.

lyKY kbhU n pfie

pRo: gurbcn isMG

iksy ivdvfn ny TIk hI iliKaf ey ik ijwQy swc pRgt huMdf hY, AuQy pujfrI vI nfl hI jnm lY lYNdy hn. swc ny BolI BflI mnuwKqf nUM pujfrI dI jkV ivcoN ajLfd krAuxf hY. pujfrI jmfq ajyhf kdy vI nhIN hox dyNdI. swc df jnm hox qy iek vfr pujfrI nUM Dwkf qF jLrUr lwgdf hY, pr Auh CyqI hI sMBl jFdf hY. sLfqr idmfg rwKdf hoieaf pujfrI swc nUM afpxy ZMg nfl pysL krky, nvyN isry qoN lukfeI nUM pUjf ivc AulLJf lYNdf hY. iesdf qrIkf bhuq hI ajIb iksm df hY. pihlF qF ieh swc dy afly duafly bYTdf hY, iPr hOlLI hOlLI swc dy Aupr hI bYT jFdf hY. iek smF ajyhf vI aAuNdf ey jdoN swc alop ho ky hI jFdf hY qy pujfrI dI pUjf hI aslI Drm idsdf hY. dunIaF swc nUM Bul ky pujfrI duafrf buxy hoey qfxy ivc AlJ ky rih jFdI hY. lwkVI nUM iek vfr GuxH lwg jfey qy smyN anusfr Ausdf ielfj nf kIqf jfey, lwkVI iblkul KfDI jfeygI iswKI nUM vI swuc dy nF hyT ajyhf GuxH lwg igaf ey jo sLYqfn dI aFdr vFg vwDdf hI jFdf ey qy hwtx df nF hI nhIN lYNdf. ies mhFmfrI ibmfrI df ielfj isrP gurbfxI igafn dI dvfeI hI ho skdI hY. sLfqr pujfrI ny suwc dy nF hyT afm lukfeI nUM gurbfxI nfloN dUr kIqf hY. bRfhmx dI sdIv kfl soc qy pihrf dyNidaF sfzy afpixaF ny hI sfnUM gurbfxI qoN kohF mIl dUr iljfx ivc koeI ksr nhIN CwzI. aYsf zr pYdf kr idwqf ik jy kr qusF gurbfxI pVHI qF qUhfnUM BfrI pfp lwgygf. iksy ny kih idwqf kysI iesLnfn krn qoN ibnF koeI pfT hI nhIN kr skdf. iksy ny iswKI nfl pUrf mKOl kridaF gurduafry dy aMdr hI swcKMz vwKrf bxf ky igxqI dy pfT krn qoN ibnHF aMdr jfx qy sDfrx ikrqI qy sKqfeI nfl rokF lf idwqIaF.

iek hor ajIb vfikaf dyKx nUM imldf hY ijs ny vI aMimRRq Cwk ilaf Ausdf rotI pfxI vwKrf ho igaf jF Aus nUM ajyhI iswiKaf idwqI geI Ausny afp hI kih idwqf myrf culHf cAuNkf vwKrf kr idwqf jfey. hux hflfq ajyhy bx gey hn ik zyry vfilaF ny ijs dy Gr jfxf hovy Aus Gr ivc zyry vfilaF dy afpxy lFgrI jFdy hn. suwc df pUrf ieiqafd rwiKaf jFdf hY. sfzf ajyhf krm dyK ky qF iek vfr brfhmx vI jLrUr sLrmsfr huMdf hovygf, vfhvf swuc ivc AulJ gey hn qy afps ivc hI AulJ rhy hn. iek gurduafry ivc kuJ bfhrly skUlF dy ividafrQI sfzf gOrv meI ivrsf dyKx leI afey, gurU gRMQ sfihb jI dy sfhmxy mwQf tyk ky nfl bxy swcKMz ivc jfx lwgy qF iek bIbI jI ny Cwq isr qy cuwk leI qy afKx lwgI aMdr koeI nhIN jf skdf ikAuNik gurU jI arfm kr rhy hn. dUsrf iehnF bwicaF nUM mrXfdf bfry koeI igafn nhIN hY, ho skdf ey keIaF ny iehnF ivcoN kysI iesLnfn nf kIqf hoey. bfhrly Drmf nfl sbMD rwKx vfly bwcy sfzy bfry kI socdy hoxgy? ieh qy Auh bIbI jI hI ibhqr qrIky nfl dws skdy hn. pr Boly bwcy kI sfzf gOrvmeI ivrsf jfnxgy. suwc dy nF hyT asIN afp hI afpxy bwicaF nUM dUr krI jf rhy hF. gurbfxI ivc qF aKOqI suwc dIaF DwjIaF AuzfeIaF hn. iek gwl jLrUr iDafn ivc rwKx vflI hY ik gurduafry jdoN vI aAuxf ey sPfeI nUM pihly drjy qy rwKxf bhuq jLrUrI hY. hwQ pYr qy kpVy afid sfP suQry hoxy cfhIdy hn. iesdf arQ ieh nhIN hY ik bfhrlI sPfeI qy hI jLor dy idwqf jfey qy aMdrlI sPfeI vl iDafn hI nf idwqf jfey. suwc dy nF hyT asIN inHry krm kFzI hI bx gey hF aslIaq qF iek pfsy hI rih geI hY. iek hor Brm pfl ilaf hY igxqI dy pUjf pfT kIiqaF sfzf sMsfr ivcoN pfr Auqfrf ho skdf hY. gurU nfnk sfihb jI kdy vI iehnF sLbdF nfl sihmq nhIN hoey. bsMq rfg ivc iek sLbd gurU sfihb jI df Aucfrx kIqf hoieaf ivcfr crcf leI sfhmxy ilaFdf hY.

