.

gurbfxI ivc pOrfxk kQfvF
(iksLq nM: 17)

pRo: ieMdr isMG ‘Gwgf’

(lVI joVn leI ipCly hPqy df lyK pVHo jI)

smF pf ky ies ny afpxy mfmf kMs ƒ mfr idwqf. rfj df muwKI afpxy nfny ƒ Qfp idwqf. ieh lVfeI jF mfrkft ikhVy Drm ivc Èfiml kIqI jfvy. mfmy ny glq PihmI ivc afky ikRÈn ƒ mfrn dI koiÈÈ kIqI. kfmXfbI nf imlI. jdoN pqf lwg hI igaf dUrIaF mnF ivc pY geIaF qF afpxy duÈmx ƒ mfrn vfsqy kMs ny koiÈÈ krnI hI sI. ikRÈn bc igaf qy Ausny afpxy mfmy ƒ kql kr idwqf, rfj afpxy nfnf jI dy hvfly kr idwqf. ies ivc lok BlfeI ikwQy CupI hoeI hY? ËmIn jF rfj bdly sdf qoN jMg huMdy afey, bMdy mrdy afey, ikhVI nvIN gwl hY. Drm ies ivc ikwQy? [[[[[[ ies qoN mgroN pfqfl ivc gey. kMs vwloN pihlF mfr idwqy Cy BrfvF ƒ jIivq kr ilaf. vfh bVf qmfÈf hY, jdoN jI cfhy iksy murdy ƒ jIivq kr lE. jdoN idl kry pfqfl vwl Dwk idE. nf AunHF Cy BrfvF dIaF lfÈF glIaF, nf jfn pf ky muV jIivq krn leI koeI muÈikl afeI. iPr AunHF BrfvF ƒ ikRÈn, mF dyvkI kol lY afieaf. sfiraF ny mF df duwD pIqf. awK dy Por ivc svrg df itkt hwQ ivc PVf ky Aupr ƒ tor idwqy gey. ieh JUT lwKF kroVF vfr boly gey hn, awj BI tI[vI[ cYnlF duafrf vwzy pwDr qy boly jf rhy hn. ies ihMdU smfj qoN swc afcfr, swc ivhfr dI ikvyN afs kIqI jf skdI hY? iswK BI ies smfj ivc rih rhy hn, jo kuJ guaFZI krn, Ausy dI afdq pY jFdI hY. ies prQfey iek muslmfn Èfier df isar hfËr hY.

mYN AuskI hr iek bfq ko, iks qrHF nf mfƒ, voh JUT BI boly, qo swcf sf lgy hY.

(akbr ielfhfbfdI)

jdoN rfj vMz dI jMg hox bfry sMBfvnf bxdI nËr afAux lwgI qF ikRÈn pFzvf vwl ho igaf. kihMdy ny bVI koiÈÈ kIqI geI ieh lVfeI nf hovy. pr jdoN dys df muwKI rfjf ''aMnHF'' hovy, qF Kfnf jMgI qF hoieaf hI krdI hY. ieQy BI iDrDRfÈtr aMnf sI afpxy rfj ivc sfvFpx nf rwK sikaf. arjn ikRÈn df BxveIaf sI, ieh jMgI slfhkfr bx igaf. kihMdy ny jdoN dovyN iDrF dIaF POjF afhmo-sfhmxy afx ZukIaF qF Aus vkq arjn ny afpxy hiQafr iek pfsy rwK idwqy. lVn qoN ienkfr kr idwqf. afKx lwgf-''myry sfhmxy pUj ipqfmf BIÈm hY, pUj gurU droxacfrIaf hY. mfmy, PuPy, cfcy, qfey, Brf-BqIjy myry sfhmxy hn. ienHF afpixaF qy vfr mYN ikvyN krF? mYN ienHF sky-sMbMDIaF ƒ mfrn dI QfvyN jF qy Kud mrnf cfhFgF jF ijMnf ielfkf gujfry leI sfƒ bËurg lok dyxf cfhuxgy Ausy nfl guËfrf kr lvFgf.''

