.
 

krmI krmI hoie vIcfru

   
 

Judgement in the court of Akal Purkh depends upon one’s deeds and actions.

   
       
 

afm qOr qy asIN krmF bfry ieh hI smJdy hF ik BfvyN dunIaF df koeI vI BYVf kMm kr lAu, bs QoVI ijhI pfT pUjf kr lAu, dfn puMn kr lAu, iPr sfzf afpxy afp Blf ho jfvygf. pr kI asIN kdI vyiKaf hY ik pfxI ivc lUx pfieaf jfvy qy pUjf pfT krn nfl Aus df svfd KMz vrgf imTf jo jfvy. jy kr ajyhf srIrk ql qy nhIN ho skdf qF iPr Auh afqimk ql qy iks qrHF ho jfvygf. hukmu bfry vI asIN ieh hI smJdy hF ik iksy bjLurg, vwzy, mflk, aPLsr jF aiDafpk ny ijhVf vI kMm ikhf hY, Aus df ikhf hI hukmu hY. prMqU gurbfxI ivwc hukmu df sbMD akfl purKu dy inXm, Drm, asUl jF isstm nfl hY. ieh sIimq nhIN hY ikAuNik akfl purKu df asUl kudrq aqy jIvn dy hr pihlU nfl sbMDq hY, ies ivc anykqf hY.

   
 

gurU nfnk sfihb ny qF jpujI sfihb dI pihlI pOVI ivwc hI smJf idwqf hY ik jy kr akfl purKu ƒ pfxF hY qF akfl purKu dy hukmu qy Aus dI rjLf anusfr clxf pvygf jo ik Dur qoN hI jIv dy nfl iliKaf hoieaf hY. "ikv sicafrf hoeIaY ikv kUVY qutY pfil ] hukim rjfeI clxf nfnk iliKaf nfil ]1]" (1)

   
 

sfrI isRsLtI rwb dy hukmu ivc hI hY. "hukmY aMdir sBu ko bfhir hukm n koie ]" (1) koeI jIv hukm qoN bfhr, Bfv hukmu qo afkI nhIN ho skdf. BfvyN koeI rwb ƒ mMny jF nf mMny. ies leI BfvyN koeI afsiqk hY jF nfsiqk hY. Auh hY hukmu dy aDIn hI.

   
 

jpujI sfihb dy aMq ivc ieh vI spsLt kr idqf igaf hY ik akfl purKu df Drm, Aus dI hjLUrI ivc, Bfv pUrI isRsLtI ivc, jIvF dy kIqy hoey cMgy qy mMdy kMmF ƒ ivcfrdf hY. afpo afpxy kIqy hoey krmF anusfr keI jIv akfl purK dy nyVy ho jFdy hn qy keI akfl purK qoN dUr ho jFdy hn. ijnHF mnuwKF ny akfl purK df nfm ismiraf hY, gux gfien kIqy, Aus dy inXm anusfr jIvn bqIq kIqf. Auh afpxI imhnq sPl kr jFdy hn. ajyhy mnuwK akfl purK dy dr qy prvfn ho jFdy hn. Auh AuWjly muwK vfly hn qy hor vI keI jIv AunHF dI sMgiq ivc rih ky "kUV dI pfil" Zfh ky mfieaf dy bMDnF qoN mukq ho jFdy hn. "cMigafeIaf buirafeIaf, vfcY Drmu hdUir ] krmI afpo afpxI, ky nyVY ky dUir ] ijnI nfmu iDafieaf, gey mskiq Gfil ] nfnk qy muK Aujly, kyqI CutI nfil ]1] (8)"

   
 

sfrI isRsLtI akfl purKu ny afp rcI hY qy afp hI ies ivc ijMd rUpI swiqaf pfeI hY. afpxy pYdf kIqy hoey cMgy qy mMdy jIvF dI sMBfl afp kr irhf hY. jo vI jIv Aus df pYdf kIqf hoieaf hY, Aus ny iek idn ieQoN cly jfxf hY, Bfv iek idn Aus df aMq ho jfxf hY. ies leI ijs pRBU dy idwqy hoey ieh ijMd qy pRfx hn, Aus mflk ƒ mn qoN kdy Bulfxf nhIN cfhIdf. ijqny icr leI ieh ijMd qy pRfx imly hoey hn, AuWdm kr ky, afpxy hwQF nfl afpxf kMm afp hI suafrnf cfhIdf hY. Bfv, ieh mnuwKf-jnm hrI dy gux gfien krky sPl krnf cfhIdf hY.

   
 

pAuVI ] afpy hI krxf kIE kl afpy hI qY DfrIaY ] dyKih kIqf afpxf Dir kcI pkI sfrIaY ] jo afieaf so clsI sBu koeI afeI vfrIaY ] ijs ky jIa prfx hih ikAu sfihbu mnhu ivsfrIaY ] afpx hQI afpxf afpy hI kfju svfrIaY ]20] (474)

   
       
 

kudriq df inXm aYsf hY ik mnuwK ijs qrHF df bIj bIjdf hY, Aus anusfr hI Psl dI ktfeI krdf hY. TIk iesy qrHF mnuwK jo jo krm krdf hY. Aus dy kIqy hoie krmF anusfr Ausdy mwQy AuWqy lyKf iliKaf jFdf hY qy Aus anusfr Auh Pl pRfpq krdf hY. "jyhf bIjY so luxY, mQY jo iliKafsu ] (134)"

   
 

asIN krdy kuJ hor hF qy afs kuJ hor dI rwKdy hF. asIN bIjdy qF ikkrF (bury kMm) hF pr afs ieh rwKdy hF ik Pl aMgUr (bKLsLs) dy imlx. kwqdy qF AuWn hF pr socdy hF ik ieh rysLm dy kpVy bx jfx. krdy qF pfp hF pr afs puMn dI rwKdy hF.

