.

Ó inrBAu-inrvYr Ó
(iksLq nM: 02)

jgqfr isMG jfck, afnryrI ieMtrnYÈnl iswK imÈnrI

gurmiq pRkfÈ qoN pihlF dy BfrqI Drm drÈn ivwc rwb ƒ ‘inrvYr` qF ikDry vI nhI afiKaf jfpdf . pr, AupinÈdF ivwc ‘inrBAu` ËrUr mMinaf igaf hY . ikAuNik,‘bRhm` qy ‘sQfl` AupinÈd ivwc bRhm leI ‘aBÎM` aqy ‘qYqRIÎ` AupinÈd ivwc ‘aBÎ` ivÈyÈx dI vrqoN imldI hY, jo lgBg gurbfxI ivcly ‘inrBAu` pd dy hI smfnrQk hn . pr, purfixk juwg dy gRMQF dy rwb ivcoN inrBYqf df gux vI alop ho igaf . ikAuNik, rwb ƒ dyviqaF aqy avqfrF dy qOr qy ivakqIgq rUp ivwc pRgt kIqf jfx lg ipaf sI . jd ik kudrqI inXm anusfr iksy vI cyqMn qy srIrk hsqI ƒ BAu aqy vYr dIaF rucIaF qoN pUrn qOr qy mukq nhI kIqf jf skdf . iehI kfrn hY ik dyviqaF qy avqfrF dIaF purfixk kQfvF Cl, zr, eIrKf aqy vYr BfvnfvF nfl BrIaF peIaF hn .

BfvyN pUrn qOr qy qF ieh nhI ikhf jf skdf ik hor mËhbI gRMQF ivwc rwb ƒ ‘inrBAu`,‘inrvYr` nhI mMinaf . pr, ieh iewk scfeI hY ik ijs qrHF ÈRI gurU gRMQ sfihb jI mhfrfj dy buinafdI AupdyÈ (mUl-mMqR) ivwc ienHF do guxF ƒ iekwiTaF krky rwiKaf igaf hY aqy hor QfeIN bfxI ivwc pRcfiraf igaf hY, aijhI ivsyÈqf hor iksy vI mËhbI gRMQ ivwc nhI imldI .

gurU nfnk-idRÈtI ivwc ivwc rwb jI df ‘inrBAu`,‘inrvYr` hoxf vI suBfivk hY . ikAuNik, sMsfr dI kudrqI mrXfdf muqfibk akfrmeI hryk Auh hsqI ijs df afid hY, Aus df aMq hoxf aQvf ibnsnf vI avÈk hY . iehI kfrx hY ik sfry cyqMn pRfxIaF aMdr mrn df zr hY . pr, gurU nfnk df rwb inrMkfr hY . afid rihq hY . ies leI iewko iewk EhI inrMkfrI-hsqI hY, ijs AuWqy ieh ibnsn vflI sMsfrk mrXfdf lfgU nhI huMdI . gurvfk hn:

(A) BY ivic sBu afkfru hY, inrBAu hir jIAu soie ..{pMnf-õøö}

(a) sgilaf BAu iliKaf isir lyKu..

nfnk, inrBAu inrMkfru scu eyku.. {pMnf ôöô}

arQ:-sfry hI jIvF dy mwQy qy BAu-rUp lyK iliKaf hoieaf hY, Bfv, pRBU df inXm hI aYsf hY ik sfry Aus dy BY ivc hn . hy nfnk! kyvl iek swcf inrMkfr hI BY-rihq hY .ñ.