ikhf jFdf hY ik aijhy smyN qy ikRÈn ny dunIaf df AuWqm AupdyÈ jo gIqf ivc drj hY arjn ƒ suxfieaf. Aus ƒ jMg leI iqafr kIqf afid[[[[[[[. pfTk jn iDafn dyx ijs arjn ƒ mhF qIr aMdfË krky pRcfiraf igaf hY Auh ikMnf zrpok sI. jo nOjvfn jMg smyN hiQafr suwt dyvy irÈiqaF df vfsqf pfvy jF qy Ausƒ kfier smiJaf jfvygf jF iPr isry df DrmI qy prAupkfrI mMinaf jfvygf. ikAuNik Auh ËmIn dy tuwkVy leI KUn dIaF ndIaF nhIN bhfxf cfhuMdf qy ikRÈn ies vkq kI rol krdf hY? aTfrF KuhxI bMdy mrn df pRbMD? Xfd rhy ieh KuhxI POj dI igxqI nhIN ho skdI sgoN aMdfËf ies qrHF lfAuNdy hn-''GoV svfr POj, hfQI svfr, rwQ svfr qy pYdl POj iewko rfh lMGdI jfvy[[[[[[.'' lMG rhI POj rsqy dy nfl KUh hovy. hfQI, GoV,y rwQF qy mnuwKF dy lMGx nfl jo DUV AuWzdI hY Aus df kuwJ ihwsf nyVy vfly KUh ivc pYNdf rhy[[[[[[. DUVI Gwty nfl jdoN KUh Br jfvy qdoN mMinaf jfvygf ik iek ''KUhxI'' POj lMG cuwkI hY. mhFBfrq dI lVfeI ivc kihMdy ny ''aTfrF KUhxI bMdy mfry gey''. pihlI gwl qF iehI hY ik ies DrqI qy pihlF kdI ieMnI afbfdI nhIN sI. AuprMq ieMny lok jMg ivc ihwsf lY skx sMBv hI nhIN hY. ieh BI pRcfiraf igaf hY ik kurKÈyqr dI DrqI, ijQy ieh lVfeI hoeI sI, POjIaF dy zuwly KUn nfl lfl surK ho geI. awj qwk lfl hI vyKI jf skdI hY. Aus ielfky dI sfrI imwtI dI bxqr hI aYho ijhI hY ik Aus ivc lflI ËrUr JlkdI hY. KUn dy kfrn lflI hY ieh inrI kpol klpnf hY. gIqf jMg smyN ilKI geI? ieh pRcfiraf igaf hY. jdoN do iDrF iek dUjy ƒ mfrn leI qIr-qlvfrF, brCy, gMzfsy lY ky lVn mfrn vfsqy iqafr ho ky mYdfn ivc afey hn. Aus vkq koeI AuhnF ƒ afKy '' Tihr jfAu.L mYN BfÈx dyx lwigaF hF, iDafn nfl suxo''. Auh BfÈx ÈurU ho ky muwkx df nF hI nhIN lYNdf. pFzvF pwKI POj ruwk geI hovy Èfied, kOrv pwKI POj ƒ kI loV sI ies akfAU pkfAU byvkqy BfÈx dI? aijhy BfÈx jMg qoN pihlF kOrv pFzvF dy muwKIaF ƒ cMgI qrHF suxf ky vyK hI ley sn. iPr BI Auh jMg qoN bfË nhIN afey. aglI gwl ieh pRcfrI geI hY ik gIqf ÈFqI df AupdyÈ idMdI hY. jy ieAuN mMn leIey qF sgoN arjn dy ivcfrF dI hI pRoVqf hoxI cfhIdI sI, jo lVn qoN ienkfrI sI. ikRÈn ny qF arjn vwloN apxfeI ÈFqmeI nIqI dy ivruwD Ausƒ mrn mfrn leI Auqyijq kIqf. jo ivcfr aDIn gIqf mfrU ibgl vjx vyly jMg dy mYdfn ivc hOslf Cwz cuwky arjn ƒ lVn leI iqafr krdI hovy Aus ƒ ÈFqI df AupdyÈ khogy ik jMg df Purmfn? arjn aqy ikRÈn dIaF ies jMg dy mYdfn ivc bVIaF mhwqvpUrn gwlF gIqf ivc pVHn ƒ imldIaF hn. AuhnF dy BI drÈn krdy cwlIey-