   
 

PrIdf loVY dfK ibjAurIaF ikkir bIjY jtu ] hMZY AuNn kqfiedf pYDf loVY ptu ]23] (1379)

   
 

PYslf kIqy hoey krmF anusfr hoxf hY. ieh srIr mnuwK dy krmF df Kyq hY, jo kuJ mnuwK ies srIr rUpI Kyq ivc bIjdf hY AuhI PLsl vwZdf hY. ijs qrHF dy krm krdf hY, Aus qrHF df Pl pRfpq kr lYNdf hY. "jyhf bIjY so luxY krmf sMdVf Kyqu ] (134)"

   
 

asI afpxy krmF dI kmfeI sdkf hI Aus akfl purKu qoN ivCVy hoey hF. ies leI bynqI krnI hY ik hy akfl purKu asIN mfieaf dy moh ivc Ps ky qYƒ ivsfrI bYTy hF, sfzy qy imhr kr qy sfƒ afpxy nfl imlf lAu. "ikriq krm ky vICuVy, kir ikrpf mylhu rfm ]" (133)

   
 

KflI rvfieqI qOr qy bynqI jF ardfs krn nfl kuJ nhIN hoxF hY. ieh cMgI qrHF smJ lYxF hY ik akfl purKu sB QfeIN, Bfv hryk ihrdy dy aMdr qy bfhr ivafpk hY. ies krky jIvF dy ihridaF dy aMdr qy bfhr dy sfry Byd jfxdf hY. mnuwKI mn ƒ smJFxf bhuq jrUrI hY ik Auh jo kuJ vI krdf hY, hrI sB QfeIN ivafpk hox krky jfxdf hY. Aupfa iek hI hY ik Aus ƒ hmysLF cyqy rwiKaf jfvy. pfp krn vfly nµU rwb qoN zr lwgdf hY, qy DrmI bMdf hmysLF KyVy ivc rihMdf hY. akfl purKu afp swcf hY, Aus df inafAuN vI swcf hY, iPr asIN ikAuN zrIey? gurU sfihb qF smJFdy hn ik zrnf qF ikqy irhf, ijnHF nµU swcy hrI dI smJ pY jFdI hY, Auh Aus dy ivc hI rl jFdy hn. Bfv, Aus dy nfl iek-imk ho jFdy hn.

   
 

pAuVI ] hir aMdir bfhir ieku qUM qUM jfxih Byqu ] jo kIcY so hir jfxdf myry mn hir cyqu ] so zrY ij pfp kmfvdf DrmI ivgsyqu ] qUM scf afip inafAu scu qf zrIaY kyqu ] ijnf nfnk scu pCfixaf sy sic rlyqu ]5] (84)

   
       
 

ijs qrHF suprIm kort ny lokF dIaF votF jF mq anusfr PYslf nhIN krnF hY. suprIm kort ny sivDfn anusfr PYslf krnF hY. TIk iesy qrHF akfl purKu ny lokF dy bxfey hoey sivDfn, kfƒn, DrmF, mqF, inXmF, asUlF jF rvfieqf anusfr PYslf nhIN krnF hY. akfl purKu ny afpxy inXm, Drm, asUl, hukmu anusfr PYslf krnF hY. Drm-rfj dI kcihrI ivc inrol swc duafrf jIvF dy krmF df inbyVf hMudf hY. Bfv, EQy inbyVy df mfp ‘inrol scu’ hY. ijnHF dy pwly ‘scu’ huMdf hY AunHF ƒ afdr imldf hY qy mMd-krmI jIv cux ky vwKry kIqy jFdy hn. kUV TwgI krn vfly jIvF ƒ EQy itkfxf nhIN imldf, kflf mUMh kr ky AuhnF ƒ dojLk ivc Dwikaf jFdf hY. ijhVy mnuwK akfl purKu dy nfm ivc rMgy hoey hn, Auh bfjLI ijwq jFdy hn qy TwgI krn vfly bMdy afpxy mnuwKf jnm dI bfjI hfr jFdy hn. Drm-rfj ƒ jIvF dy kIqy krmF df lyKf ilKx vfsqy AunHF dy Aupr mukwrr kIqf hoieaf hY.

   
 

pAuVI ] nfnk jIa Aupfie kY iliK nfvY Drmu bhfilaf ] EQY scy hI sic inbVY cuix viK kZy jjmfilaf ] QfAu n pfiein kUiVafr muh kflÙY dojik cfilaf ] qyrY nfie rqy sy ijix gey hfir gey is Tgx vfilaf ] iliK nfvY Drmu bhfilaf ]2] (463)

   
 

mnuwK df suBfa hY ik hmysLF dUsry qy dosL lfAuNdf hY qy afpxy afp ƒ TIk smJdf hY. ieQy hI bs nhIN BYVy krm asIN afp krdy hF qy jdo koeI Gtnf vfprdI hY qF dosL akfl purKu qy lf idMdy hF. asIN ijho ijhy kMm krdy hF, Auho ijhf Pl pf lYNdy hF. afpxy kIqy krmF anusfr, afpxy Auqy afey duwKF klysLF leI, hor lokF ƒ dosL nhIN dyxf cfhIdf. BYV sfzy afpxy krmF ivc hI hY. ies vfsqy mnuwK ƒ ieh cyqy rwKxf hY ik mYN iksy hor dy mwQy dosL n mVHF. afpxI mq dy anusfr iksy hor ƒ dosLI Thrfx dI QF, afpxI krxI suDfrn dI loV hY.