(e) nfnk, inrBAu inrMkfru hoir kyqy rfm rvfl ..

kyqIaf kMnÙ khfxIaf, kyqy byd bIcfr .. {pMnf ôöô}

arQ :—hy nfnk! iek inrMkfr hI BY-rihq hY, (avqfrI) rfm (jI) vrgy keI hor (Aus inrMkfr dy sfmHxy) quwC hn; (Aus inrMkfr dy igafn dy tfkry qy) ikRÈn (jI) dIaF keI sfKIaF qy vydF dy keI vIcfr BI quwC hn .

dUjI gwl ieh hY ik rwb jI dy brfbr aQvf ÈrIk jF Aus qoN Aupr ÈkqIÈflI koeI dUjI hsqI nhI hY, ijs qoN ziraf jfvy aqy Aus zr dy kfrx rwb jI aMdr koeI vYr-Bfvnf pYdf hovy . ikAuNik, drasl zr qF afpxy nfloN vwzy qy ÈkqIÈflI df huMdf hY aqy Aus zr ivcoN hI vYr-ivroD df jnm huMdf hY . pr gurU-idRstI ivwc qF hkIkq ieh hY ik rwb vrgf nfh koeI hor hoieaf hY aqy nfh hI iksy hor dy hox dI sMBfvnf hY . gurvfk hn :

guxu eyho, horu nfhI koie .. nf ko hoaf, nf ko hoie .. {pMnf[ù}

qUM afid purKu aprMpru krqf jI quDu jyvzu avru n koeI ..

qUM jugu jugu eyko sdf sdf qUM eyko jI, qUM inhclu krqf soeI .. {pM[ññ}

iqs kf srIku ko nhI, nf ko kMtku vYrfeI ..

inhcl rfju hY sdf iqsu kyrf, nf afvY nf jfeI .. {pM[õùò

iqs qy AUpir nfhI koie .. kAuxu zrY, zru iks kf hoie .. {pM[øôò}

rwb jI dy inrBAu inrvYr hox df qIjf kfrx ieh vI hY ik Auh sfrI isRÈtI df krqf hY . ijvyN iksy mflf dy mxky Aus ivcly sUqr (Dfgy) dy afsry itky huMdy hn . qvyN hI jgq dy sfry pdfrQ vI Aus mflk pRBU dy shfry hI afpxI afpxI QF itky kfr kmf rhy hn . isRÈtI dI sfrI smgrI Aus dI afigaf ivwc hI vrqdI hY . ies leI krqy df iksy pwKoN ikrq qoN zrnf aqy iPr Aus leI afpxI ikrq pRqI iksy iksm df vYr rwK skxf asMBv hY . krqf qF hmyÈF hI afpxI ikrq ƒ svfrdf hY, ivgfVdf nhI . ikAuNik, ikrq qF asl ivwc krqy df afpxf hI psfrf huMdI hY .

ijvyN, iksy bIj qoN pYdf hoey ruwK dIaF ÈKfvF, pwqy aqy Puwl qy Pl afidk sB kuJ Aus bIj df afpxf hI PYlfv huMdf hY . Auh iks nfl vYr kmfvy ? ijvyN, pfxI qoN pYdf hoeIaF lihrF, Jwg aqy bulbuly afidk sfry pfxI dy afpxy hI rUp huMdy hn . Auh iks ƒ afpxy afp qoN vwK kry? aijhf ho skxf asMBv hY. ikAuNik, duvYjgI nhI hY . gurvfk hn: ..

qU afpy krqf qyrf kIaf sBu hoie .. quDu ibnu dUjf avru n koie .. {gu[gRM[pM[ñò}

sgl smgRI qumrY sUiqR DfrI .. qum qy hoie su afigafkfrI . {gu[gRM[pM[ òöø}

qUM pyzu sfK qyrI PUlI .. qUM sUKmu hoaf asQUlI ..

qUM jliniD qUM Pynu budbudf quDu ibnu avru n BflIaY jIAu ..

qUM sUqu mxIey BI qUMhY .. qUM gMTI myru isir qUMhY ..

afid miD aMiq pRBu soeI avru n koie idKflIaY jIAu ..{gu[gRM[pM[ñúò.