arjn-''XuwD ivc afey jMg dI iewCf rwKx vfly, ienHF sMbMDIaF ƒ dyK ky myry aMg kMb rhy hn. myrf mUMh suwk irhf hY. myrf DnuwK myry hwQoN izwg irhf hY. myrI cmVI sV rhI hY. hy ikRÈn.L mYƒ Aulty lwCx ivKfeI idMdy hn. ies XuwD ivc afpxy hI irÈqydfrF ƒ mfrn ivc mYƒ nykI ivKfeI nhIN idMdI. jdoN bhuq sfry mnuwK mr jfx qF aDrm pRDfn ho jfvygf. AuWcI kuwl dIaF iesqrIaF apivwqr ho jfxgIaF. iesqrIaF dI igrfvt kfrn GtIaf aqy byloVI aOlfd pYdf huMdI hY. byloVI aOlfd kfrn pirvfirk pRMprf sB nÈt ho jfieaf krdI hY. aijhy lok bs nrk dy hI aiDkfrI bx jFdy hn.''

''ikMny duwK dI gwl hY ik asIN buwDImfn lok hI, ikMnf vwzf pfp krn lwgy hF. rfjsuwK Bogx dI iewCf kfrn, asIN afpxy sky sbMDIaF ƒ mfrn leI iqafr ho gey hF.'' ieMnf kihky arjn ny duKI mn nfl, afpxf DnuÈ iek pfsy ËmIn qy rwK idwqf. Audfs ho ky nIvIN pf ky bYT igaf. (gIqf aiDafie pihlf slok 29 qoN 47 qwk df sfr)

Bgvfn ikRÈn-'' ieh BYVf iKafl qyry mn ivwc ikvyN afieaf?''

arjn- '' mYN afpxy gurU dRox aqy BIÈm ipqfmf qy ikvyN vfr kr skdf hF? aijhy mhfn purKF qy gurUaF ƒ mfrn nfloN BIK mMg ky Kf lYxf cMgf hY. jy AuhnF ƒM mfr ky mYN rfj suwK BogfgF qF sfry Bog pdfrQF ivc AuhnF df KUn hI hovygf.''

L Bgvfn ikRÈn- '' jo ivdvfn huMdy hn Auh nf ijAuNdy df nf mry df aPsos krdy. hy arjn, ijhVf purK duwK-suwK ivc ivafkul nhIN huMdf, Auh mukqI ƒ pRfpq huMdf hY. afqmf amr hY ies ƒ koeI nÈt nhIN kr skdf. srIr mfrn nfl afqmf nhIN mrdI.

KwqrI hox kfrn quUM afpx ÈRomxI Drm df ivcfr awKF sfhmxy rwK ik XuwD qoN vwD ky qyry leI hor koeI Drm nhIN hY. qUM kyvl kMm krdf clf jfh PÜ bfry (nqIjy bfry) nf soc. ieh

qyry vws ivc nhIN hY.'' (gIqf aiDafie- 2 slok 5 qoN 67 qwk)

Bgvfn ikRÈn- '' mYN ajnmf aqy avnfsI huMdy hoey BI sfry jIvF df eIÈvr huMdy hoey BI afpxI pRikrqI ƒ aDIn krky, Xog mfieaf nfl avqfr lYNdf hF. jdoNN jdoN Drm dI hfnI huMdI hY, aDrm ivwc vfDf huMdf hY. AudoN AudoN hI mYN avqfr lYNdf hF.''

(gIqf aiDafie- 5 slok 1 qoN 15)

arjn -''hy sRI ikRÈn.L afpxf ivrft rUp ivKfAu''. ikRÈn ny jdoN afpxf ivrft rUp ivKfieaf qF arjn BY-BIq ho igaf. afpxy sfDfrn rUp ivc vfps afAux leI bynqI kIqI. sRI ikRÈn afpxy aslI rUp ivc af gey qy ikhf-''myrf ieh adBuwq rUp vyd pfT, Xwg, dfn afid nfl nhIN dyiKaf jf skdf, ieh durlwB hY''. (gIqf aiDafie-11 slok 55)