   
 

ddY dosu n dyAU iksY dosu krMmf afpixaf ] jo mY kIaf so mY pfieaf dosu n dIjY avr jnf ]21] (433)

   
 

dUsry qy dosL dyx df kfrx aigafnqf hY. jy kr aMdr gurbfxI duafrf dwisaf hoieaf igafn hY qF hI aslI Drm df pqf lg skdf hY. jIvn df mnorQ pUrf krn df PLrjL qF hI smJ afAuNdf hY jy kr pqf hovy ik ieh hIrf-jnm iks leI imilaf hY. pr ijs mnuwK dy aMdr JUT hovy, AuQy Drm dI QF pfp hI ho skdf hY. loBI mnuwK afpxI afqmk mOq df afp hI kfrx bxdf hY. afpxf anmolk jIvn kAuzI bdly gvf lYNdf hY. prmfqmf df invfs isrPL Aus ihrdy ivc huMdf hY ijQy aMdr sc hY, Brosf hY, iKmf hY, sbr hY, sLFqI hY.

   
 

kbIrf jhf igafnu qh Drmu hY jhf JUTu qh pfpu ] jhf loBu qh kflu hY jhf iKmf qh afip ]155] (1372)

   
 

pfp df puwqr aprfD hY. jdoN pfp hwd twp jFdf hY qF Auh aprfD bx jFdf hY. pfp mn krky huMdy hn aqy aprfD qn krky huMdy hn. dunIaF ivc pfpI bhuq hn. pr aprfDI Gwt hn. pfp idKfeI nhIN idMdF hY. aprfD vyiKaf jf skdf hY. pihlF pfp bxdf hY qy iPr aprfD huMdF hY. gMgU brfhmx dy aMdr pfp (loB) sI ijhVf aprfD dI sLkl aKiqafr krky Coty sfihbjLfidaF dI sLhIdI df kfrx bixaf. ijhVf prmfqmF kolo zrdf hY Auh pfp nhIN krdf hY. ijhVf srkfr kolo zrdf hY Auh aprfD nhIN krdf hY. aprfD qF hI Kqm ho skdy hn jy kr pfp dUr kIqy jfx. iesy leI nOvy pfqsLfh gurbfxI ivc smJFdy hn ik aY vyprvfh mnuwK ! pfp krn qoN zr, qy ienHF pfpF qoN bcx leI Aus prmfqmf dI srn ipaf rhu, jo gLrIbF qy dieaf krn vflf hY qy sfry zr dUr krn vflf hY. "nr acyq pfp qy zru ry ] dIn dieafl sgl BY BMjn srin qfih qum pru ry ]1] rhfAu ]" (220)

   
       
 

pfp bhuq mfVf kMm hY, pr pfpI ƒ bhuq ipafrf lwgdf hY. pfpI afp Kud pfp nfl lwidaf rihMdf hY qy pfp df hI iKlfrf iKlfrdf rihMdf hY. "pfpu burf pfpI kAu ipafrf ] pfip ldy pfpy pfsfrf ]" (935)

   
 

pfpI mnuwK ivkfrF vfly kMm krdy rihMdy hn ijs krky Auh hmysLF aMdro iKJy qy duKI rihMdy hn. ivkfrIaF ƒ Drmrfj hr vyly ieAuN duKI krdf rihMdf hY ijvyN mDfxIaF duwD irVkdIaF hn. ajyhf mnuwK jIvn ivc kdy suK nhIN pf skdf hY. "pfpI krm kmfvdy krdy hfey hfie ] nfnk ijAu mQin mfDfxIaf iqAu mQy DRm rfie ]9]" (1425)

   
       
 

mwCI afpxI pRIq pfxI nfl mrn AuprMq vI nhIN CwzdI, mwCI Kfx qoN bfad bhuq ipafs lgdI hY. ieh iek kudrq df sbUq hY jo ik asIN afp vyK skdy hF qy anuBv kr skdy hF. TIk Ausy qrHF mnuwK dy krm vI ies lok ivc qy prlok ivc Aus dy nfl hI rihMdy hn.

   
 

mnuwK ivkfr srIr krky vI krdf hY aqy mn krky vI. srIr dy kIqy ivkfr (aprfD) smfj jF kfƒn vyK skdf hY. mn krky kIqy ivkfr smfj jF kfƒn nhIN vyK skdf hY, isrP akfl purKu hI vyK skdf hY. sMsfr ikRq muqfbk PYslf krdf hY. vfihgurU socxI muqfbk PYslf krdf hY. smfj krm kFz, ivKfvy qy ikRq vyKdf hY. prmfqmF mfnisk krmF df iDafn rwKdf hY. prmfqmF socxI qy nIXq vyKdf hY. smfj ikrdfr vyKdf hY. prmfqmF ivcfr vyKdf hY. iehI kfrx hY ik smfj aqy kfƒn dy zr krky ijafdf qr lok afpxI ikRq TIk rwKdy hn. prMqU koeI ivrlf hI huMdF hY ijs dI socxI qy nIXq TIk huMdI hY.

   
 

jdoN srIr nfs ho jFdf hY qF srIr dy ql qy kIqy krm vI nfs ho jFdy hn. iehI kfrx hY ik iswK Drm ivc krm kFzf dI koeI QF nhIN. gurU sfihb ny iksy qrHF df krm kFz pRvfn nhIN kIqf.