gurU nfnk sfihb jI df mwq hY ik igafnvfn lok nfh qF iksy hor pfsoN iksy pwKoN zrdy hn aqy nf hI iksy hor ƒ iksy vI pwKoN zrfAuNdy hn . jo iËMdgI dy iksy vI pwKoN BY-BIq hn aqy dUijaF ƒ BY-BIq krn df Xqn kr rhy hn, AunHF ƒ bRhm-igafnI nhI ikhf jf skdf . ieh scfeI gurdyv jI ny afpxy nOvyN srUp ivc ieAuN prgt kIqI hY :

BY kfhU kAu dyq nih, nih BY mfnq afn ..

khu nfnk suin ry mnf igafnI qfih bKfin .. {gu[gRM[pM[ñôò÷}

zrn zrfx vflf koeI vI mnuwK, BfvyN Auh afpxy afp pRqI rwbI avqfr jF rwbI pYgMbr hox dIaF zIgF vI mfry, pr gurmiq idRÈtIkon qoN aijhf ivakqI rwbI imlfp vflI afqmk azolqf qy anMdmeI avsQf qoN vFJf huMdf hY . Bgq kbIr jI df kQn hY ik jdoN qoN mYƒ prmfqmf nfl afqmk sFJ dI soJI hoeI hY . qdoN qoN myry aMdr TMz pY geI hY. mYƒ sfry suwK anMd prqIq ho rhy hn . Bfv, mn ivwc eIrKf vYr ivroD aqy iqRÈnf afidk df sfVf qy koeI hor duwK nhI irhf .

mYN hr smyN afqmk azolqf qy anMdmeI avsQf ivwc itikaf rihMdf hF . nfh mYN afp iksy hor pfsoN zrdf hF aqy nfh hI iksy ƒ zrfAuNdf hF :

ab moih srb kusl kir mfinaf ..

sFiq BeI jb goibdu jfinaf ..ñ..

khu kbIr suiK shij smfvAu..

afip n zrAu n avr zrfvAu ..ó.. {gu[gRM[pM[óò÷}

iehI kfrx hY ik ‘gurU-gRMQ sfihb` ivcly bfxIkfr mhFpurKF duafrf nf qF rwb ƒ pwCmI mqF dI qrHF iewk-dyÈI mMnidaF jbr krn vflf, kihr kmfAux vflf qy kfÌrF ƒ doËkF ivwc suwtx vflf dws ky mfnv ÈRyyxI ƒ zrfieaf igaf hY . aqy nf hI pUrb dy avqfrvfdI mwq-mqFqrF dI qrHF duÈt-dYNqF qy pfpIaF ƒ suDfrn dI QF kyvl sMGfrn vflf jF kuMBI nrkF ivwc Dwkx vflf dws ky Dmkfieaf igaf hY . sgoN, ies dy Ault rwb ƒ srb-ivafpk, sBnf df shfiek, sd-imhrvfn, sd-bÉiÈMd, sd-suKdfeI aqy Drm-inafAuN krn vflf qy mF-bfp dI qrHF sB df pRiqpflk dws ky mnuwKI mnF ivwc rwb pRqI ipafr Biraf adb pYdf krn df Xqn kIqf hY . qF ju jIvF dI Aus nfl ieksurqf kfiem ho sky aqy Auh sfry inmrqf sihq inrBAu qy inrvYr ho ky ivcr skx . ijvyN:

imhrvfnu sfihbu imhrvfnu .. sfihbu myrf imhrvfnu ..

jIa sgl kAu dyie dfnu ..` {guR[gRM[pM: ÷òô)

Kyil iKlfie lfz lfzfvY sdf sdf andfeI ..

pRiqpflY bfirk kI inafeI jYsy mfq ipqfeI .. {gu[gRM[pM[ñòñó}

piqq pfvn Tfkur nfmu qumrf suKdfeI inrml sIqlohI .. {gu[gRM[pM[òú÷}

qUM scf afip inafAu scu qf zrIaY kyqu .. {gu[gRM[pM[øô}

hir jyvzu nfhI koeI jfxu hir Drmu bIcfrdf ..

