgoN 100 rupey dy vycdf irhf hY. ies qrHF iehnF ny aMimRq ƒ vI ruËgfr df sfDn bØxfieaf hY.

rfVy vfly sMq eIÈr isMG dI iek kYst sfzy kol hY. gurmiq dy Ault iswDIaF Dfrnf df kIrqn kridaF kih rhy hn ik iek jMgl ivc iek irKI qp kr irhf sI iek idn Ausdy cIr af igaf lhU dI bjfey hiraf pfxI inkilaf. Auh irKI qp dy mfx ivc nwcx lwg ipaf ik srIr ivcoN lhU qp kr suwkf idwqf hY. hiraf pfxI inkilaf hY. jdoN bRhmf ny irKI df qp hMkfr ivc nÈt huMdf qwikaf qF iÈv jI ƒ qurMq Byijaf ik jf ky irKI df hMkfr qoV. iÈv jI afieaf kihMdf irKI jI kI gwl ieqnI KuÈI kfhdI af geI? irKI kihMdf ik ieqnf qp kIqf hY ik lhU dI QF hiraf pfxI inkilaf hY, qF iÈv jI kihMdf myry srIr ‘qy cIrf dy ky dyK, jd irKI ny cIrf idwqf qF dyiKaf ik lhU dI QF svfh ikrI hY, iÈv jI kihMdf ik mYN jdoN qp krdf irhf hF qF rotI dI QF svfh Gol Gol pINdf irhf hF, qF hI myrf srIr svfh hoieaf ipaf hY.

so pfTk afp aMdfËf lfAux ik ieh sfD ikhVI gurmiq df pRcfr kr rhy hn? kI ‘‘gurU nfnk dyv jI’’ dy iswKF ƒ rotI dI QF svfh Gol ky pIx dI iswiKaf dy rhy? gur Ìurmfn hY ‘‘Cozih aMn krih aKMz.. n Auh suhfgx nf Auie rMz..’’ (pMnf 873)

sMq nirMdr isMG gryvfl

ieh sfD luiDafxy iËlHy df rihx vflf hY. iesny afpxy iek syvk dI jnfnI ƒ ikhf ik afpxf 14 jnmF df sMbMD hY. qUM pMdrvF jnm vI sPl kr lY so Aus jnfnI dy Gr vfly ny jnfnI dfn kr idwqI ies sfD ƒ. ieh sfD hux trFto (knyzf) rihMdf hY.




.