   
 

sUhI mhlf 5 ] krm Drm pfKMz jo dIsih iqn jmu jfgfqI lUtY ] (747)

   
       
 

gurU sfihb dy hukmnfimaF ivc vI rihq df bhuq mhwqv hY, ByK ƒ koeI QF nhIN idqI geI hY.

   
 

rihq ipafrI muJ kAu, isK ipafrf nfih ] rihxI rhY soeI isK myrf. Ehu sfihb mY Aus kf cyrf. rihq ibnF nih isK khfvY, rihq ibnF dr cotF KfvY. rihq ibn suK kbhuM n lhy. qF qy rihq su idRV kr rhY. (rihqnfmf BfeI dysf isMG jI)

   
       
 

pfp iqMn qrHF kIqy jf skdy hn. mn, bcn, kRm krky.

  • mn dy pfp = iejq bfry burf socxf, Dn bfry burf socxf, jfn bfry burf socxf,
  • bcn (jbfn) dy krky pfp = glq isiKaf, inMdf, kRoD, ivarQ bolxF,
  • kRm (qn) dy pfp = iejq lutxI, Dn Koxf, jfn lYxI,
   
       
 

mn krky kIqy pfp df dunIaF ƒ pqf nhIN lgdf hY. bcn aqy kRm krky kIqy pfp Bfv aprfD df dunIaF ƒ pqf lg jFdf hY.

   
 

jy kr koeI gl mnuwK dI smJ ivc hY qF Auh cyqy vI af jFdI hY. jy kr smJ ivc nhIN hY qF cyqy vI nhIN huMdI hY. psU ƒ pirvfr jF dfdky nfnky dI smJ nhIN, ies leI psU ƒ irsLqydfrI vI cyqy nhIN huMdI hY. TIk iesy qrHF jy kr pfp smJ ivc nhIN qF pfp cyqy vI nhIN afAuNdf hY, ies leI pfp idKfeI vI nhIN idMdf hY. ikhVI soc pfp hY, ies dI smJ gurU dI mq dy ibnf nhIN ho skdI hY. "kuMBy bDf jlu rhY jl ibnu kuMBu n hoie ] igafn kf bDf mnu rhY gur ibnu igafnu n hoie ]5]" (469)

   
 

ijs qrHF iek cMigafrI rUM df sfrf Zyr sfV idMdI hY. TIk Ausy qrHF nfmu nfl asMKF pfp iek pl ivc kwty jFdy hn.. ijQy bVI BfrI musLkl huMdI hY, EQy pRBU df nfm awK dy Por ivc bcf lYNdf hY. "jh muskl hovY aiq BfrI ] hir ko nfmu iKn mfih AuDfrI ]" (264)

   
       
 

akfl purK ny DrqI nMU Drm kmfx df asQfn bxf ky itkf idWqf hY. ies DrqI AuWqy keI jugqIaF aqy rMgF dy jIv vwsdy hn, ijnHF dy anykF qy anigxq nfm hn. ienHF anykF nfvF qy rMgF vfly jIvF dy afpo afpxy kIqy hoey krmF anusfr akfl purK dy dr qy inbyVf huMdf hY. ijs ivc koeI AukfeI nhIN huMdI, ikAuNik inaF krn vflf akfl purK afp swcf hY, Ausdf drbfr BI sWcf hY. "krmI krmI hoie vIcfru ] scf afip scf drbfru ] (7)

   
 

iehI kfrx hY ik guru sfihb mn ƒ smJFdy hn ik hy mUrK mn ! qUM asl jIvn df rsqf Bul ky ikAuN iksy hor pfsy jf irhf hYN? guru sfihb pVHy hoie ivdvfn ƒ smJFdy hn ik hy myry vIr ! qYƒ ivdvfn qF hI smiJaf jf skyNgf jdoN, qUM afpxy kIqy krmF df ihsfb dyvyNgf qy ihsfb ivc surKLrU mMinaf jfvyNgf.

   
 

mn kfhy BUly mUV mnf ] jb lyKf dyvih bIrf qAu piVaf ]1] rhfAu ] (432)

   
 

ijhVy mnuwK KflI mUMh nfl vfihgurU vfihgurU krdy rihMdy pr aMdro DoKf-Pryb vI krdy rihMdy hn, ajyhy lokF df ihrdf pivqr nhIN ho skdf. ies qrHF dy mnuwK BfvyN hr vyly anykF Dfrimk krm krdy rihMdy hn, pr AunHF ƒ kdy, supny ivc vI afqmk afnMd nhIN imldf. "hir hir krih inq kptu kmfvih ihrdf suDu n hoeI ] anidnu krm krih bhuqyry supnY suKu n hoeI ]1] (732)

   
       
 

jdoN mnuwK ieh smJdf hY ik mYN Bgq ho igaf hF, mYN igafnvfn bx igaf hF, qF agFh pRBU dy dr qy Aus df ies hAumY krky rwqf vI muwl nhIN pYNdf. "jAu jfnY hAu Bgqu igafnI ] afgY Tfkuir iqlu nhI mfnI ]" (255)

   
 

jdoN mnuwK ieh smJ lYNdf hY ik mYN cMgy Dfrimk viKafn kr lYNdf hF, qF Auh iek PyrI vfly vpfrI vFg hI DrqI Auqy quiraf iPrdf hY. ijs qrHF iek PyrI vflf sOdf isrP hornF ƒ hI vycdf hY, iqvyN ies qrHF df prcfrk afp koeI afqmk lfB nhIN Kwtdf. "jAu jfnY mY kQnI krqf ] ibafpfrI bsuDf ijAu iPrqf ]" (255)