kfVf aMdysf ikAu kIjY jf nfhI aDrim mfrdf .. {gu[gRM[pM[ùú}

dyKY suxY hdUir sd Git Git bRhmu rivMdu ..

aikrqGxf no pfldf pRB nfnk sd bKisMdu .. {gu[gRM[pM[ô÷}

ikAuNik, jdoN rwb ƒ mnuwKI vsqIaF qoN dUr iksy Éfs iewk akfÈ, jF idÈf afidk ivwc mMn ilaf jFdf hY qF mnuKI mnF ivwc inrBYqf pYdf ho skxI asMBv ho jFdI hY. ikAuNik, AunHF aMdr rwb dy sB QfeIN shfiek hox df ivÈvfÈ nhI bJdf. iesy qrHF jdoN rwb ƒ jbfr, khfr aqy duÈtF ƒ sMGfrn vflf disaf jFdf hY, qF aijhf ainafeI qy Ëflmfnf zr jIvF aMdr rwb pRqI nÌrq dI mlInqf pYdf krn lgdf hY. ies kfrn mnuwK aMdr rwbI inktqf dI QF dUrI pYdf hox lgdI hY.

pr ies dy ivprIq jdoN iksy ƒ gurbfxI duafrf prmfqmf dI srb-ivafpkqf df boD ho jFdf hY qF Auh inrBAu inrvYr hox lgdf hY. ijvyN koeI bwcf afpxy mF-ipAu dI god ivwc afpxy afp ƒ suriKaq smJdf hY, iqvyN hI prmfqmf ƒ srb ivafpk smJx vflf pRfxI Aus ƒ sdf afpxy aMg-sMg qy hr QF rKvflf jfx ky inzr qy nicMq ho jFdf hY. ijvyN, inrBAu pRBU ivwc lIn gurU arjn dyv jI mhfrfj afKdy hn ik hy pRBU ! qUM myrf ipAu dy QF hY,N qUM hI myrf mF dy QF hY, qUM myrf irÈqydfr hYN qUM hI myrf Brf hYN . hy pRBU ! jdoN qUM hI sB QfvF qy myrf rfKf hYN, qF koeI zr mYƒ poh nhIN skdf, koeI icMqf myry AuWqy Ëor nhIN pf skdI :

qUM myrf ipqf qUM myrf mfqf .. qUM myrf bMDpu qUM myrf BRfqf ..

qUM myrf rfKf sBnI QfeI qf BAu kyhf kfVf jIAu ..{pM[ñúó}

hF, bwicaF ƒ vI mfipaF df kuJ zr huMdf hY aqy ieh hoxf vI avÈk hY. ikAuNik, ies zr rUp kuMzy qoN ivhUxy bwcy ivgV jFdy hn aqy AunHF dI jIvn AusfrI ho skxI asMBv ho jFdI hY. pr, mfipaF dy zr ivwc iksy iksm dy ËulmI Dwky, byiensfÌI aqy vYr-Bfvnf dI mlInqf nfh hox krky aijhy zr ƒ sdf adb-siqkfr dy rUp ivwc hI mMinaF jFdf hY. ikAuNik, sujfn mfipaF vloN bwicaF ƒ iJVkx qy mfrn ivwc vI AunHF dy suDfr dI ipafr BrI Bfvnf CupI huMdI hY. iehI kfrn hY ik bwcy iJVk Kf ky vI afpxIaF bfhF mF-bfp vl Aulfrdy hn aqy bÉiÈMd mF-bfp vI iPr AunHF ƒ afpxI CfqI nfl lgf ky smJfAux df Xqn krdy hn.

gurbfxI ivwc ‘nfnk ijnÙ min BAu iqnÙf min BfAu` ..{pMnf ôöõ} dy bcnF duafrf ijQy ieh mMinaF igaf hY ik ipafr aqy adb iewko QF invfs krdy hn. AuQy, mF-bfp vfly sd-bÉiÈMd rwbI-ibrd ƒ vI bfÉUbI pRgt kIqf igaf hY. ijvyN:

jYsf bflku Bfie suBfeI lK aprfD kmfvY ..