suieny kf cAukf kMcn kuafr]rUpy kIaf kfrf bhuq ibsQfr]

gMgf kf Audk krMqy kI afig]gruVf Kfxf duD isAu gfiz]1]

ry mn lyKY kbhU nf pfie ]jfm n BIjY sfc nfie]rhfE]

ds aT lIKY hovih pfis]cfry byd muKfgr pfiT ]

pUrbI nfvY crnf kI dfiq]vrq nym kry idn rfiq]2]

kfjLI mulf hovih syK ]jogI jMgm BgvY ByK ]

ko igrhI krmf kI sMiD ]ibn bUJY sB KVIas bMiD]3]

jyqy jIa ilKI isirkfr]krxI Aupir hovig sfr ]

hukm krih mUrK gvfr ]nfnk sfcy ky isPq BMzfr ]4]

bsMq mhlf 1—pMnf-1168 ]

sdIaF qfeIN bRfhmx dyvqy df glbf grIb mnuwKqf qy irhf hY jo ajy qFeI vI sfP sLbdF ivc idsdf hY. ies sLbd dIaF rhfE dIaF qukF ivc igxqI imxqI dy Dfrimk krmF dI crcf kIqI geI hY. pUjf df mfl Cwkx vfly ny igx igx ky krm mnuwK dy glL pf idwqy hn. amIr afdmI qF afpxy nwk nmUj dI Kfqr byloVy Dfrimk ivKfvy krn ivc ruwJ igaf qy afm jMqf vyKo vyKI ikqy rb jI sfzy nfl inrfjL nf ho jfx, ieh krm krI jf rhy hn. gurdyv jI df spsLt Prmfx hox dy bfvjUd vI lyiKaF ivc pey hoey hF. hy myry mn lyKf kIiqaF kdy vI mn prmfqmf dy ivc nhIN iBwj skdf. mn iBwjxf ey pRBU jI dy guxF nUM Dfrn kIiqaF. guxF nUM Dfrn krnf qF iek pfsy irhf, hux qy hflfq ajyhy bx gey hn rwbI guxF nUM asIN suxnf hI nhIN chuMdy. lyKy ikhVy ikhVy ny Auh bfkI dy sLbd ivc ivsQfr nfl afey hn. rhfAu dIaF qukF---

ry mn lyKY kbhU n pfie]jfm n BIjY sfc nfie]

lyKy, igxy imwQy ajyhy krm krI jfxy ijhnF df koeI lfB hI nf hoey, qy mn nUM Drvfs dyeI jfxf asIN bhuq rfm Bgq hF qy bfkI dI dunIaF qF iswDI hI nrk ivc clI jfxI hY. ijMnF icr gurbfxI dy igafn vl vwDx df Xqn nhIN krdy AuhnF icr qIk kdy vI afqimk AunqI nhIN ho skdI qy nf hI kdy smfj df koeI Blf ho skdf. bfkI sLbd ivc inBfa rhy lyiKaF df ijLkr afieaf hY----

suieny kf cAukf kMcn kuafr]rUpy kIaf kfrf bhuq ibsQfir]

gMgf kf Audk krMqy kI afig]gruVf Kfxf duD isAu gfiz]