ies XuwD sQfn qy bhuq nIrs ijhf lMmf lYkcr ikRÈn krdf pRqIq huMdf hY. arjn df XuwD vwloN iDafn htf ky afpxI iewCf vfly kMm krvfAux leI Aus ƒ pRyirq kIqf igaf. Kud ikRÈn kih irhf hY ik mYN hI aiBnfÈI rwb hF qy mYN hI afpxI mfieaf nfl jdoN idl kry jnm lY ky (avqfr) af jFdf hF. ieqnI ku sMKyp sfr ivc sfrf incoV af jFdf hY. ies ivc Xwg, qp, iqafg, jnm-mrx, afqmf, dfn-puMn, bRfhmx dI Au wcqf, jfqI vMz muqfibk, afpo-afpxy kMm krdy rihxf afid bfry AupdyÈ hn. awj dy smyN ivc ienHF dI koeI bhuqI sfriQkqf nhIN hY. ihMdU smfj leI ieh aiq igafnmeI pusqk ho skdI hY ikAuNik AunHF kol hor koeI ies qoN vwD ky Drm pusqk nhIN hY. AunHF dI ilKqF muqfibk ihMdU smfj dI mfnisk GfVq GVINdI clI jFdI hY. AunHF dI mjbUrI hY ik hor ikwQoN nvIn igafn lYx? iswKF kol anmol KËfnf, gurU gRMQ sfihb jI dy rUp ivc mOjUd hY. igafn vDfAux leI sMsfr df sfrf hI AuWqm sfihq pVHnf cMgf hY. ieh hmyÈF cyqy ivc rwKxf ËrUrI hY ik iswK df jIvn gurbfxI dy asUlF muqfibk bxdf-Zldf clf jfvy. Kfs iËMmyvfrI pRcfrkF dI bxdI hY ik Auh Kflsf pMQ dI suqMqrqf aqy inafrypx ƒ gurbfxI ivcoN Aujfgr krn nf ik ihMdU gRMQF ivcoN.

hF jI.L ikRÈn dI pRyrnf sdkf mhFBfrq df jMg hoieaf. ieh Xfd rhy ik Bfrq qy koeI bfhr df DfVvI hmlf krn leI nhIN afieaf. ieQy iksy dy Drm ƒ koeI Kqrf nhIN sI. jfq-pfq ƒ imtf ky nvF-inroaf smfj isrjx df koeI sMklp nhIN sI. JgVf sI qF kyvl BrfvF dI rfj vMz df, srIrI suwK Bogx dI lflsf. kQf muqfibk mrfvf idwqy aTfrF KUhnI bygfny puwq. ivDvf krvf idwqIaf axigxq aOrqF. XqIm bxf idwqy gey kroVF bwcy. sfry gIqf AupdyÈ ivc ikRÈn, ''afqmf dI amrqf'' bfry lMmy iviKafn krdf hY. jMg ƒ rokx bfry ikqy iek QF BI AupdyÈ nhIN krdf. pFzvF dy sky-sMbMDIaF ƒ ''pihlF hI mry hoey'' afK ky mfr dyx dI pRyrnf idMdf hY. ieh ikqy nhIN kihMdf ik mnuwKf jIvn bVf kImqI hY. ieh (ihMdU soc muqfibk) cOrfsI lwK jUnF qoN bfad imldf hY. ies jIvn qoN cMgy kMm lE prAupkfr kro. iPr ikRÈn pFzvF ƒ iksy iewk QFvyN BI iPtkfr nhIN pfAuNdf ik qusIN pFzvF kOrvF ny jUaf ikAuN Kyizaf sI? qusIN jUey ivc afpxf rfj, Dn, ËmIn sB kuJ ikAuN dfa qy lf ky hfiraf sI? qusIN afpxI pqnI dropdI ƒ jUey ivc ikAuN hfiraf sI? ienHF mUl kfrnF vwl ''ikRÈn Bgvfn jI'' ikqy ieÈfrf qwk nhIN krdy, ikAuN?

lVn vflIaF do iDrF dy smJOqy aksr isafxy ivcoly krvf idaf krdy hn. keI vfr jMg tl jFdI hY, kuJ lY ky kuJ dy ky anMq mnuwKI jfnF aqy mfl Dn dI brbfdI ƒ roikaf jf skdf hY. solHF klF sMpUrn Bgvfn jI ieQy bybs nËr afAuNdy hn. sgoN Kud hI afK rhy pRqIq huMdy hn-''cVH jf bwcf PFsI, rfm BlI krygf''. ieQy ieh BI ivÈyÈ iDafn dyx Xog gwl hY ik ''Bgvfn jI'' dy afpxy srIr qy koeI JrIt qwk nhIN afeI. ies df sfP mqlb hY ik AunHF ny afpxI slfmqI df pihlF hI inwgr pRbMD kr ilaf sI. ikRÈn df afpxf puwqr BI jMg ivc koeI nhIN sI. hflFik kQf muqfibk AunHF dIaF 16108 pqnIaF qoN iewk lwK awsI hËfr puwqr jnmy sn. iesy leI qF mhfn kvI awlfXfr KF jogI ƒ sO sfl pihlF ilKI afpxI aduwqI kivqf ivc ieh kihxf ipaf sI-

zMzk myN iPry rfm qo, sIqf QI bgl mNy. voh PKir jhF ihMd kI, mfqf QI bgl myN.