kir Aupdysu iJVky bhu BfqI bhuiV ipqf gil lfvY ..

ipCly aAugux bKis ley pRBu afgY mfrig pfvY ..{pM[öòô}

arQ: hy BfeI! ijvyN koeI bwcf afpxI lgn anusfr suBfv anusfr lwKF ÊlqIaF krdf hY, Aus df ipAu Aus ƒ iswiKaf dy dy ky keI qrIikaF nfl iJVkdf BI hY, pr iPr afpxy gl nfl (Aus ƒ) lf lYNdf hY, iesy qrHF pRBU-ipqf BI jIvF dy ipCly gunfh bÉÈ lYNdf hY, qy agFh vfsqy (jIvn dy) TIk rsqy Auqy pf dyNdf hY .

iesy leI bwcy mF-bfp qoN zrdy nhI, sgoN mF-bfp ƒ vyK ky PulF dI qrHF iKldy hn. zrdy kyvl qdoN hn, jdoN Auh glq kMm krdy hn. iesy qrHF rwb qoN zr lwgdf hY pfp krn vfly ƒ, DrmI qF vyK ky iKVdf hY. ikAuNik, ijs ivakqI aMdr pRBU jI dI ivafpkqf df ismrn bixaF rihMdf hY Aus qoN qF iPr koeI aYsf mMd-krm huMdf nhI huMdf, ijs krky Aus ƒ ipqf pRBU jI qoN zrnf pvy. dUjy, Aus ƒ inÈcf huMdf hY ik pRBU jI dy hukm aDIn jo kuJ vI vfprdf hY, Auh Drm-inafAuN huMdf hY. ikAuNik, Aus qoN kuJ Cuipaf nhI huMdf. dyKo! gurU sfihb ies sfrI hkIkq ƒ ikqny ipafr Bry aMdfË ivwc pRgt krdy hn:

pAuVI..hir aMdir bfhir ieku qUM, qUM jfxih Byqu ..

jo kIcY so hir jfxdf, myry mn hir cyqu ..

so zrY ij pfp kmfvdf, DrmI ivgsyqu ..

qUM scf afip inafAu scu, qf zrIaY kyqu ..

ijnf nfnk scu pCfixaf sy sic rlyqu ..õ.. {pMnf øô}

arQ :—hy hrI ! qUM sB QfeIN (aMdir bfhir) (ivafpk) hYN, (ies krky jIvF dy) ihridaF ƒ qUM hI jfxdf hYN . hy myry mn ! jo kuJ krIdf hY (Auh hrI jfxdf hY, (qF qy) Aus df ismrn kr . hy hrI ! zrIey BI ikAuN ? (jdoN ijhf) qUM afip swcf hYN (iqhf) qyrf inafAu BI swcf hY . (zrnf qF ikqy irhf), hy nfnk ! ijnHF ƒ swcy hrI dI smJ peI hY, Auh Aus dy ivc hI rl jFdy hn (Bfv, Aus dy nfl iek-imk ho jFdy hn) .õ.

gurdyv jI df kQn hY ik ijvyN awg ivc (pfieaF sonf afidk) Dfq sfÌ ho jFdI hY, iesy qrHF prmfqmf dI ivafpkqf df zr mnuwK dI BYVI mwq dI mYl ƒ kwt dyNdf hY . Auh bMdy sohxy hn jo prmfqmf nfl pRym joV ky Aus dy adb Bry pRym ivwc rMgy hoey hn :

ijAu bYsMqir Dfqu suDu hoie iqAu hir kf BAu durmiq mYlu gvfie ..

nfnk qy jn sohxy jo rqy hir rMgu lfie ..ñ.. {pMnf ùôù-ùõú} ---cldf




.