rotI iqafr krn leI cANuky dI sPfeI jLrUr hoxI cfhIdI hY. pRsLfdf pfxI vrq cukx dy AuprMq iPr sPfeI aqI jLrUrI hY. awj ivigafn dy Xug aMdr bfhrly mulkF ivc Kfx pIx dIaF vsqF dI sPfeI vl Aucycf iDafn idwqf jf irhf hY. jy ikqy Kfx vflI vsqU ivcoN kdy kdfeI koeI mwKI ieq afidk inkl afey qF pqf lwgx qy Ausy vyly hotl nUM sIl kr idwqf jFdf hY. icqfvnI jF BfrI jurmfnf Br ky hI agFh koeI kfrvfeI hoeygI. pr asF ies gwl nUM nf smJidaF hoieaF sPfeI nUM Drm nfl joVidaF, suwc df nF dy ky prmfqmf dI prfpqI df sfDn mMnI bYTy hF. aKAuqI pivwqrqf leI kIqy anykF krmF df iBafnk BFzf gurU jI ny sB dy sfhmxy PoiVaf hY. bRfhmx dyvqf suwc dy nF hyT cAuNky nUM pocf dyky pivwqr krn dy afhr ivc lwigaf sI. gurdyv jI df spwsLt aYlfn ey ky gohy afid df pocf PyiraF qF qyrI sLfied gwl nf bxy, bysLk qMU suieny df cAuNkf iqafr krky, suieny dy hI Bfzy vrqoN ivc ilafvyN qyry mn ivc qF vI pivwqrqf nhIN af skdI. cONky nMU hor suwcf krn leI cFdI dIaF lkIrF kwZyN, Bojn iqafr krn leI gMgf df jl ilafvyN, cuwlyH ivc arxI dI lwkV bflLyN, duwD nUM irnH irnH ky sMGxI kVfkydfr KIr iqafr kryN qF vI qyry mn df aMDyrf dUr nhIN ho skdf.

suwc qy iBwt sfzy ivc ieqnI af geI ey iswK hI iswK dy hwQ df prsLfdf pfxI lY ky Kfx pfxI leI iqafr nhIN hY. gurduafry ivc bixaf hoieaf kVfh pRsLfd lYx qoN spsLt nFh kIqI jf rhI hY. keI qF afpxy hwQ nUM glL ivc pfey prny nfl lpyt ky dUsry nfl iPr imlAuxgy. DMn gurU df jIvn BfeI mrdfny dy hwQoN Bojn lY ky qkrIbn pMj dhfky Cwkdy rhy hn. hr cIjL dI hwd huMdI hY pr jdoN hwd qoN koeI krm vwD jfey qF inhcq rUp ivc Auh krm kFz bx jFdf hY. mnuwKI Bfvnf vflf isrijaf irsLqf kfgjLF ivc alop ho irhf hY. BFizaF df nvF iKafl AuqpMn hoieaf koeI afKdf ey kyvl srb lohy df BFzf vriqaf jfxf cfhIdf hY qy koeI kwc, stIl dy brqnF qy rOlLf pfeI bYTf hY. smJx vflI gwl ey mwJ hwz mfs qy KUn dI bxI hoeI. qy mnuwK df srIr vI hwz mfs, KUn df bixaf hoieaf hY. cmVy dy Qx qy cmVy dy buwl pr indfn mnuwK ny ivckfr BfizaF df rOlLf pfieaf hoieaf ey. suwc leI vrqy jfx vfly suieny dy brqnF nUM vI qrjIh nhIN idwqI geI. keI vfrI ajIb GtnfvF vfpr jFdIaF ny jo ieiqhfs df ihwsf hI ho inbVdIaF ny kYlyPornIaf dy iek prvfr ivc lMgr Cwkx lwigaF AuhnF ny iek Gtnf df ijLkr kIqf ik sfzy Gr kuJ isMG lMgr Cwkx leI afey. acfnk bwcy ny slfd vflI plyt nUM hwQ lgf idwqf, iek isMG ny dyK ilaf qy nfl hI puC ilaf ies bwcy ny aMimRq Cwikaf hoieaf ky nhIN, GridaF ny ikhf nhIN jI ies ny aMimRq nhIN Cwikaf hoieaf. lMgr Cwkx vfly isMGF ivcoN iek kihx lwgf qF iPr ieh slfd jUTf ho igaf hY. ivcfry GridaF ny mOkf sMBflidaF Ausy vyly hI hor slfd iqafr kr ilaf. lLMgr Cwkx dy AuprMq prvfr vfilaF ny cfh jF dwuD Cwkx bfry ivcfr puwCy qF grm duwD dI iewCf pRgt kIqI geI. duwD iqafr ho ky af igaf qF iek bwcy ny isMGF qy suafl kr idwqf ijsdI iksy nUM vI afs nhIN sI. aMkl kI mwJ ny vI aMimRq Cwikaf hoieaf hY? jy mwJ ny aMimRq nhIN Cwikaf hoieaf qF kI Aus df dwD pIqf jf skdf hY? ajyhy suafl df iksy pfs vI koeI Auwqr nhIN sI. ieh qF iek vMngI mfqr hY iswKF dI apnfeI hoeI aKOqI swuc dI, jo Brf nfloN Brf nUM dUr krI jf rhI hY. bnfvtI swuc rwKx vfly ies sLbd nUM pVHxgy? jF pUjf qIk hI sImq ho ky rih jfxgy? jLrf ku sLbd ivcfrn dI loV hY, rsqf afpxy afp imldf jfeygf. keI ivcfry qF Bfzy vI afpxy GroN hI nfl lY ky jFdy hn. ieh lyiKaF dy jIvn ivc pey hoey hn.