   
 

ihrdy ivc kpt rwK ky syvf kIqI jf skdI hY, kIrqn kIqf jf skdf hY, kQf kIqI jf skdI hY. ijhVy prcfrkF afp aml nhIN krdy hn, Auh BfvyN lokF ivc prvfn ho jfx, pr gurU dy dr qy kdI vI prvfn nhIN ho skdy hn. srIr kbr ivc clf igaf. qF srIr dy ql qy kIqy gey krm vI srIr nfl nfs ho gey. ivcfr mn dy ql qy huMdy hn. ies leI ivcfr jF mn dI soc dy afDfr qy kIqy gey krm hI nfl jFdy hn. mnuwK dI ijs qrHF dI soc huMdI hY, Aus dy sMskfr qy suBfa Aus anusfr bx jFdy hn. jy kr suBfa nyk hovy, qF srIr ƒ BFvyN koeI Kqm kr dyvy, pr suBfa nhIN bdilaf jf skdf hY. BfeI qfrU isMG jI ƒ sLhId qF kr idqf igaf pr syvf dI Bfvnf nf bdlI jf skI. nIXq qy ikrq dy afDfr qy cfr qrHF dy lok ho skdy hn.

   
 

   
 

(1) nIXq qy ikrq dovyN TIk hn

   
 

akfl purKu dy dr qy AuhI prvfn huMdF hY, ijs dI nIXq TIk hY qy ikrq vI TIk hY. ijs mnuwK dy mn ivc sdf iQr rihx vflf pRBU vwsdf hY, Aus dy muwK ivco vI Aus akfl purKu dy gux hI inkldy hn. Aus ƒ hryk ivc iek akfl purKu qoN ibnf hor kuJ ivKfeI nhIN idMdF hY. ajyhy guxF dy nfl mnuwK bRhm igafnI dI avsQf qk phuwc jFdf hY.

   
 

sloku ] min sfcf muiK sfcf soie ] avru n pyKY eyksu ibnu koie ] nfnk ieh lCx bRhm igafnI hoie ]1] (272)

   
       
 

(2) nIXq TIk hY pr ikrq kdI kdI glq ho skdI hY.

   
 

gurU hirgoibMd sfihb jI ƒ iek bIbI afpxI ilv ivc "qum pfpI mY piqq pfvn" khI jf rhI sI. gurU sfihb ny kuJ nhIN ikhf, ikAuik Aus dI nIXq Krfb nhIN sI. isrP lPjL Aulty bol rhI sI. ijnHF bMidaF dy ihrdy ivc prmfqmf df ipafr mOjUd hY. prmfqmf dIaF njLrF ivc Auh bMdy sucwjy hn, isafxy hn. jy kr Auh kdy gLlqI nfl bfhroN lokF ivc AukfeI vfly bol, bol bYTdy hn, qF vI prmfqmf ƒ Auh cMgy lwgdy hn. "ijn aMqir hir hir pRIiq hY qy jn suGV isafxy rfm rfjy ] jy bfhrhu Buil cuik boldy BI Kry hir Bfxy ]" (450)

   
 

BfvyN dsLrQ ny srvx ƒ qIr mfiraf pr Aus dI nIXq Krfb nhIN sI. jy koeI mnuwK corI krky pscfqfp kr irhf hY, qF Aus df corI krnf suBfa nhIN hY. kql krky ro irhf hY qF kql krnf Aus df suBfa nhIN hY.

   
       
 

3) ikrq TIk hY pr nIXq TIk nhIN.

   
 

keI ajyhy prcfrk imldy hn ijhVy boldy qF TIk hn pr nIXq TIk nhIN huMdI. afpxy afp ƒ kihlfx vfly awjkl dy sMq ies qrHF dy hI hn. mMdrF aqy gurduafiraF ivc ies qrHF dy bhuq lok imldy hn. smfj ivc swB qoN ijafdf lok ies qrHF dy hI hn. kbIr sfihb vI afpxI bfxI ivc pKMzI mnuwK ƒ smJFdy hn ik mn ivc qF TwgI hY, pr qUµ mUMhoN bRhm igafn dIaF gwlF kr irhf hYN. qYƒ pfxI irVkx nfl koeI lfB nhIN ho skdf. jy mYl qyry ihrdy ivc hY qF ies srIr mFjx df kI PLfiedf. bfhroN suwcf qy pivwqrqf rwKx df kI lfB, aMdr dI sPfeI krnI hY. kbIr sfihb Audfhrx dy ky smJFdy hn ik jy kr qUµbI aTfhT qIrQF AuWqy iesLnfn kr ley, qF vI Aus dI aMdrlI kuVwqx dUr nhIN huMdI. "ihRdY kptu muK igafnI ] JUTy khf iblovis pfnI ]1] kFieaf mFjis kAun gunF ] jAu Gt BIqir hY mlnF ]1] rhfAu ] (656)

   
       
 

(4) ikrq aqy nIXq dovyN TIk nhIN

   
 

ajyhy mnuwK nf qF ies smfj ivc prvfn huMdy hn qy nf hI akfl purKu dy dr qy prvfn huMdy hn.