lCmx sf ibrfdr, qskIny ijgr Qf. sIqf sI pqI vrq, bx rfm ko Gr Qf.

bfkI hY knYeIaf, qo nhIN Aun kf ipsr Qf. swc hY gurU goibMd kf, ruqbf hI idgr Qf.

ktvf dIey iÈÈ Èfm ny gIqf ko sunf kr. rUh PUMk dI goibMd ny aOlfd ktf kr.

zMzk bx ivc rfm ny bxvfs kwitaf qF pqnI sIqf nfl sI. afigafkfrI Brf lCmx nfl sI. hF ikRÈn knweIaf BI jdoN jMg ivc igaf hY qF AunHF df puwqr koeI jMg ivc nhIN mfiraf. iesy kfrn gurU goibMd isMG jI df ruqbf ienHF nfloN bhuq AuWcf hY. ikRÈn ny kyvl gIqf AupdyÈL dy ky lokF dy puwq mrvf idwqy. ieDr dsvyN nfnk ny, kyvl AupdyÈ nhIN idwqf sgoN hwQIN Èsqr sjf ky afpxy puwqr jMg vwl tor idwqy. bhfdrI nfl duÈmx dy afhuU lfhuMidaF puwqrF ƒ afpxIaF awKF nfl ÈhId huMdy vyiKaf. ieh dunIaf df anoKf kfrnfmf sI. iesy kfrn iswKF aMdr joÈ jvflf BbkF mfrn lwg peI sI-

ktvfky ipsr cfr iek aFsU nf igrfieaf. ruqbf gurU goibMd ny irÈIAuN kf bVfieaf. (jogI)

dsvyN nfnk ny cfry spuwqrF dy lyKy lwg jfx qy BI awK ivcoN iewk hMJU qwk nhIN kyiraf. lokI BgqI qpwisaf krn vfly sfDF ƒ irÈI-munI kihMdy sI. AunHF dI pUjf krdy sI. gurU goibMd isMG jI ny pihly irÈIaF nfloN vwzf drjf hfisl kr ilaf ik Auh DrmI ho ky jMg BI lV skdy hn. vkq afAux qy puwqrF ƒ BI vfr skdy hn. hor iksy irÈI-munI ny ies qrHF df iËkrXog kfrj nhIN kIqf. kyvl mflf Pyrdy rhy, nfm jpdy rhy kfier bx ky. dUjy pfsy gurU goibMd kol jdoN ieh suJfa afieaf ik qusIN anMdpur Cwz idAu, quhfƒ koeI nuksfn nhIN phuMcfieaf jfvygf. gurU jI ny mnuwKI KUn zuwlx qoN bcfAux vfsqy, anMdpur Cwz idwqf qy pfAuNtf sfihb ivKy nvF kYNp lf ky rihxf pRvfn kIqf. pfp BrI soc vfilaF AuQy BI jf ky hmlf kIqf. nIc lokF dI sfijÈ isry nf cVHI, ihMdU POjF ƒ mUMh dI KfxI peI. ies ƒ BMgfxI df jMg krky ieiqhfs ivc iliKaf hoieaf hY. ieh lgBg 1686 ivc liVaf igaf sI. dubfrf iPr iehI krm duhrfieaf igaf. ihMdU muslmfn dIaF sFJIaF POjF ny, anMdpur ƒ Gyrf pf ilaf. lgBg awT mhIny ieh sKq nfkybMdI cwldI rhI. BfvyN aMdr isMGF kol rsd aqy golI bfrUd dI sKq kmI sI. Auh iPr BI ihMmq nhIN hfr rhy sn. bfhrlI ihMdU muslmfnF dI sFJI POj kol bhuq sfDn sn, rsd-pfxI, golI-iswkf nvIN BrqI sI. iPr BI Auh zfvFzol sn, ibmfrI ienHF ivc PYl cuwkI sI. pMjfh pMjfh iklo mItr qwk dirMdy POjIaF ny afm lokF qy BI bVy Ëulm kIqy. afpxy suwK suafdF leI AunHF ƒ luwitaf qy bypwq kIqf. ies qrHF byaMq ipMz AujfV idwqy gey. koeI cfrf nf jFdf vyK ky sfrIaF srkfrI iDrF ny aOrMgËyb dy dsqKqF vflI kurfn ilaFdI. ihMdU rfijaF vwloN gIqf aqy afty dI gAU bxf ky dIvf jgf ky iljfx dI iqafrI kIqI geI. ieh sfrIaF cIËF afpxy dUq ƒ dy ky gurU jI vwl Byijaf igaf. Kq ivc bynqI kIqI geI ik srkfr dI iewËq df svfl hY. agr qusIN iklHf KflI kr idAu, quhfƒ qy quhfzy iswKF ƒ shI slfmq cly jfx idwqf jfvygf. iklHf nf Cwzx dI sUrq ivc dovF iDrF df bVf jfnI qy mflI nuksfn hovygf. gAU, gIqf qy kurfn sfQI hn, ivÈvfs kro. srkfrI iDr vwloN lMmy smyN qoN kIqIaF jfx vflIaF mwkfrIaF, DwkyÈfhIaF bfry sB kuJ pqf hox dy bfvjUd siqgurU jI ny ienHF ksmF qy XkIn kr ilaf. Auh cfhuMdy sn iksy hIly BI mnuwKI KUn zuwlxoN roikaf jf sky. ijs Drm pusqk ƒ siqgurU jI afpxy ieÈt nhIN mMndy sn. ijs gAU gIqf qy AunHF df koeI ivÈvfs nhIN sI, iPr BI AunHF ny XkIn krky anMdpur Cwzxf pRvfn kr ilaf. ijnF dI kurfn sI AunHF kurfn dy ivÈvfs ƒ kwKoN holf kr idwqf. ijhVy gAU qy gIqf dI ksm cuwk ky ivÈvfs idvfAuNdy rhy, AunHF ny Kud hI Aus Brosy ƒ Gwty rol ky rwK idwqf. sfry vfady ivÈvfs ksmF qoV ky, siqgurU jI dy kfPly qy hmlf kr idwqf. ieh hmlf Drm dy pivwqr ivÈvfs qy hmlf sI. mnuwKqf pRqI Gor aprfD sI. siqgurU jI ny ies ƒ iKVy mwQy svIkfr kIqf qy Gwt igxqI, Gwt sfDn hox dy bfvjUd BI Drm doKIaF dy Cwky Cuzf idwqy.