sLbd dy dUsry bMd ivc igxqI dy pfTF dI crcf sfzy iDafn ivc ilaFdI geI hY. iksy pMzq ny aTfrF purfx ilK ky afpxy pfs rwKy hox, cfry vydF df pfT jLbfnI Xfd hovy. imwQy hoey idhfiVaF qy qIrQF df iesLnfn kry sLfsqrF dI dwsI hoeI mrXfdf anusfr vwK 2 vrnF dy bMidaF nUM dfn dyvy idny rfq vrq rwKdf rhy keI qrFH dy inXm inBAuNdf rhy qF vI ieh inXm pRBU nUM psMd nhIN hn. qkF df pfT ies qrHF hY.

ds aT lIKY hovih pfis ]cfry byd muKfgr pfiT]

pUrbI nfvY crnf kI dfiq]vrq nym kry idn rfiq]

iswKI ivc ajIb ajIb khfxIaF dyKx nUM iml rhIaF hn. keIaF ny sMkt mocn qy keIaF ny dwuK BMjn dy gutky afpxy pfs rwKy hoey hn hux qy ieh vI suxn ivc af irhf ey ik aoh bfbf jI suKmnI sfihb df pUrf pfT pMdrF imMtF ivc kr dyNdy hn. dUsrf koloN hI bol AuTdf hY ik sfzy bfbf jI qF iqMn imMt ivc jpujI df pfT kr dyNdy hn. qIsrf mnIkrn dy iesLnfn dI mhwqqf dws ky lokF nUM afpxy ipCy lgAux dy Xqn ivc lwigaf hoieaf hY. keIaF ny hymkuMt dy qIrQ df njLfrf pysL krky iek vwKrI iksm df vpfr cmkf ilaf hoieaf hY. koeI nfnksr nUM BgqI df Gr dws ky mhfn qIrQ df drjf dy irhf hY. koeI awDf iklo pnIr df prAuNTf Cwk ky kihMdf hY mYN sfrf idn awj vrq rwiKaf hoieaf hY. koeI gurbfxI nUM mMqRF vFgUM qoqf rtn qy jLor dy irhf hY. iehnF lyiKaF nfl jIvn ivc nf qF rvfngI af skdI hY qy nf hI rUhfnIaq df koeI asr ho skdf hY. ieh sB DMDf ipitaf jf irhf hY. nym inbhuMxf jLrUrI ey pr ijsdI izAUtI rfq Br cldI ey Auh ivcfrf aMimRq vyly df nym ikvyN inBfa skdf hY. igxqI dy vrq, qIrQ iesLnfn, jLbfnI pfT Xfd krky dUijaF qy rohb pAuxf, gurbfxI dIaF poQIaF nUM hr smyN afpxy nfl rwK ky lyiKaf ivc pey rihxf hMkfr dI GMmuxGyrI ivc Pwisaf ipaf hY.

Auprokq lyiKaf ivc ijwQy Pisaf ipaf ey AuwQy iek hor lyKf rMg brMgy ilbfs df vI ies nUM icMbiVaf hoieaf hY. bysLwk kfjLI, mulF, sLyK, jogI jMgm ieiqafidk df nfm lYky AuhnF dy ilbfs dI gwl kIqI geI ey, pr ieh gwl iswK Drm qy pUrI qrHF ZuwkdI hY. koeI lwk nfl nIlf prnf bMnx ivc hI sfrI gurmiq smJI bYTf hY, koeI colLy qy colLf pfeI isMGF df sfihb bx bYTf hY. pUrf vfk ies qrHF aAuNdf ey----

kfjI mulf hovih syK]jogI jMgm BgvY ByK]

ko igrhI krmf kI sMiD]ibn bUJY sB KVIas bMiD]




.