   
       
 

prmqfmf nIXq vyKdf hY. ijs df ielfj gurU dI mq apnfx nfl ho skdf hY. gurbfxI socxI qy suBfa bdldI hY, ijs sdkf nIXq TIk ho jFdI hY. gurU sfihb bfxI ivc jIv iesqrI ƒ smJFdy hn ik ijqnf icr qUM sMsfr (pyky Gr) ivc hYN, Auqnf icr qUM Ksm-pRBU dI syvf kiraf kr qy Aus ƒ hmysLF Xfd kiraf kr. ies qrHF qUM afpxy prlok (shury Gr) ivc jf ky suKI vwsyNgI. ies leI gurU ƒ iml ky jIvn-jfc iswK, cMgf afcrn bxfxf iswK, qYƒ kdy koeI duwK nhIN lwgygf. "pyeIaVY shu syiv qUM sfhurVY suiK vsu ] gur imil cju acfru isKu quDu kdy n lgY duKu ]" (50, 51)

   
       
 

iks qrHF jIvn dI jfc iswKxI hY qy iks qrHF cMgf afcrn bxfxf hY. afE ies sbMDI kuJ ku XugqIaF sFJIaF krIey.

   
       
 
  • akfl purKu ƒ hmysLF Xfd rwKx nfl qy ihrdy ivc vsfx nfl pfp kwty jf skdy hn. "hir hir nfmu bolhu idnu rfqI siB iklibK kftY iek plkf ]"(650-651)
   
       
 
  • akfl purKu nfl idloN ipafr krnf hY qy Aus dy swcy afsLk bxnf hY. ijnHF dy mn ivc hor hY qy mUMhoN kuJ hor afKdy hn Auh kwcy afsLk afKy jFdy hn. ies leI afpxI soc TIk krnI hY qF jo pRvfn ho skIey. "idlhu muhbiq ijMnÙ syeI sicaf ] ijnÙ min horu muiK horu is kFZy kicaf ]1]" (488)
   
       
 
  • afpxy mn aMdr gurU df invfs rwKxf hY, bcn aMdr vI gurU dI imTI bfxI bolxI hY, krm vI gurU dy dwsy hoey mfrg anusfr krny hn. "mn bc k®m goivMd aDfru ] qf qy CuitE ibKu sMsfru ] (197)
   
       
 
  • srIr Auh pivqr hY ijQy gMdgI nhIN hY. mnuwK awKf, muwK, jubfn, kMn, rfhIN gMdgI iljFdf hY ijs krky ieh srIr gMdgI nfl Br jFdf hY. ijQy gMdgI hY rog vI AuQy hI huMdf hY. gMdgI ivc gMdy kIVy hI rihMdy hn. (gMdgI ® pfp ® aprfD ® sjLf) ies leI rojfnf gurbfxI nfl ieh pfp sfP krny hn. "so qnu inrmlu ijqu AupjY n pfpu ] rfm rMig inrml prqfpu ] (198)
   
       
 
  • gurU dI sLrn ivc af ky gurbfxI rfhIN akfl purKu dy gux gfien krn nfl sfry mnuwK pivqr ho skdy hn. "sgl pivq gun gfie gupfl ] pfp imtih sfDU srin dieafl ] rhfAu ]" (202)
   
       
 
  • ies gl qoN sucyq rihxF hY ik pfp kmfx vfly df koeI vI sfQ nhIN idMdF hY. aMq ivc pCqfvf hI huMdF hY. "pfp kmfvidaf qyrf koie n bylI rfm ] koey n bylI hoie qyrf sdf pCoqfvhy ]" (546)
   
       
 
  • pfpI dI pihcfn krnI isKxI hY. ijs qrHF mwKI cMdn Aupr nhIN bYTdI hY. TIk Ausy qrHF pfpI ƒ pRBU BgqI Bfv gurbfxI anusfr clxf cMgf nhIN lgdf hY. "kbIr pfpI Bgiq n BfveI hir pUjf n suhfie ] mfKI cMdnu prhrY jh ibgMD qh jfie ]68]" (1368)
   
       
 
  • bwcf kfgd Aupr lIkF mfr ky Krfb kr idMdF hY. TIk Ausy qrHF iek pfpI ieh anmolk mnuwKf jIvn brbfd kr lYNdf hY. afpxy mn ƒ smJFxf hY ik ieh vylf pRBU ƒ cyqy rwKx df hY. smF bIq jfx qoN bfad aPLsos krn nfl koeI lfB nhIN hoxf. ivkfrF ivc PsI hoeI kmjLor ijMd Dn pdfrQ df loB krdI hY, pr ies ƒ ieh igafn nhIN ik kuJ idnF ivc ieh sB kuJ Cwz ky iewQoN qur jfxf hY. ijs qrHF iek ivdvfn lyK ilK ky, kfgjL ƒ amr kr idMdF hY. TIk Ausy qrHF afpxy mn Aupr gurU dI mq ilK ky mnuwKf jIvn sPl krnf hY. "rfmu ismru pCuqfihgf mn ] pfpI jIarf loBu krqu hY afju kfil AuiT jfihgf ]1] rhfAu ]" (1106)
   
       
 

afAu hux, kuJ ku pfp jF aprfD aqy AunHF dy kI nqIjy ho skdy hn, AunHF bfry sFJ krIey. ies dy nfl hI Blf socxf qy Blf krn dIaF Audfhrxf qy AunHF dy nqIjy sFJy krn df Auprflf vI krIey. ies qoN asIN afp hI aMdfjLf lgf skfgy ik afpxy duKF df jfl buxn vfly asIN afp hI hF, qy suDfr vI sfƒ afp hI gurU dI mq apnf ky krnf pvygf.