ies jMg ƒ ''Bgvfn jI'' tfl nf sky. sgoN jMg ivc QF pr JUT Pryb df shfrf lYNdy pRqwK vyKy jf skdy hn. afpxy kIqy kOl muqfbk ik ''mYN hiQafr lY ky nhIN lVFgf'' pRx ƒ Kud hI smF afAux qy qoV idwqf. Kud hiQafr cuwk ky kOrvF ƒ mfrdy rhy. XuiDÈtr ƒ JUT bolx leI mjbUr krdy rhy. krx vrgy isr kwZvyN sUrmy ƒ mrvfAux leI, puwqr ƒ Aumr Br leI iqafg cuwkI ''kMvfrI mF'' kuMqI ƒ hI mF dI mmqf df vfsqf pfAux leI Byijaf igaf. kuMqI ny rox dy KyKx krky afpxy ''nfjfieË'' puwqr qoN ieh vcn lY ilaf ik myry ''bhfdr puwqr'' arjn ƒ nf mfrI. afpxI jfn BfvyN gMvf leI, Aus ny ievyN hI kIqf. iesy qrHF iek hor sfijÈ rUpI hiQafr dI vrqoN kridaF, ''svyry aMimRq vyly'' bRfhmx df ByK Dfr ky, ikRÈn krx dy mihl awgy hwQ joV ky inmrqf ivc isr Jukf ky jf hfËr hoieaf. hr roË vFg krx grIbF ƒ dfn krn leI ieÈnfn krky bfhr afieaf. hor sfry Bugq gey, nvF afieaf bRfhmx ipCFh, hwQ bMnI isr suwtI Kloqf irhf. krx ny puwiCaf- ''pMizq jI, lAu aMn Bojn, ilafAu afpxf dfn pfqr''. bRfhmx- ''jjmfn mYN bVy sMkt ivc hF aMn nhIN lvFgf. quhfzy mihl awgy hI mr jfxf cfhuMdf hF''. ---cldf




.