   
 

pfp = iksy df burf socxf, mn ivwc glq soc, mn ivwc nPrq rwKxI, mn ivwc bdly dI Bfvnf, mn ivwc kql krn leI socxf, mn ivwc hmlf krn leI socxf, mn ivwc nuksfn krn bfry socxf, mn ivwc blfqkfr krn dI ivAuq bxfAuxI, hyrf PyrI krn dI Xojnf, DoKf krn dI Xojnf, ivsLvfsGfq krn bfry ivcfrnf, qMg krx leI socxf, njLfiejL sjf dyx dI Xojnf, dusLmnI krx bfry ivcfrnf, afqMkvfd krn leI Xojnf, lVfeI krn dI Xojnf, JgVf krn df socxf, qbfhI krn dI Xojnf,

   
 

vfr vfr mn ivwc socx df nqIjf ieh huMdF hY ik pfp iek idn aprfD bx jFdf hY.

   
       
 

aprfD = kql krnf, hmlf krnf, nuksfn krnf, blfqkfr krnf, hyrf PyrI krnI, DoKf krnf, ivsLvfsGfq krnf, qMg krnf, njLfiejL sjf dyxI, dusLmnI pYdf krnI, afqMkvfd PYlfAuxF, lVfeIaF krnIaF, JgVf krnf, qbfhI krnI,

   

aprfD / pfp

 

nqIjy

glq soc

®

aprfD, bImfrIaF (bI:pI, idl df dOrf), sihx sLkqI GtnI, iKJxF, nuksfn, glqIaF,

nPrq qy bdly dI Bfvnf

®

lVfeIaF (pirvfr, muhwlf, sLihr, pRFq, dys), lokF df nuksfn, jfn mfl df nuksfn, bImfrIaF (bI:pI, idl df dOrf, ), iKJxF,

kql, hmlf, nuksfn

®

afpsI dusLmnI, nPrq, bdly dI Bfvnf, jfn qy mfl df nuksfn,

blfqkfr

®

dusLmnI, nPrq, bdly dI Bfvnf, afqm hwiqaf, Depression,

hyrf PyrI, DoKf

®

hyrf PyrI, DoKf, ivsLvfsGfq, grIb amIr ivwc dusLmnI, nPrq, bdly dI Bfvnf, dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt,

ivsLvfsGfq

®

nuksfn, ivsLvfs gvfAuxF, afpsI dusLmnI, nPrq, bdly dI Bfvnf,

qMg krnf, njLfiejL sjf,

®

dusLmnI, afqMkvfd, lVfeIaF, JgVy, qbfhI, afpsI dusLmnI, bdly dI Bfvnf,

lVfeIaF, JgVy,

®

dusLmnI, nuksfn, kql, qbfhI, afpsI dusLmnI, bdly dI Bfvnf, jfn mfl df nuksfn,

qbfhI, lokF df nuksfn

®

jfn qy mfl df nuksfn, nPrq qy bdly dI Bfvnf, grIb amIr ivwc dusLmnI, dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt,

bImfrIaF

®

zfktrI Krcy, jfn qy mfl df nuksfn, glq soc, sihx sLkqI GtnI, Depression, dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt,

sihx sLkqI GtnI

®

bImfrIaF, kRoD, nPrq, kMm nf kr skxf, dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt,

dusLmnI, afqMkvfd

®

jfn qy mfl df nuksfn, nPrq qy bdly dI Bfvnf, dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt,

afqm hwiqaf

®

lokF ivwc zr, bdly dI Bfvnf, dusLmnI, lVfeIaF, JgVy,

Depression

®

bImfrIaF, zfktrI Krcy, glq soc, sihx sLkqI GtnI, GrylU prysLfnIaF

grIb amIr ivwc dusLmnI,

®

nPrq, bdly dI Bfvnf, hyrf PyrI, DoKf, qMg krnf, njLfiejL sjf, afqMkvfd, lVfeIaF, JgVy, qbfhI,

dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt,

®

dys kOm dI qrwkI ivwc rukfvt, hyrf PyrI, DoKf, grIbI ivwc vfDf, bImfrIaF, zfktrI Krcy ivwc vfDf, cIjLF dy Bfa vDxy,

iKJxF

®

bImfrIaF (bI:pI, idl df dOrf, ), sihx sLkqI GtnI,

kudrq nfl aprfD = jMgl kwtxf, prdUsLn (Pollution),

®

Ecological balance is disturbed, Too much CO2, Green house effect, Fridge and A.C. use Freon which depletes ozone layer, (in A.C. recycling of out going gases takes place which is harmful),

     

Aupr ilKIaF Audfhrxf dwsdIaF hn ik asIN jo vI pfp/aprfD krdy hF jF koeI dUsrf pfp/aprfD krdf hY, Aus df asr iek idn sfzy Aupr iksy nf iksy rUp ivwc af jFdf hY.

krmF qoN sMskfr bxdy hn. sMskfrF qoN suBfa bxdf hY. sMskfr afsfnI nfl bdly jf skdy hn. suBfa bdlxF aOKf hY.

 

Blf socxf

   
 

nfmu jpxf, ikrq krnI, vMz CkxF, cVHdI klHf ivwc rihxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, prfeI iesqrI ƒ mF BYx jF bytI krky jfnxf, shfieqf krn leI socxf, Gwt muwl qy cMgf mfl dyxF, ivsLvfsGfq nf krn bfry ivcfrnf, dosqI pYdf krn leI socxf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, iksy dI sjf mfP kr dyxI, mn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, qn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, sbr krnf, sMqoK rwKxf, bjurgF qy anfQF dI shfieqf, loVvMdF dI shfieqf,

   

Blf krnf

 

nqIjy

nfmu jpxf,

®

ikrq krnI, vMz CkxF, cVHdI klHf ivwc rihxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, prfeI iesqrI ƒ mF BYx jF bytI krky jfnxf, shfieqf krn leI socxf, Gwt muwl qy cMgf mfl dyxF, ivsLvfsGfq nf krn bfry ivcfrnf, dosqI pYdf krn leI socxf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, iksy dI sjf mfP kr dyxI, mn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, qn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, sbr krnf, sMqoK rwKxf, bjurgF qy anfQF dI shfieqf, loVvMdF dI shfieqf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

ikrq krnI,

®

dys kOm dI qrwkI, KLusLhflI, cMgI ishq, qn qy mn qMdrusq,

vMz CkxF,

®

bjurgF qy anfQF dI shfieqf, loVvMdF dI shfieqf,

cVHdI klHf ivwc rihxF,

®

qn qy mn qMdrusq, mn ivwc ipafr, cMgI soc, mn ivwc ipafr, shfieqf krn leI socxf, dosqI pYdf krn leI socxf, sbr krnf, sMqoK rwKxf, loVvMdF dI shfieqf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

cMgI soc,

®

mn ivwc ipafr, ikrq krnI, nfmu jpxf, vMz CkxF, cVHdI klHf ivwc rihxF,

mn ivwc ipafr,

®

vMz CkxF, cVHdI klHf ivwc rihxF, dosqI pYdf krn leI socxf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, shfieqf krn leI socxf,

iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI,

®

mn ivwc ipafr, dosqI pYdf krn leI socxf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, shfieqf krn leI socxf,

prfeI iesqrI ƒ mF BYx jF bytI krky jfnxf,

®

cMgI soc, mn ivwc ipafr, shfieqf krn leI socxf, ivsLvfsGfq nf krn bfry ivcfrnf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, sbr krnf, sMqoK rwKxf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

shfieqf krn leI socxf,

®

mn ivwc ipafr, Gwt muwl qy cMgf mfl dyxF, dosqI pYdf krn leI socxf, bjurgF qy anfQF dI shfieqf, loVvMdF dI shfieqf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

Gwt muwl qy cMgf mfl dyxF

®

ikrq krnI, cMgI soc, mn ivwc ipafr, shfieqf krn leI socxf, ivsLvfsGfq nf krn bfry ivcfrnf, sMqoK rwKxf, dys kOm dI KLusLhflI,

ivsLvfsGfq nf krn bfry ivcfrnf,

®

cMgI soc, mn ivwc ipafr, Gwt muwl qy cMgf mfl dyxF, dosqI pYdf krn leI socxf, sbr krnf, sMqoK rwKxf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

dosqI pYdf krn leI socxf,

®

vMz CkxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, shfieqf krn leI socxf, ivsLvfsGfq nf krn bfry ivcfrnf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, iksy dI sjf mfP kr dyxI, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

bdly dI Bfvnf nf rwKxI,

®

cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, dosqI pYdf krn leI socxf, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, iksy dI sjf mfP kr dyxI, sMqoK rwKxf, dys kOm dI KLusLhflI,

afps ivwc sulfh krn dI Xojnf

®

cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, dosqI pYdf krn leI socxf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, sMqoK rwKxf, dys kOm dI KLusLhflI,

iksy dI sjf mfP kr dyxI,

®

cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, dosqI pYdf krn leI socxf, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, afps ivwc sulfh krn dI Xojnf, sMqoK rwKxf, dys kOm dI KLusLhflI,

mn dIaF bImfrIaF df ielfj,

®

nfmu jpxf, vMz CkxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, prfeI iesqrI ƒ mF BYx jF bytI krky jfnxf, shfieqf krn leI socxf, qn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, sbr krnf, sMqoK rwKxf,

qn dIaF bImfrIaF df ielfj,

®

ikrq krnI, nfmu jpxf, vMz CkxF, cVHdI klHf ivwc rihxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, sbr krnf, sMqoK rwKxf,

sbr krnf

®

cVHdI klHf ivwc rihxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, iKmF krnf, iksy dI glqI mfP kr dyxI, bdly dI Bfvnf nf rwKxI, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

sMqoK rwKxf

®

cVHdI klHf ivwc rihxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, shfieqf krn leI socxf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

bjurgF qy anfQF dI shfieqf,

®

vMz CkxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, dosqI pYdf krn leI socxf, mn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, qn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, loVvMdF dI shfieqf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

loVvMdF dI shfieqf,

®

vMz CkxF, cMgI soc, mn ivwc ipafr, dosqI pYdf krn leI socxf, mn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, qn dIaF bImfrIaF df ielfj lwBxf, bjurgF qy anfQF dI shfieqf, pirvfr ivwc KLusLhflI, dys kOm dI KLusLhflI,

     

ies vfsqy kI krnf hY?

®

PrIdf bury df Blf kir gusf min n hZfie ] dyhI rogu n lgeI plY sBu ikCu pfie ]78] (1381, 1382)

 

"gurisK mIq clhu gur cflI ] jo guru khY soeI Bl mfnhu hir hir kQf inrflI ]1] rhfAu ]" (667)

   
 

A person should do what the Guru wants him to do and not what he wants. Do in the way that is good as per Guru and not in your own way.

   
       
 

"vfihgurU jI kf KLflsf vfihgurU jI kI PLqih"

   
       
 

( zf: srbjIq isMG )

( Dr. Sarbjit Singh )

 
 

afr aYc 1 / eI - 8, sYktr - 8,

RH1 / E-8, Sector-8,

 
 

vfsLI, nvIN muMbeI - 400703[

Vashi, Navi Mumbai - 400703.

 
   

Web = http://www.sikhism.com/gurbani

 
   

http://www.geocities.com/sarbjitsingh/

 



.